ITALYA ÜLKE BÜLTENİ. Ocak 2011. Resmi adı: İtalya Yönetim şekli: Cumhuriyet Başkent:

ITALYA ÜLKE BÜLTENİ Ocak 2011 Resmi adı: İtalya Yönetim şekli: Cumhuriyet Başkent: Roma Diğer şehirler: Milan, Napoli, Torino, Palermo, Cenova Komşuları: Fransa, İsviçre, Avusturya, Slovenya Yüzölçümü: 301,318 km 2 Nüfus: 60.221.211 (2009) Etnik yapı: İtalyan (% 95.45), Diğer (% 4.45) Resmi dil İtalyanca Para birimi: Euro Saat dilimi: GMT+1 1

İçindekiler Siyasi Görünüm... 2 İtalya Ekonomisi... 3 Makroekonomik Performans... 3 Başlıca Sektörler... 3 Türkiye-İtalyan Ticari ve Ekonomik İlişkileri... 5 Ticari ve Ekonomik Nitelikli Anlaşmalar... 5 Ticari İlişkiler... 6 Türkiye deki İtalyan Yatırımları... 7 Türk İtalyan İş Konseyi... 9 Siyasi Görünüm İtalya daki ana siyasi partiler iki muhalefet koalisyonu olarak gruplanmıştır. Bu koalisyonlardan ilki Berlusconi yönetimindeki iktidardaki merkez sağ parti Casa delle Liberta, diğeri ise Romano Prodi nin başkanlık ettiği merkez sol Unione. İtalya Hükümeti Cumhurbaşkanı: Giorgio Napolitano Bakanlık Bakan Başbakan Silvio Berlusconi Dışişleri Bakanı Franco Frattini İçişleri Bakanı Roberto Maroni Ekonomi ve Maliye Bakanı Giulio Tremonti Savunma Bakanı Ignazio La Russa Adalet Bakanı Angelino Alfano Üretim Faaliyetleri Bakanı Claudio Scajola Tarım Bakanı Luca Zaia Eğitim Bakanı Mariastella Gelmini Çalışma Sağlık ve Sosyal İşler Bakanı Maurizio Sacconi Altyapı ve Ulaştırma Bakanı Altero Matteoli Çevre Bakanı Stefania Prestigiacomo Kültür Bakanı Sandro Bondi AB'den Sorumlu Devlet Bakanı Andrea Ronchi Federal Reformlardan Sorumlu Devlet Bakanı Umberto Bossi Parlamentodan Sorumlu Devlet Bakanı Elio Vito Kamu Yönetiminden Sorumlu Devlet Bakanı Renato Brunetta Hukuki Mevzuattan Sorumlu Devlet Bakanı Roberto Calderoli Bölgesel İlişkilerden Sorumlu Devlet Bakanı Raffaele Fitto Platformdan Devlet Bakanı Gianfranco Rotondi Eşit Fırsatlardan Sorumlu Devlet Bakanı Mara Carfagna Gençlikten Sorumlu Devlet Bakanı Giorgia Meloni 2

İtalya Ekonomisi Makroekonomik Performans MAKROEKONOMİK VERİLER GÖSTERGELER 2005 2006 2007 2008 2009 2010 * GSYİH (büyüme, %) 0.1 1.9 1.9 1.5 1.5 1.5 Enflasyon (TÜFE, ort., %) 2.2 2.2 1.8 3.3 0.8 1.9 İhracat (milyar ) 441 27.9 29.1 365 290 325 İthalat (milyon ) 463.1 28.7 29.5 377 294 335 Başlıca Sektörler Tarım: Tarım, balıkçılık ve ormancılık brüt katma değerin yüzde 2.5 ini oluşturmaktadır. 2006 yılında tarım alanında yaklaşık 5.3 milyar Avro ticari açık kayıt edilmiştir. Tarım uygulamaları ve sebze yetiştirmek gibi potansiyeli olan alanların ilerlemesi için olanak gerekmektedir. Hububat, süt ürünleri ve et ürünlerinde yaklaşık 60 milyonluk bir nüfusa tedarik imkânı bulunmaktadır. İtalya meyve ve sebze dışındaki bütün gıda ürünlerinde ithalatçı konumundadır. Yetiştirilen ana tahıl buğdaydır, ancak Po vadisindeki mısır ve pirinç ekimleri son derece önem taşımaktadır. Campania ve ülkenin kuzeyinde ağırlıklı olarak meyve yetiştirilmektedir. Narenciye üretimi ise Sicilya ve güneyde yaygındır. Şarap ülkenin bütününde çok büyük önem taşımaktadır. Zeytin üretimi ise orta ve güney İtalya da hâkimdir. Şarapların büyük bir kısmı denominazione di origine controllata (DOC) standartlarına ulaşmıştır. Tarımsal verimlilik özellikle güney bölgelerde Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ndan faydalanma oranının az olması nedeni ile düşüktür. İtalya tarım makineleri üretiminde ve ihracatında dünyada ilk sırada yer almaktadır. Bu başarı, İtalyan tarım makinelerinin sunduğu kalite, teknoloji, ürün çeşitliliği ve farklı tarım alanlarında kullanım kapasitesi sayesindedir. Tarım makineleri üretiminin neredeyse yarısı Emilia Romagna bölgesinde gerçekleşmektedir. Söz konusu üreticilerin %70 i Modena (171) e Reggio (420) şehirleri civarında yerleşiktir. İtalyan ihracatının en yoğun olduğu pazarlar Fransa, Almanya, ABD, İspanya ve İngiltere dir. Madencilik: Madencilik sektörünün üretimi hızla azalmaktadır. Ancak, metal işleme sektörü hala önem taşımaktadır. İtalya nın dünya pazarlarındaki ithalat kotası % 3,5 tir. Sektörde faaliyet gösteren yaklaşık 14 bin ihracatçı firma bulunmaktadır. Bu sektörde İtalya nın en önemli rakipleri ABD, Almanya, Rusya ve Kanada dır. İtalyan ürünlerinin ihraç edildiği önemli pazarlar ise Almanya, Fransa, İspanya, İngiltere ve ABD dir. İtalya çelik üretiminde dünyada 10.sırada (üretim miktarı bazında) yer almaktadır. İtalya nın çelik sektöründeki en önemli rakipleri Çin, Japonya, ABD, Rusya, Almanya ve Güney Kore dir. Kurşun ve çinko tasfiyesi Sardinya da yapılmaktadır. Ülkedeki en büyük altın madeni ise yine Sardinya da bulunmakta ve Gold Mines of Sardinia tarafından işletilmektedir. Ülkedeki kiremit üretimi Avrupa daki toplam üretimin yarısını, dünya üretiminin ise yüzde 30 unu oluşturmaktadır. İtalya ayrıca çimento, mermer ve poza taşı alanlarında ihracatçı konumundadır. 3

Üretim: Üretim sektörü, birçok gelişmiş ülkeye oranla yüksek olup, brüt katma değerin yüzde 25 ini oluşturmaktadır. İtalya çok çeşitli orta teknoloji ve yatırım ürünleri üretiminde dünya pazarında önemli bir rol oynamakla beraber hızla büyüyen bilişim teknolojileri ve iletişim sektörlerinde zayıf konumdadır. Benzer büyüklükteki Avrupa ülkelerine oranla daha az sayıda büyük ölçekli üretim şirketi bulunmaktadır. Ancak, Agneli ailesi tarafından işletilen ve Turin de yerleşik olan Avrupa nın en büyük otomobil üreticilerinden olan FIAT şirketi istisnalardan biridir. FIAT Alfa Romeo ve Lancia markalarının da üretimini yapmakta olup, Ferrari ile Maserati lüks spor otomobil markalarını satın almıştır. FIAT aynı zamanda endüstriyel araç (Iveco), mühendislik (Teksid), tarım ve inşaat makineleri (CNH, New Holland Construction and Steyr), otomotiv yedek parça sanayi (Magneti Marelli) ve makine alet sanayi (Comau) alanlarında faaliyet göstermektedir. FIAT 2003 yılı itibariyle uçak parça sanayi iştiraki FiatAvivo ve sigorta alanındaki Toro işletmesini satarak ana faaliyet alanı olan otomobil bölümüne yoğunlaşmıştır. Lastik ve kauçuk sanayi, telekomünikasyon ve enerji kablosu alanlarında faaliyet gösteren Pirelli ile tarım ilaçları ve enerji sektörlerinde faal olan Montedison yerleşik ve ispatlanmış büyük ölçekli firmalar arasında yer almaktadır. Yukarıda bahsi geçen firmalar yanı sıra, giyim sanayi alanında faal Benetton ve Marzotto şirketleri ile gözlük üreticisi olan Del Vecchio ve şekerleme imalatında bulunan Ferrero son on yıl içerisinde dünya pazarında önemli pazar payı edinmişlerdir. KOBİ ler ise özellikle ülkenin kuzey ve orta bölgelerine ekonominin belkemiğini oluşturmaktadır. Küçük ve orta boy işletmeler bilhassa ihracata yönelik sanayi bölgelerinde konumlanmaktadır. Bunun nedeni ise bölgedeki birlik ve yerel bankaların söz konusu KOBİ lere yönelik promosyon çalışmalarıdır. KOBİ lerin sektörel olarak coğrafi konumlanması ise yerel finansçıların firmaları daha yakından tanımalarına ve spesifik ihtiyaçlarını anlamalarına kolaylaştırmaktadır. Bu bağlamda, çini sanayi Sassulo, yün ağırlıklı tekstil sanayi Prato, ipek sanayi Como, ayakkabı sanayi Verona, spor ayakkabı ve bot sanayi Montebelluno, gözlük sanayi Belluno, mutfak eşyaları sanayi Marche ve tekstil ile tekstil makine sanayi Biella ve Bergamo bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Benzer bir yapılanma İtalya nın güney bölgelerinde de kendini göstermektedir. Bu anlamda, mobilya sanayi Bari, kiremit sanayi Sarleno, müzik aletleri ve mücevherat sanayi Naples ve tekstil sanayi Taranto yakınlarındaki Martina Franca da konumlanmıştır. İnşaat: 2005 yılında yavaşlayan ve yüzde 0.8 lik büyüme oranı olan inşaat sektörü 2006 yılında tekrar hareketlenerek yüzde 1.8 oranında büyümüştür. Söz konusu sektörün 2005-2006 yıllarındaki brüt katma değeri yüzde 6 oranlarında seyretmiştir. Su tedariki ile kanalizasyon sistemlerinin Avrupa Birliği standartlarına uyum çerçevesinde geliştirilmektedir. Demiryolları, havaalanları ve şehir ulaşımı alanlarında da iyileştirilmesi yönünde çalışmalar gerekmektedir. 2001 Ekim ayında yürürlüğe giren yeni kanun kapsamında bayındırlık hizmetlerinin geliştirilmesi ve altyapı projelerinin planlanması ve hızlandırılması öngörülmüştür. Ancak kısıtlı kamu kaynakları ile bürokratik karışıklık dolayısıyla stratejik önem taşıyan altyapı projelerinin gerçekleştirilmesi gecikmiştir. İnşaat ve bakım projeleri finansmanı olarak özel sermaye kullanımına yönelik çalışmalar sınırlı kalmıştır. 4

İnşaat malzemeleri kapsamında ise mermer, granit, çimento, kiremit, kireç, cam, çerçeve, kapı, ağaç kaplama, seramik döşeme taşları (karolar), lavabo, banyo aksesuarları, sıhhi tesisat, izolasyon malzemeleri, boru yer almaktadır. ABD ve Almanya ile birlikte önemli ihracatçı ülkeler arasında yer alan İtalya dünya ithalatındaki kotası %10 civarındadır. İtalya nın ihraç yaptığı önemli ülkeler arasında ABD, Almanya, Fransa, İngiltere ve İspanya yer almaktadır. Bankacılık: Bankacılık sektörü 1990 lı yıllardan bu yana özellikle özelleştirme ve konsolidasyon süreçleri nedeniyle radikal değişimlere uğramıştır. Söz konusu yeniden yapılanma neticesinde artan yoğunlaşma yine de diğer AB ülkelerine kıyas ile daha az orandadır. İtalya daki bankalar diğer AB ülkelerine göre daha küçük ölçekli ve daha az uluslararası yapıdadırlar. 2006 yılı sonu itibariyle İtalya da 792 banka bulunmaktadır. Son yıllarda, bu sektördeki konsolidasyon süreci hızlı bir artış trendine girmiştir. Ayrıca, İtalyan bankaları uluslararası pazarda daha büyük pay sahibi olmakla beraber, özellikle Doğu Avrupa, yeni AB üyesi ülkeleri, Rusya ve Çin pazarlarına yönelik genişleme stratejileri benimsemişlerdir. Banca d Italia (Merkez Bankası), uluslararası büyümenin büyük bir bölümünün küçük ve orta boy bankalar tarafından gerçekleştiğini açıklamıştır. 2006 yılı başında ABN AMRO, Banca AntonVeneta yı satın almıştır. 2006 yılı Mart ayında ise Merkez Bankası, Banca Nazionale del Lavoro nun (BNL) Fransız BNP Paribas tarafından satın alınmasını onaylamıştır. 2007 yılı Mayıs ayında UniCredito ve Capitalia birleşme kararı alarak Avrupa daki en büyük bankalar arasında yer almayı başarmışlardır. 2007 yılında gerçekleşen bir diğer birleşme ise İtalya nın en büyük ikinci ve üçüncü bankaları olan Banca Intesa ve San Paolo-IMI arasında gerçekleşmiştir. Perakendecilik: Perakendecilik GSYİH nın yüzde 20 sini oluşturmaktadır. Söz konusu sektörde diğer Avrupa ülkelerine kıyasla küçük ölçekli aile şirketleri daha büyük rol oynamaktadır. Özellikle gıda perakendeciliği sektöründeki rekabet Fransız Auchan ve Carrefour gruplarının yerel pazara girmesi ile artmıştır. Ancak, sektördeki liberalleşme bazı bölgelerde gerek lobi faaliyetleri gerek ise bölgesel otoriteler nedeni ile direnç ile karşılaşmıştır. Perakendeci piyasası hala oldukça bölünmüştür. Büyük ölçekli perakendeci mağazalar kuzey ve orta İtalya da yer almaktadır. Turizm: Turizm sektörü, ülkenin üçüncü en büyük gelir kaynağıdır. 2005 yılında elde edilen gelir 35 milyar dolar 1 seviyesindedir. Dünya Turizm Örgütü (WTO) verilerine göre İtalya 2006 yılında Fransa, İspanya, ABD ve Çin den sonra 41.1 milyon turist ile en çok seyahat edilen beşinci ülke konumundadır. İstihdam bağlamında, özellikle sahil turizmi İtalya daki mevsime bağlılık nedeni ile zarar görmektedir. Türkiye-İtalyan Ticari ve Ekonomik İlişkileri Ticari ve Ekonomik Nitelikli Anlaşmalar Anlaşmanın Adı İmza Tarihi Uluslararası Karayolu Taşımalarına İlişkin Anlaşma 30.06.1971 Ekonomik, Endüstriyel ve Teknolojik İşbirliği Anlaşması 16.12.1976 Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması 27.07.1990 Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması 22.03.1995 5

Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ile İtalyan Standartlar Teşkilatı (UNI) Arasında İşbirliği Anlaşması KOSGEB ile İtalya Endüstriyel Gelişim Enstitüsü Arasında imzalanan Mutabakat Zaptı Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İtalya Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Umuma Mahsus Pasaport Hamillerinin Vize İşlemlerinin Kolaylaştırılmasına Dair Mutabakat Muhtırası Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Türkiye de bir Türk-İtalyan Üniversitesinin Kurulmasına Dair Anlaşma 27.06.2002 23.11.2005 18.01.2007 12.11.2008 TCDD ile FS (İtalya Demiryolları) Arasında İşbirliği Anlaşması 03.11.2010 Kaynak: Dış Ticaret Müsteşarlığı 24 Ocak 1952 tarihinde Ankara da imzalanan Ticaret Anlaşması İtalyan tarafının talebi üzerine, 16 Şubat 1992 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Ticari İlişkiler Türkiye-İtalyan Dış Ticareti (Milyon Dolar) YILLAR İHRACAT İTHALAT X/M DENGE HACİM 1996 1,446 4,286 0.34-2,839 5,732 1997 1,387 4,463 0.31-3,076 5,850 1998 1,557 4,222 0.37-2,665 5,779 1999 1,683 3,192 0.53-1,510 4,875 2000 1,789 4,333 0.41-2,543 6,122 2001 2,342 3,484 0.67-1,142 5,826 2002 2,376 4,097 0.58-1,721 6,473 2003 3,193 5,472 0.58-2,278 8,665 2004 4,648 6,866 0.68-2,217 11,514 2005 5,617 7,566 0.74-1,950 13,183 2006 6,752 8,653 0.78-1,901 15,405 2007 7,479 9,967 0.75-2,488 17,446 2008 7,814 11,011 0.71-3,197 18,825 2009 3,204 4,024 0,80-0,819 7,228 2010* 5,865 9,073 0,65-3,208 14,938 *Ocak-Kasım Kaynak: TUİK 2009 yılı ilk 7 ayında İtalya ya olan ihracat 2008 yılı aynı dönem ihracatı olan 5,4 milyar dolardan yüzde 40 lık bir düşüşle 3,2 milyar dolara azalmıştır. Aynı dönemde ithalat 7,2 milyar dolardan 4,02 milyar dolara yüzde 44 oranında azalmıştır. 2009 yılı ilk 7 ayında toplam ticareti ise 2008 yılı aynı dönemine oranla yüzde 42 azalarak 7 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 2010 yılında İtalya ya olan ihracat 2009 yılı aynı dönem ihracatı olan 3,2 milyar dolardan yüzde 84,3 bir artışla 5,9 milyar dolara artmıştır. Aynı dönemde ithalat 4,02 milyar dolardan 9,07 milyar dolara yüzde 125 oranında artmıştır. 2010 yılı toplam ticareti ise 2009 yılına oranla yüzde 106 artarak 15 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 6

İhracat (Euro) MADDE İSMİ 2008 2009 2010/8 Kara ulaşım araçları 2.130.928.339 1.605.066.187 1.321.904.926 Giyim eşyası ve aksesuarları 761.225.305 618.232.396 447.575.249 Tekstil elyafı ve mamulleri 674.454.592 573.404.071 413.147.402 Elektrikli makine ve cihazlar 400.229.165 327.792.294 222.508.904 Sebzeler, meyveler ve mamulleri 463.180.287 443.830.453 174.983.026 Demir ve çelik 383.908.529 276.043.906 162.394.882 Demir dışı metaller, mamulleri 241.817.944 94.068.754 151.247.668 Metallerden nihai ürünler 152.848.543 180.011.837 120.204.051 Diğer ulaşım araçları 203.754.157 191.104.919 99.616.287 İthalat (Euro) MADDE İSMİ 2008 2009 2010/8 Değişik sanayi kollarında kullanılan makine ve cihazlar 1.247.587.088 890.312.458 662.129.436 Belirli sanayi kollarında kullanılan makine ve cihazlar 881.233.662 589.420.101 524.145.722 Demir ve çelik 702.732.937 532.143.416 477.380.302 Kara ulaşım araçları 700.521.950 517.043.765 441.452.311 Tekstil elyafı ve mamulleri 661.762.552 499.815.016 337.554.141 Taşkömürü katranı ve ham petrolden ürünler 1.009.438.851 439.768.797 627.372.055 Elektrikli makine ve cihazlar 505.779.341 389.263.734 325.099.799 Çeşitli mamul eşya 510.364.191 321.063.390 269.462.332 Enerji üreten makine ve cihazlar 451.770.768 332.043.407 292.134.510 Kaynak: DTM Türkiye deki İtalyan Yatırımları Son yıllarda İtalyan yatırımcıların ülkemize ilgisi önemli ölçüde artmıştır. 2010 yılı itibariyle Türkiye'deki İtalyan sermayeli firmaların sayısı 870 e ulaşmıştır. Türkiye de faaliyette bulunan İtalyan menşeli firmaların sektörel dağılımına bakıldığında, tamamına yakınının hizmetler ve imalat sanayinde iştigal ettiği tespit edilmektedir. İmalat sanayinde ağırlıklı olarak gıda, hazır giyim, kimyasal ürünler, elektrik-elektronik, makina imalat, mobilya, demir-çelik sanayii, taşıt araçları imalat ve taşıt araçları yan sanayiinde; hizmetler sektöründe ise ticaret, turizm, haberleşme, bankacılık ve yatırım finansmanı alt sektörlerinde yoğunlaştıkları görülmektedir. İtalya nın önde gelen firmalarının Türkiye de temsilcilikleri mevcuttur. Bunlar arasında bazı önemli firmalar Telecom Italia Mobile (Avea), Fiat, Iveco, Chicco, Merloni, De Longhi, Magnetti Marelli, Pirelli, Ermenogildo Zegna, Astaldi, Trevi, Caltagirone Group (Çimentaş), Banca Intesa, Banca di Roma, Instituto Bancario, Assicurazioni Generali, Barilla Alimentare 7

(Filiz Gıda), Menarini International, Omron Electronics, Inelli Plastik, Scavolini, Veneta Cucina dır. Mutfak ve banyo mobilyası konusunda, Veneta Cucina, Oikas, Scavolini gibi Türkiye deki varlıklarını mümessillik veya doğrudan satış yoluyla sürdüren İtalya nın önde gelen banyo ve mobilya üreticileri, Türkiye ye sadece pazar olarak bakmaktansa burada Türk ortaklarla ihracata dayalı üretim yaparak Çin in rekabetini aşmayı, komşu ülkelerde (Rusya,Kafkas Ülkeleri, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Orta Doğu) müteahhitlik ve konut inşaatına paralel olarak artmakta olan mobilya talebini karşılamayı, pazardaki yerlerini korumayı ve talebi artan mobilya pazarından daha fazla pay almayı hedeflemektedirler. Ayrıca, Türkiye de faizlerin düşmesine paralel olarak artacak yeni yatırım ve konut inşaatlarının mobilya talebi de İtalyanların Türkiye pazarına yatırım yapmak istemelerinin diğer bir önemli sebebidir. Mutfak ve banyo mobilyasının yanı sıra, İtalya ofis mobilyası konusunda da Türkiye ile işbirliği üretici yapmak istemektedirler. Mobilya sektöründe diğer bir işbirliği alanı, mobilya yan sanayinde oluşturulabilecek imkanlardır. Türkiye de mobilya sektörünün en önemli sorunlarından biri, her üreticinin doğrudan tüketiciye ulaşmak isteği ile nihai ürün imal etmek arzusu nedeniyle gerekli yan sanayinin oluşmamasıdır. Ardeco, Artesi, Dierre gibi İtalya nın önde gelen dolap ve kapı sistemleri, banyo dolap sistemleri varlıklarını mümessillik yoluyla sürdürmektedir. Mobilya sektörünün öne çıkan üreticilerinin markalaşma yatırımını yapmış satış ve dağıtım uzmanlığı olan İtalyan firmalarıyla yan sanayi alanında yapacağı ortak yatırımlar sektörü uluslararası pazarda daha rekabetçi duruma getirebilecektir. Söz konusu işbirliğinin gerçekleşmesi durumunda yurtiçi kalitemizin yanı sıra ihracat imkanlarımızın da gelişmesi mümkündür. Bir diğer işbirliği alanı da konut inşaatı ve yeni yatırımlara paralel artış gösteren mermer sektörüdür. Mobilya talebinin artışı için sözü geçen faktörler mermer sektörü için de geçerlidir. İtalya Türkiye den blok halinde mermer ithal ederek işlenmiş ürünleri ihraç etmektedir. Bu kapsamda, Türkiye de mermer işlemesine yönelik yapacakları yatırımlarla komşu ülke pazarlarından daha fazla pay almak istemektedirler. Ayakkabı sektöründe İtalya, Çin in uluslararası pazarda hızla artan rekabetin ve Euro nun değerinin artmasına paralel olarak dünya pazarında hızla pay kaybetmektedir. İtalya bu tehditlere paralel olarak dünyada tasarım, üretim ve ihracatında söz sahibi oldukları ayakkabı sektöründeki mevcut durumlarını koruyabilmek amacıyla üretimlerini Türkiye de ayakkabı sektörünün yoğunlaştığı İstanbul, Bursa, İzmir, Manisa, Denizli, Konya, Ankara, Kayseri,Isparta, Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Malatya, Trabzon ve Samsun yörelerine kaydırmak konusunda eğilimlidirler. Gıda alanında ise, Türkiye, İtalyan firmalar açısından geniş iş fırsatları sunmaktadır. Özellikle Amerika, AB ülkeleri ve Uzak Doğu ülkelerinde pazarı üretim, tüketim ve ticaret hacmi bakımından hızla artmakta olan organik tarım ve hayvancılık ürünleri ticaret hacmi bakımından hızla artmakta olan organik tarıma geçiş için gerekli olan faktörlere en iyi cevap verebilen ülkelerden biridir. 8

Türkiye organik tarım alanında dünya üretiminde ve ihracatında söz sahibi olduğu fındık, incir, üzüm, zeytinyağı, pamuk gibi ürünlerini dış pazarlarca talep edilen miktarlarda üretmekte ve ihracata dayalı sözleşmeli yetiştiricilik sistemini benimsemektedir. İtalyan yatırımcıların 2004 yılında gerçekleştirdiği uluslararası doğrudan yatırımlar 15,5 milyar Avro iken, aynı rakam 2005 yılı için 33,6 milyar Avro, 2006 yılı için ise 32,4 milyar Avro olarak açıklanmıştır. 2005 yılında gerçekleşen yüzde 116 oranındaki artışın arkasında yatan neden İtalyan bankalarının gerçekleştirmiş oldukları sınır ötesi birleşme ve satın alma işlemleridir. Finans sektörü dışında kalan sektörlerde ise, İtalyan yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen yatırımlarda önemli bir artış gözlenmemiştir. Enerji sektöründeki yatırımlarda bir azalma gözlenirken,üretim alanında gerçekleşen yatırımlar 6,1 milyar Avro seviyesinde sabit kalmıştır. 2006 yılında Türkiye de 106 adet İtalyan sermayeli şirket kurulmuştur. Türkiye de faaliyet gösteren İtalyan sermayeli şirket sayısı 2006 yılı sonu itibarıyla 513 e ulaşmıştır. 2006 yılında İtalyan yatırımcıların Türkiye de yaptıkları doğrudan yatırım miktarı yaklaşık 209 milyon dolar seviyesindedir. Doğrudan Uluslararası Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (Milyon $) 2006 2007 2008 2009 2010/2 İtalya 189 74 219 284 5 Toplam 17.639 19.136 14.442 6.001 543 Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası Türkiye nin İtalya ya doğrudan yatırımları 2009 yılı Mart ayı sonu itibariyle yaklaşık 121 bin dolar olarak gerçekleşirken İtalya da toplam firma sayısı 37 ye yükselmiştir. Türk İtalyan İş Konseyi Türk İtalyan İş Konseyi 1990 yılında kurulmuştur. İş Konseyi faaliyetleri ortak toplantılar, yatırım seminerleri ve bölgesel toplantılar çerçevesinde sürdürülmektedir. Ticari ilişkiler, ortak yatırımlar, teknolojik işbirliği ve üçüncü ülkelerde işbirliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. İki ülke küçük ve orta ölçekli işletmeleri arasında işbirliğinin geliştirilmesine yönelik önemli potansiyel bulunmaktadır. Bu nedenle İtalya ve Türkiye de bölgesel ve sektörel işbirliği toplantılarına İş Konseyi çalışmalarında ağırlık verilmekte ve her iki ülkede ilgi kuruluşlar ile işbirliği yapılmaktadır. Ayrıca, İtalya nın Türkiye deki yatırımlarının artırılması ve GAP Bölgesi ndeki işbirliği olanaklarının değerlendirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. İtalya Cumhurbaşkanı Carlo Azeglio Ciampi ve beraberindeki heyetin Türkiye yi ziyaretinde 24 Kasım 2005 günü Istanbul Çırağan Sarayı'nda "BUSINESS MEETING ITALY-TURKEY" adı altında düzenlenecek "Türkiye-İtalya İş Forumu" İtalyan Ticaret Merkezi ICE (İtalyan Başkonsolosluğu Ticari İlişkileri Geliştirme Bölümü), CONFINDUSTRIA (İtalyan Sanayicileri Konfederasyonu) ve ABI (İtalyan Bankalar Birliği) tarafından, Türkiye ayağında ise DEİK (Türk İtalyan İŞ Konseyi), TOBB ve TÜSİAD işbirliğiyle düzenlendi. 9

Türk-İtalyan İş Konseyi TIP Projesi Toplantıları, 9-12 Ocak 2006 tarihlerinde, Bari, Brindisi, Napoli ve Roma da gerçekleşti. 23 Ocak 2006 da, Türk-İtalyan İş Konseyi, Sanayi Bakanlığı ve İtalya Büyükelçiliği ile Ankara da toplantı düzenlendi. İtalya TIP Projesi Sanayi ve Ticaret Bakanı, Denizcilik Müsteşarlığı ve Ulaştırma Bakanlığı ile temaslar, 2 Şubat 2006 tarihinde, Ankara da gerçekleşti. 6 Şubat 2006 tarihinde, Ankara da, Türk-İtalyan İş Konseyi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve bölgesel odaların temsilcileri ile toplantı düzenlendi. Türk-İtalyan İş Konseyi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve bölgesel odaların temsilcileri ile Toplantı, 6 Şubat 2006 da, Ankara da gerçekleşti. İtalya TIP Projesi Kapsamında Temaslar, 15-17 Şubat 2006 tarihleri arasında, İstanbul, Ankara ve İzmir de düzenlendi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun ve beraberindeki heyetin İtalya ziyareti ve İzleme Komitesi Toplantısı, 8-10 Mart 2006 tarihleri arasında Roma ve Bari de gerçekleşti. Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun un İtalya ziyareti öncesi hazırlık toplantısı, 20 Şubat 2006 da, Ankara da düzenlendi. İtalya Friuli Venezia Giulia bölgesi heyeti ile toplantılar, 18-22 Eylül 2006 tarihleri arasında İstanbul da gerçekleşti. 21-24 Kasım 2006 tarihleri arasında, İstanbul ve Ankara da, İtalyan danışmanlık şirketleri heyeti ile toplantılar düzenlendi. İtalya Başbakanı Romano Prodi nin 23 Ocak 2007 tarihinde İstanbul u ziyareti vesilesiyle İtalya Büyükelçiliği tarafından düzenlenen toplantıya katılım sağlandı. 10 Mayıs 2007 tarihinde, İstanbul da gerçekleşen Türkiye-İtalya 3.İzleme Komitesi Toplantısı na katılım gerçekleşti. 7-8 Kasım 2007 tarihlerinde T.C. Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ın İtalya ziyareti ile Türk- İtalyan İş Forumu düzenlendi. 10 Ocak 2008 tarihinde İş Konseyi Karşıkanadı Confindustria ile İtalyan Ticaret Merkezi (ICE) nin katılımıyla düzenlenen Türk-İtalyan İş Konseyi hedefleri değerlendirme toplantısında Türkiye ve İtalya da bölgesel ve sektörel işbirliği imkanları değerlendirildi. İşbirliğine elverişli sektörler ekoloji ve çevre sektörü, turizm ve mobilya olarak ifade edildi. Bölgesel işbirliğin ise Montana ve Emilia Romagna bölgeleri ile verimli olacağı vurgulandı. 29 Ocak 2008 tarihinde Uluslararası Tahkim de Yeni Stratejiler: Milano Ulusal ve Uluslararası Tahkim Odası nın Akdeniz Projesi toplantısında İş Konseyi Başkanı Zeynep Bodur Okyay, İTO Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Murat Yalçıntaş, İtalya Başkonsolosu Massimo Rustico, 10

T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanı Müsteşarı Sayın Doç.Dr. Yusuf Balcı ile birlikte konuşma yaptı. Konferansta Akdeniz bölgesindeki ticaret ve yatırımların artması ile birlikte tahkim gereksiminin de artacağı tespiti yapıldı. 2 Mayıs 2008 tarihinde İtalya nın Umbria bölgesi işadamları ile düzenlenen toplantıda Türk- İtalyan İş Konseyi Başkanı Zeynep Bodur Okyay Türkiye nin AB ne ekonomik gücü, genç iş gücü ve enerji güvenliği açısından yapacağı katkılardan bahsetti. Ayrıca İş Konseyi nin karşıkanadı Confindustria nın yeni karşı kanat Başkanı Emma Marcegaglia nın iki ülke iş dünyasında kadın girişimcinin artan önemine işaret ettiğini iletti. 9-10 Haziran 2008 tarihinde İtalya nın Trieste şehrinde Türkiye-İtalya Ekonomik İşbirliği 4. Dönem İzleme Komitesi Toplantısı na katılım sağlandı. Lojistik çalıştayında yer alan DEİK temsilcileri iki ülke karayolu taşımacılığında yetersiz geçiş belgesi sorununa değinerek ikili ticaret hacminin artışına paralel olarak mevcut sıkıntının giderilmesi gerekliliğini belirtti. Ayrıca, Türk-İtalyan İş Konseyi nin önümüzdeki dönem çalışma döneminde Montana, Emilia Romagna ya bölgesel ziyaretler, sektörel heyet değişimleri (çevre teknolojileri, turizm, mobilya) ve AB programları kapsamında ortak teknoloji geliştirme projelerinin gerçekleştirilmesi hedeflendiği ifade edildi. 22 Ekim 2008 tarihinde İtalya Dış Ticaret Merkezi (ICE) Direktörü ile İstanbul da bir çalışma yemeği gerçekleştirildi. Çalışma yemeğine ICE Direktörü Dr.Roberto Luongo, Türk-İtalyan İş Konseyi Başkanı Zeynep Bodur Okyay, Başkan Yardımcısı Cafer Sait Okray katılım sağladı. 4 Aralık 2008 tarihinde Türk-İtalyan İş Konseyi tarafından Pehlivanoğlu Finansal Hizmetler (PFS Finance) işbirliğiyle, İtalyan ihracat kredi kurumu SACE Grup ile bir toplantı düzenlendi. Toplantıda SACE Uluslararası Anlaşmalar ve Hasar Departmanı Başkanı Michal Ron ve SACE Milano Ofisi Kıdemli Muhasebe Müdürü Marco Ferioli kurumlarını tanıtan bir sunum gerçekleştirdi. Türk-İtalyan İş Konseyi ve Italyan Ticaret Merkezi (ICE) ortaklığında 23 Ocak 2009 tarihinde santralistanbul ktm Tasarım Merkezi nde, Türkiye ile İtalya arasındaki turizm sektöründe yatırım imkanlarına ilişkin bir hazırlık toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıya Türk-İtalyan İş Konseyi Yürütme Kurulu Üyelerinin yanı sıra ICE Direktörü Dr. Roberto Luongo, TYD Yüksek Danışma Kurulu Üyesi Tavit Köletavitoğlu, TYD Genel Sekreteri Koray Yetik ve TÜRSAB Başkan Danışmanı Ertuğrul Karaoğlu katıldı. Türkiye- İtalya Dostluk Birliği evsahipliğinde 17-18 Nisan 2009 tarihlerinde Venedik Sarayı nda Media and Economic Forum düzenlendi. İlk gün jeopolitik oturumda bir konuşma yapan Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Türkiye nin AB üyelik sürecini değerlendirerek, tam üyeliğin hem AB hemde Türkiye için kazan kazan durumu olacağını ifade etti. 22-23 Mayıs 2009 tarihlerinde İzleme Komitesi 5. Dönem Toplantısı Ankara da gerçekleştirildi. Toplantıya Türk-İtalyan İş Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Buçukoğlu katıldı. İtalyan Odalar Birliği-Unioncamere ve beraberindeki heyetin İstanbul a ziyareti vesilesiyle 19 Ekim 2009 tarihinde İstanbul Sanayi Odası nda bir toplantı düzenlendi. İSO Başkanı Tanıl 11

Küçük ün açılış konuşmasıyla başlayan toplantıda İtalya Ticaret Odaları Birliği (Unioncamere) Başkan Yardımcısı Antonio Paoletti bir konuşma gerçekleştirdi. T.C. Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi tarafından 6. kez düzenlenen Türk- İtalyan Forumu 18-19 Kasım 2009 tarihlerinde İstanbul da gerçekleştirildi. Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu,toplantının ilk gününde katılımcılara hitap etti. DEİK/Türk-İtalyan İş Konseyi Türk İhracat ve İthalat Kredi Bankası A.Ş. nin üst düzey yönetimi ile 7 Mayıs 2010 tarihinde Ankara Eximbank Genel Müdürlük Binasında bir araya geldi. İtalya Ankara Büyükelçisi Carlo Marsili nin görev süresinin dolması sebebiyle, 13 Mayıs 2010 tarihinde Angel Blue Restaurant ta bir veda yemeği düzenlendi. Türkiye de İtalyan Ticaret Odası Derneği tarafından, Avrupa İtalyan Ticaret Odaları Bölge Toplantısı 21 Mayıs 2010 tarihinde İstanbul da gerçekleştirildi. İtalya İstanbul Başkonsolosu Gianluca Alberini ile 19 Temmuz 2010 tarihinde İstanbul da bir tanışma yemeği düzenlendi. Türkiye ve İtalya ilişkilerini geliştirmek amacıyla işbirliği fırsatlarını görüşmek ve ortak projeleri değerlendirmek üzere TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner ile 20 Temmuz 2010 tarihinde bir toplantı gerçekleştirildi. Türk-İtalyan İş Konseyi Başkanı Zeynep Bodur Okyay ve Yürütme Kurulu üyelerinin katıldığı toplantıda iki kurum arasındaki iletişimin daha güçlü olması ve işbirliğinin geliştirilmesi için önerilerde bulunuldu. Yeni atanan T.C. Roma Büyükelçisi Sayın Hakkı Akil ile 17 Ocak 2011 tarihinde İstanbul da, önce Türk-İtalyan İş Konseyi Yürütme Kurulu Üyelerinin katılımıyla bir tanışma yemeği, daha sonra Türk firmalarla tanışma toplantısı ve ardından İtalyan firmalarla bir tanışma toplantısı gerçekleştirildi. TOBB Plaza Talatpaşa cad. No:3 Kat:5 34394 Gültepe Levent İstanbul Telefon: 0 212 339 50 00 (pbx) Faks: 0 212 270 30 92 0 212 270 41 90 (pbx) E-mail: info@deik.org.tr Web: www.deik.org.tr Yönetim Kurulu Başkanı: M. Rifat Hisarcıklıoğlu İcra Kurulu Başkanı: Rona Yırcalı Genel Sekreter: Ufuk Yılmaz 12