Sistem (Kasa) 1
Sistem Sistem, bilgisayarda veri işlemek amacıyla kullanılan elektronik bileşenleri içeren kasadır. 2
Sistem Bir masaüstü kişisel bilgisayarda, sistemin içerisinde şunlar bulunur: Sürücü yuvaları Güç kaynağı Ses kartı Ekran kartı İşlemci Bellek 3
Anakart Ana Kart üzerine takılan işlemci, RAM, ekran kartı, ses kartı vs. gibi aygıtlar ile hard disk ve DVD sürücü gibi tüm dahili aygıtları bir bütün haline getirip aralarındaki haberleşmeyi üzerindeki chipset vasıtasıyla kontrol eden bilgisayarın en önemli yapı taşlarından birisidir. 4
Anakart Ana Kart üzerindeki elektronik bileşenler bu PC ye hangi tür işlemciler takılabileceğini, maksimum bellek kapasitesinin ne kadar olabileceğini, bazı bileşenlerin hangi hızlara çıkabileceğini belirler. Burada en belirleyici faktörlerden biri anakartın yonga takımı dır. 5
Chipset (Yonga Takımı) Ana kartın beynini oluşturan entegre bir devredir. Devre üzerindeki bütün trafiği denetlerler. Veri akışını denetlemesi nedeniyle performansı etkilerler. 6
Chipset (Yonga Takımı) 7
Veri Yolları Veri yolu, sistem biriminin içerisinde bulunan veya eklenen çeşitli aygıtların birbirleri ile iletişim kurmalarına izin verir. Veri yolu Adres veri yolu Sözcük uzunluğu, işlemcinin belirli bir zamanda yorumlayabildiği ve çalıştırabildiği bit sayısıdır. 8
Veri Yolları Bir veri yolunun kapasitesi çok önemlidir; çünkü, bir seferde ne kadar verinin gönderilebileceği buna bağlıdır. 9
Veri Yolları Genişleme yuvaları, genişleme veri yollarına bağlanır. Genel genişleme veri yolu tipleri şunlardır: PCI bus PCI Express bus AGP (Hızlandırılmış Grafik Portu) USB ve FireWire bus PC Kart bus 10
PCI (Peripheral Component İnterconnect) Bu veri yolu 64 bitliktir. Ama uyumluluk sorunları nedeniyle uygulamada sadece 32 bit olarak kullanılmaktadır. Beyaz renkli soketlerdir. İşlemci ile senkron 33 veya 66 MHz saat hızlarında çalışır. 11
PCI Express (PCIe) PCI Express 1X yuvaları PCI yuvalarının yerini almak için bekleyen arabirimdir. PCI-E birimi 1X, 4X, 8X ve 16X olmak üzere dört başlık altında üretilmektedir. 12
AGP (Accelerated Graphics Port) Yüksek hızlı grafik kartlarını bilgisayarın ana kartına noktadan noktaya yönlendirmek için kullanılır ve öncelikli olarak hızlandırılmış üç boyutlu bilgisayar grafiklerini destekler. 13
AGP Versiyonları AGP 1.0 ---- 1x, 2x AGP 2.0 ---- 4X AGP 3.0 ----- 8X 14
Yuvalar Yuva, sistem ünitesinin içerisine, ilave ekipmanları takabileceğiniz açıklıklara verilen addır. Sürücü yuvası, genellikle disk sürücülerini tutar. 15
Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları Genişleme yuvası, ana kart üzerinde, bir bağdaştırıcı kart takılabilen sokettir. Bağdaştırıcı kartı sistem fonksiyonlarını artırır ve/veya diğer aygıtlarla bağlantılar sağlar. Ses kartı ve video kartı 16
Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları Tak ve Çalıştır özelliği ile bağdaştırıcı kartları ve diğer aygıtları taktıktan sonra kolayca konfigüre edebilirsiniz. 17
Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları Çıkarılabilir flash bellekler şunlardır: Bellek kartları, USB flash sürücüleri ve PC Kartları/ExpressCard modülleri 18
Portlar ve Konnektörler Port, bir aygıtın bağlandığı veya sistem ile iletişim kurduğu noktadır (bazen jak olarak adlandırılır). Konnektör, bir kablonun ucundaki, porta giren parçadır. 19
Portlar ve Konnektörler 20
Portlar ve Konnektörler Bir dizüstü bilgisayarda portlar arka, ön ve/veya yan taraflarda bulunur. 21
Portlar ve Konnektörler 22
USB Portu USB dış donanımların bilgisayar ile bağlantı kurabilmesini sağlayan seri yapılı bir bağlantı biçimidir. Son sürümü 3.0'dır. Tak Çalıştır (plug and play) özelliğinden dolayı birçok cihazın bağlantısında kullanılmaktadır. 23
USB Portu USB portu aracılığıyla, tek bir konnektör ile maksimum 127 farklı aygıt bağlanabilir. USB hub ile tek USB portuna, birden çok çevrebirimi takabilirsiniz. USB 1.0 ve 1.1: 12 Mbit/sn (1.5 MByte/sn) USB 2.0: 480 Mbit/sn (60 MByte/sn) USB 3.0: 4,80 Gbit/sn (600 MByte/sn) 24
Portlar ve Konnektörler Diğer port tipleri: Firewire portu Bluetooth portu SCSI portu esata portu IrDA portu Seri port MIDI portu 25
Portlar ve Konnektörler Bir Bluetooth kablosuz port bağdaştırıcısı USB portunu bir Bluetooth portuna dönüştürür. Akıllı telefonlar IrDA portunu kullanarak bir dizüstü bilgisayar ile iletişim kurabilir. 26
İşlemci İşlemci, bir diğer adıyla merkezi işlem birimi (CPU), bilgisayarı çalıştıran temel talimatları yorumlar ve gerçekleştirir. Bir kontrol birimi ve bir aritmetik mantık birimini (ALU) içerir. Çok çekirdekli işlemci Çift çekirdekli işlemci Dört çekirdekli işlemci 27
İşlemci 28
İşlemci Kontrol birimi, işlemcinin bilgisayardaki işlemlerin çoğunu yönlendiren ve koordine eden bileşenidir. Aritmetik mantık birimi (ALU), aritmetik, karşılaştırma ve diğer işlemleri gerçekleştirir. 29
İşlemci İşlemci her komutta, bir makine çevrimini oluşturan, dört temel işlemi tekrar eder. 30
İşlemci Günümüzdeki bilgisayarlar küme komut işlemeyi (pipelining) desteklemektedir. İşlemci ilk talimat için makine çevrimi tamamlanmadan önce ikinci talimatı almaya başlar. 31
İşlemci İşlemci, geçici olarak veri ve talimatların tutulduğu kayıtları içerir. Sistem saati, tüm bilgisayar işlemlerinin zamanlamasını kontrol eder. Sistem saatinin hızına saat hızı denir ve gigahertz (GHz) ile ölçülür. 32
İşlemci Bilgisayar işlemci çiplerinde lider üreticiler Intel ve AMD dir. 33
İşlemci İntel i3, i5, i7 Intel Core i3 işlemci, uygun fiyatlı bilgisayarların temelini oluşturur. 4 yollu çoklu işlem özellikleri sunan çift çekirdekli bir işlemcidir. Intel Turbo Boost Teknolojisi 2.0'ı içeren ve 4 yollu çoklu işlem özellikleri sunan dört çekirdekli bir işlemcidir. En yoğun kaynak gerektiren uygulamalar için en üstün performansı sunar. Dört çekirdekli bu işlemci 8 yollu çoklu işlem özelliği ve ek L3 önbelleği içerir. 34
İşlemci Intel i3, i5, i7 35
İşlemci Bir işlemci çipi, çipin yanmasına neden olacak kadar çok ısı üretebilir. Bu yüzden ilave soğutma gereklidir. Soğutucular Sıvı soğutma teknolojisi 36
Bellek Bellek, işlemci tarafından gerçekleştirilmesi beklenen talimatları, bu talimatlar tarafından gerek duyulan veriyi ve veri işleme sonuçlarını saklayan elektronik bileşenlerden oluşur. Üç temel kategorideki nesneleri depolar: İşletim sistemi ve diğer sistem yazılımı Uygulama programları İşlenilen veri ve sonuç bilgisi 37
Bellek Sistem iki tip belleğe sahiptir: Geçici bellek Kalıcı bellek Güç kesildiğinde içeriği silinir. Örnek; RAM Güç kesildiğinde içeriği silinmez. Örnekler; ROM, flash bellek ve CMOS 38
Bellek - Önbellek Önbellek (Cache), sıkça kullanılan talimatları ve veriyi depolayarak bilgisayarın işlem hızını artırır. 39
Bellek - RAM Üç temel tipte RAM çipi bulunur: Dinamik RAM (DRAM) Statik RAM (SRAM) Manyetik dirençli RAM (MRAM) Statik RAM çok pahalı, çok hızlı bir RAM çeşididir. İşlemlerde ön bellek olarak kullanılan bellek Statik RAM dir 40
Bellek - RAM 41
Bellek RAM çipleri genellikle bir bellek modülü üzerinde yer alır ve bellek yuvalarına takılır. 42
Bellek - ROM ROM üzerindeki bilgiler kalıcıdır ve genelde çok gerekli olan bilgiler ROM da saklanır.bios yazılımı geçici olmayan ROM yongası üzerinde depolanır. BIOS (Basic Input/Output System), bilgisayarın ilk açılma işlevini yerine getiren yazılımdır. BIOS yazılımı bilgisayarda kuruludur ve bilgisayar açılırken bilgisayar tarafından işletilen ilk koddur. 43
Bellek Flash Bellek Flash bellek, elektronik olarak silinebilir ve yeniden yazılabilir. CMOS teknolojisi yüksek hız ve düşük güç tüketimi sağlar. 44
Bellek Erişim zamanı, işlemcinin veriyi bellekten okuması için geçen zaman miktarıdır. Nanosaniye cinsinden ölçülür. 45
Ekran Kartı Ekran kartı, bilgisayarın yaptığı işlemlerin sonuçlarını, CRT monitörler, LCD monitörler ya da projeksiyon cihazları üzerinden bizim algılayabileceğimiz şekilde görüntülere dönüştüren bilgisayar parçasıdır 46
Ekran Kartı Performans Kriterleri Bellek miktarı: (128Mb, 256Mb, 512Mb, 1Gb.. ) Grafik belleği ekran kartı üzerinde grafik işlemcisinin görüntüyü yaratabilmesi için, işlemesi gereken verilerin depolandığı yerdir. Kısacası Bir bilgisayarda sistem belleği yani RAM ne işe yarıyor ise ekran kartı belleği de aynı görevi üstlenmektedir. 47
Ekran Kartı Performans Kriterleri Bellek hızı: (333mhz -1200mhz) Ekran kartı belleklerinin de normal RAM lar gibi bir çalışma hızları vardır. Ne kadar hızlı çalışırlarsa o kadar yüksek performans sağlayabilirler. Grafik işlemcisi işlediği verileri çok daha hızlı şekilde depolar veya iletir. DDR,GDDR3 hatta son nesil kartlarda DDR4 belleklerin kullanılması grafik performansına doğrudan etki etmektedir. 48
Ekran Kartı Performans Kriterleri Grafik işlemcisi (GPU): Performansa etki eden en önemli ayrıntılardan birisi grafik işlemcisidir. En yaygın olarak iki üreticinin grafik işlemcileri kullanmaktadır; ATI ve Nvidia, Nvidia GeForce Ati Radeon 49
Ekran Kartı Performans Kriterleri Veri yolu ( Bellek arabirimi ): Veri yolu kart üzerindeki bileşenlerin birbirleri ile etkileşim hızlarını belirler. Bit cinsinden ifade edilen veri yolu hızı ne kadar yüksek olur ise performansa katkısı da o kadar fazla olacaktır. Eski ekran kartlarında 64bit olan veri yolu günümüz standart kartlarında 128bit, performans kategorisinde ise 256bit e kadar ulaşmıştır 50
On Board (Paylaşımlı) Kartlar Paylaşımlı ekran kartları, ana karta bağlı genellikle düşük hızlı ekran kartlarıdır. Paylaşımlı özelliği olan bir ana kart aldığınız zaman ayrıca bir ekran kartı almanıza gerek olmaz. Bu ekran kartları gücünü RAM den alır. BIOS üzerinden istenildiği kadar ram vererek ekran kartınızın gücü değiştirilebilir. 51
Güç Kaynağı Güç Kaynağı, prizdeki AC gücü DC güce dönüştürür. 52
Çeşitli bilgisayar konfigürasyonları; Ev Intel Core 2 Duo veya Intel Celeron Dual Core veya AMD Sempron Minimum RAM: 2 GB Küçük Ofis/ Ev Ofis Intel Core 2 Quad veya Intel Core 2 Extreme veya AMD Athlon FX or AMD Athlon X2 Dual-Code Minimum RAM: 4 GB Mobil Intel Core 2 Extreme veya AMD Turion X2 Minimum RAM: 2 GB 53
Çeşitli bilgisayar konfigürasyonları; Güçlü Intel Itanium 2 or AMD Quad Core Opteron or Intel Quad Core Xeon or Sun UltraSPARC T2 Şirket Intel Core 2 Quad or Intel Core 2 Extreme or AMD Athlon FX or AMD Athlon X2 Dual-Core Minimum RAM: 8 GB Minimum RAM: 4 GB 54
Bilgisayarınızı veya Mobil Aygıtınızı Temiz Tutma Bilgisayarınızı veya mobil aygıtınızı yılda bir veya iki kez temizleyin. Bilgisayarınızı veya mobil aygıtınızı temizlemeden önce kapatın ve elektrik bağlantısını kesin. Tozları uzaklaştırmak için basınçlı hava kullanın. Kasanın dış kısmını temizlemek için antistatik bez kullanın. Ekranı temizlemek için temizlik solüsyonu ve yumuşak kumaş parçası kullanın. 55