Malzeme Test Grubu 28.06.2012 Mercedes-Benz Türk Istanbul
İçindekiler 1. Akredite Kapsamında olan Testler 2. Metal Testleri 3. Metal Dışı Testleri Folie 2
Akredite Kapsamında olan Testler
Akredite Kapsamının İçeriği 1.Kimyasal Analizler 1.1 Optik Emisyon spektrometre ile yapılan analizler OES Element Analizi Düşük Alaşımlı Çeliklerde: %C,%Si,%Mn,%P,%S,%Cr,%Mo,%Ni,%Al,%Cu, %Pb,%V,%As. Element Tayini 2. Fiziksel Özellikler 2.1 Metal Malzemeler - Çekme Testi EN ISO 6892-1 Yassı Çelikler:Kalınlık,1-15mm 2.2 Metallerde Vickers Sertlik Testi HV0.3- HV10 EN ISO 6507-1 2.3 Martindale yöntemi ile kumaş dokumaların aşındırma dayanıklılığının belirlenmesi DIN EN ISO 12947-2 2.4 Yatay / düşey konumunda yanma hızı tespiti 95/28EC, ECE-R 118,FMVSS302, CMVSS302 2. Fiziksel Özellikler 2.5 Damlama testi 95/28EC, ECE-R 118 2.6 Kablo Yanma Davranışı Testi ECE-R 118 2.7 Motor odası isolasyon Yakıt / Yağ emiş Testi ECE-R 118 2.8 Xenotest Renk/Işık Haslığı Testi (DIN EN ISO 105-B06) Folie 4
1. Kimyasal Analizler 1.1 ARL 3460 metal analiz cihazı endüstri standartlarında 30 sn. de, çok bazlı bir optik emisyon spektrometresi olup çeşitli laboratuvarlarda hızlı ve doğru metal analizini mümkün kılar. -Kararlılık, düşük analiz limitleri ve doğruluk -Hassas fabrika kalibrasyonu -Sürekli up-grade imkanı Microsoft Windows yazılımıyla kurulu OE sisteminden OES Element Analizi % olarak sonuçlandırır. Düşük Alaşımlı Çeliklerde: %C,%Si,%Mn,%P,%S,%Cr,%Mo, %Ni,%Al,%Cu,%Pb,%V,%As, Element Tayini Folie 5
2. Fiziksel Özellikler 2.1 Metallerde Çekme Deneyler EN ISO 6892 e göre ZWICK Z600 çekme cihazı ile yapılmaktadır. Metal Malzemler - Cekme Testi Yassı Celikler:Kalınlık,1mm-15mm Max.600kN çekme kapasiteli 1940mm Çalışma strok uzunluğu 740mm max. Çalışma genişliği 2.2 Mikro Vickers sertlik deneyi ZWICK ZHV 10 sertlik cihazında EN ISO 6507-1 e göre test edilir. HV 0.3 - HV10 Folie 6
2. Fiziksel Testler 2.3 Martindale yöntemi ile kaplama kumaşlarının aşındırma dayanıklılığının belirlenmesi. DIN EN ISO 12947-2 2.4 Yatay / düşey konumunda yanma hızı tespiti 95/28EC, ECE-R118, FMVSS302, CMVSS302 Folie 7
2. Fiziksel Testler 2.5 Damlama testi 95/28EC, ECE-R 118,FMVSS302, CMVSS302 Araç tavanında kullanılan ve yanabilen malzemeler için uygulanır. 95/28/EG ye göre, bu normda öngörülen aparat ile gerçekleştirilir 2.6 Kablo Yanma Davranışı Testi ECE-R 118 Kabloların belirtilen standartta yanma davranışın analizi yapılır. 2.7 Motor odası isolasyon Yakıt / Yağ emiş Testi ECE-R 118 belirlenen şartlara uygun, araç içinde kullanılan tüm izolasyon malzemeler için uygulanır. bu normda öngörülen aparat ile gerçekleştirilir Folie 8
2. Fiziksel Özellikler 2.8 Xenotest Aşağıdaki kullanım alanlarında yer alan parçaların yapay ışıklandırma altında yaşlandırılarak renk haslıklarının ve yaşlanmalarının incelendiği testtir. Cİ4000 model cihazımızda referans standart DIN EN ISO 105-B06 baz alınarak testler uygulanmaktadır. Işık Haslığı testi: 6 nolu mavi yün kumaşın solma derecesi D65 gün ışığı altında mavi skalaya göre 3 notunu aldığı anda test sonlandırılır. Test parçasının değerlendirmesi yine D65 ışığı altında orjinal malzeme ile karşılaştırılarak yapılır. Mavi skala ile notlandırılır. Yaşlandırma testi Orjinal test parçasının standardına göre, birden faz la sayıda renk haslığı testinin arka arkaya uygulanmasıdır. Test parçasının değerlendirmesi yine d65 ışığı altında orjinal malzeme ile karşılaştırılarak yapılır. DIN EN 20105-A02 e göre Gri skala ile notlandırılır. Testin uygulandığı malzeme grupları ; Otomotiv boyalar, kumaş ve plastik Paketleme malzemeleri Boyalar, kaplamalar ve pigmentler Plastikler, Pencere profilleri Endüstriyel ve jeotekstiller dahil Tekstil malzemeleri Folie 9
Metal Testler Folie 10
İçindekiler 1. Kimyasal Analizler 1.1 Demir alaşımlarda karbon-kükürt analizi 1.2 Optik Emisyon spektrometre ile yapılan analizler 2. Fiziksel Özellikler 2.1 Çekme deneyi 2.2 Bükme ve basma deneyi 2.3 ERICHSEN derin çekme deneyi 2.4 Kaynak kontrolu tahribatlı 2.5 Penetran sıvılar ile kaynak ve malzemel hata kontrolü 2.6 Punta kaynak kontrolü tahribatsız 2.7 Sertlik deneyleri 3. Mikroskobik İnceleme 3.1 Metalurji mikroskopta inceleme, değerlendirme 3.2 Stereo mikroskopta inceleme, değerlendirme 4. Kaynak Tekniği 4.1 DIN EN 287 ye göre kaynak eğitimi 4.2 DIN EN 5817 ye göre kaynak kontrolü 4.3 Kaynak makinalarının parametrelerini ölçme, ayarlama 4.4 Yan sanayi firmalarına danışmanlık 5. Numune Hazırlama 5.1 Mikro yapı ve sertlik için 5.2 spektrometre ve çekme testler için Folie 11
1. Kimyasal Analizler 1.1 Demir alaşımlarında Karbon-Kükürt analizi LECO C-S 230 ile yapılmaktadır % C Miktarı 0,00001 hassasiyette % S Miktarı 0,00001 hassasiyette tespit edilmektedir 1.2 Optik emisyon spektrometre ile yapılan analizer - Demir Fe alaşımları - Aluminyum Al alaşımları - Bakır Cu alaşımları - Çınko Zn alaşımları ARL 3460 metal analiz cihazı endüstri standartlarında 30 sn. de, çok bazlı bir optik emisyon ölçümlerde hızlı ve doğru metal analizi yapılır. Folie 12
2. Fiziksel Özellikler 2.1 Metallerde Çekme Deneyler EN ISO 6892 e göre ZWICK Z600 çekme cihazı ile yapılmaktadır. Çekme-Basma ve Bükme deneyleri Metal Malzemler - Cekme Testi Yassı (saç) çelik malzemeler, mil ve boru çelik malzemeler Muhtelif kesitlerde vidaların mukavemet değerleri tespit edilir. Ölçüm sonucunda metalin akma değeri, kopma mukavemeti ve % uzama katsayısı elde edilir. Çekme kapasitesi: max 600kN Çalışma strok uzunluğu: 1940 mm Çalışma genişliği: max.740 mm 2.2 ERICHSEN derin çekme deneyi Saclarda Deney DIN 50101 e göre ERICHSEN 102 derin çekme cihazı ile yapılmaktadır. Folie 13
2. Fiziksel Özellikler 2.3 Kaynak ve malzeme hata kontrolü Tahribatlı mikroskop ile nüfuziyet kontrolü Tahribatsız -Ultrasonik hata tespit cihazı -Penetran sıvılar ile -Çıplak gözle 2.4 Punta kaynak kontrolü Tahribatsız Folie 14
2. Fiziksel Özellikler 2.5 Sertlik deneyleri Rockwell, Brinell ve Vickers cinsinden ölçüm alınmaktadır. 20-3000 kg yük aralığına sahiptir. Tüm Metal malzemelerde uygulanır. DIN Norm larına göre hazırlanan numunelerinin sertlikleri EmcoTest Duravision300 sertlik cihazında aşağıda belirtilen normlara uygun olarak ölçülür. Brinell HB sertliği: DIN 50 351 Vickers Hv sertliği: DIN 50 133 Rockwell HRC, HRB, HRA sertliği: DIN 50 103 Folie 15
3. Mikroskobik inceleme Mikroskobik inclemeler: Her türlü metal malzemenin metalografik incelemeleri: Mikro yapı, Kaynaklı birleştirme, Kırılma analizi aşağıda belirtilen cihazlar yardımıyla gerçekleştirilir. Bu çalışmaların yapıldığı cihazlar ; Metalurji mikroskop OLYMPUS PMG 3 Stereo mikroskop OLYMPUS SZH 10 WOLFVISION VZ-9 Folie 16
4. Kaynak Tekniği Kaynak eğitim merkezinde İmalatımızda çalışan kaynakçılara, stajyerlere ve yan sanayi elemanlarına DIN EN 287 ye göre MIG/MAG ve TIG kaynak eğitimi verilmektedir. DIN EN 287-1 e göre kaynak eğitimi malatımızda kullanılan Punta, Gazaltı kaynak makinalarının parametre ayarları kontrol edilmektedir. Problemli durumlarda yan sanayi firmalarına danışmanlık hizmeti verilmektedir. Folie 17
5. Numune Hazırlama 5.1 Mikro yapı ve sertlik için numune hazırlama cihazları Kesme Hassas kesme cihazı Bakalite alma Polisaj Makinası Folie 18
5. Numune Hazırlama 5.1 Spektrometre için numune hazırlama cihazları Numune tartmak için masa üstü hassas terazi. 0.0001 gr. Hassasiyette Kimyasal madde tartmak için masa üstü hassas terazi. 0.01 gr. Hassasiyette Talaş almak için masa üstü matkap tezgahı. Folie 19
5. Numune Hazırlama 5.2 Spektrometre için numune hazırlama cihazları Spektrometre numunesi için masa üstü taşlama tezgahı Zımpara Spektrometre numunesi için zımpara tezgahı Kül fırını ETÜV Folie 20
Metal Dışı Testler Folie 21
İçindekiler 1. Kimyasal Analizler 1.1 Grafimetrik analiz Dolgu miktarı tayini 1.2. Piroliz testi 1.3 Cam elyaf miktarı tayini 2. Fiziksel Testler 2.1 Shore A/Shore D sertlik ölçümü 2.2 Bilya baskı sertlik ölçümü 2.3 Baskı altında kalıcı deformasyon 2.4 Çekme altında kalıcı deformasyon 2.5 Çekme mukavemeti / kopma uzaması 2.6 Yırtılmaya devam mukavemeti 2.7 Kat ayırma mukavemeti 2.8 Patlatma basıncı 2.9 Flok yapışma mukavemeti 2.10Eğilme mukavemeti ve eğilme miktarı tayini 2.11Dikiş mukavemeti 2.12Sıyırma direnci 2. Fiziksel Testler 2.13 Sürtünme haslığı 2.14 Çentikli ve çentiksiz darbe testleri 2.15 Yumuşama noktası tayini test cihazı 2.16 Yoğunluk 2.17 Yüzey ağırlığı 2.18 Nem miktarı 2.19 Kırılma endeksi 2.20 Kınematik viskozite ölçümü (Ubbelohde metodu) 2.21 Parlama ve yanma noktası Clevelannd metodu Abel-Pensky metodu 2.22 Kaynama dayanımı 3. Yaşlandırma Testleri 3.1 Boya akıtma deneyi 3.2 Ozon mukavemeti 3.3 Soğukta / sıcakta davranış Folie 22
İçindekiler 3. Yaşlandırma Testleri 3.4 Çeşitli ortamlarda yaşlandırma testleri Sıcakta yaşlandırma ASTM yağlarında yaşlandırma Antifrizlerde yaşlandırma Yakıtlarda yaşlandırma Çevrimde yaşlandırma Su içinde yaşlandırma Xenotest (DIN EN ISO 105-B06 4. Enstrümental Analizler 4.1 FTIR Spektrofotometre ile yapılan analizler 4.2 Gaz kromatografi cihazı ile yapılan analizler 4.3 Potansiyometrik titrasyon cihazı ile yapılan analizler 4.4 DSC cihazı ile yapılan analizler 4.5 TGA cihazı ile yapılan analizler Folie 23
1. Kimyasal Analizler 1.1 Grafimetrik analiz Yanma artığı: Dolgu miktarı tayini DIN 53568 / DIN 53395/DIN EN 60 Testler için kül fırını ve hassas terazi kullanılır. 1.2 Piroliz cihazı Plastik malzemelerin pirolize edilerek FTIR da incelenmesi amacıyla kullanılır. 1.3 Cam elyaf miktarı tayini Cam elyaf takviyeli plastiklerde DIN EN 60 a göre tespit edilir. Folie 24
2. Fiziksel Testler 2.1 Shore A/Shore D sertlik ölçümü Lastiklerde Plastiklerde DIN53505 e göre ZWICK 7206 sertlik ölçme cihazı ile yapılır 2.2 Bilya baskı sertlik ölçümü Plastiklerde DIN EN ISO 2039-1 a göre ZWICK 3106 ölçümcihazıile yapılır 2.3 Baskı altında kalıcı deformasyon Lastiklerde PU (poliüretan) malzemelerde DIN ISO 815 ve Daimler Şartnamesine göre tespit edilir. Folie 25
2. Fiziksel Testler 2.4 Çekme altında kalıcı deformasyon Lastiklerde DIN ISO 2285 2.5 Çekme mukavemeti / kopma uzaması Lastiklerde Plastiklerde DIN EN ISO 527-1/2/3 Tekstillerde DIN EN ISO 1798 1K-PUR yapıştırıcılarda Tabanlıklarda DIN 53328 Deri ve suni derilerde DIN EN ISO 13934-1 Yapışkan bantlarda Folie 26
2. Fiziksel Testler 2.6 Yırtılmaya devam mukavemeti Lastiklerde Tekstillerde Deri ve suni derilerde VDA675210, VDA 675211B, DIN 53356, DIN57859-5, DIN EN, ISO3377-1/2 Normlarına göre ZWICK 1141 cihazı ile tespit edilir. 2.7 Kat ayırma mukavemeti Doku takviyeli elastomerlerde Tekstil takviyeli hortumlarda DIN53357, DIN53530 normlarına göre ZWICK Roel Z010 cihazı ile tespit edilir. Folie 27
2. Fiziksel Testler 2.8 Patlatma basıncı Tekstil takviyeli hortumlarda DIN53758 e göre özel aparat ile tespit edilir. 2.9 Flok yapışma mukavemeti Floklu lastiklerde DIN ISO 6133 ve Daimler-Benz şartnamesine göre Zwick Z010 cihazı ile tespit edilir. 2.10 Eğilme mukavemeti ve eğilme miktarı Plastiklerde Kontraplaklarda DIN EN 310, DIN 53 452 e görezwick Z010 cihazı ile tespit edilir. 2.11 Dikiş açılması ve kuvveti Deri, suni deri vb.koltuk kısmında dikilen Tüm kaplama malzmelerde DIN EN ISO 13936-2 normuna göre ZWICK Roel Z010 cihazı ile Tespit edilir. Folie 28
2. Fiziksel Testler 2.12 Sıyırma direnci Etiketlerde Yapışkan bantlarda DIN 53 278, DIN 50 017 ye göre test edilir. 2.13 Sürtünmeye haslığı Tekstillerde Deri ve suni derilerde Tabanlıklarda DIN EN ISO 105-X12 e göre Crockmetre cihazı ile tespit edilir. 2.14 Darbe Test cihazı DIN EN ISO 179/180 standarda uygun Charpy/Izod/Dynstat metodları uygulayarak Çentikli veya Çentiksiz olmak üzere Testler joule cinsinden metal dışı malzemelerdeki kırılma özelliği İncelenir. Folie 29
2. Fiziksel Testler 2.15 En ISO 306 standardı termoplastik malzemelerde yumuşama noktası 4 metod ile tayin edilir (VST) -- Metod A50 10 N yük altında, ısıtma hızı 50 C/saat -- Metod B50 50 N yük altında, ısıtma hızı 50 C/saat -- Metod A120 10 N yük altında, ısıtma hızı 120 C/saat -- Metod B120 50 N yük altında, ısıtma hızı 120 C/saat Bu metod sadece termoplastiklerin yüzeyinden itibaren 1mm batma derinliğinin hangi sıcaklık değerinde başladığının hızlı tespiti için uygulanır. Folie 30
2. Fiziksel Testler 2.16 Yoğunluk Katı maddelerde: DIN EN ISO 1183 ve DIN 53 420 ye göre tespit edilir. Sıvılarda: DIN 51 757 ye göre PAAR Densimetre cihazı ile tespit edilir. 2.17 Yüzey ağırlığı Tekstillerde Deri ve suni derilerde DIN EN 12127, DIN 53 352, DIN ISO 536 ve DIN IS0 2420 ye göre tespit edilir. 2.18 Nem miktarı Plastiklerde Tahta ve kontraplaklarda DIN 50 011, DIN 53 304, DIN 52 183 e ve DIN 52 375 e göre gerçekleştirilir. Folie 31
2. Fiziksel Testler 2.19 Kırılma indeksi DIN 51 423 e göre Atago refraktometre cihazı ile tespit edilir. 2.20 Kinematik viskozite (Ubbelohde Metodu) Otomotiv yağlarında DIN 51 562 ye uygun olarak Schott AVS - 440 kapiler viskozimetre cihazı ile ölçülür. Folie 32
2. Fiziksel Testler 2.21 Parlama ve yanma noktası Otomotiv yağlarında a) Cleveland Metodu DIN EN ISO 2592 b ) Abel - Pensky Metodu DIN 51 755 Katı maddelerde: DIN 53 479 vedin 53 420 ye göre tespit edilir. Sıvılarda: DIN 51 757 ye göre PAAR Densimetre cihazı ile tespit edilir. 2.22 Kaynama davranımı Petrol ürünlerinin kaynama davranımları DIN 51 751 e göre Petrotest destilasyon cihazı ile tespit edilir. Folie 33
3. Yaşlandırma Testleri 3.1 Boya akıtma deneyi Lastiklerde VDA 675 242ye göre yapılır. 3.2 Ozon mukavemeti Lastiklerde VDA 675 311 e göre Hampden ozon test cihazı ile tespit edilir. 3.3 Soğukta/sıcakta davranış Daimler-Benz şartnamesine göre Heraeus- Vötsch Iklimlendirme cihazında boyut değiştirme tespit edilir. DIN 53 497, DIN 53 377 Folie 34
3. Yaşlandırma Testleri 3.4 Çeşitli ortamlarda yaşlandırma testleri Sıcakta yaşlandırma Lastiklerde DIN 53 508, VDA 675 310 ve Daimler-Benz şartnamelerine göre ASTM yağlarında yaşlandırma Lastiklerde DIN 53 521 e göre Antifirizde yaşlandırma Lastiklerde VDA 52 103 e göre Yakıtlarda yaşlandırma Lastiklerde DIN 51 604 ve VDA 675 302 ye göre Çevrimde yaşlandırma Yapıştırıcılar vb.için dönüşümlü olarak oda sıcaklığı, sıcak ve soğuk ortam ile buhar banyosunda yaşlandırma Su içinde yaşlandırma Kontraplak ve yapıştırıcılar için Daimler-Benz şartnamelerine göre gerçekleştirilir. Folie 35
4. Enstrümental Analizler 4.1 FTIR Spektrofotometre ile yapılan analizler Lastik, plastik, tekstil, yapıştırıcılar ve yağların kalitatif / kantitatif analizleri Perkin-Elmer FTIR Spectrum One cihazı ile gerçekleştirilir. Split-Pea ölçüm ünitesi ile küçük boyutlu malzemelerde ön işlemsiz, direkt malzeme üzerinden inceleme yapılabilmektedir. 4.2 Gaz kromatografi cihazı ile yapılan analizler Kolay uçabilen, organik esaslı malzemelerin özellikle solventlerin kalitatif ve kantitatif analizleri Perkin-Elmer Autosystem GC cihazı ile gerçekleştirilir. 4.3 Potansiyometrik titrasyon cihazı ile yapılan analizler Otomotiv yağlarında: Toplam baz sayısı DIN ISO 3771 e göre, toplam asit sayısı ASTM D 664 e göre, motor yağları ve solventlerde nem miktarı tayini Karl-Fischer metoduna göre Mettler DL 70 potansiyometrik titrasyon cihazı kullanılarak DIN ISO 3733 e göre gerçekleştirilir. Folie 36
4. Enstrümental Analizler 4.4 DSC cihazı ile yapılan analizler Polimerik malzemelerin camsı geçiş ısısı, erime noktası, kristalizasyon sıcaklığı, ısı kapasitesi, oksidasyon ve termal stabilite özellikleri Netzsch DSC 204 cihazı ile tespit edilir. 4.5 TGA cihazı ile yapılan analizler Netzsch TG 209 cihazında malzemeler ısı etkisi ile komponentlerine ayrıştırılarak kalitatif ve kantitatif Analizleri yapılır. Folie 37