Hemşirelik Meşalesinin Yakıldığı Kent İSTANBUL 2010 Sempozyumu Açılış Konuşması Sayın Rektörüm, rektör yardımcıları, dekanlar, müdürler, Benimde yetişmemi sağlayan Florence Nightingale Hemşirelik Yüksek okulunun kurucuları değerli hocalarım Emel Berkay, Çaylan Pektekin, Hemşireliğe emek veren değerli öğretim üyeleri ve geleceğin hemşireleri sevgili öğrenciler, Bu yıl ülkemizde 1964 yılından buyana 46.sını kutladığımız dünya hemşireler gününü Maltepe Üniversitesi hemşirelik Yüksekokulu olarak bir sempozyumla kutlamak istedik, bizlerle birlikte olmanızla onurlandırdınız, hoş geldiniz, şeref verdiniz. Sempozyumun konusunun belirlenmesinde İstanbul un 2010 yılı Avrupa Kültür Başkentlerinden biri olması düşüncesinden ilham alınmıştır. Hemşirelik mesleği adına tüm dünyanın saygı duyduğu ve kabul ettiği Avrupalı aristokrat bir aileye mensup olan Florence Nightingale in 1854-1856 yılları arasında Kırım Savaşı nedeniyle İstanbul a gelmesi ve Selimiye Kışlasını bir hastane gibi kullanarak yaptığı çalışmalarla dünyada hemşirelik, eğitimle kazanılması gereken bir meslek olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle Florence Nightingale in doğum günü olan 12 Mayıs her yıl Dünya Hemşireler Günü olarak kutlanmaktadır. Bu yıl aynı zamanda FN ölümünün 100. yılı olması nedeniyle 2010 Eylül ayında İngiltere den İstanbul a üç günlük tur düzenlenmiştir. Günümüzden 156 yıl önce gönüllü bir grup kadının ellerinde kandillerle Selimiye Kışlasından başlattığı hemşirelik yolculuğunda, İmparatorluklara ve 2010 yılında Avrupa Kültürüne başkentlik yapan İstanbul un yerinin ve anlamının vurgulanmasında onurlu bir görevi yerine getirme adına Hemşirelik Meşalesinin Yakıldığı Kent İstanbul isimli sempozyum düzenlenmiştir. 1899 yılında kurulan 130 ulusal örgütün üye olduğu ICN Uluslararası Hemşireler Konseyi- her yıl hemşirelik haftası için bir tema belirlemektedir. 2010 yılı hemşirelik teması Topluma kaliteli
sağlık hizmeti götürmenin bir yolu, kronik hastalıklardaki bakımın hemşireler tarafından yönetilmesidir Günümüzde ICN de önerdiği gibi hemşirelik şöyle tanımlanmaktadır. Hemşirelik her yaştaki birey, aile ve toplulukların sağlıklı/hasta olarak bulundukları her yerde, sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, iyileştirilmesi, engelli olma ve ölüm olayındaki bakımından sorumludur. Ayrıca güvenli çevrenin sağlanması, sağlık araştırmaları, sağlık politikalarına katılım hasta bakım ve sağlık sistemlerinin yönetimi ve eğitim en önemli hemşirelik rolleridir. Fakat bu yıl 2010 yılı, bizim için anlamı ve önemi çok farklı, Öyle kıymetli bir şehirde yaşıyoruz ki. Nedim in dediği gibi Bu şehr-i Stanbul ki bi-misl-ü behadır (benzersizdir). Bir sengine (taşına) yekpare Acem mülkü fedadır. Bu şehir 4. ve 20.yy arasında dünyanın en önemli metropollerinden Asya, Avrupa, Afrika kıtalarının kesiştiği bir noktadadır. Roma (330-395), Bizans ( 395-1204,1261-1453), Latin (1204-1261) ve Osmanlı (1453-1922) olmak üzere imparatorluklara başkentlik yapmıştır. Ümit Yaşar Oğuzcan der ki Burası İstanbul şehri Koca Fatih in yüzyıllar önce fetheyleyip Türkiye ye armağan ettiği şehir O yüzden bir çağı değiştiren Avrupa yla Asya yı birleştiren İlk görenin başını döndüren Kanını tutuşturan Ve bağrında nice şairler yetiştiren Bi misl-u baha İstanbul u Nedim in Fikret in bin kocadan arta kalan bakiresi Yahya Kemal in hayal şehri, aziz İstanbul u Saik Faik in ömür boyu yazdığı
O güzelim insanlar beldesi Orhan Veli nin gözleri kapalı dinlediği şehir Bende şöyle demek istedim. Her Şeyden Sende Ey İstanbul Baharların, erguvanların Surların, Hisarların, yalıların Altın boynuz sende, sende Ayasofya, Sultanahmet Galata, Beyoğlu Çiçek pasajın Camiler sende, kiliseler, sinagoglar Vapurlar, adalar, modalar Sinemalar, kafeler, barlar Coşku sende, sende heyecanlı koşuşturmalar Köşkler, kasırlar, saraylar Operalar, oyunlar, tiyatrolar Okullar, kütüphaneler, üniversiteler Holdingler, Plazalar, gökdelenler Şairler, yazarlar, müzisyenler Tramvaylar, trenler, uçaklar Her şeyin anasısın sen Ey büyük hazine ey İstanbul İlham alıp inceledim tarihi Gördüm, hemşirelikte sende doğmuş Hatta annesi ecnebi bir kadın Savaşlar, kışlalar hastaneler Şifahaneler, dispanserler, klinikler Asırlardır uğraşır, didinir çare üretir Senin bağrında yetişen hemşireler Prof.Dr.Hediye Arslan
Bu düşüncelerle bu yıl hemşireler gününde İstanbul umuza ve hemşireliğe yakışır bir tema işlemeyi uygun bulduk. Ülkemizdeki en çok hastane İstanbul dadır (1191 devlet,138 özel, 4 üniversite), yatak sayısı 5.218.375, hemşire sayısı 5790, İstanbul da 10 bin kişiye 5.6 hemşire düşmektedir. İlk hemşirelik okulları Amiral Bristol ve Kızılay İstanbul da açılmış, Yüksek eğitime geçişte Ege(1955), Hacettepe(1960), İstanbul (1961) üniversiteleri öncülük etmişlerdir. Günümüzde İstanbul da hemşirelik eğitimi 2 devlet (İstanbul ve Marmara), 9 vakıf (Maltepe, Haliç, Koç, Bilim, Acıbadem, Yeditepe, Okan, Arel, Yeniyüzyıl ) üniversiteleri olmak üzere 11 yüksek eğitim kurumunda verilmektedir. Çünkü hemşirelik iş bulma kaygısı olmayan sayılı mesleklerden biridir. 2007 yılında 6283 sayılı Hemşirelik Kanununda yapılan değişiklerle cinsiyet ayrımı ortadan kalkmış erkekler hemşireliğe alınmıştır. Yönetmeliklerle hemşirelikte uzmanlaşma önem kazanmıştır. Hemşireler ulusal ve uluslar arası bilimsel etkinliklerde bilimsel bilgi üretimine katkıda bulunmaktadır. Sağlık hizmeti çok yoğun saatler ayakta, gece gündüz, hafta sonu, tatil 24 saat kapsayan bir iş yüküdür. Ağır çalışma koşulları yanında enfeksiyonlar dahil pek çok riske maruz kalınabilir. Sadece İstanbul da 5 bin hemşire açığı bulunmaktadır, bu nedenle hastaneler daima yetersiz sayıda hemşireyle hizmet vermeye çalışmaktadır. Güler yüzlü ve nitelikli sağlık bakım hizmeti almak tüm insanların hakkıdır, üstelik sağlığı tehlikeye giren insanlar ızdırap çektiği/ ruhsal durumu çöktüğü bir dönemde olduklarından hemşirelerin çalışma koşulları hiç düşünülmez. Son yıllarda sağlıkta dönüşüm politikalarıyla hemşireler döner sermayeden yeterince yararlanamamaktadır, aile hekimliği uygulamalarında hemşirelerin rolü, görev ve yetki belirsizlikleri vardır. Kamu Hastane birlikleri yasa taslağında yönetici hemşire kadroları ortadan kaldırılmış durumdadır.
Hemşirelikte akademisyen zor yetişmektedir, doçentlik sınavında bu yıl yapılan değişikliklerle SCI yayın sayısı diş hekimleri ve eczacılarda 3 olarak bırakılırken hemşirelikte 5 e çıkarılmıştır. Bu durum giderek artan ve gerekli olan hemşirelik eğitiminde akademisyen sıkıntısını daha da artıracaktır. Yüksekokulumuz 2007 yılında eğitime başlamıştır bu yıl yeni kampüsümüzde öğrencilerimiz üniversitemizin sosyal ve bilimsel aktivitelerinden yararlanma şansına sahip olmuşlardır. Öğrenci sayımız ve akademik kadromuz her yıl artarak ülkemiz hemşireliğine nitelikli sağlık personeli yetiştirmeyi hedeflemektedir, gelecek yıl lisansüstü eğitimlere başlanacaktır. Sempozyum programında açılış konuşmalarından sonra İstanbul un Asırlar Boyu Hemşireliğe Tanıklığı konulu birinci oturumunda Kırımdan, Selimiye Kışlasına, Cumhuriyet döneminde ilk hemşirelik okullarından üniversitede ilk hemşirelik eğitimine konular ele alınacak ve İstanbul da hemşireliğin günümüzde gerçekleştirdiği çalışmalara yer verilecektir. Bu oturumda özellikle yıllardır hemşireliğin gelişimine emek harcamış, tanıklık etmiş ve söz konusu kurumlarda eğitim görmüş ya da çalışmış değerli öğretim üyeleri konuşmacı olarak seçilmiştir. Ayrıca günümüzde hemşirelik alanındaki yoğun çalışmalarıyla İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü İstanbul Hemşireliğinin ülkemiz hemşireliğine yaptığı katkılardan ve çalışmalardan söz edeceklerdir. Sempozyumumuzun öğleden sonraki oturumu tartışmalı forum şeklinde düzenlenmiştir. Son yıllarda Hemşirelik Kanununda yapılan değişikliklerle hemşirelik yüksekokullarına erkek öğrencilerin alınmasıyla cinsiyet ayrımı sona ermiştir. Bu durumla ilgili gelişmeler erkeklerin hemşirelik mesleğine katılımının olumlu/olumsuz yönleri bu meslekte erkek/kadın olarak okuyan, çalışan ve hizmet alanlardan oluşturulan grup, forum platformunda ve dinleyicilerin katılımıyla tartışılacaktır. Forumun moderatörlüğü SKY TÜRK TV haber editörü Sayın Selvinaz Fettahoğlu tarafından gerçekleştirilecektir.
Sempozyuma çeşitli illerdeki okul ve hastanelerden gönderilen 29 adet posterden bilimsel kuruldan geçen 24 ü sergilenmektedir. Maltepe Üniversitesi hemşirelik yüksek okulu olarak 2008 yılından buyana yayınlanan Hemşirelik Bilim Sanatı isimli e-dergimizde sempozyumda tartışılan bildiri ve konuşmalar özel sayısında yayınlanacaktır. İstanbul ilinde tüm okullar ve hastanelerden ayrıca çevre illerden eğitimci, çalışan ve öğrencilerin katılımı ile gerçekleştirilen Sempozyumun sonuç beklentileri, Hemşirelik mesleğinde geleceğin planlanmasında geçmişe ve günümüze bakmanın yararlarını, ulaşılan kazanımları, İstanbul kentinin pek çok alanda olduğu gibi hemşirelik mesleği yönünden önemli bir marka olabileceğini, tanıtımımızda kullanılabileceğimizi vurgulamaktır. Sempozyumun düzenlenmesinde emeği geçen tüm arkadaşlarım ve öğrencilerimize şükranlarımı sunuyorum. Değerli meslektaşlarım sorunların giderek azaldığı nitelikli sağlık hizmeti sunabildiğimiz bir gelecek dileklerimle hemşirelik haftamızı kutluyor, tüm konuklarımıza sevgi saygılar sunuyorum. Prof.Dr. Hediye ARSLAN Maltepe Üniversitesi HYO Müdürü