Ġstanbul, 28 ġubat 2011 KONU : MALĠ MEVZUAT SĠRKÜLERĠ NO : 2011 / 27 6111 Sayılı Kanunda Yer Alan Matrah ve Vergi Artırımına ĠliĢkin Düzenlemeler İçindekiler 1. GELĠR VE KURUMLAR VERGĠSĠNDE MATRAH ARTIRIMI... 3 1.1 Matrah Artırımına Konu Dönemler, Matrah Artırımı Oranları ve Uygulanacak Vergi Oranları ile Uygulama Esasları... 3 1.2 Matrahsız Beyannameler ve Hiç Beyanname Verilmeyen Durumlar İle Asgari Matrah Artırım Tutarını Karşılamayan Matrah Beyanı İlgili (Asgari) Matrah Artırımı Tutarları... 5 1.3 Gelir Vergisi Mükelleflerinde Asgari Matrah Artırımı Tutarları... 5 1.4 Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Asgari Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı Tutarları... 6 1.5 Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Tevkifata Tabi Yatırım İndirimi İstisnasından Yararlanan Kazançlar ve Diğer İstisna/İndirim Konusu Kazançları Bulunması Halinde Bu Kazançlara İlişkin Tevfikat Matrahlarında Artırım ve Asgari Matrah Artırımı Tutarları... 7 2. KATMA DEĞER VERGĠSĠNDE MATRAH ARTIRIMI... 8 2.1 İlgili Yıllar İtibariyle En Az Üç Aylık Beyannamelerin Verilmiş Olması Halinde Uygulama... 8 2.2 İlgili Yıllar İtibariyle Hiç Beyanname Verilmemiş ya da Üç Dönemden Az Aylık Dönem İçin Beyanname Verilmiş Olması Halinde Uygulama... 9 2.3 İlgili Takvim Yılı İçindeki İşlemlerinin Tamamının İstisna Kapsamında Olması veya Diğer Nedenlerle Hesaplanan KDV Bulunmaması İle Tecil-Terkin Kapsamı İşlemlerden Oluşması Halinde Uygulama... 10 2.4 Vergilendirme Dönemi Üç Aylık Olan KDV Mükelleflerinde Uygulama... 10 2.5 KDV Matrah Artırımına İlişkin Diğer Hususlar... 10 www.degerymm.com.tr ~ 1 ~ www.ecovis.com
3. GELĠR (STOPAJ) VE KURUMLAR (STOPAJ) VERGĠLERĠNDE MATRAH ARTIRIMI... 11 3.1 Ücret Ödemelerine İlişkin Matrah Artırımı... 12 3.2 Serbest Meslek Ödemeleri ve Gayrımenkul Sermaye İradı Ödemelerine İlişkin Matrah Artırımı... 13 3.3 Yıllara Sari İnşaat-Onarım İşleri İle İlgili Ödemeler,Çiftçilere Yapılan Ödemeler ve Esnaf Muaflığından Yararlananlara Yapılan Ödemelere İlişkin Matrah Artırımı... 15 3.4 Gelir (Stopaj) ve Kurumlar (Stopaj) Vergilerinde Matrah Artırımına İlişkin Diğer Hususlar... 16 4. MATRAH VE VERGĠ ARTIRIMLARINA ĠLĠġKĠN ÖDEME ESASLARI... 17 4.1 Matrah ve Vergi Artırımlarına İlişkin Ödemler... 17 4.2 Kredi Kartı Kullanmak Suretiyle Ödeme Yapılması... 18 4.3 İade Alacaklarından Mahsup Suretiyle Ödeme Yapılması... 18 5. MATRAH VE VERGĠ ARTIRIMINA ĠLĠġKĠN ORTAK HÜKÜMLER... 18 www.degerymm.com.tr ~ 2 ~ www.ecovis.com
GENEL AÇIKLAMA Kamuoyunda kısaca Torba Kanun olarak adlandırılan 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 25 Şubat 2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Beş kısımda düzenlenen ve 216 asıl ve 18 geçici maddeden oluşan bahse konu Kanunla, çoğu Kamu ve sosyal güvenlik alacaklarının yeniden yapılandırılmasının yanı sıra, bir çok mevzuatta çeşitli değişiklik ve düzenlemeler yapılmıştır.(anılan Kanun metni ekleri ile birlikte 2011/24 Sayılı Sirkülerimiz ekinde gönderilmiştir.) Bu Sirkülerimizde 6111 Sayılı Kanunun İkinci Kısmının Üçüncü Bölümünde (Madde:6-9) yer alan Matrah ve Vergi Artırımı ile ilgili düzenlemeler açıklanacaktır. Kanunun bahse konu bölümünde; 6.Maddede; Gelir ve Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı, 7.Maddede; Katma Değer Vergisinde Artırım, 8.Maddede; Gelir(Stopaj) ve Kurumlar (Stopaj) Vergisinde Artırım, 9.Maddede ise; Matrah ve Vergi Artırımına İlişkin Ortak Hükümler, düzenlenmiştir. 1. GELĠR VE KURUMLAR VERGĠSĠNDE MATRAH ARTIRIMI 1.1 Matrah Artırımına Konu Dönemler, Matrah Artırımı Oranları ve Uygulanacak Vergi Oranları ile Uygulama Esasları a) Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinin matrah artırımına konu yıllık beyannameleri ile bu beyannamelerde yer alan gelir ve kurumlar vergisine esas matrahlara uygulanacak asgari artırım oranları aşağıdaki gibidir.(aşağıda yer alan artırım oranları asgari oranlar olup,mükellefler isterlerse ilgili dönem matrahlarını daha yüksek oranlarda artırılabileceklerdir.) Dönemler Artırım Oranları 2006 Yılı %30 2007 Yılı %25 2008 Yılı %20 2009 Yılı %15 Matrah artırımına konu dönemlere ilişkin yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde yer alan matrahların, yukarıda yer alan artırım oranlarına göre artırımı sonucunda bulunacak tutarlar ilgili yıllar itibariyle belli (asgari) tutarların altında olamayacak, olursa asgari artırım tutarları dikkate alınacaktır.asgari www.degerymm.com.tr ~ 3 ~ www.ecovis.com
matrah artırım tutarları, aşağıdaki (2.) bölümde gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri itibariyle ayrı ayrı açıklanmıştır. b) Madde hükmünde özel hesap dönemine tabi olan mükellefler için özel bir belirleme yapılmamıştır.vergi Usul Kanunun 174.maddesinde özel hesap dönemi tayin edilenlerin kazançları, hesap döneminin kapandığı takvim yılının kazancı sayılmıştır.bu itibarla özel hesap dönemine tabi mükellefler 2006, 2007, 2008 ve 2009 yıllarında sona eren özel hesap dönemleri ile ilgili beyannamelerinde yer alan gelir ve kurumlar vergisi matrahları için artırımda bulunabileceklerdir. c) Gelir ve Kurumlar vergisi mükellefleri yukarıda sayılan dönemlere ilişkin yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde yer alan vergiye esas matrahlarını karşılarında gösterilen oranlardan az olmamak üzere artırdıkları takdirde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır. Matrah artırımının belirtilen tüm yıllar için yapılması zorunlu olmayıp, sadece istenilen yıllar için artırımda bulunulabilecektir. d) Gerek gelir vergisi ve gerekse de kurumlar vergisi mükelleflerince ilgili yıllar itibariyle artırılan matrahlar üzerinden %20 oranında vergi ödenecektir.bu verginin dışında ayrıca herhangi bir vergi ve fon alınmayacaktır. Ancak, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin; - Artırımda bulunmak istedikleri yıla ait beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş ve, - Bu beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve ayrıca, - Bu Kanunun; 2.maddesinde düzenlenen Kesinleşmiş Alacaklar ve 3.maddesinde düzenlenen Kesinleşmemiş veya Dava safhasında Bulunan Amme Alacakları ile ilgili hükümlerden (borç tasfiyesi/yapılandırması uygulamasından) yararlanmamış olmaları, halinde artırılan matrahlar üzerinden, %20 yerine %15 oranında vergi ödenecektir. Artırımda bulunulan yıla ilişkin beyannamede istisna, indirim ve mahsuplar nedeniyle ödenmesi gereken verginin bulunmaması halinde de bu hüküm geçerli olacak, diğer bir deyişle yine %15 vergi oranı uygulanabilecektir. e) Gelir vergisi ve kurumlar vergisi mükelleflerince Kanunun 6.maddesi uyarınca yapılacak matrah artırımı beyanlarının, Kanunun yayım tarihini izleyen ikinci ayın sonuna (Nisan/2011 sonuna) kadar yapılması gerekmektedir.(ancak Bakanlar Kurulu nca bu süre bir ay uzatılabilecektir.) www.degerymm.com.tr ~ 4 ~ www.ecovis.com
f) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu madde hükmünden yararlanarak beyan ettikleri matrahları artırmaları halinde, daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmeyecektir. g) Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların % 50 si, 2010 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilmeyecektir. h) İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları bu madde hükmüne göre artırılan matrahlardan indirilemeyecektir. ı) Matrah artırımında bulunan mükelleflerin yıllık gelir ve kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine iliģkin inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. i) İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunmuģ mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanacaktır. j) Matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, bu Kanunun yayımlandığı tarihten (25 ġubat 2011 tarihinden) önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. 1.2 Matrahsız Beyannameler ve Hiç Beyanname Verilmeyen Durumlar İle Asgari Matrah Artırım Tutarını Karşılamayan Matrah Beyanı İlgili (Asgari) Matrah Artırımı Tutarları Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince 2006-2009 yılları için beyanname verilen ve beyannamede vergiye esas matrah bulunan dönemler için yapılacak matrah artırımı uygulaması önceki bölümde açıklanmıştır. Beyanname verilmeyen ya da beyanname verilmekle birlikte zarar beyanı,zarar mahsubu, indirim ve istisna uygulamaları nedeniyle vergiye tabi matrah oluşmayan dönemlere ilişkin matrah artırımı uygulamaları ise Kanunun 6.maddesinde gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar vergisi mükellefleri itibariyle ayrı ayrı düzenlenmiştir. 1.3 Gelir Vergisi Mükelleflerinde Asgari Matrah Artırımı Tutarları Gelir vergisi mükelleflerince artırımda bulunmak istenen yıllık dönemler için, hiç beyanname verilmemiş ya da vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde zarar beyan edilmiş veya indirim ve istisnalar nedeniyle vergiye tabi matrah oluşmamış olması halinde vergilendirmeye esas alınacak matrah (asgari matrah) tutarları, aşağıda bir tablo halinde gösterilmiştir.ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde www.degerymm.com.tr ~ 5 ~ www.ecovis.com
etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakmış olanlar da beyanname vermemiş kabul edilerek matrah artırımında bulunabileceklerdir. Gelir Türleri İtibariyle Asgari Matrah Artırımı Tutarları İşletme Esasına Bilanço Esasına Basit Usule Geliri Sadece Diğer Gelir Göre Defter Göre Defter Tutanlar Tabi Olanlar Gayrımenkul Sermaye Sahipleri Yıllar Tutanları için (TL.) ve Serbest Meslek İçin (TL.) İçin (TL.) İradı Olanlar İçin (TL.) İçin (TL.) 2006 6.370 9.550 955 1.910 6.370 2007 6.880 10.320 1.032 2.064 6.880 2008 7.480 11.220 1.122 2.244 7.480 2009 8.150 12.230 1.223 2.446 8.150 Gelir Vergisi mükelleflerince matrah artırımında bulunmak istenen ilgili yıllar için beyanname verilmiş ve beyannamede vergiye tabi matrah yer almış olmakla birlikte, yukarıda (1.) bölümde açıklanan artırım oranlarına göre hesaplanan matrah artırım tutarlarının bu bölümdeki asgari matrah artırımı tutarlarının altında kalması halinde de, bu bölümdeki asgari matrah artırımı tutarları üzerinden vergi hesaplanacaktır. Asgari matrah artırımı uygulamasında, gayrimenkul sermaye iradı sahipleri (konut kira geliri elde edenler) için ilgili yıllar itibariyle belirlenen istisna tutarları dikkate alınmayacaktır. 1.4 Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Asgari Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı Tutarları Kurumlar vergisi mükelleflerince artırımda bulunmak istenen yıllık dönemler için, hiç beyanname verilmemiş ya da vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde zarar beyan edilmiş veya indirim ve istisnalar nedeniyle vergiye tabi matrah oluşmamış olması halinde vergilendirmeye esas alınacak matrah (asgari matrah) tutarları, aşağıda bir tablo halinde gösterilmiştir.ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya kazanç elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve kazançlarını vergi dairesinin bilgisi dışında bırakmış olanlar da beyanname vermemiş kabul edilerek matrah artırımında bulunabileceklerdir. Asgari Matrah Yıllar Artırımı Tutarları (TL.) 2006 19.110 2007 20.650 2008 22.440 2009 24.460 Kurumlar Vergisi mükelleflerince matrah artırımında bulunmak istenen ilgili yıllar için beyanname verilmiş ve beyannamede vergiye tabi matrah yer almış olmakla birlikte, yukarıda (1.) bölümde açıklanan artırım oranlarına göre hesaplanan matrah artırım tutarlarının bu bölümdeki asgari matrah artırımı www.degerymm.com.tr ~ 6 ~ www.ecovis.com
tutarlarının altında kalması halinde de, bu bölümdeki asgari matrah artırımı tutarları üzerinden vergi hesaplanacaktır. 1.5 Kurumlar Vergisi Mükelleflerince Tevkifata Tabi Yatırım İndirimi İstisnasından Yararlanan Kazançlar ve Diğer İstisna/İndirim Konusu Kazançları Bulunması Halinde Bu Kazançlara İlişkin Tevfikat Matrahlarında Artırım ve Asgari Matrah Artırımı Tutarları a)gelir Vergisi Kanununun Geçici 61.maddesi uyarınca 24.04.2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlarla ilgili yatırım istisnasından yararlanan kazançlar ile mükelleflerce bu tarihten önce düzenlenmiş olan yatırım teşvik belgeleri kapsamında ve yine bu tarihten önce gerçekleşen yatırımlar üzerinden hesaplanan ve kazancın yetersiz olması nedeniyle devretmiş olan yatırım indiriminden yararlanan kazançlar üzerinden dağıtılsın,dağıtılmasın %19,8 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.diğer bir deyişle, yatırım indiriminden yaralandığı için kurumlar vergisine tabi olmayan bahse konu kazançlar (ileride ortaklara yapılacak kar dağıtımı vergilemesine yönelik olarak) stopaja tabi tutulmaktadır. b)gelir Vergisi Kanununun 31.12.2015 tarihine kadar uygulanacak olan Geçici 67.maddesinde, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince elde edilen bazı finansal gelirlerin vergilemesine yönelik özel düzenlemeler yer almaktadır. Bahse konu maddenin 8.fıkrası ile; Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan menkul kıymetler yatırım fonları (borsa yatırım fonları ile konut finansman fonları ve varlık finansman fonları dahil) ile menkul kıymetler yatırım ortaklıklarının kurumlar vergisinden istisna edilmiş olan portföy kazançları, dağıtılsın veya dağıtılmasın %15 oranında vergi tevfikatına tabi tutulmuģtur.(bakanlar Kurulu bahse konu oranı sıfıra kadar indirmeye veya %15 e kadar artırmaya yetkilidir.) c)5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15.maddesinin 3.fıkrası ile, Türkiye de kurulu; 1)Menkul kıymetler yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançlarından, 2)Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançlarından, 3)Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançlarından, 4)Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançlarından, 5)Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançlarından, www.degerymm.com.tr ~ 7 ~ www.ecovis.com
dağıtılsın veya dağıtılmasın, kurum bünyesinde %15 oranında vergi kesintisi yapılması hükme bağlanmıştır.(bakanlar Kurulu bahse konu oranı sıfıra kadar indirmeye veya %15 e kadar artırmaya yetkilidir.) d)kurumlar vergisi mükelleflerinin artırımda bulunmak istedikleri dönemlerde yukarıda (a), (b) ve (c) bölümlerinde açıklanan tevfikata tabi tutulmuş kazanç ve iratlarının da bulunması halinde, bu vergiler yönünden vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olmamaları için, bu kazanç ve iratlar üzerinden tevkif edilen vergilerin de, ilgili yıllar için geçerli oranlarda artırılması Ģartı getirilmiģtir. Tevfikata tabi bahse konu kazanç ve iratların muhtasar beyanname ile beyan edilmemiģ olması halinde ise, kurumlar vergisi beyannameleri için geçerli asgari matrah artırım tutarlarının %50 si asgari tevfikat matrah artırımı tutarları olarak esas alınacaktır. Bahse konu tevfikat matrahı artırımı ile ilgili durum aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Tevfikat Matrahı Beyan Beyan Edilen Edilmemiş Olması Tevfikat Matrahlarına Halinde Uygulanacak Asgari Yıllar Uygulanacak Artırım Oranları Artırım Tutarları (TL.) 2006 %30 9.555.- 2007 %25 10.325.- 2008 %20 11.220.- 2009 %15 12.230.- Bahse konu artırım tutarları üzerinden %15 oranında vergi hesaplanacak ve ödenecektir. Bahse konu yatırım indirimi ve istisna kazançlara ilişkin tevfikat matrahları için artırımda ve beyanda bulunan mükelleflerin, bu yıllara ilişkin olarak vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmamaları için, ilgili yıllarda vergiye esas alınan kurumlar vergisi matrahlarını da (asgari tutarlardan az olmamak üzere) ilgili yıllar için geçerli oranlarda artırmaları Ģarttır. 2. KATMA DEĞER VERGĠSĠNDE MATRAH ARTIRIMI 2.1 İlgili Yıllar İtibariyle En Az Üç Aylık Beyannamelerin Verilmiş Olması Halinde Uygulama Katma değer vergisi mükelleflerinin, 2006-2009 yıllarına ilişkin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) beyannamelerindeki hesaplanan katma değer www.degerymm.com.tr ~ 8 ~ www.ecovis.com
vergisi yıllık toplamları üzerinden aşağıdaki tabloda yer alan oranlara göre belirlenecek katma değer vergisini vergi artırımı olarak beyan etmeleri halinde bu mükellefler nezdinde artırımda bulundukları yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak KDV incelemesi ve tarhiyatı yapılamayacaktır. Ġlgili yıllar itibariyle tüm aylık beyannamelerin verilmiģ olması halinde hesaplamaya bu beyannamelerde yer alan hesaplanan KDV tutarlarının toplamı esas alınacak; en az üç (veya daha fazla) aya ait beyannamenin verilmiģ olması halinde ise, bu yıla ait dönemlerden verilmiş olan beyannamelerdeki hesaplanan KDV tutarlarının ortalaması bir yıla iblağ edilerek artırıma esas olmak üzere yıllık hesaplanan KDV toplam tutarı bulunacak ve bu tutar üzerinden artırım tutarları hesaplanacaktır.(ilgili yılda verilen aylık beyanname sayısı 3 den az olması halindeki uygulama bir sonraki bölümde açıklanmıştır.) Tüm Aylık Beyanların En Az Üç Aylık Beyannamenin Verilmiş Olması Halinde Verilmiş Olması Halinde (Ver.Bey.Göre Yıla İblağ Yıllar (Yıllık Hesaplanan KDV Toplamı Üzerinden) Edilmiş Yıllık Hesap.KDV Toplamı Üzerinden) 2006 %3 %3 2007 %2,5 %2,5 2008 %2 %2 2009 %1,5 %1,5 KDV Kanununun 11/1-c maddesine (ihraç kayıtlı satışlar) ve geçici 17.maddesine (Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri kapsamı satışlar) göre tecil-terkin uygulamasından faydalanan mükelleflerde artırıma esas tutarın belirlenmesinde, tecil edilen vergiler hesaplanan vergiden düģülecektir.(ġlgili takvim yılı içinde yukarıdaki iģlemlerin yanı sıra vergiye tabi iģlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükelleflerin durumu aģağıdaki 2.3. numaralı bölümde açıklanmıştır.) 2.2 İlgili Yıllar İtibariyle Hiç Beyanname Verilmemiş ya da Üç Dönemden Az Aylık Dönem İçin Beyanname Verilmiş Olması Halinde Uygulama Katma Değer Vergisi mükelleflerince ilgili yıllar için hiç beyanname verilmemiş ya da üç dönemden az aylık dönem için beyanname verilmiş olması halinde, KDV matrah artırımında katma değer vergisi beyannameleri dikkate alınmayacak,bunun yerine,ilgili yıllar için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuģ olması Ģartıyla,bu matrah artırım tutarları (artırılan matrahlar) üzerinden %18 oranında katma değer vergisi artırımında bulunulmak suretiyle uygulamadan yararlanılabilecektir. www.degerymm.com.tr ~ 9 ~ www.ecovis.com
Bu durumda olan adi ortaklık, kolektif ve adi komandit ortaklıklarda ortakların tamamının gelir veya kurumlar vergisi yönünden matrah artırımında bulunmaları şarttır. 2.3 İlgili Takvim Yılı İçindeki İşlemlerinin Tamamının İstisna Kapsamında Olması veya Diğer Nedenlerle Hesaplanan KDV Bulunmaması İle Tecil- Terkin Kapsamı İşlemlerden Oluşması Halinde Uygulama İlgili takvim yılı içindeki işlemlerin tamamının KDV istisnaları kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşması veya diğer nedenlerle hesaplanan KDV bulunmaması ile tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması halinde, KDV matrah artırımında katma değer vergisi beyannameleri dikkate alınmayacak, bunun yerine, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuģ olması Ģartıyla, artırılan gelir/kurumlar vergisi matrah tutarları üzerinden %18 oranında KDV artırımında bulunmak suretiyle uygulamadan yararlanılabilecektir. Şu kadar ki, ilgili takvim yılı içinde yukarıdaki iģlemlerin yanı sıra vergiye tabi iģlemlerin de mevcudiyeti nedeniyle hesaplanan vergisi çıkan mükelleflerin bu madde hükmüne göre ödemeleri gereken katma değer vergisi tutarı, yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak % 18 oranındaki katma değer vergisi tutarından aşağı olamayacaktır. Bu kapsama giren mükellefler, gelir veya kurumlar vergisi için matrah artırımında bulunmamaları halinde bu madde hükmünden yararlanamayacaktır. 2.4 Vergilendirme Dönemi Üç Aylık Olan KDV Mükelleflerinde Uygulama Vergilendirme dönemi üç aylık olan katma değer vergisi mükelleflerinin KDV artırımı; - Tüm beyannamelerin verilmiģ olması halinde,beyannamelerde yer alan hesaplanan KDV tutarlarının yıllık toplamı üzerinden hesaplanacaktır. - En az bir adet üç aylık dönem beyannamesinin verilmiģ olması halinde, bu beyannamedeki / beyannamelerdeki hesaplanan KDV tutarı/tutarlarının ortalaması bir yıla iblağ edilerek, yıllık hesaplanan KDV tutarı bulunacak ve bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. - Hiç beyanname verilmemiģ olması halinde ise,ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması Ģartıyla,bu tutarlar üzerinden %18 oranında hesaplanacaktır. 2.5 KDV Matrah Artırımına İlişkin Diğer Hususlar a)kdv matrah artırımına ilişkin beyanların 6111 sayılı Kanunun yayım tarihini izleyen ikinci ayın sonuna (Nisan/2011 sonuna) kadar yapılması gerekmektedir. www.degerymm.com.tr ~ 10 ~ www.ecovis.com
b)katma değer vergisi mükelleflerinin, artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur. Şu kadar ki, mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde artırımda bulunulabilecektir. c)mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. d)artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran iģlemlerden doğan terkin ve iade iģlemleri ile ilgili inceleme ve tarhiyat hakkı saklı tutulmuģtur. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemeyecektir. e)bu madde hükmüne göre ödenecek katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak nazara alınmayacak, ödenmesi gereken katma değer vergilerinden indirilmeyecek veya herhangi bir şekilde iade konusu yapılmayacaktır. 3. GELĠR (STOPAJ) VE KURUMLAR (STOPAJ) VERGĠLERĠNDE MATRAH ARTIRIMI Bilindiği üzere ; a)gelir Vergisi Kanunun 94.maddesi uyarınca,maddenin birinci fıkrasında sayılan kişilerce (kurumlar vergisi mükellefleri dahil) maddede sayılan gelirlerin nakden veya hesaben ödenmesi sırasında, istihkak sahiplerinin gelir vergisine mahsuben tevkifat yapılması, b)kurumlar Vergisi Kanununun 15.maddesi uyarınca,maddenin birinci fıkrasında sayılan kişilerce maddede sayılan gelirlerin tam mükellef kurumlara nakden veya hesaben ödenmesi sırasında, istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben tevfikat yapılması, www.degerymm.com.tr ~ 11 ~ www.ecovis.com
c)kurumlar Vergisi Kanununun 30.maddesi uyarınca da, maddede sayılan gelirlerin dar mükellef kurumlara nakden veya hesaben ödenmesi sırasında,bu gelirleri ödeyen veya tahakkuk ettirilenler tarafından kurumlar vergisi kesintisi yapılması, gerekmektedir. 6111 Sayılı Kanunla,gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince bahse konu hükümler uyarınca tevfikata tabi ödemelerden bir kısmı için matrah artırımı imkanı getirilmiş olup,yapılan düzenleme kapsama giren ödeme türleri itibariyle aşağıdaki bölümlerde açıklanmıştır. 3.1 Ücret Ödemelerine İlişkin Matrah Artırımı Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesi uyarınca hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevfikatı yapmaya mecbur olan mükelleflerin, her bir vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine iliģkin gayrısafi tutarların yıllık toplamı üzerinden,aşağıdaki tabloda yer alan oranlarda hesaplanacak gelir vergilerini vergi artırımı olarak beyan etmeleri halinde, bu mükellefler nezdinde artırımda bulundukları yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak ücret yönünden gelir(stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır. Yıllar Artırım Oranları (Beyan Edilen Ücret Ödemelerine İlişkin Yıllık Gayrısafi Tutarların Toplamı Üzerinden) 2006 %5 2007 %4 2008 %3 2009 %2 olarak; Mükelleflerce vergi artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin a) Verilmesi gereken muhtasar beyannamelerden, en az bir döneme iliģkin beyanname verilmiģ olması halinde, beyan edilmiş ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutar ortalaması alınmak suretiyle bir yıla iblağ edilerek, artırıma esas olmak üzere yıllık ücretler üzerinden gelir (stopaj) vergisi matrahı bulunacak ve bu tutar üzerinden birinci fıkrada belirtilen oranlarda gelir vergisi hesaplanacaktır. www.degerymm.com.tr ~ 12 ~ www.ecovis.com
b) Hiç beyanname verilmemiģ olması halinde, her ay için hesaplanacak asgari gelir (stopaj) vergisine esas olmak üzere en az; 1) Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce ilgili yılda verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama işçi sayısı kadar işçi, 2) İlgili yılda aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde, bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar verilmiş olmak şartıyla, izleyen vergilendirme dönemlerinde verilen ilk aylık prim ve hizmet belgesindeki işçi sayısı kadar işçi, 3) Bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar aylık prim ve hizmet belgesinin hiç verilmemiş olması halinde en az iki işçi, çalıştırıldığı kabul edilmek ve ilgili yılın son vergilendirme döneminde onaltı yaşından büyük işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarı esas alınarak hesaplanan gelir (stopaj) vergisi matrahı üzerinden birinci fıkrada belirtilen oranlarda gelir vergisini ödemek suretiyle bu uygulamadan yararlanılacaktır. 3.2 Serbest Meslek Ödemeleri ve Gayrımenkul Sermaye İradı Ödemelerine İlişkin Matrah Artırımı a)gelir Vergisi Kanununun 94.maddesinin birinci fıkrasının; -(2) numaralı bendi uyarınca serbest meslek erbabı kiģilere yaptığı ödemeler üzerinden, -(5) numaralı bendi uyarınca bent hükmünde sayılan kişilere yaptığı gayrımenkul sermaye iradı (kira v.b.) ödemeleri üzerinden, b)kurumlar Vergisi Kanunun 15.maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca kooperatiflere taģınmaz kiralanması karģılığı yapılan kira ödemeleri üzerinden, Vergi tevfikatı yapmaya mecbur olan mükelleflerin, ilgili yıl içinde verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde (ilgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeksizin) yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrısafi tutarların yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda belirtilen oranlarda hesaplanacak vergiyi artırım olarak kabul etmeleri halinde, bu mükellefler nezdinde artırımı kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak bu ödemeler yönünden gelir(stopaj) ve kurumlar(stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır. www.degerymm.com.tr ~ 13 ~ www.ecovis.com
Yıllar Artırım Oranları (Beyan Edilen Yıllık Ödemeler Toplamları Üzerinden) 2006 %5 2007 %4 2008 %3 2009 %2 Matrah veya vergi artırımında bulunulan yıl içinde hiç muhtasar beyanname verilmemiģ olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen ödeme türünün beyannamede bulunmaması halinde; a) 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan ödemeler nedeniyle ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri için belirlenmiģ asgari gelir vergisi matrah tutarının % 50 si esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) vergisi matrahı üzerinden % 15 oranında hesaplanan vergiyi, b) 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendi ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan ödemeler nedeniyle ilgili yıllar için beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından oluģan gelir vergisi mükellefleri için belirlenen asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden % 15 oranında hesaplanan vergiyi, ödemek suretiyle, bu uygulamadan yaralanılabilecektir. Bu durumdaki mükelleflerce ilgili yıllar itibariyle asgari matrah artırımı tutarları ve bu tutarlar üzerinden hesaplanacak vergiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Yıllar 2006 2007 2008 2009 Serbest Meslek Ödemelerine İlişkin Asgari Matrah Artırımı Vergi Oranı Vergi Tutarı 4.775 %15 716,25 5.160 %15 774.- 5.610 %15 841,50 6.115 %15 917,25 Gayrımenkul Sermaye İradı Ödemeleri İçin Asgari Matrah Artırımı Vergi Oranı Vergi Tutarı 1.910 %15 286,50 2.064 %15 309,60 2.244 %15 336,60 2.446 %15 366,90 www.degerymm.com.tr ~ 14 ~ www.ecovis.com
3.3 Yıllara Sari İnşaat-Onarım İşleri İle İlgili Ödemeler,Çiftçilere Yapılan Ödemeler ve Esnaf Muaflığından Yararlananlara Yapılan Ödemelere İlişkin Matrah Artırımı a) Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi uyarınca, yıllara sari inşaat-onarım işleri nedeniyle iģi yapan kiģilere yapılan ödemeler üzerinden, b) Kurumlar Vergisi Kanununun; -15.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, yıllara sari inşaat-onarım işleri nedeniyle iģi yapan tam mükellef kurumlara yapılan ödemeler üzerinden, -30.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, yıllara sari inşaat-onarım işleri nedeniyle iģi yapan dar mükellef kurumlara yapılan ödemeler üzerinden, c) Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesinin birinci fıkrasının; -(11) numaralı bendi uyarınca çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemeler üzerinden, -(13) numaralı bendi uyarınca Esnaf Muaflığı ndan yararlananlara mal ve hizmet alımları karģılığında yapılan ödemeler üzerinden, vergi tevfikatı yapmaya mecbur olan mükelleflerin, ilgili yıl içinde verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dahil) muhtasar beyannamelerinde (ilgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeksizin) yer alan söz konusu ödemelerine iliģkin gayrısafi tutarların yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda belirtilen oranlarda hesaplanacak vergiyi artırım olarak kabul etmeleri halinde, bu mükellefler nezdinde artırımı kabul ettikleri yıllara ait vergilendirme dönemleri ile ilgili olarak bu ödemeler yönünden gelir(stopaj) ve kurumlar(stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır. Çiftçilere Yapılan Ödemeler ve Esnaf Yıllara Sari İnşaat-Onarım İşi Muaflığından Yararlananlara Yapılan Yıllar Ödemeleri Üzerinden Ödemeler Üzerinden) 2006 %1 Bu ödemeler için ilgili yıllarda geçerli oranların 2007 %1 %25 i 2008 %1 2009 %1 Mükelleflerce matrah veya vergi artırımında bulunulan yıl içinde hiç muhtasar beyanname verilmemiģ olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenen ödeme türünün beyannamede bulunmaması halinde; 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) www.degerymm.com.tr ~ 15 ~ www.ecovis.com
numaralı bendi ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bentlerinde yer alan ödemeler nedeniyle ilgili yıllar için bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiģ asgari gelir vergisi matrah tutarı esas alınarak belirlenen gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi matrahı üzerinden % 3, 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) numaralı bendinde yer alan ödemeler için % 2, (13) numaralı bendinde yer alan ödemeler için de % 5 oranında hesaplanan vergiyi, ödemek suretiyle, bu uygulamadan yararlanabilecektir. Bu durumdaki mükelleflerce ilgili yıllar itibariyle asgari matrah artırımı tutarları ve bu tutarlar üzerinden hesaplanacak vergiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Yıllar Asgari Matrah Artırımı Tutarı Yıllara Sari İnşaat-Onarım işlerine ilişkin ödemeler için Çiftçilere Zirai Mahsul ve Hizmet Alımı ödemelerine ilişkin Esnaf Muaflığından Yararlananlara Mal ve Hizmet Alımı Ödemelerine İlişkin Vergi Oranı Vergi Tutarı Vergi Oranı Vergi Tutarı Vergi Oranı Vergi Tutarı 2006 9.550 %3 286,50 %2 191,- %5 477,50 2007 10.320 %3 309,60 %2 206,40 %5 516,- 2008 11.220 %3 336,60 %2 224,40 %5 651,- 2009 12.230 %3 366,90 %2 244,60 %5 611,50 3.4 Gelir (Stopaj) ve Kurumlar (Stopaj) Vergilerinde Matrah Artırımına İlişkin Diğer Hususlar a)gelir(stopaj) ve Kurumlar(stopaj) vergilerinde matrah artırımına ilişkin beyanların, 6111 sayılı Kanunun yayım tarihini izleyen ikinci ayın sonuna (Nisan/2011 sonuna) kadar yapılması gerekmektedir. b) Bu madde uyarınca artırımda bulunulması durumunda ayrıca gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulmuş olması Ģartı aranmayacaktır. c) Gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi artırımında bulunmak isteyenlerin, yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için (ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınmak suretiyle) bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde artırımda bulunulacaktır. d) Gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, bu Kanunun yayımlandığı tarihten (25 ġubat 2011) önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. e) Bu madde hükmüne göre artırıma esas ücret tutarı ile matrahlar, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır. www.degerymm.com.tr ~ 16 ~ www.ecovis.com
f) Bu madde kapsamında artırımdan yararlanılarak hesaplanan gelir vergisine herhangi bir istisna ve indirim uygulanmayacaktır. 4. MATRAH VE VERGĠ ARTIRIMLARINA ĠLĠġKĠN ÖDEME ESASLARI 4.1 Matrah ve Vergi Artırımlarına İlişkin Ödemler İlgili bölümlerde de belirtildiği üzere; gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımı ve katma değer vergisinde artırım ile gelir(stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisinde artırım uygulamaları ile ilgili beyanların 6111 Sayılı Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna (Nisan/2011 sonuna) kadar ilgili vergi dairelerine yapılması gerekmektedir. Kanunun 18.maddesine göre ise, bahse konu beyanlara istinaden tahakkuk edecek vergiler, ilk taksidi bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü aydan (Mayıs/2011 den) başlamak üzere ikiģer aylık dönemler halinde azami 18 eģit taksitte ödenecektir. Tahakkuk edecek vergilerin Mayıs/2011 sonuna kadar tamamen ödenmesi halinde, bu tutara herhangi bir faiz uygulanmayacaktır. Taksitle ödenmek istenmesi halinde ise, borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, oniki veya onsekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri gerekecektir.tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacaktır. Taksitle yapılacak ödemelerde ilgili maddelere göre belirlenen tutar; 1) Altı eşit taksit için (1,05), 2) Dokuz eşit taksit için (1,07), 3) Oniki eşit taksit için (1,10), 4) Onsekiz eşit taksit için (1,15), katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır.kanun hükümlerinden yararlanmak üzere baģvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecektir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir. 6111 Sayılı Kanunun 168.maddesi ile, Bakanlar Kurulu matrah ve vergi artırımı için öngörülen başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir aya kadar uzatmaya yetkili kılınmıştır. www.degerymm.com.tr ~ 17 ~ www.ecovis.com
Ödenecek taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde süre tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda bitecektir. 4.2 Kredi Kartı Kullanmak Suretiyle Ödeme Yapılması Maliye Bakanlığına bağlı tahsil(vergi) dairelerine bu Kanun kapsamında ödenecek olan alacakların 6183 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre kredi kartı kullanılmak suretiyle ödenmesi uygun görüldüğü takdirde, ödemeye aracılık yapan bankalarca, kart kullanıcılarına kredi kartı işlemine konu borç tutarının, taksitler halinde yansıtılması ve taksit ödeme aylarında hesaplarına borç kaydedilmesi koşuluyla, bu ödemeler için ödeme tarihi olarak kredi kartının kullanıldığı gün esas alınacak ve borçluya tahsilatın yapıldığını gösterir makbuz verilecektir. Bu şekilde tahsil edilen tutarların bankalarca Hazine hesaplarına aktarılmasına ilişkin 6183 sayılı Kanunun 41 inci maddesinde belirlenen süre, taksit aylarının son gününü izleyen günden itibaren hesaplanacaktır. Taksitlerin kredi kartı kullanılmak suretiyle ödenmesi bu madde hükmüne göre katsayı uygulanmasına engel teģkil etmeyecektir. 4.3 İade Alacaklarından Mahsup Suretiyle Ödeme Yapılması Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine ödenmesi gereken amme alacaklarına uygulanmak üzere, bu Kanun hükümlerinden yararlanmak için başvuruda bulunan ve ödenecek tutarları ilgili vergi mevzuatı gereği iade alacağından kendi borçlarına mahsuben ödemek isteyen borçluların, bu taleplerinin yerine getirilebilmesi için başvuru ve/veya taksit süresi içinde ilgili mevzuatın öngördüğü bilgi ve belgeleri tam ve eksiksiz olarak ibraz etmeleri şartı aranacaktır. Bu takdirde, ilgili mevzuatın borçlunun mahsup talebine esas aldığı tarih itibarıyla bu Kanuna göre ödenecek tutara mahsup işlemleri yapılacak, mahsup talebine konu tutardan daha az tutarda mahsubun yapılması halinde, mahsuben ödeme suretiyle tahsil edilemeyen tutar için borçluya bildirimde bulunularak eksik ödenen bu tutarın bir ay içerisinde ödenmesi istenilecektir. Bu süre içerisinde eksik ödenen tutarın, ödenmesi gerektiği tarihten ödendiği tarihe kadar gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi halinde eksik ödenen tutar için bu Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmayacaktır. 5. MATRAH VE VERGĠ ARTIRIMINA ĠLĠġKĠN ORTAK HÜKÜMLER Önceki bölümlerde açıklanan; gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımı ve katma değer vergisinde artırım ile gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisinde artırım uygulamasına ilişkin ortak hükümler ise 6111 Sayılı Kanunun 9.maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; www.degerymm.com.tr ~ 18 ~ www.ecovis.com
a)hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunacaktır. b)hesaplanarak veya artırılarak ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmeyecek; indirim, mahsup ve iade konusu yapılmayacaktır. c)artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmayacak ve tahsil olunmayacaktır. d)matrah veya vergi artırımında bulunulması, 213 sayılı Kanunun defter ve belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. e)daha önce nezdinde vergi incelemesi yapılmış olan mükellefler, vergi incelemesi yapılan yıllar için de artırımda bulunabileceklerdir.. f)idarenin, artırımda bulunulmayan yıllar veya dönemler için vergi incelemesi yapma hakkı saklıdır. g)bu Kanuna göre matrah veya vergi artırımında bulunulması, bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce baģlanılmıģ olan vergi incelemeleri ile takdir iģlemlerine engel teģkil etmeyecektir. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında baģlanılan vergi incelemeleri ve takdir iģlemlerinin,(gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımında bulunan mükelleflerin bu dönemlere ilişkin yıllık gelir ve kurumlar vergilerine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin incelemeler ile KDV nde matrah artırımında bulunan mükelleflerin bu dönemden sonraki dönemlere devreden KDV ve artırımda bulunulan dönemlerle ilgili tecil-terkin, iade işlemlerine ilģkin incelemeler hariç olmak üzere) bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içerisinde sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilmeyecektir. Bu süre içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmayacaktır. Ġnceleme veya takdir sonucu tarhiyata konu matrah veya vergi farkı tespit edilmesi halinde, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce artırımda bulunulmuş olması şartıyla, inceleme ve takdir sonucu bulunan fark, bu Kanunun 6 ncı, 7 nci ve 8 inci madde hükümleri ile birlikte değerlendirilecektir. Ġnceleme ve takdir iģlemlerinin sonuçlandırılmasından maksat, inceleme raporları ve takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettirilmesidir. h)matrah veya vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için damga vergisi alınmayacaktır. www.degerymm.com.tr ~ 19 ~ www.ecovis.com
ı) 213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasındaki defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler, matrah ve vergi artırımı uygulamalarından yararlanamayacaklardır. i)mükelleflerin bu Kanuna göre matrah veya vergi artırımı yaptıkları dönemlere ilişkin olarak kanuni süresinde vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle 213 sayılı Kanunun usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına iliģkin hükümleri uygulanmayacaktır. j)bu Kanun hükümlerine göre matrah veya vergi artırımı ile ilgili olarak doğru beyan edilmemesi(artırım oranlarının yanlış uygulanması gibi) veya vergi hataları (vergi oranının yanlış uygulanması gibi) nedeniyle eksik tahakkuk eden vergiler, ilk taksit ödeme süresinin sonunda tahakkuk etmiş sayılacak ve bu Kanunda açıklandığı şekilde tahsil edilecektir. k)matrah ve vergi artırımı ile ilgili uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Uygulamaya ilişkin olarak Maliye Bakanlığının Tebliğ düzenlemeleri beklenmektedir. Saygılarımızla. Değer Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., Büyükdere Cad. Nevtron İş Hanı No.119/6, 34349 Gayrettepe İstanbul Türkiye Tel: +90 212 211 9901, 02, 04 Faks: +90 212 211 9952 E-mail: info@degerymm.com.tr A Member of ECOVIS International tax advisors accountants auditors lawyers in Austria, Belgium, Bulgaria, China, Croatia, Cyprus, Czech Republic, Denmark, Estonia, France, Germany, Great Britain, Greece, Hong Kong, Hungary, India, Ireland, Italy, Japan, Republic of Korea, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, Netherlands, Norway, Poland, Portugal, Qatar, Romania, Russia, Slovak Republic, Slovenia, Spain, Sweden, Switzerland, Turkey, Ukraine and USA (associated partners). ECOVIS International is a Swiss association. Each Member Firm is an independent legal entity in its own country and is only liable for its own acts or omissions, not those of any other entity. Değer Bağımsız Denetim ve YMM A.ġ. is a Turkish Member Firm of ECOVIS International www.degerymm.com.tr ~ 20 ~ www.ecovis.com