VİOP RİSK BİLDİRİM FORMU Sermaye piyasalarında yapacağınız işlemler sonucunda kar elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle işlem yapmaya karar vermeden önce, bu işlemler kapsamında karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız, aşağıda belirtilen hususlar ile mali durumunuz ve kısıtlarınızı dikkate alarak karar vermeniz gerekmektedir. Aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nda ( VİOP ) gerçekleştirilecek tüm işlemler için Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ), Borsa ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ( Takasbank ) tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat ve benzeri tüm idari düzenleme hükümleri uygulanacaktır. VİOP işlemlerinde ikincil piyasa bulunmamaktadır. Borsa İstanbul A.Ş. ( Borsa ) VİOP da pozisyon almak üzere aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız ve teminat yatıracağınız hesabınızdan piyasada alım-satım işleminde bulunacağınız her vadeli işlem (futures) sözleşmesi için en az Borsa nın/takasbank ın belirlediği tutarda bir başlangıç teminatı yatırılması gerekmektedir. Aracı kuruluş tarafından yapılacak teminat tamamlama çağrılarını istenen süre içinde ve şekilde yerine getirilmesi, aksi takdirde hiçbir ihbara gerek duymadan pozisyonun piyasa değerinden, özen borcu çerçevesinde zararına da olsa kapatılmasına razı olunması gerekmektedir. Borsa Yönetim Kurulu, mevzuatta yer alan belli koşulların varlığı halinde, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin vade bitim tarihlerini belirlemeye veya belirlenmiş olan vade bitim tarihlerini değiştirmeye ve pozisyonları tasfiye etmeye yetkilidir. GİDER VE KESİNTİLER: VİOP işlemleri komisyonu, yapılan her bir işlemin parasal değeri üzerinden azami %1 + Banka Sigorta Muamele Vergisi ( BSMV ) dir. Müşteri, Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş nin ( Ak Yatırım ), VİOP işlemlerinden alacağı komisyonun yanında saklamacı kurum olan Takasbank'ın ve Borsa nın üye aracı kuruluşlardan aldığı komisyon ücreti, saklama ücreti ve diğer her türlü giderin azami 2 katı ile her türlü vergi, resim, harç ve fonları derhal ve nakden Ak Yatırım a ödemeyi, Ak Yatırım nezdindeki hak ve alacaklarından takas, mahsup ve tahsile yetkili olduğunu kabul, beyan ve taahhüt eder. STOPAJ DURUMU VERGİLER: VİOP'TA ELDE EDİLEN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ Bireysel Yatırımcılar Kurumsal Yatırımcılar (*) Tam Mükellef Dar Mükellef Tam Mükellef Sermaye Şirketi/Yatırım Fon ve Ortaklıkları Dar Mükellef Sermaye Şirketi/Yatırım Fon ve Ortaklıkları Pay ve Pay Endeksine Dayalı Sözleşmelerden Elde 0% 0% 0% 0% Edilen Kazançlar Pay ve Pay Endeksine Dayalı Sözleşmeler 10% 10% 0% 0% Haricindeki Sözleşmelerden Elde Edilen Kazançlar *Diğer tam ve dar mükellef kurumlar için stopaj oranı %10 olarak uygulanacaktır. TEMEL RİSKLER: Türev araçlar çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda aracı kuruluşa yatıracağınız teminatın tümünü kaybedebileceğiniz gibi kayıplarınız toplam teminatınızı dahi aşabilecektir. Bir opsiyon sözleşmesi alırsanız, opsiyonu kullanmadığınız takdirde riskinizi, opsiyon primi ve buna ek olarak ödeyeceğiniz komisyon ve diğer muamele ücreti ile sınırlamanız mümkündür. Bir opsiyon satarsanız, görece küçük ters bir piyasa hareketinde, opsiyon satmakla elde ettiğiniz prim ödemesini aşabilecek sınırsız potansiyel kayıp riskini üstlenirsiniz. Opsiyonu yerine getirmeniz istendiğinde, bunun üzerinde herhangi bir kontrol yetkiniz yoktur. Dolayısıyla, sadece yüksek sermayeye sahip deneyimli kişiler opsiyon satmaya teşebbüs etmelidirler. Opsiyonların birçok çeşidi vardır ve kendinizi bir taahhüt altına sokmadan önce, aracı kurumunuzla yatırım ihtiyaçlarınız ve tip sözleşmelere taraf olmanın içerdiği riskler konusunda fikir alışverişinde bulunmalısınız. Piyasadaki fiyat hareketleri, almış olduğunuz pozisyon aleyhine geliştiğinde hesabınız Borsa tarafından riskli hesap olarak belirlenebilir. Bu durumda Borsa ya pasif emir girişi yapılamayabilecektir. Aracı kuruluşun türev piyasalarda yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve yapacağı tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımına ilişkin olarak aracı kuruluşun yetkili personelince yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebileceği ve bu analizlerde yapılan öngörülerin kesin olarak gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır. Yabancı para cinsinden menkul kıymetlerde, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin olduğu, kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı sermaye ve döviz hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım-satım işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyebileceği ve teslimat öngörülen sözleşmelerde fiziksel varlığın teslim edilmeme riskine de maruz kalınabileceği bilinmelidir. Piyasa Riski: Piyasa fiyatlarındaki (faiz, kur, emtia, pay fiyatı vb.) olağan veya beklenmeyen hareketlere bağlı olarak ortaya çıkabilecek zarar ihtimalini ifade eder. Vadeli işlem sözleşmesinde spread (fark veya yayılma) pozisyonu almak normal şartlarda daha az risklidir. Ancak olağanüstü piyasa şartlarında yayılma pozisyonu vadeli işlemler piyasasında doğrudan uzun veya kısa pozisyon almaktan her zaman daha az riskli olmayabilir. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi zararlara da yol açabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır. Risk takibi müşteri tarafından yapılmalıdır. Karşı Taraf Riski: Karşı taraf riski, karşı tarafın yükümlüğünü kısmen/tamamen yerine getirememe riskidir. 1/23
Likidite Riski: Likidite riski, hazır değerlerinin nakde dönüştürülememesi nedeniyle zarara uğrama ihtimalidir. Piyasanın sıkışık, likiditenin oldukça düşük olduğu, maksimum fiyat hareketinin gerçekleştiği bir ortamda, sistemde piyasa yapıcılığı mevcut ise; piyasa yapıcılarının en geniş banttan kotasyon verdikleri piyasa şartlarında, riski sınırlama imkânı veren şarta bağlı emirler ile strateji emirleri de dâhil olmak üzere aracı kuruluş vasıtasıyla piyasaya iletilmesi istenilen emrin gerçekleşmeme ihtimali dikkate alınmalıdır. Borsa tarafından, hesap ve firma bazında belirlenen pozisyon limitine ulaşıldığı takdirde pozisyon kapatma emriniz kabul edilecek, bunun dışındaki emirleriniz kabul edilmeyebilecektir. VİOP İŞLEMLERİNE ÖRNEKLER: Futures işlemlerine örnekler: Yatırımcı Dolar/TL kurunda yükseliş beklemektedir; 13/10/2016 tarihinde 3,1515 fiyat ile F_USDTRY1016 sözleşmesinde 100 adet uzun pozisyon alır. Bu durumda; Gün Sonu Uzlaşma Tarih Sözleşme Miktar İşlem Fiyatı Fiyatı Kar & Zarar 13/10/2016 F_USDTRY1016 +100 3,1515 3,1585 700 TL 14/10/2016 F_USDTRY1016 3,1630 450 TL 15/10/2016 F_USDTRY1016 +20 3,1685 3,1680 490 TL 16/10/2016 F_USDTRY1016 3,1910 2.760 TL 17/10/2016 F_USDTRY1016-120 3,1930 3,1980 240 TL Toplam 4.640 TL Yatırımcı endeks fiyatında düşüş beklemektedir; 13/10/2016 tarihinde 95,025 fiyat ile F_XU0301016 sözleşmesinde 100 adet kısa pozisyon alır. Bu durumda; Tarih Sözleşme Miktar İşlem Fiyatı Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı Kar & Zarar 13/10/2016 F_XU0301016-100 95.025 94.725 3.000 TL 14/10/2016 F_XU0301016 94.900-1.750 TL 15/10/2016 F_XU0301016 95.250-3.500 TL Toplam -2.250 TL Alım Opsiyonu (Call Option): Alıcısına ödediği prim karşılığında belirli miktardaki dayanak varlığı; belli bir fiyattan; belli bir vadeye kadar veya vadede alma hakkı verir. Alıcı hakkını kullanmak isterse karşı tarafın (alım opsiyonu satıcısı) dayanak varlığı alıcıya satma yükümlülüğü vardır. Satım Opsiyonu (Put Option): Alıcısına ödediği prim karşılığında belirli miktardaki dayanak varlığı; belli bir fiyattan; belli bir vadeye kadar veya vadede satma hakkı verir. Alıcının hakkını kullanmak istemesi halinde karşı tarafın (satım opsiyonu satıcısı) dayanak varlığı alıcıdan alma zorunluluğu vardır. Opsiyon işlemlerine örnekler: 1) Alım Opsiyon Örneği: BİST 30 endeksi üzerine ALIM opsiyonu SATILMASI: Ekim 2016 vadeli (vade sonu 31/10/2016), 100.000 kullanım fiyatlı opsiyonun sözleşme büyüklüğü 100 * Dayanak Varlık. - 13/10/2016 tarihinde BIST 30 endeksi alım opsiyonunun VİOP fiyatı 0,85TL (1 adet sözleşme için ödenmesi gereken prim tutarı 85 TL dir. (0,85 TL*100 Adet Dayanak Varlık) - Vade sonunda BIST 30 endeksi 100.000 nin üzerinde ise opsiyon alıcısı opsiyonu kullanır. Opsiyon satıcısının 31/10/2016 2016 tarihinde 100.000 den BIST 30 endeksi kontratı satma yükümlülüğü vardır. - Vade sonunda BIST 30 endeks değeri 103.000 olursa opsiyon alıcısı opsiyonu kullanır ve opsiyon satıcısı nakdi uzlaşma prensipleri çerçevesinde opsiyon alıcısına kullanım fiyatı ile spot endeks değeri arasındaki farkı öder. [(103.000-100.000)*100 kontrat= 300 TL] - Eğer vade sonunda BIST 30 endeksi 100.000 nin altında ise opsiyon değersiz olarak son bulur. Opsiyon alıcısı opsiyonu kullanmaz ve opsiyon satıcısı aldığı prim kadar (85 TL) kar eder. Opsiyonun başabaş noktası 100.850 dir. 2) Akbank T.A.Ş. ( Akbank ) üzerine ALIM opsiyonu alınması: Kasım 2016 vadeli (vade sonu 30/11/2016), 8,00 TL kullanım fiyatlı ve sözleşme büyüklüğü 100 (1 adet opsiyon 100 adet pay senedini temsil ediyor) 2/23
- 18/10/2016 tarihinde Akbank alım opsiyonunun VİOP fiyatı 0,40 TL (1 sözleşme için ödenmesi gereken prim 40 TL (0,40*100) - Alıcının 30/11/2016 tarihinde 8,00 TL den Akbank hissesi alma hakkı vardır. - Vade sonunda Akbank pay senedinin fiyatı 8,00 TL nin üzerinde ise opsiyon alıcısı opsiyonu kullanır ve opsiyon satıcısının opsiyon alıcısına 8,00 TL den Akbank pay senedi satma yükümlülüğü vardır. - Alıcı opsiyonunu kullanırsa opsiyon satıcısına 8,00 TL üzerinden pay senedinin bedelini öder, satıcı payları alıcıya teslim etmekle yükümlüdür. - Eğer vade sonunda Akbank pay senedinin fiyatı 8,00 TL nin altında ise opsiyon değersiz olarak son bulur. Opsiyon alıcısı opsiyonu kullanmaz ve opsiyon satıcısı aldığı prim kadar (40 TL) kar eder. - Opsiyonun başabaş noktası 8,40 TL dir. 3) Satım Opsiyon Örneği: BIST 30 endeksi üzerine SATIM opsiyonu alınması: Ekim 2016 vadeli (vade sonu 31/10/2016), 94.000 kullanım fiyatlı ve sözleşme büyüklüğü 100 kontrat - 13/10/2016 tarihinde BIST 30 endeksi satım opsiyonunun VİOP fiyatı 0,86 TL (1 sözleşme için ödenmesi gereken prim 86 TL (0,86*100). - Opsiyon alıcısının 31/10/2016 tarihinde 94.000 fiyat ile BIST 30 endeksi kontratını satma hakkı vardır. Opsiyon satıcısı ise alıcının opsiyonu kullanması durumunda gerekli ödemeyi alıcıya yapmakla yükümlüdür. - Vade sonunda BIST 30 endeks değeri 90.000 olur ise opsiyon alıcısı opsiyonu kullanır. Bu durumda opsiyon satıcısı alıcıya 400 TL (94.000-90.000)*100) ödeme yapar. - Eğer vade sonunda BIST 30 endeks değeri 94.000 nin üzerinde ise opsiyon değersiz olarak son bulur. Opsiyon alıcısı opsiyonu kullanmaz ve opsiyon satıcısı aldığı prim (86TL) kadar kar eder. - Opsiyonun başabaş noktası 93.140 dır. 4) Akbank (AKBNK [A] ) üzerine SATIM opsiyonu SATILMASI: Kasım 2016 vadeli (vade sonu 30/11/2016), 8,00 TL kullanım fiyatlı ve sözleşme büyüklüğü 100 (1 opsiyon 100 adet pay senedini temsil ediyor) - 18/10/2016 tarihinde Akbank satım opsiyonunun VİOP fiyatı 0,20TL (1 sözleşme için ödenmesi gereken prim 20 TL (0,20*100) - Opsiyon alıcısının 30/11/2016 tarihinde 8,00 TL den Akbank pay senedi satma hakkı vardır. - Vade sonunda Akbank pay senedinin fiyatı 8,00 TL nin altında ise alıcı opsiyonu kullanır ve opsiyon satıcısının alıcıdan Akbank pay senedini 8,00 TL den satın alma yükümlülüğü vardır. - Alıcı opsiyonunu kullanırsa opsiyon satıcısına 8,00 TL üzerinden payları satar, satıcı ise payları alıcıdan satın almakla yükümlüdür. - Eğer vade sonunda Akbank pay senedinin fiyatı 8,00 TL nin üzerinde ise opsiyon değersiz olarak son bulur. Opsiyon alıcısı opsiyonu kullanmaz ve opsiyon satıcısı aldığı prim kadar (20TL) kar eder. - Opsiyonun başabaş noktası 7,80TL dir. Formun bir örneği müşteri tarafından elden teslim alınmıştır. Müşterilerimizce, kendilerine teslim edilen form nüshası ile ilgili olarak Formu okudum, anladım, bir nüshasını elden aldım ibaresinin aşağıya elle yazılarak altının imzalanmasını rica ederiz.... Müşterinin Müşteri Bilgi Bankası no.su :... Müşterinin Adı Soyadı :... İmza : Tarih:... /... /... Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Sabancı Center 4. Levent 34330 İstanbul, MERSİS No: 0011007783700015 www. akyatirim.com.tr Akbank T.A.Ş. Sabancı Center 4.Levent, 34330 İstanbul, MERSİS No: 0015 0015 2640 0497 www.akbank.com 3/23
Version: V.3.17.10.17 Tarih :..././20... Seri No :... TARAFLAR AK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. ( AK YATIRIM / ARACI KURUM ) Müşteri Adı Soyadı/Ünvanı :... E-Posta Adresi :... Cep Tlf. No :... Ak Yatırım Hesap No :... 1- SÖZLEŞMENİN KONUSU VE KAPSAMI İşbu Sözleşme taraflar arasında imzalanmış olan Akbank T.A.Ş. ve Ak Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Alım Satıma Aracılık, Repo Ters Repo ve Yatırım Hizmetleri Çerçeve Sözleşmesi nin ( Çerçeve Sözleşme ) ayrılmaz bir parçasıdır. İşbu Sözleşme Ak Yatırım tarafından Sermaye Piyasası Mevzuatı, Türk Parasının Kıymetini Koruma Mevzuatı ve diğer ilgili sair mevzuat hükümleri çerçevesinde, Borsa İstanbul A.Ş. de ( BİAŞ ) işlem gören veya görecek olan her türlü türev aracın alım satımına aracı sıfatıyla, MÜŞTERİ nin AK YATIRIM/EİA nın kendisine sunacağı işlem kanallarını kullanarak doğrudan veya MÜŞTERİ nin hesabına ve namına AK YATIRIM tarafından alınıp satılması ve alınan pozisyonun piyasa koşullarına göre sonlandırılması veya sürdürülmesi amacıyla sunulan hizmetlerin çerçevesi ile tarafların hak ve yükümlülüklerini düzenlemektedir. Burada düzenlenmemiş olan hususlarda MÜŞTERİ nin imzaladığı Çerçeve Sözleşme ve diğer sözleşme hükümleri kıyasen uygulanır. Çerçeve sözleşmelerde hüküm bulunmayan hallerde Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK/Kurul ), BİAŞ ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ( Takasbank ) düzenlemeleri ve piyasa kuralları ile genel hükümler uygulanır. Tarafların Çerçeve Sözleşme de belirtilen adresi, kimlik ve iletişim bilgileri işbu Sözleşme için de geçerlidir. Bu sözleşmelerin SPK düzenlemelerine aykırı hükümleri uygulanmaz. 2- TÜREV ARAÇLARIN ALIM SATIM İŞLEMLERİ (VIOP) RİSK BİLDİRİM FORMU MÜŞTERİ, bu Sözleşme yi imzalamadan önce, sözleşmenin başında bulunan Türev Araçlar Risk Bildirim Formu işbu Sözleşme nin ayrılmaz bir parçası ve eki niteliğinde olduğunu kabul eder ve anılan Form u okuduğunu ve anladığını kabul ve beyan eder. 3- TANIMLAR ve KISALTMALAR Bu Sözleşmede geçen; Taraflar: Sözleşmeyi imzalayan MÜŞTERİ ile Ak Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş. ve Akbank T.A.Ş. yi, AK YATIRIM: Ak Yatırım Menkul Değerler Anonim Şirketi'ni, (İşletme merkezi: Sabancı Center 4.Levent, 34330 İstanbul, Ticaret Sicil Memurluğu: İstanbul, Sicil Numarası: 358178, İnternet Adresi: www.akyatirim.com.tr) Açık Teklif Yöntemi: Takasbank ın bir işlemin eşleştiği anda piyasa katılımcıları arasına girerek alıcıya karşı satıcı ve satıcıya karşı ise alıcı konumuna geçmesini, Emir İletimine Aracı ( EİA ): Akbank T.A.Ş. ( Akbank ) (İşletme merkezi: Sabancı Center 4.Levent, 34330 İstanbul, Ticaret Sicil Memurluğu: İstanbul, Sicil Numarası: 90418, İnternet Adresi: www.akbank.com) ve şubeleri ile Kurul tebliğleri doğrultusunda Emir İletimine Aracılık anlaşması yapılacak kurumları, BISTECH: Piyasa ya ait, işlem öncesi, işlem anı ve işlem sonrası yazılımların yer aldığı uygulamaların tümünü, BISTECH Marjin Yöntemi: BISTECH üzerinde, portföy bazlı risk yönetim algoritması aracılığı ile bulunması gereken teminat tutarı hesaplama yöntemini, Algoritmik Emir İletim Sistemleri: Parametreleri önceden belirlenmiş bir kurallar setine bağlı olarak insan müdahelesi olmadan, çeşitli yazılımlar tarafından oluşturulan algoritmalar kullanılarak sermaye piyasası araçlarına yönelik alım-satım emirleri üreten sistemleri, Borsa Kuralları: Sermaye Piyasası Kanunu nun tüm ilgili mevzuatı ile BİAŞ ve Takasbank ile ilgili Borsa ve varsa Takasbank tarafından yapılan tüm diğer yönetmelik, tüzük, mektup, genelge ve düzenlemeleri ve bunlarda yapılan tüm değişiklikleri, Borsa / Piyasa: Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nı, Ürün İhtisas Borsaları: Elektronik Ürün Senedi alım satım konusunda yetkilendirilen Ticaret Borsaları, Türev Ürünleri / Türev Piyasaları: VİOP da işleme konu olan sermaye piyasası ürünlerini, Finansal Varlıklar: Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında olmak üzere, sermaye piyasası araçları, para piyasası araç ve işlemleri, vadeli işlemler ve opsiyonlar, nakit, döviz, mevduat ile Kurulca uygun görülen diğer varlık ve işlemleri, Komisyon: Sermaye piyasası araçlarının alım satımı ve saklanması, MÜŞTERİ nam ve hesabına sermaye piyasası araçlarının anapara, faiz, temettü ve benzeri gelirlerinin tahsili, ödenmesi ile yeni pay ve bedelsiz pay alma haklarının ve 4/23
hisse senetlerinden oy haklarının kullanılması, MÜŞTERİ'ye ait nakdin değerlendirilmesi hizmetleri ve AK YATIRIM/EİA tarafından MÜŞTERİ adına ve/veya hesabına yapılacak diğer her türlü menkul kıymet işlemleri nedeniyle Borsa, Takasbank, diğer saklama ve takas kuruluşları ile diğer yetkili kuruluşlar ve AK YATIRIM/EİA tarafından tahakkuk ettirilen masraf, hizmet bedeli, kurtaj ve ücretleri (Bu Sözleşme'nin imzalanmasından sonra yürürlüğe girebilecek mevzuat gereğince oran ve tutarların değişmesi durumunda AK YATIRIM/EİA bu değişikliği bedel ve ücretlere yansıtma hakkını saklı tutar), Baz Fiyat: Sözleşmelerin günlük fiyat değişim limitlerinin belirlenmesinde kullanılan fiyatı, Vadeli İşlem Sözleşmesi: Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte dayanak varlığı alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmeyi, Opsiyon Sözleşmesi: Belirli bir vade ya da vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikteki ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ya da dövizi opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte dayanak varlığı alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise alma veya satmaya yükümlü kılan sözleşmeyi Elektronik Ürün Senedi (ELÜS): Lisanslı depo işletmesince, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. ( MKK ) kurallarına uygun olarak MKK sistemi üzerinde oluşturulan elektronik kaydı, Lisanslı Depolar: Ürünlerin depolanması hizmetleri ile iştigal eden, Sanayi ve Ticaret Bakanlığından lisans alan anonim şirketleri, Ürün İhtisas Borsası: Ürün, ürün senetleri ve alivre sözleşmelerin alım satımına aracılık eden, ulusal ve uluslar arası düzeyde faaliyet gösteren, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ndan lisans alan anonim şirketleri, (Örnek: Borsa Konya) Opsiyon Primi: Opsiyon sözleşmesini alan tarafın opsiyon sözleşmesini satan tarafa sözleşmede yer alan haklar karşılığında ödediği tutarı, Kullanım Fiyatı: Opsiyon Sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya satım hakkının vade süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı, Kısa Pozisyon: Sahibine, vadeli işlem sözleşmelerine ilişkin işlemlerde, sözleşmenin vadesi geldiğinde dayanak varlığı belirli bir fiyattan ve belirli bir miktarda satmak ya da nakdi uzlaşmayı sağlamak, alım opsiyonuna ilişkin işlemlerde sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde dayanak varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirli miktarda satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama, satım opsiyonuna ilişkin işlemlerde ise sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde dayanak varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirli miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğü veren pozisyonu, Uzun pozisyon: Sahibine, vadeli işlem sözleşmelerine ilişkin işlemlerde; sözleşmenin vadesi geldiğinde dayanak varlığı sözleşmede belirli bir fiyattan ve belirli bir miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğü, alım opsiyonuna ilişkin sözleşmelerde; sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde, dayanak varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın almaya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkı, satım opsiyonuna ilişkin işlemlerde; sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde dayanak varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirli miktarda satmak ya da nakdi uzlaşmada bulunma hakkı veren pozisyonu, Uzlaşma Fiyatı: Hesapların güncellemesinde ve nakdi veya fiziki uzlaşmada kullanılmak üzere belirlenen fiyatı, Sürdürme Teminatı: Piyasadaki günlük fiyat hareketleri karşısında güncelleştirilen teminat tutarlarının ve teminat olarak bulundurulması gereken varlık kompozisyonunun koruması gereken alt düzeyi, Dayanak Varlık: Sözleşmede alma veya satma hakkı ve/veya yükümlülüğüne konu olan sermaye piyasası aracını, ekonomik veya finansal göstergeyi, Açık Pozisyon: Ters işlem ya da nakit veya ayni uzlaşma ile kapatılmamış pozisyonları, Başlangıç Teminatı: MÜŞTERİ tarafından Borsa da pozisyon alabilmesi için başlangıçta ödenen miktardır. AK YATIRIM, Borsa Sözleşmesinde belirtilen tutardan farklı bir tutarda başlangıç teminatı belirleyebilir. Emir: Bu sözleşme kapsamında türev araç için MÜŞTERİ den alınan yazılı veya sözlü olarak alınan ya da elektronik işlem platformuna iletilen talimatları, Garanti Fonu: 18.08.2013 tarihli ve 28735 sayılı İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği nin 4. Maddesinin birinci fıkrasının f bendinde tanımlanan garanti fonunu, Emir/İşlem Öncesi Risk Yönetimi: Emirlerin işleme dönüşme olasılıkları gözetilerek hesaplanan parametreler ile esasları Borsa tarafından yayınlanan BISTECH İşlem Öncesi Risk Yönetimi (PTRM) Uygulama Usulü Ve Esasları dokümanında belirlenen algoritma kullanılarak yapılan teminat yeterliliği kontrol sürecini, İşlem/İşlemler: Aracı Kurum tarafından uygun bulunması şartıyla Sermaye Piyasası Araçları ile ilgili Borsa da yapılacak olan her türlü işlemleri, İşlem Kanalları: AK YATIRIM/EİA tarafından hizmete açılan veya açılacak olan uygulamalarla ve AK YATIRIM/EİA nın vereceği ya da bilgisayar sistemi aracılığı ile kendisinin oluşturacağı hesap kodu ve şifreyi/şifreleri kullanmak suretiyle müşterinin telefon, bilgisayar, akıllı telefon ve/veya internetle Akbank görüntülü ev ve ofis cihazlarıyla, veri yayın dağıtım 5/23
(forex, matrix v.b.) ekranları aracılığıyla ve diğer iletişim araçlarıyla (cep telefonu, cep bilgisayarı, blackberry v.b) AK YATIRIM'ın/EİA nın sistemine doğrudan ulaşarak, VİOP alım-satım dahil, yatırım hesabı işlemleri ile emir iletim ve takip işlemlerini yapmasını sağlayan araçları, İşlem Teminatı/ : Piyasa da vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alımı ya da satımı amacıyla, Takasbank ta açılan saklama ya da işlem ve saklama hesaplarına yatırılan teminatları, TRADEALL/Elektronik İşlem Platformu (EİP): MÜŞTERİ nin telefonuna, bilgisayarına Ak Yatırım tarafından yüklenecek olan programın adı olup, AK YATIRIM ın vereceği hesap kodu ve şifreyi/şifreleri kullanmak suretiyle MÜŞTERİ nin telefon, bilgisayar, internet ve diğer iletişim araçlarıyla AK YATIRIM ın sunduğu elektronik işletime doğrudan ulaşarak yurt içi ve yurt dışı piyasalara ve yurt içi veya yurt dışı tezgah üstü piyasalara alım satım emirlerini iletebileceği, türev araç işlemlerini yapmasını ve kar/zarar, swap, teminat pozisyonlarını online izlemesinin sağlayan bir otomasyonu, MÜŞTERİ: Bu Sözleşme nin ayrılmaz parçası olan Çerçeve Sözleşme nin giriş kısmında kimlik bilgileri yer alan kişi/kişileri, Merkezi Karşı Taraf Hizmeti: Takasbank ın, Kurul tarafından uygun görülen piyasa veya sermaye piyasasıaraçları bazında açık teklif, sözleşme yenileme veya hukuken bağlayıcılığı olan başka bir yöntemle alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı da alıcı rolünü üstlenerek takasın tamamlanmasını taahhüt ettiği faaliyeti, Saklama Kuruluşu: MÜŞTERİ nin işlem kanallarını kullanarak aldığı türev işlem konusu olan sermaye piyasası araçlarının MÜŞTERİ adına fiziken ve/veya kayden saklandığı kuruluşu, Sermaye Piyasası Araçları: Sermaye Piyasası Kanunu nda tanımlanan ve Borsa da işlem gören menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarını, T Günü: İşlemin yapıldığı işgününü, Takas Merkezi: İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Takas Tarihi: Borsa da türev araçlar ile ilgili işlemler sonucunda takas ve saklamacı kuruluş nezdinde alınan sermaye piyasası araçlarının bedelinin ödenmesi ve teslim alınması, satılan araçların teslim edilmesi, bedelinin tahsil edilmesi, işlemlerden doğan yükümlülüklerin Taraflar ca yerine getirilmesi gereken tarihi, Teminat Tamamlama Çağrısı: Alınan pozisyonda zarar durumuna geçilmesi ve risk seviyelerine ulaşılması durumunda ya da AK YATIRIM tarafından teminatın herhangi bir sebeple yetersiz olduğunun düşünülmesi halinde MÜŞTERİ ye yapılan teminat tamamlama çağrısını, Ters İşlem: Aynı sözleşmede, uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini, Türev Araçlar: Piyasada işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile diğer türev araçları, Ek Teminat: MÜŞTERİ nin işlem yaptığı borsadaki olağanüstü durumlar karşısında veya Saklama Kuruluşu nun talebi üzerine MÜŞTERİ portföylerinde oluşan riskleri de dikkate alarak, Borsa veya yetkili takas merkezinin talep edebileceği ve talep edildiği takdirde MÜŞTERİ nin AK YATIRIM a derhal temin etmesi gereken ilave teminatı, FIX (Financial Information Exchange): Finansal kurumların birbirleri arasında emir iletiminde kullandıkları dünyada standart olan mesajlaşma protokolünü, EX-API: BIAS nin elektronik sistemine üye kurumların kendi sistemleri üzerinden on-line entegre olmalarını ve emir iletmelerini sağlayan, TCP/IP altyapısının ve soket programlamanın kullanıldığı çift yönlü iletişim yapısı. EYS / OMS (Emir Yönetim Sistemi / Order Management System): Gelen ve giden emirlerin kontrolü, işletilmesi ve sonuçlarıyla ilgili düzenlemeleri yapan yazılım ve donanım sistemi (OMS, Order Management System) (Ak Yatırım bu iş için Gendeks yazılımı ve ilgili donanım kullanılmaktadır), DPE / DMA (DMA, Direct Market Access ya da DPE, Doğrudan Pazar Erişimi): MÜŞTERİ lerin emirlerinin FİX protokolü aracılığıyla AK YATIRIM sistemi üzerinden elektronik ortamda doğrudan borsaya iletmesi ve borsada gerçekleşen emirlerin teyitlerini anında MÜŞTERİ ye geri bildiren emir iletim sistemi, WO (Worked Order/Care Order): MÜŞTERİ lerin fix protokolu aracılığıyla emirlerini AK YATIRIM a iletmesi ve gerçekleşmelerini aynı sistem üzerinden geri almalarını sağladıkları emir tipi, BLOOMBERG: Uluslararası yatırımcılar tarafından kullanılan, özel hattı ve bilgisayar terminali bulunan veri ve mesaj servisi, Parada Olan Opsiyon Pozisyonu: Bir alım opsiyonunda dayanak varlığın spot piyasa fiyatının, kullanım fiyatından yüksek olduğu veya bir satım opsiyonunda dayanak varlığın spot piyasa fiyatının kullanım fiyatının altında olduğu karda olan opsiyon pozisyonlarını, Parada Olmayan Opsiyon Pozisyonu: Bir alım opsiyonunda dayanak varlığın spot piyasa fiyatının, kullanım fiyatının altında olduğu veya bir satım opsiyonunda dayanak varlığın spot piyasa fiyatının kullanım fiyatının üzerinde olduğu zararda olan opsiyon pozisyonlarını, PTRM: BISTECH emir/işlem öncesi risk yönetimi sistemini, PTRM Teminat Hesaplama Yöntemi: Borsa tarafından yayınlanan BISTECH İşlem Öncesi Risk Yönetimi (PTRM) Uygulama Usulü Ve Esasları dokümanında belirtilen yöntemi 6/23
Sözleşme Çarpanı: Sözleşme büyüklüğünü, Vadeli İşlem Sözleşmesi: Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikteki malı, kıymetli madeni, ekonomik ve finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını ya da dövizi alma ya da satma yükümlüğü veren sözleşmeleri, 4- SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI İLE İLGİLİ ALIM-SATIM VE DİĞER İŞLEMLERDE MÜŞTERİ TARAFINDAN KABUL EDİLEN ÖZELLİKLER MÜŞTERİ; 4.1 Türev araçlar dâhil tüm sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmanın içerdiği riskleri bildiğini, türev araçlar, hazine bonosu ve devlet tahvili gibi sermaye piyasası araçlarının değerlerinin mikro ve/veya makro ekonomik, siyasi ve sosyal gelişmelerden etkilendiğini, sermaye piyasası araçlarının bir kısmının veya tamamının ani ve/veya sürekli değer kayıplarına uğramasının, hatta değerlerinin tamamen kaybolmasının mümkün olduğunu, sonucunda kazanç elde edilebileceği gibi zarar da edilebileceğini bildiğini bu nedenle ilgili mevzuata ve bu Sözleşme hükümlerine uygun hareket etmiş olması kaydıyla AK YATIRIM/EİA dan herhangi bir maddi ve\veya manevi zarar-ziyan veya tazminat talep etmeyeceğini; türev araçlar dâhil tüm sermaye piyasası araçlarının çeşitli oranlarda risklere tabi olduğunu, bir yatırımdan elde edilmesi beklenen kar payı veya faiz gibi gelirlerinin gerçekleşmemesi ihtimalinin bulunduğunu, bazı hallerde anaparayı kaybedebileceğini, bazı hallerde anapara üzerinde zarar edebileceğini, 4.2 AK YATIRIM/EİA nın ve AK YATIRIM/EİA da çalışan personelin hiçbir şekilde bir getiriyi vaat etmediğini, yapılan işlemler neticesinde oluşabilecek zararlardan AK YATIRIM/EİA nın sorumlu olmadığını, 4.3 Yapılacak işlemler nedeniyle, doğacak her türlü vergi, resim ve harçlar ile kurtaj ve tüm diğer giderlerin tamamıyla kendisine ait olduğunu, AK YATIRIM/EİA nın sorumlu olmadığını; 4.4 AK YATIRIM/EİA nın sermaye piyasası araçlarının saklanması için hizmetlerinden faydalanılan kuruluşların ve bunların yönetim kurullarının, vekillerinin ve personellerinin; (a) İşlem ve eylemlerinde genel olarak kendilerine düşen dikkat ve ihtimamı gösterdiğinin karine olarak kabul edildiğini, (b) MÜŞTERİ'ye karşı yalnız kusurlarından sorumlu tutulabileceklerini, (c) Sorumlu oldukları durumlarda, sorumluluğun yalnızca doğrudan doğruya uğranılan maddi fiili zararla sınırlı olup dolaylı ve manevi zararlardan, kar mahrumiyetinden ve gecikme faizlerinden, üçüncü kişilerin herhangi bir kusurundan ya da MÜŞTERİ de dâhil olmak ancak bunlarla sınırlı kalmamak üzere üçüncü kişilerin bu hizmetler nedeniyle uğrayabileceği zararlardan sorumlulukları olmayacaklarını; 4.5 Bu Sözleşme veya bu Sözleşme uyarınca yapılan işlem veya ihmaller neticesinde AK YATIRIM/EİA nın talebiyle veya aleyhinde bir dava veya soruşturma açılması halinde AK YATIRIM/EİA ile işbirliği yapacağını, 4.6 Ürün İhtisas Borsaları aracılığıyla yapacağı ELÜS alım/satım işlemine ilişkin olarak, AK YATIRIM a Takasbank tarafından işlem bildirimi yapıldığı tarihte MÜŞTERİ hesabında yeterli nakit veya kıymet bulunmaması durumunda AK YATIRIM ın işlemi kabul etmeme hakkının olduğunu, 4.7 Takasbank garanti fonları dışında, olağanüstü koşullarda değişim teminatı (organize türev piyasasında kar dağıtımı) kesintisi yapma, pozisyonların zorunlu devri veya sonlandırılması türünden etkin kurtarma (recovery) araçları ile de donatılmış olup, gerektiğinde bu araçlar da, zarar fonlamasında işlev görebilecektir. Bu araçlar yatırımcıların hesaplarının bağlı olduğu üyenin temerrüdü veya olağanüstü koşullarda yatırımcıların kazanç beklentilerinin realize edilememesine veya kazançlı pozisyonların vadesine kadar muhafaza edilememesine neden olabileceğini, 4.8 Takasbank nezdinde açılan teminat hesapları üzerindeki tasarruf yetkisinin AK YATIRIM a ait olduğunu ve Takasbank tarafından bu yetkinin sadece bulunması gereken teminatla sınırlı olarak kısıtlandığını, 4.9 AK YATIRIM/EİA nın hizmet verilen piyasa veya sermaye piyasası araçlarında faaliyetlerinin sınırlandırılması veya geçici olarak durdurulması durumunda işlem yapamayacağını, kabul, taahhüt ve beyan eder. 5- TAZMİNAT 5.1 MÜŞTERİ de kendisine düşen yükümlülükleri yerine getirmekteki ihmali ya da yerine getirmemesi nedeniyle AK YATIRIM/EİA nın karşılaşacağı her türlü zarar, ziyan ve masrafı tazmin etmeyi ve AK YATIRIM/EİA adına üstlenmeyi taahhüt eder. 5.2 MÜŞTERİ, AK YATIRIM/EİA nın hesapları ile ilgili herhangi bir işlemi yapmış ya da yapmamış olması nedeniyle uğrayacağı her türlü kayıp, tazminat, masraf veya yükümlülüğü tazmin ve telafi etmeyi, söz konusu kayıp, tazminat, masraf ve yükümlülüklerin; (i) AK YATIRIM/EİA nın bu Sözleşme şartlarını ihlalinden ve/veya (ii) AK YATIRIM/EİA nın görevlerini yerine getirmekteki hatalı tutumundan kaynaklanmamış olması şartıyla, kabul eder. 5.3 AK YATIRIM/EİA savaş, işgal, iç savaş, abluka, isyan, sivil ya da askeri karışıklık, sabotaj, terör hareketleri (Terörizm deyimi politik amaçlarla şiddet kullanma anlamına gelmekte olup, kamuya veya kamunun herhangi bir bölümüne korku salmak amacıyla şiddet kullanmayı içermektedir), hükümet darbesi, yasal takibat, işçi ayaklanması, grev, lokavt, yangın, su baskını, 7/23
deprem, diğer doğal afetler, patlama, iyonlaşma, radyasyon, nükleer yakıt patlaması, nükleer yakıtlardan kaynaklanan radyoaktif yayılma, radyoaktif zehirlenme, nükleer tesis patlaması, yasa, karar ya da hükümetin veya herhangi bir hükümet organının (mahkemeler, merkez bankası ve askeri otoriteler dâhil) dolaylı ya da doğrudan etkileri gibi olaylardan dolayı MÜŞTERİ'nin uğrayacağı kayıp, zarar ya da cezalardan sorumlu olmayacaktır. 5.4 AK YATIRIM/EİA, MÜŞTERİ'nin alım ve satım emirlerinin kısmen veya tamamen yerine getirilememesinden; Takasbank, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası A.Ş. ve/veya yatırım kuruluşlarının sermaye piyasası araçlarını teslim etmemesi veya bedellerini ödememesinden; üçüncü kişilerin hata, unutma, gecikme, yanılma ve her türlü kusurundan; mücbir sebepler ve/veya doğal afetler sonucu meydana gelebilecek zararlardan, MÜŞTERİ'nin alım emri sonucunda Takas Merkezi'nden teslim aldığı sermaye piyasası araçlarının sahte, usulsüz, eksik, yıpranmış, tahrif edilmiş, noksan kuponlu, çalıntı veya ödeme yasaklı olmalarından; değiştirilmeleri söz konusu olduğu halde eski sermaye piyasası araçlarının tesliminden; BİAŞ ve/veya Takasbank taki saklama ve çalışma sisteminden kaynaklanan bütün zararlardan ve AK YATIRIM/EİA nın kendi kontrolü ve iradesi dışında gerçekleşecek her türlü olaylardan doğacak zararlardan sorumlu değildir. MÜŞTERİ, AK YATIRIM/EİA nın bu nedenlerle hiç bir hukuki ve cezai mesuliyetinin olmayacağını beyan, kabul ve taahhüt eder. 5.5 Takas Merkezinin Takas Merkezi garantisi nedeniyle mali sorumluluğu, BİAŞ kurallarında öngörülen kaynaklarla sınırlıdır. Garanti fonundan karşılanmayan tutarlar için Takas Merkezinin kendi kaynaklarına başvurulamaz. 5.6 Emirlerin iletiminde, gerçekleşmesinde, tesliminde, teminatların alınmasında, iadesinde ve diğer tüm Borsa işlemlerinde, BİAŞ ın veya AK YATIRIM/EİA nın bilgi işlem ve iletişim sistemlerinde arızaların oluşması sebebiyle ortaya çıkabilecek gecikme ve zararlardan AK YATIRIM/EİA nın sorumlu olmadığını MÜŞTERİ kabul eder. 6- HESAP AÇILMASI VE GENEL HUSUSLAR 6.1 AK YATIRIM/EİA, MÜŞTERİ adına ve MÜŞTERİ'ye ait olmak üzere, Sözleşme'ye konu işlemlerin takip edileceği bir hesap açacaktır. Bu bir yatırım hesabı olacak, mevduat niteliği taşımayacak, üzerine çek keşide edilemeyecek, alacak bakiyesine faiz tahakkuk ettirilmeyecek ve "Yatırım Hesabı" olarak adlandırılacaktır. Açılan hesapların VİOP da işlem yapabilmesi için öncelikle kimlik ve diğer bilgiler MKK da tanımlanacak, BISTECH sisteminde hesap açılışı gerçekleştirilecektir. Takasbank nezdinde Müşteri ve Portföy olmak üzere iki farklı tipte hesap açılabilir. MÜŞTERİ hesabı AK YATIRIM/EİA nın müşterileri için yaptığı, PORTFÖY hesabı ise AK YATIRIM/EİA nın kendi portföyü için yaptığı işlemlerin izlendiği hesaptır. Piyasada MÜŞTERİ pozisyon ve teminatları, AK YATIRIM/EİA nın kendi portföy ve teminatlarından ayrı şekilde izlenir. MÜŞTERİ işbu Sözleşmeyi imzalamakla, açılan işbu yatırım hesabı ile bu yatırım hesabına bağlı, vadesiz mevduat hesabı arasında, işbu Sözleşme çerçevesinde yapılacak işlemler nedeniyle, hesaplar arasında nakit para virmanı yapılmasını, borç ve/veya alacak mal edilmesini, bu konuda AK YATIRIM/EİA nın tam yetkili olduğunu gayrikabilirücu olarak beyan, kabul ve taahhüt eder. 6.2 Birden fazla MÜŞTERİ tarafından müşterek yatırım hesabı açılması halinde, aksi yazılı olarak AK YATIRIM/EİA ya bildirilmedikçe hesap sahiplerinden her birisi tek başına herhangi bir sınırlama olmaksızın işlem yaptırabilecek/yapabilecek, emir verebilecek, bu Sözleşmenin diğer maddelerinde belirtilen yetkileri tek başına kullanabilecektir. Bundan dolayı hesap sahiplerinden her birisi, diğerinin/diğerlerinin yatırım hesabını kullanmasından ve işlem yaptırmasından doğacak tüm sonuçlardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklarını önceden kabul ve taahhüt ederler. Müşterek hesap sahiplerinden her birinin gerek münferiden gerekse müştereken yatıracağı meblağlar üzerinde her birinin hissesi yekdiğerine eşittir. Hesaptan her bir hesap sahibi diğerinin muvafakatına lüzum ve ihtiyaç olmaksızın tek başına işlem ve tahsilat yapabilir. Bu hususta hesap sahipleri yekdiğerini temsil eylediğini beyan, kabul ve taahhüt ederler. Hesap sahiplerinden herhangi birinin ölümü, iflası ve hukuki ehliyetinde bir değişiklik olması halinde ve/veya hesap sahipleri adına iflas, haciz tebliğ edildiği takdirde, hissesi tefrik olunarak mezkûr hisseye isabet edecek meblağ üzerinden kanuni muameleye tabi tutulmasını ve şahsi durumlarında değişiklik olmayanlara ait bakiye üzerinde her bir hesap sahibinin münferiden yukarıdaki yetkileri kullanmaya devam edeceğini şahsi durumlarındaki değişikliklerin AK YATIRIM/EİA tarafından öğrenilme tarihi itibariyle hisse tefriki işleminin yapılacağını beyan, kabul ve taahhüt ederler. AK YATIRIM/EİA nın müşterek hesap sahiplerinden herhangi birine hesap ekstresi göndermesi veya hesapla ilgili işlemler konusunda ihbar, ihtar veya bildirimde bulunması diğer hesap sahiplerini de bağlar ve onlar da hesap ekstresini, ihbar, ihtar veya bildirimi almış ve öğrenmiş sayılırlar. Müşterek hesap sahiplerinden her biri diğerini tebligat ve bildirim konusunda temsil eder. 6.3 Emirlerin İletilme Şekli: Emirlerin alınıp verilmesi, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuatı çerçevesinde, Borsa Kuralları'nda yer alan hususlara uygun şekilde yapılacaktır. MÜŞTERİ, bu düzenlemelerde belirtildiği üzere alım ve/veya satım yapılacak sözleşme ve türev araçları için esasen yazılı olarak emir verecektir (ilgili emir formunda MÜŞTERİ'nin imzasının bulunması zorunludur ). Ancak AK YATIRIM/EİA isterse telefon, teleks, faks ve başka iletişim, ulaştırma veya taşıma araçlarıyla verilen bildirimleri veya verilen alım satım emri, virman, havale ve diğer talimatları ya da Uzaktan Erişim Araçlarından yararlanmak suretiyle veya sözlü olarak da verilen emirleri kabul edebilir. MÜŞTERİ'nin sözlü alım ve satım emirleri, MÜŞTERİ'nin imzası aranmaksızın AK YATIRIM/EİA tarafından SPK nın ilgili tebliğ hükümlerine uygun bir "emir 8/23
formu" düzenlenmek suretiyle yazılı hale dönüştürülecektir. Sözlü emirlerin MÜŞTERİ tarafından daha sonra yazılı hale dönüştürülmesi neticesinde her iki emir arasında farklılıklar bulunduğu takdirde, MÜŞTERİ'nin sözlü verdiği ve AK YATIRIM/EİA tarafından yazılı hale dönüştürülmüş olan emir geçerli olacaktır. AK YATIRIM/EİA yazıyla teyit edilmemiş emirleri yerine getirip getirmemekte serbest olup; bu durumu MÜŞTERİ'ye veya onun temsilcisine emrin alındığı anda bildirmek suretiyle MÜŞTERİ tarafından verilen emri kısmen veya tamamen kabul etmeyebilir. MÜŞTERİ'nin vereceği her türlü talimat ancak AK YATIRIM/EİA ya fiilen ulaştıktan sonra geçerlilik kazanır. MÜŞTERİ'nin vereceği teyitler nihai ve bağlayıcıdır. AK YATIRIM/EİA, MÜŞTERİ'nin vereceği emirleri kısmen ya da tamamen kabul etmemek hakkına haizdir. Emirleri kısmen ya da tamamen kabul etmemesi durumunda, nedenini açıklama zorunluluğu olmadan, bu durumu MÜŞTERİ'ye ya da kanuni temsilcisine mümkün olan en kısa zamanda bildirmekle yükümlüdür. MÜŞTERİ tarafından verilen emirler Borsa kurallarına uygun olarak tanzim edilir. MÜŞTERİ'nin emirlerinde: (i) MÜŞTERİ'nin ismi veya ünvanı ve imzası, (ii) kısa veya uzun pozisyon olduğu, (iii) emrin alım veya satım emri olduğu, (iv) satın alınacak veya satılacak sözleşme veya türev aracın cinsi, adedi, varsa nominal değer tutarı, (v) Ters işlem (T) veya yeni bir pozisyon açmak (YP) istendiği, (vi) emrin limitli, piyasa fiyatlı, uzlaşma fiyatlı, veya zarar durdurmalı emir olarak verildiği, (vii) limitli emirlerde limit fiyatı, (viii) varsa emrin geçerlilik süresi, (ix) emrin verildiği yer, tarih, saat ve dakika, (x) emrin AK YATIRIM tarafından alındıktan sonra ilk seansta mı yoksa geçerlilik süresi içinde uygun göreceği bir seansta mı Borsa ya intikal ettirileceği (xi) hesap tipi (müşteri global hesap vs.), hesap numarası, (xii) emri alan yatırım kuruluşu görevlisinin adı, soyadı, imzası, (xiii) işlem yapılacak Borsa, pazar ve Takas Merkezi ni, (xiv) işlem yapılacak para birimi ve (xv) MÜŞTERİ'nin emir numarasına ilişkin bilgiler ile AK YATIRIM/EİA nın gerekli gördüğü diğer bilgilerin bulunması zorunludur. 6.4 Elektronik ortamda emir iletimine ilişkin olarak, MÜŞTERİ, bu Sözleşme'de yer alan hükümlere ek olarak aşağıdaki hususları kabul etmektedir: a) AK YATIRIM/EİA, algoritmik emir iletim sistemlerinin kullanımı ve elektronik ortamda alacağı emirler için işbu Sözleşme ye ilave olarak başka sözleşmelerin de imzalanmasını şart koşabilecek olup bu durumda MÜŞTERİ söz konusu sözleşmeleri imzalayacağını kabul, beyan ve taahhüt eder. MÜŞTERİ, elektronik iletişim sistemleri (İnternet, Intranet Tradeall, Matriks, Directfn, Fix, Foreks, DMAWO v.b.) ile işlem yapmak üzere AK YATIRIM/EİA dan aldığı hesap numarası ve şifresini gizli tutmak ile yükümlüdür. Aksi takdirde, MÜŞTERİ hesap numarası ve şifresinin üçüncü kişiler tarafından kullanılması suretiyle gerçekleştirilen tüm işlemler MÜŞTERİ tarafından gerçekleştirilmiş sayılacak ve tüm sonuçları MÜŞTERİ'ye ait olacaktır. MÜŞTERİ tarafından şifrenin üçüncü kişilerce öğrenildiği, çalındığı veya kullanıldığının AK YATIRIM/EİA ya yazılı olarak bildirilmesi üzerine AK YATIRIM/EİA, söz konusu şifrenin kullanılarak emir ve talimat verilmesini engelleyecek tedbirleri alır. Müşteri tarafından kullanılan bu şifre 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ve bu kanun ile ilgili mevzuat hükümleri uyarınca müşterinin güvenli elektronik imzası hükmündedir. Bu elektronik imza hükmündeki şifre ve/veya parola elle atılan imza ile aynı hukuki sonucu doğuracak olup 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ve bu doğrultuda çıkarılacak mevzuat hükümleri geçerli olacaktır. b) AK YATIRIM/EİA nın telefaks, teleks veya telefon veya elektronik iletişim sistemlerinin birinde arıza meydana gelmesi durumunda, MÜŞTERİ emir ve talimatlarını çalışan diğer alternatif sistemlerle veya yazılı olarak iletir. MÜŞTERİ, AK YATIRIM/EİA nın bu Sözleşme uyarınca yapacağı işlem teyidi, işlem sonuç formu, hesap durumu ve diğer her türlü bildirimlerinin elektronik iletişim sistemleri ile gönderilmesini ve bu şekilde yapılan bildirimlerin geçerli olacağını beyan ve kabul eder. 6.5 Emirlerinin Alınması ve İzlenmesi: MÜŞTERİ'den gerek seanstan önce gerekse seans sırasında telefon, faks, ATM kayıtları, elektronik ortamda ya da benzeri şekillerde, MÜŞTERİ imzası olmaksızın emir alınabilir. Bu emirler genel hükümler açısından sözlü emir niteliğindedir. AK YATIRIM/EİA nın telefon ile alınan MÜŞTERİ emirlerine ilişkin ses kayıtlarınının saklanma süresi mevzuatta belirtilen süredir. Yazılı ve sözlü olarak alınan tüm emirlerde emrin alınması sırasında MÜŞTERİ'ye emir alınış numarası verilir. AK YATIRIM/EİA merkez ve merkez dışı örgütlerinden alınan yazılı veya sözlü tüm müşteri emirleri, bilgisayar ortamında düzenlenmiş olan "Müşteri Emri Formu"na müteselsil sıra numarası izleyecek şekilde kaydedilir. Bu formlar esas alınarak seans öncesi ve sırasında alınan tüm emirler, bilgisayar ortamında düzenlenen Seans Takip Formu'na zaman önceliğine göre otomatik olarak kaydedilir. Alım veya satım emri vermesine rağmen herhangi bir işlem gerçekleştirilmediğini iddia eden MÜŞTERİ, emri verdiğini ispat etmekle yükümlüdür. MÜŞTERİ'den yazılı emir alındığında, işbu maddenin yukarıdaki 6.3 paragrafında belirtilen hususları kapsayan "Müşteri Emri Formu", AK YATIRIM/EİA tarafından en az iki örnek düzenlenir ve formun imzalı bir örneği MÜŞTERİ'ye verilir. 6.6 Emirlerin Geçerlilik Süresi ve Yenilenmesi: MÜŞTERİ, emrinin geçerlilik süresini ilgili Borsa nın işlem esaslarına uygun olmak kaydıyla istediği gibi belirleyebilir. Süresi belirlenmemiş emirlerde MÜŞTERİ'nin seans sırasında verdiği emir, ilgili 9/23
Borsa da o gün, seans haricinde verilmişse emri takip eden ilk seans veya gün sonu için geçerlidir. MÜŞTERİ tarafından verilen emrin AK YATIRIM/EİA nın kontrolü dışındaki sebeplerle belirlenen süre içinde yerine getirilememesi durumunda emir geçerliliğini yitirir. MÜŞTERİ, geçerliliğini kaybetmiş emrin yerine getirilmesini halen istiyorsa, emrini tekrar etmek ile yükümlüdür. 6.7 VİOP için Piyasada üç tür hesap bulunur. Bunlar: İşlem Hesabı: Piyasada alım satım işlemlerinin gerçekleştirildiği hesap olup, emirler ve işlemler bu tür hesaplar bazında izlenir. Takasbank nezdinde açılan bir işlem hesabının, piyasada işlem yapabilmesi için mutlaka bir saklama hesabı ile ilişkilendirilmesi ve saklama hesabının ait olduğu üye tarafından bu işlemin onaylanması gerekmektedir. Saklama Hesabı: Pozisyonların, bu pozisyonlarla ilgili risklerin ve teminatların izlendiği ve tutulduğu hesaptır. İşlem ve Saklama Hesabı: Hem işlem gerçekleştirilebilen hem de pozisyonların, bu pozisyonlarla ilişkili risklerin ve teminatların izlendiği ve tutulduğu hesaptır. 6.8 Bir işlem hesabının bir saklama hesabıyla eşleştirilmesi ile pozisyon transferi otomatik olarak gerçekleştirilebilecektir. Özel şartlara bağlı pozisyon aktarımı, gerçekleştiren işlemler sonucu oluşan pozisyonların, başka bir üyeye aktarılması işlemleridir. BISTECH te gerçekleştirilen işlemler sonrası bir hesapta oluşan pozisyonlar, devreden (give-up) üye, devralan (take-up) üye ve müşterileri olmak üzere taraflar arasında yapılan bir sözleşme yapılması sureti ile bu sözleşme çerçevesinde oluşturulan yapıda, bir üyenin işlem ve saklama ya da saklama hesabından, başka bir üye nezdindeki bir işlem ve saklama ya da saklama hesabına aktarılabilir. Özel şarta bağlı pozisyon aktarımı MÜŞTERİ nin vereceği talimata istinaden, işlemin gerçekleştirildiği gün uzlaşma fiyatları yayımlanana kadar BISTECH Takas Terminalleri aracılığıyla yapılabilir. 6.9 Pozisyon transferi yoluyla devralınan pozisyonlar ve teminat hesaplarından doğan hak ve yükümlülükler, piyasa işlemi neticesinde oluşan açık pozisyonlardan doğan hak ve yükümlülüklerle aynı kapsamda değerlendirilecektir. 6.10 Piyasa işlemi neticesinde oluşan hak ve yükümlülükler, alım satım emrini vererek işlemi gerçekleştiren Piyasa üyesi tarafından açık pozisyonların pozisyon transferi yoluyla diğer bir üyeye devredilmesine kadar işlemi gerçekleştiren üyeye, pozisyon transferi işleminden sonra ise açık pozisyonların tutulduğu üyeye aittir. 7- VİOP EMİR YÖNTEMLERİ İşlem sistemine girilecek emirlerde aşağıda belirtilen üç fiyat belirleme yönteminden birinin seçilmesi zorunludur. 7.1 Limit (LMT): Belirlenen limit fiyat seviyesine kadar işlem gerçekleştirmek için kullanılan emir yöntemidir. Bu yöntem kullanıldığında fiyat ve miktar girilmesi zorunludur. 7.2 Piyasa (PYS): Emrin girildiği anda ilgili sözleşmede piyasada bulunan en iyi fiyatlı emirden başlayarak emrin karşılanması amacıyla kullanılan emir yöntemidir. Piyasa emir türü Gerçekleşmezse İptal Et ya da Kalanı İptal Et emir geçerlilik süreleri seçilerek emir Borsa ya iletilebilir. 7.3 Piyasadan Limite: Piyasa emirleri gibi fiyatsız olarak sadece miktar belirtilerek girilen emirlerdir. Karşı taraftaki sadece en iyi fiyat kademesinde bekleyen emirlerle eşleşerek işleme dönüşürler. Ancak işleme dönüşmeyen kısım, gerçekleşen son işlem fiyatını alarak limit fiyatlı emre dönüşür ve emir defterinde beklemeye geçer. Sürekli işlem seansında girilen bir piyasadan limite emir, karşı tarafta bekleyen bir emir olmaması durumunda hemen iptal edilir. 8- VİOP EMİR GEÇERLİLİK SÜRELERİ VE ŞARTA BAĞLI EMİRLER 8.1 Emir Geçerlilik Süreleri: Sisteme gönderilecek emirlerde aşağıda belirtilen geçerlilik sürelerinden birinin seçilmesi gerekmektedir: 8.1.1 Gün: Emir, girildiği günde geçerlidir. Gün sonuna kadar eşleşmezse Sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir. 8.1.2 Gerçekleşmezse İptal Et (GIE): Girildiği anda, pasifte karşı tarafta bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının gerçekleşmesi, aksi takdirde tamamının iptal edilmesi için kullanılan emir türüdür. 8.1.3 Kalanı İptal Et (KİE): Girildiği anda, pasifte karşı tarafta bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının veya bir kısmının gerçekleşmesi, gerçekleşmeyen kısmının iptal edilmesi için kullanılan emir türüdür. 8.1.4 Tarihli Emir: Sisteme girilirken belirtilen tarihe kadar geçerlidir. Belirtilen tarihe kadar eşleşmezse ya da iptal edilmezse, bu tarihte gün sonunda Sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir. 8.1.5 İptale Kadar Geçerli (İKG): Karşı taraftaki sadece en iyi fiyat kademesindeki emirlerle işleme dönüşürler. Karşılanmadan kalan kısım ise sözleşmenin son işlem gününe kadar geçerli olmak üzere gerçekleşen işlem fiyatı üzerinden pasife yazılır. 8.1.6 Off-Hour: Sabah ve akşam seanslarında girilecek olan emirler ile Tarihli ve İptal Edilene Kadar Geçerli emirlerin Akşam ya da Sabah seansına taşınması istenirse işaretlenmesi gereken seçenek. 8.2 Şarta Bağlı Emirler( Stop Orders ): Emir girilirken belirtilen koşulun sağlandığı anda aktif hale gelen emirlerdir. Koşul olarak, emrin girildiği veya aynı grupta yer alan başka bir sözleşmedeki son, en iyi alış ve en iyi satış fiyatı kullanılabilir. 9- EMİRLERİN İPTALİ VEYA TASFİYESİ MÜŞTERİ, gerçekleşmemiş emirlerini iptal edebilir ancak gerçekleşmiş emirlerde; 10/23
9.1 Gerçekleştirilen işlemlerin kurtaj ücreti ve tahakkuk edecek her türlü vergi, resim, harç ve sair giderler MÜŞTERİ'nin yatırım hesabının borcuna kayıt edilir. AK YATIRIM/EİA, MÜŞTERİ hesabına işbu Sözleşme tahtında gerçekleştirilen her türlü işlem ve alım-satım emirlerinden ötürü, MÜŞTERİ'den doğmuş ve doğacak her türlü hak ve alacakları sebebiyle, Sözleşme'nin 20. maddesinde belirlenenler de dâhil tüm hak ve yetkilerini kullanabilir. 9.2 MÜŞTERİ, verdikleri emrin gerçekleşmesi neticesinde Borsa'da bir sözleşme aldığı/sattığı takdirde, sözleşmenin vadesine kadar bekleyerek vade sonunda ilgili malı teslim almak/teslim etmek veya nakdi uzlaşmaya gitmek zorunda değildir. Vadeye kadar olan sürede, Borsa'da aynı vadede ve miktarda bir sözleşme satmak/almak suretiyle (ters işlem) ilgili açık pozisyon/sözleşme kapatılabilir. MÜŞTERİ aldığı/sattığı sözleşmenin vadesine kadar beklemeyi tercih ettiği takdirde, sözleşme hükümleri ve işbu Sözleşme'nin 12.1 ve 12.2 maddeleri uyarınca nakdi uzlaşma veya fiziki teslimat yapmakla yükümlü olurlar. 9.3 MÜŞTERİ nin işbu Sözleşmenin konusu işlemlerden dolayı yatırım hesabının eksiye dönmesi halinde; ARACI KURUM, MÜŞTERİ nin Takasbank nezdindeki çekilebilir teminatından gerekli tutarı çekmek suretiyle eksi bakiyeyi kapatabilir. ARACI KURUM, MÜŞTERİ nin çekilebilir teminatının yeterli olmaması halinde MÜŞTERİ ye ait mevcut pozisyonların resen ters işlemle kapatmak suretiyle oluşacak teminatı çekebilir. 9.4 Emir Düzeltme: Piyasada gerçekleştirilen işlemlere ilişkin sehven yanlış bir hesaba yapılan işlemler, BISTECH takas terminali aracılığı ile ilgili güne ait uzlaşma fiyatları yayımlanana kadar doğru hesabına gönderilecek şekilde düzeltilebilir. İşlem sisteminde bekleyen açık emirler ya da kısmi olarak gerçekleşmiş olan emirlerin gerçekleşmeden bekleyen kısımları istenildiği anda MÜŞTERİ tarafından iletilecek işlemle veya MÜŞTERİ tarafından AK YATIRIM/EİA ya ileteceği talimatla değiştirilebilir. Üye temsilcileri kendi emirlerini, üye yönetici temsilcileri ise üyeye ait tüm emirleri değiştirebilirler. İşlem sisteminde emrin bazı unsurları asli kabul edilerek değiştirilemezken, bazı unsurlarında değişiklik yapılabilir. Aşağıdaki tabloda emrin unsurlarında değişiklik yapılabilen alanlar ve yapılan değişiklikler dolayısıyla emrin zaman önceliğinin korunup korunmadığı gösterilmektedir: Alan Değiştirilebilir Zaman Önceliği Korunur Piyasa Hayır - Sözleşme Hayır - Hesap Numarası Hayır - Pozisyon Kapatma Evet Evet Emir Tipi Hayır - Fiyat Evet Hayır Miktar Artırılabilir / Azaltılabilir. Hayır/Evet Emir Geçerliliği Evet Hayır Off-hours Evet Hayır Geçerlilik Süresi Artırılabilir / Azaltılabilir. Hayır/Evet Açıklamalar Evet Evet Şarta bağlı emirlerde şart koşulları işlem terminallerinden düzeltilmek istendiğinde mevcut emir silinip yeni emir numarasına sahip bir emir oluşturulur. Piyasa erişiminde kullanılan diğer protokollerde ise şartlı koşullarının değiştirilmesine izin verilmez. 9.5 Emir İptali: İşlem sisteminde açık olarak bekleyen emirler ya da kısmi olarak gerçekleşmiş olan emirlerin gerçekleşmemiş olarak bekleyen kısımları Borsa tarafından izin verilen süreler içerisinde iptal edilebilir veya askıya alınabilir. Gün içi risk hesaplamalarında sürdürme seviyesini aşarak teminatı yetersiz kalan hesabın mevcut tüm pasif emirleri Borsa işlem sisteminde otomatik olarak iptal edilir ve pozisyon artırıcı emir iletimi engellenir. Hesabın, teminat yatırarak ve/veya pozisyon azaltıcı işlem yaparak sürdürme seviyesinin altına düşmesi durumunda, hesap üzerinden tekrar pozisyon artırıcı emir iletebilir. İşlem öncesi risk yönetimi çerçevesinde, emirler Borsa sistemi tarafından iptal edilebilir. Takasbank üye aracı kuruluşlara mali yeterlilikleri nispetinde risk limitleri tanımlar. Üyelere tanımlanan limitlerin %300 ü aşması durumunda ise teminat bakiyelerinin yeterli olup olmadığına bakılmaksızın Üyenin tüm hesapları üzerinden emir iletimi engellenir. Emir iletimi engellenen hesapların mevcut tüm pasif emirleri BISTECH işlem sisteminde otomatik olarak iptal edilir. 10- VİOP İŞLEMLERINDE POZİSYON LİMİTLERİ 10.1 Sicil Bazında Pozisyon Limitleri: Aynı dayanak varlığa bağlı tüm sözleşmeler için bir yatırımcıya ait sicile bağlı tüm hesaplarda alınabilecek aynı yönlü pozisyonların karşılık gelebileceği azami dayanak varlık sayısıdır. Pozisyon limiti kontrollerinde aynı varlığa dayalı sözleşmelerdeki aynı yönlü pozisyonlar birlikte değerlendirilir ve yüksek olan miktar pozisyon limiti kontrolünde dikkate alınır. Müşterek hesapların almış olduğu pozisyon sayıları tek bir sicil üzerinden takip edilir. Sicil bazında pozisyon limitleri Takasbank tarafından belirlenmekte ve Borsa görüşü alınarak arttırılabilinmektedir. MÜŞTERİ, sözleşme bazında işbu pozisyon limitlerini Takasbank internet sitesinde (www.takasbank.com.tr) yer alan İstanbul Takas ve 11/23