TÜRKİYENİN AKLAMAYLA MÜCADELE MEVZUATI Müşterinin Tanınmasına İlişkin Esaslar
Neden personelin eğitimine odaklanıyoruz? 2 Eğitimler, banka personelinin aklama ve terörün finansmanı konusundaki yasal düzenlemelerin neler olduğunu ve yetkili otoriteleri bilmesini sağlar. İyi eğitilmiş personel bankanın aklama ve terörün finansmanının önlenmesine yönelik stratejisinin başarıyla uygulanmasını sağlar. Eğitimler sonucunda yapılan değerlendirmelerin meslekte ilerleme ölçütlerinden biri olması personelin niteliğini ve çabasını artırır. Eğitimler personele hangi durumlarda bankanın, hangi durumlarda kendilerinin sorumlulukları bulunduğunun anlatılması bakımından önemlidir. Müşteriyi tanıma konusunda bilinçli hareket eden personelin varlığı, şüpheli işlem bildirimlerini artırarak suçun ortaya çıkarılmasında önemli rol oynar.
İçerik Müşterini Tanı Prensibi Bankaların Karşılaşabileceği Riskler Mevcut Uygulama Örnekler Yeni Kanun ve Taslak Yönetmelik 3 İstatistikler
MÜŞTERİNİ TANI PRENSİBİ Müşterinin tanınması; Yükümlülerin, müşterileri ve müşterilerinin faaliyetleri ile ilgili olarak yeterli düzeyde bilgi sahibi olması ve bu bilgileri edinmek amacıyla kendi bünyesinde politika ve prosedürler geliştirmesini kapsar. 4
MÜŞTERİNİ TANINMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER Müşterinin kimliğini tespit etmek ve müşterinin kimlik bilgilerini geçerli ve güvenilir belge ve bilgiler kullanarak doğrulamak Nihai faydalanıcının kim olduğunu belirlemek ve kimliğinin doğrulanabilmesi için gerekli önlemleri almak İş ilişkisinin çeşidi ve kurulma amacı hakkında bilgi elde etmek 5 Mesleği, iş geçmişi, mali durumu, hesapları, ticari faaliyetleri, yerleşik olduğu ülke ve ilgili diğer göstergeleri dikkate alarak müşterilerinin aklama ve terörün finansmanı açısından risk profilini çıkarmak, yüksek risk taşıyan müşterilerini, iş ilişkilerini ve işlemleri belirlemek ve bunları devamlı olarak takip etmek
MÜŞTERİNİN TANINMASINDA RİSK BAZLI YAKLAŞIM Ülke/Coğrafya riski Müşteri riski Hizmet/Ürün riski 6
Ülke/Coğrafya riski -BM tarafından yaptırım, ambargo veya benzeri tedbirler uygulanan ülkeler -Güvenilir kaynaklarca aklama ve terörün finansmanıyla mücadele konusunda uygun yasaların, yönetmeliklerin ve diğer tedbirlerin bulunmadığı belirtilen ülkeler -Güvenilir kaynaklarca, terörist faaliyetlere mali kaynak sağladığı veya bu örgütleri desteklediği belirtilen ülkeler -Güvenilir kaynaklarca büyük ölçüde yolsuzluk veya diğer suçların işlendiği belirtilen ülkeler 7
Müşteri riski 8 -İş ilişkilerini veya işlemlerini olağandışı şartlar altında yürüten müşteriler -Yapısı veya niteliği itibarıyla veya kurduğu ilişkiler dolayısıyla gerçek sahibinin ve gelirlerinin kimin tarafından kontrol edildiğinin belirlenmesi zor olan tüzel kişi müşteriler -Nakit ve benzeri değerlerin yoğun olarak kullanıldığı iş sahipleri -Yardım kuruluşları ve diğer kar amacı gütmeyen kuruluşlar -Bir finansal kuruluşta hesap açan ve müşterisi hesabına hareket eden muhasebeciler, avukatlar veya benzeri diğer meslek grupları -Yeterli AML/CFT tedbirlerine tabi olmayan ve yeterince denetlenmeyen aracılar -Siyasi nüfuz sahibi müşteriler
Hizmet/Ürün riski -Yetkili makamlar veya güvenilir kaynaklarca potansiyel olarak yüksek risk taşıdığı tespit edilen hizmetler. -Uluslararası muhabir bankacılık işlemleri -Uluslararası özel bankacılık işlemleri -Banknot ve değerli maden ticareti ve dağıtımı hizmetleri -On-line bankacılık, değer yüklenen kartlar, uluslar arası elektronik transferler 9
BANKALARIN KARŞILAŞABİLECEĞİ RİSKLER Aklama ve terörün finansmanı nedeniyle bankaların karşılaşabileceği riskler; Yasal risk İtibar riski Operasyonel risk 10
YASAL RİSK Yasal risk, mali kuruluş aleyhine dava açılması veya sözleşmelerle getirilen yükümlülükler dolayısıyla mali kuruluşların durumunun veya operasyonlarının olumsuz yönde etkilenmesi ihtimalini ifade eder 11
İTİBAR RİSKİ İtibar riski, kamuoyundaki olumsuz izlenimlerin, mali kuruluşun faaliyet ve gelirleri üzerindeki mevcut ve olası etkilerini ifade etmektedir İtibar riskine maruz kalan mali kuruluşların fon toplama maliyeti yükselmektedir. 12
OPERASYONEL RİSK Yetersiz veya yanlış iç kontrol prosedürleri veya dış etkenler dolayısıyla bankanın doğrudan veya dolaylı olarak kayba uğrama riskini ifade eder. İç kontrollerdeki aksamalar hataların ve sahtekarlıkların gözden kaçmasına yol açacağı için bankanın zarara uğramasına veya zaman ve koşullara uygun hareket edememesine ve çıkarlarının tehlikeye girmesine neden olabilir. 13
MÜŞTERİNİN TANINMASI KONUSUNDA MEVCUT UYGULAMA
MEVCUT UYGULAMA YASAL DAYANAKLAR 5549 sayılı Kanun 4208 sayılı Kanunun 15. Maddesi 4208 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği MASAK Tebliğleri (1, 2, 3, 4) 8 Temmuz 2003 tarihli Mali Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulu Kararı 15 Not: Koordinasyon Kurulu Kararı ile 1 Ağustos 2003 tarihinden itibaren kimlik tespitinde uygulanan eşik tutar 2 milyar liradan 12 milyar liraya çıkarılmıştır.
MEVCUT UYGULAMA YÜKÜMLÜLER 16 Bankalar Katılım bankaları Bankalar dışında asli faaliyeti kredi kartı ihraç etmek olan kurumlar Ödünç para verme işleri hakkındaki mevzuat kapsamındaki ikrazatcılar, finansman şirketleri, faktoring şirketleri 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu kapsamındaki sigorta ve reasürans şirketleri, İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri Yatırım fonları ve ortaklıkları
MEVCUT UYGULAMA YÜKÜMLÜLER 17 Kıymetli madenler borsası aracı kuruluşları Kıymetli maden, taş veya mücevherlerin alım satımını yapanlar Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü dahil her türlü posta ve kargo şirketleri Finansal kiralama şirketleri Talih oyunları salon işletmeciliği yapanlar Ticaret amacıyla gayrimenkul alım-satımı ile uğraşanlar veya buna aracılık edenler İş makineleri dahil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım-satımı ile uğraşanlar
MEVCUT UYGULAMA YÜKÜMLÜLER Tarihi eser, antika, sanat eseri koleksiyoncuları ve alımsatımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar Spor kulüpleri, Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü 18
MEVCUT UYGULAMA KİMLİK TESPİTİ 19
MEVCUT UYGULAMA Kimliği tespit edilecek kişiler Müşteri Müşteri adına hareket edenler Hesabına hareket edilenler YENİ YENİ 20 UY Md 4 5549 Md 3
MEVCUT UYGULAMA Kimlik tespiti gerektiren işlemler Parasal sınır olmaksızın kimlik tespiti gerektiren işlemler Parasal sınıra göre kimlik tespiti gerektiren işlemler 21
MEVCUT UYGULAMA Parasal sınır olmaksızın kimlik tespiti gerektiren işlemler Hesap açma işlemleri Sigortalama Finansal kiralama Kiralık kasa hizmetleri Benzeri hesap açma işlemleri 22 Not: Benzeri hesap açma işlemleri ile niteliği gereği devamlılık unsuru taşıyan ve aynı hesap üzerinden yeni bir işlem yapılmasına imkan veren işlemler kastedilmektedir.
MEVCUT UYGULAMA Parasal sınıra göre kimlik tespiti gerektiren işlemler 12.000 YTL veya muadili dövizi aşan işlemler Her türlü alım satım 23 Havale Ödeme Saklama Takas Trampa Borç alma Borç verme Borcun nakli Alacağın temliki Kiralama Kiraya verme Hesaba para yatırma Hesaptan para çekme Çek senet tahsili Sermaye piyasası işlemleri.
MEVCUT UYGULAMA Kimlik Tespitinde İstisnalar Bankaların kendi aralarında kendi namlarına yapacakları işlemler Bankaların genel, katma ve özel bütçeli idarelerle yapacakları işlemler Bankaların kamu iktisadi teşebbüsleri ile yapacakları işlemler Bankaların kanunla kurulan kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlarla yapacakları işlemler 24 UY Md 5
MEVCUT UYGULAMA Kimlik Tespitinde Geçerli Belgeler Türk uyruklu gerçek kişiler Yabancı uyruklu gerçek kişiler Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler Vakıflar Dernekler Tüzel kişiliği olmayan teşekküller 25 UY md 6 Açısından ayrı ayrı belirlenmiştir.
MEVCUT UYGULAMA Türk uyruklu gerçek kişilerin kimlik tespitinde geçerli belgeler Nüfus Cüzdanı veya Sürücü Belgesi veya Pasaport 26
MEVCUT UYGULAMA Yabancı uyruklu gerçek kişilerin kimlik tespitinde geçerli belgeler Kendi ülke pasaportu veya İkamet tezkeresi 27
MEVCUT UYGULAMA Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin kimlik tespitinde geçerli belgeler Ticaret sicil gazetesinde adı geçen yetkili tarafından işlem yapılması durumunda; Ticaret sicil gazetesinin aslı veya noter onaylı sureti Tüzel kişi adına hareket eden yetkilinin kimlik belgesi İmza sirkülerinin aslı veya noter onaylı sureti 28
MEVCUT UYGULAMA Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin kimlik tespitinde geçerli belgeler Ticaret sicil gazetesinde adı geçen kişilerce yetkilendirilen diğer kişiler tarafından işlem yapılması durumunda; Ticaret sicil gazetesinin aslı veya noter onaylı sureti İmza sirküleri Yetkilendirilen kişinin kimlik belgesi Yetkili olduğuna dair vekaletnamenin aslı veya noter tasdikli sureti 29
MEVCUT UYGULAMA Dernek ve vakıfların kimlik tespitinde geçerli belgeler İşlem, sicil belgelerinde adı geçen yetkili tarafından yapılmakta ise; Vakıflar Genel Müdürlüğünde/İl Dernekler Kütüğünde tutulan sicile ilişkin belgelerin aslı veya noter onaylı örneği Yetkili kişinin kimlik belgesi 30
MEVCUT UYGULAMA Dernek ve vakıfların kimlik tespitinde geçerli belgeler İşlem, sicil belgelerinde adı geçen yetkililerce yetkilendirilmiş diğer kişiler tarafından yapılmakta ise; Vakıflar Genel Müdürlüğünde/ İl Dernekler Kütüğünde tutulan sicile ilişkin belgelerin aslı veya noter onaylı örneği Yetkilendirilen kişinin kimlik belgesi Yetkili olunduğuna dair vekaletnamenin aslı veya noter onaylı sureti 31
MEVCUT UYGULAMA Tüzel kişiliği olmayanların kimlik tespitinde geçerli belgeler Tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare etmeye yetkili olunduğuna ilişkin kararın aslının veya noter tasdikli örneği Yetkili kimsenin kimlik belgesi 32
MEVCUT UYGULAMA Bir gerçek kişi adına başka bir gerçek kişi tarafından işlem yapılması Gerçek kişi adına hareket eden kişinin kimlik belgesi Adına hareket edilen kişinin kimlik belgesi Vekaletname 33
MEVCUT UYGULAMA Kimlik Tespitinde Geçerli Belgeler Özel durumlar KKTC Vatandaşları Avrupa Konseyi Üyesi Ülke Vatandaşları Yabancı Ülkelerde Kurulu Tüzel Kişiler Vatandaşlıktan Çıkma İzin Belgesi/ Vatandaşlıktan Çıkma Belgesi (Pembe Kart) 34 Avukat Kimlikleri
MEVCUT UYGULAMA KKTC vatandaşlarının kimlik tespiti T.C. Hükümeti ile K.K.T.C. Hükümeti arasında Adalet ve İçişleri Alanında İşbirliği Anlaşması uyarınca K.K.T.C. vatandaşlarının kimlik tespitinde pasaport yerine kendi ülke kimlik belgeleri geçerli belge kabul edilir. 35
MEVCUT UYGULAMA Avrupa Konseyine üye ülke vatandaşlarının özel durumu Kazanç amacı olmaksızın Maksimum 3 ay için Türkiye ye gelenler 13 Aralık 1957 Avrupa Konseyi Üyesi Devletler Arasında Kişilerin Seyahatleri ile İlgili Avrupa Anlaşması gereğince özel durum arz eder. 36
MEVCUT UYGULAMA Avrupa Konseyine üye ülke vatandaşlarının kimlik tespitinde geçerli belgeler 3 aydan kısa süreli olarak gelmeleri durumunda, Türkiye ye pasaportsuz giriş yapabilen Avrupa Konseyine üye ülke vatandaşlarının kimlik tespit işlemi anlaşma metninde belirtilen kimlikler üzerinden yapılır. 37 Ülkemize üç aylık bir süre için gelme şartına uygunluk durumu, Türkiye ye giriş sırasında düzenlenen Kimlik Kartı ile Seyahat Edenler İçin Hudut Kapılarından Giriş-Çıkış Formu ve bu formdaki tarih ile ispat edileceğinden söz konusu formun ibrazı sonrası okunabilir fotokopisi de alınacaktır.
MEVCUT UYGULAMA Türk Vatandaşlığından Çıkma/Çıkma İzin Belgesi (Pembe Kart) sahibi olanlar Türk Vatandaşlığından Çıkma Belgesi, İlgilinin Türk vatandaşlığından çıktığını gösteren ve verilmesi ile Türk vatandaşlığının kaybedilmesi sonucunu doğuran belgedir. Türk Vatandaşlığından Çıkma İzin Belgesi, Kişinin başka bir devlet vatandaşlığına geçmesine yetkili Türk makamlarınca izin verildiğini gösteren belgedir. 38
MEVCUT UYGULAMA Türk Vatandaşlığından Çıkma/Çıkma İzin Belgesi (Pembe Kart) sahibi olanların kimlik tespiti Türk Vatandaşlığından Çıkma Belgesi almış bir kimsenin kimlik tespiti, yeni vatandaşlığını kazandığı ülke pasaportu üzerinden yapılır. Türk Vatandaşlığından Çıkma İzin Belgesi almış bir kişi olması durumunda kimlik tespiti, nüfuz hüviyet cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport üzerinden yapılır. 39
MEVCUT UYGULAMA Yabancı ülkelerde yerleşik ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerin kimlik tespitinde geçerli belgeler 08.05.1962 Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkında Sözleşmeye (Lahey Sözleşmesi) taraf bir ülkede yerleşik yabancı tüzel kişiler için Sözleşme hükümlerine göre Apostil Şerhi konulmuş belgeler, aksi durumda ilgili Türk Konsolosluğunca tasdik edilmiş muadil belgeler. 40 Tüzel kişinin kimliği kayıtlı bulunduğu sanayi ve/veya ticaret odasınca düzenlenmiş tescile dair belge ve noter onaylı Türkçe tercümesi ile, tüzel kişiliği temsile yetkili olan gerçek kişilerin imzalarını gösterir belge ve noter onaylı Türkçe tercümesinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopilerinin alınması suretiyle tespit edilir.
MEVCUT UYGULAMA Avukat kimlikleri Avukat kimlikleri dahil hiçbir mesleki kimlik belgesi kimlik tespitinde geçerli belge kabul edilmez. 41
MEVCUT UYGULAMA Kimlik tespit usulü İlk kez yapılan işlemlerde; Kimlik belgelerinin fotokopisi alınır veya Evrakın arkasına kimlik bilgileri kaydedilir. Kimlik tespiti sırasında işlemi yapan gerçek kişinin beyan ettiği adres de kaydedilir. Müteakip işlemlerde; 42 Kimlik bilgileri karşılaştırılır ve evraka işlem yapanın ad soyadı yazılır.
ÖRNEKLER
ÖRNEK 1 (A) şahsının 23.03.2007 tarihinde (X) Bankasında açtırmış olduğu ticari mevduat hesabına ticari borçlularınca para yatırılmaktadır. Hesapta biriken paralar (A) şahsının yetkili kıldığı (B) şahsı tarafından çekilmektedir. Hesap açılması sırasında parasal bir sınır olmaksızın (A) şahsının kimlik tespiti yapılacaktır. Borçlular tarafından (A) şahsının hesabına para yatırılması sırasında parasal tutarın 12.000 YTL yi aşması halinde borçlu gerçek kişilerin kimlik tespiti yapılacaktır. 44 (A) şahsının yetkili kıldığı (B) şahsı tarafından hesaptan para çekilmesi sırasında parasal tutar 12.000 YTL yi aşması halinde, hem müşteri (A) nın hem de müşteri adına hareket eden (B) şahsının kimlik tespiti yapılacaktır. (A) şahsının kimlik tespiti hesap açılması sırasında yapıldığından sadece teyit işlemi yapılacaktır.
ÖRNEK 2 Ahmet Uslu Ziraat Bankası Maliye Şubesine gelerek Mehmet Durdu adına hareket ettiğini ve AHUS A.Ş. nin Ziraat Bankası Keçiören Şubesindeki hesabına 15.000 YTL havale göndermek istediğini belirtmektedir. Havale tutarı 12.000 YTL yi aştığından Ziraat Bankası Maliye Şubesi işlemi gerçekleştirmeden önce; -Ahmet Uslu ve Mehmet Durdu nun kimlik tespitlerini yapacak -Ayrıca Ahmet Uslu nun yetkili olduğuna dair vekaletnameyi isteyecektir. 45 -Mehmet Durdu nun kimlik tespitinin noter onaylı vekaletname üzerinden yapılması gerekecektir.
ÖRNEK 3 Bay (A) İstanbul da öğrenim gören çocuğunun (X) Bankası İstanbul Şubesindeki hesabına aynı Bankanın Ankara Şubesi aracılığı ile 500 YTL. havale göndermiştir. Bay (A) nın havale ettiği tutar 12.000 YTL yi aşmadığından (X) Bankası Ankara Şubesinin kimlik tespiti yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. (X) Bankasının İstanbul Şubesinin de hesaba gelen havale tutarını Bay (A) nın çocuğuna ödemeden önce kimlik tespit zorunluluğu bulunmamaktadır. 46
ÖRNEK 4 (Z) Ltd. Şti. müdürü Bay (A), şirket adına ticari mevduat hesabı açtırmak üzere (X) Bankasına başvurmuştur. Hesap açma işlemi tutarına bakılmaksızın kimlik tespiti yapılmasını gerektirdiğinden, bu işlemden önce Bay (A) nın ve (Z) Ltd. Şti. nin kimliğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Banka (Z) Ltd. Şti. nin kimlik tespitini, ticaret sicil gazetesinin (kuruluş/tadil) ve imza sirkülerinin aslının veya noterce onaylanmış suretlerinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopilerini almak suretiyle yapacaktır. 47 Bay (A) nın kimlik tespitini ise nüfus hüviyet cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaporttan birisinin aslı veya noterce onaylanmış suretinden okunabilir fotokopisini almak veya işlemle ilgili evrakın arkasına kimlikte yer alan bilgileri kaydetmek suretiyle yapacaktır.
ÖRNEK 4 Bay (A), (Z) Ltd. Şti adına aynı hesaptan 12 milyar liranın üzerinde işlem yapmak üzere tekrar Banka şubesine müracaat ettiği taktirde geçerli kimlik belgelerinden birisini ibraz etmesi yeterli olacak, Banka kendisinde mevcut bilgilerden bu kişinin şirketin yetkilisi olduğunun ve kimlik bilgilerinin teyidini yapacak ve işlemle ilgili belgeye Bay (A) nın adı ve soyadını yazmak suretiyle kimlik tespit işlemini tamamlayacaktır. İşlem Bay (A) nın yetkilendirdiği diğer bir kişi tarafından yaptırılmakta ise bu kişinin kimlik tespiti; nüfus hüviyet cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaporttan birisinin aslı veya noterce onaylanmış suretinden okunabilir fotokopisinin alınması veya işlemle ilgili evrakın arkasına kimlikte yer alan bilgilerin kaydedilmesi ve vekaletnamenin aslı veya noter tasdikli suretinin ibrazı sonrası okunabilir fotokopisinin alınması suretiyle yapılacaktır. 48 Ayrıca, bu işlemi yaptıran Bay (A) ise bu kişinin, işlemi yaptıran Bay (A) nın yetkilendirdiği diğer bir kişi ise yetkilendirilen kişinin beyan ettiği adresin de kaydedileceği tabidir.
MÜŞTERİNİN TANINMASINDA YENİ YAKLAŞIM
YENİ KANUN ve TASLAK YÖNETMELİK 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik Taslağı 50
5549 sayılı Kanun Madde 2/d Yükümlü: Bankacılık, sigortacılık, bireysel emeklilik, sermaye piyasaları, ödünç para verme ve diğer finansal hizmetler ile posta ve taşımacılık, talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler; döviz, taşınmaz, değerli taş ve maden, mücevher, nakil vasıtası, iş makinesi, tarihi eser, sanat eseri ve antika ticareti ile iştigal edenler veya bu faaliyetlere aracılık edenler ile noterler, spor kulüpleri ve Bakanlar Kurulunca belirlenen diğer alanlarda faaliyet gösterenleri ifade eder. 51
TASLAKTIR!! YÜKÜMLÜLER 52 1 Finansal Kuruluşlar a) Bankalar. b) Bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar. c) Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler. ç) Ödünç para verme işleri hakkındaki mevzuat kapsamındaki ikrazatçılar, finansman ve faktoring şirketleri. d) Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri. e) Yatırım fonu yöneticileri. f) Yatırım ortaklıkları. g) Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri. ğ) Finansal kiralama şirketleri. h) Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar. İle bankacılık faaliyetleriyle sınırlı olarak Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü
TASLAKTIR!! YÜKÜMLÜLER 53 2 Diğer alanlarda faaliyet gösterenler ı) Saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere İstanbul Altın Borsası Başkanlığı. i) Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü ve kargo şirketleri. j) Varlık yönetim şirketleri. k) Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar. l) Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü. m) Kıymetli madenler borsası aracı kuruluşları. n) Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımı ile uğraşanlar veya buna aracılık edenler. o) İş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar. ö) Tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar.
TASLAKTIR!! YÜKÜMLÜLER Diğer alanlarda faaliyet gösterenler p) Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dâhil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler. r) Spor kulüpleri. s) Noterler. ş) Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki işlerden taşınmaz alım-satımı, şirket, vakıf ve derneklerin kurulması, idaresi ve devredilmesi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar. 54 t) Şirket, vakıf ve dernek kurulması, idaresi ve devredilmesi işleriyle sınırlı olmak üzere, bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavirler ile yeminli mali müşavirler.
TASLAKTIR!! Müşterinin tanınmasında risk bazlı yaklaşım Risk bazlı yaklaşımda temel alınacak göstergeler Müşterinin mesleği, Müşterinin iş geçmişi, Müşterinin mali durumu, Müşterinin hesapları, Müşterinin ticari faaliyetleri, yerleşik olduğu ülke.ve ilgili diğer göstergeler 55
TASLAKTIR!! Müşterinin tanınmasında risk bazlı yaklaşım Alınacak tedbirler Müşterilerinin aklama ve terörün finansmanı açısından risk profilinin çıkarılması Yüksek risk taşıyan müşterilerin, iş ilişkilerinin ve işlemlerin belirlenmesi ve bunların devamlı olarak takip edilmesi Müşteri hakkındaki bilgi, belge ve kayıtların güncelliğinin sağlanması Finansal kuruluşlarca bu amaçlara uygun risk yönetim sistemi oluşturulması 56
5549 sayılı Kanun Madde 3 Kimlik tespiti (1) Yükümlüler, kendileri nezdinde yapılan veya aracılık ettikleri işlemlerde işlem yapılmadan önce, işlem yapanlar ile nam veya hesaplarına işlem yapılanların kimliklerini tespit etmek zorundadır. (2) Kimlik tespitine esas belge nevilerini belirlemeye Bakanlık yetkili olup, kimlik tespitini gerektiren işlem türleri, bunların parasal sınırları ve konuyla ilgili diğer usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir. 57
TASLAKTIR!! Kimlik tespiti gerektiren işlemler 58 Sürekli iş ilişkisi tesisinde tutar gözetmeksizin İşlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı işlemlerin toplam tutarı belirlenen eşik tutarı aştığında Elektronik transferlerde eşik tutarın üzerindeki işlemlerde Hayat sigortası sözleşmelerine ilişkin eşik tutarın üzerindeki işlemlerde Şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlarda tutar gözetmeksizin Daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe olduğunda tutar gözetmeksizin (Taslak Yönetmelik Madde 5)
Kimliği tespit edilecek kişiler Müşteri, müşteri adına hareket edenler hesabına hareket edilenler YENİ YENİ 59
Kimlik tespit zamanı iş ilişkisi tesisinden önce tamamlanır. işlem yapılmadan önce tamamlanır. 60
Teyit zamanı İş ilişkisi tesisinden ve işlem yapılmadan önce yapılır. Kimlik tespiti sırasında alınan adres ve diğer iletişim bilgilerinin teyidi, işlemin yapılmasından itibaren en geç on iş günü içinde yapılır YENİ YENİ 61
TASLAKTIR!! Gerçek kişilerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 Gerçek kişinin; adı, soyadı doğum yeri ve tarihi anne ve baba adı uyruğu Türk vatandaşları için T.C. Kimlik numarası kimlik belgesinin türü ve numarası 1 Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi 62
TASLAKTIR!! Gerçek kişilerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 2 2 yerleşim yeri adresi iş adresi (varsa) Yerleşim yeri belgesi, elektrik, su, doğalgaz, telefon vb. fatura veya herhangi bir kamu kurumu tarafından verilen belgeler 63 telefon numarası faks numarası (varsa) e- posta adresi (varsa) Meslek (varsa) İmza örneği Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle yapılır -------- İlgiliye imza attırılır
TASLAKTIR!! Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 Tüzel kişiliğin; unvanı, ticaret sicil numarası, faaliyet konusu, ortakları ve adresi Tüzel kişiliğin vergi numarası Ticaret siciline tescile dair belgeler Gelir İdaresi tarafından düzenlenen belgeler 64 telefon numarası, faks numarası e- posta adresi Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle yapılır
TASLAKTIR!! Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 2 2 65 Tüzel kişiliği temsile yetkili kişinin; adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, uyruğu, Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, kimlik belgesinin türü ve numarası temsil yetkisi İmza örneği Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi Tescile dair belgeler İlgiliye imza attırılır.
TASLAKTIR!! Derneklerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 Derneğin; adı amacı kütük numarası adres bilgileri Dernek tüzüğü ve dernek kütüğündeki kayda ilişkin belgeler Yabancı derneklerin Türkiye deki şube ve temsilcilikleri için İçişleri Bakanlığındaki kayda ilişkin belgeler telefon numarası faks numarası e- posta adresi Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle yapılır 66
TASLAKTIR!! Derneklerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 2 2 Derneği temsile yetkili kişinin; adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, uyruğu, Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, kimlik belgesinin türü ve numarası Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi 67 temsil yetkisi Temsile yetkili olunduğuna dair belge
TASLAKTIR!! Vakıflarda kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 Vakfın; adı, amacı, merkezi sicil kayıt numarası, adres bilgileri telefon numarası, faks numarası e- posta adresi Vakıf senedi ile Vakıflar Genel Müdürlüğünde tutulan sicile ilişkin belgeler Yabancı vakıfların Türkiye deki şube ve temsilcilikleri için İçişleri Bakanlığındaki kayda ilişkin belgeler Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle yapılır 68
TASLAKTIR!! Vakıflarla kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 2 2 69 Vakfı temsile yetkili kişinin; adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, uyruğu, Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, kimlik belgesinin türü ve numarası temsil yetkisi Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi Temsile yetkili olunduğuna dair belge
TASLAKTIR!! Sendika ve konfederasyonlarda kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 Sendika ve konfederasyonun; adı, amacı, sicil numarası, adresi Kuruluşun tüzüğü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge çalışma müdürlüklerinde tutulan sicile esas diğer belgeler telefon numarası, faks numarası e- posta adresi Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle yapılır 70
TASLAKTIR!! Sendika ve konfederasyonlarda kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 2 2 71 Temsile yetkili kişinin; adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, uyruğu, Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, kimlik belgesinin türü ve numarası Temsil yetkisi Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi Tescile dair belgeler veya temsile yetkili olduğuna dair belge
TASLAKTIR!! Siyasi partilerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 Siyasi partinin ilgili biriminin; adı adresi Parti tüzüğü telefon numarası, faks numarası e- posta adresi Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle yapılır 72
TASLAKTIR!! Siyasi partilerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 2 2 Temsile yetkili kişinin; adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, uyruğu, Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, kimlik belgesinin türü ve numarası Temsil yetkisi Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi Temsile yetkili olduğuna dair belge 73
TASLAKTIR!! Yurt dışında yerleşik kişilerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 74 Tüzel kişiliğin; unvanı, ticaret sicil numarası, faaliyet konusu, ortakları ve adresi Türkiye de yerleşik tüzel kişiler için aranan belgelere ilgili ülkede tekabül eden belgelerin Türkiye Cumhuriyeti Konsoloslukları tarafından onaylanan veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Hakkında Lahey Sözleşmesi çerçevesinde bu sözleşmeye taraf ülke makamı tarafından tasdik şerhi düşülen örneklerinin noter onaylı Türkçe tercümeleri
TASLAKTIR!! Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 Apartman veya site yönetimi gibi tüzel kişiliği olmayan teşekkülün; adı, açık adresi Noter onaylı karar defteri 75 İş ortaklıkları gibi teşekküllerde ortaklığın; adı, amacı, faaliyet konusu, açık adresi Noter onaylı ortaklık sözleşmesi
TASLAKTIR!! Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 2 2 İş ortaklıkları gibi teşekküllerde ortaklığın; vergi numarası Gelir İdaresi tarafından düzenlenen belgeler Tüzel kişiliği olmayan teşekkülün; telefon numarası, faks numarası e-posta adresi Teyit bu araçları kullanarak ilgiliyle irtibat kurmak suretiyle yapılır. 76
TASLAKTIR!! Tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 3 3 77 Temsile yetkili kişinin; adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, uyruğu, Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, kimlik belgesinin türü ve numarası Temsil yetkisi Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi Noter onaylı karar defteri/ Temsile yetkili olunduğuna dair belge
TASLAKTIR!! Kamu kurumlarında kimlik tespiti Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 78 Kamu kurumu adına işlem yapan kişinin; adı ve soyadı, doğum yeri ve tarihi, anne ve baba adı, uyruğu, Türk vatandaşları için T.C. kimlik numarası, kimlik belgesinin türü ve numarası Temsil yetkisi Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport Mevzuata uygun olarak düzenlenmiş yetki belgesi
TASLAKTIR!! Tüzel kişiler veya tüzel kişiliği olmayan teşekküller adına bunları temsile yetkili kimselerin yetkilendirdiği kişilerce işlem talep edilmesi Alınacak bilgiler Teyit belgeleri 1 1 Tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülü temsile yetkili kimselerin kimliği Türk uyruklular için T.C. nüfus cüzdanı, T.C. sürücü belgesi veya pasaport,türk uyruklu olmayanlar için pasaport, ikamet belgesi veya Bakanlıkça uygun görülen kimlik belgesi veya 79 Kimlik belgelerinde yer alan bilgileri içermek ve noter onaylı olmak kaydıyla vekâletname veya imza sirküleri