TEŞİSfiT. MÜHENDİSLİĞİ AYLIK TEKNİK SÜRELİ YAYIN MAYIS 1993

tmmob makina mühendisleri odası TEŞİSfiT. MÜHENDİSLİĞİ AYLIK TEKNİK SÜRELİ YAYIN MAYIS 1993 Örnek Havuz Projesi Vlimar Nadire ERKOÇ Isıtma, Havalandırma ve Sıcak Su Hazırlığı Mak. Müh. Duran TÜRK YÜZME HfiVÜZLfiRI Diatomit Havuz Filtreleri Mak. Müh. Erol YAŞA

veşıı sır toga Temiz bir çevre için Flanşları sağlam ve sızdırmaz şekilde bağlayan asbestsiz conta: Burasil S. 250 C (Buharda 220 C) sıcaklığa, 150 bar basınca dayanıklıdır, klorit oranı düşüktür (100 ppm'in altında). Flanş yüzeylerine yapışmaz ve kaynamaz. Burasil S 'de boya katkısı yoktur. Gıda sektöründe veyüksektemizlikgereken yerlerde (vitamin gibi) kullanılır, DİN, DVGW, KTW, BAM' den sertifikalıdır. BURCMANN Endüstriyel Sızdırmazlık Elemanları Paz. Ltd. Şti. Kasap Sok. Eser Apt. A Blok No. 16/53 TR80300 Esentepe/lstanbul Tel.: 1/2 722566/2721508 Telefax: 1/2 720094

Şartlandırılmış Havanın Yöneticisi: Trox Ekipmanları Trox ismi, araştırma, geliştirme ve ekipman imalatı alanlarında yenilik ve güvenilirliğe dayalı başarıyı simgelemektedir. Modern dizayndaki hava dağıtımı, hava filtrasyonu, yangın koruma ve ses azaltma elemanları dizisi ile bu alanlarda tartışmasız lider kabul edilmektedir. Dünyanın her yerindi, Trox Technik tarafından kurulan daha iyi hava dağıtımı, daha temiz hava, daha düşük ses seviyeleri ve etkin yangın korumadan faydalanılmaktadır. TROX TECHNİK, SANAYİ VE TİCARET A.Ş. İSTANBUL: Tel. 251 84 00 PBX Fax: 244 15 23 ANKARA : Tel. 440 7910 PBX Fax:440 79 30 İZMİR : Tel. 83 25 60 PBX Fax: 41 55 13 ADANA : Tel. 57 62 23 PBX Fax: 53 05 84 ANTALYA : Tel. 43 16 2543 21 91 Fax : 43 21 92

S U N U Ş Sayın okurlarımız dergimizin yeni sayısı ile yeniden birlikte olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. II. sayımızda, ilk sayımıza ge ; len eleştiriler doğrultusunda yaptığımız düzenlemeler olumlu karşılandı, bu sayımızda yine sizin eleştirileriniz doğrultusunda yenilikler var. Örneğin görsel yan geliştirilmeye çalışılarak daha ) çok resme yer verildi. İşlenen kapak konusu yasa ve yönetme / likler açısından ülkemizde zayıf bir uygulama alanı olduğundan bu konudaki yabancı standart ve yönetmeliklere geniş ölçüde t yer verildi. Bu sayımızda havuz tesisatı ve uygulamaları ile ilgili, havuz tesisatı, havuz filitrasyonu, havuz kimyasalları, yüzme havuzu ve suyunun hazırlanma standartları, havuzların ısıtılması gibi farklı açılardan ele alınan havuz konusu örnek bir proje ile de detaylı olarak okuyucuya sunulmaya çalışılmıştır. Havuz tesisatı konusunda uzman üyelerimizden biri olan sa / yın Sami BÖLÜKBAŞI ile yapılan söyleşininde meslektaşlarımızın ilgisini çekeceğine inanıyoruz.! Tanıtımı yapılan kitaptan bir bölümün çevirisinin de yer aldığı bu sayımıza yazıları ile katkıda bulunan sayın Üzeyir ULU DAĞ' a, sayın Serap AKKAYA' ya, Sayın Erol YAŞA 1 ya, sayın Ali AKGÜN' e, sayın Nadire ERKOÇ' a, sayın Semih Ferit EMEKLİ 1 ye, Sayın Sami BÖLÜKBAŞIOĞLU' na, sayın Duran TÜRK 1 e ve tüm katkısı olanlara teşekkür ediyoruz. j Bundan sonraki sayılarımızda sizlerin de katkı ve eleştirileri > ; nizi bekliyor, çalışmalarınızda başarılar diliyoruz. : : j Saygılarımızla Yayın Kurulu Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

İÇİNDEKİLER \ tmmob makina mühendisleri odası MAYIS 1993 Cilt 1 Sayı 3 MMO Adına Sahibi Murat ÖNDER Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ömer Akif KOPUZ Yayın Sekreteri Fatma MAZMANOĞLU Yayın Kurulu Ahmet ARISOY Ayhan GÜLER Kani KORKMAZ Coşkun ÖZBAŞ Macit TOKSOY Reklam Yönetmeni Dilek İĞCİOĞLU Dizgi Baskı YAPIM TANITIM VE YAYINCILIK Tel: 274 55 49272 60 74 MMO İstanbul Şubesi İstiklal Cad. No: 99 Ankara İşhanı Kat: 4 Beyoğlu İSTANBUL Tel : 245 03 63 64 252 95 00 01 Fax : 249 86 74 Baskı Sayısı : 5.000 Adet 7 Haberler 16 Duyurular 18 Söyleşi (Sami Bölükbaşıoğlu) 21 Yüzme Havuzları (Üzeyir Uludağ) 22 Yüzme Havuzları ve Havuz Tesisatı (Sami Bölükbaşıoğlu) 31 PH Klor Fokulasyonunun Yüzme Havuzları Yapımı ve İşletimindeki Önemi (Serap Akkaya) 34 Diatomit Havuz Filtreleri (Erol Yaşa) 36 Yüzme Havuzlarında Minimum Standartlar (Ali Akgün) 38 Örnek Havuz Projesi Hesap Özeti (Nadire Erkoç) 45 Yüzme Havuzlarının Isıtılmasında Çağdaş Çözüm (Semih Ferit Emekli) 48 Isıtma Havalandırma Sıcak Su Hazırlama (Duran Türk) 53 Yüzme Havuzu Suyunun Hazırlanması ve Dezenfektasyonu (DİN 19643) (Nadire Erkoç) 71 Tanıtım Fiyatı : 20.000 TL. Yıllık Abone : 200.000 TL. Tesisat Mühendisliği Dergisinde yayınlanan yazı ve çizimlerin her hakkı saklıdır, izin alınmadan yaymlanamaz.

TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ YAYIN DANIŞMA KURULU Mak. Müh Hasan AKALIN Mak. Müh.Gürhan AKDOĞAN Mak. Müh. Hulki AKSOY Mak. Yük. Müh. Bülent ALTAN Prof. Dr. Ahmet ARISOY Mak. Müh.. Suat ARZIK Mak. Yük. Müh.Erdoğan ATAKAR Mak. Yük.. Müh. Tuncay AYHAN Mak. Yük. Müh.Güralp BASIM Dr. Müh. Düriye BİLGE Dr. Müh. Mustafa BİLGE Mak. Müh. Metin BİLGİÇ Mak. Müh. Sami BÖLÜKBAŞIOĞLU Mak. Müh. Remzi ÇELİK Mak. Yük.Müh.Kevork ÇİLİNGİROĞLU Prof. Dr. Alpin Kemal DAĞSÖZ Doç. Dr. Onur DERVES Prof. Dr. Talha DİNİBÜTÜN Mak. Yük. Müh. Metin DURUK Prof. Dr. Nilüfer EĞRİCAN Prof. Dr. Ekrem EKİNCİ Mak. Müh. Mustafa ERHAN Mak. Yük. Müh Timur EROL Mak. Yük. Müh. Nuri ERTOKAT Prof. Dr. Osman GENCELİ Mak. Müh. Ahmet GÖKŞİN Doç. Dr. İhsan GÜLFERİ Mak. Yük. Müh. Ersin GÜRDAL Mak. Yük. Müh. Muharrem GÜVENÇ Doç. Dr. Hasan HEPERKAN YAZI VE KATKI BEDELLERİ Kimya Müh. Tomurcuk HİMMETOĞLU Prof. Dr. Neşet KADIRGAN Prof. Dr. Haluk KARADOĞAN Doç.Dr.Abdurahman KILIÇ Dr. Müh. Erdoğan KİBARER Mak. Müh. Kani KORKMAZ Yük. Müh. Uğur KÖKTÜRK Mak. Müh. Ferruh KUTOĞLU Mak. Yük. Müh. Rüknettin KÜÇÜKÇALI Mak. Yük. Müh. Celal OKUTAN Mak. Müh. Coşkun ÖZBAŞ Doç. Dr. Salim ÖZÇELEBİ Prof. Dr. Doğan ÖZGÜR Prof. Dr. Eralp ÖZİL Mak. Yük. Müh. Nuri ÖZKOL Prof. Dr. Aksel ÖZTÜRK Prof. Dr. Mehmet PALA Doç. Dr. Cem PARMAKSIZOĞLU Mak. Yük. Müh. Naci SİVRİ Doç. Dr. Oğuz SOYLU Mak. Yük. Müh. Baycan SUNAÇ Mak. Müh. Arif ŞAHİN Prof. Dr.Macit TOKSOY Mak. Müh. Erol TULPAR Mak. Müh. Gazanfer UĞURAL Mak. Müh. Üzeyir ULUDAĞ Mak. Yük. Müh. Dinçalp UYSALER Mak. Müh. Erol YAŞA Mak. Müh. Metin YÜCEL Mak. Müh. Orhan TURHAN Özgün Makale Yazarın kendi bilgi ve birikimleri, bu bilgi ve birikimleri ile vardığı sonuçları içeren yazılardır. Bedeli: 1.OOO.OOO.TL. / makale Derleme ve Çeviri Makale Yazarın kendi seçimiyle yada Dergi Yayın Kurulu ve Yayın Danışma Kurullarından birinin belirlediği, yabancı dilde yazılmış bir tek makale ya da makaleler bileşiminin tanımlanan formatta Türkçe' ye kazandırılması. Bedeli: 500.000.TL. / makale Makale İncelemesi Özgün, derleme ve çeviri makalelerin, yazı değerlendirme esaslarına uygun olarak incelenmesi işidir. Bedeli: 150.000.TL. / makale Sayfa Hazırlama Dergide her sayıda yada belli aralıklarla hazırlanması düşünülen, bir ya da daha fazla sayfadan oluşan bölümlerin yayına hazırlanması işi ve sorumluluğunun üstlenilmesi. Bedeli: 1.000.000.TL. / makale Yabancı Teknik Süreli Yayın Sorumluluğu Tesisat Mühendisliği ile ilgili alanlarda yayınlanan yabancı süreli teknik yayınlardan birinin sorumluluğunu alarak; incelenmesi, raporlandırılması ve Yayın Kuruluna öneriler sunulması. Bedeli: 1.000.000.TL. / makale NOT: Sipariş makale ve yazılar, Yayın Danışma Kurulundan yayınlanabilir kararı alındığı taktirde, yayınlanamasa bile, bedeli ödenir. Diğer makale ve yazıların bedeli, yayınlandığında ödenir. Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

Tecicat MiihpnHkliöi Dpraki Mavıç f İSİSAT MiHENDİŞLİĞİ DERGİSİ YAZI DEĞERLENDİRME ESASLARI 1. TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ dergisinde yayınlanmak üzere gönderilen teknik yazılar (özgün,derleme,çeviri) konunun uzmanı en az iki Yayın Danışma Kurulu üyesi tarafından olumlu görüş belirtilmeden yayınlanmaz. 2. Yazılar, yazarları gizli tutularak incelemeye gönderilir. Birbiri ile çelişen raporlarda üçüncü bir üyenin görüşüne başvurulur. Yayınlanmaz kararları,gerekçesi ile birlikte, söz konusu makalenin yazarına gerekçeli olarak bildirilir. Yayınlanmaz kararına yazarın itiraz etmesi durumunda, yazı Yayın Danışma Kurulu içinden yada dışından belirlenen yeni uzmanlara inceletilir. Bu son karar kesindir. Olumlu yada olumsuz, yazara iletilir. Yazıların değerlendirilmesi ile ilgili raporların sahipleri yazara bildirilmez. 3. Dergide yer alacak haber, tanıtım, sunuş, köşe yazısı, röportaj gibi teknik makale olmayan yazılara; bu esasların yalnızca biçimsel esasları uygulanır. Bu tür yazıların değerlendirilmesini Yayın Kurulu yapar. 4. Yayın Danışma Kurulu üyeleri yazıları değerlendirirken derginin, tesisat alanında çalışan üyelerimize uzmanlık ve güncel bilgi aktarma amacını göz önönde bulundurur. 5. Yayın Danışma Kurulu üyeleri teknik makaleleri değerlendirirken, ekteki değerlendirme formunu doldururlar. Yazıya ilişkin genel değerlendirme ve yazara öneriler, raporda mutlaka yer almalıdır. Yazardan düzeltmeler isteniyorsa, istenen düzeltme ve öneriler net olarak belirtilmeli ve açıklanmalıdır. 6. Öneri ve düzeltmeler, yazara Yayın Kurulu tarafından iletilir. 7. Yayın Danışma Kurulu Üyeleri kanaatlerini; yayınlanabilir, düzeltilerek yayınlanabilir. yayınlanamaz biçimde net olarak belirteceklerdir. 8. İncelemek üzere Yayın Danışma Kurulu üyelerine iletilen yazıların incelenmesi en geç on gün içinde tamamlanıp, Yayın Kuruluna iade edilecektir. 9. Derleme ve çeviri eserler Yayın Danışma Kurulu üyelerine asılları ile birlikte gönderilir. 10. Telif eserler Yayın Danışma Kurulu üyelerine kaynakçaların asılları ile birlikte gönderilir. 11. Yazıların yazım formatına uygunluğu Yayın Kurulu tarafından denetlenir ve uygunsuzluk durumunda düzeltilmek üzere yazarına iade edilir.

tmmob makina mühendisleri odası istanbul şubesi TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ DERGİSİ REKLAM ŞARTNAMESİ 1. TANIMLAR Bu şartnamede TMMOB Makina Mühendisleri Odası "ODA", MMO İstanbul Şubesi" ŞUBE", Oda süreli yayınlarından "TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ DERGİSİ" "DERGİ" ve DERGİ' ye reklam,veren kuruluşlar "FİR MA" olarak adlandırılacaktır. 2. KAPSAM Şartnamenin kapsamı ODA' nın yayınladığı dergide üretim ve hizmetlerini tanıtmak ve duyurmak isteyen FİRMA' larca, belirtilen koşullarda reklam ve ilan verilmesi işidir. 3. REKLAM KOŞULLARI 3.1 Derginin sayfa boyutları 20x27 cm' dir. Reklamlar 17x24 cm boyutlarında pozitif ofset film olarak gönderilir. 3.2 Reklam bedelleri aşağıda yer almaktadır. Bu bedellere KDV eklenecektir. NOT: REKLAM FİYATLARI ARKA KAPAK RENKLİ ÖN İÇ KAPAK RENKLİ ARKA İÇ KAPAKRENKLİ İKİNCİ KAPAKLARRENKLİ İÇ TANITIM BÖLÜMÜRENKLİ* İÇ SAYFA RENKLİ İÇ SAYFASB 1/2 İÇ SAYFA RENKLİ 1/2 İÇ SAYFA SB 1/4 İÇ SAYFA RENKLİ 1/4 İÇ SAYFA SB 12.000.000 TL. 9.500.000. TL. 9.000.000 TL. 7.500.000 TL. *12.000.000 TL. 6.000.000 TL. 4.000.000 TL. 3.500.000 TL. 2.500.000 TL. 2.000.000 TL. 1.500.000 TL. : Ön kapaktan sonra gelen ilk iki sayfadır. ** : Dört sayfadan oluşur ve derginin tam ortasında yer alır. Kuşe I. hamur 90 gr / m 2 kağıda basılır. Kağıt ve baskı giderleri firmaya aittir. 3.4. Uygulanacak indirimler, Yıllık yayınlanacak reklamlarda % 20 En az 8 sayı yayınlanan reklamlarda % 15 En az 6 sayı yayınlanan reklamlarda % 10 En az 4 sayı yayınlanan reklamlarda % 5 Yılda en az 3 sayı yayınlanan reklamların bedelinin peşin ödenmesi durumunda ayrıca % 20 3.5 ODA gerektiğinde reklam bedellerini ve koşullarını değiştirebilir, sözleşme yapan firmalar bu değişiklikten etkilenmez. 4. ÖDEME KOŞULLARI 4.1 Dergi yayınlandıktan sonra 2 adet derg> FİRMA 1 nın bu sayıda yayınlanan reklam tutarını belirten ŞUBE' nin açık faturası ile birlikte FİRMA' ya gönderilir. 4.2 Reklam bedeli fatura tarihindeki ayın sonuna kadar nakit olarak aşağıda verilen ŞUBE hesabınaveya ŞUBE tarafından tahsilat için yetki belgesi verilerek gönderilen elemanlara ödenir. 4.3 Yapılan ödemelerde FİRMA' ya, ödeme ile ilgili ŞUBE faturasının tarih ve numarası ile reklamın yayınlandığı sayı belirtilir. 4.4 Fatura bedelinin sözleşmede belirtilen opsiyondan sonra ödenmesi durumunda en yüksek banka faiz haddi uygulanır. 4.5 Süresinde yapılmayan ödemelerde ODA tek taraflı olarak sözleşmeyi fesh etme hakkına sahiptir. Bu gibi durumlarda FİRMA' ya önceki faturalarda yapılan indirimler, ek bir fatura kesilerek geri alınır. 5. DİĞER KOŞULLAR 5.1 Şartname konusu işlerin yürütülmesinde FİRMA' nın adresine yapılacak bildirim aynı gün FİRMA' ya yapı İmiş sayılır. 5.2 Uyuşmazlıklar ve ortaya çıkacak yeni durumların görüşmeler yolu ile çözülmesi esastır. Çözülemeyen uyuşmazlıklar için Ankara mahkemeleri ve icra daireleri yetkilidir. 3.3 Film gönderilmemesi durumunda film bedeli FİR MA tarafından ödenir. TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi İstiklal Caddesi No:99 Kat: 4 80060 Beyoğlu İstanbul Tel: 245 03 63 64 / 252 95 00 01 Faks : 249 86 74 Banka Hesap No T. İş. Bankası Galatasaray Şubesi 623683 5.3 Bu şartname 1 Ocak 1993 tarihinden geçerli olup (5) madde olarak düzenlenmiştir. Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

H A B E R L E R III. YÜZME HAVUZLARI SEMPOZYUMU YAPILDI 2. Oturum, Soldan sağa; Mak. Müh. Ömer KÜLEY (KÜLEY Müh. inş. San. ve Tic. Ltd. Şti.) inş. Yük. Müh. Nurettin UZUNHASANOGLU (SİKADETEKS Yapı Kimyasalları A.Ş.) Yük. Müh. Mimar Başar ACARLI (Kınalıada Su Sporları Başkanı) Mak. Müh. Serap AKKAYA (SANTEM End. Konut San. ve Tic. A.Ş.) Mak. Müh. Üzeyir ULUDAĞ (ARTES Havuzculuk ve Arıtma San. ve Tic. Ltd. Şti.) Yüzme Dünyası Dergisi ve Yapı Endüstri Merkezi'nin ortaklaşa düzenlediği III. Yüzme Havuzlan Sempozyumu 8 Nisanl 993 tarihinde Yapı Endüstri Merkezi Konferans Salonun'da yapıldı. İki oturum halinde yapılan sempozyumun I. oturumunda Yüzme Dünyası Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Bilen, II. oturumuna Kınalıada Su Sporları Başkanı Yüksek Mühendis Mimar Başar Acarlı Başkanlık etti. Ospa Schvvimmbodtecnihck Pauser GmbHCo.KG firmasından Elektrik Mühendisi Ethem ERKOÇ "MonoblokTamotomatiklsıtıcılı Filtre" konulu bildirisini sunarak oluşturdukları stantta katılımcılara ürünlerini tanıttı. İSPOAden Yapı San. ve Tic. A.Ş'den Genel Md. Yardımcısı Demirkan Barlas," Epoksi Yer Malzemeleri" YAPTES AŞ. Yönetim Kurulu Başkanı, Makina Yük. Müh. Ali Akgün "Yüzme Havuzlarında Minimum Standartlar" KÜLEY Müh.İnş.San. Tic. Ltd. Şti.den Makina Müh. Ömer Küley, "Prefabrik Havuz Teknikleri", SANTEM End. Konut San. ve Tic. Ltd. Şti.den Mak Müh. Serap Akkaya, "ph KlorFlokulasyon'un Yüzme Havuzlarının Yapımı ve işletimindeki önemi", ARTES Havuzculuk Arıtma San. ve Tic. Ltd Şti'den Mak. Müh. Üzeyir Uludağ, Yüzme " Havuzları ve Toplumsal Sorumluluk", SİKADETEKS Yapı Kimyasalları A.Ş'den inşaat Müh. Nurettin Uzunhasanoğlu "Havuz İzolasyonu" konulu bildirilerini sundular. Açılış konuşmasını yapan Sayın Mehmet Bilen sempozyumun amacını şöyle açıkladı. " Bütün amaç ; bir havuz ihtiyacı, bir havuzu olan kişilerin bilinçlendirilmesi, muhtemel tüketicinin dikkatinin sektöre çekilmesi buna bağlı olarakta yüzme havuzu yaptıran ve yaptırmak isteyen kişi yada kuruluşların maddi zarara uğramamasının yerinde doğru karar verebilmelerinin ve havuz kullanıcılarımı" sağlıklarını yitirmemelerinir sağlanması " Tartışma bölümünde izleyiciler konuşmacılara teknik konularda sorular yöneltmekle birlikte asıl tartışma standart eksikliği ve standarlaşmaya yönelik nelerin kimlet tarafından yapılması gerektiği üzerinde yoğunlaştı. Çağrı yapılmasına karşır Makina Mühendisleri Odası dışında hiçbir meslek odasının hiç bir yerel yönetim ve sağlık kuruluşu temsilcisinir hatta 2000 yılı olimpiyatlarına hazırlık olarak yapılan Ata köy Olimpiyat Evi tesislerinden hiçbir sorumlunun katılmamış olması sektör temsilcilerini rahatsız etmekle birlikte karamsarlığa kapılmamak gerektiği ama bütün bu kurum ve kuruluşların sorumlu olduğu vurgulandı. Hem konuşmacı hem de izleyiciler şu görüşleri ısrarla dile getirdiler. Türkiye'de çok miktarda havuz yapımı ve önemli ölçüde kaynak tüketimi sözkonusu. Bu havuzlar sağlık koşulları ile mühendislik ve mimarlık açısından önemi eksiklikler içeriyor. Şimdiden havuz mezarlıkları oluşmuş durumda. Bu durum savrukluktur. Havuz tasarımcıları uygulamacılar, işletmeciler, ve kullanıcılar çeşitli etkinliklerle bilinçlendirilmen. Örneğir TÜRSAB' m Antalya'da üyeleri için yaptığı sezon toplantısı, yılda üç dönem olarak yapılan yüzme okullarında seminerler yapmalı havuz tasarımcıları oralara davet edilip havuz kültürünü almaları, malzemeyi tanımaları sağlanmalı kullanıcılar bilinçlendirilmelidir. Tartışmalar sonucunda; sektörde ilgili yapılacak ne varsa sektörün kendisinin yapabileceği, bu anlamda örgütlenmek gerektiği vurgulandı. Bir yandan mevcul yurtdışı normları Yüzme Dünyası ve Tesisat Mühendisliği Dergileri gibi yayınlarda tartışmaya açılması diğer yandan da bir kongre düzenleyerek yapılacak çalışmaları yürütece organların oluşturulmasını sağlamak doğrultusunda eğilim doğdu. Oturum Başkanı ve Yüzme Dünyası Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Bilen, en kısa zamanda kongreye hazırlık amacı ile sektör içinde kapalı bir ör toplantı düzenleme sözü verdi, ilgili kuruluşlara duyar lılık çağrısı ile sempozyumu kapattı. Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

HA B E R L E R II. ULUSAL MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ VE EĞİTİMİ SEMPOZYUMU YAPILDI 16 Nisan 1993' de yapılan "Makina Mühendisliği, Makina Mühendisleri ve Sanayi Paneli Soldan sağa; Mak. Yük Müh. Mustafa TAŞAN (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürü), Mak. Yük Müh. Mustafa ARAL (MMO istanbul Şubesi), Panel Yöneticisi Murat ÖNDER (MMO Başkanı), Prof. Dr. Rüknettin OSKAY (ODTÜ Makina Mühendisliği Bölüm Başkanı), Mak. Yük. Müh. Necati ARIKAN (İSO Yönetim Kurulu Başkanvekili), Doç. Dr. Oğuz SOYLU (YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNA FAKÜLTESİ) 1517 Nisan 1993 tarihlerinde Makina Mühendisleri Odası adına İstanbul Şubesi tarafından Yıldız Üniversitesi oditoryumunda gerçekleştirilen II. Ulusal Makina Mühendisliği ve Eğitimi Sempozyumunda Makina mühendisliği eğitiminin ve makina mühendisliğinin sorunları tartışılmış ve bu sorunlara çözümler önerilmiştir. Yıldız üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sayın Turgut UZEL hoşgeldiniz konuşmasında bu tür etkinliklerin yaygınlaştırılmasının gerektiği ve meslek Odaları ile Üniversitelerin işbirliğinin gerekliliği üzerinde durmuştur. Makina Mühendisleri Odası Başkanı sayın Murat ÖNDER de yaptığı açılış konuşmasında genel olarak mühendisilk problemlerine değinmiş, üniversitesanayi işbirliği ve bu ilişkide Meslek Odalarına düşen rolü vurgulamıştır. Hükümetin yasallaştırdığı teknik öğretmenlerin mühendislik fakültelerine kaydolmadan mühendis olmalarını sağlayan yasayı da eleştiren Murat ÖNDER bu yasanın zaten az olan ara elemanı tamamen ortadan kalkmasına neden olacağı gibi, kolay mühendislik söylentileri ile mesleğin saygınlığını da olumsuz yönde etkileyeceğini söylemiştir. Yasanın iptali için gerekli yasal girişimlerin TMMOB tarafından başlatıldığını, ancak kamuoyu oluşturma anlamında Meslek odaları, Üniversiteler ve Sanayi odalarının yeterince etkin olamadığını vurgulayan Murat ÖNDER sempozyum platformunun bu doğrultuda da etkin olarak kullanılması gerektiğini söylemiştir. Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreter üyesi sayın Ömer Akif KOPUZ ise sunuş konuşmasında I. Ulusal Makina Mühendisliği Eğitimi Sempozyumunun kısa bir özetine ve yapılacak olan sempozyumun içeriğine yer vermiştir. İstanbul Şubesi Başkan Vekili Sayın Ayhan GÜLER ise İstanbul Şubesinin hazırladığı Makina Mühendisliği Eğitimi Raporunu sunmuştur. Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

H A B E R L E R Raporun oluşturulan bir çalışma gurubu tarafından profesyonel bir anket çalışması ve bu çalışmayı destekler nitelikte basılı yayın taraması ve kurumlarla yazışmalar yapılarak hazırlandığını söyleyen Ayhan GÜLER çalışmadan çıkan sonuçların makina mühendisliği eğitimi ve makina mühendisliğinin sorunlarını sayısal verilerle ortaya koyar nitelikte olduğunu ifade etmiştir. Sempozyuma çağrılı konuşmacı olarak katılan Dr. Türkay BOZKURT Küçük ve Orta ölçekli Sanayinin sorunlarına, mühendis talebi ve kullanımı ile KOSGEB'in bu sorunlara bakışı üzerinde durmuştur. Çağrılı konuşmacılardan MMO istanbul Şubesi Yönetim Kurulu üyesi sayın Muzaffer DANIŞ MAN ise daha çok mühendislerin sorunları üzerinde durmuş ve eğitimin niteliği ile sanayinin talebini sorgulamıştır. TÜBİTAK adına konuşan Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Namık Kemal Pak ise Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu'nun çalışmaları ve yeni plan ve hedeflerini aktardığı konuşmasında özellikle araştırmacı sayısını ve bilimsel makale sayısını arttırmayı hedeflediklerini söylemiştir. Araştırmaya bütçede ayrılan payın kritik değer olan %1'e çıkartılacağını vurgulayan sayın Pak iddialı gibi gözüken bu hedeflerin olmazsa olmaz sınırlar olduğunu ve mutlaka gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etmiştir. Sempozyum süresince sunulan bildirilerde makina mühendisliği eğitimindeki kitap ve her türlü yayının yetersizliği ile ilgili problemler, Labaratuar olanaklarının yetersizliği, Staj yeri teminindeki problemler ve uygulamadaki yetersizlikler, Sanayinin araştırma ve eğitim burslarındaki yetersizliği, Öğretim üye ve yardımcılarının üniversite dışı eğitim etkinliklerine katılımındaki isteksizlik, Kütüphane olanaklarının yetersizliği, Bilgisayar parklarının talebe cevap verememesi, Sosyal etkinliklerin sınırlılığı, Eğitimin branşlaşma açısından değerlendiril 17 Nisan 1993' de yapılan "Makina Mühendisliği Eğitimi ve Akreditasyon" Paneli Soldan sağa; Aydoğan ATAÜNAL (Milli Eğitim Müdürlüğü Yüksek Öğrenim Genel Müdürü), Prof. Dr. Talha DİNİBÜTÜN (İTÜ Makina Fakültesi Dekanı), Oturum Başkanı Prof. Dr. Nimet Ozdaş (I.T.U. Makina Fakültesi), Dr. Ayhan GÜLER (MMO istanbul Şubesi Başkanvekili), Bekir Birol ÖZDEMİR (İTÜ Makina Fakültesi Öğrencisi)

H A B E R L E R mesi, Eğitimin denetlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili konular, Makina mühendisliği ve sanayi açısından, Ara eleman sorunu, Üniversitesanayi işbirliği, Sanayinin nitelik ve nicelik olarak mühendis talebi gündeme getirilmiş ve tartışılmıştır. Makina mühendisliği, makina mühendisleri ve sanayi konulu panele MMO adına sayın Mustafa ARAL, İSO adına sayın Necati ARIKAN, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı adına sayın Mustafa TAŞAN ODTÜ adına sayın prof. Dr. Rüknettin OSKAY ve YTÜ adına Doç. Dr. sayın Oğuz SOYLU katılmış ve MMO başkanı sayın Murat ÖNDER yönetmiştir. Sanayinin mühendis talebi, eğitimin belirlediği hedefler ortaya konmuş ve sanayi temel mühendislik formasyonu almış mühendisler taleb ederken, üniversitelerin uzmanlaşmaya yönelik bir eğitime yöneldikleri ortaya çıkmıştır. Ara eleman sorununun hat safhaya ulaştığının vurgulandığı panelde 1 teknikere 5 makina mühendisi düştüğü belirlenerek ters dönmüş piramidin düzeltilmesi gerektiği mühendislik hizmetlerinin gerçek anlamına ulaşmasının buna bağlı olduğu üzerinde durulmuştur. Prof. Dr. M. Nimet ÖZDAŞ'ın yönettiği ve Ma kina Mühendisleri Odası adına sayın Ayhan GÜ LER'in, Milli Eğitim Bakanlığı adına sayın Aydoğan ATAÜNAL'ın, İTÜ adına Prof. Dr. sayın Talha DİNİBÜTÜN'ün, BEKO Teknik adına sayın Muvaffak GÖZÜAYDIN'ın öğrenciler adına sayın B. Birol ÖZDEMİR'in katıldığı "Makina Mühendisliği Eğitimi ve Akreditasyon" konulu panelde eğitimin niteliği, sanayinin talebi ve eğitimin denetlenmesi ve değerlendirilmesi (akreditasyon) konusu tartışılmış eğitimin değerlendirilmesine yönelik kriterlerin belirlenmesi gerektiği, bu belirlemelerin kaliteyi de arttıracağı savunulurken, denetlenme anlamındaki uygulamanın çok temkinli olarak uygulamaya konulması gerektiği de vurgulanmıştır. Bizim gibi eğitimin devlet eliyle yürütüldüğü ülkelerde denetleme, değerlendirme ve denkleştimeden çok merkezi planlamanın önemli olduğunu vurgulayan diğer bir görüş ise akreditasyondan çok merkezi planlamanın bağımsızlaştırması doğrultusunda çalışılması gerekliliği üzerinde durmuştur. Öğrenci kesiminin ve tartışmaya katılan dinleyicilerin bir kısmının tamamen karşı çıktığı makina mühendisliği eğitiminin akreditasyonu Milli Eğitim Bakanlığının gündemine bu sempozyumla birlikte girdiği sayın Aydoğan ATAÜNAL tarafından ifade edilmiş ve bu doğrultudaki çalışmaların başladığı vurgulanmıştır. 17 Nisan 1993 2. Oturum Soldan sağa; Mak. Yük. Müh. Hikmet GÜRBÜZ (Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Bölümü), Savaş SARI (İTÜ Makina Fakültesi Öğrencisi), Oturum Başkanı Prof. Dr. Haluk KARADOGAN (İTÜ Makina Fakültesi), Öğr. GÖr. Remzi ASLAN (İTÜ Makina Fakültesi) Doç. Dr. Taner DERBENTLİ (İTÜ Makina Fakültesi) 10 Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

H A B E R L E R İZMİR'DE TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONUŞULDU Kiki I. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ ve SERGİSİNE TAM NOT TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nca 15 17 nisan tarihlerinde İzmir'de gerçekleştirilen I. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi ve Sergisi, firmalardan, mühendislerden ve akademik çevrelerden büyük ilgi gördü. Açılış konuşmasını MMO Başkanvekili Hakkı Bayraktar'ın yaptığı kongrede 38 bildiri sunuldu ve 48 firma tesisat mühendisliği alanında son yeniliklerini tanıtma olanağı buldu. Son derece renkli geçen panellerde, tesisat mühendisliğinin, tesisat sektörünün ve bilim çevrelerinin temsilcileri, tartışmalarında mevcut durumu belirleyerek, önerilerini sundular. Kongrenin açılışına yakalaşık 500 kişi katıldı, 491 delegenin, üç gün boyunca hiç düşmeyen ilgiyle izledikleri kongrede, 3. günün sonunda 52 panelist ve konuşmacıya plaketleri verildi. Doğal gaz konusunun da gündeme getirildiği kongrede, doğal gaz proje ve tatbik yetkisinin Makina mühendisleri Odası'na ve tesisat mühendislerine verilmesi önerisini de içeren doğal gaz yönetmeliği ile ilgili bir metin imzaya açıldı. Ülkemizde, tesisat mühendisliğinin yeri, eğitimi ve sorunları ile gelecekte profesyonel bir mühendislik disiplini olarak nasıl şekilleneceği konularını, bilim, iş ve mühendis çevrelerinde ele alarak tartışmaya açmayı amaçlayan I. Ulusal tesisat Mühendisliği Kongresi ve Sergisi, İzmir Termal Otel'de üç gün boyunca 491 delege tarafından büyük bir ilgi ile izlendi. TMMOB Makina Mühendisleri Odası adına izmir Şubesi' nce düzenlenen kongrenin açılış konuşmasını MMO başkanvekili Hakkı Bayraktar yaptı. Bayraktar, konuşmasında MMO'nun bünyesinde 38 bin mühendisi barındıran demokratik bir meslek örgütü olduğunu belirterek, MMO'nun ülkemizin endüstrileşme çabaları içinde doğru politikaları bulmaya çalışan, gerektiğinde uzmanlık alanına giren kamuoyunu aydınlatan bir kuruluş olduğunu vurguladı. Bayraktar konuşmasına şöyle devam etti: "Odamız meseleki eğitime büyük önem vermektedir. Şu anda 6 şubemiz, 10 bölge temsilciliğimiz ve 50 il temsilciliğimizde her yıl 500'e yakın bölgesel seminer, konferans ve bilgilendirme toplantıları düzenlemektedir. MMO çağdaş teknolojiye sahip olmasa bile onu hedefleyen adımlara öncülük ederken, bilim ve teknoloji süzgecini her Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993 11

zaman göz önünde tutmuştur, Tesisat kongresi de konuyu hukuksal ve kurumsal açıdan ele alırken, teknik konularda bilimselliği ve teknolojiyi detayları ile ele alacaktır. Konuyla ilgili 800 sayfalık bir yapıtı ortaya çıkarması ve 14 aylık bir çalışmadan sonra kongreyi bugüne getiren Danışma kurulu üyesi Prof. Dr. Macit Toksoy' u, Doç.Dr. Ali Güngör'ü, Prof. Dr. Ali Çetin Gürses'i makina Yüksek Mühendisi Özhan Dölen' i ve Makina Yüksek Mühendisi Tarık Aktüccar'ı kutluyorum." Daha sonra kürsüye gelen Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr.Macit Toksoy, Makina Mühendisliği'nin bir dalı olan tesisat Mühendisliği'nin ısıtma, havalandırma, iklimlendirme gibi 20'yi aşkın dalda verdiği ürünlerle yaşamımızı en fazla etkileyen mühendislik dalı olduğunu söyledi. Artık yaşadığımız mekanların birer makinaya dönüştürüldüğünü belirtilen Toksoy, konuşmasında şunları söyledi:" Ülkemizde yıllardır tartışılmasına rağmen, ancak 1991 Ağustosunda MMO' nun girişimi ile bu uzmanlık dalının Mühendis ve Makina dergisinde tartışmaya açıldığını görüyoruz. Bu tartışmanın açılmasının nedeni, genel bir tesisat mühendisliği standartının ortaya konulması olarak belirlenmiştir. Yani, Tesisat mühendisliğinin tanımı, eğitimi, sorumluluk ve yetkileri belirlenmeli, bazı ülkelerde olduğu gibi profesyonel tesisat mühendisliği'ne yönelinmelidir. Bu konuda ikinci gereklilik ise, ülkemizde uygulanan yönetimlerin teknoloji ve standartların çağdaş uygulamalar düzeyine çıkartılmasıdır. TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Tesisat Mühendisliği' nin gelişmesi ve kurumsallaşması amacıyla Mühendis ve Makina Dergisinde başlattığı adımları bu kongreyi düzenleyerek, daha büyük ve gerekli bir platforma taşımıştır." Törene katılan Dokuz Eylül üniversitesi rektörü Namık Çevik ise, yeni yaptırılmakta olan tıp fakültesi hastanesinin tesisat projelerinden sözederek, davetlileri hastaneyi incelemeye ve önerilerini kendilerine iletmeye çağırdı. Bir sağlıkçı olarak tesisat mühendisliğinin insan yaşamındaki önemine değinen Çevik, kongrenin başarılı olmasını diledi. İzmir Büyük Şehir Belediye Başkanı Yüksel Çakmur ise konuşmasında bu tip bilimsel organizasyonların yararlı olduğunu belirterek, "artık slogan üretme devri kapanmıştır. Bu kongreye başarılar diliyorum." dedi. Çakmur, kongre sonucunda alınacak teknik kararlara ve önerilere belediye bünyesindeki birimlerde titizlikle uyulacağına da söz verdi. KONGRENİN AÇILIŞ BİLDİRİSİNİ ÜZEYİR GARİH SUNDU I. Ulusal tesisat Mühendisliği Kongresi'nin açılış bildirisini Dr. Üzeyir Garih sundu. Garih, 42 yıllık tesisat mühendisliği yaşamında, Türkiye'nin bu alanda dünden bugüne uzanan gelişimini çok iyi gözlemlediğini belirterek özetle şunları söyledi: " Türkiye'de ekonomik anlamda büyük bir potansiyel vardır ve bugün bu potansiyeli dinamiğe çevirecek güç oluşmuştur. Politikacılar ne yaparsa yapsınlar, iyi yönetsinler veya kötü yönetsinler, kamuoyu politikanın önüne çıkmıştır. Türkiye'nin geleceği parlaktır. Ben Türkiye'nin başına gelen belaların da Türkiye yararına sonuçlar doğurduğuna tanık oldum. Mesela 1960 ihtilali, bizde yerliye doğru bir adım attırmıştır. O günkü sıkıntılar bizi iyi veya kötü üretmeye, Türkiye'de Avrupa ayarında Projeler üretiliyor. Meslektaşlarıma şunu söylemek istiyorum: Biz güçlüyüz, bilgiliyiz, deneyimliyiz. Türkiye'nin kredi itibarı var, parası var, potansiyeli var. Şimdi hedef nedir? Hedef insan mutluluğu. İnsan mutluluğunun en büyük nimeti de insan hayatıdır. Sağlık yalnız sağlık merkezlerinde olmuyor. Çevre ile oluyor. Türkiye'de de çevresel bilinç gelişmektedir. Çevre sağlığı öncelikle havanın ve suyun temizliğinden geçmektedir. Mühendislerin çevreye önem veren ve ekonomiyi çok iyi bilen uygulamacılar olmasının çağın zorunluluğu olduğunu belirten Garih, 1996 yılında tesisat mühendisliği alanında üretimi de dönüştürmek zorunda kalacağımız, meslektaşlarının buna şimdiden hazırlık yapmaları gerektiğini söyledi. Meksika'da Dünya Çevre Kongresinde, ülkemiz adına başbakan tarafından çevre bildirgesinin imzalandığını belirten Üzeyir Garih, 199596'da ozon tabakasının delinmesine neden olan freon gazının yasak edileceğini ancak ülkemizde hala bu gazların kulanıldığı kompresör ve cihazların üretilmekte olduğunu kaydetti. 2000'li yıllarda suyun petrol kadar önemli bir ticari mal haline geleceğini öne süren Garih, ülkemizin su kaynaklarının kullanılması konusunda da geleceğe dönük yatırımların başlaması gerektiğine işaret etti. Çağın gelişimini ve rekabet koşullarını yakalamak amacıyla artık emeğe dayalı yatırımlardan vazgeçilmesi gerektiğini vurgulayan Garih bildirisini şöyle tamamladı: " 1996'da gümrük duvarları inecektir. Yani bizim ürünlerimizle Avrupa ürünleri aynı arenada yarışacaktır. Artık rekabet gücümüzü ucuz emeğe dayandırmamız hayaldir. Tesisatçılığın deva 4 12 Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

H A B E R L E R mı olarak yavaş yavaş ağır ekipmanların üretimine başlanmıştır. Bu ekipmanlar seri yapılmadıkları için rekabet imkanı vardır. İç pazarın gelişmesi ve ihracata açılabilmek için kredi olanaklarının geliştirilmesi ve desteklenmemiz halinde dış pazarlarda, kendi üretimimizi artırarak rekabet edebileceğimizi zannediyorum." TEKNİK OTURUMLARDA 38 BİLDİRİ SUNULDU I. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresinin kazandırdığı en önemli kaynaklardan biri de 38 bildirinin bir araya getirilmesi ile oluşan 800 sayfalık bildiriler kitabı oldu. Bu kitapta yer alan 38 bildiri de teknik oturumda yazarları tarafından delegelere sunuldu. Standta ayrıca MMO yayınları büyük ilgi gördü. PANELLERDE TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ TÜM BOYUTLARI İLE TARTIŞILDI Üç gün devam eden kongrede hergün teknik oturumların ardından konuyla ilgili paneller düzenlenedi. İlk günkü panelin konusu "Profesyonel Tesisat Mühendisliğinin tanımı sorumlulukları işlevleri ve hukuki durumu" oldu. Celal Okutan'ın yönetiminde yapılan panelde Alarko'dan Tamer Atauz Tesisat Mühendisliği'nin tarihçesi ve gelişimini anlattı. Panel yöneticisi Celal Okutan, Tesisat Mühendislerinin bugün mimar için bir taşeron, usta için ise diplomalı bir acemi konumunda olduğuna değinerek bu durumun bir an önce değiştirilmesi gerekliliğine işaret etti. Okutan, gençlerin bu konuya teşvik edilmeleri gerektiğini söyledi. Tesisat Mühendislerinin MMO içerisinde belli standartları koyarak örgütlenmeleri gereğine de değinerek, "Oda anayasal bir kurum olarak konuyla ilgili bilim, iş ve diğer tüm çevrelerin iletişimini sağlamalıdır" dedi. Türkiye'nin gündemine yeni giren ve bu nedenle birçok çevrenin iştahını kabartan "doğal gaz" konusunda MMO tarafından aktif ve belirleyici bir politika izlenmesi gerektiğini vurgulayan Celal Okutan kendi görüşü olarak doğal gaz tesisat projesi yapımı ve uygulamasının makina mühenedislerine verilmesi gerektiğini söyledi. Doğal gaz konusunda ancak şebeke bölümünün kimya mühendisliği alanına girebileceğini kaydeden Celal Okutan daha sonra konuyla ilgili öneri ve taleplerin yer aldığı bir metni panel sonrasında TMMOB Makina Mühendisleri Odası adına imzaya açacaklarını bildirdi. Tesisat Mühendisliği alanında tasarımcı, malzeme imalatçısı, uygulayıcı, denetçi ve kullanıcı ilişkileri ile disiplinler arası koordinasyonun sağlanması konularının tartışıldığı ikinci günkü panelin yöneticiliğini Pelin mühendislikten Ener Pelin yaptı. Ener Pelin, Tesisat Mühendisliği alanında gelişmelerin sevindirici olduğunu belirterek bu alanda iki periyodik yayın bulunmasının ve "Proje kontrol Müşavirliği Hizmet Yönetmeliği"nin resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesinin olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Ancak yönetmeliğin bir takım değişikliklerle işlemesi halinde daha yararlı olacağına inandığını belirtti. Mevcut durum analiz raporunun okunmasından sonra Mehmet Yavuz tesisat projelerinin sağlıklı yapılabilmesi için gerekli koşulları anlattı. Yavuz öncelikle uluslararası standartları esas alarak proje üretmek gerektiğini söyledi ve bunun için Amerikan ASHRAE' nin esas alınması gerektiğini belirtti. Seçilecek malzemenin standart'ara uygun olması gerektiğini belirten Yavuz, disiplinler arası koordinasyonun sağlanması ve projenin kontrolü safhasında yeni yürürlüğe giren proje kontrol yönetmeliğinin güncel hale getirilmesi gerektiğine değindi. Yavuz, proje kontrol müşavirliklerinin sorumluluklarının da yönetmelikte daha net tarif edilmesi gerektiğini söyledi. Bayındırlık ve İskan Bakanlılğını Temsilen panelde konuşan Nuray Bozokalfa ise kongrede bakanlık uygulamaları ile ilgili olarak dile getirilen konuları yetkililere ileteceğine söz verdi. Bakanlığın genellikle önceden hazırlanmış tip projeler kullandığını belirten Bozokalfa ancak, gerek arsanın uygun olmaması gerek yatırımın özelliğinden dolayı nadiren özel tesisat projelerinin de hazırlandığını söyledi. Bakanlığın ihaleye çıkardığı projelerin genellikle değişik firmalara verimesi nedeniyle aynı iş üzerinde bir iletişim kopukluğu meydana geldiğini belirten Bozokalfa bu nedenle projeler üzerinde yeterli denetimin yapılamadığını kaydetti. Öte yandan panelde kalifiye tesisat işletmecisinin temininde karşılaşılan güçlüklerden söz edildi ve iklim koşullarına göre proje yapmanın gerekliliği vurgulandı. " Tesisat Mühendisliği Eğitiminin ele alındığı üçüncü gün panelinde yönetici Prof. Dr. Rüknettin Oskay idi. Oskay uluslararası düzeyde de tesisat mühendisliği eğitiminin sorunları olan bir uğraş alanı olduğunu belirterek, "Yurt dışında da diploma sonrası pratik eğitimin diploma ile birleşmesi ve tamamlanması temel yaklaşımdır" dedi. Üniversitelerde lisans düzeyi eğitiminde üç farklı yöntem uygulandığını söyleyen Oskay bu her üç yöntemde de lisans düzeyinde oluşturulması amaçlanan bilgi birikimi ve becerinin uzmanlığa giriş düzeyinde olduğu belirgin ve ortak özelliktir" dedi. Panelde üzerinde durulan ortak nokta lisans Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993 13

düzeyindeki eğitimden sonra, tesisat mühendislerinin mesleki deneyimlerini bir tesisat mühendisliği bürosunda pekiştirmeleri oldu. Bu büroların özveri ile çalışan maddi olanakları kısıtlı ancak uygulamaya dönük iyi birer okul olduğuna dikkat çeken panelistler, öğrencilere meslekte profesyonelleşmek için bu büroları tanımalarını önerdiler. TESİSAT MÜHENEDİSLİGİ SERGİSİNE FİR MALAR BÜYÜK İLGİ GÖSTERDİ I. Ulusal tesisat mühendisliği Kongresinin sergisine Firmalar büyük ilgi gösterdiler. Sektör ile ilgili hizmet ve ürünlerindeki son yeniliklerini stantlara taşıyan firmalar burada üç gün boyunca yoğun bir tanıtım olanağı buldular 48 firmanın yer aldığı sergide gerek firmalar arası bilgi iletişimi, gerek kongre katılımcılarının stantlarda yaptıkları incelemeler hareketli bir diyalog ortamı yarattı. Firmalar bir sonraki kongrenin sergisinde yer almak için şimdiden karar verdiklerini açıklarken bu arada daha geniş bir sergi alanı da talep ettiler. Ayrıca kongre bildiri kitabına ilan verememiş firmalar da ikinci kongre bildiri kitapçığında şimdiden yer almak istediklerini söylediler. I. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİNİN GÜNÜMÜZ TÜRKİYE' SİNDE TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ İÇİN ÖNERDİĞİ REFORMLAR I.Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi'nde Üç gün boyunca mesleki teknik bilgilerin tartışıldığı oturumların dışında, tesisat mühendisliğinin tanımından eğitimine kadar çok değişik konuları içine alan üç panel yapılmıştır. Bu panallerde, gerek panalistler gerek dinleyiciler, ülkemizdeki tesisat mühendisliği hizmetlerinin sorunlarını tartışmışlardır. Pekçok konu detaylarıyla açıklanmış ve sorunlara yine pekçok kişisel çözüm önerileri getirilmiştir. Dile getirilen sorunların çokluğu, tesisat mühendisliği hizmetlerinin uygulanmasında reformların yapılması gerektiğini ortaya koymaktadır. Reformların bir kısmı mesleğin çağdaş anlamındaki gereği ve gelişimi için, bir kısmı eğitimi için, bir kısmı da hizmetleri yönlendiren denetleyen, standartlaştıran kurumlar içindir. Biz, aşağıda kısa başlıklarla özetlediğimiz ve çoğunlukla benimsenen reform önerilerini, ilgili tarafların bir araya gelerek en kışı zamanda ele alınması zorunluluğunu, bir görev olarak, önemle duyuruyoruz. 1. PROFESYONEL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KURUMLAŞTIRILMALIDIR. 2. MEVCUT YÖNETMELİKLER, ŞARTNAMELER VE GENELLEŞMİŞ UYGULAMA YÖNTEMLERİ, ULUSLARARASI STANDARTLAR VE İLERİ TEKNOLOJİ İLKELERİNE GÖRE İVEDİLİKLE GÖZDEN GEÇİRİLMELİDİR. 3. ÜNİVERSİTELERDE VE BENZERİ KURULUŞLARDA MEKANİK TESİSATA DÖNÜK EĞİTİM VE MEVCUT İLGİLİ TÜRKÇE LİTERATÜR GÖZDEN GEÇİRİLMELİDİR. 4. YERLİ VEYA YABANCI ÜRETİM HER TÜRLÜ TESİSAT MALZEMESİNİN, UYGULAYICIYA VE KULLANICIYA SUNUMUNDA MÜHENDİSLİK HİZMETİNİN AĞIRLIKLI KILINMASI SAĞLANMALIDIR. 5. MEKANİK TESİSATLARIN PROJELENDİRİLMESİNDEN İŞLETMEYE ALINIŞINA KADAR GEÇEN SÜREÇTE MESLEK İÇİ VE MESLEKLERARASI SORUMLULUK ALANLARI BELİRLENMELİDİR. Prof. Dr. Macit TOKSOY I. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ DÜZENLEME KURULU ADINA 14 Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

SEMİNER İklimlendirme ve Soğutma Sistemleri İşletme ve Bakım Semineri 1214 Mayıs 1993 tarihleri arasında, MMO İstanbul Şubesi Suat Sezai Gürü Eğtim Merkezi'nde yapılıyor. Seminere; Mak. Y. Müh. Timur Erol (TİTAN Tes. ve Tic. AŞ), "Soğutma Sistemleri, Devre Elemanları Tanıtım, "Soğuk Depo cihazları, Soğutma Grupları (Chiller)' nın Tanıtımı ve Soğutma Sistemleri Montaj Prensipleri" Mak. Müh. Erol Gökdemir (ERBAY Soğutmalsıtma Cihazları San. ve Tic. Ltd. Şti.) "Soğuk Su üreticilerinin Montajı ve Devreye Alınması" Mak. Müh. Burhan Erdinç (Alarko Alfenaş AŞ.), "iklemlendirme Sistemlerinin Tanıtımı; Elektrik Mühendisleri Mustafa Değirmenci ve Cumhur Altınoğlu (EMO Teknik Malz. Tic. ve San.Ltd. Şti.), " İklimlendirme Otomatik Kontrol Sistemlerinin İşletmeye Alınması ve Bakımı" Mak. Müh. Ahmet Gökşin (HAVAK Ltd. Şti.)," İklimlendirme Santralları ve Hava Dağıtım Kanallarının Tanıtımı, İşletmeye Alınması ve Bakımı; Mak. Y. Müh. A. Metin Durak (FRİGO SOĞUT MA SAN. vetic. A.Ş.) "Soğutma Kulesi ve Soğutma Devre Elemanlarının Tanıtımı", "Soğutma Sistemlerinde Kullanılan Otomtik Kontrol Cihazları" Mak. Müh. Tuncay Kültür (ALARKO, ALFENAŞ AŞ.), "Split ve Palet İklimlendirme ve Cihazlarının Tanıtımı ve Bakımı" konuları ile konuşmacı olarak katılıyorlar. Seminerin sonunda katılımcılara Katılım Belgesi ve seminer notları verilecek. FUAR ANKOMAK' 93, 10. Uluslararası İş Makinaları ve İnşaat Teknolojisi Fuarı, 4 9 Mayıs 1993 tarihleri arasında Atatürk Hava Limanı Karşısı, İstanbul Dünya Ticaret Merkezi'nde yapıldı. İş ve İnşaat Makinaları, inşaat endüstrisi ile ilgili 500 'e yakın yerli ve yabancı firmanın katıldığı fuar'da, MMO İstanbul Şubesi' de bir stant açarak, etkinliklerinin tanıtımını ve kitap satışını gerçekleştirmiştir. Stant yoğun ilgi görmüştür. H A B E R L E R YTONG '93 ÖĞRENCİ PROJE YARIŞMASI Türk Ytong Sanayi A. Ş. Ytong Donatılı Elemanlarının yüksek ısı yalıtımı, hafiflik, kolay ve hızlı işlenebilme özelliklerinden yararlanarak çevre koşullarına duyarlı ve uyumlu bir konutun uygulama projesi niteliğinde tasarlanması ve üretiminin planlanlaması konusunda Öğrenci Proje Yarışması düzenledi. Yarışmaya katılan 96 adet eskiz çalışmasının şartnameye uygun olarak teslim edildiği anlaşılmış, yapılan değerlendirme sonrası 22 adet proje ikinci aşamaya katılmaya hak kazanmıştır. Başkanlığını Prof. Mete ÜNAL' m (MSÜ Mimarlık Fakültesi) yaptığı, Y. Mimar Cengiz BEKTAŞ (Bektaş Miarlık ), F. Fethi HİNGİNAR (Türk Ytong Sanayi A.Ş. Genel Müdürü), Doç. Dr. Vildan OK (İTÜ Mimarlık Fakültesi), Yıldız SEY (İTÜ Mimarlık Fakültesi), Prof.Dr. Mete ÜNAL (MSÜ Mimarlık Fakültesi)' dan oluşan Jürinin değerlendirmesi sonucu derece alanlara aşağıda belirtilen ödüller verilecek; Birinciye İkinciye Üçüncüye Teşvik ödülleri 25.000.000. TL. 15.000.000.TL. 10.000.000.TL. 5.000.000. TL. Ayrıca ödül kazanan öğrencilere "Başarı Belgesi" ve bağlı bulunduğu kuruma "Anı Plaketi" verilecek, ödül alan çalışmalar sergilenecek ve yayınlanacaktır. İkinci aşamaya katılan projeler Ekim 1993 içinde toplanacak olan jüri tarafında genel yerleşme, plan çözümü, YTONG Malzemesinin uygun kullanımı, çevre ve iklim koşullarına uyumu, mimari anlayışı ve anlatımı açılarından değerlendirilerek dereceler belirlenecektir. Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993 15

D U Y U R U SEMİNER "Endüstriyel Tesislerde Acil Planlar ve Yağınla Mücadele" Semineri 27 Mayıs 1993 tarihinde MMO Kocaeli Şubesi' nde yapılacaktır. Seminere Mak. Müh. S. Turgay Binyıldırım (Shell Derince Tesisleri) konuşmacı olarak katılacak, "ACİL PLANLAR" başlığı altında, Amaç, Sorumluluk, Alarm nasıl verilir?, Acil plan örnekleri konusunda, "YANGIN MÜCADELE" başlığı altında, Yangın ekiplerinin kurulması, Sorumluluk / Görevler, Yangın Sınıfları; Yangın söndürme maddeleri, Yangın söndürme cihazları, Köpük ekipmanları konusunda bilgi verecek, "GÖRSEL EĞİTİM" başlığı altında video gösterimi yapacaktır. Seminere katılım ücretsiz olup 35 kişi ile sınırlıdır. Başvurular, en son 24 Mayıs 1993 günü saat 18.00' e kadar nüfus cüzdan sureti ve iki adet fotoğrafla Kocaeli Şubesi' ne yapılmalıdır. FUAR YapıEndüstri Merkezi' nin düzenlediği, YAPI '93 Fuarı 1823 Mayıs 1993 tarihleri arasında İstanbul Dünya Ticret Merkezi' nde (Çobançeşme Kavşağı Havalimanı Yeşilköy) yapılacaktır. Her saat başı Taksim' de Atatürk Kültür Merkezi önünden, Yeşilköy 1 de Fuar Alanı önünden ücretsiz otobüs servisi vardır. MMO İstanbul Şubesi' de fuarda açacağı stantta etkinliklerini tanıtıp, yayın satışı gerçekleştirecektir. Üye ve aday üyeler stantta oda ile ilgili sorularına cevap bulacaktır. FUAR ÇEVRETED ve HÜRRİYET İş birliği ile FS Fuarcılık A.Ş. tarafından düzenlenen Çevre '93 Uluslararası Çevre Fuarı ve Kongresi, 2030 Mayıs 1993 tarihleri arasında; Kazan ve Basınçlı Kap Sanayiciler Birliği ve Hürriyet İşbirliği ile FS Fuarcılık A.Ş. tarafından düzenlenen, DOĞA & TERMO'93 Uluslararası Doğalgaz Teknolojisi, Isıtma, Soğtuma ve Havalandırma Fuarı 26 29 Mayıs 1993 tarihleri arasında, FM Meliha Avni Sözen Fuar ve Kültür Merkezi' nde yapılacaktır. Her iki fuara da MMO İstanbul Şubesi stant açarak etkinliklerini tanıtacak, yayın satışı yapacaktır. 16 Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993

STOKTAN TESLİM OC ALFALAVAL PLAKALI ISI EŞANJÖRLERİ BÖLGESEL VE MERKEZİ ISITMA SİSTEMLERİNDE, KONUT VE TESİS ISITILMASINDA, SICAK SU HAZIRLAMA SİSTEMLERİNDE (BOYLER, KOMBİ...) KÜÇÜK HACİMLİ, EKONOMİK ÇÖZÜM. Dar mekanlarda yüksek ısı transferi Montaj ve bakım kolaylığı ibrahimağa Mah. Zaviye Sok. No: 28/7 81010 KadıköyİSTANBUL Telefon : 325 99 13 340 41 28 Telefax : 325 45 02 ÇİLİNGİROGLU mühendislik ve müşavirlik limited şirketi DERYA HAVUZCULUK TAAHHÜT VE MONTAJ SANAYİ Klima, Isıtma, Soğutma, Sıhhi Tesisat, Yangın Tesisatı, Proje ve Müşavirlik. Sağdıç Sok. Gamze Apt. 28/3 Şişli İstanbul Tel: 246 58 00 Fax: 246 82 1 7 Havuz Malzemeleri İmalatı PVC Tesisat Malzemeleri PVC Fitings İmalatı PVC Özel İmalatlar Geniş bilgi için bizi arayınız Sultan Selim Cad. Bağımsız Sokak No. 18 Levent İstanbul Tel: 269 76 79 Fax: 269 76 79

S Ö Y L E Ş İ S.B: Bundan takriben 20 yıl önce modern anlamda havuz istekleri başlamıştır. Yani havuzun uluslararası ölçülerde yapımı, su devir daiminin sağlanması, suyun temizlenmesi ve dezenfeksiyon sisteminin başarılı bir şekilde temini arzu edilir olmuştur. Ancak o zamanlar, denizlerin temiz olması, halkın daha çok deniz kıyısına rağbet etmesi, havuz maliyetlerinin yüksekliği havuzun önemini gölgeliyordu. Hatta bir ara Türkiye'de ekonomik krizlerin bulunduğu sıralarda havuz yapımları hayli azaldığı gibi tek tük yapanlar da yapıldığının bilinmesini istemezlerdi. Fakat sonra sonra bir ihtiyaç olarak anlaşıldı ve bugün hızla ve çok miktarda yapılıyor. Sami Bölükbaşıoğlu Mak.Yük.Müh. 1933 İzmir doğumlu. Karşıyaka'da Orta tahsilini yaptı. İTÜ Makina Fakültesinden mezun olduktan sonra T.C. Karayolları teşkilatında, istanbul'da Şantiye, merkez atölye ve sonra 1. Bölge Makina Şefliğinde görev yaptı. Sonradan İnşaat Emlak Müdürlüğünde askerlik görevini tamamladı. Bunu takiben yıllardan beri çeşitli yapıların proje ve teknik uygulamalarını yapmakta serbest olarak çalışmakta. Genellikle kalorifer, sıhhi tesisat, havalandırma, iklimlendirme, buhar,su hazırlama, basınçlı hava,çamaşırhane, mutfak, ısı izolasyonu, yangından korunma, soğutma, akaryakıt ve bütangazı, kanalizasyon, Yüzme, Şok,Jakuzzi havuzları, güneş enerjisi konularında çalışmakta. Evli ve İki çocuk babasıdır. Soru: Sayın Bölükbaşıoğlu, ülkemizdeki en eski Yüzme Havuzu Tesisatçılarından birisiniz. Sizce yüzme havuzu nedir, tanımını yapar mısınız? S.B: Bugün bilhassa Türkiye'de hızla gelişmekte olan yüzme havuzu, insanların suya girmekle serinlemekten başlayıp, hareket, çevrede yarattığı serinlik ve güzellikle, huzur ortamıyla insanları özellikle de aileleri biraraya toplamak için ihtiyaç haline gelmiş bir olay. Yüzme havuzu bence; görsel olarak temiz ve berrak su, tabanıduvarları ve yüzeyi temiz olan su, ayrıca her an mikrobiyolojik açıdan temiz olabilen bir su havuzudur. Tabii bu temizliği sağlayabilmek için; birincisi filtreleme sisteminin, ikincisi de dezenfeksiyon sisteminin çok iyi ve uygun kapasitede yapılmış olması gereklidir. Kısaca yüzme havuzları, çok ömürlü ve her an suyun bu temizliğini sağlama niteliğine sahip havuzlardır. Soru: Yani, birçoklarınca sanıldığı gibi dört duvar içinde bir miktar su değil. S.B: Kesinlikle. Hakikaten bu konuyu bilmeyenler hiçbir zaman havuzun yanıbaşmda ve görünmeyen bir noktada, çok önemli bir makina dairesinin bulunduğunu bilmezler. Soru: Yüzme havuzlarına olan talebin doğşunu, ülkemizdeki gelişimini anlatır mısınız? Soru: Sözünüzü kesiyorum ama acaba gerçekten anlaşıldı mı Türkiye'de havuz olayı yoksa bir lüks anlamında mı talep görüyor? S.B: Turistik otelcilik başladığı zaman önce bu işe yeni yeni başlayanlar, bu işin uluslararası niteliğini pek bilmeyenler; "Tamam havuz yaparız, bu otelimizi şenlendirir" anlamında bir düşünceyle yapıyorlardı. Fakat uluslararası otel zincirleri ülkemize gelmeye başlayınca onlar otomatikman isteklerini bildirdiler ve dediler ki: "Buradaki yüzme havuzları şu evsafta olmalıdır." Dolayısı ile önce İstanbul'da daha sonra Ege ve Akdeniz'deki lüks otellerde bu bir mecburiyet gibi görülmeye başlandı. Baştan mecburiyet gibi görülen bu talepler ve istekler bir süre sonra bizim insanımız tarafından da normal karşılanmaya ve istenmeye başlandı. Baştan sadece bir su çukuru olarak yapılan havuzlar bu gün daha modern bir şekle hızla dönüştürülmeye başlandı. Dezenfeksiyon sistemleri elle yahutta, yarı otomatik yapılırken şimdi tam otomatik birtakım analizörlerle kontrollü modern bir şekilde yapılmaya da başlandı. Soru: Yüzme havuzu tesisatı denince ne anlaşılmalı, havuz tesisatı hangi proseslerden oluşuyor? S.B: Yüzme havuzu çok iyi tanımlanmalı ki tesisatı da ona göre yapılsın. Yani bir açık yüzme havuzu mu kapalı bir mekanda yapılan havuz mu? Genel maksatlarla kullanılan bir havuz mu, özel bir ev için yapılan havuz mu? Havuzun taşma sistemiki bu tesisata çok etki eder üstten veya yandan olacaksa bu muhakkak denge tanklı olmalı satıh sıyırıcılı bir taşıma sistemi olacaksa ayrıca denge tankına ihtiyaç yoktur. Tesisata etki eden özelliklerden biri de havuzun boyutları. Burada derinlikler kastediliyor. Bir de olimpik olup olmaması önemli. Olimpik havuzlar genelde 50 m uzunluğunda takriben 2,5 m kulvar aralıkları ile genişliği tayin edilen, uluslararası müsabakaların yapıldığı havuzlardır. 25 m uzunluğundaki havuzlar da kondisyon havuzlarıdır. En önemli olay da bunların tam ölçülerinde yapılmasıdır, dünya standartlarında uygulanmasıdır. Havuzların bu şekilde amacı tayin edildikten sonra, bir havuz hacmindeki suyun kaç saattte bir devirdaim ya 18 Tesisat Mühendisliği Dergisi, Mayıs 1993