2014 YILI TESCİL İŞLEMLERİ VE ÜCRETLERİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI SUNUMU ARALIK 2013
Arz ve talebin karşılaştığı, tek bir fiyat oluşumuna imkan veren ve kamu kararına devlet tarafından denetlenen, mesleki nitelik taşıyan kamu kurumlarıdır. Ticaret Borsaları; 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanununda yazılı esaslar çerçevesinde borsa kotasyonuna dahil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatların tespit, tescil ve ilanı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır.
Borsaya dahil maddelerin, borsada alım satımını tanzim ve tescil etmek. Borsaya dahil maddelerin borsada oluşan her günkü fiyatlarını usulü dairesinde tespit ve ilan etmek. Alıcı ve satıcının, teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, muamelenin tasfiye şartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve ihtilaf doğduğunda ihtiyari tahkim usullerini gösteren ve Birliğin onayıyla yürürlüğe girecek genel düzenlemeler yapmak. Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek. Borsaya dahil maddelerin tiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere laboratuvar ve teknik bürolar kurmak veya kurulmuşlara iştirak etmek. Bölgeleri içindeki borsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilan etmek.
Borsa faaliyetlerine ait konularda ilgili resmi makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak. Rekabeti bozucu etkileri olabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamalar izlemek ve tespiti halinde ilgili makamlara bildirmek. Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde borsalara tevdii halinde bu işleri yürütmek. Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak. Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak. Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak.
Çanakkale Ticaret Borsası 1991 yılında Çanakkale ekonomisine katkı sağlamak amacı ile kurulmuştur. Borsamız kurulduğu günden itibaren üyelerine daha iyi ve sağlıklı hizmet verebilmek için gelişmeleri takip ederek varlığını sürdürmektedir. 2014 yılı itibari ile borsamız 18 kişiden oluşan Meclis Üyesi, 5 kişiden oluşan Yönetim Kurulu Üyemiz, Merkez, Çan-Yenice, Ezine ve Gelibolu irtibat büroları, 4 Ziraat Mühendisi, 1 İktisat Uzmanı, 1 Biyolog olmak üzere 10 adet personel ve 2 adet laboratuar ile üyelerimize hizmet vermektedir.
Çanakkale tarımda ve hayvancılıkta oldukça iddialı bir il. Bölgemizin coğrafi yapısı ve iklimsel özelliklerinden dolayı ürün çeşitliliğimiz çok fazladır. Bununla birlikte borsamızda oluşan Sektör Kurulları da çeşitlilik göstermektedir. Tahılların Tohumların Toptan Ticareti Yağlı Tohumların Toptan Ticareti Bakliyatların Toptan Ticareti Zeytin ve Zeytinyağının Toptan Ticareti Süt ve Süt Ürünleri Toptan Ticareti Canlı Hayvanların Toptan Ticareti Diğer Toptan Gıda Maddeleri Ticareti olarak toplam 7 adet meslek komitesi ile hizmete devam etmekteyiz.
Borsamız üyelerine kaliteli hizmet verebilmek, İlimizin ve markalaşmış ürünlerimizin yurtiçinde ve yurtdışında tanıtımını yapabilmek için gelirlerimiz mevcuttur. Borsanın gelirleri şunlardır: a) Kayıt ücreti. b) Yıllık aidat. c) Muamele tescil ücreti. d) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler. e) Belge bedelleri. f) Yayın gelirleri. g) Bağış ve yardımlar. h) Para cezaları. ı) Misil zamları. j) Menkul, gayrimenkul sermaye iradı, şirket kârları ve döviz gelirleri. k) Sair gelirler.
5174 sayılı Kanunun 32. Maddesine göre Ticaret borsalarına dâhil maddelerin alımı veya satımı ile iştigal edenler, bulundukları yerin ticaret borsalarına kaydolunmaya mecburdurlar. Bu mecburiyetlere riayet etmeyenlerin kayıtları borsalara re'sen yapılır ve kendilerine tebliğ edilir. Borsaya kaydolunan tacirlerin durumlarında vukua gelen, Ticaret Kanununa göre tescil ve ilânı gerekli her çeşit değişikliklerin vukuundan itibaren bir ay içinde borsaya bildirilmesi mecburidir.
Ticaret borsalarının en büyük faydası, belge sisteminin yerleşmesi, tarım ürünleri ve hayvansal ürünlerin alım satımının borsaya tescili ile kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınması sağlanmakta, böylece devletin bu ürünlerde stopaj, kdv ve vergi kayıp ve kaçakları önlemekte büyük ölçüde yararları vardır. Günümüzde ülkelerin serbest piyasa kuralları içerisinde karşılaştıkları en önemli sorunlardan birisi ekonomideki kaynakların ve yaratılan katma değerlerin adil bir biçimde paylaşımı gelmektedir. Ticaret borsaları bu açıdan, bilinçli alıcı ve satıcıları bir araya getirerek ürünlerin gerçek fiyatlarının oluşumunu sağlamaktadır. Ticaret borsaları pazarlama açısından sağladığı etkilerde desteklemenin genel ekonomi içersindeki olumsuz etkilerini azaltmaktadır.
İşadamı, ticaret borsasında taahhüt ettiği teslim tarihi ve mal miktarı ile uyumlu olarak ve bu maldan vadeli alım yaparak riskten kurtulmuş olur. Gıda, tekstil gibi sanayi dallarında çalışan üretici ihracatçılar vadeli alım sözleşmeleri yaparak, ihracat taahhütlerini zamanında ve istenilen kalite ve fiyatta yerine getirme imkanını Ülke ekonomilerinde dış ticaretin önemi tartışılmaz boyutlara ulaşmıştır. Bu bağlamda, ihracatın ülke ekonomileri açısından önemli bir yeri bulunmaktadır. Ticaret borsaları uluslararası standartlara uygun ürün standartları ve tipleri ile ihracatın gelişmesinde de önemli katkılar sağlamaktadır. Ticaret borsaları, piyasa fiyatlarının oluşumu, fiyat istikrarı, piyasadaki belirsizlikleri azaltması, riskin dağıtılması ve paylaşılması yanında makro ekonomik planlar için sağladığı veri bankaları ile ülke ekonomisi konusunda akademik ve bilimsel çalışma ve değerlendirmelere verdikleri katkılarda önemli fonksiyonlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Borsamız tarafından verilen kayıt beyannamesi, ilgili kişi veya kişiler tarafından doldurulur ve aşağıda belirtilen belgeler eklenecektir. Ticaret ve Sanayi Odası ndan alınmış kayıt sureti Ticaret siciline kayıtlı olanlar için Türkiye Sicil Gazetesi nin bir nüshası veya fotokopisi Ticaret siciline kayıtlı olmayan Esnaf Siciline kayıtlı olanlar ise,esnaf ve Sanatkarlar Odası kayıt sureti Noterlikçe tasdik edilmiş imza sirküleri(imzaya yetkili kişi veya kişilerin) Nüfus cüzdanı örneği (imzaya yetkili kişi veya kişilerin) 4 adet fotoğraf (imzaya yetkili kişi veya kişilerin) Vergi levhası fotokopisi (kooperatifler hariç)
Tescil işlemi bir alım satım işlemine hukuki bir nitelik kazandırır. 5174 Sayılı Kanunun 46. Maddesine göre Borsa kotasyonuna tabi olan malların kanun gereği belirlenen asgari miktarlarının üzerinde alım satımını yapan tüzel ve gerçek kişiler, bu alım satımlarını borsaya tescil ettirmek zorundadır. Borsalar, kendi üyelerinin borsa maddeleri üzerinde yaptıkları tescili zorunlu alım ve satımlarının tamamını tescil ettirip ettirmediklerini kontrole yetkilidirler. Bu amaçla kendi üyelerinin ilgili defter ve evraklarını inceleyebilirler.
Çanakkale Ticaret Borsası nda tescilli zorunlu alım, satım maddeleri ise şu şekildedir; Enaz tescil Miktarı 1- HUBUBAT 1 Arpa 100 Kg 2 Buğday 100 Kg 3 Yulaf 100 Kg 4 Çeltik 100 Kg 5 Pirinç 100 Kg 6 Mısır 100 Kg 7 Çavdar 500 kg 8 Tritikale 500 kg 2- HUBUBAT MAMÜLLERİ 1 Arpa Kırması 100 Kg 2 Buğday Kepeği 100 Kg 3 Bulgur 100 Kg 4 Buğday unu 144 Kg 5 İrmik 100 Kg 6 Nişasta 120 Kg 3- BAKLİYAT MAMÜLLERİ 1 Bakla 100 Kg 2 Fiğ 100 Kg 3 Kuru Fasulye 100 Kg 4 Nohut 100 Kg 5 Bezelye 250 kg 6 Börülce 500 kg 7 Mercimek (Kırmızı-Yeşil-Sarı) 500 Kg 4-YAĞLI TOHUMLAR 1 Ayçiçek 100 Kg 2 Pamuk Çekirdeği (Çiğit) 100 Kg 3 Susam 250 kg 4 Kanola 250 kg 5 Sayo Fasülyesi 250 kg 6 Aspir 250 kg 5-KÜSPE VE PİRİNA 1 Küspe 500 Kg. 2 Pirina 500 Kg 3 Mısır (Silajlık) 500 kg 4 Hayvan Yemi (Süt-besi) 500 Kg. 5 Tavuk Piliç yemi 500 Kg 6 Yonca (Kuru ot-silajlık) 500 kg 6-NEBATİ YAĞLAR 1 Ayçiçek Yağı 51 Kg 2 Pamuk Yağı 50 Kg 3 Zeytinyağı 51 Kg Enaz tescil Miktarı 7-ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ A) BİTKİSEL GIDA MADDELERİ 1 Konserve 320 Kg 2 Zeytin 50 Kg
B) HAYVANSAL GIDA MADDELERİ 1 Peynir 17 Kg 2 Et a) Büyükbaş 25 Kg b) Küçükbaş 15 Kg c) Kuzu Oğlak 10 Kg d) Kümes Hayvanı (Piliç- Tavuk) 50 Kg 3 Yumurta 500 Adet 4 Süt 50 kg 5 Bal 50 kg 8- KURU VE YAŞ MEYVELER A) KURU MEYVELER 1 Badem a) İç 25 Kg b) Kabuklu 100 Kg 2 Antep Fıstığı 50 kg 3 Ceviz (Kabuklu) 100 kg 4 Ceviz (İç) 50 kg 5 Kestane 100 kg 9- TEKSTİL HAM MADDELERİ 1 Pamuk a) Çekirdekli 100 Kg b) Çekilmiş Kaba Balya 200 Kg 2 Keçi Kılı 100 Kg 3 Yün ve Yapağı 100 Kg 10- CANLI HAYVANLAR KASAPLIK CANLI HAYVANLAR a) Büyükbaş Kasaplık Canlı Hayvan 1 Adet b) Küçükbaş Kasaplık Canlı Hayvan 3 Adet 11- HAM DERİLER KASAPLIK HAYVAN DERİLERİ a) Büyükbaş Kasaplık Hayvan Derisi 50 Kg b) Küçükbaş Kasaplık Hayvan Derisi 3 Adet 12- ÇEŞİTLİ MADDELER 1 Bağırsaklar a) Büyükbaş Ham 15 Adet b) Büyükbaş İşlenmiş 15 Adet c) Küçükbaş Ham 15 Adet d) Küçükbaş İşlenmiş 15 Adet 2 Korunga 500 kg 3 Kereste 10 m3
Ticaret borsalarında tescil ettirilerek yapılan alım satım muamelelerinde gelir vergisi tevkifatı (stopaj vergisi) hayvansal ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsullerinde %2 den %1 e, diğer zirai mahsuller için %4 ten %2 ye düşürülmektedir. ÖRN: 200.000 TL lik Zirai ürün alımı için bir üretici tescil ettirmediği takdirde 8.000 TL lik bir stopaj vergisi ödeyecektir. Ancak bu zirai ürün için tescil işlemini yaptırdığı takdirde binde bir oranında 200 TL tescil ücreti ile 4.000 TL stopaj vergisi ödeyecektir. Toplamda tescil ücreti ve stopaj vergisi 4.200 TL olacaktır. Yani tescil işlemi sayesinde firma 3.800 TL daha az ödeme yapmış olacaktır. Bu durumdaki kar oranı %47,5 olacaktır.
Tescil edilen muamelenin bedeli üzerinden nispi olarak alınan ücrete Tescil Ücreti denir. Tescil ücreti, nispi borsa meclisinin teklifi, bakanlığın onayı ile belirlenir ve bu nispet borsaya dahil olan maddelerin tümüne aynı oranda uygulanmak üzere muamele bedelinin binde birinden az, binde beşinden çok olamaz. Borsamız tescil ücretlerine baktığımızda 1991 yılından 2013 yılına kadar alım ve satım tescil işlemleri ayrı ayrı olarak binde 2 oranında tescil ücreti alınmaktaydı. 01.01.2014 tarihinden itibaren Yönetim Kurulumuzun 02.12.2013 tarih ve 2013/28 sayılı kararıyla tespit edilmiş ve Borsa Meclisimizce 17.12.2013 tarih ve 2013/07 sayılı kararıyla tescil ücreti oranı binde bir olarak kabul edilmiştir.
Ülkemizin tarım, gıda ve hayvancılık sektörünün en önemli ve en örgütlü meslek kuruluşlarından olan Çanakkale Ticaret Borsası, Borsaların kuruluş amaçlarından olan tarım ve gıda ürünlerinin müstahsilden sonra hemen kayıt altına alınması için piyasa ile üretici arasında bir köprü görevini üstlendiği için tescil ücretlerinde değişikliğe gidilmiştir. Üyelerimizden aldığımız talepler sonucunda aldığımız bu kararda amacımız hem tescil ücretini azaltarak işlem hacmimizi artırmak, hem de Borsamızın faaliyetlerini geniş kitlelere ve tabana yaymaktır. Tescil ücret oranımızı düşürerek işlem hacmimizi artırmaya çalışacağız. İlimizin ürünlerinin, çiftçimizin müstahsilimizin mahsullerinin Borsamız üzerinde piyasaya daha fazla arz edilmesine bu sayede hem ülkemiz ekonomisine önemli bir katkıda bulunmaya çalışacağız hem de tarım piyasasının daha kayıtlı ve disiplinli olmasına katkı vermiş olacağız.
2014 yılından itibaren tüccar satışlarında tek fatura için üst sınır tescil ücretimiz ise 250 TL olmuştur. Örnek 1:17 kg 1000 teneke peynir satışı için 300.000 TL lik tek fatura kesen bir üyemiz tescil işlemi karşılığında 300 TL yerine 250 TL tescil ücreti ödeyecektir. Örnek 2: 400 ton buğdayı kilogramı 0,70 TL den sattığında 280.000 TL lik tek fatura kesen bir üyemiz tescil işlemi karşılığında 280 TL yerine 250 TL tescil ücreti ödeyecektir. Tescil işlemleri için gerekli belgeler ise, Muhtasar beyanname, Tahakkuk fişi, Stopaj ödeme makbuzu, Müstahsil makbuzu gereklidir. Satış faturalarında ise yalnızca faturayı düzenleyen kişi ya da kuruluşun yetkili temsilcisi tarafından istenmesi halinde faturanın aslıyla işlem yapılması gerekmektedir.
Müstahsil alışlarında tescil süresi müstahsil makbuzlarının kesildiği tarihin bir sonraki ayının 23 üne kadar tescil işlemlerinin yaptırılması gerekmektedir. Yani müstahsil makbuzlarının tarihi temmuz ayına aitse Ağustos ayının 23 üne kadar süresi vardır. Satış faturalarının tescili ise fatura kesim tarihinden itibaren 1 ay süre içerisinde yaptırılması gerekmektedir. Örneğin fatura tarihi 02.01.2014 ise faturanın 02.02.2014 tarihi içerisinde yaptırılması gerekmektedir. Tescil süresi içerisinde yapılamayan tescillerde ise ceza uygulanır. Bu da tescil ücretinin yarısına tekabül etmektedir. Yani ödeyeceğiniz tescil ücreti 250,00 TL olan işleminizin cezası 125,00 TL olacak ve toplam 375,00 TL ödeme yapmanız gerekmektedir.
Saygılarımla