ÜÇÜNCÜ TÜRK KENEŞİ İŞ FORUMU (24 Ekim 2014, Nahçıvan) TÜRK KENEŞİ GENEL SEKRETERİ RAMİL HASANOV UN İŞ ADAMLARINA HİTABI Sayın Âli Meclis Başkanı, Sayın Bakan, Sayın Oda Başkanları, Değerli İş Adamları, Kıymetli Katılımcılar, Hatırlayacağınız üzere, ilk İş Forumunu 2011 senesinde Almatı da, ikinci İş Forumu ise 19 Şubat 2014 tarihinde İstanbul da gerçekleştirmiştik. Son Foruma Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye den çeşitli sektörleri temsil eden 100 den fazla işadamı iştirak etmişti. Bugün üçüncü İş Forumunu düzenliyor olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bu vesileyle, öncelikle bugünkü Foruma evsahipliği yaptığı ve Forumu yüksek seviyede organize ettiği için Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakanlığı, Azerbaycan Girişimciler Konfederasyonu ve Nahçıvan Ekonomi ve Sanayi Bakanlığına teşekkürlerimi sunarım. Malumlarınız olduğu üzere, beş sene önce 3 Ekim 2009 tarihinde, Nahçıvan da gerçekleştirilen Türk Dili Konuşan Ülkelerin Devlet Başkanlarının 9. Zirve toplantısında tarihi bir karar alınarak Türk Keneşi kuruldu. Bugün yine aynı şehirde, Azerbaycan ın her geçen gün gelişmekte olduğunu memnuniyetle izlemekte olduğumuz Nahçıvan şehrinde Türk Keneşi Üçüncü İş Forumuna iştirak ediyoruz. Sizleri Forumda görmekten duyduğum memnuniyeti ifade etmek isterim. Geçtiğimiz beş sene zarfında Türk devletleri arasındaki işbirliği giderek kurumsallaşmış ve çok boyutlu bir nitelik kazanmıştır. Ülkelerimiz arasındaki ikili ilişkiler stratejik düzeydedir. Türk Keneşi olarak amacımız bu ilişkileri ikili düzeyden dörtlü düzeye çıkarmak ve ülkelerimiz arasında çok taraflı bir işbirliği zemini yaratmaktır. 1
Üye ülkelerin en üst düzeyde temsil edildiği Türk Keneşi nin faaliyetleri siyasi, ekonomik, kültürel, eğitim ve bilimsel alanlar başta olmak üzere işbirliğinin tüm veçhelerini kapsamaktadır ve son yıllarda tüm bu sahalarda önemli işlere imza atılmıştır. Türk Keneşi faaliyetlerine istikamet veren temel organ olan Devlet Başkanları Konseyi, gerçekleştirilen Zirve toplantıları yoluyla bugüne kadar 4 kez toplanmıştır. Zirve toplantılarında kabul edilen Zirve Bildirileri örgütün faaliyetlerine yönelik Devlet Başkanları düzeyinde benimsenen iradeyi temsil etmektedir. Birinci Zirve 2011 yılında Almatı da Ekonomik İşbirliği başlığı altında düzenlenmiştir. Ekonomik işbirliğinin geliştirilmesi için öncelik taşıyan alanlarda Çalışma Grupları nın kurulmasına karar verilmiştir: Bunlar; Üye ülkelerde yatırım ortamının iyileştirilmesi, Girişimciliğin desteklenmesi ve Ekonominin çeşitlendirilmesi Çalışma Gruplarıdır. İkinci Zirve 2012 yılında Bişkek te Eğitim, Bilim ve Kültürel İşbirliği başlığı altında gerçekleştirilmiştir. Ülkelerimiz arasındaki ticaretin gelişmesinin önündeki başlıca engelin ulaştırma alanında var olan engeller olduğu düşüncesinden hareketle, 2013 yılında Gebele de düzenlenen Türk Keneşi Üçüncü Zirvesi nin teması Ulaştırma İşbirliği olarak belirlenmiştir. Anılan Zirve de Devlet Başkanları tarafından verilen talimatlarda, çok-modlu ulaştırma seçenekleri ile özellikle demiryolu ulaşımı üzerinde durulmuş; ülkelerimiz üzerinden geçen Merkezi Koridor un etkin bir ulaştırma koridoru olarak işler hale getirilmesinin önemi vurgulanmıştır. Ülkelerimiz arasındaki ekonomik potansiyelin layıkıyla açığa çıkarılabilmesi için ulaştırma işbirliğini daha ileri bir noktaya taşımamız gerektiği su götürmez bir hakikattir. Bu bağlamda, Modern İpek Yolu Projesi nin hayata geçirilmesi, Hazar geçişli çok-modlu ulaştırma seçeneklerinin faal hale getirilmesi ve sınır kapılarında yaşanan beklemelerin minimalize edilmesi konularına özel bir önem verilmektedir. Aynı zamanda 26 Ekim tarihinde Bakü den Bişkek e başlayacak olan yeni uçuş hattının ülkelerimiz arasındaki ulaşımı daha da kolaylaştıracağını ifade etmek isterim. 2
Türk Keneşi nin 4. Zirvesi 2014 Haziran ında Turizm İşbirliği temasıyla Bodrum da düzenlenmiştir. Hiç şüphe yok ki, turizm ülkelerimizin son derece zengin altyapıya sahip olduğu bir sahadır. Gerek doğa gerekse tarih ve kültür zenginlikleri açısından büyük potansiyele sahip üye ülkelerimiz bu alandaki işbirliğini geliştirmeye kararlıdır. Hedefimiz üye ülkelerimizin tamamını kapsayan bir İpek Yolu Turizm Destinasyonu oluşturmak ve bunun uluslararası anlamda terciheşayan bir turizm rotası haline gelmesini sağlamaktır. 4. Zirveyle ilgili bir diğer önemli nokta da, bu zirveye Türkmenistan Devlet Başkanının katılmış olmasıdır. Bu durum Türk dünyasında yaratmak istediğimiz ortaklık ruhu açısından büyük bir önem arzetmiştir. Sayın Berdimuhammedov un katılımı 2011 den beri gerçekleştirilen Türk Keneşi Zirveleri bakımından da bir ilke tekabül etmektedir. Ülkelerimiz arasındaki turizm işbirliğinin önemine vurgu yapan Sayın Berdimuhammedov, üye ülkelerin yatırımcılarını Türkmenistan ın Avaza Ulusal Turizm Zonu na yatırım yapmaya davet etmiştir. Gelecek seneki zirvenin Medya İşbirliği temasıyla Kazakistan da yapılmasına karar verilmiştir. Değerli Katılımcılar; Sizlerin de bildiği gibi, ülkelerimiz arasındaki ticaret rakamları maalesef potansiyelimizin çok altındadır. Cumhurbaşkanlarımız her zaman Zirvelerimizde yatırımlarımıza ilk olarak kardeş ülkelerden başlamamız gerektiğinin altını çiziyorlar. Bu durum Türk devletlerinin kendi aralarındaki ticari ve ekonomik ilişkilere daha fazla önem göstermesi ve enerji sarfetmesi gerektiğini gözler önüne sermektedir. Bu bakımdan bu tür İş Forumlarının düzenli olarak gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Zira, bu toplantılar ülkelerimizin özel sektörlerini birbirine yakınlaştıracak, tecrübe değişimine zemin hazırlayacak ve zamanla petroldışı sektörlerin ekonomideki paylarının artmasına vesile olacaktır. Türk Keneşi bünyesinde ekonomik işbirliği devlet-özel sektör işbirliğine dayanmaktadır. Devletlerimiz özel sektörleri biraraya getirir, işbirliği için hukuki altyapı oluşturur. Bu bakımdan ülkelerimizin daha da yakınlaşması için sizlerin sıkı işbirliği yapmanız gerekmektedir. 3
Biz de bu alanda üzerimize düşeni yapmaya gayret ediyoruz. Bu doğrultuda, Türk Keneşi Ekonomi Bakanlarını bugüne kadar dört kez topladık. Son toplantı 20 Haziran 2014 yılında Issık Göl de Kırgızistan da düzenlendi ve toplantıda önemli kararlar alındı. Türk Keneşi Ekonomi Bakanları 4. toplantısı ve Türk İş Konseyi 2. toplantısı kararları çerçevesinde 7 Kasım 2014 tarihinde Kazakistan ın Şımkent şehrinde Avrasya Ekonomik Birliği ndeki Yeni İmkânlar konulu bir Uluslararası Yatırım Forumu düzenlenecektir. Forum kapsamında 6 Kasım 2014 tarihinde işadamlarımız Şımkent te yer alan Serbest Bölge ile bazı endüstriyel alanlara teknik ziyarette bulunacaktır. Bu vesileyle, burada olan herkesi Şımkent teki sözkonusu faaliyetlere davet etmekten memnuniyet duyarım. Eminin Kazakistanlı yetkililer konuya ilişkin detaylı bilgi vereceklerdir. Bugünkü İş Forumu na da pek çok sektörden... den fazla işadamımız iştirak ettiğini görmekten son derece memnunum. Gerek bugünkü toplantıda gerekse gelecekte aranızdaki işbirliğinin daim olmasını dilerim. Türk Keneşi olarak bu yolda elimizden gelen yardımı sunacağımızı belirtmek isterim. Forumun hayırlara vesile olmasını temenni eder, hepinize başarılar dilerim. Teşekkür ederim. 4
Katkı sağlayan: Zamin Aliyev, Proje Direktörü 5