SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI S A M S U N TİCARET VE SANAYİ ODASI İKTİSADİ RAPOR. Yayın No:2011/1. SAMSUN Ağustos 2011 İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN

S A M S U N TİCARET VE SANAYİ ODASI İKTİSADİ RAPOR 2011 Yayın No:2011/1 SAMSUN Ağustos 2011 İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN i

Bu eserin tüm telif hakları Samsun Ticaret ve Sanayi Odası na aittir. Samsun Ticaret ve Sanayi Odası nın ismi kaydedilmek koşulu ile yayından alıntı yapmak mümkündür. Ancak Samsun Ticaret ve Sanayi Odası nın yazılı izni olmaksızın yayının tamamı veya bir bölümü kopyalanamaz, çoğaltılamaz, ticari amaçlarla kullanılamaz. 1.BASKI Ağustos 2011, SAMSUN Samsun TSO yayınları için ayrıntılı bilgi Ekonomik Araştırmalar servisinden temin edilebilir. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI HANÇERLİ MAHALLESİ ABBASAĞA SOKAK NO:8 55020 SAMSUN Tel:0.362.432 36 26 Faks:0.362.432 90 55 E-Posta: samsuntso@samsuntso.org.tr Web: www.samsuntso.org.tr Hazırlayan: İbrahim ÇELİK Samsun TSO, Genel Sekreter Yardımcısı Cilt-Baskı: Bu Yayın 2000 Adet Basılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN ii

SUNUŞ Odamız, üyelerinin ve bölgesinin ihtiyaçları doğrultusunda politikalar üreterek, sınai, ticari ve sosyal bakımdan ülke kalkınmasına destek sağlamayı misyon olarak belirlemiştir. Bu misyon bağlamında şehrimizde iş dünyasının daha fazla yatırım yapabileceği cazip bir ortamın sağlanması büyük önem arz etmektedir. Yatırım ortamını iyileştirmek ise sorunların doğru tespit edilmesi ile mümkündür. Sorunları doğru tespit edilmesi beraberinde doğru çözümleri de getirecektir. Doğru tespitler ise ancak elinizde güvenilir bilgi varsa mümkündür. Samsun Ticaret ve Sanayi Odası olarak her yıl yayınladığımız istatistikî bilgiler, tablolar ve grafiklerden oluşan Samsun İktisadi Raporları ile kentimizin bir fotoğrafını çekiyor ve ilimizin ve iş dünyamızın yaşadığı sorunlara doğru tespitler konulması için aracı oluyoruz. Bu raporlar farklı birçok kurumca hazırlanan verilerin titiz bir çalışma sonucu detaylı olarak bir araya getirilmesiyle oluşturulmaktadır. Çalışmamızda şehrimize ait toplumsal ve kültürel yapı, ekonomik yapı ve makroekonomik göstergelere yer verilmiştir. Raporumuzun başta üyelerimize, karar vericilere, iş dünyasına, akademisyenlere, kısacası toplumdaki bütün kesimlere yönelik bir yol haritası oluşturacağına inanıyoruz. Bu vesileyle Samsun İktisadi Rapor 2011 çalışmasının hazırlanmasında büyük emeği geçen odamız çalışanları başta olmak üzere katkısı olan tüm kişi ve kurumlara teşekkürü bir borç bilirim. Salih Zeki MURZİOĞLU Yönetim Kurulu Başkanı İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN iii

İÇİNDEKİLER SAYFA KONU 1 GENEL DURUM 7 TARİHÇE 11 COĞRAFİ YAPI 17 NÜFUS/GÖÇ/DEMOGRAFİK GÖSTERGELER 29 SAMSUN İLÇELERİ 37 EKONOMİK YAPI 39 GAYRI SAFİ KATMA DEĞER/GAYRI SAFİ YURT İÇİ HASILA 49 KAMU YATIRIMLARI 55 YATIRIM TEŞVİKLERİ 61 SANAYİ 65 ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ 71 KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ 73 İSO 500 FİRMALARI 77 SAMSUN SERBEST BÖLGESİ 81 KOSGEB SAMSUN 87 ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI (OKA) 91 MARKA/PATENT/FAYDALI MODEL/ENDÜSTRİYEL TASARIM 95 FİRMA İSTATİSTİKLERİ 101 ODALAR 102 TİCARET VE SANAYİ ODALARI 103 SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI ÜYE İSTATİSTİKLERİ 105 ESNAF VE SANATKAR ODALARI 107 DIŞ TİCARET 122 TİM İLK 1000 İHRACATÇI FİRMA LİSTESİ 123 SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ DIŞ TİCARET VERİLERİ 129 BANKACILIK 141 PROTESTOLU SENETLER 147 VERGİ İSTATİSTİKLERİ 148 VERGİ TAHAKKUK VE TAHSİLATI 150 MÜKELLEF SAYILARI 156 VERGİ REKORTMENLERİ 159 İLLERARASI REKABET 167 İŞGÜCÜ/İSTİHDAM/İŞSİZLİK 173 SOSYAL GÜVENLİK 183 TARIM VE HAYVANCILIK 195 ULAŞTIRMA 209 ENERJİ VE MADENLER 210 SAMSUN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI 211 ELEKTRİK ENERJİSİ 213 EĞİTİM 219 YÜKSEK ÖĞRETİM 220 ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ 222 CANİK BAŞARI ÜNİVERSİTESİ 223 SAĞLIK 227 KÜLTÜR VE TURİZM 235 ÇEVRE 241 SPOR İSTATİSTİKLERİ 245 BİNA İSTATİSTİKLERİ 249 SUÇ İSTATİSTİKLERİ 253 AVRUPA BİRLİĞİ HİBELERİ 257 KÖYDES İSTATİSTİKLERİ 261 SAYILARLA SAMSUN İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN iv

GENEL DURUM İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 1

GENEL DURUM Bu raporumuzda Samsun u ekonomik ve sosyal birçok yönleriyle incelemeye, İlimizin geçmiş yıllardaki ve bugünkü sosyoekonomik durumunu gözler önüne sermeye çalıştık. Binlerce yıllık tarihi ile birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehir olan Samsun halen bölgesinin sosyoekonomik olarak en büyük kenti durumundadır. Samsun coğrafi konumu itibariyle birçok avantaja sahiptir. Kara, Deniz, Hava ve demiryolu ulaşımına sahiptir. Birçok Liman hizmeti veren tesisi bulunmaktadır. Hafif raylı sisteme sahiptir. 1927 yılında Samsun ülke nüfusu içinde %1.91 lik bir paya sahipken 2010 yılında bu oran % 1,70 e gerilemiştir. Samsun un Nüfus artışı (%0.2) Türkiye ortalamasının (%1.6) çok altındadır. İlimiz net göç vermektedir (9,407Kişi, %-7.48). Samsun un Merkezde yer alan Atakum, Canik ve İlkadım ilçelerine yoğun göç yaşanmaktadır. Samsun un şehir nüfusu oranı %65.2 ile Türkiye ortalamasının altındadır. Samsun Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması 2003 raporunda 81 il arasında 32. Sırada bulunmaktadır. Samsun 1996 yılında yapılan benzer çalışmada 76 il arasında 35. Sırada yer almaktaydı. İlimizde 17 ilçe, 40 Belediye, 946 köy bulunmaktadır. Samsun un Köy sayısı payı %2.75 olup 5. Sıradadır. Samsun un ilçeleri arasında ciddi ekonomik gelişmişlik farkları vardır. DPT İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004) raporuna göre 10 ilçemizin gelişmişlik endeksi (-) eksidir. Türkiye deki 872 ilçe arasında son sıralarda bulunan (6.Grup) üç ilçemiz bulunmaktadır. Örneğin Asarcık 796., Ayvacık 789., Salıpazarı 761., Vezirköprü 710. Sıradadır. Birinci gelişmişlik grubunda yer alan ilçemiz bulunmamaktadır. 2003 yılında 10 ilçenin Sosyo Ekonomik Gelişmişlik sıralaması düşerken 5 ilçenin sıralaması yükselmiştir. Ancak sıralaması yükselen 5 ilçenin de sadece ikisinin endeksi pozitiftir. Genel anlamda bütün ilçelerin endekslerinde 1996 yılına göre gerileme söz konusudur. Samsun merkez dahi 1996 yılında 1.gelişmişlik grubunda 15. Sırada yer alırken 2004 yılı çalışmasında 2. Gelişmişlik grubuna düşmüş ve 25. Sıraya gerilemiştir. Samsun un da içinde yer aldığı TR83 Bölgesinde (Samsun-Tokat-Çorum-Amasya) gayrı safi katma değerinde tarım sektörünün payı düşerken sanayi ve hizmetler sektörünün payı artmaktadır. Bölgede 2004 yılında Tarım sektörünün gayrı safi katma değer payı %22.7 iken 2008 yılında bu rakam %18.6 ya gerilemiştir. Sanayi sektörünün payı %19.7 dan, %21.6 ya, hizmetler sektörünün payı ise %57.6 dan %59.8 e yükselmiştir. 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 ve 2010 yıllarında Samsun un toplam kamu yatırımlarından almış olduğu payda önceki yıllara göre önemli bir artış olmakla birlikte 2011 yılı kamu yatırım payında önemli bir düşüş mevcuttur. 2010 programına göre de Samsun un almış olduğu kamu yatırımı %1.15 pay ile 389 milyon 958 bin TL iken 2011 kamu yatırımı 0.65% pay ile 236 milyon 326 bin TL olmuştur. 2010 yılında 8. Sırada olan Samsun 2011 yılında 21. Sıraya gerilemiştir. Samsun kamu yatırımlarında; 2005 yılında %1.13 pay ile 14. sırada, 2006 yılında %1.06 pay ile 12. sırada, 2007 yılında %1.03 pay ile 14. sırada, 2008 yılında %1.36 pay ile 6. sırada, 2009 yılında %1.36 pay ile 8. sırada, 2010 yılında %1.15 pay ile 8. sırada, 2011 yılında %0.65 pay ile 21. Sırada yer almaktadır. 2011 yılında Samsun da kamu yatırımlarının sektörel olarak; Diğer Kamu hizmetleri %26, ulaştırma-haberleşme %25, tarım %19, eğitim %12, sağlık %12, Enerji %3, Madencilik %2 ve Konut %1 şeklinde sıralandığı görülmektedir. Samsun 2007 ila 2010 yılları arasında Samsun kişi başına kamu yatırımında Türkiye ortalamasının üzerindedir. Ancak 2011 programına göre Samsun (189.TL/Kişi) Türkiye ortalamasının (265.TL/Kişi) altında kalmıştır. Samsun Yüksek Planlama Kurulunun 16 Ekim 1997 tarih, 97/88 sayılı kararı ile 1. Derecede kalkınmada öncelikli yöreler kapsamına alınmış ve halen Kalkınmada Öncelikli yöre statüsündedir. 16 Temmuz 2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile 3. Bölgede yer almakta ve bütün teşvik unsurlarından yararlanmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 2

Samsun un 2006-2010 yıllarında almış olduğu yatırım teşvik belgeleri incelendiğinde 2008 yılından sonra belge sayısı ve istihdam payında artış eğilimi görülmektedir. 2010 yılında Sabit yatırım tutarında 2009 yılına göre azalma görülmektedir. 2010 yılında Samsun da yatırım yapmak için alınan yatırım teşvik belgelerinden 5 adedi tarım, 40 adedi imalat,1 adedi enerji ve 27 adedi de hizmetler sektöründe yatırım yapmak için alınmıştır. Yatırım teşvik belgelerinde İmalat sektörünün ağırlığı bulunmaktadır. İlimizde Samsun Merkez OSB, Samsun Gıda İhtisas OSB, Kavak OSB, Bafra OSB ve Havza İhtisas OSB olmak üzere toplam 5 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Kavak OSB, Bafra OSB ve Gıda İhtisas OSB lerde yatırımcılara arsa tahsisleri devam etmektedir. Üretim ve İhracatın büyük bir kısmı başta Merkez OSB olmak üzere Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleşmektedir. İlimizde, 5 tanesi büyükşehir sınırları içerisinde olmak üzere toplam 14 adet (KSS) küçük sanayi sitesi bulunmaktadır. Bu sanayi sitelerinde Haziran 2011 itibariyle toplam 6,869 işyeri vardır. Sanayi sitelerinin doluluk oranı %78.73 dır. Samsun İşgem (İş Geliştirme Merkezi) kurulduğu 2007 yılından beri 40 adet firmaya destek vermiştir. İlimizde yaklaşık 800 sanayici firmanın (Ticaret Sicil ve Esnaf Sicile Kayıtlı) sanayi sicil belgesi mevcuttur. Gıda ürünleri ve içecek, Ana Metal Sanayi, Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat, Ağaç ve Mobilya ile Bitkisel üretim sektörleri öne çıkan sektörlerdir. Samsun dan yapılan ihracatın büyük bir kısmı Sanayici firmalarca gerçekleştirilmektedir. İhracatın büyük bir kısmını demir çelik, demir ve çelikten eşya, makine ve cihazlar ile parçaları, plastik ve plastikten mamul eşya ve gıda maddeleri oluşturmaktadır. İstanbul Sanayi Odası nın yapmış olduğu Türkiye nin 500 büyük sanayi kuruluşu anketi çalışmalarına göre 2010 yılında ilk 500 arasına 4 Samsun firması, ikinci 500 arasına ise 6 Samsun firması girmiştir. Samsun Serbest Bölgemizde alım-satım konusunda faaliyet gösteren 15 adet kiracı kullanıcı, üretim konusunda faaliyet gösteren 5 adet yatırımcı kullanıcı, 1 adet depolama, 1 adet kiralama ve 1 adet de işletme ruhsatlı olmak üzere toplam 23 adet ruhsatlı firma bulunmaktadır. Bölgenin resmi açılışının yapıldığı 1998 yılından 2010 Aralık sonuna kadar ticaret hacmi toplam 896.021.397 $ kadardır. Samsun un sınai mülkiyet hakları konusunda ülke içindeki payı çok düşüktür. 2010 yılı itibariyle Endüstriyel tasarım başvuru payı %0.38 tescil payı %0.39, marka başvuru payı %0.64 tescil payı %0.51, faydalı model başvuru payı %0.80 tescil payı %0.89, patent başvuru payı %0.46 tescil payı %0.16 dır. Samsun un 2010 yılı sonu itibariyle endüstriyel tasarım başvuru sayısı sırası 23, endüstriyel tasarım tescil sayısı sırası 20, marka başvuru ve tescil sayısı sırası 20, faydalı model başvuru ve tescil sayısı 17, patent başvuru sayısı sırası 19, patent tescil sayısı sırası ise 36 dır. 2007-2010 yıllar incelendiğinde Samsun da kurulan şirket sayısı payında artış, kurulan kooperatif ve gerçek kişi ticari işletme sayısı payında ise gerileme söz konusudur. Tasfiye edilen şirket ve kooperatif sayısı payında düşüş görülmektedir. Kapanan şirket ve kooperatif sayısı payında azalma, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı payında ise artış görülmektedir. Yabancı sermayeli firma sayısı bakımından Samsun %0.16 pay ve 44 adet firma ile 22. Sırada bulunmaktadır. İlimizde altı adet Ticaret ve Sanayi Odası mevcuttur. Bu Odalara kayıtlı toplam faal üye sayısı 01.08.2011 tarihi itibariyle 9,106 adettir. Samsun faal esnaf sayısı bakımından 30.05.2011 tarihi itibariyle 43,940 faal üye ve %2.3 pay ile Türkiye de 10. Sırada bulunmaktadır. Samsun, Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlanan İl İl Dış Ticaret Potansiyeli çalışmasına göre Sıradan olmayan ürünler ihraç eden çeşitliliği yüksek iller sınıfında değerlendirilmekte ve Yeni Nesil Yatırım Teşvikleri önerilmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 3

Samsun da yerleşik 192 firma 2010 yılında dünyanın 112 ülkesine toplam 275 Milyon$ ihracat gerçekleşmiştir. 2003-2010 yılları arasında İhracat Türkiye de %141 artarken, Samsun da %394 oranında artmıştır. Samsun da 2010 yılında bir önceki yıla göre ihracat %9.6 oranında azalırken aynı dönemde Türkiye de ihracat %11.6 oranında artmıştır. Samsun 2010 yılında %0.24 ihracat payı ile 29. Sırada yer almaktadır. 2010 yılında Samsun da yerleşik 216 firma, dünyanın 70 ülkesinden toplam 612 milyon $ lık ithalat gerçekleştirmiştir. Samsun 2010 yılında toplam ithalat tutarı sıralamasında %0.33 pay ile 19. sıradadır. 2003-2010 yılları arasında ithalat Türkiye de %168 artarken, Samsun da %279 oranında artmıştır. Samsun da 2010 yılında bir önceki yıla göre ithalat %27.7 oranında artarken aynı dönemde Türkiye de ithalat %31.7 oranında artmıştır. 2010 yılında En fazla ihracatın Endonezya, Almanya, Irak, Mısır, İtalya, Rusya Federasyonu, Azerbaycan ve Belçika ya yapıldığı görülmektedir. En fazla ithalatın ise Rusya Federasyonu, ABD, İtalya, Almanya, Romanya ve Çin den yapıldığı görülmektedir. Samsun un kişi başına ihracat ve ithalat rakamları Türkiye ortalamasının çok altındadır. 2010 yılında Türkiye de kişi başına ihracat 1,546 $ iken Samsun da 220$ dır. Yine 2010 yılında kişi başına ithalat 2,517$ iken Samsun da kişi başına ithalat 489$ kadardır. Türkiye İhracatçılar Meclisinin açıkladığı İlk 1000 ihracatçı listesinde 2009 yılında 6 Samsunlu firma, 2010 yılında 5 Samsunlu firma yer almıştır. İlimizde 31.12.2010 tarihi itibariyle 19 bankanın 119 şubesi ile 4 katılım bankasının birer şubesi olmak üzere toplam 123 banka şubesi bulunmaktadır. Samsun bankalarında 2010 yılı sonu itibariyle 2 milyar 657 milyon dolarlık mevduat bulunmakta ve %0.73 pay ile 17. Sırada yer almaktadır. 2010 yılı kredi stoku ise 2 Milyar 838 Milyon dolara ulaşarak %0.97 pay ile yine 17. Sırada yerini almıştır. Samsun un toplam mevduat payı hem çok düşük ve azalmakta, toplam kredi stok miktarı da sürekli artmaktadır. 2010 yılı sonu itibariyle kredi stok miktarının, mevduat miktarını geçtiği görülmektedir. Samsun un kredi mevduat oranı ise 2002 yılında %22.4 iken 2010 yılı sonunda bu oran %106.8 e yükselmiştir. 2007/2010 yıllarında Samsun kişi başına mevduat ve kredi stokunda Türkiye ortalamasının çok altında yer almaktadır. 2010 yılında Samsun kişi başına mevduat miktarında 2,121.-$ ile Türkiye 35. si, Kişi Başına kredi stok miktarında ise 2,266.-$ ile Türkiye 28. si, durumundadır. Şehrimizde toplam mevduatın %57.41 i tasarruf mevduatı, %21.5 i döviz tevdiat hesabı, %14.38 i ticari kuruluşlar mevduatı, %4.65 i resmi kuruluşlar mevduatı şeklindedir. Türkiye de ise mevduatın %39.36 sı tasarruf mevduatı, %27.85 i Döviz tevdiat hesabı, %18.59 u Ticari kuruluşlar mevduatı, %4.25 i resmi kuruluşlar mevduatıdır. Samsun da 2010 yılı sonu itibariyle toplam kredilerin %85.86 sı ihtisas dışı kredilerden, %14.14 ü de ihtisas kredilerinden oluşmaktadır. Tarım kredilerinin payı %7.96, mesleki kredilerin payı ise %2.12 kadardır. Türkiye de ise 2010 yılı sonu itibariyle toplam kredilerin %93.4 ü ihtisas dışı kredilerden, %6.6 sı da ihtisas kredilerinden oluşmaktadır. Tarım kredilerinin payı %3.5, mesleki kredilerin payı ise %0.97 kadardır. Samsun un yıllar itibariyle protestolu senet durumu incelendiğinde, hem protestolu senet sayısı bakımından hem de protestolu senet tutarı bakımından Türkiye sıralamasının sürekli yükseldiği ve payının da arttığı görülmektedir. Protestolu senet sayısı bakımından 2000 yılında Samsun un payı %0.94 iken 2010 yılsonu itibariyle bu oran %1.77 ye yükselmiştir. Samsun protestolu senet sayısı bakımından 2000 yılında 19. Sırada iken 2010 yılında 11. Sıraya yükselmiştir. Protestolu senet tutarı bakımından 2000 yılında Samsun un payı %0.51 iken 2010 yılsonu itibariyle bu oran %1.33 e yükselmiştir. İlimiz protestolu senet tutarı bakımından 2000 yılında 22. Sırada iken 2010 yılında 13. Sıraya yükselmiştir. Protestolu senet başına tutar ortalama değerleri de Türkiye ortalamasına yaklaşmaktadır. Samsun senet başına tutar bakımından 2000 yılında Türkiye ortalamasının %54.5 ine ulaşırken, 2010 yıl sonu itibariyle Türkiye ortalamasının %75.4 üne ulaşmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 4

Samsun ve Türkiye nin 2006-2010 yılları arasındaki vergi tahakkuk ve tahsilatları incelendiğinde Samsun un tahsilat oranının Türkiye ortalamasının altında kaldığı görülmektedir. Samsun da Türkiye de olduğu gibi yıllar itibariyle tahsilat oranlarında düşme söz konusudur. Samsun 2010 yılında; Tahsilat oranı sıralamasında 30., Tahsilat artışı sıralamasında 31., Toplam tahsilat içindeki pay sıralamasında 15., Tahakkuk artışı sıralamasında 40., Toplam tahakkuk içindeki pay sıralamasında 17. Sırada yer almıştır. Samsun un 2003 yılında %1.22 pay ile 26,176 olan Katma Değer Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.25 pay ile 18. Sırada ve 28,278 e ulaştığı, 2003 yılında %1.38 pay ile 23,941 olan Gelir Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.42 pay ile 15. Sırada ve 23,979 a ulaştığı, 2003 yılında %0.82 pay ile 4,945 olan Kurumlar Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %0.82 pay ile 19. Sırada ve 5,335 e ulaştığı, 2003 yılında %1.94 pay ile 9,550 olan GMSİ Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.01 pay ile 16. Sırada ve 9,825 e ulaştığı, 2003 yılında %2.16 pay ile 17,698 olan Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %2.15 pay ile 17. Sırada ve 15,641 e düştüğü, 2003 yılında %1.32 pay ile 26,783 olan Gelir Stopaj Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.28 pay ile 17. Sırada ve 30,117 e ulaştığı görülmektedir. İllerarası Rekabetçilik Endeksi 2007-2008 sonuçlarına göre 81 il arasında 15. olduğu görülen Samsun un, 2008-2009 da 16. sıraya gerilediği ve 2009-2010 Genel Endeks sıralamasında bu sırasını koruduğu tespit edilmiştir. Genel Endeks değeri 25,55 olan Samsun un rekabet gücünü meydana getiren alt endeksler incelendiğinde; Erişilebilirlik Alt Endeksi nin payının %55,83 olduğu, bunu sırasıyla %24,69 ile Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi nin ve %18,76 ile Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi nin takip etmekte olduğu saptanmıştır. Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi nin ilin rekabet gücündeki payı %0,72 oranındadır. Samsun un 2008 de %7.8 olan işsizlik oranı, 2009 yılında %7.3 e gerilemiş, 2010 yılında ise tekrar 2008 seviyesine ulaşarak %7.8 olarak gerçekleşmiştir. Samsun un işsizlik oranı Türkiye ortalamasının altında seyretmektedir. 2008 ila 2010 yıları arasında Samsun da işsizlik oranı değişmemiş, işgücüne katılım oranı %10.2, istihdam oranı da %10.3 oranında azalmıştır. Türkiye de ise işsizlik oranı %8.2, işgücüne katılım %4.1 ve istihdam oranı da %3.1 artmıştır. Samsun un Öncelikli Yaşam Göstergeleri İncelendiğinde 2010 Yılı sonunda; Sosyal Güvenlik Kapsamının (Yeşil Kart Hariç) Toplam il Nüfusuna Oranı bakımından 47. Sırada, Sosyal Güvenlik Kapsamı Dışında Kalan Nüfus bakımından 10.sırada, Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışanların Toplam il Nüfusuna Oranı bakımından 48. Sırada, Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Emeklilerin Toplam il Nüfusuna Oranı bakımından 30.sırada, Sosyal Güvenlik Kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların il nüfusuna oranı bakımından 49.sırada, 2022 sayılı yasadan yararlananların oranı bakımından 44. Sırada, Yeşil Kartlı Sayısı bakımından 19.sırada olduğu görülmektedir. Samsun un Tarım alanı payının düştüğü, Sebze bahçelerinin alan payının arttığı, Meyveler, içecek ve baharat bitkileri alan payının azaldığı görülmektedir. Yine Samsun un örtü altı sebze ve meyve alanı miktarı ve payının arttığı görülecektir. 2009 yılı itibariyle Samsun un; Toplam bitkisel üretim değeri sırası 11, Kişi başına bitkisel üretim değeri sırasının 30, Canlı hayvan değeri sırasının 22, kişi başına canlı hayvan değeri sırasının 55, Hayvansal ürünler değeri sırasının 16, Kişi başına hayvansal ürünler değeri sırasının 52 olduğu görülmektedir. Samsun 2009 yılında trafik kazası sayısı bakımından 2,071 kaza ve %1.86 pay ile 15. Sırada, Ölü sayısı bakımından 105 ölü ve %2.43 pay ile 10. Sırada, yaralı sayısı bakımından da 4,007 yaralı ve %1.99 pay ile 13. Sırada yer almaktadır. Türkiye de yaklaşık her 25 kazada 1 kişi hayatını kaybederken Samsun da her 20 kazada 1 kişi hayatını kaybetmektedir. Türkiye de kaza başına 1.81 kişi yaralanırken Samsun da bu rakam 1.93 tür. Samsun otomobil sayısı bakımından 2010 yılı itibariyle %1.30 pay ve toplam 97,909 otomobil ile 19. Sırada, Bin kişi başına özel otomobil sayısının Türkiye ortalamasının (102) çok altında ve 78 araç ile 43. Sırada, Minibüs sayısı bakımından %2.86 pay ve 11,053 minibüs ile 6. Sırada, Traktör sayısı bakımından %3.10 pay ve 43,500 adet traktör ile 6. Sırada, Kamyonet sayısı bakımından %1.75 pay ve 42,018 adet kamyonet ile 14. Sırada olduğu görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 5

Samsun un toplam elektrik tüketim payı ile Sanayi elektrik tüketim payının artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2000 yılında %1.09 olan toplam elektrik tüketim payı 2009 yılında %1.21 e yükselmiştir. Yine 2000 yılında %0.71 olan sanayi elektrik tüketim payı 2009 yılında %1.14 e yükselmiştir. Samsun 1,542 KWh lik kişi başına toplam elektrik tüketimi ve 645 KWh lik kişi başına sanayi elektrik tüketimi ile Türkiye ortalamasının altında bulunmaktadır. Türkiye nin kişi başına toplam elektrik tüketimi ortalaması 2,162 KWh ve kişi başına sanayi elektrik tüketimi 971 KWh dir. Samsun hem toplam elektrik tüketiminde hem de sanayi elektrik tüketiminde 20. Sırada yer almaktadır. Samsun un ilk ve ortaöğretim eğitim durumu incelendiğinde; şube başına düşen öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumda olduğu, ancak 2010 yılında şube başına öğrenci sayısının 2002 yılına göre daha fazla olduğu, şube başına öğrenci sayısında az da olsa artış görüldüğü, şube başına öğretmen sayısı bakımından Türkiye ortalamasını yakaladığı, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumda olduğu görülmektedir. İlimizde halen Ondokuzmayıs Üniversitesi ve Canik Başarı Üniversitesi olmak üzere iki üniversite bulunmaktadır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi 1975 yılında kurulmuş olan bir devlet üniversitesidir. 25 bin öğrencisi ve 2 bin akademik personeli bulunmaktadır. 2009 yılı yayın sayısına göre 10. Sırada yer almaktadır. Canik Başarı Üniversitesi Başarı Eğitim Kültür ve Sağlık Vakfı ile Tanrıverdi Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Vakfı güç birliği yaparak 10 Haziran 2009 tarihinde Canik Başarı Üniversitesinin kuruluş çalışmalarına başlamışlardır. Üniversitenin 2012-2013 akademik eğitim-öğretime başlaması için çalışmalar yapılmaktadır. İlimiz hekim sayısı bakımından 10. sırada, pratisyen hekim sayısı bakımından 8. sırada, toplam hekim sayısı bakımından 8. sırada, Diş hekimi sayısı bakımından 9. sırada, sağlık memuru sayısı bakımından 8. sırada, hemşire sayısı bakımından 9. sırada, ebe sayısı bakımından da 12. sırada bulunmaktadır. Samsun un hastane yatak sayısı payı 2002 yılına göre düşük olmakla birlikte 2007 yılı itibariyle yüzbin kişi başına düşen hastane yatak sayısı sıralamasında 14. Sıradadır. Samsun 1 adet ambulans helikoptere sahip olup 2010 yılında taşınan hasta sayısı 170 tir. Samsun 2009 yılı itibariyle %2 pay ile 33 sinema salonuna ve 3,503 sinema koltuğuna sahiptir. %3.39 pay ile 7 adet tiyatro salonuna ve 1,414 adet tiyatro koltuk sayısına sahiptir. Tiyatro gösteri sayısı payı %5.74 ile 1,079 adettir. Tiyatro seyirci sayısı payı %2.13 ile 92,100 adettir. %1.39 pay ile 16 adet kütüphaneye sahiptir. %1.64 pay ile 3 adet müzeye sahiptir. İlimiz 2009 itibariyle 56 adedi belediye belgeli 7 adedi de turizm işletme belgeli olmak üzere toplam 63 adet turistik tesise sahip olup toplam yatak kapasitesi 3,433 adet toplam oda sayısı da 1,625 adettir. İlimizin tesis, oda, ve yatak kapasitesi payı çok düşüktür. Samsun ve Tekkeköy İlçe Merkezlerinde Ölçüm Yapılan İstasyonlardan Elde Edilen Partiküler Madde ve Kükürtdioksit Konsantrasyonlarının Yıllık Ortalamaları oldukça düşüktür. Samsun 2009/2010 sezonu itibariyle faal amatör futbolcu sayısı bakımından 3,747 futbolcu ile %1.56 paya sahip ve 18. Sırada yer almaktadır. İlimiz spor kulübü sayısı bakımından toplam 242 kulüp ve %2.2 pay ile 9. Sırada yer almaktadır. Kulüplerin türlerine göre dağılımına baktığımızda %50.8 i spor, %9.1 i ihtisas, %12 si müessese, %28.1 de okul türündedir. Samsun sporcu sayısı bakımından toplam 59,652 sporcu ve %2.15 pay ile 10. Sırada yer almaktadır. Kullanma Amacına Göre Tamamen Veya Kısmen Biten Yeni Ve İlave Yapılarda Bina Sayısı bakımından 1,393 bina ile %1.75 paya sahiptir. %3.42 lik payı ile Halka açık ikamet yerleri dikkat çekmektedir. Samsun 2002 yılından 2011 Ağustos ayına kadar Avrupa Birliği hibe programı çerçevesinde 136 adet projeye karşılık 15,781,918.23.-Avroluk hibe sözleşmesi imzalamıştır. Samsun bu projelerle %4.18 lik hibe tutarı payına sahip olup 6. Sırada yer almıştır. KÖYDES (Köylerin Altyapısının Desteklenmesi) Projeleri incelendiğinde; 2005 yılında %1.45 ödenek payı ile 29. Sırada yer alan Samsun, 2010 yılında %2.97 pay ile 6. Sıraya, 2011 yılında da %2.52 pay ile 5. Sıraya yükselmiştir. Samsun 2005-2011 yılları arasında almış olduğu toplam 191,350,373.TL ödenek ile %2.62 paya sahip olarak 5. Sırada yerini almıştır. Samsun BELDES (Belediyelerin Altyapısının Desteklenmesi) Projeleri kapsamında toplam 300 Milyon TL ödenekten 4 milyon 807 bin TL (%1.60) alarak 23. Sırada yer almıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 6

TARİHÇE İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 7

TARİHÇE Milâttan 3.500 yıl önce, Kafkasya üzerinden Anadolu ya gelerek Neşa, Zalpa (Zalpuva), Pruşhanda, Truva, Alişar, Alacahöyük, Hattuşaş (Boğazköy) ve Kültepe (Kaniş) ile Hatti gibi isimlerle ilk şehir devletleri ni kuran ve bir Federasyon çatısı altında toplanan, batılı bâzı târihçilerin Ön Türkler dediği ve Hititler den önce Anadolu da l.500 yıllık bir hâkimiyet dönemi geçirmiş bulunan Türkistan asıllı Hattiler e mensup Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları arasında kalan sahil şeridine yerleşik durumda olan bu yerli halk (Gaskalar/Kaşkalar) ın, şimdiki Samsun şehrinin 14 km doğusuna isabet eden Tekkeköy ile Mert Irmağı kenarındaki Dündar (Öksürük) Tepe civarında, ilk ve en eski Samsun u kurdukları, daha sonra bu bölgede hakimiyet sağlayan Hititler (Etiler) in bir süre bu yörede oturdukları ve M.Ö. 1.200 yıllarında meydana gelen büyük bir volkanik patlama neticesinde ortadan kalktıkları, devletlerinin ise Avrupa dan Anadolu yarımadasına geçmiş olan Frigler tarafından yok edildiği, daha sonra ise M.Ö. 8. YY.da Kafkaslar yoluyla Doğu Anadolu bölgesine giren Kimmerler in Güney Karadeniz kıyılarında yaşayan halk üzerinde egemenlik kurdukları, İyon gemicilerinin ise şimdiki Liman Mahallesi sınırları içerisinde kalan, bir ucu Baruthâne ye kadar uzanan ve şimdiki Şehir Stadyumu karşısında yeralan antik liman sırtlarındaki Toraman Tepe ve Cedit Mahallesi yamaçlarında, eski ismi Enete denilen yerde M.Ö. 562 de Amisos adını verdikleri Yukarı ve Aşağı Şehir den oluşan bir site içerisinde alış veriş merkezi tesis ettikleri muhtelif târihçilerce ifade edilmektedir. Yukarıda belirtildiği gibi, Türkistan asıllı Hattiler e mensup Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları arasında kalan sahil şeridine yerleşik durumda bulunan bu yerli halk (Gaskalar/Kaşkalar) ; Samsun ve yöresinde hâkimiyet sağlamış ve bu toprakları ebediyyen Türk yurdu yapan atalarımızdan bir koldur. Onlar hakkında Hitit (Eti)ler (M.Ö: 2000-M.Ö: 700) tarihi içerisinde bâzı bilgiler ile karşılaşıyoruz. Bir kere daha vurgulayacak olursak; Samsun un bilinen târihi, Miletos ve Efesos lu gemicilerin Karasamsun sırtlarına gelip koloni kurdukları M.Ö. 562 den çok daha öncelerinden başlamakta ve burada çeşitli medeniyetler meydana getirdikleri bir bir ortaya çıkmaktadır. Bafra ilçemizde; İkiztepe de, 1974 yılından bu tarafa sürdürülen kazı çalışmalarının sonunda (Eylül-2005 sonuçlarına göre), 500 dolayında arkeolojik buluntuya rastlanmış olması ve bunlar arasında da tezgâh ağırlıkları, ağırşaklar, kemik deliciler, zıpkın uçları, hançer, çakmak taşı kesiciler, metal bilezik, küpe ve yüzükler bulunması; çağlar boyunca bu bölgede hayvancılık, avcılık, balıkçılık ve dokuma sanatlarının yapılmış olması; bütün bunların incelenmesi ile de bölgede Kalkolitik dönem denilen M.Ö. 5.000-4.000 e ait yerleşme izlerine rastlanması, diğer taraftan M.Ö. 4.000 ile M.Ö. 1.700 yıllarına kadar da sürekli yerleşim yapıldığının anlaşılması, kazılarda Eski Tunç çağı denilen M. Ö. 3.000-2000 ve Erken Hitit çağı denilen M. Ö. 1.900-1800 dönemine ait çok sayıda eser ile kalıntının tespit edilmesi, bu arada M.Ö. 330-30 yıllarına ait bir de anıt mezarın ortaya çıkarılması yanında burada yaşayan insanların Akdeniz ırkının özelliklerini taşımadıkları, Alacahöyük te yaşayan Orta Anadolu ırkından da farklı Güney Rusya ile Bulgaristan da, Varna da yaşamış insanlardan geldiklerinin anlaşılmış olması yukarıdaki açıklamaları teyit eder mahiyettedir. Anadolu ya ilk gelen insanların Türkler olduğu, bâzı Batılı târihçiler ve coğrafyacılar, arkeologlar vb. istemese de bir hakîkat olarak zaman zaman su üstüne çıkmakta ve bilim dünyâsında gözler önüne serilmektedir: Hacılar ilçesinde yapılan kazılarda, ortaya çıkan eserler, bizim eserlerimizdir. Sümer, Babil, Asur, Akad, Ertürk (Etrüksler yani Truvalılar), Mısır, Aztek, Maya, İnka, Eti (Hitit) biz Türklerin öbür adlarıdır. Yine bâzı târihçiler de bugünkü Foça şehrine adını veren Foçealılar ın, Likastos diye isimlendirdikleri Mert Irmağı ağzında Amisos Kolonisi ni kurduklarını, bu tarihten 16 yıl sonra yâni M.Ö. 546 yılında Lidya Kralı Krezus ile Pers İmparatoru Kurus (1. Keyhüsrev) in bu şehrin güneyinde bir savaşa tutuştuklarını ve Lidya Kralı nın yenilerek Kurus a esir düştüğünü ve Amisos un Pers İmparatorluğu nun eline geçtiğini, daha sonra Pers İmparatoru olan Dârâ nın, şimdiki Cezaevi ve Kılıçdede Câmiî çevresindeki kuruluş yerini beğenmiyerek bunun 3 km. batısındaki (Toraman Tepe) ye taşınmasını emrettiğini ve böylece 2. Amisos şehrinin tesis edildiğini vurgulamaktadırlar. M.Ö. 4 ncü asırda Makedonya Kralı İskender, Persler i yenerek Anadolu ve İran ı istilâ etti. O nun 33 yaşında (M.Ö. 323 yılında) ölümü üzerine, imparatorluk toprakları, arkadaşları arasında paylaştırıldı. Bu paylaşmada Amisos (antik Samsun), Amasi (Amasya), Gazira (Turhal), Zela (Zile), Komana Potika (Tokat) şehir ve yöreleri; Büyük İskender in yakın arkadaşı Evmenes in hissesine düştü. Kısa bir süre sonra da Evmenes, diğer generaller tarafından öldürüldü. Yerine Büyük İskender in kumandanlarından Ksandr, M.Ö. 315 yılında Amisos u ele geçirerek subaylarından Amintas ı buraya vâli tayin etti. Daha sonra Büyük İskender in en güçlü kumandanlarından biri olan Antigonos, Amisos u arkadaşı Ksandr dan aldı ise de M.Ö. 301 de, bugünkü Dinar civarında, diğer komutan arkadaşlarıyla yaptığı savaşta yenilip öldürülünce Anadolu da tam bir anarşi yaşanmaya başlandı. Bu karışıklık durumundan yararlanmayı fırsat bilen Midridat adındaki bir Pers asilzâdesi Amasi yi ele geçirdi. Kuzey Karadeniz e ve Kırım a da hakim olduktan sonra M. Ö. 280 yılında bağımsız PONT KRALLIĞI nı kurdu. Devlet kuruculuğu sebebiyle de Kitistes/Kurucu lâkabını aldı. Kral Mitridat, M. Ö. 266 yılında öldü. Amasya ya nâzır kayalar içinde ayrılan mezar içine gömüldü. Kral Mezarları adı ile meşhur olan bu mezarlarda Midridat ın soyundan gelen krallar gömülüdür. Kral Mitridat ın yerine 1. Arieborzan geçti. 11 yıllık bir krallık sürdükten sonra M.Ö. 255 yılında öldü. Yerine O nun oğlu 2. Mitridat M.Ö. (255-220) geçti. Bu dönemde Seleukos Kralı nın kız kardeşi Laodike ile evlenen 2. Midridat, drahoma/düğün armağanı olarak da Büyük Frigya yı aldı, M.Ö. 245 yılında ise Amisos u zapt etti. M.Ö. (220-185) 3. Mitridat, (M.Ö. 185-169) ise 1. Farnas dönemidir. Farnas zamanında, Bir Miletos/Milet kolonisi olan Sinop ele geçirildi (M.Ö.183). Pontus Devletinin başşehri Amasya dan buraya taşındı. Trapezos/Rize, Of (Ofis), Sürmene (Sursamia), Akçaabat (Hermenessa), Giresun (Kerasos) ve Ordu (Katyora) O nun zamanında ülke topraklarına katıldı. 1.Farnas dan sonra yerine kardeşi 4. Mitridat (M.Ö. 169 150) geçti. Ardından oğlu 5. Mitridat (M.Ö. 150 120) kral oldu. Bu dönemde meydana gelen 3. Kartaca Savaşı nda gemi ve asker yardımı yaparak Roma nın yanında yer alındığı için ödül olarak Anadolu daki Frigya toprakları elde edildi. Karısı tarafından düzenlendiği sanılan bir suikast sonucu Sinop ta öldürüldü. İktidarı ele geçiren Kraliçe Laodike, 9 yıl süreyle devleti yönetti. 5. Mitridat ın küçük yaştaki oğlu 6 Mitridat Eupator, annesinin korkusundan bir süre kaçıp dağlarda yaşadı. Yeterince büyüyüp güçlendikten sonra da Sinop a döndü ve annesi ile kardeşini de öldürerek Pontus tahtına çıktı (M.Ö. 111 63). Roma İmparatorluğu ile savaştı. Roma İmparatorluğu ndan Paflagonya yı (Kastamonu yöreleri), Ankara Ovası nı, Frigya yı (Eskişehir dolayları), Sivas yörelerini ve Kapadokya yı (Kayseri dolayları ile İç Anadolu yu) işgâl etti. Ege sahilindeki Bitinya Krallığı ile Roma Lejyonlarını ve müttefiklerini de yendi ve Romalıları Anadolu dan sürüp çıkardı. Bunun üzerine Roma İmparatorluğu; bu devleti dize getirebilmek için en kuvvetli kumandanlarını Anadolu ya gönderdi. Nice sonraları Romalı General Lukullos, M.Ö. 71 yılında Amisos u ve kral sarayının bulunduğu Eupatoria yı, bilâhare de Sinop ve Trabzon ile yörelerini ele geçirdi. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 8

Romalı General Pompeius da Büyük Mitridat ın üzerine saldırınca Midridat, bu ağır tazyik ve hücumlara dayanamadı ve anavatanı olan Pont u bırakarak Kırım a kaçtı. Pompeius; işgâl ettiği Amisos a Pompeipolis adını verdi ise de halk arasında eski ismi aynen devam etti. Büyük Mitridat ın ölümünden sonra Amisos ile birlikte eski yerler, tekrar Roma İmparatorluğu nun eline geçince Pont Devleti de sona erdi (M.Ö. 63). Fransız kaynaklarına göre, daha Pontus Krallığı nın kurulduğu yıllarda bölgede oturmakta olan halkın üç bölüm olduğu, bunların da;iranlılar, Kıyı şehirlerindeki Rûmlar, Bölgenin asıl yerli halkı olan Turanlılar, olduğu ileri sürülmekte ve Pontus Krallığı nı teşkil eden üç ana milletten Turanlılar/Türkler in Bölgenin asıl yerli halkı olduğu vurgulanmaktadır. Muhtelif târihlerde İslâm orduları bu bölgeye akınlar yaptılar. İranlı Sasaniler de zaman zaman bu bölgeye akınlarda bulundular. 1071 Malazgirt Zaferi nden sonra, Selçuklu Türkleri nden Anadolu Fatihi Kutalmışoğlu Süleyman Şah ın komutanlığındaki Türk ordusu, bütün Anadolu gibi bu bölgeyi de fethetti. Bizansın tahriki ve Roma kilisesinin de teşvikiyle başlayan Haçlı Seferlerinin birincisinden sonra Selçuklular, bâzı kıyı şehirleri gibi SAMSUN adını verdikleri şehri ve bu antik Amisos u da terk ederek Anadolu içlerine kadar çekildiler. 4. Haçlı Seferi (1204) sırasında; İstanbul, Haçlılar ın istilâsına uğrayınca, İmparator ailesinden Aleksi Kommen, Trabzona kaçarak orada, başşehri Trabzon olmak üzere Trabzon Rûm İmparatorluğu nu kurdu. Cenevizliler in Karadeniz ticâretini ele geçirmeleri üzerine de Amisos/Samsun limanının önemi iyice arttı. Selçuklu sultanlarından Sultan Keykavus ve kardeşi Sultan Alaeddin Keykubat, Trabzon Rûm İmparatorluğu nu doğuya doğru iterek küçülmesine sebep oldular. Samsun ve Sinop u yeniden fethettiler. Samsun limanı, bu dönemde Kırım ile olan ticâreti sebebiyle oldukça gelişen Sinop yanında sönük kaldı. Bu devirde iki Samsun bulunuyordu: Bugünkü Samsun un bulunduğu yerde Müslüman Samsun ile 2-3 km kuzey-batı istikametinde ve çoğunluğunu gayri müslimlerin teşkil ettiği Ceneviz ticâret sitesi olan Gâvur Samsun veya Kara Samsun (antik Amisos) idi. Büyük Moğol Hükümdarı Hülâgü nün, yaklaşık 800 bin Müslümanı katlederek silmeye çalıştığı islâmî izlerin, İlhanlı Hükümdarı Gâzan Mahmud Hân (1295-1304) zamanında Müslümanlığın tekrar ülkeye yerleşmesinden sonra Müslüman Samsun da bâzı câmi ve mescîdlerin temeli atılmış, sonra gelen Muhammed Hüdabende Olcaytu, Ebu Said, Arpa ve Musa Hân (1304-1353) zamanlarında ise şehrimiz Yalı (Hoca Hayreddîn), Pazar ve Kurşunlu Câmiî ve külliyelerinin yapımı gerçekleşmiştir. Ceneviz sitesi olan Kara Samsun, 14. asırda Osmanlı hâkimiyetini kabûl etmişti. Anadolu Birliği ni sağlamak için çeşitli savaşlara giren Sultan Çelebi Mehmet Hân, Amasya Sancak Bey i olan Şeyhzâde Murat ın Lala sı Rûm Beylerbeyi (Sivas, Çorum, Yozgat, Amasya, Tokat ve Canik Beylerbeyi) Biçeroğlu Hamza Bey komutasındaki bir orduyu buraya gönderdi. Hamza Bey, şehri karadan kuşattı. Bunun üzerine Cenevizliler de şehri ateşe vererek gemilerine binip kaçtılar. Hamza Bey, Gâvur Samsun a girdiği zaman, kül yığınından başka bir şey göremedi. İsfendiyar oğlu Hızır Bey in elinde bulunan Müslüman Samsun ise, Çelebi Mehmet kuvvetlerine karşı koyamıyacağını anlayınca, şehri muharebesiz teslim edip babasının yanına döndü. Böylelikle de Samsun, her iki şehir merkeziyle birlikte 15. asırda kesin olarak Osmanlı Devleti ne katılmış oldu. Bugün Gâvur Samsun dan, bâzı mezar buluntuları dışında fazla bir şey kalmamıştır. Müslüman Samsun ise, Anadolu Selçuklu Devleti çökmek üzereyken Canik Beyliği nin başşehri olmuştur. 1398 de Yıldırım Bâyezıd Hân, Samsun u alarak, Toroslar a ve Fırat a kadar Anadolu yu Osmanlı hâkimiyetinde birleştirmiştir. 1402 Ankara Savaşı nda Bâyezıd Hân ın yenilmesinden sonra Timurlenk, Samsun u Kubadoğlu Cüneyd Bey e vermiştir. Birkaç yıl sonra Taceddinoğlu Hasan Bey, Cüneyd Bey i öldürerek Samsun u almıştır. Az bir zaman sonra da Samsun, Kastamonu da oturan İsfendiyar (Candar) Oğullarının eline geçmiştir. 1413 de Çelebi Sultan Mehmed (yukarıda belirtildiği gibi) bizzat kendisi Samsun u alarak kesin bir şekilde Osmanlı Devleti ne katmıştır. Fâtih Sultan Mehmed, 1460 yılında 2. Mora Seferi ne çıktıktan ve Bizans kalıntılarını sildikten sonra 1461 de Ceneviz den Güney Karadeniz de bulunan Amasra yı feth etti. Baharda Sinop a geldi ve himayesinde bulunan Candarlı (İsfendiyar) Beyliği ne dostça son verdikten sonra Trabzon üzerine yürüdü. Denizden de kuşatılan Trabzon, İmparator un teslim olması üzerine düştü. Kommenos İmparatorluk hanedanına son verildi. Böylece Trabzon Rûm İmparatorluğu Devleti, bir daha diriltilemiyecek şekilde târihe karıştı. Bu şekilde Batum ve Gürcistan kıyılarına kadar bütün Güney Karadeniz kıyıları, Osmanlı Devleti ne katıldığı gibi Trabzon ve Rize gibi Anadolu nun son parçaları da Hıristiyanlar dan alınmış oldu. Osmanlı Devri nde Samsun, Canik Sancağı (eyâleti) adıyla Rûmiye-i Sugra Beylerbeyliği nin bir vilâyeti idi. Tanzimat tan sonra Trabzon eyâletinin 4 sancağından biri oldu. 6 kazası vardı. Samsun, Osmanlı devrinde, Sinop ve Trabzon limanları yanında ikinci derecede bir Karadeniz limanı olmuştur. Bu şehirde askerî ve sivil tersaneler bulunuyordu. Anadolu ya açılan bir kıyı şehri olarak sakîn târihî hayât, merkezi (önce)trabzon da olmak üzere Giresun, Ordu, Samsun, Amasya, Sinop şehirlerini içine alacak şekilde kurulmak istenen Rûm Pontus Devleti nin teşkili için girişilen vahşet ve katliâmlarla, zaman zaman bozulmuş ve yüzlerce köy haritadan tamamen silinirken, binlerce Müslüman Türk, Pontusçu Rûm Çeteleri tarafından öldürülmüştür. Merkez Ordusu kuvvetlendirilerek sayısı artırılmış ve 1922 yılının başlarından itibaren de Pontus ayaklamasının bastırılmasına geçilmiştir. Bunun için de bölgeye dağılan milli kuvvetler, asi Rûm köylerini ve onların dayanağı olmuş yerleri birer birer taramaya başladı. Sonunda, Pontus hayâli ile isyan başlatan Rûmların elebaşları ve onların yardakçıları tamamen yok edildi. Bir çıban başı olarak senelerce etkinliğini sürdüren Rûmların bu tutumu kökünden kazındı. Bunun için de Merkez Ordusu nca ele geçirilen çete üyelerinden 10.886 sı kısmen affedildi. Orduya sığınmayıp direnen 11.188 Rûm da öldürüldü. Anadolu içlerinde oturmak zorunda bırakılan Rûm kadın ve çocukları da 1923 yılı başlarında vapurlara bindirilerek Yunanistan a gönderildi. Yunanistan dan da göçmen olarak 1921-1927 yılları arasında toplam 431.065 kişi ülkemize mübadil olarak geldi. Bunlardan 22.579 u Samsun a yerleştirildi. Böylece, Pontus hayâli de ebediyyen sona ermiş oldu. (*) (*): Mert Irmağı İnsanları (Pontus a Darbe)-Ali Kayıkçı; Gürses Gazetesi Yy. No. 10, 5. Baskı, Samsun-Mayıs 2009, s. 17-40 ile 5 Yıldız lı 55 Yıldız lı ve TC Kimlik li Samsun ; Samsun 2010 dan. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 9

CUMHURİYET DÖNEMİNDE SAMSUN İLE İLGİLİ BAZI ÖNEMLİ OLAYLAR SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919 da Samsun a çıktı. Mustafa Kemal Paşa 25 Mayıs-13 Haziran 1919 da Havza ya konuk oldu. 1923 Samsun-Sivas Demiryolu İnşaatı 2.defa başladı. 1924 ilk lokomotif Samsun a getirildi. Mustafa Kemal Paşa 20 Eylül 1924 te tekrar Samsun a geldi. 1925 Samsun Ticaret Borsası Kuruldu. 1925 Yılında Vezirköprü ve Ladik ilçeleri Amasya ilinden ayrılarak Samsun a bağlandı. 1925 Yılında Çarşamba ilçesinde belediye teşkilatı kuruldu. 1926 Yılında Fransızların elinde bulunan sigara fabrikası Tekel e devredildi. 1926 Yılında Samsun-Çarşamba demiryolu hizmete girdi. 1927 Elektrik Şebekesi hizmete açıldı. 1927 Samsun Limanından 18 Milyon Liralık ihracat, 13 Milyon Liralık ithalât gerçekleşti. 1928 Samsun Ticaret ve Sanayi Odası ilk milli kongresini yaptı. 1929 Samsun su şebekesine kavuştu. 29 Ekim 1930 da Gazi Kütüphanesi hizmete açıldı. 1914 ilk kazması vurulan Samsun-Sivas demiryolu 1932 de hizmete açıldı. 1934 Kavak bucağı, ilçe oldu. 1944 Alaçam bucağı ilçe oldu. 1946 Verem Savaş Dispanseri hizmete açıldı. 1953 SSK Hastanesi hizmete açıldı. 1954 Halk Eğitim Merkezi hizmete açıldı. 1954 Ayvacık bucak merkezi oldu. 1957 Samsun Havalimanı hizmete açıldı. 1959 Kızılay Kan Merkezi kuruldu. 1960 Samsun Limanı hizmete açıldı. 1963 Samsun Fuarı hizmete açıldı. 1965 Samsunspor Kulübü Samsun da bulunan dört amatör mahalli lig takımının birleşmesi ile kuruldu. 1968 Karadeniz Bakır İşletmeleri hizmete girdi. 1970 Samsun Azot fabrikası üretime başladı. 1973 Yeni Belediye sarayı hizmete açıldı. 1975 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretime başladı. 1979 Samsun şehirlerarası tam otomatik telefon görüşmesine kavuştu. 1987 Asarcık ilçe oldu. 1988 Ondokuz Mayıs, Salıpazarı ve Tekkeköy ilçe oldu. 1990 Ayvacık köyü ile Keskinoğlu Köyü birleştirilerek Ayvacık ilçesi kuruldu. 1991 Yakakent İlçe oldu. 1993 Samsun Büyük Şehir statüsünü aldı. 1996 Samsun İçme ve Kullanma suyu projesi tamamlandı. 1997 Samsun Kalkınmada Öncelikli Yöre Statüsüne alındı. Uygulamaya Ocak 1998 de geçildi. 1998 Samsun-Çarşamba Uluslararası Havalimanı resmi olarak açıldı. 1999 Şubatında seferler başladı. 2000 Samsun Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Açıldı. 2000 Samsun-Kavak Organize Sanayi Bölgesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tescili yapıldı. 2001 Samsun Ticaret ve Sanayi Odası 100.Kuruluş Yıldönümünü kutladı. 2001 Türk Devlet ve Toplulukları Kurultayı Samsun da yapıldı. 2002 Samsun Sahil Yolu Açıldı. 2003 Samsun Doğalgaz Dağıtım Lisansı İhale ilânı Resmi Gazetede yayımlandı. 2004 Samsun Organize Sanayi Bölgesi Doğalgaz kullanmaya başladı. Büyük Şehir sınırları genişledi. 2005 Samsun Gübre Sanayi A.Ş. özelleştirildi. 2006 Karadeniz Bakır İşletmeleri A.Ş. Samsun tesisi özelleştirildi. 2006 Samsun TEKMER Samsun TSO nun Tefriş ve Tadilatını yaptığı yeni binasında Faaliyete başladı 2007 Çevre yolu hizmete açıldı 2008 TCDD ye ait Samsun Limanı Yer Hizmetleri Kiralama Yöntemiyle özelleştirildi. 2008 Atakum, Canik ve İlkadım İlçe Oldu 2008 Merkezi Samsun olan TR83 Düzey 2 Bölgesi (Samsun,Amasya,Çorum,Tokat) Kalkınma Ajansı Kuruldu. 2009 Merkez Gıda OSB Tahsisleri Yapıldı 2009 Teknopark Kuruluş Çalışmaları başladı 2009 Samsun Ticaret ve Sanayi Odası Eğitim Vakfı Çalışmaları Başladı 2009 Samsun Lojistik Köy çalışmaları başladı 2010 Nisan; Canik Başarı Üniversitesi Kuruldu. 2010 Samsun Fuar ve Kongre Merkezi Protokolü İmzalandı 2010 Samsun Hafif Raylı Sistem Hizmete Başladı 2011 Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Açıldı İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 10

COĞRAFİ YAPI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 11

COĞRAFİ YAPI COĞRAFİ KONUM Karadeniz sahil şeridinin orta bölümünde Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirlerinin Karadeniz e döküldükleri deltalar arasında yer alan Samsun ili 9,364 Km² lik bir yüz ölçüme sahiptir. Coğrafi konum olarak 40 50-41 51 kuzey enlemleri, 37 08 ve 34 25 doğu boylamları arasındadır. Kuzeyinde Karadeniz in yer aldığı ilimizin komşuları; doğusunda Ordu, batısında Sinop, güneyinde Tokat ve Amasya, Güney batısında ise Çorum illeridir. Samsun ili yeryüzü şekilleri bakımından üç ayrı özellik gösterir. Birincisi güneyindeki dağlık kesim, ikincisi; dağlık kesimle kıyı şeridi arasında kalan yaylalar, üçüncüsü; yaylalarla Karadeniz arasındaki kıyı ovalarıdır. Kızılırmak ve Yeşilırmak akarsularının delta alanlarında oluşmuş kıyılarında, yurdumuzun tarımsal potansiyeli en yüksek ovalarından Bafra ve Çarşamba ovaları yer almaktadır. JEOLOJİK YAPI Samsun da genç delta ovalarında alüvyonlar bulunmakla birlikte, dik yamaçlarla ayrılmış taraçalarda eski alüvyonlar görülmektedir. Güneydeki dağlık kesime geçiş alanı neojen yaşlı, killi-kireçli tortularla kaplıdır. Kıyı dağları Kretase lavlarından oluşmuştur. Aynı dağların iç kesimlerinde killi, çakıllı tortular bulunur. İç kesimlerde Neojen tortular ve yer yer alüvyonlarla kaplı ovaların güneyinde de birinci ve ikinci zaman yaşlı ve kıvrımlı kayaçlar Kretase ve Eosen Flişlerine rastlanır. Geniş alanlarda ise volkanik oluşumlar görülmektedir. Samsun da Eosen, Kretase ve Neojen dönemli oluşumlara sıkça rastlanmaktadır. YAYLALAR Bölgedeki yaylalar genellikle ikinci ve üçüncü zamanda meydana gelmiştir. Karadeniz bölgesinde dağ yamaçları çok aşınmıştır. Ayrıca bölgedeki akarsular toprağı yeteri derecede parçalayarak arazide yer yer yaylalar meydana getirmiştir. Bunlar arasında en önemlileri Ladik, Havza ve Kavak yaylalarıdır. DAĞLAR Samsun ili topraklarının Karadeniz kıyıları düzlüklerle, güneye uzanan iç kesimleri ise, yükseklikleri fazla olmayan dağ sıraları ile kaplıdır. Bölge, Karadeniz kıyıları ile bu kıyılara içeriden paralel olarak uzanan yüksek dağlar arasındadır. Bu dağlar Ünye-Çarşamba kesiminde doğu-batı, Samsun-Bafra kesiminde doğu-güney, batıkuzeybatı yönünü takip eder. Doğudan batıya doğru uzanan ve birbirinin devamı olarak görünen başlıca iki sıra dağ vardır. Bunlardan doğudakine Canik Dağları, batıdakine ise, Çangal Dağları denir. Canik Dağları: Büyük bölümleri Ordu ilinde bulunan Canik Dağlarının batı uçları Samsun topraklarında bulunur. Yükseklikleri az olan bu dağ sıraları Karadeniz ile iç kesimler arasındaki ulaşıma engel olmazlar. Yüksekliği ortalama 1500 metredir. Çangal Dağları: Samsun ili sınırlarının batı ucundan içeri giren Çangal Dağlarının büyük bir kısmı Sinop ili sınırları içerisindedir. Çangal dağlarının ortalama yüksekliği 1500 metredir. Sıralı Dağlar: Samsun ilinin önemli yüksekliklerinden birisi olan Sıralı Dağlar Kavak ilçesinin doğusunda yer alır ve yüksekliği 1300 metredir. Kocadağ: Samsun ilinin kuzey kesiminde Kavak ilçesi yakınlarında bulunan Kocadağ 1310 metre yüksekliktedir. Akdağ: Samsun ilinin en yüksek dağı olan Akdağ ın yüksekliği 2062 metredir. Lâdik ilçesi ve Amasya arasında bulunan Akdağ zengin orman yapısına sahiptir. Kunduz Dağları: Samsun ili Vezirköprü ilçesi toprakları üzerinde bulunan Kunduz Dağlarının yüksekliği 1783 metredir. Ünlü kunduz ormanları ile birlikte anılan dağ orman ürünlerinin çokluğu ile ülke çapında bir şöhrete sahiptir. Hacılar Dağı: Ankara -Samsun karayolu üzerinde, Kavak ilçesinden sonra yer alan Hacılar dağının yüksekliği 1150 metredir. Bundan sonra Mahmur dağlarını görmekteyiz. Nebyan Dağları: Samsun un kuzey batısında bulunan Koca Dağın batısında bulunan Nebyan Dağlarının yüksekliği 1224 metredir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 12

Bu dağlardan başka, güney doğuda; Akpınar 900 m ve Böğürtlen tepe 950 m, doğuda Büyük dağ ve Topuzlu 950 m, Sofualan ve Örencik 800 m, güney doğuda Saltuk tepesi 1150 m, Kavakta Kocaçaltepe 913 m, Mert ırmağı sağ yönünde Çadırtepe 110 m, Kürtün ırmağının sağında limana doğru uzanan Toraman tepe 125 m, yüksekliklerinde tepeler de mevcuttur. AKARSULAR Yeşilırmak: Yeşilırmak nehri Köse Dağlarından çıkar. Erbaa ilçesinden geçerek Çarşamba ya ulaşan Yeşilırmak ilçeyi ortadan ikiye bölerek, Civa Burnun dan Karadeniz e dökülür. Üçtaşlar bölgesinde Ters akan ırmağı ile birleşir. Uzunluğu 416 km olan Yeşilırmağın akış hızı saatte 5 km, en kurak mevsimde su yüksekliği 9 metre doğu sahilinde ise 5.5 metredir. Kızılırmak: Sivas taki Kızıl Dağından doğan Kızılırmak Türkiye nin en uzun akarsuyudur. Osmancık ilçesinden Karadeniz bölgesine giren ırmak 1151 km uzunluğundadır. Kargı civarında kuzey doğu Samsun- Sinop sınırına girer. Bafra nın batısında kollara ayrılan ırmak Bafra Burnundan Karadeniz e dökülür. Delice, Devrez ve Gökırmak Kızılırmak ın önemli kollarındandır. Bafra yakınlarında yapılan ölçümlere göre en kurak zamanda genişliği 46 metre derinliği 1.30 metredir. Saniyede 21 metreküp su akıtır. Akış hızı ise saatte 4 ila 6 km arasındadır. Terme Çayı: Terme çayı Kara ormandan doğar. Simenit etrafındaki sazlıkları besleyen Terme çayı ilçeyi ikiye bölerek Karadeniz e dökülür. Genişliği 30 metre derinliği yaklaşık 1 metre olan Terme çayı çeltik tarlalarına hayat verir. Diğer Akarsular: Mert Irmağı, Kürtün Çayı, Ters akan Çayı, Karaboğaz Deresi, Akçay, Uluçay, Esenli, İncesu, Hızırilyas, Ballıcaderesi ve Güdedi gibi irili ufaklı akarsular vardır. OVALAR Çarşamba Ovası: Erbaa ilçesinde geçen Yeşilırmak nehri Çarşamba ilçesine ulaştıktan sonra Civa Burnundan Karadenize dökülürken çok kıymetli alüvyonlu Çarşamba ovasını meydana getirir. Kirazlık tan başlayan Çarşamba Ovasının yüz ölçümü 89,500 hektardır. DSİ tarafından yaptırılan su kanalları sayesinde arazinin %70 i tarıma elverişli hale getirilmiştir. Geri kalan % 30 luk kısım ise ormanlık, sazlık ve bataklıktır. Bafra Ovası: Bafra ilçesine gelen Kızılırmak, Bafra da çeşitli kollara ayrılır. Bafra burnundan denize dökülen Kızılırmak, ardında geniş ve alüvyonlu topraklar bırakır. 47,727 hektarlık ova nın 6,150 ha lık alan halihazırda sulanmaktadır. Türkiye nin en verimli ovalarından biridir. DSİ tarafından yaptırılan sulama kanalları ile sulanan ovanın kuzey kısımları çorak arazidir. Bu yerlerde hayvancılık yapılmaktadır. GÖLLER Bölgedeki göller zaman zaman değişen akarsu yataklarından meydana gelmiştir. Yörenin gölleri Bafra, Çarşamba ve Ladik ilçelerinde toplanmıştır. Liman Gölü: Bafra ya 20 km uzaklıktadır. 3 km büyüklüğündeki göl bazı kollarla denize açılmıştır. Bu kolların uzunluğu bazı yerlerde 2000 metreyi bulur. Gölde kefal ve sazan balığı avcılığı yapılmaktadır. Liman gölünün güneyinde Balık gölü kuzeyinde ise Karaboğaz gölü vardır. Ladik Gölü: Tersakan ırmağının kaynağını teşkil eden Ladik gölü Ladik e 10 km uzaklıktadır. Gölde alabalık ve turna balığı bulunmaktadır. Balıkçılık yanında geniş bir sazlık alana sahip olan Ladik gölünden toplanan sazlar hasır yapımında kullanılır. Gölün uzunluğu 5 km genişliği 2 km ve yüz ölçümü 10 km2 karedir. Simenit Gölü: Bu Göl Terme çayı yatağının değişmesi ile meydana gelmiştir. Terme hudutları içerisinde bulunan gölde balıkçılık yapılmaktadır. Termeye 20 km uzaklıkta bulunan göl, kanalla birbirine bağlanmış iki göl görünümümdedir. Kışın yağmur suları ile beslenen göl, fırtınalı zamanlarda zaman zaman deniz suyunun göle karışması ile dolar. Diğer Göller: Bunlar, Bafra da Kızılırmak tarafından meydana getirilmiş Karagöz, Dutdibi, Çernek, Uzun göl ve Tombul gölüdür. Çarşamba da Yeşilırmak ta Akçagöl, Akarcık, Dumanlı ve Kör ırmak adıyla bilinen gölleri oluşturmuştur. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 13

BARAJLAR Hasan Uğurlu Barajı (ve Hidro Elektrik Santrali): Baraj, Yeşilırmak üzerinde ve Çarşamba ve Ayvacık ilçeleri sınırlarındadır. Yapımına 1971 yılında başlanan baraja Trafik kazasında ölen merhum Samsun DSİ 7.Bölge Müdürü Hasan Uğurlu nun adı verilmiştir. Türkiye nin en büyük barajlarından biri olan baraj, tamamen Türk firma ve mühendisleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Yalnızca makine ve elektrikle ilgili ekipmanlar yurtdışından getirilmiştir. Barajın 2.Ünitesi 1979 yılında, 3.Ünitesi ise 1982 yılında, 4.Ünitesi de 1983 yılında işletmeye açılmıştır.500 mw gücünde ve yılda 1217 gwh enerji üretimi yapılmaktadır. Göl hacmi 1.078,75 x10 6 m 3 tür. Baraj yüksekliği 175 m dir Suat Uğurlu Barajı (ve Hidro Elektrik Santrali): Hasan Uğurlu barajının 18 km aşağısında Yeşilırmağın Çarşamba ovasına açıldığı yerde bulunan barajın yapımına da 1971 yılında başlanılmıştır. Balohar barajı adı ile başlanan baraja daha sonra trafik kazasında Hasan Uğurlu ile hayatını kaybeden eşi Suat Uğurlu nun adı verilmiştir. Projenin amacı enerji üretimi ve Çarşamba ovasının sulanmasıdır. Barajın 1.ve 2. Ünitesi 1979 yılı sonunda, 3. ve 4. Ünitesi de 1983 Martında işletmeye açılmıştır. 46 mw gücünde ve yıllık 273 gwh enerji üretimi yapılmaktadır. Göl hacmi 181,31 x10 6 m 3 tür. Baraj yüksekliği 51 m dir. Altınkaya Barajı Ve Hidro Elektrik Santralı: Altınkaya barajı Bafra ilçe merkezinin 35 km güney batısında Kızılırmak üzerinde yer alan temelden 195 m yükseklikte, kil çekirdekli kaya dolgu tipinde bir barajdır. 700 mw gücünde yılda 1 milyar 632 milyon kwh enerji üretimi yapılmaktadır.1987 yılında su tutulmaya başlanmış olup, 1988 ocak ayından itibaren 175 000 kwh gücündeki 4 no lu ünitede normal üretime başlanmıştır. Göl hacmi 5,763 x10 9 m 3 tür. Derbent Barajı: Derbent Altınkaya barajının 30 km mansabında olup, 33 m yüksekliğinde (talvegden) kil çekirdek kaya dolgu barajıdır. Yüzer baraj sınıfına giren Derbent barajı Bafra ya 7 km uzaklıktadır. Sulama alanı ise 47.727 Ha.dır. Yapılan kanallarla Bafra ovası sulama amaçlıdır. 56 mw gücünde ve 257 gwh yıllık enerji üretmektedir. Göl hacmi 213 x10 6 m 3 tür. Çakmak Barajı: Zonlu toprak dolgu tipinde, içme-kullanma-sanayi suyu temini için inşa edilmiş bir barajdır. Temelden yüksekliği 57.50 m, normal su seviyesinde göl hacmi 106.50 hm 3 ve gövde hacmi de 2.60 hm 3 tür. Barajdan verilen toplam su miktarı 4,000 litre/saniye olup içme suyu için 3,540 L/s su verilmektedir. Vezirköprü barajı: Vezirköprü ilçesi İstavroz çayı üzerine sulama amaçlı yapılan, 73 metre yüksekliğinde, 2.57 hm³ gövde hacimli, 10,964 ha sulama alanlı bir barajdır. İnşaa halindedir. BARAJLAR ÖZET TABLOSU BARAJ ADI ALTINKAYA HASAN UĞURLU SUAT UĞURLU DERBENT ÇAKMAK Akarsuyu Kızılırmak Yeşilırmak Yeşilırmak Kızılırmak Abdal Deresi Amacı Enerji Enerji Enerji + Sulama Enerji + Sulama Kullanma Suyu İnşaatın (başlama-bitiş) yılı 1980-1988 1971-1981 1975-1981 1985-1991 1985-1988 Gövde dolgu tipi Kil Çekirdekli Kaya Dolgu Kil Çekirdekli Kaya Dolgu Kil Çekirdekli Kaya Dolgu Kil Çekirdekli Kaya Dolgu Zonlu Toprak Dolgu Gövde hacmi 15, 9 hm 3 9, 6 hm 3 2, 338 hm 3 2, 5 hm 3 2, 6 hm 3 Yükseklik (talvegden) 137 m 135 m 38 m 29 m 45 m Normal su kotunda göl hacmi 5 763 hm 3 1 078,75 hm 3 181,31 hm 3 213 hm 3 106,50 hm 3 Normal su kotunda göl alanı 118,31 km 2 22,66 km 2 9,644 km 2 16,55 km 2 6,28 km 2 Sulama alanı... ha... ha 82 707 ha 47 727 ha... ha Güç 700 MW 500 MW 46 MW 56 MW... MW Yıllık Üretim 1632 GWh 1217 GWh 273 GWh 257 GWh... GWh Kaynak: www.dsi.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 14

GÖLETLER Samsun ilinde işletmede olan 9 adet gölet bulunmaktadır. Bu göletler aşağıda tablo halinde sıralanmıştır. İŞLETMEDEKİ GÖLETLER SN Göletin Adı 1 Güven Göleti Sulaması 2 Divanbaşı Göleti Sulaması 3 Kozansıkı Göleti Sulaması 4 Güldere Göleti Sulaması 5 Karabük Göleti ve Sulaması 6 Dereköy Göleti Sulaması 7 Samsun-Hacıdede Göleti ve Sulaması (SE)inş. 8 Samsun-Vezirköprü Duruçay Göleti ve Sulaması (SE) İnş. 9 Samsun-Merkez Taflan Göleti (SE) İnş. Kaynak:www.dsi.gov.tr GÖLETLER ÖZET TABLO Güven Divanbaşı Kozansıkı Güldere Karabük Havza Dereköy GÖLETİN YERİ AKARSUYU AMACI İNŞAATIN (BAŞ- BİTİŞ) YILI GÖVDE DOLGU TİPİ Samsun- Kavak Samsun- Kavak Samsun Kozansıkı Samsun- Güldere Samsun Vezirköprü Samsun ili Havza ilçesi Hacıdede Duruçay Taflan Samsun Havza Samsun Vezirköprü Samsun İl Merk.22 Km. Kuzeybatı Kurugökçe deresi Dereçam Deve Güngörmez Kirazın dereköy Dereycan Deresi Allahu Deresi İstavroz Çayı Sulama+ Sulama Sulama Sulama Sulama Sulama Sulama Sulama Sulama İçmesuyu 1979-1981 1986-1988 1987-1992 1992-1994 1993-2000 1993-2008 1994-2007 1995-2008 1999-2007 Toprak Kaya Dolgu Kaya Dolgu Kil Çek. Yarı Geç.Dolgu Toprak Kil Çekirdekli Kaya Dolgu Kil Çek. Kaya Dolgu Kil Çek. Yarı Geç.Dolgu Kil Çekirdekli Kaya Dolgu DEPOLAMA 2,20 hm3 2,10 hm3 0,37 hm3 0,83 hm3 2,05 hm3 9,603 hm3 4 267 hm3 5 892 hm3 2 261 hm3 HACMİ AKTİF HACİM 2,10 hm3 1,40 hm3 0,30 hm3 0,68 hm3 1,94 hm3 8,992 hm3 3 872 hm3 5 163 hm3 2 090 hm3 ÖLÜ HACİM 0,10 hm3 0,70 hm3 0,07 hm3 0,15 hm3 0,11 hm3 0,611 hm3 0,295 hm3 0,690 hm3 0,171 hm3 YÜKSEKLİK 29,5 m 22 m 24 m 27 m 27 m 48,2 m 40 m 34,5 m 40,5 m (TALVEGDEN) YÜKSEKLİK 35,m 24 m 28,65 m 37,32 m 33 m 51,2 m 44 m 38 m 43 m (TEMELDEN) SULAMA ALANI 150 ha 150 ha 100 ha 378 ha 1 040 ha 595 ha 2 128 ha 291 ha PROJE............... 1,53 1,53 2,85 1,001 RANTABİLİTESİ Kaynak: www.dsi.gov.tr İNŞA HALİNDEKİ SULAMALAR İnşaatın Adı Fayda (ha) Bafra Ovası Sulaması I.Merhale (I.Kısım) İnşaatı 14,279 Bafra Ovası Sol Sahil Sulaması İnşaatı 19,122 Çarşamba Ovası Sol Sahil Yüzeysel Drenajı İnşaatı 29,200 Kumköy Regülatörü ve Çarşamba Ovası Sağ Sahil Sulaması İnşaatı 20,000 Çarşamba Ovası Sağ Sahil 2. Kısım Yüzeysel Drenajı İnşaatı 21,000 Samsun-Merkez Taflan Göleti Sulaması 291 Vezirköprü Ovası Sulaması İnşaatı 10,964 Kaynak:www.dsi.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 15

İKLİM Samsun genellikle ılıman bir iklime sahiptir. Ancak sahil şeridi ve iç kesimlerinde iklim iki ayrı özellik gösterir. Sahil şeridinde (Merkez ilçe,terme, Çarşamba, Bafra,Alaçam, 19 Mayıs, Tekkeköy ve Yakakent ) Karadeniz ikliminin etkileri görülür. Bunun için sahil şeridinde yazlar sıcak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. İç kesimler (Vezirköprü, Havza, Ladik, Kavak, Asarcık ve Salıpazarı) yüksekliği 2 bin metreyi bulan Akdağ ve 1,500 metreyi bulan Canik dağlarının etkisi altında kalır. Buradaki dağların etkisinden dolayı kışlar soğuk, yağmur ve kar yağışlı, yazlar ise serin geçer. Sıcaklık ve yağış yönünden Samsun hiç bir bölgeye benzemez. Samsun da aynı gün içerisinde havanın bir kaç kez değiştiği görülür. Bazı yıllar kış ortalarında yazdan günler yaşanır. Sahil şeridinde kar ile kaplı günlerin sayısı 2-3 günü geçmez. İç kesimlerde ise kar yağışından bazen ulaşım aksar. SAMSUN A AİT METEOROLOJİK İSTATİSTİKİ VERİLER SAMSUN Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler (1975-2010) Ortalama Sıcaklık ( C) 7.1 6.7 7.9 11.1 15.3 20.2 23.3 23.6 20.0 16.0 12.0 9.0 Ortalama En Yüksek Sıcaklık ( C) 10.8 10.7 12.0 15.2 18.7 23.6 26.5 27.1 23.9 20.0 16.3 12.8 Ortalama En Düşük Sıcaklık ( C) 4.0 3.5 4.6 7.7 11.6 16.0 19.1 19.6 16.4 12.7 8.6 6.0 Ortalama Güneşlenme Süresi (saat) 2.8 3.3 3.7 4.7 6.3 8.2 8.7 8.2 6.3 4.6 3.7 2.8 Ortalama Yağışlı Gün Sayısı 13.4 13.7 15.1 14.7 12.3 9.6 6.3 6.5 10.2 12.8 12.5 13.3 Ortalama Yağış Miktarı (kg/m 2 ) 61.8 51.4 57.8 58.0 48.4 49.2 33.1 37.1 51.7 90.9 82.2 74.0 Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen En Yüksek ve En Düşük Değerler (1975-2010)* En Yüksek Sıcaklık ( C) 24.2 26.2 32.3 37.0 35.2 37.4 35.4 35.2 34.8 38.4 29.7 28.9 En Düşük Sıcaklık ( C) -6.6-6.8-7.0-2.4 2.7 9.0 13.6 14.0 7.0 1.5-2.2-3.6 En Çok Yağış;28.08.2005, 113.2 kg/m 2 En Hızlı Rüzgar;15.12.1978, 124.2 km/saat En Yüksek Kar; 19.01.1976, 36.0 cm Kaynak: http://www.meteoroloji.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx Samsun, kuzey rüzgârlarına devamlı olarak açıktır. En şiddetli esen rüzgârın yönü güney-güneybatı olup, bu rüzgârın adı Aralık ayında esen Kıble rüzgarıdır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 16

NÜFUS/ GÖÇ/ DEMOGRAFİK GÖSTERGELER İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 17

NÜFUS 1927 Yılında, Türkiye nin nüfusu 13,648,270, Samsun un nüfusu ise 260,868 olarak tespit edilmiş ve Samsun ili nüfus büyüklüğü açısından 63 il arasında 17. sırada yer almıştır. 2010 sonu itibariyle 1,252,693 e ulaşan Samsun nüfusu ile 81 il arasında 15. sıradadır. İlin yüzölçümü 9.364 km² ile Türkiye nin (779,452 km²) yaklaşık % 1.2 sini oluşturmaktadır. Samsun da kilometrekareye düşen kişi sayısı 1927 yılında 28 kişi iken, 2010 sonunda 134 kişiye yükselmiştir. 1927 yılında Türkiye de km² başına nüfus 18 kişi iken, 2010 yılında 95 kişiye yükselmiştir. NÜFUS ARTIŞ HIZI 1927-2010 yılları arasında Türkiye nin nüfusu yaklaşık 5.4 kat, Samsun ilinin nüfusu ise 4.8 kat artış göstermiştir. 1927 yılında Samsun ili ülke nüfusu içinde %1.91 lik paya sahipken 2010 yılında bu oran % 1,70 e düşmüştür. 1927-1965 döneminde Samsun ilinin yıllık nüfus artış hızının genel olarak ülke ortalamasından yüksek olduğu, 1965-2010 döneminde ise düşük olduğu görülmektedir. 2010 yılında yıllık nüfus artışı Türkiye ortalaması olan binde 16 nın çok altında binde 2 olarak gerçekleşmiştir. ŞEHİR VE KÖY NÜFUSU 1927 yılında Samsun ilinde % 21,3 olan şehir nüfusu payı, 1950 yılına kadar önemli bir değişim göstermemiş ve bu yıldan sonra sürekli artış göstererek 2010 yılında % 65.2 ye ulaşmıştır. SAMSUN NÜFUSUNUN YILLARA GÖRE DEĞİŞİMİ (1927-2010) Yıllar SAMSUN TÜRKİYE Nüfus Artışı Nüfus Pay(%) Şehir Köy Şehir Köy Toplam Şehir Köy Şehir Köy Samsun Türkiye Nüfusu Nüfusu (%) (%) Nüfus Nüfusu Nüfusu (%) (%) 1927 260,868 1.91% 21.3% 78.7% 13,648,270 3,305,879 10,342,391 24.2% 75.8% 1935 337,817 2.09% 19.7% 80.3% 16,158,018 3,802,642 12,355,376 23.5% 76.5% 29.5% 18.4% 1940 363,384 2.04% 20.2% 79.8% 17,820,950 4,346,249 13,474,701 24.4% 75.6% 7.6% 10.3% 1945 407,541 2.17% 20.1% 79.9% 18,790,174 4,687,102 14,103,072 24.9% 75.1% 12.2% 5.4% 1950 475,660 2.27% 20.0% 80.0% 20,947,188 5,244,337 15,702,851 25.0% 75.0% 16.7% 11.5% 1955 549,156 2.28% 22.3% 77.7% 24,064,763 6,927,343 17,137,420 28.8% 71.2% 15.5% 14.9% 1960 654,602 2.36% 24.9% 75.1% 27,754,820 8,859,731 18,895,089 31.9% 68.1% 19.2% 15.3% 1965 755,946 2.41% 197,103 558,843 26.1% 73.9% 31,391,421 10,805,817 20,585,604 34.4% 65.6% 15.5% 13.1% 1970 821,183 2.31% 235,716 585,467 28.7% 71.3% 35,605,176 13,691,101 21,914,075 38.5% 61.5% 8.6% 13.4% 1975 906,381 2.25% 290,207 616,174 32.0% 68.0% 40,347,719 16,869,068 23,478,651 41.8% 58.2% 10.4% 13.3% 1980 1,008,113 2.25% 345,200 662,913 34.2% 65.8% 44,736,957 19,645,007 25,091,950 43.9% 56.1% 11.2% 10.9% 1985 1,108,710 2.19% 408,622 700,088 36.9% 63.1% 50,664,458 26,865,757 23,798,701 53.0% 47.0% 10.0% 13.2% 1990 1,158,400 2.05% 525,305 633,095 45.3% 54.7% 56,473,035 33,326,351 23,146,684 59.0% 41.0% 4.5% 11.5% 2000 1,209,137 1.78% 635,254 573,883 52.5% 47.5% 67,803,927 44,006,274 23,797,653 64.9% 35.1% 4.4% 20.1% 2007 1,228,959 1.74% 725,111 503,848 59.0% 41.0% 70,586,256 49,747,859 20,838,397 70.5% 29.5% 1.6% 4.1% 2008 1,233,677 1.73% 776,385 457,292 62.9% 37.1% 71,517,100 53,611,723 17,905,377 75.0% 25.0% 0.4% 1.3% 2009 1,250,076 1.72% 802,011 448,065 64.2% 35.8% 72,561,312 54,807,219 17,754,093 75.5% 24.5% 1.3% 1.5% 2010 1,252,693 1.70% 816,576 436,117 65.2% 34.8% 73,722,988 56,222,356 17,500,632 76.3% 23.7% 0.2% 1.6% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 18

YILLAR İTİBARİYLE SAMSUN NÜFUSU VE PAYI (1927-2010) Yukarıdaki grafiklerden de görüldüğü gibi Samsun un nüfus artış hızı Türkiye ortalamasının altında kalmakta ve nüfus payı da giderek azalmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 19

2010 ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİNE GÖRE NÜFUS 31.12.2010 tarihi itibariyle Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre Samsun 1,252,693 lük nüfusu ile 15. Sırada yer almaktadır. Toplam nüfüs payı %1.70, Şehir nüfusu payı %1.45, Köy nüfusu payı ise %2.49 dur. İLLERE GÖRE ŞEHİR VE KÖY NÜFUSU (31.12.2010) SN İller İl/ilçe merkezleri Belde/köyler Toplam Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Türkiye 56,222,356 28,308,856 27,913,500 17,500,632 8,734,326 8,766,306 73,722,988 37,043,182 36,679,806 1 İstanbul 13,120,596 6,586,796 6,533,800 135,089 68,298 66,791 13,255,685 6,655,094 6,600,591 2 Ankara 4,641,256 2,314,795 2,326,461 130,460 64,431 66,029 4,771,716 2,379,226 2,392,490 3 İzmir 3,606,326 1,813,201 1,793,125 342,522 172,167 170,355 3,948,848 1,985,368 1,963,480 4 Bursa 2,308,574 1,153,373 1,155,201 296,921 146,910 150,011 2,605,495 1,300,283 1,305,212 5 Adana 1,836,432 913,248 923,184 248,793 125,327 123,466 2,085,225 1,038,575 1,046,650 6 Konya 1,486,653 737,069 749,584 527,192 259,088 268,104 2,013,845 996,157 1,017,688 7 Antalya 1,392,974 702,203 690,771 585,359 299,705 285,654 1,978,333 1,001,908 976,425 8 Gaziantep 1,501,566 756,686 744,880 199,197 98,698 100,499 1,700,763 855,384 845,379 9 Şanlıurfa 922,539 463,515 459,024 740,832 367,867 372,965 1,663,371 831,382 831,989 10 Mersin 1,281,048 634,960 646,088 366,851 184,555 182,296 1,647,899 819,515 828,384 11 Kocaeli 1,459,772 737,864 721,908 100,366 50,403 49,963 1,560,138 788,267 771,871 12 Diyarbakır 1,090,172 549,071 541,101 438,786 218,432 220,354 1,528,958 767,503 761,455 13 Hatay 743,439 384,643 358,796 737,132 371,553 365,579 1,480,571 756,196 724,375 14 Manisa 924,267 487,783 436,484 455,217 226,281 228,936 1,379,484 714,064 665,420 15 Samsun 816,576 404,583 411,993 436,117 215,432 220,685 1,252,693 620,015 632,678 Samsun Pay 1.45% 1.43% 1.48% 2.49% 2.47% 2.52% 1.70% 1.67% 1.72% 16 Kayseri 1,064,164 536,134 528,030 170,487 85,533 84,954 1,234,651 621,667 612,984 17 Balıkesir 694,926 350,713 344,213 457,397 227,950 229,447 1,152,323 578,663 573,660 18 Kahramanmaraş 636,828 321,593 315,235 407,988 207,118 200,870 1,044,816 528,711 516,105 19 Van 539,619 275,420 264,199 495,799 250,368 245,431 1,035,418 525,788 509,630 Kaynak: TÜİK, 1 milyonun üzerinde nüfusu olan iller alınmıştır.sıralama Toplam nüfusa göre yapılmıştır. SAMSUN İLÇELERE GÖRE ŞEHİR VE KÖY NÜFUSLARI (31.12.2010) İlçe İl/ilçe merkezleri Belde/köyler Toplam İlçelerin Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Payı(%) Küm. (%) İlkadım 311,063 154,255 156,808 4,026 1,997 2,029 315,089 156,252 158,837 25.15% 25.15% Bafra 86,569 41,933 44,636 57,896 28,722 29,174 144,465 70,655 73,810 11.53% 36.69% Çarşamba 61,124 30,365 30,759 76,238 37,674 38,564 137,362 68,039 69,323 10.97% 47.65% Atakum 113,262 56,193 57,069 10,642 5,300 5,342 123,904 61,493 62,411 9.89% 57.54% Vezirköprü 27,234 13,440 13,794 78,213 38,591 39,622 105,447 52,031 53,416 8.42% 65.96% Canik 70,820 36,083 34,737 20,232 9,978 10,254 91,052 46,061 44,991 7.27% 73.23% Terme 30,262 14,942 15,320 44,650 21,976 22,674 74,912 36,918 37,994 5.98% 79.21% Tekkeköy 36,852 18,307 18,545 12,450 6,227 6,223 49,302 24,534 24,768 3.94% 83.14% Havza 20,226 9,915 10,311 24,962 12,294 12,668 45,188 22,209 22,979 3.61% 86.75% Alaçam 10,961 5,308 5,653 18,988 9,371 9,617 29,949 14,679 15,270 2.39% 89.14% Ondokuzmayıs 11,165 5,481 5,684 13,173 6,508 6,665 24,338 11,989 12,349 1.94% 91.08% Ayvacık 6,358 3,236 3,122 17,853 8,855 8,998 24,211 12,091 12,120 1.93% 93.02% Kavak 8,479 4,195 4,284 12,461 6,033 6,428 20,940 10,228 10,712 1.67% 94.69% Salıpazarı 6,086 3,028 3,058 14,307 7,149 7,158 20,393 10,177 10,216 1.63% 96.32% Asarcık 2,453 1,223 1,230 16,414 8,095 8,319 18,867 9,318 9,549 1.51% 97.82% Ladik 8,520 4,205 4,315 9,329 4,546 4,783 17,849 8,751 9,098 1.42% 99.25% Yakakent 5,142 2,474 2,668 4,283 2,116 2,167 9,425 4,590 4,835 0.75% 100.00% Toplam 816,576 404,583 411,993 436,117 215,432 220,685 1,252,693 620,015 632,678 Kaynak: TÜİK, Sıralama toplam nüfusa göre yapılmıştır. Yukarıdaki tablodan ve aşağıdaki grafikten de açıkça görüldüğü gibi Samsun nüfusunun %25.15 i İlkadım, %11.53 ü Bafra, %10.97 si Çarşamba, %9.89 u Atakum, %8.42 si Vezirköprü, %7.27 si Canik, %5.98 i Terme ilçelerinde yeralmaktadır. Samsun nüfusunun yaklaşık %80 ni bu 7 ilçe oluşturmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 20

SAMSUN İLÇELERİ NÜFUS DEĞİŞİMİ (2009/2010) Aşağıdaki tablodan da görüldüğü gibi 2009/2010 döneminde Atakum, Canik ve İlkadım ilçelerimizin nüfusları artmış diğer bütün ilçelerimizin nüfusları azalmıştır. 2009/2010 döneminde En fazla nüfus azalışı Ayvacık, Terme, Kavak, Salıpazarı ve Ondokuzmayıs ilçelerinde yaşanmıştır. SAMSUN İLÇELERİ NÜFUS TABLOSU 2008 Değişim 2009 Değişim 2010 2008/2010 Samsun Toplam İlçe Pay (%) Toplam İlçe Pay (%) Toplam İlçe Pay Nüfus Farkı Değişim Alaçam 31,066 2.52% -2.30% 30,351 2.43% -1.32% 29,949 2.39% -1,117-3.60% Bafra 144,483 11.71% 0.63% 145,393 11.63% -0.64% 144,465 11.53% -18-0.01% Çarşamba 138,290 11.21% 0.17% 138,527 11.08% -0.84% 137,362 10.97% -928-0.67% Havza 47,398 3.84% -3.09% 45,933 3.67% -1.62% 45,188 3.61% -2,210-4.66% Kavak 22,303 1.81% -3.34% 21,559 1.72% -2.87% 20,940 1.67% -1,363-6.11% Ladik 18,438 1.49% -2.26% 18,022 1.44% -0.96% 17,849 1.42% -589-3.19% Terme 77,517 6.28% -0.44% 77,178 6.17% -2.94% 74,912 5.98% -2,605-3.36% Vezirköprü 106,580 8.64% -0.65% 105,890 8.47% -0.42% 105,447 8.42% -1,133-1.06% Asarcık 18,942 1.54% 0.67% 19,068 1.53% -1.05% 18,867 1.51% -75-0.40% Ondokuzmayıs 24,808 2.01% 0.61% 24,959 2.00% -2.49% 24,338 1.94% -470-1.89% Salıpazarı 21,350 1.73% -1.92% 20,941 1.68% -2.62% 20,393 1.63% -957-4.48% Tekkeköy 49,495 4.01% -0.07% 49,462 3.96% -0.32% 49,302 3.94% -193-0.39% Ayvacık 25,867 2.10% -3.02% 25,087 2.01% -3.49% 24,211 1.93% -1,656-6.40% Yakakent 9,695 0.79% -1.39% 9,560 0.76% -1.41% 9,425 0.75% -270-2.78% Atakum 107,953 8.75% 7.92% 116,503 9.32% 6.35% 123,904 9.89% 15,951 14.78% Canik 86,290 6.99% 4.02% 89,758 7.18% 1.44% 91,052 7.27% 4,762 5.52% İlkadım 303,202 24.58% 2.86% 311,885 24.95% 1.03% 315,089 25.15% 11,887 3.92% Toplam 1,233,677 1,250,076 1,252,693 Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 21

SAMSUN İLÇELERİNİN NÜFUS DEĞİŞİMİ (2008-2010) Yukarıdaki grafiklerden de görüldüğü gibi İlkadım, Canik ve Atakum dışındaki ilçelerin nüfus payları sürekli azalmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 22

DEMOGRAFİG GÖSTERGELER İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLAMASINA GÖRE EVLENMELER (2001-2010) İBBS - SR 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TR Türkiye 544 322 510 155 565 468 615 357 641 241 636 121 638 311 641 973 591 742 582 715 TR83(Samsun,Tokat,Çorum,Amasya) 27 939 23 910 26 358 27 759 28 405 27 024 26 636 24 952 22 746 21 998 Samsun 11 705 10 126 11 068 11 645 12 038 11 813 11 698 11 109 10 083 10 015 Tokat 6 467 5 300 6 124 6 562 6 479 5 984 5 871 5 582 5 221 4 775 Çorum 6 423 5 562 6 064 6 449 6 742 6 166 5 998 5 496 4 909 4 766 Amasya 3 344 2 922 3 102 3 103 3 146 3 061 3 069 2 765 2 533 2 442 Samsun Pay (%) 2.15% 1.98% 1.96% 1.89% 1.88% 1.86% 1.83% 1.73% 1.70% 1.72% Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Not. 2001-2005 yıllarına ait evlenme rakamları, MERNİS veri tabanından revize edilmiştir. İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLAMASINA GÖRE BOŞANMALAR (2001-2010) İBBS - SR 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TR Türkiye 91 994 95 323 92 637 91 022 95 895 93 489 94 219 99 663 114 162 118 568 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) 3 150 3 343 3 331 3 222 3 081 2 797 2 917 2 993 3 375 3 650 Samsun 1 421 1 547 1 530 1 460 1 433 1 341 1 385 1 364 1 531 1 794 Tokat 580 629 655 595 544 517 539 564 670 643 Çorum 829 847 796 793 727 627 651 704 797 834 Amasya 320 320 350 374 377 312 342 361 377 379 Samsun Pay (%) 1.54% 1.62% 1.65% 1.60% 1.49% 1.43% 1.47% 1.37% 1.34% 1.51% Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Not. 2001-2002 yıllarına ait boşanma rakamları, MERNİS veri tabanından revize edilmiştir. Yukarıdaki grafiklerden Samsun un evlenme ve boşanma paylarındaki değişim görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 23

İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLAMASI VE CİNSİYETE GÖRE DOĞUMLAR (2002-2010) A. Toplam B. Erkek C. Kız (31/08/2010 tarihi itibariyle) Doğum Yerine Göre İkametgah Yerine Göre İBBS - SRE 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2009 TR Türkiye A 1 322 703 1 228 717 1 197 452 1 219 343 1 238 463 1 247 445 1 279 087 1 281 302 1 237 642 1 241 617 B 679 720 632 276 616 067 626 147 636 061 640 210 656 958 658 120 637 311 639 357 C 642 983 596 441 581 385 593 196 602 402 607 235 622 129 623 182 600 331 602 260 Samsun A 25 159 22 676 20 854 20 319 19 360 18 987 19 515 19 404 19 165 18 493 B 12 922 11 547 10 861 10 362 9 940 9 789 10 028 9 936 9 883 9 533 C 12 237 11 129 9 993 9 957 9 420 9 198 9 487 9 468 9 282 8 960 Samsun Pay(%) A 1.90% 1.85% 1.74% 1.67% 1.56% 1.52% 1.53% 1.51% 1.55% 1.49% Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Not.2009 yılından itibaren doğum istatistikleri ikametgah yerine göre yayımlanmaya başlanmıştır. İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLAMASINA GÖRE İNTİHARLAR (2000-2010) İBBS - SR 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TR Türkiye 1 802 2 584 2 301 2 705 2 707 2 703 2 829 2 793 2 816 2 898 2 933 TR83(Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) 44 97 76 115 115 95 104 124 111 108 103 Samsun 6 27 24 39 60 46 55 72 46 48 46 Tokat 16 15 16 24 25 16 19 27 30 25 20 Çorum 18 12 14 41 16 19 21 18 17 27 22 Amasya 4 43 22 11 14 14 9 7 18 8 15 Samsun Pay (%) 0.33% 1.04% 1.04% 1.44% 2.22% 1.70% 1.94% 2.58% 1.63% 1.66% 1.57% Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Yukarıdaki grafiklerden Samsun un doğum ve intihar paylarındaki değişim görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 24

İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİ SINIFLAMASI VE CİNSİYETE GÖRE ÖLÜMLER (1999-2008) [İl ve ilçe merkezleri] A. Toplam B. Erkek C. Kadın İBBS - SRE 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 TR Türkiye TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) TR831 Samsun TR832 Tokat TR833 Çorum TR834 Amasya A 185 141 174 315 175 137 175 434 184 330 187 086 197 520 210 146 212 731 215 562 B 104 213 98 368 99 360 98 757 103 082 104 852 110 253 116 923 118 059 119 391 C 80 928 75 947 75 777 76 677 81 248 82 234 87 267 93 223 94 672 96 171 A 6 533 6 746 6 895 6 730 7 097 6 838 7 396 7 754 7 233 7 782 B 3 647 3 658 3 732 3 666 3 850 3 684 3 951 4 231 3 857 4 249 C 2 886 3 088 3 163 3 064 3 247 3 154 3 445 3 523 3 376 3 533 A 3 432 3 498 3 602 3 409 3 664 3 206 3 858 3 900 3 467 3 728 B 1 934 1 900 1 972 1 929 1 999 1 768 2 132 2 174 1 844 2 085 C 1 498 1 598 1 630 1 480 1 665 1 438 1 726 1 726 1 623 1 643 A 1 414 1 437 1 363 1 403 1 384 1 355 1 403 1 521 1 547 1 616 B 766 778 708 740 747 723 733 816 827 858 C 648 659 655 663 637 632 670 705 720 758 A 916 1 008 1 181 1 141 1 290 1 491 1 392 1 512 1 482 1 602 B 507 561 651 599 698 768 700 794 798 843 C 409 447 530 542 592 723 692 718 684 759 A 771 803 749 777 759 786 743 821 737 836 B 440 419 401 398 406 425 386 447 388 463 C 331 384 348 379 353 361 357 374 349 373 A 1.85% 2.01% 2.06% 1.94% 1.99% 1.71% 1.95% 1.86% 1.63% 1.73% Samsun Pay (%) B 1.86% 1.93% 1.98% 1.95% 1.94% 1.69% 1.93% 1.86% 1.56% 1.75% C 1.85% 2.10% 2.15% 1.93% 2.05% 1.75% 1.98% 1.85% 1.71% 1.71% Kaynak: TÜİK, Ölüm İstatistikleri, 2008, (1)1999 yılında il olduğu için il olduğu yıl ve önceki yıllara ilişkin bilgiler bağlı olduğu il bilgileri içinde verilmiştir. Yukarıdaki tablo ve grafikten Samsun un ölüm payındaki değişim görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 25

İÇ GÖÇ İLLERİN ALDIĞI GÖÇ, VERDİĞİ GÖÇ, NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI (2009/2010 DÖNEMİ) Sn İl ADNKS 2010 Nüfusu Aldığı Göç Verdiği Göç Net Göç Net Göç Hızı 1 Çankırı 179,067 11,536 17,958-6,422-35.23 2 Yozgat 476,096 16,181 29,618-13,437-27.83 3 Tokat 617,802 25,430 40,995-15,565-24.88 4 Kırıkkale 276,647 12,488 19,229-6,741-24.07 5 Kars 301,766 9,906 16,657-6,751-22.12 6 Ardahan 105,454 4,586 6,857-2,271-21.31 7 Siirt 300,695 8,911 13,973-5,062-16.69 8 Erzurum 769,085 23,294 35,711-12,417-16.02 9 Çorum 535,405 14,462 22,860-8,398-15.56 10 Niğde 337,931 12,602 17,666-5,064-14.87 11 Muş 406,886 11,782 17,841-6,059-14.78 12 Ağrı 542,022 14,950 22,966-8,016-14.68 13 Bitlis 328,767 10,800 15,347-4,547-13.74 14 Hakkari 251,302 6,013 9,225-3,212-12.70 15 Kırşehir 221,876 9,875 12,626-2,751-12.32 16 Sivas 642,224 23,467 31,362-7,895-12.22 17 Zonguldak 619,703 15,712 23,267-7,555-12.12 18 Ordu 719,183 27,896 36,241-8,345-11.54 19 Nevşehir 282,337 9,231 12,366-3,135-11.04 20 Bayburt 74,412 3,984 4,780-796 -10.64 21 Adıyaman 590,935 14,150 20,135-5,985-10.08 22 Gümüşhane 129,618 8,848 10,128-1,280-9.83 23 Trabzon 763,714 29,130 36,546-7,416-9.66 24 Afyonkarahisar 697,559 17,451 24,119-6,668-9.51 25 Iğdır 184,418 6,667 8,353-1,686-9.10 26 Aksaray 377,505 10,159 13,225-3,066-8.09 27 Bingöl 255,170 8,453 10,448-1,995-7.79 28 Kütahya 590,496 15,311 19,923-4,612-7.78 29 Van 1,035,418 23,231 31,312-8,081-7.77 30 Malatya 740,643 25,320 30,931-5,611-7.55 31 Samsun 1,252,693 35,418 44,825-9,407-7.48 32 Giresun 419,256 17,474 20,514-3,040-7.22 33 Isparta 448,298 15,017 18,255-3,238-7.20 34 Kahramanmaraş 1,044,816 21,182 28,592-7,410-7.07 35 Elazığ 552,646 15,551 19,438-3,887-7.01 36 Mardin 744,606 25,478 30,495-5,017-6.72 37 Diyarbakır 1,528,958 34,810 44,858-10,048-6.55 38 Karaman 232,633 7,478 8,927-1,449-6.21 39 Kilis 123,135 4,813 5,572-759 -6.15 40 Amasya 334,786 11,729 13,726-1,997-5.95 41 Rize 319,637 13,070 14,819-1,749-5.46 42 Artvin 164,759 7,115 7,988-873 -5.28 43 Bartın 187,758 6,902 7,859-957 -5.08 44 Kastamonu 361,222 13,811 15,422-1,611-4.45 45 Konya 2,013,845 47,901 56,729-8,828-4.37 46 Şırnak 430,109 11,733 13,554-1,821-4.22 47 Şanlıurfa 1,663,371 32,555 37,555-5 -3.00 48 Hatay 1,480,571 29,752 33,730-3,978-2.68 49 Yalova 203,741 10,455 10,984-529 -2.59 50 Manisa 1,379,484 32,094 35,497-3,403-2.46 51 Edirne 390,428 14,019 14,830-811 -2.08 52 Adana 2,085,225 53,096 57,402-4,306-2.06 53 Denizli 931,823 21,863 23,468-1,605-1.72 54 Uşak 338,019 8,998 9,562-564 -1.67 55 Mersin 1,647,899 50,430 51,739-1,309-0.79 56 Bolu 271,208 11,874 11,926-52 -0.19 57 Osmaniye 479,221 16,868 16,928-60 -0.13 Türkiye 73,722,988 2,360,079 2,360,079 0 0.00 58 Aydın 989,862 29,971 29,923 48 0.05 59 Karabük 227,610 9,036 8,906 130 0.57 60 Bilecik 225,381 8,876 8,690 186 0.83 61 Balıkesir 1,152,323 36,784 35,162 1,622 1.41 62 Batman 510,200 19,561 18,839 722 1.42 63 Tunceli 76,699 6,400 6,258 142 1.85 64 Sakarya 872,872 26,248 24,627 1,621 1.86 65 Burdur 258,868 9,439 8,904 535 2.07 66 Kırklareli 332,791 12,844 12,088 756 2.27 67 Çanakkale 490,397 16,578 15,420 1,158 2.36 68 Gaziantep 1,700,763 40,380 36,327 4,053 2.39 69 Düzce 338,188 11,820 10,893 927 2.74 70 İzmir 3,948,848 111,255 99,775 11,480 2.91 71 Sinop 202,740 11,027 9,967 1,060 5.24 72 Bursa 2,605,495 72,640 57,220 15,420 5.94 73 Kayseri 1,234,651 37,842 30,380 7,462 6.06 74 Eskişehir 764,584 31,662 26,780 4,882 6.41 75 Muğla 817,503 35,129 28,850 6,279 7.71 76 İstanbul 13,255,685 439,515 336,932 102,583 7.77 77 Erzincan 224,949 14,198 12,365 1,833 8.18 78 Kocaeli 1,560,138 64,503 49,379 15,124 9.74 79 Ankara 4,771,716 182,845 133,440 49,405 10.41 80 Antalya 1,978,333 86,907 61,662 25,245 12.84 81 Tekirdağ 798,109 41,307 29,433 11,874 14.99 Kaynak: TÜİK, Sıralama net göç hızına göre yapılmıştır. Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi Samsun 2009/2010 döneminde net göç hızı sıralamasına göre 31. Sırada yer almaktadır. Bu dönemde Samsun 9,407 kişi net göç vermiştir. Net göç hızı eksi %7.48 olarak gerçekleşmiştir İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 26

İLLERİN ALDIĞI GÖÇ, VERDİĞİ GÖÇ, NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI (2008/2009 DÖNEMİ) Sn İl ADNKS 2009 Nüfusu Aldığı Göç Verdiği Göç Net Göç Net Göç Hızı 1 Ardahan 108,169 3,775 7,033-3,258-29.67 2 Mardin 737,852 18,296 40,308-22,012-29.39 3 Tunceli 83,061 4,100 6,205-2,105-25.03 4 Muş 404,484 10,158 20,182-10,024-24.48 5 Kars 306,536 9,028 15,660-6,632-21.40 6 Ağrı 537,665 12,115 22,613-10,498-19.34 7 Bayburt 74,710 3,101 4,420-1,319-17.50 8 Çorum 540,704 13,672 22,699-9,027-16.56 9 Yozgat 487,365 17,705 25,546-7,841-15.96 10 Iğdır 183,486 5,179 7,986-2,807-15.18 11 Bitlis 328,489 11,594 16,485-4,891-14.78 12 Bingöl 255,745 6,986 10,726-3,740-14.52 13 Hakkari 256,761 4,314 7,949-3,635-14.06 14 Gümüşhane 130,976 8,681 10,444-1,763-13.37 15 Erzurum 774,207 24,830 33,681-8,851-11.37 16 Siirt 303,622 8,475 11,797-3,322-10.88 17 Şırnak 430,424 8,356 13,025-4,669-10.79 18 Adıyaman 588,475 12,091 18,295-6,204-10.49 19 Niğde 339,921 12,588 15,778-3,190-9.34 20 Sivas 633,347 23,217 28,585-5,368-8.44 21 Kilis 122,104 4,662 5,677-1,015-8.28 22 Kahramanmaraş 1,037,491 18,521 26,934-8,413-8.08 23 Artvin 165,580 6,206 7,547-1,341-8.07 24 Diyarbakır 1,515,011 32,384 43,918-11,534-7.58 25 Zonguldak 619,812 16,258 20,701-4,443-7.14 26 Rize 319,569 12,428 14,575-2,147-6.70 27 Aksaray 376,907 10,217 12,587-2,370-6.27 28 Giresun 421,860 16,970 19,567-2,597-6.14 29 Nevşehir 284,025 8,965 10,667-1,702-5.97 30 Kırşehir 223,102 10,947 12,186-1,239-5.54 31 Amasya 324,268 11,533 13,187-1,654-5.09 32 Kütahya 571,804 15,291 18,210-2,919-5.09 33 Şanlıurfa 1,613,737 27,190 35,154-7,964-4.92 34 Kastamonu 359,823 13,047 14,570-1,523-4.22 35 Van 1,022,310 22,866 27,175-4,309-4.21 36 Manisa 1,331,957 28,781 34,262-5,481-4.11 37 Elazığ 550,667 15,900 18,001-2,101-3.81 38 Karabük 218,564 8,511 9,242-731 -3.34 39 Malatya 736,884 25,806 28,208-2,402-3.25 40 Afyonkarahisar 701,326 20,223 22,256-2,033-2.89 41 Uşak 335,860 8,693 9,644-951 -2.83 42 Kırklareli 333,179 10,359 11,242-883 -2.65 43 Hatay 1,448,418 28,547 32,296-3,749-2.58 44 Konya 1,992,675 46,042 51,006-4,964-2.49 45 Tokat 624,439 32,655 34,213-1,558-2.49 46 Karaman 231,872 7,853 8,424-571 -2.46 47 Osmaniye 471,804 15,167 16,319-1,152-2.44 48 Burdur 251,550 8,144 8,659-515 -2.05 49 Denizli 926,362 20,119 21,706-1,587-1.71 50 Ordu 723,507 30,335 31,296-961 -1.33 51 Samsun 1,250,076 38,874 39,581-707 -0.57 52 Mersin 1,640,888 48,377 49,209-832 -0.51 53 Adana 2,062,226 53,685 54,109-424 -0.21 Türkiye 72,561,312 2,236,981 2,236,981 0 0.00 54 Sinop 201,134 9,562 9,558 4 0.02 55 Bilecik 202,061 8,283 8,251 32 0.16 56 Aydın 979,155 28,524 27,640 884 0.90 57 Kırıkkale 280,834 15,861 15,565 296 1.05 58 Gaziantep 1,653,670 36,075 34,125 1,950 1.18 59 Çanakkale 477,735 15,412 14,802 610 1.28 60 Balıkesir 1,140,085 33,275 31,291 1,984 1.74 61 Kayseri 1,205,872 31,075 28,831 2,244 1.86 62 Muğla 802,381 28,390 26,613 1,777 2.22 63 Bartın 188,449 7,566 7,104 462 2.45 64 Batman 497,998 18,326 16,855 1,471 2.96 65 İstanbul 12,915,158 388,467 348,986 39,481 3.06 66 Erzincan 213,288 11,966 11,189 777 3.65 67 Bursa 2,550,645 66,615 56,368 10,247 4.03 68 Sakarya 861,570 25,376 21,665 3,711 4.32 69 Edirne 395,463 15,183 12,910 2,273 5.76 70 Isparta 420,796 18,633 15,822 2,811 6.70 71 İzmir 3,868,308 116,390 89,517 26,873 6.97 72 Kocaeli 1,522,408 60,432 48,399 12,033 7.94 73 Ankara 4,650,802 168,193 131,114 37,079 8.00 74 Düzce 335,156 11,752 9,046 2,706 8.11 75 Antalya 1,919,729 75,696 58,632 17,064 8.93 76 Bolu 271,545 12,808 10,124 2,684 9.93 77 Yalova 202,531 12,269 10,233 2,036 10.10 78 Tekirdağ 783,310 37,655 29,066 8,589 11.03 79 Eskişehir 755,427 32,346 23,225 9,121 12.15 80 Trabzon 765,127 36,868 26,474 10,394 13.68 81 Çankırı 185,019 20,166 11,831 8,335 46.09 Kaynak: TÜİK, sıralama net göç hızı rakamlarına göre yapılmıştır. SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi Samsun 2008/2009 döneminde net göç hızı sıralamasına göre 51. Sırada yer almaktadır. Bu dönemde Samsun 707 kişi net göç vermiştir. 2008/2009 döneminde net göç hızı eksi %0.57 olarak gerçekleşmiştir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 27

SAMSUN UN EN FAZLA NET GÖÇ ALDIĞI VE VERDİĞİ İLLER (2009/2010) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI İller Türkiye Verilen Göç Samsun Pay İl Pay Türkiye Alınan Göç Samsun Pay İl Pay Net Göç Türkiye 2,360,079 44,825 2,360,079 35,418-9,407 İstanbul 439,515 13,045 29.10% 2.97% 336,932 9,194 25.96% 2.73% -3,851 Ankara 182,845 4,180 9.33% 2.29% 133,440 2,348 6.63% 1.76% -1,832 Bursa 72,640 2,529 5.64% 3.48% 57,220 1,458 4.12% 2.55% -1,071 Tekirdağ 41,307 1,397 3.12% 3.38% 29,433 532 1.50% 1.81% -865 Kocaeli 64,503 1,266 2.82% 1.96% 49,379 699 1.97% 1.42% -567 Antalya 86,907 895 2.00% 1.03% 61,662 484 1.37% 0.78% -411 Eskişehir 31,662 681 1.52% 2.15% 26,780 317 0.90% 1.18% -364 Ordu 27,896 3,092 6.90% 11.08% 36,241 2,748 7.76% 7.58% -344 Erzurum 23,294 366 0.82% 1.57% 35,711 445 1.26% 1.25% 79 Sivas 23,467 351 0.78% 1.50% 31,362 438 1.24% 1.40% 87 Kırıkkale 12,488 146 0.33% 1.17% 19,229 234 0.66% 1.22% 88 Konya 47,901 348 0.78% 0.73% 56,729 452 1.28% 0.80% 104 Tokat 25,430 983 2.19% 3.87% 40,995 1,088 3.07% 2.65% 105 Çorum 14,462 574 1.28% 3.97% 22,860 709 2.00% 3.10% 135 Rize 13,070 498 1.11% 3.81% 14,819 655 1.85% 4.42% 157 Trabzon 29,130 1,649 3.68% 5.66% 36,546 1,958 5.53% 5.36% 309 Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafiklerden görüldüğü gibi Samsun 2009/2010 döneminde en fazla İstanbul, Ankara, Bursa, Tekirdağ, Kocaeli, Antalya, Eskişehir ve Ordu illerine net göç vermiştir. Yine aynı dönemde En fazla Trabzon, Rize, Çorum, Tokat, Konya, Kırıkkale, Sivas ve Erzurum illerinden net göç almıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 28

SAMSUN İLÇELERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 29

İLÇELERİN GELİŞMİŞLİK DURUMU 06.03.2008 kabul tarihli 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile daha önce belediye olan Atakum, Canik ve İlkadım ilçe olmuştur. Samsun un yeni ilçelerle (Atakum, Canik, İlkadım) birlikte 17 ilçesi mevcut olup ilçeleri arasında ciddi ekonomik gelişmişlik farkları vardır. Devlet Planlama Teşkilatı nın (DPT) İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004) raporuna göre 10 ilçemizin gelişmişlik endeksi (-) eksidir. Türkiye deki 872 ilçe arasında son sıralarda bulunan (6.Grup) üç ilçemiz bulunmaktadır. Birinci gelişmişlik grubunda yeralan ilçemiz bulunmamaktadır. SAMSUN VE İLÇELERİ SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK ENDEKSLERİ Sıra İlçe Gelişmişlik Endeksi Gelişmişlik Grubu 25 Merkez* 2.46298 2 168 Ondokuzmayıs 0.60049 3 204 Bafra 0.40944 3 226 Tekkeköy 0.30310 3 282 Çarşamba 0.11346 3 436 Terme -0.20528 3 459 Ladik -0.24068 3 523 Havza -0.37355 4 575 Kavak -0.46485 4 581 Yakakent -0.47014 4 645 Alaçam -0.58680 4 710 Vezirköprü -0.70191 5 761 Salıpazarı -0.82056 6 789 Ayvacık -0.93524 6 796 Asarcık -0.99161 6 Kaynak: DPT İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004) Not:* Atakum, Canik, İlkadım İlçeleri, Not: * Atakum, Canik, İlkadım İlçeleri Yukarıdaki grafikten de açıkça görülmektedir ki Samsun ilçelerinin merkez (Atakum,Canik,İlkadım), Ondokuzmayıs, Bafra, Tekkeköy ve Çarşamba ilçeleri hariç gelişmişlik endeksi eksidir. Gelişmişlik endeksi en düşük ilçelerimiz Asarcık, Ayvacık ve Salıpazarı ilçeleridir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 30

ALAÇAM İlçe çok eski bir tarihe sahiptir. Alaçam da M.Ö. ki devirlerde Frigyalılar, Kimmiler, Mısırlılar, Lidyalılar ve Persler çeşitli aralıklarla hüküm sürmüşlerdir. Adını; kasabanın ortasından geçen Uluçay'ın kenarındaki Uluçam denilen büyük çam ağaçlarından almıştır. Osmanlı'dan beri bir Türk kasabası olan Alaçam, 1 Eylül 1944 tarihinde 8. ilçesi olarak Samsun'a bağlanmıştır. Kuzeyinde Karadeniz, batısında Yakakent, güneyinde Vezirköprü ve doğusunda ise Bafra ilçeleri ile çevrili şirin bir sahil kasabasıdır. Yüzölçümü 632 km 2, denizden yüksekliği ortalama 30 m ve sahil uzunluğu ise 7,8 km'dir. İlçenin ekonomisi tarıma dayalı olup, genel olarak tütün, buğday, çeltik ve mısır üretimi yapılmaktadır. Ayrıca her türlü sebze ve meyve de yetiştirilmektedir. Bunun yanında hayvancılık ve balıkçılık da yapılmakta olup hayvancılıkta büyük ve küçük baş hayvan yetiştiriciliği ön plandadır. ASARCIK 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşından sonra Rusya'dan göç eden Çerkezlerin küçük bir köy olan şimdiki ilçe ve yakınındaki bir kaç köye yerleşmeleriyle Asarcık kurulmaya başlamıştır. Zamanla civardan göç edip gelenlerin yerleşmeleriyle de büyümüş; 1959 Yılında nahiye, 1987 yılında da ise ilçe olmuştur. 1989 Yılı Mart ayında yapılan Mahalli İdare seçimleri öncesinde de Belediye kurulmuştur. Samsun'un 44 km güneyinde yer alan Asarcık batıdan Kavak ve doğudan Çarşamba ilçeleri ile çevrilidir. İlçede tarıma elverişli arazinin az ve verimsiz olması ve sulanabilir arazinin olmaması, tarım sektörünün gelişmesini engellemiştir. Tarımdan elde edilen ürün halkın ancak tüketim ihtiyacını karşılayabilecek düzeydedir. Başlıca yetiştirilen ürünler buğday, mısır, arpa ve şekerpancarıdır. ATAKUM 6.3.2008 kabul tarihli 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Atakent, Kurupelit, Altınkum, Çatalçam ve Taflan ilk kademe belediyelerinin tüzel kişilikleri kaldırılarak mahalleleri ile birlikte Atakum İlk Kademe Belediyesine katılmıştır. Atakum merkez olmak ve aynı kanun eki (39) sayılı listede adları yazılı köyler bağlanmak üzere Atakum ilçe olmuştur. İlçe merkezinde 6 belediye olup; 26 köy, İlçe merkezinde 27 mahalle olmak üzere; Toplam 53 muhtarlık bulunmaktadır. İlçe ekonomisi genel olarak tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçemizde büyük ölçekli sanayi işletmesi bulunmamaktadır. İlçe sınırları içerisinde yer alan köylerde üç farklı zirai üretim ön plana çıkmaktadır. Tarımsal Bilgi Sistemimizde kayıtlı 40 yerleşim biriminden 4 yerleşim biriminde meyvecilik yoğun olarak yapılmaktadır. Samsun Ankara karayolu boyunca Kürtün Çayı etrafında tarım arazileri bulunan Kolpınar, derecik, Kesirli, Sarıışık köylerinde klasik şeftali, elma ve armut yetiştiriciliği yaygındır. Erikli, Kabadüz, Karakavuk, Kayagüney, Özören,Taflan, Kurugökçe ve Yeşiltepe olmak üzere toplam 8 yerleşim biriminde fındık üretimi yoğun olarak yapılmaktadır. Diğer köylerimizde hububat (Buğday, Arpa) ve yem bitkisi (Fiğ) ekilişleri öncelikli tarımsal üretim çeşitleridir. İlçemiz toplam olarak 20 km sahil şeridine sahip olup, sahillerimiz genel olarak temiz ve yüzmeye elverişli konumdadır. Sahillerimizde, özel şahıslarca yapılmış yazlık tatil evleri mevcuttur. İlçemizde turizme yönelik belediyenin düzenlediği yaz faaliyetleri olarak, Plaj Voleybolu, Plaj Futbolu turnuvaları, Büyükşehir Belediyesinin organize ettiği Uluslar arası Halk Dansları Festivali ve çeşitli konser faaliyetleri gerçekleşmektedir. AYVACIK Kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, daha önce bağlı bulunduğu Çarşamba İlçesinden daha eski bir tarihe sahip olduğu sanılmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu zamanında bir Rum köyü olan Ayvacık, Cumhuriyet kurulduktan sonra Rumlar tarafından terk edilmiştir. Halk ilçeye Cumhuriyet kurulduktan sonra yerleşmiştir. Ayvacık, 1954 te tam teşekküllü nahiye olmuş; fakat 1969 da daha önce kurulmuş resmi kurumlar kaldırılmış, 1978'de ise yine köy e dönüştürülmüştür. 20 Mayıs 1990 tarihinde Ayvacık köyü Keskinoğlu köyü ile birleştirilerek AYVACIK ilçesi oluşturulmuştur. 19 Ağustos 1990 tarihinde yapılan Mahalli İdare seçiminden önce de belediyesi kurulmuştur. Ayvacık; Canik Dağlarının kuzey eteklerinde, Suat Uğurlu Baraj gölünün kıyısında (Yeşilırmak Vadisinde) yer almaktadır. Bu uzun vadide bir de Hasan Uğurlu Baraj gölü bulunmaktadır. İlçenin en yakın komşusu 28 km kuzeyindeki Çarşamba ilçesidir. Samsun a uzaklığı ise 62 km. dır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 31

Tarım sektörü; mısır, buğday, arpa ve fındık üretiminde yoğunlaşmıştır. Topraklarının büyük bir bölümü orman arazisidir. Tarıma elverişli topraklar genellikle bozuk ve kuru orman alanlarının açılmasıyla elde edilmiştir. Hayvancılık alanında ise sahip olunan potansiyel yeterince değerlendirilememiş, hem mera hem de ahır hayvancılığı yeterince gelişme gösterememiştir. İlçe de ayrıca Hasan Uğurlu ve Suat Uğurlu Hidro-elektrik Santralları ile ülke ekonomisine önemli katkı sağlayan ve sanayinin ana girdisi olan elektrik üretimi yapılmaktadır. Bu barajlar 1981-82 yıllarında hizmete girmiştir. BAFRA Bafra'nın tarihi M.O. 5000 yıllarına kadar uzanmaktadır. lkiztepe Ören yerinde yapılan kazılarda Kalkolitik Döneme (M.O 5000-4000) ait yerleşmelerin izine rastlanılmıştır. 1071 Malazgirt Savaşından sonra Selçukluların eline geçen Bafra'ya 1214 yılında Anadolu Selçuklu Hükümdarı İzzettin Keykavus, türkmen aşiretlerini yerleştirmiştir. 1243'de başlayan Moğol istilaları, Selçuklu İmparatorluğunun yıkılıp yerinde birçok türk beyliğinin kurulmasına neden olunca, bu topraklarda da küçük bir Selçuklu Beyliği olan Bafra Beyliği kurulmuştur. 1460'da ise Bafra Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Bafra Osmanlı Imparatorluğu devrinde Trabzon vilayetine bağlı Canik Sancağına ait bir yerleşim idi. Hangi tarihte kaza merkezi olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Salname kayıtlarına göre 1854 sonunda kaza merkezi olduğu sanılmaktadır. Bafra adının; Kızılırmak'ın denize açıldığı yerde M.O. 525 yıllarında Fenikeliler zamanında ticaret gemilerinin yanaştığı koylara kurulan ticaret evlerine, Bafida denilmesinden geldiği sanılmaktadır. Bafra Karadeniz'e 20 km uzaklıkta, denizden yüksekliği 20 m olan ve Kızılırmak ın birikintisinden oluşan ova üzerine kurulmuş bir ilçemizdir. Doğusunda ve kuzeyinde Karadeniz, batısında Alaçam, güneyin ise Kavak ilçeleri ile çevrilmiştir. Yüzölçümü 175.000 ha, Samsuna uzaklığı 51 km dir. Kızılırmak Deltasının Karadeniz e açılan kısmını kaplayan Bafra Ovası, güneyde Canik Dağlarının uzantıları olan dağlarla çevrilidir. Bu dağlardan en yükseği 1224 m ile Nebyan Dağıdır. Türkiye'nin en uzun akarsuyu olan Kızılırmak bu dağları derin bir vadi ile geçerek Bafra ovasına ulaşır. Bafra ovasının tamamı Kızılırmak ın taşıdığı alüvyonlar tarafından oluşturulmuştur. lrmağın denize yakın kısımlarında birçok küçük göl oluşmuştur. Nebyan dağının etekleri ise yayla durumundadır. Kızılırmak'ın uzunluğu 1151 km dir. Sivas'ta ki Kızıl Dağ'dan doğar. Orta Anadolu'da geniş bir yay çizerek Bafra'dan denize dökülür. Kızılırmak'ın denize döküldüğü yerde oluşmuş göller, ırmağın her iki yakasında da yer almakta olup batısındaki Karaboğaz, doğusundaki ise Balık gölüdür. Doğu yakasında yer alan diğer göllerin başlıcaları; Dutdibi, Liman, Hayırlı, Çernek, Uzungöl, Tombulgöl ve Incegöl dür. Göllerin çevresi sazlık ve bataklıklarla çevrili olup yer yer ormanlık alanlar da göze çarpar. İlçe genelinde tarımsal üretimine ve tarım ürünlerin işlenip pazarlanmasına dayalı bir ekonomik yapı gelişmiştir. Tarım; ilçeye, Karadeniz Bölgesine ve de Türkiye'ye üretim yapmaktadır. Kızılırmak deltasının sulak alanlarında yaşayanların temel geçim kaynaklarının ise tarım, hayvancılık, balıkçılık ve sazcılık olduğu söylenebilir. Bafra Organize Sanayi Bölgesinde yatırımlar devam etmektedir. CANİK 6.3.2008 kabul tarihli 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Canik İlk Kademe Belediyesi merkez olmak ve aynı kanun eki (40) sayılı listede adları yazılı köyler bağlanmak üzere Canik ilçe olmuştur. Canik, Samsun'un Devgeriş deresiyle Mert ırmağı arasında Karadeniz'den içeri doğru uzanmış şirin bir yerleşim yeridir. İlçenin kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Canik Dağları'nın Karadeniz'e doğru uzantısı olan tepeler, batısında Mert Irmağı ve İlkadım İlçesi, doğusunda ise Kutlukent bulunmaktadır. Klasik tarih Samsun un MÖ 6. asırda Miletli denizci göçmenler tarafından kurulduğunu gösterir. MÖ 4. asırda Pers hakimiyetine girmiş ve MÖ 3. asrın ortalarında Pontus Krallığı na bağlanmıştır. Pontus Kralı Büyük Mithridates Sinop ile Amissos u kendisine idare merkezi olarak seçmiştir. Bizans döneminde Amisos Armeniak temasına (idarî bölge) dahil bulunuyordu. Şehir Türklerin burayı fethine kadar bir ticaret merkezi olarak yaşamaya devam etti. 1960'lı yıllara kadar Canik, yerleşim alanı olarak Hasköy, Hacıismail, Tekkepınar köyleri ve seyrek yayılmış çiftçi evlerinden ibaretti. Bu köyler, Kurtuluş Savaşı sonrası yapılan mübadele sonucu Rumlar'dan alınarak Balkanlardan getirilen vatandaşlarımızın yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Bölgede bu günkü stadyumun yerinde hipodrom, Yeni Mahalle'de küçük bir teyyare alanı ve yer yer bataklıklar vardı. Ordu -Ankara karayolunun geliştirilmesi, ilçede önemli bir hareketlilik oluşturmuş, yerleşim alanlarının hızla büyümesine neden olmuştur. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 32

ÇARŞAMBA Çarşamba; ilk defa Yeşilırmak ın doğu yakasındaki Çay ve batı yakasındaki Sarıcalı Mahalleleri çevresinde gelişmeye başlamıştır. Buranın ovada merkez rolünü üstlenmesinde, ilki 1370 te olmak üzere kurulmakta olan panayırın etkisi büyüktür. Bu panayır çarşamba günleri kurulduğundan ilçe adını buradan almıştır. Osmanlı İmparatorluğu zamanında da idari teşkilatta önemli bir yerleşim olarak yerini almış olan Çarşamba' da, Cumhuriyetten sonra 1925 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuştur. İlçe, Samsun-Ordu karayolu üzerinde ve Yeşilırmak'ın oluşturduğu verimli delta ovasında kurulmuştur. Doğusunda Terme, batısında Tekkeköy, kuzeyinde Karadeniz ve güneyinde ise Ayvacık ve Salıpazarı ilçeleri bulunmaktadır. Halkın çoğu tarımla uğraşmaktadır. Yeşilırmak ın suladığı ova, tarıma son derece elverişli topraklarla kaplıdır. Tarım; ilçeye, Karadeniz Bölgesine ve de Türkiye'ye üretim yapacak düzeyde gelişmiştir. Yetiştirilen ürünler buğday, arpa, çeltik, fasulye, soya fasulyesi, nohut, şekerpancarı, tütün, ayçiçeği, şeftali, fındık ve elma başta olmak üzere çok çeşitlidir. İLKADIM Daha önce belediyelik olan İlkadım, 6.3.2008 kabul tarihli 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Gazi ve Yeşilkent ilk kademe belediyelerinin tüzel kişilikleri kaldırılarak mahalleleri ile birlikte İlkadım İlk Kademe Belediyesine katılmıştır. İlkadım merkez olmak ve aynı kanun eki (41) sayılı listede adları yazılı köyler bağlanmak üzere İlkadım ilçe olmuştur. İlçeye bağlı; 1 Belediye, 11 Köy Muhtarlığı, 50 Mahalle muhtarlığı bulunmaktadır. İlçe yüzölçümü toplam 152,28 km2 dir. İlkadım İlçesi Samsun ilinin merkezinde yer alır. İlçemiz, batısında Atakum, doğusunda Canik, güneyinde Kavak ilçeleri ve kuzeyde ise Karadeniz ile komşudur. Yeryüzü şekilleri bakımından üç ayrı özellik gösterir. Birincisi güneyindeki ağlık kesim, ikincisi; dağlık kesimle kıyı şeridi arasında kalan yaylalar, üçüncüsü yaylalarla Karadeniz arasındaki kıyı ovalarıdır. Kürtün ve Mert Irmağı arasında, Kuzeyden Güneye uzanan topraklar üzerinde yer alır. Sahil şeridi(kıyı) uzunluğu toplam 7,5 km'dir. HAVZA Havza'nın doğusunda yer alan Lerdüge Tümülüs lerinde yapılan arkeolojik araştırmalar ilçenin tarihinin M.Ö. 100 yıllarına kadar uzandığını göstermektedir. Kasaba şifalı suları nedeniyle yıllarca krallıklar ve beylikler arasında el değiştirmiştir. İsmini, 1156 'da Amasya hükümdarı olan Kavushan'dan almıştır. Kavus adınının ise 1245 tarihinde Selçuklu hükümdarlarından Sadi Paşa tarafından Havza olarak değiştirildiği ileri sürülmektedir. Beylikler döneminde Havza Canik Beylerinden Taşanoğulları tarafından idare edilmiştir. Amasya Valisi 2. Murat, Yörgüç Paşa'yı görevlendirerek Taşanoğullarının egemenliğindeki Havza yöresini Osmanlı egemenliği altına almıştır. Böylece Havza 1430 da Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlılar döneminde Amasya iline bağlı olarak yönetilen Havza, 1882 tarihinde ilçe haline getirilmiş, 1926 yılında ise Samsun'a bağlanmıştır. Samsun'a uzaklığı 86 km olan ilçenin, kuzeyinde Bafra, güneyinde Suluova ve Merzifon, batısında Vezirköprü, doğusunda ise Ladik ve Kavak ilçeleri yer almaktadır. Havza'nın kuzeyi sıradağlar ile çevrilidir. Batısında Taşan (Tavşan) dağları yer alır. Bu dağların etekleri yayla konumundadır. En önemli akarsuları, ters akan Derinöz ile İstavroz'dur. İlçenin ekonomisi genellikle tarıma dayanmaktadır. Buğday ve şekerpancarı en fazla üretilen ürünlerdir. İlçenin köylerinde hayvancılıkta yaygın olarak yapılmaktadır. Dağlarla çevrili ilçede orman alanları geniş yer kaplar. Özellikle orman köylerinde yaşayan halk geçimini büyük ölçüde orman ürünlerinden sağlamaktadır. İlçede çok sayıda un fabrikası faaliyet göstermekte imal edilen unlar çeşitli illere pazarlanmaktadır. Eski ve yeni çeltek denilen mevkii de ise linyit kömürü çıkarılan ocaklar vardır. Bu tür işletmeler ilçede istihdam imkanı sağlamaktadır. Havza'da genellikle küçük çapta imalatın ve çeşitli alanlarda tamir işlerinin yapıldığı bir de küçük sanayi sitesi faaliyettedir. Havza ekonomisinde kaplıca turizmi, temel sektörlerden biri konumundadır. Havza Organize Sanayi Kurulması çalışmaları devam etmektedir. KAVAK Tarihi oldukça eskidir. İlçe merkezinin kuzeyinde kalan Kaledoruğu Höyüğünde 1942 de yapılan araştırmalarda M.Ö.3500-M.Ö. 2000 yıllarına ait eserlere rastlanılmıştır. Bu verilere göre Kavak, tarihi Tunç Çağına kadar uzanan bir yerleşim yeridir. Kaledoruğu Höyügünde Genç Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserlere rastlanması ise buradaki yerleşimin sürekliliğini göstermektedir. Hititlerin egemenliğinden sonra M.Ö.1200'lerde Friglerin, M.Ö. 7. yüzyılda ise Miletlerin egemenliği altına girmiştir. M.Ö.333 te Pontusların eline geçen Kavak'a daha sonra Romalılar hakim olmuştur. Müslümanların Abbasiler döneminde (750-1258) Malatya-Tokat üzerinden Karadeniz kıyılarına gelmeleriyle İslam dinini kabul etmişlerdir. 1418 de Çelebi Mehmet döneminde İlçe tamamen Osmanlıların eline geçmiştir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 33

Kavak Samsun-Ankara karayolu üzerinde kurulmuştur. Samsun'a uzaklığı 51 km dir. Doğusunda Asarcık, batısında Havza, kuzeyinde Samsun ve Bafra, güneyinde ise Ladik ilçeleriyle çevrilidir. Kavak ilçesinin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır. Tarım alanında en çok buğday, mısır, yulaf, arpa gibi tahıl ürünleri yetiştirilir. Ayrıca şekerpancarı, tütün ve patates ekimi de yapılmaktadır. İlçedeki sanayi ise genellikle kireç, tuğla ve kremit üretimi gibi yerel ihtiyaçlara hitap eder düzeyde gelişmiştir. Kavak Organize Sanayi Bölgesinde yatırımcılar için arsa tahsisleri halen devam etmektedir. LÂDİK Ladik ilçesinin tarihinin yapılan arkeolojik kazılardan hareketle M.Ö.3000-M.Ö.2000 yıllarına kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Bölge M.Ö.550-332 yılları arasında Perslerin hakimiyetine girmiştir. Bir dönem sonra Pontus krallığı adını alan devlet Samsun ve Amasya'ya hakim olmuştur. 1071 Malazgirt savaşından sonra İslamiyet yayılmıştır. Osmanlılar Lâdik i 1428'de topraklarına katmışlardır. Lâdik, Cumhuriyet dönemine kadar Sivas Sancağına bağlı Amasya vilayeti sınırları içinde bulunmuştur. Cumhuriyet kurulduktan sonra ise 1925'te Samsun'a bağlanmıştır. Samsun'un güneyinde yer alan Lâdik, kuzeyinde Kavak, güneyinde Suluova, doğusunda Taşova ve batısında Havza Ilçeleri ile çevrilidir. Yüzölçümü 558 km 2 dir. İlçenin ekonomisi genellikle tarıma dayanmaktadır. Buğday, arpa, yulaf, mısır, şekerpancarı yetiştirılen tahıllardandır. Verimli ve geniş ekim-dikim alanlarına sahip almasından dolayı sebzecilik gelişmiştir. Özellikle domates, biber, patlıcan, salatalık, taze fasulye vb. sebzeler yetiştirilerek, toptancı sebze halinden, ihtiyaç duyulan illere sevk edilmek üzere pazarlanmaktadır. Lâdik in yayla durumunda olması küçük ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine de olanak sağlamıştır. İlçedeki en büyük sanayi kuruluşu çimento fabrikasıdır. Bir de küçük sanayi sitesi bulunmaktadır. ONDOKUZMAYIS Ondokuzmayıs ilçesinde Dağköy ve Yörükler beldeleri civarında yapılan arkeolojik kazılarda M.Ö. ki yıllara ait yerleşmeler olduğu saptanmıştır. Dağköy'de ortaya çıkarılan mezarların M.Ö.47 yıllarına ait olduğu sanılmaktadır. Yörükler beldesinde bulunan Hamamın ise Cenevizliler ve Romalılar dönemine ait olduğu rivayet edilmektedir. Milattan önceki yıllardan beri yerleşim yeri olarak kullanılmış bu topraklar, Çelebi Mehmet döneminde Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Samsun'a 33 km uzaklıkta, Samsun-Sinop devlet karayolu üzerinde ve Kızılırmak Nehrinin meydana getirdiği delta ovasının doğu ucunda yer alan ilçenin denizden yüksekliği 10 m olup doğusunda Samsun, batışında Bafra, kuzeyinde Karadeniz, güneyinde ise Samsun ve Bafra ilçeleri bulunmaktadır. En yüksek yeri Nebyan ormanlarının bulunduğu güneyindeki tepedir. İlçe merkezinin kuzeyinde kalan topraklar Kızılırmak'ın oluşturduğu Ova'nın bir bölümünü teşkil eder. Bu alanda Balık Gölleri'nin bir kısmı bulunmaktadır. Ilçenin genel konumu da ova durumundadır. İlçede tarım, hayvancılık ve balıkçılık gelişmiş durumdadır. Tarım ürünleri arasında fındık, mısır önemlı yer tutar. Balıkçılık denizden başka balık göllerinde de yapılmaktadır. 19 Mayıs ilçesinde cevizcilik ve arıcılık projeleri uygulanmaya konulmuş ve ekonomik açıdan önemli katkılar sağlanmıştır. Ayrıca, yapılan el dokuması kilimler, çoraplar vb. eşyalar ilçe ekonomisine küçük de olsa katkı sağlamaktadır. Balık gölleri civarında yapılan hasır örücülüğü de ekonomik faaliyetler arasında sayılır. Bütün bunların yanında birde küçük sanayi sitesi bulunan ilçe de özellikle bahçe tarımında kullanılan araç ve gereçler ile soba ve kuzine imalatı yapılmaktadır. SALIPAZARI Terme ve Çarşamba ilçelerinden ayrılan Alanyaykın, Düzköy ve Bereket köylerinin birleşmesiyle 1973 yılında Belediye olmuştur. 1987-1988 yıllarında 'da ilçe teşkilatı kurularak Samsun'a bağlanmıştır. Dünya Savaşından önce yörede Türkleri yanı sıra Rum, Ermeni ve Gürcü nüfusun da yaşadığı bilinmektedir. Dünya Savaşı sırasında özellikle Ermeni çeteleriyle Türk halkı arasında çatışmalar yaşanmıştır. Ancak, Türk halkının yılmaz mücadelesi sonunda Ermeniler bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştır. Samsun'a uzaklığı 54 km. olan ilçenin güneyinde Erbaa ve Akkuş, doğusunda Terme, batısında Ayvacık, kuzeyinde ise Çarşamba ilçeleri bulunmaktadır, denize kıyısı yoktur. İlçenin kuzeyi düzlük, güneyi engebelidir. Yeşilçay ile Terme çayı ilçe merkezinde kesişmektedir. Bu çaylar üzerinde üç köprü vardır: Salıpazarı ile Gökçeli köyünü Kurt köprüsü, Yavaşbey köyünü ise Maviren köprüsü birbirine bağlar. İlçe ekonomisi genellikle tarıma dayanmaktadır. Tarım ürünü olarak fındık, çilek ve çeltik yaygın olarak yetiştirilir. İlçe de hayvancılıkta gelişmiştir. Dağlık bölgedeki köylerde sepet, kaşık ve çeyiz sandığı gibi ürünler de yapılmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 34

TEKKEKÖY Tekkeköy ve civarında yapılan araştırmalar sonucunda Poleolitik dönemden itibaren yerleşimin varolduğu öğrenilmiştir. İlçedeki araştırmalarda Hitit dönemine ait katmanlara rastlanmış, Friglere ait kalıntılar da bulunmuştur. Yöre M.Ö.3. yy ortalarında Pontus devletinin sınırları içine girmiş, daha sonra sırasıyla Roma, Bizans ve Anadolu Selçuklu devletinin eline geçmiştir. Selçuklular Anadoluya yerleşmeye başladığı zaman; Bizans devletinin egemenliği altında olan bu yöreyi Türklere ve islamiyete açmak için, bölgenin önemini de dikkate alarak, büyük Türk velisi Şeyh Zeynüddin'i buraya göndermiş ve bir Tekke kurmuşlardır. Tahminen 1250-1330 yılları arasında yaşayan Şeyh Zeynüddin kurduğu tekkede yolcuları, düşkünleri, fakir fukarayı kazan kurarak doyurmuştur. Tekkeköy adının buradan geldiği söylenmektedir. Samsun-Trabzon karayolunun 13.km.'sinden güneye doğru 1 km içeride yer alan ilçe, Tekkeköy deresinin kıyı ovasına açıldığı kesimde kurulmuş olup topraklarının üçte birini Çarşamba ovasının devamı oluşturur, dolayısıyla bu kısımlar sulu tarıma elverişlidir. İlçe sınırları içerisinde yer alan ve faal 1 adet Organize sanayi bölgesi ve 3 adet Küçük Sanayi Sistesi ilçeye ekonomik alanda hareketlilik getirmiştir. Yine ilçede yer alan İhtisas Gıda Organize Sanayi Bölgesinde arsa tahsisleri devam etmektedir. TERME Terme'nin tarihi M.O. 1000 yıllarına inmektedir. Hatta eski tarihçiler M.Ö.1200 yıllarında şimdiki Terme çayı kıyısında efsanevi kadın savaşçı olan amazonların yaşamış olduklarını ileri sürmüşlerdir. Terme isminin, Amazonların kurdukları kıyı kenti olan Thermodon dan (bu günkü Terme çayı) geldiği söyleniyor. İlçenin en eski halkının Gaskalar olduğu sanılmaktadır. Hititler Samsun'a kadar yayılınca Gaskalar ıda yönetimleri altına almışlardır. Türklerin Anadolu'ya hakim olmaya başladıkları 11.yy' a kadar Termede sırasıyla Hititler, Frigler, Medler, Persler ve Romalılar yönetim kurmuşlardır. I. Alaittin Keykubat zamanında ( 1219-1236 ) Terme dahil bütün Karadeniz sahili Anadolu Selçuklularının yönetimine girmiştir. Moğol istilaları nedeniyle dağılan Selçuklu imparatorluğunun topraklarında Türk Beylik1eri kurulmaya başlanmıştır. Bu dönemde Amasya, Samsun, Tokat, Sivas, Kayseri vilayetlerinde Eratna Beyliği kurulmuştur. 1381'de Kadı Burhanettin Eratna Beyliğini ele geçirince Terme onun bölgesine bağlanmıştır. Bu arada yörede Canik Beyliği de kurulmuştur.1398'de Yıldırım Beyazıt Amasya ve Karadeniz kıyılarında bütün beylikleri Osmanlı topraklarına katmıştır. Cumhuriyete kadar Terme, Canik Mutasarrıflığının idaresinde yönetilmiştir. Terme Belediye Teşkilatı ise Cumhuriyetten önce kurulmuştur. Terme, denizden 3-5 km. içeride kurulmuş olup Samsun'a uzaklığı 58 km.dir. İlçenin kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Ünye ve Ikizce, güneyinde Akkuş ve batısında ise Salıpazarı ve Çarşamba ilçeleri yer almaktadır. Ayrıca, kuzeyinde kıyı ovası, güneyinde ise Canik Dağları uzanmakta. Enyüksek noktası 450 metredir. Kara Ormandan doğan Terme çayı ilçeyi tam ortasından ikiye bölerek Karadenize dökülür. Çarşamba Dağlarından doğan Delidere akarsuyu da Karadeniz'e dökülür, akarsuyunun yatağının bazı kısımlarında göller oluşmuştur. İlçede Simenit gölüne dökülen Karaboğaz ve Abdal Dereleri de vardır. Dünyanın ikinci büyük kavak ormanı da Terme'dedir. Terme ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalıdır. Bu verimli ova da ünlü Terme pirinci ve fındık yetiştirilmektedir. İlçede kültür kavakçılığı da oldukça yaygındır. Bunların yanısıra, Sahil kasabası olması nedeniyle balıkçılık ve diğer bazı deniz ürünleri avcılığı da geçim kaynakları arasında sayılabilir. Ilçede besicilik ve arıcılık gibi ekonomik faaliyetler de önemli yer tutmaktadır. Terme'nin en önemli sanayi kuruluşları, ilçe'de yetiştirilen fındığı işleyen fabrikalardır. Bu fabrikalarda üreticiden alınan fındık, iç fındık haline getirilerek ihraç edilmekte veya iç piyasaya sürülmektedir. Çeltik de aynı şekilde fabrikalarda işlem görerek pirinç halinde ihraç edilir ve ya iç piyasada tüketilir. VEZİRKÖPRÜ Vezirköprü'nün tarihi Hitit'lere (M.Ö.2000-M.Ö.700) kadar uzanmaktadır. Şehir, Hititler tarafından şimdiki ilçe merkezinin 2.5 km. kadar uzağına kurulmuştur. 1695 yıllarındaki Celali isyanları sırasında sık sık baskına uğramış ve kasaba yağmalanıp yıkılmıştır. Bu nedenle insanlar kalelere sığınma ihtiyacı duymuşlar ve Taşkale ve Toprakkale yi inşa etmişlerdir. Şimdi bu kale yıkıntıları üzerine kurulan mahalleler aynı adlarla anılmaktadır. Celali isyanlarından sonra Köprülü Mehmet Paşa ilçedeki yıkılmış yapıları tamir ettirmiş ve ayrıca yeni eserler de yaptırmıştır. İdari bakımdan Sivas Beyler Beyliğine bağlı Amasya mutasarrıflığı içinde olan Vezirköprü; 1925 yılına kadar Amasya'ya bağlı bir ilçe iken;1925 yılında Samsun a bağlanmıştır. Kasabanın adı Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Şınder olarak geçmektedir. Mehmet Paşa Sadareti zamanında ilçe Vezirköprü adını almıştır. Vezirköprü, Samsun un güneybatısında yeralır. Doğusunda Havza, batısında Boyabat ve Osmancık, güneyinde Gümüşhacıköy ve Merzifon, kuzeyinde ise Alaçam ve Bafra ilçeleri bulunmaktadır. İlçe ekonomisi genellikle tarıma dayanmaktadır. Bunun yanında hayvancılık ve orman ürünleri de önemli yer tutar. Her çeşit tahıl üretimi ile sebze ve meyvecilik gelişmiştir. Ayrıca; Şekerpancarı, tütün, kendir, ayçiçeği, susam ve zeyrek tarımı da yapılmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 35

Vezirköprü Orman Ürünleri Entegre Tesisleri ilçe ekonomisine canlılık kazandırmaktadır. Ayrıca un fabrikaları ile zirai aletler imal eden kuruluşlarda vardır. Sanayiye bağlı olarak ticaret, taşımacılık ve ulaşım gibi sektörlerde de canlanma görülmektedir. İlçede bir de küçük sanayi sitesi bulunmaktadır. YAKAKENT 1896 Yılında muhtarlık, 1 Mart 1963 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuştur. Aynı yıl, Gümenes olan ismi, kıyı şehri anlamına gelen Yakakent olarak değiştirilmiştir. 09.05.1991 yılında ise ilçe olmuştur. Yakakent; Karadeniz kıyısında Sinop ile Samsun il sınırları arasındaki geçit noktasındadır. Samsun'a uzaklığı 84 km olup doğusunda Alaçam, batısında Gerze, güneyinde Canik Dağları ve kuzeyinde ise Karadeniz yer almaktadır. İlçe ekonomisi tarımsal karektere sahip olmakla beraber; balıkçılıkta ekomomisinin ağırlıklı sektörüdür. Karadenizde avlanan her türlü balığı ve ayrıca dünyaca ünlü Mersin balığını bulmak mümkündür. Deniz ürünlerini değerlendiren özel sektöre ait iki fabrika da bulunmaktadır. İlçenin karakteristik tarım ürünü tütündür. Köylerde buğday, mısır ve çeltik de yetiştirilmektedir. TÜRKİYE DE BELEDİYE, İLÇE VE KÖY SAYILARI (31.12.2010) Sn Bölge Adı Belediye Sayısı İlçe Sayısı Köy Sayısı Köy Sayısı % Sn Bölge Adı Belediye Sayısı İlçe Sayısı Köy Sayısı Köy Sayısı % Türkiye 2934 957 34402 1 Sivas 46 17 1223 3.56% 41 Zonguldak 31 6 374 1.09% 2 Şanlıurfa 26 11 1147 3.33% 42 Eskişehir 28 14 371 1.08% 3 Kastamonu 21 20 1070 3.11% 43 Çankırı 31 12 366 1.06% 4 Erzurum 34 20 966 2.81% 44 Tunceli 10 8 365 1.06% 5 Samsun 40 17 946 2.75% 45 Hatay 76 12 362 1.05% Samsun Pay (%) 1.36% 1.78% 2.75% 46 Muş 28 6 361 1.05% 6 Balıkesir 53 19 892 2.59% 47 Denizli 87 19 359 1.04% 7 Diyarbakır 29 17 800 2.33% 48 Amasya 27 7 349 1.01% 8 Manisa 84 16 780 2.27% 49 Rize 21 12 347 1.01% 9 Çorum 38 14 727 2.11% 50 Bitlis 15 7 343 1.00% 10 Ankara 45 25 669 1.94% 51 Gümüşhane 18 6 321 0.93% 11 Bursa 38 17 659 1.92% 52 Bingöl 13 8 319 0.93% 12 İzmir 53 30 596 1.73% 53 Artvin 12 8 313 0.91% 13 Konya 199 31 584 1.70% 54 Siirt 13 7 280 0.81% 14 Tokat 76 12 583 1.69% 55 Düzce 11 8 280 0.81% 15 Mardin 31 10 580 1.69% 56 Batman 12 6 274 0.80% 16 Van 20 12 579 1.68% 57 Karabük 8 6 270 0.78% 17 Ağrı 12 8 570 1.66% 58 Bartın 9 4 262 0.76% 18 Çanakkale 34 12 565 1.64% 59 Tekirdağ 33 9 257 0.75% 19 Yozgat 65 14 556 1.62% 60 Edirne 24 9 248 0.72% 20 Elazığ 26 11 546 1.59% 61 Uşak 24 6 244 0.71% 21 Antalya 93 19 538 1.56% 62 Bilecik 15 8 243 0.71% 22 Giresun 33 16 534 1.55% 63 Kocaeli 12 12 243 0.71% 23 Erzincan 29 9 529 1.54% 64 Kırşehir 30 7 233 0.68% 24 Kütahya 72 13 511 1.49% 65 Şırnak 20 7 233 0.68% 25 Mersin 54 13 510 1.48% 66 Ardahan 8 6 226 0.66% 26 Malatya 53 14 495 1.44% 67 Burdur 30 11 182 0.53% 27 Bolu 13 9 491 1.43% 68 Isparta 51 13 174 0.51% 28 Aydın 53 17 490 1.42% 69 Kırklareli 26 8 173 0.50% 29 Ordu 72 19 481 1.40% 70 Kırıkkale 23 9 173 0.50% 30 Kahramanmaraş 62 10 477 1.39% 71 Bayburt 9 3 165 0.48% 31 Trabzon 75 18 476 1.38% 72 Osmaniye 16 7 161 0.47% 32 Sinop 11 9 470 1.37% 73 Iğdır 8 4 157 0.46% 33 Adana 36 15 467 1.36% 74 Karaman 16 6 156 0.45% 34 Gaziantep 22 9 438 1.27% 75 Aksaray 46 7 151 0.44% 35 Sakarya 28 16 428 1.24% 76 İstanbul 39 39 151 0.44% 36 Adıyaman 28 9 427 1.24% 77 Kilis 5 4 136 0.40% 37 Muğla 61 12 396 1.15% 78 Nevşehir 44 8 133 0.39% 38 Kayseri 48 16 395 1.15% 79 Hakkari 8 4 132 0.38% 39 Afyonkarahisar 107 18 388 1.13% 80 Niğde 52 6 112 0.33% 40 Kars 10 8 381 1.11% 81 Yalova 15 6 43 0.12% Kaynak:TÜİK, Notlar:31/12/2010 verileridir.belediye sayısında büyükşehir belediyeleri dahil değildir.ilçe sayılarına il merkezleri / merkez ilçeler dahildir. Köy sayılarına boş köyler dahildir.ilçe, belediye ve köy sayıları belirlenirken; Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri dikkate alınmıştır. Sıralama köy sayısına göre yapılmıştır. Samsun 31.12.2010 tarihi itibariyle belediye sayısında 26., ilçe sayısında 14., köy sayısında ise 5. sıradadır. Samsun un Köy sayısı payı %2.75, İlçe sayısı payı %1.78, Belediye sayısı payı da %1.36 dır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 36

EKONOMİK YAPI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 37

EKONOMİK YAPI Samsun ilinin ekonomik yapısını oluşturan sektörlerin başında tarım sektörü gelmekle birlikte sanayi, ticaret, hayvancılık ve turizm de önemli bir yer işgal etmektedir. Samsun, Karadeniz Bölgesi 'nin en büyük kentidir. Kentin Nüfus yoğunluğu sebebiyle ticari ve sınai yaşantısı canlıdır. İl ekonomisinde önemli etkisi olan tarımsal ürünler; buğday, tütün, mısır, ayçiçeği, şeker pancarı, fındık, çeltik ve sebzedir. Bafra ve Çarşamba ovaları bölge tarımında önemli bir yere sahiptir. Bu ovalarda yetiştirilen meyve sebzeler öncelikle bölge ihtiyacını gidermekle birlikte, yurdun dört bir yanına da pazarlanmaktadır. Bölgede gayrı safi katma değerinde tarım sektörünün payı düşerken sanayi ve hizmetler sektörünün payı artmaktadır. Samsun un da içinde yeraldığı TR83 bölgesinde 2004 yılında Tarım sektörünün gayrı safi katma değer payı %22.7 iken 2008 yılında bu rakam %18.6 ya gerilemiştir. Sanayi sektörünün payı %19.7 dan, %21.6 ya, hizmetler sektörünün payı ise %57.6 dan %59.8 e yükselmiştir. Bağımsız Devletler Topluluğu ve Türk Cumhuriyetlerine yakınlığı, deniz, kara, hava ve demiryolu ulaşım imkânları ile büyük potansiyele sahip bulunan ilimiz sanayisi yavaş da olsa gelişmektedir. Samsun ve yöresindeki imalat sanayisinde üretilen ürünlerin en önemlileri; Sigara, Kütük ve İnşaat Demiri, Bakır, Gübre, Çimento, Yedek Parça, Dükdil Boru, Vana-Pompa, Un-Yem, İlaç, Tıbbi ve Cerrahi Aletler, Mobilya, Şekerleme, Hazır Giyim, Trikotaj, Taş-Toprak Sanayi, Temizlik Maddeleri, Makine, Lastik-Plastik Eşya İmalatı sektörleridir. Samsun' da yapılan hayvancılık ailelerin kendisini geçindirmesine yönelik olmakla birlikte gelişmeye müsait ve yatırım yapılabilecek bir alandır. Turizmin Samsun ekonomisindeki payı az olmakla birlikte il merkezinde olduğu gibi ilçe ve köylerde de gezip görülmeye değer çok sayıda tarihi ve turistik yerler mevcuttur. Ayvacıkta su sporları, Ladik te kış sporları, Havza da kaplıca turizmi, Vezirköprü de Kültür turizmi yapılabilir. Altyapı ve yatırımlar desteklenmelidir. Yaz aylarında denizden ve kumdan yararlanılabildiği gibi kış aylarında da av turizmi yapılabilmektedir. Ayrıca ilimizde yüksek kalitede hizmet veren otel ve alışveriş merkezleri yapılabilir. Bu alanda hala yeterli yatırımlar yapılmış değildir. Samsun, Bölgesel ekonomik potansiyeli, gelişmiş insan kaynakları ve geçmişten gelen fuarcılık geleneği ile Ulusal ve Uluslar arası Fuar ve Kongre merkezi olmaya adaydır. Samsun Fuar ve Kongre Merkezinin ihale süreci başlamış durumdadır. Samsun için Lojistik Master Plan hazırlanmış ve kamuoyu ile paylaşılmıştır. Samsun Lojistik Merkezlerden biri olmaya adaydır. Samsun, Tıbbi ve Cerrahi El aletleri konusunda Türkiye de merkez konumundadır. Bu sektörde ilimiz hem Karadeniz bölgesi hem de Türkiye geneli dikkate alındığında gelişmiş bir altyapıya sahiptir. Samsun son zamanlarda sağlık yatırımları için de bir merkez durumundadır. Bir sağlık merkezi olma yolunda ilerlemektedir. Samsun yakın zamana kadar pek yatırım almadığı büyük alışveriş merkezleri ve otel yatırımları da almaya başlamıştır. Bu yatırımların ilimize hareket kazandıracağı açıktır. Tarıma dayalı gıda sanayinin gelişmesi ve bu ürünlerin ihraç edilmesi Samsun için büyük öneme sahiptir. Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesinde yatırımcılara arsa tahsisleri yapılmıştır. Samsun Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanan İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması 2003 raporunda 81 il arasında 32. Sırada bulunmaktadır. Samsun 1996 yılında yapılan benzer çalışmada 76 il arasında 35. Sırada yer almaktaydı. Samsun un ihracat performansı yeterli olmamakla birlikte Ekonomi bakanlığınca yapılan il il Dış Ticaret Potansiyeli çalışmasına göre Sıradan olmayan ürünler ihraç eden çeşitliliği yüksek iller sınıfında yeralmaktadır. Yine aynı çalışmada Yeni Nesil Yatırım Teşvikleri önerilen iller arasında yeralmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 38

GAYRI SAFİ // KATMA DEĞER YURT İÇİ HASILA İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 39

KİŞİ BAŞINA GAYRI SAFİ KATMA DEĞER (2004-2008) İBBS2/İktisadi faaliyet kolları Kişi başına GSKD ($) 2004 (1) Sıra 2005 (1) Sıra 2006 (1) Sıra 2007 Sıra 2008 Sıra TR Türkiye 5,103 6,187 6,686 8,267 9,384 TR10 İstanbul 7,943 1 9,511 1 10,314 1 12,925 1 14,591 1 TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 6,300 6 7,878 5 8,625 5 10,567 5 12,243 5 TR22 Balıkesir, Çanakkale 4,515 10 5,526 10 5,724 10 7,404 10 9,000 9 TR31 İzmir 6,598 5 7,859 6 8,425 6 10,298 6 11,568 6 TR32 Aydın, Denizli, Muğla 5,320 8 6,283 9 6,858 9 8,076 9 9,076 8 TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 4,042 13 5,079 11 5,617 11 6,986 11 8,256 11 TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 6,930 4 8,564 3 9,409 3 11,719 2 12,983 3 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 7,183 2 8,725 2 9,612 2 11,563 3 13,265 2 TR51 Ankara 6,978 3 8,284 4 9,082 4 11,134 4 12,598 4 TR52 Konya, Karaman 3,887 14 4,706 13 4,968 13 6,251 13 7,213 13 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 6,048 7 7,337 7 7,785 7 9,503 7 10,334 7 TR62 Adana, Mersin 4,065 12 4,965 12 5,327 12 6,593 12 7,363 12 TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 3,155 19 3,814 19 3,907 19 4,999 19 5,937 19 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 3,674 15 4,458 16 4,676 17 5,941 17 6,789 17 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 3,635 16 4,353 17 4,659 18 6,002 15 6,813 16 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 5,209 9 6,577 8 7,108 8 8,097 8 8,734 10 TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 4,178 11 4,679 14 4,825 15 5,968 16 6,676 18 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 3,549 17 4,343 18 4,736 16 5,781 18 6,914 15 TR83 Türkiye Ortalamasına Oranı (%) 69.5% 70.2% 70.8% 69.9% 73.7% TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 3,545 18 4,577 15 4,882 14 6,063 14 7,059 14 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 2,975 21 3,428 21 3,768 21 4,722 21 5,520 20 TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 2,048 24 2,507 24 2,661 25 3,174 25 3,601 25 TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 3,017 20 3,752 20 3,857 20 4,845 20 5,517 21 TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 1,877 25 2,319 26 2,341 26 2,934 26 3,419 26 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 2,678 22 3,342 22 3,530 22 4,157 22 4,597 22 TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 2,377 23 2,772 23 2,896 23 3,417 23 3,724 24 TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 1,853 26 2,484 25 2,865 24 3,405 24 3,812 23 Kaynak: TÜİK, 1: ADNKS sonuçlarına göre yenilenen yıl ortası nüfus projeksiyonları kullanılarak güncellendi. Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi TR83 bölgesi (Samsun/Tokat/Çorum/Amasya) 2008 yılında kişi başına gayrı safi katma değer bakımından 6,914.-$ ile 15. Sırada yer almıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 40

SEKTÖRLERİN GAYRİSAFİ KATMA DEĞER İÇİNDEKİ PAYLARI(%)(2004-2008) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI İBBS2/İktisadi faaliyet kolları 2004 2005 2006 2007 2008 Tar. San. Hiz. Tar. San. Hiz. Tar. San. Hiz. Tar. San. Hiz. Tar. San. Hiz. TR Türkiye 10.7 28.0 61.3 10.6 28.0 61.3 9.4 28.2 62.4 8.5 27.8 63.7 8.5 27.2 64.3 TR10 İstanbul 0.4 28.9 70.7 0.4 29.2 70.4 0.3 29.1 70.6 0.2 27.5 72.3 0.2 26.7 73.1 TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 16.4 32.8 50.7 14.9 32.9 52.2 12.5 34.0 53.5 11.7 35.1 53.2 11.5 35.6 52.9 TR22 Balıkesir, Çanakkale 25.3 20.9 53.8 25.5 20.4 54.2 22.0 20.2 57.8 20.6 20.1 59.3 20.1 22.6 57.4 TR31 İzmir 6.0 30.4 63.6 5.3 30.2 64.5 5.5 28.7 65.8 4.6 27.9 67.5 4.8 26.7 68.4 TR32 Aydın, Denizli, Muğla 19.0 25.0 56.0 17.2 24.6 58.2 17.6 24.3 58.1 13.8 23.6 62.6 14.4 21.8 63.8 TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 22.5 32.0 45.4 22.1 31.8 46.1 19.7 32.8 47.5 18.4 32.7 48.9 19.8 32.3 47.9 TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 7.9 42.3 49.9 7.9 41.8 50.3 6.4 42.8 50.7 5.8 43.6 50.5 5.5 42.1 52.4 TR42 Kocaeli, Sakarya,Düzce, Bolu, Yalova 8.2 41.5 50.3 8.0 39.9 52.1 7.2 39.6 53.2 5.6 39.6 54.8 6.1 38.3 55.6 TR51 Ankara 3.4 25.2 71.4 3.4 24.8 71.8 2.8 24.7 72.5 2.4 25.5 72.0 2.6 24.9 72.5 TR52 Konya, Karaman 24.6 25.0 50.4 23.9 25.2 50.9 21.0 24.4 54.5 20.4 23.1 56.5 20.0 22.3 57.7 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 16.2 14.6 69.2 15.8 15.6 68.6 15.1 15.7 69.3 15.1 14.9 70.0 14.4 14.7 70.9 TR62 Adana, Mersin 17.4 23.0 59.6 18.6 23.0 58.4 16.4 23.2 60.4 16.3 23.4 60.3 15.4 23.6 61.0 TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 19.8 24.9 55.2 20.6 24.8 54.6 17.6 26.6 55.8 16.3 26.5 57.3 15.5 27.3 57.2 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir,Kırşehir 28.4 22.7 48.9 27.1 22.9 50.0 22.8 24.3 52.9 20.9 24.2 54.9 19.6 25.1 55.4 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 17.7 28.4 53.9 17.1 28.2 54.7 13.9 28.7 57.4 12.2 29.5 58.3 12.5 30.0 57.5 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 6.7 40.5 52.8 6.1 41.1 52.8 5.1 39.9 55.1 5.7 39.6 54.7 5.5 38.2 56.3 TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 26.1 18.7 55.1 24.5 19.5 55.9 21.9 22.3 55.7 21.4 20.4 58.2 21.8 19.3 58.9 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 22.7 19.7 57.6 21.9 20.4 57.6 19.2 21.9 59.0 16.9 23.2 59.9 18.6 21.6 59.8 TR90 Trabzon,Ordu,Giresun,Rize,Artvin,Gümüşhane 14.8 21.8 63.4 18.0 21.9 60.2 17.2 20.8 62.0 14.8 21.7 63.4 14.4 20.9 64.7 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 23.5 17.5 59.0 21.9 17.0 61.0 18.9 16.8 64.3 17.5 16.4 66.2 16.8 16.9 66.4 TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 34.5 11.9 53.7 31.1 13.7 55.1 27.9 14.0 58.0 26.3 14.0 59.7 24.6 12.6 62.8 TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 15.4 21.3 63.2 18.9 20.6 60.5 14.9 20.9 64.1 14.3 19.9 65.8 13.7 19.5 66.8 TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 24.3 17.3 58.3 25.4 17.8 56.9 23.4 17.1 59.5 22.3 15.3 62.4 21.3 15.8 62.9 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 12.0 29.2 58.8 14.0 29.1 57.0 13.2 30.0 56.8 11.8 29.8 58.4 10.4 30.5 59.1 TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 29.2 15.9 54.9 27.9 16.2 55.9 25.7 16.1 58.2 24.1 15.9 60.0 21.5 16.6 61.9 TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 21.2 23.1 55.7 18.1 28.9 53.1 15.6 32.1 52.3 14.8 29.9 55.3 13.0 31.2 55.8 Kaynak: TÜİK, İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 41

YILLAR İTİBARİYLE İLLERİN KİŞİ BAŞINA GAYRI SAFİ YURTİÇİ HASILA DEĞERLERİ ($) CARİ FİYATLARLA SN İller 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1 Kocaeli 4,757 4,892 5,414 6,992 6,951 7,274 7,947 5,924 7,349 7,096 7,882 7,501 6,236 7,556 6,165 2 Bolu 1,384 1,526 1,840 2,595 2,622 2,877 3,506 2,368 2,916 2,950 3,078 3,758 3,308 5,687 4,216 3 Kırklareli 2,032 2,161 3,212 4,490 4,041 4,214 4,022 3,143 3,945 4,242 4,385 4,585 4,098 4,370 3,590 4 Yalova - - - - - - - - - 4,379 4,980 4,769 4,133 4,665 3,463 5 Muğla 2,299 2,332 2,678 3,347 3,146 3,466 3,729 3,088 3,707 4,223 4,071 4,736 3,976 4,253 3,308 6 İzmir 2,722 2,761 3,139 4,156 3,961 4,075 4,453 3,352 4,093 4,286 4,358 4,375 4,019 4,302 3,215 7 İstanbul 2,810 2,898 3,260 4,303 4,223 4,151 4,477 3,111 4,037 4,286 4,749 4,658 4,135 4,416 3,063 8 Zonguldak 1,335 1,417 1,689 2,181 1,995 2,369 2,587 1,914 2,349 3,398 3,695 3,517 3,209 3,779 2,969 9 Ankara 2,177 2,157 2,413 3,636 3,653 3,892 4,518 3,202 3,996 3,976 3,521 3,917 3,828 4,148 2,752 10 Kırıkkale 2,694 2,460 2,565 3,128 2,465 3,343 3,904 3,358 3,093 3,687 3,416 2,725 11 Bilecik 2,217 2,312 2,633 3,729 3,467 3,481 4,090 3,205 3,868 3,911 4,089 3,993 3,540 3,521 2,584 12 Eskişehir 1,751 1,845 2,141 2,866 2,933 2,887 3,264 2,299 2,885 3,222 3,314 3,781 3,387 3,369 2,513 13 Bursa 2,253 2,498 2,816 3,868 3,607 3,753 4,327 2,906 3,660 3,548 3,442 3,706 3,270 3,491 2,507 14 Tekirdağ 2,003 2,139 2,658 3,825 3,594 3,506 3,674 2,724 3,363 3,429 3,562 3,742 3,493 3,412 2,498 15 Manisa 1,912 1,910 2,265 3,091 2,879 3,164 3,347 2,315 2,878 3,254 3,337 3,804 3,136 3,292 2,459 16 İçel 2,061 2,065 2,327 3,351 3,150 3,099 3,850 2,630 3,167 3,150 3,495 3,579 3,299 3,297 2,452 17 Edirne 1,359 1,510 2,126 2,949 2,780 2,600 2,819 2,150 2,689 2,750 3,437 4,253 3,397 3,613 2,403 18 Adana 1,654 1,612 2,007 2,702 2,543 2,706 2,920 2,237 2,844 2,928 3,553 3,707 3,304 3,286 2,339 19 Çanakkale 1,768 1,952 2,433 3,414 3,353 3,459 3,843 2,860 3,664 3,872 3,533 3,892 3,376 3,465 2,335 20 Antalya 1,833 1,965 2,275 2,940 2,795 2,961 3,348 2,479 3,079 3,269 3,422 3,547 2,972 2,911 2,193 Türkiye 1,629 1,685 1,933 2,655 2,603 2,682 2,981 2,173 2,727 2,888 3,021 3,176 2,847 2,941 2,146 21 Artvin 1,356 1,511 1,544 2,151 2,148 2,336 2,653 1,988 2,560 2,835 2,727 3,096 3,003 2,815 2,137 22 Denizli 1,647 1,661 1,807 2,365 2,308 2,440 2,563 1,951 2,434 2,675 2,972 3,089 2,787 2,807 2,133 23 Nevşehir 1,783 1,528 1,809 2,820 2,371 2,237 2,780 1,959 2,371 2,868 3,238 3,529 2,929 2,908 2,117 24 Sakarya 1,318 1,437 1,637 2,249 2,206 2,316 2,454 1,866 2,585 2,865 2,719 3,199 2,702 2,953 2,108 25 Aydın 1,719 1,811 1,869 2,865 2,657 2,558 2,839 2,247 2,810 3,161 3,042 3,340 2,762 2,932 2,017 26 Karaman 1,620 2,110 2,313 2,697 2,137 2,799 3,575 3,606 3,692 3,098 2,799 2,012 27 Balıkesir 1,625 1,773 2,121 2,810 2,567 2,565 2,946 2,285 2,744 2,974 2,722 3,156 2,623 2,819 2,005 28 Burdur 1,345 1,386 1,617 2,125 2,163 2,321 2,505 1,842 2,352 2,567 2,734 3,153 2,732 2,728 1,951 29 Rize 1,384 1,356 1,410 1,902 2,209 2,214 2,373 1,800 2,085 2,598 2,296 2,477 2,661 2,441 1,897 30 Kilis 2,583 2,339 2,454 2,110 2,317 1,817 31 Kayseri 1,177 1,223 1,329 1,865 1,926 1,957 2,151 1,548 1,986 2,038 2,298 2,486 2,312 2,308 1,806 32 Kütahya 1,586 1,505 1,723 2,054 2,181 2,363 2,561 1,984 2,429 2,822 2,347 2,395 2,091 2,256 1,805 33 Kastamonu 991 997 1,228 1,671 1,711 1,927 2,149 1,463 1,964 2,247 2,537 2,868 2,542 2,409 1,781 34 Nİğde 907 979 1,145 2,332 2,189 2,195 2,347 1,643 1,968 2,222 2,551 3,203 2,836 2,503 1,781 35 Hatay 1,462 1,554 1,638 2,237 2,017 2,118 2,532 1,932 2,268 2,426 2,562 2,637 2,281 2,452 1,757 36 Elazığ 1,311 1,469 1,414 2,080 2,149 2,314 2,596 1,840 2,092 2,268 2,329 2,621 2,439 2,253 1,704 37 Samsun 1,239 1,331 1,496 1,983 1,890 2,048 2,243 1,538 2,026 2,277 2,353 2,531 2,328 2,325 1,680 Samsun (%) 76.1% 79.0% 77.4% 74.7% 72.6% 76.4% 75.3% 70.8% 74.3% 78.8% 77.9% 79.7% 81.8% 79.1% 78.3% 38 Çorum 1,116 1,089 1,402 1,947 1,784 1,897 2,382 1,715 2,201 2,324 2,366 2,569 2,265 2,276 1,654 39 Gaziantep 1,382 1,350 1,475 2,035 1,964 1,924 2,118 1,649 2,085 2,128 2,283 2,280 2,037 2,102 1,593 40 Karabük - - - - - - - - - 1,890 2,714 2,724 2,325 2,236 1,587 41 Tunceli 579 598 711 1,150 1,213 1,431 1,633 1,237 1,413 1,614 1,946 2,397 2,487 1,990 1,584 42 Kahramanmaraş 1,047 881 1,186 1,568 1,531 1,563 1,625 1,431 1,790 1,935 1,796 1,869 1,662 1,930 1,584 43 Konya 1,312 1,404 1,516 2,113 2,103 2,070 2,235 1,584 1,995 2,152 2,373 2,592 2,324 2,241 1,554 44 Isparta 1,161 1,169 1,264 1,748 1,681 1,758 1,925 1,369 1,748 1,908 2,104 2,537 2,220 2,107 1,510 45 Trabzon 1,137 1,197 1,323 1,830 1,822 2,004 2,312 1,756 2,050 2,137 2,149 2,272 2,231 1,927 1,506 46 Kırşehir 1,044 1,087 1,186 1,667 1,620 1,631 1,828 1,278 1,687 1,976 2,119 2,247 2,085 1,928 1,488 47 Sinop 905 982 1,143 1,573 1,555 1,670 1,884 1,262 1,548 1,733 2,026 2,210 2,018 1,879 1,459 48 Giresun 783 820 989 1,244 1,212 1,370 1,297 1,076 1,425 1,218 2,355 2,799 2,410 1,874 1,443 49 Amasya 963 1,012 1,351 1,902 1,780 1,823 2,155 1,534 1,951 2,054 2,274 2,621 2,305 2,049 1,439 50 Uşak 1,191 1,174 1,378 1,839 1,849 1,874 2,059 1,583 2,015 2,165 2,162 2,304 2,045 2,047 1,436 51 Malatya 1,128 1,123 1,280 1,744 1,846 1,916 2,014 1,547 1,879 1,979 1,905 1,972 1,711 1,863 1,417 52 Sivas 788 771 888 1,355 1,462 1,488 1,649 1,185 1,494 1,615 1,692 1,945 1,902 1,751 1,399 53 Tokat 799 909 1,196 1,495 1,894 1,842 2,005 1,441 1,635 1,705 1,985 2,333 2,030 1,771 1,370 54 Diyarbakır 1,078 1,263 1,320 1,908 1,902 1,963 2,033 1,485 1,696 1,744 1,734 1,875 1,659 1,691 1,313 55 Afyon 907 885 1,084 1,646 1,555 1,527 1,669 1,193 1,453 1,623 1,774 1,934 1,772 1,727 1,263 56 Batman - - - - 1,615 1,737 1,528 965 1,157 1,297 1,634 1,698 1,505 1,558 1,216 57 Erzincan 897 919 1,118 1,503 1,458 1,477 1,673 1,295 1,603 1,692 2,022 2,247 1,826 1,530 1,158 58 Osmaniye - - - - - - - - - - 1,712 1,547 1,577 1,560 1,157 59 Düzce - - - - - - - - - - - - - 1,639 1,142 60 Çankırı 785 755 982 1,393 1,478 1,440 1,605 1,064 1,373 1,531 1,585 1,899 1,645 1,604 1,136 61 Siirt 894 849 1,075 1,138 1,618 1,594 1,541 1,176 1,326 1,342 1,346 1,401 1,298 1,399 1,111 62 Gümüşhane 574 560 627 1,150 1,136 1,188 1,330 909 1,178 1,257 1,324 1,622 1,624 1,491 1,075 63 Ordu 642 742 808 1,093 989 1,081 1,237 933 1,128 1,340 1,543 1,656 1,470 1,375 1,064 64 Erzurum 680 679 756 1,152 1,214 1,281 1,446 1,029 1,312 1,348 1,323 1,448 1,488 1,452 1,061 65 Bartın 949 1,221 1,002 1,295 1,210 1,294 1,403 1,335 1,355 1,061 66 Bayburt 708 889 986 1,107 781 1,034 1,019 1,081 1,275 1,306 1,308 1,017 67 Şanlıurfa 648 674 752 1,010 1,028 1,143 1,465 1,172 1,238 1,361 1,374 1,455 1,235 1,301 1,008 68 Mardin 773 677 692 1,021 1,179 1,249 1,394 1,023 1,229 1,338 1,346 1,523 1,124 1,151 983 69 Aksaray 1,131 1,109 1,230 1,373 981 1,291 1,391 1,829 1,815 1,567 1,427 966 70 Adıyaman 918 814 960 2,217 2,005 1,743 1,577 1,042 1,222 1,223 1,245 1,198 1,108 1,250 918 71 Kars 426 430 470 804 784 742 1,167 831 1,071 1,096 1,031 1,290 1,223 1,134 886 72 Van 553 540 644 972 1,026 1,061 1,179 805 1,015 997 1,053 1,212 1,109 1,118 859 73 Iğdır 939 711 981 1,108 1,149 1,341 1,403 1,168 855 74 Yozgat 745 710 828 1,241 1,138 1,185 1,349 995 1,245 1,375 1,276 1,511 1,323 1,250 852 75 Ardahan 792 663 1,029 1,186 1,020 1,228 1,229 1,058 842 76 Hakkari 372 407 454 656 849 994 1,033 816 950 863 1,050 1,181 1,030 1,122 836 77 Bingöl 369 373 495 726 759 858 931 691 849 915 1,032 1,221 1,135 1,065 795 78 Bitlis 424 444 553 772 817 914 962 662 765 813 1,019 1,075 955 883 646 79 Şırnak 634 691 818 800 877 972 1,092 1,121 902 830 638 80 Muş 323 398 431 694 689 731 727 554 660 654 763 828 802 725 578 81 Ağrı 316 360 392 597 588 630 667 514 666 667 744 827 878 824 568 Kaynak: TÜİK, Sıralama 2001 yılına göre yapılmıştır. Yukarıdaki tablo incelendiğinde 2001 yılı itibariyle Samsun da kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla değerinin 1,680 $ olduğu ve 37. Sırada yer aldığı ve yıllar itibariyle Türkiye ortalamasının yüzde seksenine yakın bir değer olduğu görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 42

İLLER İTİBARİYLE GAYRI SAFİ YURTİÇİ HASILA (1987-2001) CARİ FİYATLARLA (MİLYON $) Sn İller 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Türkiye 85,638 90,495 106,123 149,195 149,156 156,656 177,332 131,639 168,080 181,077 188,735 201,561 183,214 198,389 147,285 1 İstanbul 17,724 19,116 22,486 31,099 31,801 32,539 36,503 26,358 35,510 38,490 43,088 43,698 40,031 43,869 31,378 2 Ankara 7,424 7,491 8,528 11,713 11,993 13,017 15,388 11,099 14,089 14,250 12,905 14,631 14,543 16,516 11,175 3 İzmir 6,644 6,946 8,137 11,119 10,895 11,516 12,924 9,986 12,506 13,429 13,461 13,796 12,914 14,474 11,048 4 Kocaeli 3,822 4,118 4,773 6,469 6,710 7,321 8,329 6,461 8,330 8,226 9,153 9,007 7,726 9,019 7,562 5 Bursa 3,185 3,669 4,297 6,142 5,933 6,389 7,620 5,290 6,883 6,855 6,662 7,381 6,688 7,293 5,374 6 Adana 2,969 2,962 3,771 5,202 4,997 5,426 5,970 4,663 6,039 6,328 5,948 6,282 5,656 6,059 4,385 7 İçel 2,284 2,384 2,798 4,202 4,101 4,185 5,389 3,813 4,752 4,888 5,219 5,477 5,163 5,453 4,161 8 Antalya 1,773 1,994 2,422 3,289 3,266 3,612 4,258 3,284 4,244 4,684 5,084 5,477 4,758 4,964 3,884 9 Konya 2,409 2,634 2,903 3,680 3,738 3,755 4,135 2,989 3,835 4,216 4,558 5,050 4,584 4,935 3,498 10 Manisa 2,072 2,111 2,551 3,554 3,367 3,762 4,043 2,841 3,585 4,113 4,096 4,714 3,914 4,138 3,111 11 Muğla 1,175 1,228 1,452 1,871 1,806 2,043 2,255 1,916 2,357 2,752 2,586 3,064 2,616 3,029 2,409 12 Hatay 1,518 1,646 1,771 2,472 2,269 2,426 2,949 2,289 2,730 2,966 3,054 3,177 2,774 3,013 2,178 13 Balıkesir 1,515 1,674 2,029 2,729 2,520 2,545 2,951 2,310 2,799 3,061 2,798 3,270 2,736 3,025 2,169 14 Gaziantep 1,414 1,427 1,613 2,302 2,291 2,312 2,621 2,100 2,731 2,537 2,559 2,595 2,351 2,699 2,093 15 Samsun 1,393 1,510 1,713 2,295 2,201 2,400 2,642 1,820 2,407 2,716 2,717 2,918 2,675 2,797 2,022 1.63% 1.67% 1.61% 1.54% 1.48% 1.53% 1.49% 1.38% 1.43% 1.50% 1.44% 1.45% 1.46% 1.41% 1.37% 16 Aydın 1,325 1,425 1,501 2,352 2,222 2,178 2,461 1,981 2,519 2,879 2,724 3,029 2,532 2,782 1,934 17 Kayseri 1,049 1,109 1,227 1,754 1,839 1,896 2,114 1,543 2,005 2,085 2,234 2,428 2,264 2,414 1,928 18 Diyarbakır 1,063 1,286 1,388 2,073 2,127 2,259 2,407 1,808 2,120 2,241 2,204 2,437 2,200 2,291 1,816 19 Zonguldak 1,408 1,504 1,801 2,343 2,148 2,068 2,263 1,676 2,058 2,228 2,274 2,141 1,928 2,333 1,813 20 Denizli 1,145 1,182 1,317 1,766 1,761 1,900 2,037 1,582 2,013 2,253 2,414 2,539 2,316 2,359 1,810 21 Eskişehir 1,071 1,145 1,348 1,833 1,898 1,889 2,159 1,536 1,946 2,194 2,186 2,505 2,249 2,372 1,783 22 Kahramanmaraş 898 766 1,043 1,397 1,378 1,419 1,489 1,321 1,665 1,814 1,798 1,903 1,719 1,939 1,598 23 Tekirdağ 850 936 1,198 1,780 1,720 1,725 1,856 1,413 1,790 1,872 1,999 2,157 2,064 2,119 1,594 24 Sakarya 836 933 1,087 1,528 1,530 1,638 1,770 1,371 1,935 2,184 1,982 2,355 2,005 2,197 1,580 25 Trabzon 898 948 1,050 1,458 1,450 1,593 1,833 1,387 1,612 1,671 1,813 1,935 1,915 1,875 1,494 26 Şanlıurfa 558 607 710 999 1,062 1,230 1,642 1,367 1,500 1,712 1,765 1,936 1,701 1,850 1,481 27 Malatya 765 770 887 1,223 1,305 1,364 1,444 1,116 1,363 1,442 1,539 1,627 1,441 1,581 1,224 28 Kütahya 883 847 982 1,185 1,270 1,388 1,516 1,183 1,459 1,705 1,492 1,545 1,368 1,476 1,194 29 Kırklareli 613 657 984 1,389 1,257 1,317 1,262 989 1,245 1,342 1,396 1,466 1,312 1,433 1,182 30 Tokat 554 638 848 1,073 1,372 1,345 1,476 1,068 1,219 1,279 1,385 1,619 1,397 1,460 1,144 31 Bolu 714 797 973 1,390 1,419 1,571 1,932 1,315 1,632 1,662 1,700 2,083 1,839 1,538 1,140 32 Çanakkale 747 831 1,043 1,475 1,455 1,506 1,678 1,252 1,606 1,698 1,583 1,753 1,526 1,608 1,089 33 Kırıkkale - - - 946 852 875 1,048 811 1,077 1,234 1,200 1,108 1,320 1,307 1,050 34 Sivas 608 593 683 1,043 1,119 1,133 1,246 889 1,110 1,186 1,189 1,346 1,292 1,320 1,048 35 Afyon 627 624 781 1,211 1,166 1,165 1,296 942 1,166 1,323 1,409 1,553 1,435 1,399 1,031 36 Erzurum 580 579 643 980 1,027 1,076 1,205 849 1,072 1,089 1,154 1,268 1,305 1,364 1,006 37 Çorum 673 659 852 1,188 1,089 1,158 1,453 1,044 1,336 1,402 1,373 1,478 1,289 1,361 983 38 Elazığ 641 723 700 1,037 1,074 1,159 1,302 923 1,050 1,137 1,205 1,363 1,273 1,285 978 39 Edirne 537 601 852 1,193 1,130 1,061 1,154 883 1,106 1,132 1,370 1,690 1,342 1,456 964 40 Ordu 506 594 658 904 830 919 1,065 812 994 1,192 1,295 1,393 1,236 1,218 947 41 Isparta 464 480 532 755 743 795 891 647 844 940 968 1,177 1,037 1,078 783 42 Van 319 321 394 615 668 710 810 568 735 740 795 938 879 971 769 43 Giresun 392 410 494 622 604 679 639 527 692 586 1,092 1,280 1,084 981 757 44 Mardin 530 479 504 768 669 725 828 621 763 849 863 997 751 806 703 45 Rize 506 489 501 668 760 745 780 576 648 781 751 801 849 892 695 46 Kastamonu 437 435 529 712 717 791 863 574 750 834 933 1,030 895 912 662 47 Nevşehir 503 434 518 816 690 654 816 577 701 849 933 1,015 841 899 658 48 Nİğde 521 571 678 712 675 682 736 519 626 703 804 1,016 905 868 625 49 Yalova - - - - - - - - - 734 807 794 707 781 592 50 Yozgat 415 400 472 718 664 698 801 596 751 834 764 909 798 850 588 51 Adıyaman 420 386 471 1,128 1,053 946 882 601 726 748 832 832 797 775 580 52 Batman - - - - 571 635 578 377 467 539 649 689 623 691 565 53 Osmaniye - - - - - - - - - - 745 686 711 718 542 54 Amasya 345 362 483 681 635 646 759 537 676 709 789 904 788 748 525 55 Bilecik 368 390 452 652 616 627 747 594 726 743 781 773 694 682 505 56 Burdur 337 349 409 542 553 594 642 472 602 657 692 796 688 701 500 57 Karaman 352 461 508 594 473 620 787 807 831 700 679 493 58 Uşak 331 330 393 533 542 555 615 478 614 665 671 723 646 658 465 59 Artvin 301 331 334 461 452 482 535 392 491 528 507 563 535 543 405 60 Aksaray 368 365 410 463 334 445 490 633 633 548 568 391 61 Kırşehir 271 281 306 429 415 414 460 318 415 479 514 539 494 489 375 62 Erzincan 269 276 335 451 436 439 494 379 466 487 569 625 502 483 368 63 Düzce - - - - - - - - - - - - - 513 362 64 Karabük - - - - - - - - - 465 620 615 519 505 354 65 Sinop 249 267 308 419 408 430 476 312 373 407 442 467 414 427 323 66 Çankırı 212 206 271 388 415 408 457 305 396 404 394 472 408 431 307 67 Ağrı 135 155 170 261 258 278 295 228 296 296 345 387 414 433 304 68 Siirt 491 480 626 682 397 395 385 296 337 343 352 370 345 369 294 69 Kars 299 297 318 537 511 471 385 267 334 332 335 413 385 372 285 70 Muş 114 143 158 260 263 284 288 223 270 272 320 353 347 327 265 71 Bitlis 132 141 178 254 273 310 331 231 271 292 345 366 326 341 253 72 Şırnak - - - - 170 193 236 239 270 309 349 369 305 291 230 73 Kilis - - - - - - - - - 398 260 266 224 267 206 74 Gümüşhane 163 157 175 196 191 196 216 145 184 192 205 247 244 278 202 75 Hakkari 72 82 95 143 151 184 198 163 196 185 227 264 238 262 202 76 Bingöl 91 92 123 182 191 216 235 175 215 231 243 285 262 272 201 77 Bartın - - - - - 195 250 204 262 243 244 260 243 251 193 78 Iğdır - - - - - - 133 100 137 154 167 195 205 196 146 79 Tunceli 83 84 98 155 158 180 197 143 156 168 174 200 194 189 145 80 Ardahan - - - - - - 115 89 127 133 134 154 149 143 111 81 Bayburt - - - 76 95 104 116 81 106 103 108 126 127 128 98 (x1 milyon) Kaynak: TÜİK, Sıralama 2001 yılına göre yapılmıştır. Yukarıdaki tablo incelendiğinde Samsun un 2001 yılında toplam gayrı safi yurtiçi hasılasının %1.37 pay ile 15.sırada ve 2,022,000,000.-$ olduğu ve yıllar itibariyle payının sürekli düştüğü görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 43

Aşağıdaki grafiklerde Samsun un kişi başına gayrı safi yurt içi hasılasının Türkiye ortalamasının sürekli altında seyrettiği görülmektedir. Samsun un GSYİH payının 1987-2001 yılları arasında düşüş gösterdiği görülmektedir. Bu düşüş dikkat çekmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 44

SAMSUN İLÇELERİNİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞME DÜZEYLERİ KARŞILAŞTIRMASI (1996/2003) Samsun DPT nin İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003) raporuna göre Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında (81 il içinde) 32. Sırada yer almaktadır. DPT nin İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004) raporuna göre Samsun un 10 ilçesinin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi eksi (-) ve bu ilçeler Türkiye deki 872 ilçe arasında son sıralarda yer almaktadırlar. Örneğin Asarcık 796., Ayvacık 789., Salıpazarı 761., Vezirköprü 710. Sıradadır. 2003 yılında 10 ilçenin Sosyo Ekonomik Gelişmişlik sıralaması düşerken 5 ilçenin sıralaması yükselmiştir. Ancak sıralaması yükselen 5 ilçenin de sadece ikisinin endeksi pozitiftir. Genel anlamda bütün ilçelerin endekslerinde 1996 yılına göre gerileme söz konusudur. Samsun merkez dahi 1996 yılında 1.gelişmişlik grubunda 15. Sırada yer alırken 2004 yılı çalışmasında 2. Gelişmişlik grubuna düşmüş ve 25. Sıraya gerilemiştir. Samsun merkezde, 06.03.2008 kabul tarihli 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile daha önce belediye olan Atakum, Canik ve İlkadım adında 3 yeni ilçe kurulmuştur. İLÇELERİN 1996 VE 2004 SOSYO EKONOMİK GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU (DPT) 1996 Yılı 2004 Yılı Değişim İl/İlçe Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik (Sıra) Sıra Sıra Gelişmişlik Endeksi Grubu Gelişmişlik Endeksi Grubu 1996/2003 Samsun /Merkez 15 3,158619 1 25 2,46298 2-10 Alaçam 580-0,529598 4 645-0,58680 4-65 Asarcık 773-0,870585 6 796-0,99161 6-23 Ayvacık 778-0,881389 6 789-0,93524 6-11 Bafra 166 0,529425 3 204 0,40944 3-38 Çarşamba 189 0,389280 3 282 0,11346 3-93 Havza 225 0,236022 3 523-0,37355 4-298 Kavak 637-0,590946 4 575-0,46485 4 62 Ladik 524-0,432087 4 459-0,24068 3 65 Ondokuzmayıs 511-0,414594 4 168 0,60049 3 343 Salıpazarı 736-0,449180 5 761-0,82056 6-25 Tekkeköy 428-0,254469 4 226 0,30310 3 202 Terme 240 0,161386 3 436-0,20528 3-196 Vezirköprü 333-0,082456 4 710-0,70191 5-377 Yakakent 646-0,605233 4 581-0,47014 4 65 Kaynak:DPT İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (1996) ve (2004) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 45

SAMSUN İLİ GELİŞMİŞLİK PERFORMANSI (2003) (81 İL İÇİNDE) (32.SIRA) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Samsun Devlet Planlama Teşkilatının hazırlamış olduğu İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003) raporuna göre Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasında (81 il içinde) (artı) +0.08791 olan 32. Sırada yer almaktadır. İllerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması (1996) raporunda ise (eksi) -0.04224 olan gelişmişlik endeksi ile 76 il arasında 35. Sırada yer almaktaydı. SN DEĞİŞKEN YIL BİRİM SAMSUN KARADENİZ BÖLGESİ TÜRKİYE SAMSUN SIRA DEMOGRAFİK GÖSTERGELER 1 Toplam Nüfus 2000 Kişi 1.209.137 8.439.213 67.803.927 14 2 Şehirleşme Oranı 2000 Yüzde 52,54 49,03 64,90 50 3 Yıllık Ortalama Nüfus Artış Hızı 1990-2000 Binde 4,04 3,65 18,28 62 4 Nüfus Yoğunluğu 2000 Kişi/Km2 133,12 73 88 14 5 Doğurganlık Hızı 2000 Çocuk Sayısı 2.55 2,39 2,53 39 6 Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü 2000 Kişi 4,81 4,87 4,50 41 İSTİHDAM GÖSTERGELERİ 7 Tarım İşkolunda Çalışanların Toplam İstihdama Oranı 2000 Yüzde 63,37 66,10 48,38 37 8 Sanayi İşkolunda Çalışanların Toplam İstihdama Oranı 2000 Yüzde 6,86 7,29 13,35 40 9 Ticaret İşkolunda Çalışanların Toplam İstihdama Oranı 2000 Yüzde 7,87 5,97 9,67 20 10 Mali Kurumlar İşkolunda Çalışanların Toplam İstihdama Oranı 2000 Yüzde 1,67 1,45 3,11 29 11 Ücretli Çalışanların Toplam İstihdama Oranı 2000 Yüzde 28,94 27,48 43,52 49 12 Ücretli Çalışan Kadınların Toplam İstihdama Oranı 2000 Yüzde 5,50 4,44 8,81 29 13 İşverenlerin Toplam İstihdama Oranı 2000 Yüzde 1,98 1,46 2,61 21 EĞİTİM GÖSTERGELERİ 14 Okur Yazar Nüfus Oranı 2000 Yüzde 86,21 85,82 87,30 47 15 Okur Yazar Kadın Nüfusun Toplam Kadın Nüfusuna Oranı 2000 Yüzde 79,52 78,49 80,62 40 16 Üniversite Bitirenlerin Okul Bitirenlere Oranı 2000 Yüzde 6,51 5,92 8,42 31 17 İlköğretim Okullaşma Oranı 2000-2001 Yüzde 107,27 87,39 98,01 15 18 Liseler Okullaşma Oranı 2000-2001 Yüzde 39,37 31,70 36,92 26 19 Meslek Liseleri Okullaşma Oranı 2000-2001 Yüzde 21,79 23,04 20,49 35 SAĞLIK GÖSTERGELERİ 20 Bebek Ölüm Oranı 2000 Binde 48,00 42,33 43,00 19 21 Onbin Kişiye Düşen Hekim Sayısı 2000 Kişi 14 9 13 9 22 Onbin Kişiye Düşen Diş Hekimi Sayısı 2000 Kişi 1 1 2 34 23 Onbin Kişiye Düşen Eczane Sayısı 2000 Adet 3 2 3 24 24 Onbin Kişiye Düşen Hastane Yatağı Sayısı 2000 Hastane Yatağı 27 24 23 15 SANAYİ GÖSTERGELERİ 25 Organize Sanayi Bölgesi Parsel Sayısı 2000 Parsel 258 1.561 28.726 21 26 Küçük Sanayi Sitesi İşyeri Sayısı 2000 Adet 2.322 12.732 81.302 9 27 İmalat Sanayi İşyeri Sayısı 2000 Adet 96 761 11.118 18 28 İmalat Sanayi Yıllık Çalışanlar Ortalama Sayısı 2000 Kişi 8.340 80.118 1.130.488 23 29 İmalat Sanayii Kurulu Güç Kapasite Miktarı 2000 Beygir Gücü 154.069 1.786.457 13.478.078 21 30 Fert Başına İmalat Sanayi Elektrik Tüketimi 2000 Kws 310 371 550 31 31 Fert Başına İmalat Sanayi Katma Değeri 2000 Milyon TL. 83 128 350 45 TARIM GÖSTERGELERİ 32 Kırsal Nüfus Başına Tarımsal Üretim Değeri 2000 Milyon TL. 1.241 955 1.124 31 33 Tarımsal Üretim Değerinin Türkiye İçindeki Payı 2000 Yüzde 2,66 15,35 100,00 9 İNŞAAT GÖSTERGELERİ 34 Daire Sayısı 2000 Adet 255.042 1.602.619 16.235.830 16 35 Borulu Su Tesisatı Bulunan Daire Oranı 2000 Yüzde 99 95 97 10 MALİ GÖSTERGELER 36 Gayri Safi Yurt İçi Hasıla İçindeki Payı 2000 Yüzde 1,41 9,46 100,00 14 37 Fert Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla 2000 Milyon TL. 1.452 1.396 1.837 34 38 Banka Şube Sayısı 2000 Adet 95 749 7786 16 39 Fert Başına Banka Mevduatı 2000 Milyon TL. 358 320 939 32 40 Toplam Banka Mevduatı İçindeki Payı 2000 Yüzde 0,68 4,24 100,00 17 41 Toplam Banka Kredileri İçindeki Payı 2000 Yüzde 0,69 7,24 100,00 13 42 Kırsal Nüfus Başına Tarımsal Kredi Miktarı 2000 Milyon TL. 100 244 138 27 43 Fert Başına Sınai, Ticari Ve Turizm Kredileri Miktarı 2000 Milyon TL. 124 132 392 24 44 Fert Başına Belediye Giderleri 2000 Milyon TL. 72 55 82 21 45 Fert Başına Genel Bütçe Gelirleri 2000 Milyon TL. 155 111 464 21 46 Fert Başına Gelir Ve Kurumlar Vergisi Miktarı 2000 Milyon TL. 64 53 165 27 47 Fert Başına Kamu Yatırımları Miktarı 1995-2000 Milyon TL. 305 244 248 20 48 Fert Başına Teşvik Belgeli Yatırım Tutarı 1995-2000 Milyon TL. 576 924 2.668 56 49 Fert Başına İhracat Miktarı 1995-2000 ABD Doları 406 662 2.249 29 50 Fert Başına İthalat Miktarı 1995-2000 ABD Doları 1.522 809 3.967 17 ALTYAPI GÖSTERGELERİ 51 Kırsal Yerleşmelerde Asfalt Yol Oranı 2000 Yüzde 28,76 25,59 45,23 60 52 Yeterli İçme Suyu Götürülen Nüfus Oranı 2000 Yüzde 78,41 83,73 84,98 59 53 TCK Asfalt Yol Oranı 2000 Yüzde 95,89 89,90 91,28 34 DİĞER GÖSTERGELER 54 Onbin Kişiye Düşen Özel Otomobil Sayısı 2000 Adet 527 435 652 29 55 Onbin Kişiye Düşen Motorlu Kara Taşıtı Sayısı 2000 Adet 899 755 1.056 34 56 Fert Başına Elektrik Tüketim Miktarı 2000 Mws 1 1 1 41 57 Fert Başına Telefon Kontür Değeri 2000 Adet 1.448 1.223 1.852 27 58 Yeşil Kartlı Kişi Oranı 2000 Yüzde 32 24 15 6 Kaynak:DPT İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması 2003 İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 46

İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASI (2003) SIRA İL ENDEKS SIRA İL ENDEKS 1 İSTANBUL 4.80772 42 KIRŞEHİR -0.22870 2 ANKARA 3.31483 43 ARTVİN -0.26018 3 İZMİR 2.52410 44 AFYON -0.27246 4 KOCAELİ 1.94329 45 DÜZCE -0.27995 5 BURSA 1.67890 46 ÇORUM -0.32761 6 ESKİŞEHİR 1.10368 47 OSMANİYE -0.33321 7 TEKİRDAĞ 1.05893 48 K.MARAŞ -0.34968 8 ADANA 0.94901 49 NİĞDE -0.35582 9 YALOVA 0.93541 50 GİRESUN -0.36696 10 ANTALYA 0.91480 51 KASTAMONU -0.37558 11 KIRKLARELİ 0.86287 52 TUNCELİ -0.40003 12 DENİZLİ 0.71624 53 SİVAS -0.40597 13 MUĞLA 0.71238 54 KİLİS -0.41175 14 BOLU 0.60860 55 BARTIN -0.41550 15 BALIKESİR 0.56540 56 AKSARAY -0.45183 16 EDİRNE 0.56234 57 SİNOP -0.48518 17 MERSİN 0.51934 58 ERZİNCAN -0.49288 18 BİLECİK 0.50429 59 ÇANKIRI -0.51917 19 KAYSERİ 0.47748 60 ERZURUM -0.53286 20 GAZİANTEP 0.46175 61 TOKAT -0.59010 21 ZONGULDAK 0.44906 62 ORDU -0.64489 22 AYDIN 0.42025 63 DİYARBAKIR -0.66993 23 SAKARYA 0.40404 64 YOZGAT -0.71652 24 ÇANAKKALE 0.36924 65 ADIYAMAN -0.77647 25 MANİSA 0.34165 66 BAYBURT -0.80176 26 KONYA 0.25254 67 KARS -0.81944 27 KARABÜK 0.21332 68 ŞANLIURFA -0.83158 28 İSPARTA 0.21187 69 İĞDIR -0.89089 29 HATAY 0.19613 70 BATMAN -0.90456 30 UŞAK 0.16867 71 GÜMÜŞHANE -0.92501 31 BURDUR 0.14395 72 MARDİN -0.98944 32 SAMSUN 0.08791 73 SİİRT -1.00644 33 KIRIKKALE 0.05851 74 ARDAHAN -1.07318 34 NEVŞEHİR -0.07483 75 VAN -1.09297 35 KARAMAN -0.09852 76 BİNGÖL -1.12469 36 ELAZIĞ -0.10131 77 HAKKARİ -1.13956 37 RİZE -0.17840 78 ŞIRNAK -1.13979 38 TRABZON -0.18582 79 BİTLİS -1.15736 39 AMASYA -0.18591 80 AĞRI -1.28116 40 KÜTAHYA -0.20684 81 MUŞ -1.43956 41 MALATYA -0.22627 Kaynak: DPT İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003) Yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi Samsun DPT İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003) raporuna göre 0.08791 gelişmişlik endeks değeri ile 81 il arasında 32. Sırada yer almaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 47

SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMALARININ KARŞILAŞTIRMASI (1996 VE 2003 YILLARI) İller 1996 Araştırması 2003 Araştırması Sıra Sıra Endeks Sıra Endeks Değişimi Bolu 28 0.14719 13 0.60860 15 Tunceli 60-0.69492 48-0.40003 12 Karaman 40-0.22525 33-0.09852 7 Gaziantep 25 0.19995 19 0.46176 6 Kahramanmaraş 50-0.45069 44-0.34968 6 Denizli 16 0.50147 11 0.71624 5 Sakarya 27 0.15478 22 0.40405 5 Samsun 35-0.04224 30 0.08791 5 Artvin 46-0.36154 41-0.26018 5 Iğdır 69-0.98002 64-0.89094 5 Kırklareli 14 0.55447 10 0.86287 4 Edirne 18 0.40802 15 0.56234 3 Bayburt 64-0.79858 61-0.80176 3 Ardahan 72-1.05751 69-1.07324 3 Rize 37-0.12227 35-0.17840 2 Amasya 39-0.19395 37-0.18591 2 Sinop 54-0.51253 52-0.48518 2 Bingöl 73-1.06075 71-1.12469 2 Şırnak 75-1.22452 73-1.13979 2 Tekirdağ 8 0.91211 7 1.05893 1 Adana 9 0.82500 8 0.94901 1 Çorum 44-0.33826 43-0.32761 1 Bartın 51-0.47216 50-0.41550 1 Erzurum 56-0.55065 55-0.53285 1 Adıyaman 61-0.75285 60-0.77647 1 İstanbul 1 4.87902 1 4.80772 0 Ankara 2 3.32447 2 3.31483 0 İzmir 3 2.70798 3 2.52410 0 Kocaeli 4 1.74564 4 1.94329 0 Bursa 5 1.56168 5 1.67890 0 Eskişehir 6 1.01024 6 1.10368 0 Bilecik 17 0.47494 17 0.50429 0 Burdur 29 0.14500 29 0.14395 0 Nevşehir 32 0.00639 32-0.07483 0 Kars 62-0.75467 62-0.81944 0 Batman 65-0.86940 65-0.90456 0 Siirt 68-0.97085 68-1.00644 0 Muş 76-1.24467 76-1.43956 0 Muğla 11 0.62590 12 0.71238-1 Balıkesir 13 0.56650 14 0.56540-1 Zonguldak 19 0.36227 20 0.44906-1 Konya 24 0.22007 25 0.25254-1 Hatay 26 0.18956 27 0.19613-1 Kırıkkale 30 0.14106 31 0.05852-1 Elazığ 33-0.02459 34-0.10130-1 Malatya 38-0.17955 39-0.22627-1 Afyon 41-0.22811 42-0.27245-1 Giresun 45-0.34213 46-0.36696-1 Sivas 48-0.40802 49-0.40597-1 Çankırı 53-0.50692 54-0.51917-1 Diyarbakır 57-0.61446 58-0.66993-1 Yozgat 58-0.63939 59-0.71652-1 Mardin 66-0.91608 67-0.98944-1 Ağrı 74-1.13453 75-1.28116-1 Antalya 7 0.97902 9 0.91480-2 Manisa 22 0.30847 24 0.34165-2 Trabzon 34-0.03480 36-0.18582-2 Aksaray 49-0.44924 51-0.45183-2 Ordu 55-0.53569 57-0.64489-2 Hakkari 70-1.05363 72-1.13956-2 Kayseri 15 0.53059 18 0.47749-3 Çanakkale 20 0.35158 23 0.36924-3 Niğde 42-0.28038 45-0.35582-3 Gümüşhane 63-0.78338 66-0.92501-3 Van 67-0.95546 70-1.09297-3 Bitlis 71-1.05695 74-1.15736-3 Kırşehir 36-0.11653 40-0.22870-4 Kastamonu 43-0.33197 47-0.37558-4 Tokat 52-0.48133 56-0.59010-4 Şanlıurfa 59-0.65759 63-0.83157-4 İsparta 21 0.33742 26 0.21187-5 Usak 23 0.24961 28 0.16867-5 Mersin 10 0.69205 16 0.51934-6 Erzincan 47-0.36908 53-0.49288-6 Kütahya 31 0.09340 38-0.20684-7 Aydın 12 0.57221 21 0.42025-9 Kaynak: DPT İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003) Not: Sıralama sıra değişimine göre yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 48

KAMU YATIRIMLARI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 49

KAMU YATIRIMLARI Kamu yatırımları, yatırım ortamının iyileştirilmesi, yatırımların ve istihdamın artırılması, şehrin sosyoekonomik durumunun iyileşmesi için büyük önem arz etmektedir. 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 ve 2010 yıllarında Samsun un toplam kamu yatırımlarından almış olduğu payda önceki yıllara göre önemli bir artış olmakla birlikte 2011 yılı kamu yatırım payında önemli bir düşüş mevcuttur. 2010 programına göre de Samsun un almış olduğu kamu yatırımı %1.15 pay ile 389 milyon 958 bin TL iken 2011 kamu yatırımı 0.65% pay ile 236 milyon 326 bin TL olmuştur. 2010 yılında 8. Sırada olan Samsun 2011 yılında 21. Sıraya gerilemiştir. SAMSUN UN YILLAR İTİBARİYLE KAMU YATIRIMLARINDAN ALDIĞI PAY (BİN TL) YILLAR SAMSUN SAMSUN PAY% TÜRKİYE TÜRKİYE SIRASI 1991 147 0.35% 41,864 1992 315 0.42% 75,404 1993 671 0.55% 122,799 1994 1,109 0.51% 218,875 1995 1,983 0.64% 312,039 1996 4,416 0.71% 622,925 1997 9,004 0.67% 1,346,981 1998 17,753 0.56% 3,162,783 1999 23,868 0.52% 22. 4,605,643 2000 35,987 0.47% 21. 7,612,580 2001 45,497 0.55% 23. 8,197,996 2002 60,849 0.39% 23. 15,533,564 2003 86,753 0.54% 22. 16,009,223 2004 86,666 0.54% 20. 16,093,343 2005 223,992 1.13% 14. 19,899,447 2006 229,395 1.06% 12. 21,608,226 2007 221,839 1.03% 14. 21,513,108 2008 297,400 1.36% 6. 21,915,452 2009 372,753 1.36% 8. 27,458,727 2010 389,958 1.15% 8. 33,832,966 2011 236,326 0.65% 21. 36,400,287 Kaynak: DPT, Bu tabloda Paylar Muhtelif İllere Yapılan Yatırımlar Çıkarılmadan Hesaplanmıştır., Paylar Muhtelif İllere Yapılan Yatırımlar Çıkarılmadan Hesaplanmıştır. Samsun kamu yatırımlarında; 2005 yılında %1.13 pay ile 14. sırada, 2006 yılında %1.06 pay ile 12. sırada, 2007 yılında %1.03 pay ile 14. sırada, 2008 yılında %1.36 pay ile 6. sırada, 2009 yılında %1.36 pay ile 8. sırada, 2010 yılında %1.15 pay ile 8. sırada, 2011 yılında %0.65 pay ile 21. Sırada yer almaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 50

KAMU YATIRIMLARINDAN EN FAZLA PAY ALAN İLLER (BİN TL) (2011) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI İller Tarım Madencilik İmalat Enerji Ulaştırma Turizm Konut Eğitim Sağlık Diğer Kamu Toplamı Pay(%) Haberleşme Hizmetleri T O P L A M 4,553,857 1,645,680 400,460 3,133,027 10,782,483 256,357 408,376 5,161,277 2,162,564 7,896,206 36,400,287 Muhtelif İller 1,785,842 68,782 108,486 831,725 7,073,194 99,144 74,939 1,843,273 816,441 4,188,768 16,890,594 46.40% 1 İSTANBUL 11,756 47,293 16,125 307,061 1,603,582 2,585 1,101 268,308 218,800 343,409 2,820,020 7.75% 2 ANKARA 20,258 180,901 47,746 26,799 74,376 1,500 12,998 203,524 53,452 1,078,899 1,700,453 4.67% 3 DİYARBAKIR 418,067 113,814 2,197 22,706 38,457 0 1,356 71,480 40,520 68,018 776,615 2.13% 4 ŞANLIURFA 538,838 3,039 0 8,159 7,747 80 0 73,229 29,480 20,067 680,639 1.87% 5 ARTVİN 3,887 145 0 594,154 33,905 250 1,844 19,896 6,000 4,128 664,209 1.82% 6 İZMİR 53,514 3,120 2,431 41,678 243,020 2,715 950 89,580 66,600 105,865 609,473 1.67% 7 TRABZON 16,593 399,974 91 15,000 15,391 7,505 4,472 82,837 12,800 53,298 607,961 1.67% 8 BURSA 35,186 6,017 54 54,348 249,432 2,000 306 54,526 27,000 175,258 604,127 1.66% 9 MARDİN 21,487 5,520 0 412,039 32,914 1,660 651 39,552 12,980 9,325 536,128 1.47% 10 KONYA 207,039 7,507 3,362 20,183 27,952 0 1,000 72,140 39,000 47,848 426,031 1.17% 11 ANTALYA 31,732 23,969 0 16,597 44,029 27,674 1,050 45,798 28,500 132,103 351,452 0.97% 12 MUĞLA 15,457 9,815 0 150,918 9,881 9,819 1,010 31,236 3,300 74,409 305,845 0.84% 13 ADIYAMAN 26,818 96,228 0 1,650 21,798 0 1,852 38,220 41,250 74,298 302,114 0.83% 14 AĞRI 31,879 4,656 911 7 29,148 100 124,449 57,366 4,070 27,437 280,023 0.77% 15 MANİSA 31,576 24,985 95 103,097 9,215 0 0 35,994 47,500 24,032 276,494 0.76% 16 GAZİANTEP 82,649 9,536 0 154 69,998 3,796 0 76,669 17,400 13,968 274,170 0.75% 17 BİNGÖL 27,121 83 7,500 133,200 17,932 0 29,794 38,096 6,850 12,886 273,462 0.75% 18 BATMAN 4,227 135,733 0 404 14,010 0 670 58,574 13,750 35,989 263,357 0.72% 19 BALIKESİR 47,391 23,665 48,526 5,006 35,590 5,755 900 28,955 43,550 22,003 261,341 0.72% 20 İÇEL 26,411 225 10 22,019 10,243 9,182 0 44,525 28,300 110,283 251,198 0.69% 21 SAMSUN 44,572 3,998 0 6,670 60,859 0 2,116 29,411 27,250 61,450 236,326 0.65% Samsun Pay (%) 0.98% 0.24% 0.00% 0.21% 0.56% 0.00% 0.52% 0.57% 1.26% 0.78% 0.65% 22 HATAY 35,813 13,299 0 30,507 21,719 2 2,486 51,695 12,100 45,730 213,351 0.59% 23 KAYSERİ 40,144 524 0 350 89,560 700 155 35,777 14,000 28,486 209,696 0.58% 24 KÜTAHYA 13,784 56,308 24,960 46,104 6,333 0 500 36,350 9,502 12,721 206,562 0.57% 25 VAN 21,498 807 600 13,390 24,533 2,030 1,470 62,337 34,300 39,126 200,091 0.55% 26 SİVAS 38,463 29,419 4,524 21,189 22,373 4,300 1,322 35,723 14,800 27,816 199,929 0.55% 27 ELAZIĞ 12,390 485 5 4,602 42,603 2,050 76,630 29,909 8,150 22,007 198,831 0.55% 28 ADANA 48,610 3,397 0 5,265 21,158 1,152 230 70,667 8,600 39,442 198,521 0.55% 29 ESKİŞEHİR 12,057 11,739 33,830 3,146 31,283 0 750 37,929 4,250 57,454 192,438 0.53% 30 KOCAELİ 1,695 256 2,401 3,473 3,521 2,705 0 59,999 5,500 108,505 188,055 0.52% 31 SAKARYA 3,190 83 11,045 1,704 96,710 0 0 29,610 7,902 36,700 186,944 0.51% 32 KAHRAMANMARAŞ 55,915 17,872 1 11,047 6,325 0 1,265 36,588 30,850 25,629 185,492 0.51% 33 ERZURUM 52,348 2,767 812 9,411 15,824 0 1,069 47,947 39,442 14,599 184,219 0.51% 34 ÇANAKKALE 50,784 15,410 0 10,882 16,070 35,332 930 29,080 9,052 15,374 182,914 0.50% 35 MALATYA 77,053 768 3,460 1,830 15,926 0 585 37,708 18,950 24,095 180,375 0.50% 36 ZONGULDAK 10,211 53,106 0 4,443 9,913 60 2,875 35,355 8,250 55,116 179,329 0.49% 37 AYDIN 49,878 987 0 33,302 2,490 210 1,750 24,684 19,300 45,432 178,033 0.49% 38 SİNOP 25,005 1,955 0 3,000 96,776 2,700 200 16,877 2,500 21,989 171,002 0.47% 39 AFYONKARAHİSAR 39,760 4,199 10,000 584 12,818 1,345 100 30,595 28,150 27,815 155,366 0.43% 40 AKSARAY 4,890 371 0 122 111,616 813 985 27,843 0 5,129 151,769 0.42% 41 KIRKLARELİ 13,107 87,114 0 10,344 2,770 0 70 19,490 2,750 4,923 140,568 0.39% 42 ORDU 2,188 118 0 6,167 21,814 2,000 1,207 48,063 5,200 51,123 137,880 0.38% 43 KARS 26,665 74 0 600 33,981 1,080 5,001 30,789 23,200 14,983 136,373 0.37% 44 KIRIKKALE 5,250 694 56,600 1,848 7,112 0 0 26,454 28,500 8,396 134,854 0.37% 45 ERZİNCAN 8,780 356 2,535 355 73,898 2,000 1,661 32,081 6,050 4,673 132,389 0.36% 46 ŞIRNAK 231 19,882 0 1,304 34,841 0 301 35,890 1,900 34,262 128,611 0.35% 47 EDİRNE 66,320 3,256 0 8,704 2,151 2,250 250 21,136 5,600 15,146 124,813 0.34% 48 DENİZLİ 21,371 2,327 30 1,986 7,111 2,358 554 25,153 28,000 35,177 124,067 0.34% 49 KARAMAN 18,541 1,349 0 51,354 1,473 0 0 30,868 2,600 15,038 121,223 0.33% 50 TEKİRDAĞ 2,412 11,320 0 4 15,630 0 700 32,995 4,000 43,637 110,698 0.30% Kaynak: DPT, Not:Yatırım Programında toplam dışı tutulan yatırımlar dahil edilmiştir.sıralama toplama göredir. İlk 50 İl alınmıştır. Yukarıdaki grafik incelendiğinde 2011 yılında Samsun da kamu yatırımlarının sektörel olarak; Diğer Kamu hizmetleri %26, ulaştırma-haberleşme %25.75, tarım %18.86, eğitim %12.45, sağlık %11.53, Enerji %2.82, Madencilik %1.69 ve Konut %0.90 şeklinde sıralandığı görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 51

KİŞİ BAŞINA DÜŞEN KAMU YATIRIMLARI (2007-2011) Yıllar Açıklama Tarih/Birim Samsun Türkiye Toplam Muhtelif İller İller Toplamı Samsun Pay(%) Nüfus (31.12.2007) 1,228,959 70,586,256 1.74% 2007 Kamu Yatırımı (Bin TL) 221,839 21,513,108 8,905,602 12,607,506 1.03% Kişi Başına (TL) 181 305 126 179 Nüfus (31.12.2008) 1,233,677 71,517,100 1.73% 2008 Kamu Yatırımı (Bin TL) 297,400 21,915,452 8,227,920 13,687,532 1.36% Kişi Başına (TL) 241 306 115 191 Nüfus (31.12.2009) 1,250,076 72,561,312 1.72% 2009 Kamu Yatırımı (Bin TL) 372,753 27,458,727 12,006,228 15,452,499 1.36% Kişi Başına (TL) 298 378 165 213 Nüfus (31.12.2009) 1,250,076 72,561,312 1.72% 2010 Kamu Yatırımı (Bin TL) 389,958 33,832,966 15,314,971 18,517,995 1.15% Kişi Başına (TL) 312 466 211 255 Nüfus (31.12.2010) 1,252,693 73,722,988 1.70% 2011 Kamu Yatırımı (Bin TL) 236,326 36,400,287 16,890,594 19,509,693 0.65% Kişi Başına (TL) 189 494 229 265 Kişi Başı Değişim(%) (2007/2011) 72.81% 52.99% 4.23% 61.88% 81.83% Toplam kamu Yatırımları Değişimi (2007/2011) 75.78% 57.27% 6.53% 69.20% 89.66% Kaynak: www.hazine.gov.tr, Not: Kişi başına kamu yatırımı hesabında muhtelif illere yapılan yatırımlar hesaba katılmamıştır., *İller Toplamına göre hesaplanmıştır. Muhtelif iller toplamı hesaba katılmamıştır., *İller Toplamına göre hesaplanmıştır. Muhtelif iller toplamı hesaba katılmamıştır. Samsun 2007 ila 2010 yılları arasında Samsun kişi başına kamu yatırımında Türkiye ortalamasının üzerindedir. Ancak 2011 programına göre Samsun (189.TL/Kişi) Türkiye ortalamasının (265.TL/Kişi) altında kalmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 52

2011 YILI SAMSUN İLİ KAMU YATIRIMLARI (BİN.TL) Proje No Proje Adı Yer (İl ve İlçesi) Karakteristik İşin Başl.Bitiş Proje Tutarı (Bin TL) 2010 Sonu Tahmini Harcama 2011 Yatırımı (Bin TL) Tarihi SAMSUN İLİ TOPLAMI 3,709,529 1,728,460 236,326 TARIM SEKTÖRÜ TOPLAMI 1,915,323 663,686 44,572 DEVLET SU İŞLERİ GN.MD. TOPLAMI 1,910,993 662,687 43,040 1990A010420 Bafra Ovası Sulaması (YHGP) Samsun Sulama: 47727 ha 1990-2017 616,933 223,499 12,000 1991A010170 Çarşamba Ovası Sulaması ve Drenajı Samsun Sulama: 82707 ha 1991-2017 817,748 148,055 10,000 (YHGP) Drenaj: 82707 ha 1986A010200 Ladik-Derinöz (YHGP) Samsun Depolama:21,12 hm3 1986-2013 148,214 105,212 2,000 Sulama: 4690 ha 1993A010420 Vezirköprü (YHGP) Samsun Depolama: 60 hm3 1993-2013 218,219 176,985 11,900 Sulama: 10964 ha 1977A010320 Küçük Su İşleri Samsun Depolama:7,22 hm3,sulama:2425ha, 2009-2015 58,879 8,936 7,040 Taşkın:88 ha, 19 mah,1 ilçe 2011A010160 Samsun-19 Mayıs (YHGP) Samsun Depolama:43,4hm3,Sulama:1654ha 2011-2015 51,000-100 TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI TOPLAMI 100-100 2011A020050 Muhtelif İşler Samsun Mak.Teçh. 2011-2011 100-100 TARIM REFORMU GN.MD. TOPLAMI 4,230 999 1,432 1991A020120 Tar.Ref.Böl Et. Prj. (GAP, DAP, KOP) Samsun 126.343 ha. 1991-2013 394 344 16 1996A020090 Arazi Kul. Plan. (GAP, DAP, KOP) Samsun 124 294 ha. Arz.Kul.Pl. 1996-2014 687 243 150 1997A020110 Toprak Sınıfl.T. Prj. (GAP, DAP, KOP) Samsun 132 169 ha. Top. Et. 1997-2014 636 299 66 2010A020100 Arazi Top. ve TİGH Projesi Samsun 12.722 ha.toplu. 6.000 ha. 2010-2013 2,513 113 1,200 Prj.Yür.Gid. MADENCİLİK SEKTÖRÜ TOPLAMI 3,998-3,998 MTA GN.MD. TOPLAMI 56-56 2011B400090 Türkiye Mermer ve D. Taş Potansiyel Alan. Samsun Arama, Araştırma 2011-2011 11-11 Belirlenlenmesi 2011B400100 Doğu Karadeniz Bölgesinin Jeolojisi ve Samsun Jeol.-Jeofiz.Etüd,Araş. 2011-2011 44-44 Jeodinamik Evrimi 2011B400100 Aster Uydu Ver. Kullan. Jeolojik Ö. Tespiti Samsun Jeol.-Jeofiz.Etüd,Araş. 2011-2011 1-1 TPAO GN.MD. TOPLAMI 3,942-3,942 2011B040010 Diğer Bölgeler Arama Projesi Samsun Jeolojik-Jeofizik Etüd 2011-2011 187 187 2011B040020 Diğer Bölgeler Arama Üretim Samsun Ara., Tes. ve Ür.Kuy. 2011-2011 2,217 2,217 2011B040020 Sondaj Malzeme Projesi Samsun Ara., Tes. ve Ür.Kuy. 2011-2011 1,478 1,478 2011B040040 Diğer Bölgeler Arama Üretim Prj. Samsun Tamamlama 2011-2011 60 60 ENERJİ SEKTÖRÜ TOPLAMI 9,270 717 6,670 T. ELEKTRİK İLETİM A.Ş.GN.MD. TOPLAMI 9,020 717 6,420 1999D030360 Bafra TM OG Şalt Yenileme (YHGP) Samsun 33 kv Kapalı Şalt 2006-2011 1,780 180 1,600 1999D030360 Samsun-1 TM'de OG Şalt Samsun 33 kv, OG Şalt 2009-2011 1,240 135 1,105 1999D030360 (Samsun-1-Merzifon)Brş-Kavak OSB EİH Samsun 154 kv 2010-2013 650 2 515 1999D030360 Kavak OSB TM Samsun 154/33 kv 2010-2012 4,250 400 3,050 2011D030010 Altınkaya TM Tevsiat Samsun 380 kv 1 Fider 2011-2012 1,100-150 ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.GN.MD. TOPLAMI 250-250 1998D070190 Hasan Uğurlu HES Kuyruk Suyu Çıkışı Samsun İnşaat 2010-2011 250 0 250 ULAŞTIRMA SEKTÖRÜ TOPLAMI 1,120,352 852,710 60,859 TCK GN.MD. TOPLAMI 800,549 580,018 15,606 2006E040010 Samsun Batı Çevreyolu Samsun Yol Etüt-Proje 2010-2012 580-550 2006E040010 Samsun Doğu Çevreyolu Samsun Yol Etüt-Proje 2011-2012 100-50 1977E040650 Samsun Şehir Geçişi (YHP) Samsun BY 12 Km. 1993-2014 247,570 139,963 2,000 1995E040250 Samsun-Kavak Samsun BY 48 Km. 1997-2014 269,594 183,550 5,000 1993E040640 Samsun-Yakakent Samsun BY 90 Km. 1997-2014 270,303 254,521 8,000 1964E042100 Çarşamba-Ayvacık-Taşova-(Ayvacık- Samsun 65 km 2A 2005-2013 6,110 1,201 3 Alparslan arası) 1964E042100 Çarşamba-Salıpazarı (Çarşamba Çıkışı) Samsun 4 km 1A 2005-2013 6,292 783 3 ULAŞ.BAK.DLH İNŞAATI GN.MD. TOPLAMI 40,110 37,710 2,400 2006E020090 Samsun Tekkeköy Mendirek ve Tersane Samsun Mendirek ve Fener 2006-2011 39,210 37,710 1,500 Limanı Yapımı Kulesi İnşaatı 2011E020060 Dereköy Sahili İlave Mahmuz Yap. İnş. Samsun Sahil tah. 2011-2011 250 250 2011E020060 19 Mayıs Sahil Tahkimatı Samsun Sahil tah.ikmali 2011-2011 650 650 UB.HABERLEŞME GN.MD. TOPLAMI 679-283 2010E110030 Kamu İnternet Erişim Noktaları Samsun Mak.Teç.Yaz.D. 2010-2011 93-93 2011E110030 Telefon Altyapısı Samsun Makine-Teçhizat 2011-2013 586-190 PTT GN.MD. TOPLAMI 6,118 3,487 1,169 1996E110120 Samsun Atakum PTT Merk.Müd. ve Samsun Bina İnşaatı 2010-2012 1,801 1 700 Koli Kargo ile Uygulamalı Eğt. Binası 2007E110040 Samsun PTT Merkezleri Samsun Modernizasyon 2007-2013 2,300 1,975 150 2007E110040 Samsun PTT Şubeleri Samsun Modernizasyon 2007-2013 1,035 980 20 2007E110040 PTTmatik Samsun Samsun Otomasyon-Mod. 2010-2014 982 531 299 SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BEL. TOPLAMI 272,896 231,495 41,401 2004E060020 Hafif Raylı Toplutaşım (1. Aşama) Samsun 15,6 km inşaat+e.+16 adet araç 2004-2011 272,896 231,495 41,401 KONUT SEKTÖRÜ TOPLAMI 7,013-2,116 İÇİŞLERİ BAKANLIĞI TOPLAMI 300-300 2011G000110 - Kaymakam Evi Samsun-Atakum 1 Konut 2011-2011 300-300 JANDARMA GENEL KOM. TOPLAMI 6,513-1,616 2010G000160-40 Daireli Jandarma Sb.Astsb.Lojmanı Samsun-Merkez 40 Daire 2010-2012 6,513 1,616 AFET ACİL DURUM YÖN. BŞK. TOPLAMI 200-200 2011G000380 -Afet Knt Alt-Yüksekyayla Samsun-Terme Kanalizasyon+İstinat Duva 2011-2011 200-200 EĞİTİM SEKTÖRÜ TOPLAMI 197,755 109,455 29,411 GENÇLİK VE SPOR GN.MD. TOPLAMI 5,882 2 1,500 1990H050050 Alaçam Ant.Sp.Sal.(YHP) Samsun İnşaat 1995-2012 2,382 2 1,000 1990H050050 Bafra Spor Salonu Samsun İnş.(1000 Sey.) 2011-2013 3,500 0 500 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TOPLAMI 47,170 9,080 10,547 1994H010080 Anadolu Lisesi Samsun-Atakum 24 Derslik 2011-2013 5,500 4,000 750 1994H010080 Anadolu Lisesi Samsun-Alaçam 24 Derslik 2011-2013 5,500 4,000 750 1997H010270 Ortaöğretim Pansiyonu Samsun-Alaçam 200 Öğrenci (4160 m2) 2010-2012 4,000 750 1,400 İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 53

1997H010270 Ortaöğretim Pansiyonu Samsun-Havza 200 Öğr. Pans. 2011-2013 3,500 802 1997H010270 Ortaöğretim Pansiyonu Samsun - Vezirköprü 200 Öğrenci 2011-2013 3,500 750 2008H010040 İlköğretim Okulları+Ek Derslik Samsun İnşaat 2011-2011 2,680 2,680 2011H010020 Anaokulu İnşaatları Samsun İnşaat 2011-2011 490 490 1991H020610 Atatürk Sağlık Meslek Lisesi Samsun-İlkadım 24 Derslik 2011-2013 6,000 600 1998H020100 Kız Meslek Lisesi (TOKİ) Samsun-Bafra 24 Derslik+Anaokulu 2011-2013 14,000 1,500 2006H050010 Çok Programlı Lise Spor Salonu Samsun/Salıpazarı İnşaat 2010-2012 1,000 330 250 2006H050010 Recep Tanrıverdi Lisesi Spor Salonu Samsun/Atakum İnşaat 2011-2013 1,000-575 ONDOKUZ MAYIS ÜNİ. TOPLAMI 118,703 88,842 16,005 2011H034470 Çeşitli Ünitelerin Etüd Projesi Samsun Etüd-Proje ve Müş. 2011-2011 100 100 1979H030030 Kampüs Altyapısı Samsun Çev.Tan.,Dahili Yol, 1979-2013 54,500 45,798 3,500 Gölet,Diğ.Alty.D.gaz 2007H033090 Derslik ve Merkezi Birimler Samsun, Kavak İnş.+Don. Sağlık MYO(12000m2) 2007-2013 50,000 34,594 7,300 İlet.Fak.(8540m2),Edb.Fak.(7500m2) 2011H034480 Muhtelif İşler Samsun B.On-Tad.,Mak.Teç.,Bil 2011-2011 5,103-5,000 Don.Yaz.Alt.Bak.On.,İd. -103 Yen.,Küt.Yay.Al.,Taşıt 1991H051180 Açık ve Kapalı Spor Tesisleri Samsun İnş.(Sp.Tesis.Modern.) 1991-2013 9,000 8,450 2 YURT-KUR GN.MD. TOPLAMI 26,000 11,531 1,359 2005H032940 Yurt İnşaatı Samsun 1000 öğrenci 2008-2011 26,000 11,531 1,359 SAĞLIK SEKTÖRÜ TOPLAMI 153,320 31,820 27,250 SAĞLIK BAKANLIĞI TOPLAMI 145,320 31,820 19,250 1991I000040 -Mehmet Aydın Devlet Hastanesi(YHGP) Samsun-Merkez Ek Bina (4.059 m2) 2007-2011 8,500 6,500 1,000-1,000 1991I000040 -Devlet Hastanesi (YHGP) Samsun-Ladik 25 Yt. (4.017 m2) 2010-2013 4,000 500 500 1991I000090 Devlet Hastanesi(YHGP) Samsun-Çarşamba Ek B.(200 Yt.,28.402m2) 2009-2013 26,000 1,000 2,000 1991I000090 Devlet Hastanesi(YHGP) Samsun-Vezirköprü 150 Yt.(20.000 m2) 2011-2013 22,500 5,500 1991I000030 Akıl ve Ruh Sağlığı Hastalıkları Hastanesi Samsun Ek B.(260 Yt.)37.769m2 2009-2013 34,320 8,820 2,000 1991I000030 Devlet Hastanesi (YHGP) Samsun-Bafra Ek B.(250 Yt.43.742 m2) 2005-2013 45,000 15,000 5,000 2005I001400 -Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Samsun-Vezirköprü Ek B. (20 ünit) 2500 m2 2011-2012 2,500 250-1,500 2005I001400 -Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Samsun-Bafra Ek B. (20 ünit) 2500 m2 2011-2012 2,500 500 ONDOKUZ MAYIS ÜNİ. TOPLAMI 8,000-8,000 2011I000490 Muhtelif İşler Samsun Mak.-Teç., Büyük On. 2011-2011 8,000 6,000 2,000 DİĞER KAMU HİZMETLERİ SEKTÖRÜ TOPLAMI 302,498 70,072 61,450 SOSYAL GÜV. KUR. BŞK. TOPLAMI 450-450 2009K040060 Terme Sos. Güv. Merk. Binası Yapımı Samsun Proje+İnşaat 2011-2011 450 450 EMNİYET GN.MD. TOPLAMI 12,133-20 1987K020510 Emniyet Müdürlüğü Samsun İnşaat 2011-2015 12,133 0 20 İÇİŞLERİ BAKANLIĞI TOPLAMI 14,950 750 2,500 1985K010190 Atakum Hükümet Konağı Samsun İnşaat 2010-2013 14,950 750 2,500 JANDARMA GENEL KOM. TOPLAMI 125-125 2011K050600 Askeri İçme Suyu Projesi Samsun Etüd ve Yapım 2011-2011 45 45 2011K050600 Askeri İçme Suyu Projesi Samsun Etüd ve Yapım 2011-2011 60 60 2011K050600 Askeri İçme Suyu Projesi Samsun Etüd ve Yapım 2011-2011 20 20 ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI TOPLAMI 3,000-2,000 2011K011190 Temiz Hava Merkezi Hizmet Binası İnşaatı Samsun Etüd-Proje-İnşaat 2011-2012 3,000 2,000 CEZA İNF.KUR.TUTUKEV. İŞ Y.K.. TOPLAMI 42,927-3,027 1982K150400 Adli Tıp Grup Başkanlığı Binası Samsun Etüd-Proje-İnşaat 2005-2013 3,400 1,000 1982K150400 İstinaf Mahkemesi Samsun Etüd-Proje-İnşaat 2005-2014 34,000 1,000 1982K150400 Terme Adalet Binası Samsun Etüd-Proje-İnşaat 2010-2014 5,000 500 2011K150160 Adalet Binası ve Lojman G.O. Samsun Onarım 2011-2011 176 176 2011K150160 Bafra Cezaevi Genel Onarımı Samsun Onarım 2011-2011 72-72 2011K150160 Cezaevi Genel Onarımı Samsun Onarım 2011-2011 124-124 2011K150160 Çarşamba Cezaevi Genel Onarımı Samsun Onarım 2011-2011 72-72 2011K150160 Vezirköprü Cezaevi Genel Onarımı Samsun Onarım 2011-2011 83-83 SAHİL GÜVENLİK KOMUTANLIĞI TOPLAMI 9,500 149 2,452 1996K020190 SG Karadeniz Bölge Kom.Krh.Bina İ. Samsun Etüt-Proje+İnşaat 2009-2015 3,500 0 1 1996K020190 SG Karadeniz Bölge Kom.Rıhtım İkmal İ. Samsun Etüt-Proje+İnşaat 2009-2012 2,500 149 2,251 1996K020190 SG Karadeniz Onr.Kom.Ek Bina İnşaatı Samsun Etüt-Proje+İnşaat 2009-2015 3,500 0 200 SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI TOPLAMI 25,200 660 1,800 1987K090220 Samsun-Merkez Osb (Yhgp) Samsun-Merkez ARITMA (150 HA) 2009-2012 -8,250-600 1987K090220 Samsun Gıda Osb (Yhgp) Samsun-Merkez 47 HA 2007-2012 -4,825-660 -1,000 1987K090220 Tarımsal Ürün İşleme Ve Tarım M. Samsun-Havza 97 HA 2011-2015 -12,125-200 ONDOKUZ MAYIS ÜNİ. TOPLAMI 13,100 2,116 8,600 2010K121270 Merkezi Araştırma Laboratuvarı Samsun İleri Ar.,Mak.Teçh.,Bakım-On. 2010-2012 9,600 2,116 5,100 2011K120820 Rektörlük Bilimsel Araştırma Projeleri Samsun İleri Araşt., Mak-Teçh. 2011-2011 3,500 3,500 İLLER BANKASI GN.MD. TOPLAMI 5,698 3,413 1,480 2005K060030 - Alaçam Kanalizasyon Projesi (YHGP) Samsun Arıtma 2008-2011 2,894 2,394 500 2005K060030 - Terme Kanalizasyon Projesi (YHGP) Samsun Şebeke 2008-2012 2,634 984 900 2010K090400 Terme İmar Planı Samsun Etüd-Proje 2010-2012 170 35 80 SAMSUN BÜYÜKŞEHİR BEL. TOPLAMI 25,970 23,170 2,800 2002K080080 Katı Atık Yönetimi Samsun İnşaat 2002-2011 25,970 23,170 2,800 SAMSUN SASKİ GN. MD. TOPLAMI 149,445 39,814 36,196 2003K060070 Samsun Kanalizasyon Projesi Samsun Kolektör,Şebeke,Arıtma 2003-2012 149,445 39,814 36,196 Kaynak: www.dpt.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 54

YATIRIM TEŞVİKLERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 55

TEŞVİKLER Samsun Yüksek Planlama Kurulunun 16 Ekim 1997 tarih, 97/88 sayılı kararı ile 1. Derecede kalkınmada öncelikli yöreler kapsamına alınmış ve halen Kalkınmada Öncelikli yöre statüsündedir. Samsun, 16 Temmuz 2009 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürülüğe giren 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile 3. Bölgede yer almakta ve bütün teşvik unsurlarından yararlanmaktadır. YATIRIM TEŞVİKLERİ Samsun un 2006-2010 yıllarında almış olduğu yatırım teşvik belgeleri incelendiğinde 2008 yılından sonra belge sayısı ve istihdam payında artış eğilimi görülmektedir. 2010 yılında Sabit yatırım tutarında 2009 yılına göre azalma görülmektedir. Yıllar TÜRKİYE SAMSUN SAMSUN PAY (%) Belge Sayısı Sabit Yatırım İstihdam Belge Sayısı Sabit Yatırım İstihdam Belge Sayısı Sabit Yatırım İstihdam 2006 3,086 21,432,273,628 120,320 31 49,932,912 1,270 1.00% 0.23% 1.06% 2007 2,356 25,460,788,208 132,364 21 204,500,983 1,028 0.89% 0.80% 0.78% 2008 2,449 27,780,872,505 97,723 14 72,050,335 561 0.57% 0.26% 0.57% 2009 1,950 19,738,501,999 74,838 35 697,514,088 1,484 1.79% 3.53% 1.98% 2010 4,289 57,458,097,783 139,348 73 242,759,934 1,717 1.70% 0.42% 1.23% Kaynak: www.hazine.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 56

TÜRKİYE VE SAMSUN BELGE BAŞINA İSTİHDAM, SABİT YATIRIM VE İSTİHDAM BAŞINA SABİT YATIRIM Yıllar SAMSUN TÜRKİYE Belge Başına İstihdam Belge Başına Sabit Yatırım İstihdam Başına Sabit Yatırım Belge Başına İstihdam Belge Başına Sabit Yatırım İstihdam Başına Sabit Yatırım 2006 41 1,610,739 39,317 39 6,945,001 178,127 2007 49 9,738,142 198,931 56 10,806,786 192,354 2008 40 5,146,453 128,432 40 11,343,762 284,282 2009 42 19,928,974 470,023 38 10,122,309 263,750 2010 24 3,325,479 141,386 32 13,396,619 412,335 Kaynak: www.hazine.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 57

YILLAR İTİBARİYLE SEKTÖREL BAZDA SAMSUN DA YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ (2006/2009) Sektör Sektör Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (TL.) İstihdam (Kişi) 2006 03 - İMALAT 19 - İnşaat 1 4,750,000 25 03 - İMALAT 01 - Gıda ve İçki 5 8,618,358 250 05 - HİZMETLER 07 - Altyapı - Belediye Hizmetleri 11 8,529,870 31 05 - HİZMETLER 06 - Diğerleri 1 256,172 45 05 - HİZMETLER 01 - Ulaştırma 3 4,317,145 27 05 - HİZMETLER 05 - Sağlık 3 2,868,591 32 05 - HİZMETLER 02 - Turizm 1 1,391,812 35 03 - İMALAT 02 - Dokuma ve Giyim 1 1,462,025 15 03 - İMALAT 11 - Taşıt Araçları 1 7,855,657 650 03 - İMALAT 06 - Lastik-Plastik 2 1,174,693 32 03 - İMALAT 21 - Diğerleri 1 2,648,589 98 03 - İMALAT 17 - Çimento 1 6,060,000 30 Toplam 31 49,932,912 1,270 2007 03 - İMALAT 04 - Kağıt 1 1,100,000 46 03 - İMALAT 12 - Madeni Eşya 1 5,230,000 15 03 - İMALAT 17 - Çimento 1 1,490,326 25 03 - İMALAT 01 - Gıda ve İçki 2 5,541,000 23 03 - İMALAT 11 - Taşıt Araçları 2 11,797,627 40 05 - HİZMETLER 04 - Eğitim 1 1,950,417 80 05 - HİZMETLER 06 - Diğerleri 2 2,315,000 10 02 - MADENCİLİK 02 - İşleme 2 7,906,043 100 02 - MADENCİLİK 03 - İstihraç ve İşleme 1 2,900,000 20 02 - MADENCİLİK 01 - İstihraç 1 1,500,000 20 05 - HİZMETLER 03 - Ticaret - Depolama 1 3,346,781 9 05 - HİZMETLER 05 - Sağlık 3 104,918,429 495 05 - HİZMETLER 02 - Turizm 2 6,505,360 80 03 - İMALAT 03 - Orman Ürünleri 1 48,000,000 65 Toplam 21 204,500,983 1,028 2008 01 - TARIM 02 - Hayvancılık 1 1,987,323 16 03 - İMALAT 11 - Taşıt Araçları 1 21,500,000 20 04 - ENERJİ 01 - Enerji 1 14,800,000 10 05 - HİZMETLER 06 - Diğerleri 5 10,844,900 15 02 - MADENCİLİK 03 - İstihraç ve İşleme 1 4,000,000 20 05 - HİZMETLER 05 - Sağlık 1 4,582,185 400 03 - İMALAT 10 - Demir Dışı Metaller 1 5,339,667 20 03 - İMALAT 06 - Lastik-Plastik 1 5,740,000 25 03 - İMALAT 21 - Diğerleri 1 1,254,021 10 03 - İMALAT 01 - Gıda ve İçki 1 2,002,239 25 Toplam 14 72,050,335 561 2009 01 - TARIM 02- Hayvancılık 1 2,611,000 16 01 - TARIM 03- Su Ürünleri 2 2,779,530 16 02 - MADENCİLİK 03 - İstihraç ve İşleme 2 9,450,000 35 03 - İMALAT 01 - Gıda ve İçki 7 15,205,500 442 03 - İMALAT 03 - Orman Ürünleri 1 5,162,000-03 - İMALAT 04- Kağıt 2 6,800,000 15 03 - İMALAT 06- Lastik- Plastik 2 4,940,200 53 03 - İMALAT 14- Makine İmalat 1 720,269 7 03 - İMALAT 17 - Çimento 1 78,000,000 120 03 - İMALAT 18- Pişmiş Kil ve Çim. Ger. 2 8,733,066 40 03 - İMALAT 19 - İnşaat 1 4,050,000 20 04 - ENERJİ 01 - Enerji 2 293,400,000 50 05 - HİZMETLER 01 - Ulaştırma 1 171,071,000 160 05 - HİZMETLER 02- Turizm 2 4,146,921 70 05 - HİZMETLER 05 - Sağlık 6 84,124,602 440 05 - HİZMETLER 06 - Diğerleri 1 4,860,000-05 - HİZMETLER 07 - Altyapı - Belediye Hizmetleri 1 1,460,000 - Toplam 35 697,514,088 1,484 Kaynak: www.hazine.gov.tr 2009 yılında Samsun da yatırım yapılmak üzere alınan yatırım teşvik belgelerinden 3 adedi tarım, 2 adedi madencilik, 17 adedi imalat, 2 adedi enerji ve 11 adedi de hizmetler sektöründe yatırım yapmak için alınmıştır. 2010 yılında Samsun da yatırım yapmak için alınan yatırım teşvik belgelerinden 5 adedi tarım, 40 adedi imalat,1 adedi enerji ve 27 adedi de hizmetler sektöründe yatırım yapmak için alınmıştır. Yatırım teşvik belgelerinde İmalat sektörünün ağırlığı bulunmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 58

2010 YILINDA VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGESEL DAĞILIMI (Bölgeler, Samsun ve Türkiye) GENEL TEŞVİK SİSTEMİ Bölge İl Sektör Sektör Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (TL.) İstihdam (Kişi) 1.Bölge Toplamı 793 7,602,029,708 22,922 2.Bölge Toplamı 273 1,737,645,412 12,256 SAMSUN Tarım Bitkisel Üretim 1 1,138,750 20 İmalat Gıda ve İçki 9 9,548,199 112 Dokuma ve Giyim 2 2,230,107 175 Orman Ürünleri 2 2,200,000 11 Kağıt 1 5,770,000 14 Lastik-Plastik 2 1,380,000 18 Makine İmalat 2 1,381,083 13 Pişmiş Kil ve Çim.Ger. 5 37,974,589 110 Enerji Enerji 1 15,000,000 12 Hizmetler Ticaret- Depolama 5 17,611,526 107 Sağlık 1 1,950,000 20 Diğerleri 2 1,594,000 15 Altyapı- Belediye Hizmetleri 4 39,934,044 43 Toplam 37 137,712,298 670 3.Bölge Toplamı 720 4,496,376,773 11,229 4.Bölge Toplamı 488 2,774,688,917 7,105 Genel Teşvik Sistemi Toplamı 2,274 16,610,740,810 53,512 BÖLGESEL YATIRIMLAR Bölge İl Sektör Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (TL.) İstihdam (Kişi) 1.Bölge Toplamı 344 6,422,118,104 19,282 2.Bölge Toplamı 345 3,221,109,662 14,413 SAMSUN Tarım Hayvancılık 4 17,890,000 47 İmalat Gıda ve İçki 9 19,608,426 142 Dokuma ve Giyim 4 4,970,492 361 Orman Ürünleri 1 3,200,000 34 Cam 1 5,400,000 20 Taşıt Araçları 1 5,227,423 18 Elektrikli Makineler 1 7,560,127 20 Hizmetler Turizm 10 19,201,355 180 Ticaret- Depolama 1 1,331,500 5 Eğitim 1 3,678,796 10 Sağlık 3 16,979,517 210 Toplam 36 105,047,636 1,047 3.Bölge Toplamı 747 6,215,943,551 28,295 4.Bölge Toplamı 566 3,145,662,657 20,387 Bölgesel Yatırımlar Toplamı 2,002 19,004,833,974 82,377 BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLAR Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (TL.) İstihdam (Kişi) Büyük Ölçekli Yatırımlar Toplamı 13 21,842,522,999 3,459 GENEL TOPLAM Belge S.Yat.Pay İstih.Payı Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (TL.) İstihdam (Kişi) Payı 1. Bölge 26.7% 35.2% 32.1% 1,147 20,203,070,811 44,675 2. Bölge 14.5% 35.0% 19.7% 620 20,112,355,074 27,507 3. Bölge 34.2% 19.5% 28.5% 1,468 11,222,320,324 39,674 4. Bölge 24.6% 10.3% 19.7% 1,054 5,920,351,574 27,492 Toplam 4,289 57,458,097,783 139,348 Kaynak: www.hazine.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 59

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖR PAYLARI (SAMSUN-2010) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 60

SANAYİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 61

SAMSUN SANAYİ Şehrin özellikle İç Anadolu dan Karadeniz e açılan ilk kapı olması ve nüfus yoğunluğu sebebiyle ticari ve sınai hayatı canlıdır. Şehrin yerleşimi ve üretim alanları, yatırıma, diğer Karadeniz illerine göre daha müsaittir. İlin sayılan özellikleri Cumhuriyet tarihinden bu yana Karadeniz Bakır İşletmeleri, Gübre fabrikası (Tügsaş) ve Sigara fabrikaları ile başka büyük sanayi işletmelerinin kurulmasına zemin hazırlamıştır. Şehir 1980 sonrası dönemde sanayileşme sürecinde önemli adımlar atmış ve bu süreç halen devam etmektedir. İlin coğrafi yapısı nedeniyle ilde tarıma dayalı bir ekonomi ön plana çıkmıştır. Samsun un tarıma dayalı gıda sanayi potansiyeli yüksektir. Samsun İlinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 825 dir. Toplam sanayi işletmesi içerisinde % 1 lik bir oran ile sanayisi gelişmiş İllerimiz arasında yer almaktadır. Samsun un da içinde yer aldığı TR83 bölgesinde sanayinin gayrisafi katma değer payı %21.6, ticaretin payı %18.6, hizmetlerin payı da %59.8 dir. 2004 yılında sanayinin payı %19.7, tarımın payı %22.7, hizmetlerin payı ise %57.6 idi. Tarımın payı azalırken sanayi ve hizmetler payı artmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığınca derlenen Yıllık iş kayıtlarına dayalı girişim sayılarına göre Samsun 2010 yılında %1.30 pay ile 4,532 adet imalat sektörü girişim sayısına sahip ve 17. Sıradadır. Samsun un toplam girişim sayısı ise 44,511 olup payı %1.48 ve 18. Sıradadır. Samsun da tüketilen elektriğin %42 si Sanayi işletmeleri tarafından tüketilmektedir. Türkiye ortalaması %45 tir. Samsun ilinde çeşitli aşamalarda 5 (beş) adet Organize Sanayi Bölgesi Bulunmaktadır. Bu Organize Sanayi Bölgeleri, Samsun Merkez OSB, Samsun Gıda İhtisas OSB, Bafra OSB, Kavak OSB ve Havza İhtisas OSB dir. İlimizde, 5 tanesi büyükşehir sınırları içerisinde olmak üzere toplam 14 adet (KSS) küçük sanayi sitesi bulunmaktadır. İlki 2005 yılında yapılan Ulusal Tıbbi Cihazlar İmalatı Sanayi Kongre ve Sergisi (TİSKON), sektörün bir araya geldiği, sorunlara çözüm önerileri oluşturulduğu, bilginin paylaşıldığı ve yayınlarla kalıcılaştırılan etkin bir platform oluşturmak amacı ile düzenlenmektedir. 2009 yılı kasım ayında Kongrenin üçüncüsü yapılmıştır. 2011 yılında 4. Kongre planlanmaktadır. Samsun dan yapılan ihracatın büyük bir kısmı Sanayici firmalarca gerçekleştirilmektedir. Her yıl yaklaşık 200 firma yaklaşık 120 ülkeye ihracat gerçekleştirmektedir. İhracatın büyük bir kısmını demir çelik, demir ve çelikten eşya, makine ve cihazlar ile parçaları, plastik ve plastikten mamul eşya ve gıda maddeleri oluşturmaktadır. İstanbul Sanayi Odası nın her yıl düzenlediği Türkiye nin 500 büyük sanayi kuruluşu anketlerine göre Samsun dan 2009 ve 2010 yıllarında dörder sanayici firmamız ilk 500 de yer almıştır. İkinci 500 Sanayici arasında da 4-5 Samsunlu sanayici firma bulunmaktadır. İlimizde bulunan KOSGEB Samsun İşletme Geliştirme Müdürlüğü, Samsun TEKMER (1999) (Teknoloji Geliştirme Merkezi) Müdürlüğü, Samsun İŞGEM (2006) gibi kurumlar KOBİ lere destek vermeye devam etmektedir. Teknopark kuruluş çalışmaları devam etmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 62

SANAYİ SİCİL KAYITLARINA GÖRE İL SANAYİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI TÜRKİYE SANAYİSİ VE SAMSUN İLİ SANAYİSİ Kayıtlara göre sanayi işletmelerinin, başta İstanbul (%31) olmak üzere, Bursa (% 8), Ankara(% 7), İzmir(% 5), Konya(% 4), Gaziantep (% 3), Denizli(% 3), Kocaeli(% 2), Adana(% 2), Tekirdağ(% 2), Kayseri(% 2 ), Mersin(% 2) olmak üzere, toplam % 71 i, oniki ilimizdedir Bölgelere göre bir değerlendirme yaptığımızda, sanayi işletmelerinin % 48 Marmara Bölgesinde, %17 İç Anadolu Bölgesinde, % 14 Ege Bölgesinde, % 8 Akdeniz Bölgesinde, %6 Karadeniz Bölgesinde, % 5 Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, % 2 Doğu Anadolu Bölgesinde olduğu görülmektedir. Samsun İlinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 825 dir. Toplam sanayi işletmesi içerisinde % 1 lik bir oran ile sanayisi gelişmiş İllerimiz arasında yer almaktadır. Karadeniz Bölgesi ndeki İllerin sanayisine göre bir değerlendirilmesi yapıldığında, bölge illeri arasında %19 lik bir oran ile Samsun ilk sırada yer almaktadır. Sırasıyla, % 10 ile Düzce, % 10 Trabzon, %10 Çorum, % 7 Bolu, % 6 Kastamonu, % 5 Ordu, %5.0 Rize, % 4 Amasya, % 4 Tokat, %4 Zonguldak, % 4 Karabük, %3 Sinop, % 3 Giresun, %3 Bartın, %1 Gümüşhane, %1 Artvin, % 1 Bayburt illeri takip etmektedir. ÇALIŞAN SAYISI VE AR-GE Sanayi sicil kayıtlarına göre, Samsun ilinde kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı Toplam: 17.267 dir. 55 sanayi işletmesinde AR-GE birimi, 132 sanayi işletmesinde Kalite kontrol birimi bulunmaktadır. Samsun İlinde sanayi sektörlerinde çalışanların % 21 i Gıda Ürünleri imalatı, % 9 u Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, % 8 i Giyim eşyası imalat;kürkün işlenmesi ve boyanması sektöründe istihdam edilmektedir. Sanayideki istihdamın % 78 i işçi, % 4 ü Mühendistir. Samsun İlinde bulunan sanayi işletmelerinin % 54 ü Mikro Ölçekli, % 38 u Küçük Ölçekli, %7 si Orta Ölçekli, % 1 i Büyük Ölçekli işletmelerdir. PERSONEL SAYISINA GÖRE BÜYÜK İŞLETMELER -British Amerikan Tobacco Tütün Mamulleri Sanayi Ticaret Samsun Sigara Fabrikası -Samsun Makina Sanayi -Türkiye Şeker Fabrikaları Aş. Çarşamba Şeker Fabrikası -Eti Bakır (Küre) -Yeşilyurt Demir Çelik Endüstrisi ve Liman İşletmeleri (şube) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 63

SAMSUN İLİNDE SANAYİ İŞLETMELERİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI Sn Sektör Pay(%) 1 Gıda ürünlerinin İmalatı %24 2 Kauçuk ve plastik ürünleri imalatı %10 3 Diğer Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı % 7 4 Mobilya imalatı % 7 5 Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (Mobilya hariç) % 6 6 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı % 6 7 Ana metal sanayi % 5 8 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı % 5 9 Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması % 4 10 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı,makine teçhizatı hariç % 4 11 Kimyasalları ve kimyasal ürünlerin imalatı % 3 12 Diğer imalatlar % 3 13 Elektrikli teçhizat imalatı % 3 14 Tekstil ürünleri imalatı %2 15 Kâğıt ve kâğıt ürünlerin imalatı % 2 16 Motorlu Kara Taşıtı treyler, ( römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı % 2 17 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı % 1 18 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı %1 19 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı % 1 20 Elektrik, gaz, buhar vehavalandırma sistemi üretim ve dağıtımı % 1 21 Kömür ve linyit çıkartılması %1 22 Bilgisayarların,elektronik ve optik ve ürünlerin imalatı % 1 23 Diğer ulaşım araçların imalatı % 1 Kaynak: Sanayi Genel Müdürlüğü, 81 İl Durum Raporu, Nisan 2011 Yukarıdaki tablo ve grafikten de görüldüğü gibi Sanayi sicil kayıtlarına göre Samsun da sektörel olarak en büyük pay Gıda ürünlerinin imalatı (%24) ile Kauçuk ve plastik ürünleri imalatı (%10) sektörlerine aittir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 64

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 65

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ (OSB) İlimizde Samsun Merkez OSB, Samsun Gıda İhtisas OSB, Kavak OSB, Bafra OSB ve Havza İhtisas OSB olmak üzere toplam 5 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Kavak OSB, Bafra OSB ve Gıda İhtisas OSB lerde yatırımcılara arsa tahsisleri devam etmektedir. Samsun Üretim ve İhracatın büyük bir kısmı başta Merkez OSB olmak üzere Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleşmektedir. 1.SAMSUN MERKEZ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (Temmuz 2011) KURULUŞ VE MÜTEŞEBBİS TEŞEKKÜL Samsun - Merkez Organize Sanayi Bölgesi; Bakanlar Kurulu'nun 15.5.1976 tarih ve 7/12207 sayılı kararına istinaden kurulmuştur. İlk Müteşebbis Teşekkül; 2.11.1981 tarihinde, Samsun Vali'sinin Başkanlığında; Samsun İl Özel İdaresi, Samsun Ticaret ve Sanayi Odası, Samsun Belediyesi kuruluşlarının iştiraki ile oluşmuştur. Daha sonra 14.8.1985 tarihinde Tekkeköy Belediyesi de Müteşebbis Teşekküle iştirak etmiştir. 15 Nisan 2000 tarih ve 24021 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu gereği olarak Müteşebbis Heyet oluşumu bu kanuna uygun hale getirilmiş ve Kuruluş Protokolü 04.12.2000 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanarak, Bakanlığın OSB Sicil Defterine 26 sicil numarasıyla kayıt edilmiştir. YERLEŞİM ALANI VE İMAR PLANI Bölge arsası; Samsun-Ordu devlet karayolunun 12. kilometresinde yer almaktadır. Bölge sınırları Doğu yönünde Azot ve Bakır fabrikaları, Güney' de 19 Mayıs ve İlkadım Küçük Sanayi Siteleri, Batı yönünde Kirazlık ırmağıdır. BÖLGE İMAR UYGULAMA PLANLARINA GÖRE GENEL ARAZİ KULLANIMI Parseller Alan (m²) Yüzde(%) Sosyal Tesis Alan m² Sanayi Parselleri 1,112,026 69,22% Tır Parkı 7,987 Trafik ve Yollar 258,860 16,10% Sosyal Tesisler 7,829 Yaya Yolları 15,230 0,95% Eğitim Tesisleri 6,936 Otopark 18,074 1,13% Ticaret Tesisleri 5,413 Yeşil Alanlar 74,511 4,64% Anaokulu-Kreş 4,714 Sosyal Tesisler 48,162 3,00% Bölge İdare Merkezi 3,980 Arıtma Tesisleri 12,785 0,80% Cami 3,720 DSİ Kanalları 56,899 3,54% Sağlık Merkezi 3,009 Sanayi Depolama Alanı 9,975 0,62% Lokal Tesisleri 2,853 Bankacılık Hizmetleri 1,021 İmar Uygulama Alanı 1.606.522 PTT ve Karakol 700 Toplam Sosyal Tesis 48,162 Kaynak: Samsun OSB Bölge Müdürlüğü Bölgenin imar planındaki parselasyona göre 132 adet olan sanayi parsel adedi; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın onayı alınarak yapılan tevhitler ve imar plan değişiklikleri neticesinde 111 adet olarak tescil edilmiştir SANAYİ PARSELLERİNDEKİ FAALİYETLER Firma Adedi Parsel Adedi Parsel Alanı(m²) İstihdam Üretime Geçen 73 96 994.565 m² 4.765 İnşaat Halinde 11 14 112.074 m² 326 Proje Halinde 1 1 5.387 m² TOPLAM 85 111 1.112.026 m² 5.091 Kaynak: Samsun OSB Bölge Müdürlüğü Bölgedeki tüm fabrikalar faaliyete geçtiğinde toplam istihdamın 5.091 kişi civarında olacağı tahmin edilmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 66

ADA SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 2.SAMSUN - KAVAK ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (Temmuz 2011) Samsun-Kavak Organize Sanayi Bölgesi, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı nın 05.04.1993 tarih ve 1620 sayılı yazısı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 1993 yılı yatırım programına dahil edilmiştir. 15 Nisan 2000 tarih ve 24021 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu nun gereği olarak hazırlanan Kuruluş Protokolü 04.12.2000 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanarak Bakanlığın OSB Sicil Defterine 27 sicil numarası ile kayıt edilmiştir. Buna göre Samsun-Kavak Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyeti; İl Valisinin Başkanlığında İl Özel İdaresi (%47), Samsun Ticaret ve Sanayi Odası (%47), Kavak Belediyesi (%6) kuruluşlarından teşkil edilmiştir. Bölge arazinin yer seçim etüdü Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca 27.7.1993 tarihinde yapılmıştır. Alternatif alanlar içerisinden Çamlık mevkiinde arazi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca 23.1.1995 tarihinde uygun bulunmuş ve bu alanda 140 hektar planlanabilir büyüklükteki arazide bölgenin kurulması Devlet Planlama Teşkilatı tarafından onaylanmıştır. Seçilen arazinin yüzölçümü 1.393.617 m² olup 865.274 m² (%62) hazine arazisi 528.343 m² si (% 38) şahıs arazileridir. Bölgenin 1/1000 ölçekli hâlihazır haritası İller Bankası16. Bölge Müdürlüğünce hazırlanmıştır. Bölgenin imar planları ise Samsun Ticaret ve Sanayi Odası'nın girişimleri ile bedelsiz olarak T.O.B.B Sanayi Dairesi tarafından hazırlanmıştır. Yapılan 1/2000 ölçekli imar planı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın görüşüne sunulmuş, verilen talimat ve görüşler doğrultusunda hazırlanan 1/1000 ölçekli imar uygulama planları Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca 24.03.l998 tarih ve 3861 sayılı yazıları ile uygun görüşle vize edilmiştir. İmar uygulama planları bunu takiben Kavak Belediye Meclisinin 31.03.l998 tarih ve 11 sayılı kararı ile onaylanarak kesinlik kazanmıştır. ARAZİ KULLANIMI VE ORANLARI Parseller Alan(m²) Yüzde(%) Sanayi Parselleri 772.892 55,46% Sosyal Tesisler 48.926 3,52% Arıtma Tesisleri 45.325 3,25% Rekreasyon Alanı 16.952 1,21% Tedaş 16.446 1,18% Trafik ve Yollar 61.620 4,42% Çevre Bandı ve Yeşil Alanlar 431.456 30,96% İmar Uygulama Alanı1 1,393,617 Kaynak: Kavak OSB Bölgenin alt yapısı tamamlanan 50 hektarlık kısmında 53 adet sanayi parseli bulunmaktadır. Bu parsellerin toplam yüzölçümü 419.595 m 2 dir. Bölgede 5084 sayılı ve 5350 sayılı yasalar ve bu yasalara ait yönetmelikler kapsamında yürürlüğe girdiği tarihinden bugüne kadar 15 firmaya 18 adet parsel bedelsiz tahsis edilmiştir. Ayrıca 2 adet parsel TEİAŞ ne 154 KV Trafo Merkezi yapımı için tahsis edilmiştir. 5084 sayılı Bedelsiz Arsa Tahsisine ilişkin kanunun 06.02.2010 tarihinde sona ermesi sebebiyle yatırımcılara Bölgede Bedelli Arsa tahsisine başlanmış olup Arsa Tahsis bedeli Müteşebbis Heyetimizin 23.03.2010 tarih ve 185 sayılı kararı gereğince 10.-TL/m 2 belirlenmiş olup bölgemizde bedelli arsa tahsisine başlanılmıştır. Bu kapsamda 1 firmaya bedelli arsa tahsisi yapılmış olup firma inşaatına başlamıştır. Bölgede bu güne kadar toplam 15 firmaya 15 Parsel tahsis edilmiş olup 12 firma üretime geçmiş, halen 1 fabrika inşaatı devam etmekte,3 firma da proje aşamasındadır. Üretimde olan firmalardaki istihdam sayısı 402 kişidir. Yapılan tahsislerin tümünde faaliyete geçildiğinde öngörülen istihdam 532 kişi olacaktır. Bölgede 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununa eklenen geçici maddeye göre Bakanlar Kurulunca 25.05.2011 tarihli Resmi Gazetenin 2011/1808 sayılı Kararname ekinde yayımlanan Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler kapsamında Samsun III.Bölge kapsamında olduğundan İlerin Merkez İlçelerinde %70 İlçelerinde % 90 indirimli uygulaması kapsamında Bölgede Yatırım yapacak olan firmalara Yasa kapsamında % 90 indirimli olarak arsa tahsisi yapılmaktadır. TAHSİS EDİLEBİLECEK PARSELLER LİSTESİ 181 Parsel 1 2 3 4 5 8 9 10 11 12 13 Alan(m²) 8.684 6.49 9.06 9.396 9.799 5.01 5.115 5.042 5.089 5.25 6.55 182 Parsel 1 2 3 4 5 6 7 15 16 17 20 21 22 Alan(m²) 8.016 6.97 5.09 4.994 4.844 5.06 4.89 4.876 5.083 5.03 4.91 5.07 4.99 178 Parsel 8 9 10 11 12 Alan(m²) 5.012 5.17 5.61 5974 7.5 180 Parsel 1 5 Alan(m²) 6.876 13.7 Kaynak: Kavak OSB İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 67

3. SAMSUN HAVZA TARIMSAL ÜRÜN İŞLEME VE TARIM MAKİNELERİ İHTİSAS OSB (Temmuz 2011) Samsun Havza Organize Sanayi Bölgesine ait kuruluş Protokolü, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 13.04.2007 tarih ve 3908 sayılı yazısı ile onaylanmış olup, Bakanlık sicil defterine No:251 ile işlenerek tüzel kişiliği tescil edilmiştir. Kuruluş Protokolüne göre; Müteşebbis Heyet, İl Valisinin Başkanlığında; Samsun İl Özel İdaresi %82 Katılım Payı ve 12 üye, Havza Ticaret ve Sanayi Odası %12 Katılım Payı ve 2 üye, Bekdiğin Belediyesi %6 Katılım Payı ve 1 üye olmak üzere toplam 15 üyeden oluşturulmuştur. Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca oluşturulan Yer Seçim Komisyonunun 23.11.2005 tarihinde yapmış olduğu çalışma ile, Havza İlçesi, Bekdiğin Beldesi, Çal Mevkiinde, F 35c 21c Pafta, 2058 Parselde, 5. sınıf, işlemeli tarıma elverişli olmayan 265.5 hektarlık mera vasıflı arazinin yaklaşık 110 hektarlık bölümünde Organize Sanayi Bölgesi kurulması uygun bulunmuştur. İMAR PLANI KULLANIM ALANLARI DAĞILIMI KULLANIM TÜRÜ SAYI ALAN (M²) YÜZDE (%) PARSEL A (5000-7000 M²) 69 390.030 40,4% PARSEL B (7001-10 000 M²) 6 50.848 5,3% SANAYİ ALANLARI TOPLAM 75 440.878 45,7% SAĞLIK KORUMA BANDI 213.175 22,1% İDARİ VE SOSYAL TESİS AL. 48.912 5,1% ARITMA TESİSİ AL. 16.227 1,7% TEKNİK ALT YAPI AL. 3.567 0,4% ÜRETİM DESTEK AL. 55.641 5,7% YEŞİL ALAN (PARK) 43.654 4,5% YOLLAR 143.864 14,8% TOPLAM 965.918 100,0% Kaynak: Samsun OSB Samsun-Havza Organize Sanayi Bölgesinin Karma OSB olan statüsünün Müteşebbis Heyetinin 22.10.2010 tarihli kararı ile İlimiz ve Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi ve bu proje kapsamdaki illerde kurulu bulunan Organize Sanayi Bölgelerindeki faaliyetlerin sektörel dağılımı, bölge ulaşım imkânları, tarımsal ürün üretim ve işleme kapasitesi ve benzeri faktörler değerlendirildiğinde, Tarımsal üretimin ve bunlara dayalı sanayinin desteklenerek geliştirilmesi, Ürünlerin paketlenmesi, işlenmesi, muhafaza edilmesine yönelik yapılacak yatırımlara yer tahsisi imkânlarının sağlanması ile rekabet edebilirliğin arttırılması, Tarıma dayalı sanayinin geliştirilmesi ile kırsal kesimin gelir seviyesinin arttırılması, bu sayede kentlere göçün önüne geçilmesi Tarım ve sanayi entegrasyonunun sağlanması amacıyla Tarımsal Ürün İşleme ve Tarım Makineleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi olarak değiştirilmesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na teklif talebi 08.11.2010 tarihinde uygun bulunmuştur. Ayrıca Samsun - Havza Tarımsal Ürün İşleme ve Tarım Makineleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 2011 Yılı Yatırım Programına 12,125,000.-TL proje tutarı ile alınmıştır. Samsun-Havza Tarımsal Ürün İşleme ve Tarım Makineleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesinin ihtisas OSB olması nedeniyle 17 Temmuz 2008 tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin EK-1 Listesinin 36. maddesi hükmü çerçevesinde ÇED Raporu hazırlanması çalışmalarına süratle başlanmış ve devam etmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 68

4. SAMSUN GIDA İHTİSAS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (Temmuz 2011) Bölge ve ülke ekonomisine olan katkısını geliştirmek amacıyla düşünülen Tarıma Dayalı Sanayileşme fikrinden yola çıkarak oluşturulan Samsun Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kuruluş protokolü Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca 13.04.2007 tarihinde onaylanmış ve Müteşebbis Heyet kurularak tüzel kişilik Bakanlık sicil defterine 252 no. ile işlenerek tescil edilmiştir. Bölge alanı 465.454 m 2 olan arazisinin yer seçimi 14.02.2007 tarihinde komisyon kararı ile uygun bulunmuştur. 2007 yılında Bölge Müdürlüğünün kurulması ile beraber dönemin Valisi Hasan Basri Güzeloğlu başkanlığında ilk Müteşebbis Heyet toplantısını yapan Samsun Gıda İhtisas OSB arazisinin imar planları hazırlanıp onaylandıktan sonra 25 adet firmaya tahsis yapılmış, sonradan on adet parselin boşalmasıyla sayı 15 e inmiştir. Boşalan parsellerin yeniden tahsisi için 24.06.2011 20.07.2011 tarihleri arasında gazete ilanları verilerek 25.07.2011 de son başvuru alınmıştır. 10 adet sanayi parseli için 22 adet başvuru yapılmış olup, halen dosyalar incelenmektedir. Uygulama projeleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanarak altyapı yapım işi müteahhitlik hizmetleri 29.04.2010 tarihinde ihale edilmiştir. İhalenin 11.05.2010 tarihinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Küçük Sanatlar ve Sanayi Siteleri ve Bölgeleri Genel Müdürlüğünce onaylanması üzerine sözleşme 26.05.2010 tarihinde imzalanmış ve noter onayına müteakip 28.05.2010 tarihinde işe başlanmıştır. İşin bitim tarihi 31.10.2012 dir. Halen altyapı çalışmaları devam etmekte olup bugün itibarı ile yol dolgusu, içmesuyu ve kanalizasyon hatlarının %100 ü tamamlanmış, yağmursuyu hattına ait çalışmalar %80 mertebesinde devam etmektedir. Katılımcı firmalardan bir adedi fabrikanın inşaat ve iç donanımlarını tamamlayarak Deneme Üretim iznini almıştır. İkinci firma ise projelerini tamamlayıp, inşaat ruhsatı alarak inşaata başlama aşamasına gelmiştir. Samsun Gıda İhtisas OSB Samsun-Ordu devlet karayolu üzerindedir. Samsun a yaklaşık 17 km uzaklıktadır. Bölgenin toplam alanı 465.454 m 2 olup; bunun 260.321,65 m 2 si sanayi alanı olarak kullanılacaktır. Bölgede büyüklükleri 3600 m 2 ile 38.700 m 2 arasında değişen 25 adet parsel bulunmaktadır. Yatırıma konu edilecek ve arsa tahsisi yapılmasına karar verilen 15 adet yatırım teklifinin toplam yatırım tutarı 209.862.465.-TL yaratacağı doğrudan istihdam 1051 kişidir. Boşalan 10 adet parselin tahsisiyle toplam 25 olacak olan sanayi parsellerine yapılacak yatırım tutarı 272.145.600.-TL, yaratacağı istihdam 1509 kişi olarak beklenmektedir. ARSA TAHSİSLERİNİN SEKTÖREL DAĞILIMINDA Sn Sektör Firma Adet Alan (m²) % 1 Entegre Yem Üretimi 2 39.425,00 %21 2 İlaç Üretimi 1 38.762,20 %20 3 Bitkisel Yağ Üretimi 1 29.950,00 %15 4 Soya, mısır, pirinç unu, un, 2 24.511,86 %13 5 Süt Ürünleri işleme sektörü 2 20.779,96 %11 6 Et Ürünleri işleme sektörü 1 3.767,00 %2 7 Deniz Ürünleri İşleme 1 3.767,00 %2 8 Hububat-Bakliyat ve çeltik işleme ve paketleme, Meyve Suyu, Pirinç, Fındık Entegre, Tıbbi Aromatik Bitkiler, Fındık kreması, helva, reçel, lokum 5 30.113,00 %16 Parselasyon planları yapılan tahsisler doğrultusunda tadil edilerek Bakanlığa sunulmuş, 5000 m 2 ve üzeri olan 9 parsel onaylanarak tapuları alınmıştır. 1149, 1150, 1151 adalardaki 15 adet 3000 m 2 ile 5000 m 2 arası parsellerin de imar tadilatı ve parselasyon planları onaylanmış olup tapu kayıt işlemleri tamamlanarak tapuları alınmıştır. Tahsis talebi karşılanamayan 33 yatırımcımız ve yatırım talebinde bulunacağı beklenen diğer yatırımcılar için OSB sahasının genişleme zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Yapılan ön etüt çalışmasında Gıda İhtisas OSB nin güney sınır bölgesi arazilerinin OSB ye dahil edilmesi halinde toplam yüz ölçümü 443.822 m 2 olmak üzere 61 adet daha sanayi parseli planlanacağı öngörülmüştü. Ancak OSB genişleme alanı olarak 208.574 m 2 lik alanın üzerinden, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğünce Gıda OSB lehine tahsis kaldırılmış olup; kalan kısmın Tarım ve Köyişlerine olan tahsisisin devamına karar verilmiştir. Tahsisi kaldırılan 208.574 m 2 lik alan için kamu yararı alınarak Toprak Koruma Kurulunda görüşülmek üzere İl Tarım Müdürlüğüne başvurulmuştur. Toprak Koruma Kurulundan çıkan olumlu kararın Bakanlıktan onayı beklenmektedir. Genişleme arazisinin Gıda OSB ye bedelsiz devri için Samsun Milli Emlak Müdürlüğüne başvuruda bulunulmuş, gelen 21.07.2011 tarih, 5158 sayılı cevabi yazı doğrultusunda hazırlıklar devam etmektedir. Bölgede faaliyet gösterecek firmalara enerji sağlanması maksadıyla doğalgaz temini ve şebeke hattı yapımı için SAMGAZ firması ile görüşmeler devam etmektedir. Haberleşme ve Telekomünikasyon hizmetleri için Türk Telekom ile Protokol imzalanmıştır. Elektrik enerjisi temin ve dağıtım proje çalışmaları tamamlanmış olup, Bakanlıktan ihale sürecinin başlatılması beklenmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 69

5. SAMSUN BAFRA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (Haziran 2011) KURULUŞ VE MÜTEŞEBBİS HEYET Samsun Bafra OSB, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının 06.08.1997 tarih ve 10229 sayılı kararı ile 1997 yılında yatırıma dâhil edilmiştir. Müteşebbis Heyet 13.11.1997 tarihinde Samsun Valisinin başkanlığında İl Özel İdaresi % 10, Bafra Ticaret Odası % 90 hissesinden teşekküllü 15 Nisan 2000 tarihinde yayınlanan 4562 sayılı OSB kanununa göre yeniden düzenlenen Müteşebbis Heyet, sicil kayıt defterine 104 nolu sicille kaydedilmiş olup, Samsun Valisi Başkanlığında İl Özel İdaresinin % 29, Bafra Belediyesinin % 35, Bafra Ticaret ve Sanayi Odasının % 36 hissesinden teşekkül edilmiştir. Bölge için tahsis edilen arazinin tamamı Maliye Hazinesine ait olduğundan m2 birim bedeli Hazine tarafından 1,5 kr. olarak belirlenmiş olup tamamı 34.200,00 TL. 09.11.1998 tarihinde Kamulaştırılmış olup Tapusu İl Tüzel kişiliği adına tescil edilmiştir.15.04.2000 tarihinde yürürlüğe giren 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri kanununa göre, Bölgenin Tapusu 12.07.2000 tarihinde OSB Tüzel kişiliği adına tescil edilmiştir. BAFRA OSB ARSA TAHSİS İŞLEMLERİ Müteşebbis Heyetimiz tarafından yatırım yapacak Sanayicimize, BEDELLİ ve Bedelsiz yapılmaktadır. arsa tahsisi BEDELLİ ARSA TAHSİSİ: A) 2011 yılı için Sanayi Parseli m2 fiyatımız, 25,00 TL. dir. Arsa m2 fiyatı; takip eden yeni yılda açıklanan Müteahhitlik Karne Katsayısı oranınca artırılmakta olup yatırımcılarımıza duyurulmaktadır. B)Arsa tahsis bedelinin % 20 si peşin alınmakta, geri kalan bakiyeye 8 yıl süre zarfında 16 taksit uygulanmaktadır. C)Bedelli Tahsis işlemine müteakip, yatırımcımızın 1 yıl içinde proje yaptırıp ruhsat alması, ruhsat aldıktan sonra 2 içersinde yatırımı tamamlayıp üretime geçme mecburiyeti vardır. D)Borcun tamamının ödenmesi veya Limit içi Süresiz Teminat Mektubu verilmesi karşılığında Sanayicimize şerhli olarak tapu tahsisi yapılabilmektedir. E)Yatırımcı üretime başladığı zaman tapu üzerindeki Vefa hakkı şerhi kaldırılır. F)Bölgemizin giderlerinde kullanılmak üzere, tahsis edilen arsa m2 üzerinden yıllık olarak Yönetim Aidatı talep edilmektedir.2011 yılı için belirlenen arsa m2 bedeli 0,24 TL. dir. BEDELSİZ ARSA TAHSİSİ A) 12.04.2011 tarihi itibari ile 10 işçiyi 3 yıl boyunca istihdam etmeyi taahhüt eden firmalara %90 ı Bedelsiz olmak üzere arsa tahsisi yapılmaktadır. B) Arsa tahsis işlemi gerçekleştirdiğimiz firmalardan OSB Altyapı katılım bedeli olarak 3,00 TL. alınmaktadır. PARSEL BİLGİLERİ VE ARSA TAHSİSLERİ Bölgemiz toplam 228 hektar olup 17 Eylül 2002 tarihinde I.Etap 110 hektarlık kısmı ihale edilmiş olup 31.12.2007 tarihi itibari ile altyapı işleri bitmiş, geçici ve kesin kabulleri yapılmıştır. I.ETAP PARSEL DURUMU Parsel Sayısı (Adet) Parsel Alanı (m²) Bedelli Tahsis Bedelsiz Tahsis Tahsis Edilmeyen Yapılan Tahsis % 115.635,65 m2 65.679,11 m2 390.494,24 m2 64 571,809 31.71 % 20.22 % 11,49 % 68,29 % Toplam 8 firmaya bedelli olarak 115.635,65 m2 arsa tahsisi yapılmıştır. Tahsis oranı %20,22 dir. Toplam 6 firmaya da bedelsiz 65.679,11 m2 arsa tahsisi yapılmıştır. Tahsis oranı %11,49 dir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 70

KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 71

KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ (KSS) Samsun ilinde 5'i büyükşehir sınırları içinde olmak üzere toplam 14 adet küçük sanayi sitesi mevcuttur. Bu sanayi sitelerinde Haziran 2011 itibariyle toplam 6,869 işyeri vardır. Sanayi sitelerinin doluluk oranı %78.73 dır. KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ İSTATİSTİKİ BİLGİLERİ (HAZİRAN 2011) İLÇE ADI İşyeri Sayısı Boş İşyeri Sayısı Toplam İşyeri Doluluk Oranı ALAÇAM (1 KSS) 178 66 244 73.0% BAFRA (2 KSS) 523 179 702 74.5% CANİK (2 KSS) 1,266 34 1,300 97.4% ÇARŞAMBA (1 KSS) 391 91 482 81.1% HAVZA (1 KSS) 128 38 166 77.1% LADİK (1 KSS) 107 84 191 56.0% ONDOKUZMAYIS (1 KSS) 189 59 248 76.2% TEKKEKÖY (3 KSS) 2,192 839 3,031 72.3% TERME (1 KSS) 282 71 353 79.9% VEZİRKÖPRÜ (1 KSS) 152 0 152 100.0% TOPLAM (14 KSS) 5,408 1,461 6,869 78.73% Kaynak: Samsun Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü, İşyeri sayıları İlçeler İtibariyle alınmıştır. KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNDE DOLULUK ORANLARI (2007-2010) Samsun Küçük Sanayi Sistelerinde doluluk oranı artış göstererek %66 dan %78.7 ye çıkmıştır. Yıllar Dolu İşyeri Boş İşyeri Toplam Doluluk Oranı(%) 2007 3,933 1,451 5,384 73.0% 2008 3,868 1,523 5,391 71.7% 2009 4,068 2,092 6,160 66.0% 2010 5,408 1,461 6,869 78.7% Kaynak: Samsun Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü, Haziran 2011 dönemi 2010 olarak alındı. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 72

İSO 500 FİRMALARI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 73

TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU ANKETİ VE SAMSUN FİRMALARI İstanbul Sanayi Odası nın yapmış olduğu Türkiye nin 500 büyük sanayi kuruluşu anketi çalışmalarına göre 2010 yılında ilk 500 firma arasına 4 Samsun firması (ankete katılan) girmiştir. İkinci 500 firma arasına da 2010 yılında 6 Samsun firması (ankete katılan) girmiştir. İlk bin içinde 10 Samsun firması yer almaktadır. SAMSUN YILLAR İTİBARİYLE İSO 500 FİRMA SAYILARI (2005-2010) YILLAR FİRMA SAYISI FİRMA SAYI PAYI(%) İLK 500 İKİNCİ 500 İLK 1000 İLK 500 İKİNCİ 500 İLK 1000 2005 3 4 7 0.60% 0.80% 0.70% 2006 3 5 8 0.60% 1.00% 0.80% 2007 2 6 8 0.40% 1.20% 0.80% 2008 3 8 11 0.60% 1.60% 1.10% 2009 4 5 9 0.80% 1.00% 0.90% 2010 4 6 10 0.80% 1.20% 1.00% Kaynak:www.iso.org.tr, SAMSUN YILLAR İTİBARİYLE İSO 500 ÜRETİMDEN NET SATIŞ TUTAR VE PAYI (2005-2010) Yıl ÜRETİMDEN NET SATIŞ TOPLAMI SAMSUN ÜRETİMDEN SAMSUN TÜRKİYE NET SATIŞ PAYI(%) İLK 500 İKİNCİ 500 İLK 1000 İLK 500 İKİNCİ 500 İLK 1000 İLK 500 İKİNCİ 500 İLK 1000 2005 523,987,622 221,385,594 745,373,216 148,338,473,341 21,139,837,002 169,478,310,343 0.35% 1.05% 0.44% 2006 833,633,662 292,782,580 1,126,416,242 180,321,688,472 25,817,254,140 206,138,942,612 0.46% 1.13% 0.55% 2007 548,528,139 386,640,131 935,168,270 200,503,444,272 29,743,223,386 230,246,667,658 0.27% 1.30% 0.41% 2008 810,147,528 515,707,483 1,325,855,011 238,361,798,019 32,934,576,599 271,296,374,618 0.34% 1.57% 0.49% 2009 727,108,193 361,113,689 1,088,221,882 205,282,176,673 31,904,411,842 237,186,588,515 0.35% 1.13% 0.46% 2010 806,248,238 484,246,472 1,290,494,710 250,041,677,879 39,390,024,236 289,431,702,115 0.32% 1.23% 0.45% Kaynak: www.iso.org.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 74

SAMSUN İSO İLK 500 VE İKİNCİ 500 FİRMALARI (2005-2010) 2010 YILI 2010 Sıra No 2009 Sıra No Kuruluşlar Bağlı Olduğu Oda Firma Sıra No Üretimden Satışlar Net (TL) İLK 500 146 133 Yeşilyurt Demir Çelik End. ve Liman İşl. Ltd. Şti. Samsun 137 385,380,769 429 360 Samsun Makina San. A.Ş. Samsun 418 143,228,384 443 468 Özyılmaz Fındık Tic. San. Ltd. Şti. Çarşamba 432 140,707,498 454 431 Ulusoy Un San. ve Tic. A.Ş. Samsun 443 136,931,587 İKİNCİ 500 52 22 Adeka İlaç San. ve Tic. A.Ş. Samsun 50 114,893,520 97 137 Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Ham. San. ve Tic. A.Ş. Samsun 94 103,842,265 226 - Vezirköprü Orman Ürünleri ve Kağıt San. A.Ş. Vezirköprü 222 82,084,395 384 - Elektrosan Elektro Bakır San. A.Ş. Samsun 380 64,573,307 392 498 Samsun Yem San. ve Tic. A.Ş. Samsun 388 63,790,224 486 15 Bafra Eriş Un Yem Gıda San. ve Tic. A.Ş. Bafra 481 55,062,761 Kaynak: www.iso.org.tr 2009 YILI 2009 Sıra No 2008 Sıra No Kuruluşlar Bağlı Olduğu Oda Firma Sıra No Üretimden Satışlar Net (TL) İLK 500 133 88 Yeşilyurt Demir Çelik End. ve Liman İşl. Ltd. Şti. Samsun 124 366,107,246 360 424 Samsun Makina Sanayii A.Ş. Samsun 347 138,315,667 431 Ulusoy Un Sanayi ve Ticaret A.Ş. Samsun 416 115,718,065 468 Özyılmaz Fındık Tic. San. Ltd. Şti. Çarşamba 453 106,967,215 İKİNCİ 500 15 Bafra Eriş Un Yem Gıda San. ve Tic. A.Ş. Bafra 96,012,945 22 89 Adeka İlaç San. ve Tic. A.Ş. Samsun 94,997,591 137 343 Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Ham. San. ve Tic. A.Ş. Samsun 79,060,159 457 473 UNSAN Un Sanayi ve Ticaret A.Ş. Samsun 47,314,642 498 Samsun Yem Sanayi ve Ticaret A.Ş. Samsun 43,728,352 Kaynak: www.iso.org.tr 2008 YILI 2008 Sıra No 2007 Sıra No Kuruluşlar Bağlı Olduğu Oda Firma Sıra No Üretimden Satışlar Net (TL) İLK 500 88 113 Yeşilyurt Demir Çekme San. Ve Tic. Ltd. Şti. Samsun 81 545,075,735 390 - Bafra Eriş Un Yem Gıda San. Ve Tic. A.Ş. Bafra 378 138,062,618 424 331 Samsun Makina Sanayii A.Ş. Samsun 411 127,009,175 İKİNCİ 500 1 177 Ulusoy Un San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 1 104,039,438 89 66 Adeka İlaç San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 89 88,605,693 224 360 Özyılmaz Fındık Tic. San. Ltd. Şti. Çarşamba 222 68,563,978 324 402 As Çelik Döküm İşleme San. Ve Tic. Ltd. Şti. Samsun 321 57,807,437 343 353 Yemsel Tavukçuluk Hayv.Yem Ham.San. ve Tic.A.Ş. Samsun 339 56,663,947 413 Borsan Elekt. Malz. İmal. San. Ve Tic. Ltd. Şti. Samsun 409 49,461,882 473 Unsan Un San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 469 45,415,595 476 Sürsan Su Ürünleri San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 472 45,149,513 Kaynak: www.iso.org.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 75

2007 YILI 2007 Sıra No 2006 Sıra No Firma Ve Müesseseler Bağlı Olduğu Oda Firma Sıra No Üretimden Satışlar (YTL) İLK 500 113 124 Yeşilyurt Demir Çekme San. Ve Tic. Ltd. Şti. Samsun 103 403,277,997 331 397 Samsun Makina Sanayii A.Ş. Samsun 318 145,250,142 İKİNCİ 500 20 27 Bafra Eriş Un Yem Gıda San. Ve Tic. A.Ş. Bafra 20 91,824,235 66 100 Adeka İlaç San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 65 84,112,406 177 298 Ulusoy Un San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 175 67,209,283 353 0 Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Hamm. San. ve Tic. A.Ş. Samsun 348 49,363,239 360 190 Özyılmaz Fındık Tic. Ve San. Ltd. Şti. Çarşamba 355 49,057,790 402 0 As Çelik Dök. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. Samsun 397 45,073,178 Kaynak:www.iso.org.tr 2006 YILI 2006 Sıra No 2005 Sıra No Firma ve Müessese Adı Bağlı Olduğu Oda Firma Sıra No Üretimden Satışlar (YTL) İLK 500 87 133 Yıldız Entegre Ağaç San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 78 417,261,708 124 209 Yeşilyurt Demir Çekme San. Ve Tic. Ltd. Şti. Samsun 115 310,941,869 397 0 Samsun Makina Sanayii A.Ş. Samsun 386 105,430,085 İKİNCİ 500 100 34 Adeka İlaç Ve Kimyasal Ür. San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 95 68,586,818 298 114 Ulusoy Un Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Samsun 291 47,499,338 27 224 Bafra Eriş Un Yem Gıda San. Ve Tic. A.Ş. Bafra 27 79,565,969 190 0 Özyılmaz Fındık Tic. San. Ltd. Şti. Çarşamba 185 57,331,645 421 0 Yılmaz Kardeşler Gıda San. Ve Tic. A.Ş. Çarşamba 413 39,798,810 Kaynak:www.iso.org.tr 2005 YILI 2005 Sıra No 2004 Sıra No Firma ve Müessese Adı Bağlı Olduğu Oda Firma Sıra No Üretimden Satışlar (YTL) İLK 500 133 172 Yıldız Entegre Ağaç San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 124 249,747,444 209 190 Yeşilyurt Demir Çekme San. Ve Tic. Ltd. Şti. Samsun 200 166,726,165 330 0 Özyılmaz Fındık Tic. San. Ltd. Şti. Çarşamba 319 107,514,013 İKİNCİ 500 34 48 Adeka İlaç Ve Kimyasal Ürünler San. Ve Tic. A.Ş. Samsun 32 63,558,744 74 0 Samsun Makina Sanayii A.Ş. Samsun 72 59,658,306 114 0 Ulusoy Un Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Samsun 112 54,865,795 224 0 Bafra Eriş Un Yem Gıda San. Ve Tic. A.Ş. Bafra 221 43,302,749 Kaynak:www.iso.org.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 76

SAMSUN SERBEST BÖLGESİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 77

SAMSUN SERBEST BÖLGESİ Samsun Serbest Bölgesi, Bakanlar Kurulu nun 14/12/1995 tarih ve 95/7523 sayılı kararı ile 73.150 m 2 olarak yer ve sınırları belirlenerek, Yap-İşlet-Devret modeline göre Sasbaş Samsun Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. ne 30 yıllık bir süre ile Bölgenin kurulması ve işletilmesi yetkisi verilmiştir. Diğer taraftan, bölgenin sınır ve tel çitleri ile giriş kapısının yapımı bitirilerek 20/03/1998 tarihinde Serbest Bölge kamu birimleri personelinin görevine başlamaları ile bölgenin resmi açılışı yapılmıştır. Bölgemiz Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (Sasbaş) taahhüdü kapsamında ve Samsun Serbest Bölgesi Yerleşim Projesi ve Vaziyet Planı doğrultusunda aşağıdakı inşaatları yapmıştır. 1) Serbest Bölge kamu birimleri idari binası ile Sasbaş idari binası 1998 Aralık ayında tamamlanarak 1999 Ocak ayında hizmete geçirilmiştir. 2) 5.000 m 2 lik kapalı depo, 28 adet toplam 850 m 2 lik ofis binası, kontrol ve güvenlik binası, trafo binası, kantar tesisi ile ısı merkezi binası tamamlanarak hizmete sokulmuştur. 3) 1.125 m 2 lik 10 adet işyeri binasına ait kaba inşaat ve sıvası bitirilmiş, ancak çatı kaplama ve yan paneller tamamlanmadığından iskana açılamamıştır. Bölgemiz kullanıcılarının ihtiyacı olan doğalgaz konusundaki çalışmalar sona erdirilmiş olup, Kullanıcılarımızın ihtiyaç duyduğu doğalgazın temini sağlanmıştır. Bugüne kadar Kurucu ve İşletici Şirket SASBAŞ A.Ş. tarafından 7,478,548 milyon ABD Doları altyapı ve üst yapı için yatırım yapılmıştır. Diğer taraftan, Bölgemizdeki yatırımcı kullanıcılarımız bölgemizin açılış tarihinden itibaren toplam 5.491.653 $ lık yatırım yapmışlardır. BÖLGEDEKİ ARAZİ DURUMU (HAZİRAN 2011) Arazi Alan(m²) Serbest Bölge sahası 73.150 Bölgenin Net Parsel Alanı 45.388.51 Kiraya Verilen Toplam Parsel Alanı 42.873.11 Kiraya Verilebilir Toplam Parsel Alanı 2.515.40 Kaynak: Samsun Serbest Bölge Müdürlüğü Mevcut bulunan 2.680.84 m 2 lik alanda rezerv alanların ve açık stok sahalarının düşülmesinden sonra 963.12m 2 lik kiraya verilebilir alan kalmaktadır. Bu nedenle, yabancı yatırımcı talepleri karşılanamamaktadır. Şu an itibariyle Bölgemizde yabancı sermayeli kullanıcımız bulunmamaktadır. ÜRETİM FAALİYETLERİ Bölgemizde üretim yapan kullanıcılarımız ağaç masif panel, tıbbi malzeme, ilaç dolumu, ilaç ampulü üretimini gerçekleştirmektedirler. Üretim konusunda faaliyet ruhsatı alan 5 yatırımcı firma üretim ruhsatı sahibi olup, tamamı fabrikalarını tamamlamış ve bunlardan dört tanesi ticari faaliyetlerine başlamışlardır. TİCARET VE HİZMET FAALİYETLERİ Müsteşarlığımızdan alım satım ve üretim konusunda faaliyet ruhsatı alan firmalar ile depo kullanma belgesi sahibi kullanıcılar tarafından buğday, kepek, küspe,mısır, soda, kostik soda tıcareti yapmakta olup, yerli sanayicimizin ihtiyaç duyduğu hammadde ve ara mallarını bölgemizden kolaylıkla temin etmektedirler. BÖLGEMİZDE BULUNAN KULLANICILAR VE TOPLAM TİCARET HACMİ: Bölgemizde, alım-satım konusunda faaliyet gösteren 15 adet kiracı kullanıcı, üretim konusunda faaliyet gösteren 5 adet yatırımcı kullanıcı, 1 adet depolama, 1 adet kiralama ve 1 adet de işletme ruhsatlı olmak üzere toplam 23 adet ruhsatlı firma bulunmaktadır. Ayrıca bölgemiz kapalı depolar ile açık stok sahası değişik zaman ve sayıda depo kullanma belgesi sahibi firmalar ve açık alan ruhsatı sahibi firmalar tarafından kullanılmaktadır. Bölgenin resmi açılışının yapıldığı 1998 yılından 2010 Aralık sonuna kadar ticaret hacmi toplam 896.021.397 $ dır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 78

SAMSUN SERBEST BÖLGESİ TİCARET HACMİ RAPORU (01/01/2010-31/12/2010) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Yurtiçinden Bölgeye Bölgeden Yurtiçine Yurtdışından Bölgeye Bölgeden Yurtdışına Toplam 2,315,133.74 39,256,135.66 49,594,202.59 1,855,817.03 93,021,289.02 Kaynak: Samsun Serbest Bölge Müdürlüğü 2010 Aralık sonu itibariyle ticaret hacmi ise 93,021,289 ABD Dolarıdır. 2010 Aralık sonu itibariyle Bölgemizdeki istihdam sayısı 229 kişidir. Samsun Serbest Bölgesi, KARADENİZ in en gelişmiş ekonomisine sahip olan Samsun ilinde faaliyete geçmiş bulunmaktadır.özellikle Serbest Bölgemize son yıllarda Yabancı ve Yerli firmaların talebi hızla artmaktadır. Bu talep, Bölgemizin gelişme trendine paralel olarak gelecekte de devam edecektir. Bölgemizin liman sahasına bitişik olması, liman sahasında ve Samsun ilinde yeterli depolama alanlarının bulunmaması nedeniyle BKİ Şirketine ait depolama alanları ve BKİ tarafından yapılması düşünülen hububat silosu, Bölgemizin lojistik merkez olmasının yanı sıra İlimize ve hinterlandına da büyük katkılar sağlayacaktır. Bununla beraber Bölgemizde yatırım yapmayı düşünen firmaların talebi yeterli alan bulunmadığından karşılanamamıştır. Bu nedenle, Bölgemizin yanında bulunan ve deniz tarama işlevi gören DLH Makine İkmal Başmühendisliği alanının Bölgemize kazandırılması için. Müsteşarlığımızın bağlı bulunduğu Devlet Bakanımız tarafından Ulaştırma Bakanlığına söz konusu alanın bölgemize dahil edilmesi için gerekli girişimler başlatılmıştır. Bu alanın Samsun Serbest Bölgesine dahil edilmesiyle 85 dönümlük alan kazanılmış, yatırım ve istihdama yönelik üretim yapacak yerli ve yabancı firmalara olanak sağlanmış olacaktır. Bu alan yat, tekne ve deniz araçları ile istihdam ve ihracata yönelik üretim yapacak firmalara tahsis edilecektir. Samsun Serbest Bölge alanının bu alternatiften başka da genişleme şansıda bulunmamaktadır. Bu çalışmalar neticesinde sözkonusu alanların Bölgeye dahil edilmesiyle 2,000 kişinin üzerinde istihdam sağlanacağı düşünülmektedir. İşsizliğin çözümlenmesinde ve yeni iş sahalarının oluşturulmasında alternatif çözüm olarak kurulan Serbest Bölgemizde üretime, istihdama ve ticarete yönelik çalışan tesislerle Bölgemizin büyük ilerleme kaydedeceği düşünülmektedir. SAMSUN SERBEST BÖLGESİ YILLAR İTİBARİYLE TİCARET HACMİ (1998-2010) Yıllar Bölgeden Yurtdışına Bölgeden Türkiye ye Türkiye den Bölgeye Yurtdışından Bölgeye Toplam 1998 63,947 821,866 970,140 102,018 1,957,971 1999 664,048 1,034,599 543,975 2,141,608 4,384,230 2000 8,578,731 2,625,484 5,170,434 470,208 16,844,857 2001 5,889,968 1,193,567 3,800,027 1,445,229 12,328,791 2002 495,997 6,046,841 286,114 5,078,145 11,907,097 2003 975,491 8,343,329 992,079 6,933,327 17,244,226 2004 819,856 51,336,475 19,638,797 13,826,249 85,621,377 2005 735,235 29,857,300 23,769,184 4,283,361 58,645,080 2006 534,087 28,171,401 21,856,233 4,031,843 54,593,564 2007 380,505 51,268,246 34,404,954 9,720,976 95,774,683 2008 4,926,067 202,599,105 182,039,124 16,843,932 406,408,230 2009 11,172,656 12,291,347 1,948,072 11,877,926 37,290,002 2010 1,855,817 39,256,136 2,315,134 49,594,203 93,021,289 Kaynak: Samsun Serbest Bölge Müdürlüğü İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 79

SERBEST BÖLGELER İTİBARİYLE YILLIK TİCARET HACİMLERİ (BİN$) (2007-2010) Sn BÖLGELER 2007 Değişim 2008 Değişim 2009 Değişim 2010 (2008-2007 (2009-2008) (2010-2009) 1 İstanbul Endüstri ve Ticaret 6,312,273-4.92% 6,001,678-35.56% 3,867,187 10.44% 4,270,831 2 Ege 4,092,781-8.03% 3,763,964-29.36% 2,658,772-5.86% 2,502,919 3 İstanbul Atatürk Havalimanı 3,618,897-2.21% 3,539,000-16.51% 2,954,765-8.01% 2,718,109 4 Mersin 2,556,331 3.19% 2,637,921-27.27% 1,918,637 16.09% 2,227,309 5 İstanbul Trakya 2,290,343-18.67% 1,862,771-36.11% 1,190,035 24.45% 1,480,979 6 Bursa 1,619,125-0.90% 1,604,603-20.26% 1,279,473 5.69% 1,352,280 7 Avrupa 1,498,721 5.13% 1,575,653-25.05% 1,180,940 9.11% 1,288,563 8 Antalya 545,511 33.68% 729,233-16.91% 605,927 18.29% 716,721 9 Kocaeli 467,128 50.99% 705,309 14.94% 810,654-52.15% 387,919 10 Kayseri 646,906 8.66% 702,948-37.07% 442,397 18.68% 525,028 11 İzmir 423,836-2.58% 412,922-32.18% 280,040 9.95% 307,913 12 SAMSUN 95,775 324.33% 406,402-90.82% 37,290 149.45% 93,021 SAMSUN PAY (%) 0.39% 1.65% 0.21% 0.50% 13 Adana-Yumurtalık 160,757 63.69% 263,148-34.28% 172,937 26.93% 219,516 14 Gaziantep 72,786 96.89% 143,306-22.72% 110,740 15.89% 128,338 15 TÜBİTAK-MAM Tek. 47,056 137.41% 111,715 47.54% 164,828 40.54% 231,643 16 Trabzon 38,762 73.14% 67,114-36.41% 42,675 13.64% 48,495 17 Denizli 74,784-41.72% 43,584-24.10% 33,079 87.58% 62,048 18 Rize 11,561-41.32% 6,784-4.08% 6,507-43.12% 3,701 19 Mardin 112 6,872 TOPLAM 24,573,445 24,578,055 17,756,882 18,572,206 Kaynak: www.ekonomi.gov.tr SERBEST BÖLGELERDE İSTİHDAM (31.12.2010) SN BÖLGELER İŞÇİ BÜRO PERSONELİ DİĞER TOPLAM 1 Ege 17,318 994 0 18,312 2 Mersin 0 0 6,191 6,191 3 Bursa 4,815 1,022 233 6,070 4 Kocaeli 2,589 133 63 2,785 5 Antalya 2,278 478 0 2,756 6 İstanbul Endüstri ve Ticaret 1,862 407 86 2,355 7 TÜBİTAK-MAM Tek. 1,964 239 52 2,255 8 Avrupa 1,651 301 0 1,952 9 İstanbul Trakya 991 421 17 1,429 10 Kayseri 1,345 70 10 1,425 11 İzmir 1,061 281 56 1,398 12 İstanbul Atatürk Havalimanı 78 893 3 974 13 Adana-Yumurtalık 146 91 0 237 14 SAMSUN 182 47 0 229 SAMSUN PAY (%) 0.50% 0.86% 0.00% 0.47% 15 Gaziantep 114 60 0 174 16 Trabzon 57 5 9 71 17 Denizli 37 17 0 54 18 Mardin 14 3 0 17 19 Rize 0 0 0 0 TOPLAM 36,502 5,462 6,720 48,684 Kaynak: www.ekonomi.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 80

SAMSUN KOSGEB İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 81

KOSGEB SAMSUN HİZMET MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYETLERİ (AĞUSTOS 2011) YILLAR İTİBARİYLE KOSGEB SAMSUN DESTEK MİKTARLARI (2000-2010) Yıllar Firma Sayısı Destek Miktarı(TL) Firma Başına Destek Miktarı(TL) 2000 51 46,774 917 2001 64 53,231 832 2002 104 450,451 4,331 2003 192 852,460 4,440 2004 282 3,057,580 10,842 2005 99 1,064,326 10,751 2006 79 637,648 8,071 2007 70 551,388 7,877 2008 67 366,551 5,471 2009 54 214,455 3,971 2010 168 755,919 4,500 Kaynak: Kosgeb Samsun Hizmet Müdürlüğü İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 82

2007 YILI DESTEKLERİ Destek Adı İli Firma Sayısı Destek Miktarı(YTL) 2 Yıllık Ordu 1 1,706.25 Samsun 27 126,660.50 Nitelikli Eleman Desteği Ordu 2 10,322.50 4 Yıllık Giresun 2 8,709.00 Sinop 1 7,555.50 Toplam 154,953.75 Samsun 5 11,500.00 Broşür. Katalog Giresun 1 1,275.00 Tanıtım Desteği Etiket Baskılı CD Samsun 1 3,250.00 Toplam 16,025.00 Samsun 14 24,396.96 Genel Test Analiz Kalibrasyon Desteği Ordu 1 4,445.00 Toplam 28,841.96 Sanayi İhtisas Samsun 5 6,720.00 Yurt İçi Fuar Desteği Uluslararası Sanayi İhtisas Samsun 1 3,640.00 Toplam 10,360.00 Danışmanlık Desteği Samsun 7 29,732.00 Eğitim Desteği Ankara 1 4,800.00 Bilgisayar Yazılımı Desteği Samsun 1 5,375.00 ORTKA Desteği Ordu 1 119,605.97 Altyapı Üstyapı Proje Desteği Samsun 1 5,501.50 İş Kurma Desteği Samsun 10 40,000.00 Proje (ABM Katkı Payı) Samsun 1 136,192.50 2007 Yılı Net Toplam 70 551,387.68 Kaynak: Kosgeb Samsun Hizmet Müdürlüğü 2008 YILI DESTEKLERİ Destek Adı İli Firma Sayısı Destek Miktarı(YTL) 2 Yıllık Samsun 3 6,032.70 Sinop 1 4,480.00 Nitelikli Eleman Desteği Samsun 25 140,828.98 4 Yıllık Sinop 1 2,233.00 Toplam 153,574.68 Sanayi İhtisas Samsun 7 14,670.00 Yurt İçi Fuar Desteği Uluslararası Sanayi İhtisas Samsun 7 23,079.60 Sinop 1 540.00 Toplam 38,289.60 Broşür. Katalog Samsun 13 27,850.00 Tanıtım Desteği Etiket Baskılı-CD Samsun 1 3,900.00 Toplam 31,750.00 Genel Test Analiz ve Kalibrasyon Desteği Samsun 13 15,628.92 Milli Kt,Dışı Y,Dışı Fuar Kat, Desteği Samsun 3 17,472.62 İş Kurma Samsun 10 40,000.00 Sabit Yatırım (Geri Ödemeli) Samsun 2 56,335.00 Bilgisayar Yazılımı Desteği Samsun 2 13,500.00 2008 Yılı Net Toplam 67 366,550.82 Kaynak: Kosgeb Samsun Hizmet Müdürlüğü 2009 YILI DESTEKLERİ Destek Adı İli Firma Sayısı Destek Miktarı(TL) Samsun 2 8,347.40 Altyapı Üst Yapı Uygulama Proje Desteği Sinop 1 7,500.00 Toplam 15,847.40 Lisans Mezunları için Samsun 14 53,738.67 Nitelikli Eleman Samsun 6 19,255.60 İki Yıllık M,Y,O, için Desteği Sinop 2 12,264.00 Yurt Dışı Fuarlara Katılım Desteği Yurtiçi Fuarlara Katılım Desteği Toplam 85,258.27 Milli Katılım Dışındaki Samsun 1 7,235.97 Milli Katılım Düzeyi Samsun 1 1,558.58 Toplam 8,794.55 U,A, Sanayi İhtisas Samsun 8 20,738.00 Sanayi İhtisas Samsun 6 8,100.00 Toplam 28,838.00 Altyapı Desteği (E,Ticarete Yönlendirme) Sinop 1 3,000.00 CE İşaretlemesine İlişkin Analiz Desteği Samsun 3 1,929.90 Eğitim Destekleri Samsun 2 19,813.81 Genel Test Analiz ve Kalibrasyon Desteği Samsun 5 3,533.25 İş Kurma Desteği Samsun 9 36,000.00 Tanıtım Desteği Broşür. Katalog Samsun 3 11,440.00 2009 Yılı Net Toplam 54 214,455.18 Kaynak: Kosgeb Samsun Hizmet Müdürlüğü İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 83

2010 YILI DESTEKLERİ Destek Adı İli Firma Sayısı Destek Miktarı(TL) Samsun 59 227,513.19 Nitelikli Eleman Desteği Sinop 1 1,718.24 Toplam 229,231.43 Edirne 1 4,800.00 Belgelendirme Desteği Samsun 13 44,448.00 Toplam 49,248.00 Ankara 4 18,156.50 Eğitim Destekleri İstanbul 5 45,364.29 Samsun 6 13,668.99 Toplam 77,189.78 Broşür. Katalog Samsun 10 24,145.50 Tanıtım Desteği Etiket Baskılı CD Samsun 1 4,000.00 Toplam 28,145.50 Samsun 13 11,099.60 Genel Test Analiz ve Kalibrasyon Desteği Sinop 2 1,439.10 Toplam 12,538.70 Altyapı Üst Yapı Uygulama Proje Desteği Sinop 1 3,750.00 Altyapı Desteği (E,Ticarete Yönlendirme) Samsun 1 3,000.00 Bilgisayar Yazılım Desteği Samsun 1 4,500.00 CE İşaretlemesine İlişkin Analiz Desteği Samsun 1 5,048.40 İş Geliştirme Merkezi Desteği-İŞGEM Samsun 1 50,000.00 Yeni Girişimci İş Kurma Desteği Samsun 6 23,165.53 Yurt Dışı İş Gezisi Desteği Samsun 31 36,952.40 Yurt Dışında Yayınlanan veya Dağıtılan Basılı Samsun 3 3,600.00 Yayınlara Reklam Verme Giderleri Desteği Makine-Teçhizat.Donanım,Hammadde.Yazılım Samsun 6 151,108.25 Ve Hizmet Alımı Giderleri Desteği Makine-Teçhizat.Donanım.Sarf Samsun 1 4,651.52 Malzemesi.Yazılım Ve Tasarım Giderleri Desteği Personel Gideri Desteği Samsun 1 1,851.58 Yurt İçi Fuar Desteği Samsun 24 71,937.60 2010 Yılı Net Toplam 168 755,918.69 Kaynak: Kosgeb Samsun Hizmet Müdürlüğü VERİLEN KREDİLER SİNOP SAMSUN SAMSUN PAY (%) Firma Firma Firma Kredi Kredi Hacmi İstih. Kredi Hacmi İstihdam İstih. Sayısı Sayısı Sayısı Hacmi İstihdam Kredisi (TL) 152 34 3,040,000.00 628 156 12,570,000.00 80.51% 82.11% 80.53% İhracat Kredisi (USD) 5 490,000.00 24 2,380,000.00 82.76% 82.93% Gıda Makine-Teçhizat Kredisi (TL) 1 120,000.00 5 448,251.00 83.33% 78.88% Cansuyu Kredisi (TL) 79 3,276,000.00 383 14,641,000.00 82.90% 81.72% 100,000 Kobi Kredisi (TL) 584 14,711,000.00 3,361 85,139,400.00 85.20% 85.27% 2010 İhracat Kredisi (USD) 1 200,000.00 34 5,194,000.00 97.14% 96.29% Ölçek Endeksli Büyüme Kredisi (TL) 462 15,328,700.00 3,131 100,793,942.00 87.14% 86.80% Kaynak: Kosgeb Samsun Hizmet Müdürlüğü İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 84

KOSGEB SAMSUN YILLARA GÖRE LABORATUAR FAALİYETLERİ (2002-2010) Yıllar Yapılan Test / Analiz Spektral Çekme Sertlik Analiz / Eğme Ölçümü Cidar kalınlığı Ölçümü Mikroyapı İnceleme C/S Analizi Gözetim Hizmeti Teknik Değerl Toplam Test Sayısı Hizmet Verilen Firma Adedi Testi 2002 800 1,472 90 244 69 36 68 344 3,123 146 2003 509 444 75 56 15 1 53 108 1,261 94 2004 737 506 260 7 13 129 91 199 1,884 116 2005 1,066 588 230-2 39 32 301 2,258 65 2006 595 629 93 5 3 33 35 312 1,705 63 2007 1,017 696 96 8 1 27 16 464 2,325 109 2008 1,404 695 75 1 3 18-328 2,524 112 2009 921 949 68 2 21 1-384 2,346 107 2010 989 671 99-5 3-218 1,985 115 Kaynak: Kosgeb Samsun Hizmet Müdürlüğü İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 85

KOSGEB SAMSUN PROJELER Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevlerinde Uygulanacak Girişimci Yetiştirme (Meslek ve İş Kurma Kursları) İşbirliği Projesi kapsamında Ordu Cezaevi nde Karo, Fayans Döşemeciliği Kursu verilmesi sağlanmıştır. Samsun Ticaret Borsası ORTLAB: 2002 yılında Samsun da Ticaret Borsası bünyesinde kurulan Ortak Kullanım Laboratuarı na 278.614.008.556 TL destek sağlandı. Ordu Mobilya ORTKA: 2006 yılında Ordu da, 5 imalatçı işletmenin bir araya gelmesiyle oluşturulan Ortak Kullanım Atölyesi ne 2006 yılında 280.343,77 YTL ve 2007 yılında 119.605,97 YTL olmak üzere 399.949,74 YTL destek sağlandı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Hibe Programı: Bu program çerçevesinde, ilgili sanayi işletmelerinin bilgilendirilmesi sağlanmış ve Samsun Tarım İl Müdürlüğü nde proje değerlendirme kurullarına iştirak edilmiştir. Vezirköprü Semaver Üreticileri Ortak Kullanım Atölyesi Projesi: Türkiye TR83 Düzey 2 Bölgelerinde uygulanan AB Eş-Finansmanlı hibe programından Samsun ili Vezirköprü ilçesi semaver imalatçılarının yararlandırılması için KOSGEB in liderliği ile Yerel Kalkınma Girişimleri başlığı altında proje hazırlanmış ve Vezirköprü Semaver Üreticileri Ortak Kullanım Atölyesi Projesi adıyla hibe programına başvuruda bulunulmuştur. Projenin yazılması ve sunulması için Müdürlüğümüzden 1 Uzman koordinatör olarak görevlendirilmiştir. Hazırlanmış olan Vezirköprü semaver üreticileri ortak kullanım atölyesi projesi ile Vezirköprü ilçesinde yüzyılı aşkın süredir birbirinden bağımsız çok sayıdaki küçük atölyelerde geleneksel yöntemlerle üretilmekte olan semaverin; bu küçük atölyelere tanınacak imkanlarla daha kaliteli ve çok üretilebilir hale getirilmesi ve bu yolla daha geniş pazarlara hitap edilerek, terk edilmekte olan geleneksel bir ürünün yeniden canlandırılmasına, istihdamın artırılmasına ve ürünün Vezirköprü ye özgü turistik bir ürün olarak markalaşmasına katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Bu amaçla 31.05.2006 tarihinde başlatılan proje 31.05.2007 tarihinde başarıyla sonuçlandırılmıştır. Proje kapsamında semaver imalatında kullanılan tüm makineler ve kalıplar, faaliyete geçirilen Ortak Kullanım Atölyesinde sektörde faaliyet gösteren tüm KOBİ lerin ve çalışanlarının hizmetine sunulmuştur. Modern imalat yöntemleriyle çalışan rakiplere karşın rekabet edemeyen Vezirköprü lü semaverciler, proje sayesinde eşit imkanlara sahip olmuşlardır. Samsun İli Ekonomik Kalkınma Projesi Kümelenme Ve İl Ekonomik Gelişim Planı Çalışması: İl bazında, yerel kalkınma projesi kapsamında, Samsun un küresel rekabet potansiyeli olan sektörler belirlenecektir. Daha sonra belirlenen sektörlerden öncelik verilmesi gerekenler saptanacak; seçilen sektörler birbirleriyle koordinasyon içerisinde geliştirilecek; ve oluşturulan mekanizmanın sürdürülebilir olması için gerekli altyapı oluşturulacaktır. Projede sektör tespiti ve geliştirilmesi, kümelenme metodu kullanılarak gerçekleştirilecektir. Projenin Aşamaları: 1. Aşama; Geliştirilecek Sektörlerin Belirlenmesi: İki ay sürmesi planlanan geliştirilecek sektörlerin belirlenmesinde, Samsun da rekabet potansiyeli taşıyan sektörlerin kümelenme haritaları çıkarılarak detaylı analizleri yapılacak ve analiz sonuçlarına göre üzerinde çalışılmaya değer sektörler belirlenecektir. 2.Aşama; Geliştirme Çalışmalarının Yapılması: Analiz aşaması sonrası seçilen sektörlerin geliştirilmesi için oyuncu tamamlama ve ilişki geliştirme çalışmaları yapılacaktır. KOSGEB in Rolü: KOSGEB tarafından; Samsun Stratejik Planı nın çıkarılmasında ve kümelenme ile ilgili çalışmalarda yapılan saha taraması verilerinin sağlanması ve ihtiyaç duyulan yeni veriler için yapılacak araştırmalara KOSGEB Destekleri Yönetmeliği ve Uygulama Yönergesi doğrultusunda destek sağlanacaktır. Kümelenme çalışmalarının sonunda ortaya çıkacak projelere KOSGEB Destekleri Yönetmeliği ve Uygulama Yönergesi doğrultusunda destek verilecektir. Her iki çalışma grubunun içerisinde KOSGEB Samsun İşletme Geliştirme Merkez Müdürlüğü personellerinden 2 KOBİ Uzmanı, 1 KOBİ Uzman Yrd. aktif olarak görevlendirilmiştir. Avrupa Bilgi Merkezi: KOBİ leri desteklemek amacıyla, Avrupa Komisyonu tarafından yaklaşık 300 adet Avrupa Bilgi Merkezi (ABM) kurulmuştur. 1987 de kurulan ABM Network ü 42 ülkede aktif durumdadır. Ülkemizde de yer alan 9 adet ABM den biri de İlimizde Samsun Ticaret ve Sanayi Odası önderliğinde, KOSGEB Samsun İşletme ve Geliştirme Merkez Müdürlüğümüzün de iştirakçisi olduğu bir konsorsiyum ile, Samsun Ticaret ve Sanayi Odası hizmet binasında kurulmuştur. 2004 yılında KOSGEB Samsun İşletme Geliştirme Merkez Müdürlüğü olarak, kurulan bu Merkezin sağlıklı işleyebilmesi için 43.986.275.000 TL maddi destek sağlanmıştır. Ayrıca yine 2007 yılında, Müdürlüğümüz tarafından ABM Konsorsiyum Üyesi Katkı Payı olarak 136.192,50 YTL maddi destek sağlanmıştır. I. Ulusal Tıbbi Cihazlar İmalat Sanayi Kongre ve Sergisi Projesi: Makine Mühendisleri Odası Samsun Şubesi ile işbirliği içerisinde, 30 Eylül 02 Ekim 2005 tarihleri arasında, Ulusal Tıbbi Cihazlar İmalat Sanayi Kongre ve Sergisi yapılmış olup; bu kongrenin yürütme kurulunda Merkez Müdürlüğümüz görev almıştır. Ayrıca Müdürlüğümüzden bir Uzman tarafından Tıbbi Cihazlarda CE İşaretlemesi konusunda ve Laboratuar Müdürlüğümüzden bir Uzman Yardımcısı tarafından Cerrahi Alet İmalatında Kullanılan Paslanmaz Malzemeler konusunda bildiri sunulmuştur. Kongrenin Amacı; Tıbbi cihazlar imalat sektörünün sorunlarının tartışılıp çözüm önerilerinin ortaya konmasına, Samsun ilinin tıbbi alet imalatı konusundaki potansiyelinin tanıtılmasına, Üniversite - sanayi işbirliğinin oluşturulmasına katkıda bulunmaktır. II. Ulusal Tıbbi Cihazlar İmalat Sanayi Kongre ve Sergisi Projesi: Makine Mühendisleri Odası Samsun Şubesi ile işbirliği içerisinde, 19-21 Ekim 2007 tarihleri arasında, Ulusal Tıbbi Cihazlar İmalat Sanayi Kongre ve Sergisi yapılmış olup; bu kongrenin yürütme kurulunda Merkez Müdürlüğümüz görev almıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 86

ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 87

ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI (OKA) Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı, 5449 sayılı Kanun un Bakanlar Kurulu na verdiği yetkiye dayanarak 22 Kasım 2008 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan kararname ile kurulmuştur. Vizyonu: Bölgesinde yerel dinamikleri harekete geçirerek sağlıklı ve sürdürülebilir bir kalkınmanın gerçekleştirilmesinde öncü, ulusal ve uluslararası platformlarda saygın, tanınır ve etkin çalışan bir ajans olmaktır. Misyonu: Görev alanı olarak belirlenen Orta Karadeniz Bölgesinin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda sağlıklı ve sürdürülebilir kalkınmasını sağlamak için gereken plan, program ve araçlar ile faaliyetleri belirleyerek paydaşlarıyla birlikte başarıyla uygulayan, daima iyi ve katılımcı bir yönetişimle gelişen ve bölgesini geliştiren bir Ajans olmaktır. Görevleri; Yerel yönetimlerin plânlama çalışmalarına teknik destek sağlamak, Bölge plan ve programlarının uygulanmasını sağlayıcı faaliyet ve projelere destek olmak, uygulama sürecini izlemek ve değerlendirmek Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, Ajansa tahsis edilen kaynakları, bölge plan ve programlarına uygun olarak kullanmak veya kullandırmak, Bölgenin ekonomik ve sosyal gelişimini hızlandırmaya ve rekabet gücünü artırmaya yönelik araştırmalar yapmak Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımını yapmak, Bölge illerinde yatırımcıların, kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemleri ile diğer idari iş ve işlemlerini, ilgili mevzuatta belirtilen süre içinde sonuçlandırmak üzere tek elden takip ve koordine etmek, Türkiye'nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapmak ve bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine katkı sağlamak, Ajansımız, hizmetlerini yürütmek üzere kiralamış olduğu binada 36 uzman ve destek personelinin çalışabilmesine imkân tanıyan açık ofisi, 40 kişilik toplantı salonu, bekleme ve görüşme salonları ile hizmet vermektedir. Aynı binanın 6.katında Samsun YDO (Aynı zamanda 100 ve 30 ar kişilik toplantı salonları) ; Amasya, Çorum ve Tokat YDO da illerde kiralanan binalarda faaliyetlerini sürdürmektedir. Ajans; Genel Sekreter, İç Denetçi, Hukuk İşlerinden Sorumlu Uzman, Planlama ve Programlama Biriminde 6 uzman, Program Yönetim Biriminde 7 uzman, İzleme ve Değerlendirme Biriminde 8 uzman, İnsan Kaynakları ve Mali Hizmetler Biriminde 2 uzman, 6 destek personeli, Yatırım Destek Ofislerinde 8 uzman (her ilde ikişer uzman) olmak üzere toplam 40 personel ile hizmet vermektedir. DESTEK PROGRAMLARI KOBİ MALİ DESTEK PROGRAMI Ajansımız kurumsal yapılanma sürecini tamamladığı 2009 yılında KOBİ lere yönelik olarak İşletmelerin Rekabet Gücünün Artırılması ve Dışa Açılmalarına Mali Destek Programı adlı bir mali destek programını başlatmış ve 2010 yılı içerisinde program kapsamında sözleşmeler imzalanarak izleme ve değerlendirme süreçleri başlatılmıştır. Program Bütçesi 14.500.000 TL Teklif Çağrısına Çıkılan Tarih 30.12.2009 Son Başvuru Tarihi 29.03.2010 Proje Hazırlığı için Tanınan Süre 90 gün Hibe Oranı %50 Yapılan Başvuru Sayısı 535 adet Ön İncelemeyi Geçen Proje sayısı 416 adet İmzalanan Sözleşme Sayısı 79 adet İmzalanan Sözleşmelerin Bütçe Miktarı 30.820.400 TL Kaynak: Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 88

2010 YILI DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ Programın amacı: TR83 Bölgesi nde sosyoekonomik gelişmeyi hızlandırabilecek önemli fırsatların değerlendirilmesine ve sosyoekonomik gelişme önündeki dar boğazların giderilmesine yönelik tedbirleri ve planlama/araştırma faaliyetlerini desteklemektir. Ayrıca Bölgenin yatırım ortamının iyileştirilmesine katkı sağlayacak stratejik eylem ve faaliyetlerin de desteklenmesi amaçlanmaktadır. Program Bütçesi 640.000 TL Teklif Çağrısına Çıkılan Tarih 14.06.2009 Son Başvuru Tarihi 12.11.2010 Hibe Oranı %25-100 Yapılan Başvuru Sayısı 62 Ön İncelemeyi Geçen Proje Sayısı 59 Başarılı Bulunan Proje Sayısı 14 İmzalanan Sözleşme Sayısı 11 İmzalanan Sözleşmelerin Bütçe Miktarı 486.951 TL Kaynak: Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı KÜÇÜK ÖLÇEKLİ ALTYAPI MALİ DESTEK PROGRAMI (Küçük Ölçekli Altyapı Geliştirme, Kültürel, Turistik Değerleri Ve Ekolojik Dengeleri Koruma Ve İyileştirme Mali Destek Programı) Programın amacı: TR83 Bölgesi nin ekonomik ve kültürel kalkınma potansiyellerini harekete geçirerek yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, kentsel dokuların korunması, geliştirilmesi ve restorasyonu, iş geliştirme, turizm, üretim ve ticarete yönelik kentsel altyapının iyileştirilmesi ile çevresel sorunların sürdürülebilir bir yaklaşımla çözülmesi, çevresel-kentsel kalitenin artırılması yolu ile yaşam koşullarının iyileştirilmesine katkı sağlamaktır. Program Bütçesi 18.000.000 TL Teklif Çağrısına Çıkılan Tarih 14.09.2010 Son Başvuru Tarihi 13.12.2010 Proje Hazırlığı için Tanınan Süre 90 gün Hibe Oranı % 25-75 Yapılan Başvuru Sayısı 157 adet Ön İncelemeyi Geçen Proje sayısı 132 adet İmzalanan Sözleşme Sayısı 36 adet İmzalanan Sözleşmelerin Bütçe Miktarı 36.771.311 TL Kaynak: Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı GÜDÜMLÜ PROJE DESTEĞİ Devlet Planlama Teşkilatı tarafından onaylanan Samsun Fuar ve Kongre Merkezi Projesinin protokol imza töreni, Bayındırlık ve İskân Bakanı Sayın Mustafa DEMİR, milletvekilleri, Amasya ve Samsun Valileri, proje paydaş kurum temsilcileri, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ve basın temsilcilerinin katılımıyla 2 Haziran 2011 tarihinde Samsun ilinde gerçekleştirilmiştir. Toplam 12 milyon TL lik projenin 7 milyon TL si OKA tarafından karşılanacaktır. 2011 YILI DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ Program Bütçesi 750.000 TL Teklif Çağrısına Çıkılan Tarih 11.05.2011 Son Başvuru Tarihi 14.11.2010 Hibe Oranı %25-100 Yapılan Başvuru Sayısı(Haziran Sonu itibariyle) 4 adet Ön İncelemeyi Geçen Proje sayısı 2 adet İmzalanan Sözleşme Sayısı - İmzalanan Sözleşmelerin Bütçe Miktarı - Kaynak: Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 89

OKA KAYITDIŞI İSTİHDAMLA MÜCADELE EDİYOR PROJESİ Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, SGK ve Merkezi Finans ve İhale Birimi Koordinasyonunda yürütülmekte olan Yenilikçi Yöntemlerle Kayıtlı İstihdamın Teşvik Edilmesi Hibe Programı kapsamında Ajans adına hazırlanan ve bölgemizde yer alan Ticaret ve Sanayi Odalarının ortak olduğu Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Ediyor Projesi nin uygulama süreci 2010 yılında başlamıştır ve 2011 yılı boyunca da devam etmiştir. 400.000 Avro bütçesi olan Projenin ana faaliyetleri; Eğitim ve Uygulama Faaliyetleri, Farkındalık Oluşturmaya Yönelik Panellerin Düzenlenmesi, Resim ve Slogan Yarışması Düzenlenmesi, Kayıt Dışı İstihdam Raporu ve Tanıtım Faaliyetleri şeklinde gerçekleşmiştir. TR83 BÖLGESİNDE KALKINMA HEDEFLERİ OKA İLE BÜYÜYOR PROJESİ IPA Bölgesel Rekabet Edilebilirlik Operasyonel programı kapsamında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı na sunulan TR83 Bölgesinde Kalkınma Hedefleri OKA İle Büyüyor projesi kabul edilmiştir. Proje ile TR83 Bölgesi nin sürdürülebilir gelişmesini hızlandırmak, diğer bölgeler ile bölge içindeki iller arasındaki gelişmişlik farklarını azaltarak Türkiye nin AB yakınsamasına katkıda bulunmak amacıyla başta Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı olmak üzere, bölgedeki KOBİ lere hizmet verebilecek altyapının güçlendirilmesi, bölgenin yatırım imkanları açısından ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtımının yapılması hedeflenmektedir. Proje, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı binası yapımı, KOBİ İş Destek ve Uygulama Merkezi yapımı yanında KOBİ ihtiyaç analizi, sektörel analizler, bölge planı faaliyetlerinin gerçekleştirilmesine yönelik dijital veritabanı oluşturulması, sektörel eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin kurgulanması ve teknik destek hizmetlerinin sunulması gibi çeşitli faaliyetleri kapsamaktadır. EURADA SEMİNERİ Avrupa Kalkınma Ajansları Birliği ile OKA işbirliğinde 25-26 Ekim 2010 tarihlerinde MIRRORING EU AND TURKISH RDAs başlıklı seminer Samsun da gerçekleştirilmiştir. Program kapsamında Türkiye den 26 kalkınma ajansının yöneticileri ve uzmanları, DPT, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, AB Genel Sekreterliği, Başbakanlık Tanıtım ve Yatırım Destek Ajansı, TR83 Bölgesi nde faaliyet gösteren yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları yurt dışından EURADA Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeleri katılım göstermiştir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 90

MARKA / PATENT / FAYDALI MODEL / ENDÜSTRİYEL TASARIM / İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 91

MARKA.PATENT.FAYDALI MODEL.ENDÜSTRİYEL TASARIM Samsun un sınai mülkiyet hakları konusunda ülke içindeki payı çok düşüktür. 2010 yılı itibariyle Endüstriyel tasarım başvuru payı %0.38 tescil payı %0.39, marka başvuru payı %0.64 tescil payı %0.51, faydalı model başvuru payı %0.80 tescil payı %0.89, patent başvuru payı %0.46 tescil payı %0.16 dır. Samsun un 2010 yılı sonu itibariyle endüstriyel tasarım başvuru sayısı sırası 23, endüstriyel tasarım tescil sayısı sırası 20, marka başvuru ve tescil sayısı sırası 20, faydalı model başvuru ve tescil sayısı 17, patent başvuru sayısı sırası 19, patent tescil sayısı sırası ise 36 dır. Aşağıdaki tabloda Samsun ve Türkiye nin 1995-2010 yılları arasında sınai mülkiyet haklarına ilişkin sayılar ve Samsun un Türkiye içindeki payları yer almaktadır. MARKA BAŞVURULARI SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 12,805 15,852 16,113 14,605 18,251 21,156 20,256 28,478 30,469 38,491 48,917 54,712 58,596 60,597 59,838 73,142 20 SAMSUN 52 65 85 56 83 150 120 130 170 188 229 464 450 376 333 470 SAMSUN % 0.41% 0.41% 0.53% 0.38% 0.45% 0.71% 0.59% 0.46% 0.56% 0.49% 0.47% 0.85% 0.77% 0.62% 0.56% 0.64% MARKA TESCİLLERİ SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 5,250 7,178 9,769 6,672 12,343 10,640 10,129 13,479 14,514 18,865 26,933 34,509 40,705 35,543 41,414 32,397 20 SAMSUN 29 37 42 41 44 49 70 84 73 104 146 154 295 218 247 164 SAMSUN % 0.55% 0.52% 0.43% 0.61% 0.36% 0.46% 0.69% 0.62% 0.50% 0.55% 0.54% 0.45% 0.72% 0.61% 0.60% 0.51% ENDÜSTRİYEL TASARIM BAŞVURULARI SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 1,492 1,645 1,961 1,826 1,697 2,194 2,549 3,608 3,977 4,525 4,925 5,510 5,984 6,093 5,927 6,567 23 SAMSUN 0 6 7 1 11 2 11 12 11 9 19 18 19 21 27 25 SAMSUN % 0.00% 0.36% 0.36% 0.05% 0.65% 0.09% 0.43% 0.33% 0.28% 0.20% 0.39% 0.33% 0.32% 0.34% 0.46% 0.38% ENDÜSTRİYEL TASARIM TESCİLLERİ SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 0 1,206 1,497 1,735 1,528 1,678 2,339 2,693 3,225 4,223 4,388 5,708 5,856 5,783 5,378 6,360 20 SAMSUN 0 2 8 3 9 2 5 10 11 8 15 20 19 18 14 25 SAMSUN % 0.17% 0.53% 0.17% 0.59% 0.12% 0.21% 0.37% 0.34% 0.19% 0.34% 0.35% 0.32% 0.31% 0.26% 0.39% FAYDALI MODEL BAŞVURULARI SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 36 182 223 288 313 453 629 913 1,205 1,477 1,884 2,423 2,968 2,942 2,842 2,994 17 SAMSUN 1 1 1 0 3 2 2 6 4 7 12 8 22 12 14 24 SAMSUN % 2.78% 0.55% 0.45% 0.00% 0.96% 0.44% 0.32% 0.66% 0.33% 0.47% 0.64% 0.33% 0.74% 0.41% 0.49% 0.80% FAYDALI MODEL TESCİLLERİ SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 0 0 113 140 160 145 257 373 704 677 963 1,659 2,146 1,833 2,151 2,022 17 SAMSUN 0 0 0 0 0 1 1 2 6 2 3 9 8 11 7 18 SAMSUN % 0.00% 0.00% 0.00% 0.69% 0.39% 0.54% 0.85% 0.30% 0.31% 0.54% 0.37% 0.60% 0.33% 0.89% PATENT BAŞVURULARI SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 170 189 205 218 290 320 380 465 569 738 960 1,099 1,844 2,268 2,588 3,250 19 SAMSUN 7 6 2 1 2 1 1 7 4 3 5 1 6 8 9 15 SAMSUN % 4.12% 3.17% 0.98% 0.46% 0.69% 0.31% 0.26% 1.51% 0.70% 0.41% 0.52% 0.09% 0.33% 0.35% 0.35% 0.46% PATENT TESCİLERİ SN BÖLGE 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TÜRKİYE 58 47 7 31 28 23 57 73 92 68 94 122 317 337 456 642 36 SAMSUN 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 SAMSUN % 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.00% 0.82% 0.00% 0.30% 0.00% 0.16% Kaynak: http://www.tpe.gov.tr, Sıra no 2010 yılına göredir.endüstriyel tasarım değerleri dosya sayısıdır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 92

SAMSUN ENDÜSTRİYEL TASARIM BAŞVURU VE TESCİL PAYI (2002-2010) Grafik:Samsun TSO Grafik:Samsun TSO SAMSUN MARKA BAŞVURU VE TESCİL PAYI (2002-2010) Grafik:Samsun TSO Grafik:Samsun TSO İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 93

SAMSUN FAYDALI MODEL BAŞVURU VE TESCİL PAYI (2002-2010) Grafik:Samsun TSO Grafik:Samsun TSO SAMSUN PATENT BAŞVURU VE TESCİL PAYI (2002-2010) Grafik:Samsun TSO Grafik:Samsun TSO İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 94

FİRMA İSTATİSTİKLERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 95

AÇILAN KAPANAN FİRMA İSTATİSTİKLERİ (2007-2010) AÇILAN TASFİYE KAPANAN Bölge Yıl Şirket Kooperatif Gerçek Kişi Ticari İşl. Şirket Koop. Şirket Kooperatif Gerçek Kişi Ticari İşl. 2007 54,113 1,718 49,720 11,219 2,636 10,041 1,941 25,344 TÜRKİYE 2008 48,010 1,312 47,582 11,658 2,561 9,927 1,815 38,331 2009 43,239 1,152 44,375 13,460 2,444 10,402 1,841 32,292 2010 50,423 1,547 50,943 15,368 2,933 11,400 2,042 29,921 2007 435 29 371 100 19 92 29 227 SAMSUN 2008 372 19 347 113 34 96 17 911 2009 342 10 347 124 27 88 21 322 2010 443 14 335 130 23 100 21 432 2007 0.80% 1.69% 0.75% 0.89% 0.72% 0.92% 1.49% 0.90% SAMSUN (%) 2008 0.77% 1.45% 0.73% 0.97% 1.33% 0.97% 0.94% 2.38% 2009 0.79% 0.87% 0.78% 0.92% 1.10% 0.85% 1.14% 1.00% 2010 0.88% 0.90% 0.66% 0.85% 0.78% 0.88% 1.03% 1.44% Kaynak: www.tobb.org.tr 2007-2010 yıllar incelendiğinde Samsun da kurulan şirket sayısı payında artış, kurulan kooperatif ve gerçek kişi ticari işletme sayısı payında ise gerileme söz konusudur. Tasfiye edilen şirket ve kooperatif sayısı payında düşüş görülmektedir. Kapanan şirket ve kooperatif sayısı payında azalma, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı payında ise artış görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 96

İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 97

AÇILAN KAPANAN FİRMA İSTATİSTİKLERİ (TÜM İLLER) (2009-2010) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 2009 OCAK-ARALIK (ONİKİ AYLIK) 2010 OCAK-ARALIK (ONİKİ AYLIK) KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN Sn İl Adı Şirket Koop. Ger.Kişi Şirket Koop. Şirket Koop. Ger.Kişi Şirket Koop. Ger.Kişi Şirket Koop. Şirket Koop. Ger.Kişi TOPLAM 43,239 1,152 44,375 13,460 2,444 10,402 1,841 32,292 50,423 1,547 50,943 15,368 2,933 11,400 2,042 29,921 1 İSTANBUL 15,798 55 15,363 6,791 321 5,383 200 5,930 17,992 53 18,845 7,536 301 5,817 262 5,898 2 ANKARA 4,737 90 6,084 1,439 300 1,073 248 2,393 5,479 120 7,486 1,561 323 1,217 214 2,235 3 İZMİR 2,710 56 1,664 999 129 803 117 952 3,253 59 1,791 1,072 170 860 131 782 4 ANTALYA 2,069 10 1,991 380 93 246 86 1,149 2,247 25 2,013 512 130 311 92 2,623 5 BURSA 1,591 47 914 296 114 258 85 767 1,798 42 874 368 130 258 75 779 6 KONYA 796 62 542 159 95 147 61 640 1,182 89 646 218 108 164 84 480 7 ADANA 1,024 7 940 375 40 275 21 617 1,072 17 1,145 471 40 278 29 738 8 KOCAELİ 960 7 459 245 48 135 46 258 1,013 13 493 280 68 158 46 649 9 MERSİN(İÇEL) 767 6 500 213 33 169 26 396 909 14 527 230 50 166 37 608 10 GAZİANTEP 754 13 518 138 24 106 24 223 856 22 744 134 21 139 24 260 11 KAYSERİ 553 36 513 135 39 107 30 263 783 36 613 186 62 158 42 308 12 MUĞLA 557 11 832 147 32 95 16 361 724 21 1,060 207 42 98 36 547 13 DİYARBAKIR 559 33 244 80 14 51 11 5,595 653 32 288 71 17 69 16 88 14 Ş.URFA 511 20 328 44 9 28 1 144 625 23 332 55 11 38 6 134 15 HATAY 534 12 565 96 28 77 10 386 586 15 359 138 31 85 20 365 16 SAMSUN 342 10 347 124 27 88 21 322 443 14 335 130 23 100 21 432 17 AYDIN 417 14 1,124 108 73 88 42 728 435 24 1,261 121 71 94 55 986 18 ESKİŞEHİR 351 7 934 97 35 88 38 413 427 9 1,090 109 38 109 35 713 19 TEKİRDAĞ 394 18 736 85 28 43 17 320 421 29 863 91 51 55 25 513 20 DENİZLİ 386 13 844 145 71 107 64 310 414 8 977 154 77 126 67 379 21 MANİSA 367 29 568 70 27 55 42 472 406 27 627 98 50 52 16 412 22 TRABZON 298 12 180 66 21 43 11 109 405 16 199 74 30 49 14 233 23 BALIKESİR 354 36 581 76 78 67 66 1,069 402 33 737 90 83 56 67 539 24 K.MARAŞ 298 16 414 40 34 26 14 246 387 11 509 46 35 31 18 271 25 SAKARYA 302 10 380 69 34 38 19 166 369 14 461 73 33 44 20 99 26 MALATYA 277 6 227 45 12 48 12 168 325 12 285 76 12 41 10 104 27 MARDİN 265 15 68 9 7 7 3 60 300 19 72 23 17 9 5 39 28 ELAZIĞ 236 9 156 3 10 21 14 105 274 10 114 3 20 16 18 83 29 AFYON 203 9 296 35 9 27 14 176 268 12 224 54 15 28 8 157 30 VAN 219 26 184 44 16 18 16 156 266 29 202 56 24 35 15 244 31 SİVAS 160 6 189 28 25 18 12 416 224 8 204 37 24 20 19 97 32 ERZURUM 175 40 165 30 65 26 41 277 212 60 139 42 110 24 43 233 33 BATMAN 148 4 57 20 2 25 2 395 210 2 84 24 6 11 1 14 34 ÇORUM 151 3 235 35 9 26 12 111 206 11 289 35 20 29 12 122 35 ADIYAMAN 174 5 114 11 8 8 9 47 204 1 81 35 12 13 10 145 36 ÇANAKKALE 186 25 242 26 28 16 6 198 200 33 251 37 48 24 16 178 37 ISPARTA 124 20 136 28 35 24 17 109 199 14 116 32 20 24 37 262 38 AKSARAY 174 14 109 31 18 24 22 74 189 18 113 44 20 23 16 326 39 ZONGULDAK 168 3 476 39 16 21 8 207 175 5 372 49 22 36 7 203 40 OSMANİYE 119 3 154 35 9 25 7 102 174 4 105 31 16 36 9 95 41 ORDU 182 11 386 46 15 30 16 551 168 12 338 46 23 43 15 249 42 KÜTAHYA 158 9 227 20 28 18 21 266 165 19 287 16 31 19 26 169 43 TOKAT 117 2 199 11 23 21 24 143 147 18 145 18 31 17 20 162 44 KIRKLARELİ 86 12 284 13 15 12 6 99 147 8 289 19 16 11 9 118 45 ŞIRNAK 99 5 44 4 4 3 1 11 147 14 43 12 2 2 5 9 46 YALOVA 132 6 153 28 3 16 10 699 140 4 175 36 7 14 5 48 47 BOLU 126 4 85 26 10 22 8 117 131 12 98 29 19 14 14 61 48 AMASYA 80 7 91 18 7 16 14 36 130 10 106 20 11 18 9 90 49 YOZGAT 114 15 112 18 13 16 12 159 129 9 102 16 27 9 12 487 50 BURDUR 73 0 119 6 5 7 7 125 129 1 96 14 12 4 9 116 51 NEVŞEHİR 103 49 131 21 23 8 13 181 122 78 191 26 41 14 21 594 52 KASTAMONU 83 19 89 16 17 20 19 106 120 21 106 26 18 11 14 101 53 EDİRNE 134 17 243 28 44 21 39 171 116 19 204 24 47 33 34 155 54 RİZE 95 10 102 28 16 19 9 86 116 15 112 38 4 22 14 129 55 UŞAK 78 1 96 31 18 26 11 69 110 7 127 33 22 31 15 624 56 NİĞDE 75 1 80 24 18 16 6 91 110 10 82 27 14 17 13 16 57 GİRESUN 90 9 98 23 16 21 1 63 107 25 90 31 20 19 8 164 58 DÜZCE 132 2 121 35 11 18 4 89 102 9 130 34 8 17 3 193 59 KARAMAN 76 0 123 21 7 13 3 140 98 10 139 16 4 15 8 255 60 BİNGÖL 67 7 27 19 4 16 4 37 90 20 17 28 7 18 4 94 61 AĞRI 72 4 77 10 2 7 2 91 90 8 60 19 5 10 2 59 62 BİLECİK 54 4 91 13 9 7 8 535 87 4 101 18 11 14 11 63 63 MUŞ 61 45 30 9 10 2 3 60 87 71 31 12 31 2 1 37 64 BİTLİS 71 7 52 11 3 4 0 111 86 24 45 14 1 8 4 562 65 KIRŞEHİR 49 4 84 17 9 15 8 54 84 7 68 25 12 18 6 62 66 KIRIKKALE 66 4 36 14 10 7 1 19 81 5 15 25 6 16 10 20 67 KARABÜK 55 13 81 18 17 15 30 230 80 13 52 17 23 7 11 387 68 ERZİNCAN 39 4 98 6 20 5 8 83 75 10 130 11 7 6 9 75 69 IĞDIR 40 1 74 5 0 5 0 91 67 3 72 10 1 6 0 62 70 SİİRT 42 4 16 12 2 7 4 21 60 7 15 10 1 11 1 875 71 ARTVİN 49 2 79 7 3 10 4 78 58 4 92 20 10 5 2 53 72 SİNOP 49 9 32 5 16 6 9 31 50 7 28 13 24 3 21 31 73 KARS 38 10 70 15 5 11 2 36 48 9 93 11 10 11 6 28 74 ÇANKIRI 39 10 42 13 6 6 9 592 48 18 38 5 12 6 8 28 75 HAKKARİ 58 2 82 1 0 3 0 26 46 5 77 5 4 1 1 171 76 GÜMÜŞHANE 20 12 22 8 8 5 4 21 37 8 43 10 7 8 4 37 77 BARTIN 40 1 96 10 4 14 5 49 31 2 61 7 13 10 3 37 78 TUNCELİ 19 3 32 4 1 0 0 8 26 4 37 5 1 2 0 14 79 KİLİS 28 3 30 4 1 1 0 46 24 5 29 6 1 3 2 63 80 BAYBURT 24 4 31 5 3 3 3 18 18 2 22 11 6 3 2 9 81 ARDAHAN 18 2 37 1 2 0 2 23 9 6 31 2 2 1 2 41 Kaynak: TOBB, Sıralama 2010 yılında 12 ayda Açılan şirket Sayısı toplamına göre yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 98

İŞ KAYITLARINA GÖRE GİRİŞİM SAYILARI (2010 YILI) BÖLGE ADI Türkiye Samsun Samsun Pay(%) Diğer hizmet faaliyetleri 227,484 3,913 1.72% Ulaştırma ve depolama 537,568 8,760 1.63% Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve 1,121,606 17,904 1.60% motosikletlerin onarımı Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri 243,786 3,630 1.49% İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri 36,425 521 1.43% Eğitim 11,783 156 1.32% İmalat 348,396 4,532 1.30% Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor 34,451 415 1.20% İnşaat 160,327 1,896 1.18% Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 146,446 1,615 1.10% Finans ve sigorta faaliyetleri 47,524 497 1.05% Bilgi ve iletişim 19,528 165 0.84% İdari ve destek hizmet faaliyetleri 29,490 232 0.79% Gayrimenkul faaliyetleri 31,201 235 0.75% Madencilik ve taşocakçılığı 4,847 36 0.74% Eklekrtik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı 1,533 4 0.26% Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri 721 0.00% TOPLAM 3,003,116 44,511 1.48% Kaynak: TÜİK, Sıralama Samsun pay büyüklüğüne göre yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 99

TÜRKİYE DE FAALİYETTE BULUNAN YABANCI SERMAYELİ FİRMALARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI (30.06.2011 TARİHİ İTİBARİYLE) SN FİRMA ADI Firma Sayısı Pay(%) SN FİRMA ADI Firma Sayısı Pay(%) Türkiye Toplamı 27,436 1 İSTANBUL 15,363 56.00% 2 ANTALYA 3,358 12.24% 39 MALATYA 18 0.07% 3 ANKARA 1,802 6.57% 40 DÜZCE 17 0.06% 4 İZMİR 1,593 5.81% 41 ERZURUM 16 0.06% 5 MUĞLA 1,397 5.09% 42 BOLU 15 0.05% 6 BURSA 557 2.03% 43 UŞAK 15 0.05% 7 AYDIN 481 1.75% 44 KARAMAN 13 0.05% 8 MERSİN 473 1.72% 45 BURDUR 11 0.04% 9 KOCAELİ 325 1.18% 46 GİRESUN 11 0.04% 10 ADANA 201 0.73% 47 RİZE 10 0.04% 11 HATAY 185 0.67% 48 YOZGAT 10 0.04% 12 GAZİANTEP 143 0.52% 49 ELAZIĞ 9 0.03% 13 TEKİRDAĞ 142 0.52% 50 ZONGULDAK 9 0.03% 14 YALOVA 123 0.45% 51 VAN 8 0.03% 15 SAKARYA 103 0.38% 52 ADIYAMAN 7 0.03% 16 KONYA 85 0.31% 53 ÇORUM 7 0.03% 17 MANİSA 85 0.31% 54 IĞDIR 7 0.03% 18 DENİZLİ 78 0.28% 55 KİLİS 7 0.03% 19 ESKİŞEHİR 57 0.21% 56 OSMANİYE 7 0.03% 20 KAYSERİ 56 0.20% 57 ÇANKIRI 6 0.02% 21 TRABZON 50 0.18% 58 KARABÜK 6 0.02% 22 SAMSUN 44 0.16% 59 KASTAMONU 6 0.02% 23 AFYONKARAHİSAR 42 0.15% 60 NİĞDE 5 0.02% 24 BALIKESİR 42 0.15% 61 SİNOP 5 0.02% 25 NEVŞEHİR 41 0.15% 62 AMASYA 4 0.01% 26 AKSARAY 38 0.14% 63 BİLECİK 4 0.01% 27 ÇANAKKALE 38 0.14% 64 ERZİNCAN 4 0.01% 28 EDİRNE 36 0.13% 65 AĞRI 3 0.01% 29 KAHRAMANMARAŞ 33 0.12% 66 BARTIN 3 0.01% 30 MARDİN 30 0.11% 67 BATMAN 3 0.01% 31 SİVAS 28 0.10% 68 TOKAT 3 0.01% 32 KÜTAHYA 26 0.09% 69 KARS 2 0.01% 33 DİYARBAKIR 23 0.08% 70 MUŞ 2 0.01% 34 KIRKLARELİ 21 0.08% 71 ARDAHAN 1 0.00% 35 ŞANLIURFA 21 0.08% 72 HAKKÂRİ 1 0.00% 36 ISPARTA 20 0.07% 73 KIRŞEHİR 1 0.00% 37 ARTVİN 19 0.07% 74 ŞIRNAK 1 0.00% 38 ORDU 19 0.07% 75 TUNCELİ 1 0.00% Kaynak: www.ekonomi.gov.tr Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi Samsun %0.16 pay ve 44 adet yabancı sermayeli firma sayısı ile 22. Sırada yer almaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 100

ODALAR İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 101

TİCARET VE SANAYİ ODALARI İlimizde altı adet Ticaret ve Sanayi Odası mevcuttur. Bu Odalara kayıtlı toplam faal üye sayısı (askıdaki firmalar hariç) 01.08.2011 tarihi itibariyle 9,106 adettir. TİCARET VE SANAYİ ODALARI FAAL ÜYE SAYILARI (01.08.2011) BAFRA ÇARŞAMBA HAVZA TERME VEZİRKÖPRÜ SAMSUN TOPLAM Fir.Tip.% Anonim Şirket 81 56 21 41 20 723 942 10.34% Limited Şirket 474 392 84 240 83 3,366 4,639 50.94% Gerçek Kişi Tİ 537 531 128 228 181 1,512 3,117 34.23% Kooperatif 46 32 22 22 37 131 290 3.18% Kollektif Şirket 13 6 3 3 2 56 83 0.91% İktisadi İşletme 4 1 21 26 0.29% Adi Ortaklık 4 4 8 0.09% Komandit 1 1 0.01% Toplam 1,159 1,017 258 535 327 5,810 9,106 Oda Payı (%) 12.73% 11.17% 2.83% 5.88% 3.59% 63.80% Kaynak: Ticaret v e Sanayi Odaları, *Askıdaki Firmalar hariçtir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 102

SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI ÜYE İSTATİSTİKLERİ Anonim Şirket İktisadi İşletme Kollektif Şirket Komandit Şirket Kooperatif Limited Şirket Şahıs Firması TOPLAM 01.08.2011 Faal Üye 723 21 56 1 131 3,366 1,512 5,810 Faal Üye % 12.44% 0.36% 0.96% 0.02% 2.25% 57.93% 26.02% 2010 Yılı Terk Üye 35 1 5 0 29 275 245 590 Terk Üye % 5.93% 0.17% 0.85% 0.00% 4.92% 46.61% 41.53% 2010 Yılı Yeni Kayıt 90 5 0 0 10 437 183 725 Y.Kayıt % 12.41% 0.69% 0.00% 0.00% 1.38% 60.28% 25.24% Kaynak: Samsun TSO, Not: Faal Üye Sayıları 01.08.2011 tarihi itibariyledir. Terk ve Yeni Kayıt Sayıları 2010 yılı içindir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 103

SAMSUN TSO FAAL ÜYE, YENİ KAYIT VE TERK ÜYE SAYILARI (MESLEK GRUPLARINA GÖRE) Gr Meslek Grubu Açıklaması KAYIT TERK FAAL F.Pay(%) 2010 2010 1. 8.2011 01 Tarım, Ormancılık Ve Balıkçılık, Öğütülmüş Tahıl İmalatı, Fırın Ürünlerinin İmalatı, Şekerleme, Lokum, Pişmaniye Ve Tahin Helvası İmalatı 15 10 149 2.56% 02 Kabanlar, Takım Elbiseler, Döpiyesler, Ceketler, Pantolonlar, Etekler Vb. Ürünlerin Parçalarının İmalatı. Örme (Trikotaj) Ve Tığ İşi Diğer Giyim Eşyas 3 6 51 0.88% 03 Ağaçların Biçilmesi, Planyalanması Ve Şekillendirilmesi 9 8 81 1.39% 04 Plastik Kapılar, Pencereler, Çerçeveler, Panjurlar, Güneşlikler, Süpürgelikler (Pvc`Den Olanlar Dâhil), Plastik Ambalaj Malzemesi İmalatı, Motorlu Kar 11 5 110 1.89% 05 Madencilik Ve Taş Ocakçılığı, Sönmemiş Kireç, Sönmüş Kireç Ve Suya Dayanıklı Kireç İmalatı 13 3 83 1.43% 06 Asansörler, Yürüyen Merdivenler Ve Yürüyen Yolların İmalatı, Sanayi Tipi Soğutma Veya Dondurma Donanımlarının İmalatı, Diğer Büro Ve Mağaza Mobilyalar 8 6 77 1.33% 07 Bakır Üretilmesi, Elektriksiz Ev Aletlerinin İmalatı, Diğer Atık Ve Hurda Toptan Ticareti 9 10 75 1.29% 08 Çelik Dökümü, El Veya Motor Gücü İle Çalıştırılan Kaldırma, Taşıma, Yükleme Ya Da Boşaltma Makinelerinin İmalatı 7 3 80 1.38% 09 Yatak Odaları, Oturma Odaları, Bahçeler Vb. İçin Mobilya İmalatı 6 7 74 1.27% 10 İkamet Amaçlı Her Çeşit Binanın İnşaatı, Konut Amaçlı Olmayan Kull.Yönelik Her Çeşit Binanın İnşaa 116 15 423 7.28% 11 Konut Yapı Kooperatifleri, İşyeri Yapı Kooperatifleri 9 23 81 1.39% 12 Kara Yolları Ve Otoyolların İnşaatı 1 8 53 0.91% 13 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Bina Dışı Diğer Yapılara Ait Projelerin İnşaatı 7 17 97 1.67% 14 Elektrik Tesisatı, Elektrik Montaj Malzemeleri Toptan Ve Perakende Ticareti İle İmalatı 7 10 78 1.34% 15 Binalar Veya Diğer İnşaat Proje.Tesisat, Diğer İnş.Tesisatı, Diğer Sıhhi Tes., Isıtma ve Havalandırma Tes 11 11 129 2.22% 16 Diğer Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Özel İnşaat Faal., İnşaat.Diğer Bütünleyici ve Tamam.İşler 14 24 179 3.08% 17 Otomobiller Ve Hafif Motorlu Taşıtların Satışı, Motorlu Taşıtların Bakım Ve Onarımı 8 12 98 1.69% 18 Motorlu Taşıt Parçalarının Ve Aksesuarlarının Perakende Ticareti 8 17 116 2.00% 19 Taze Meyve Ve Sebzelerin Toptan Ticareti, Balık, Kabuklu Hayvanlar Ve Yumuşakçalar Da Dâhil Diğer Gıda Maddelerinin Toptan Ticareti 1 9 66 1.14% 20 Belirli Bir Mala Tahsis Edilmemiş (Uzmanlaşmamış) Mağaza Gıda, İçecek ve Tütün Ürün.Toptan Ticareti 23 42 241 4.15% 21 Medikal (Eczacılık), Tıbbi Ve Ortopedik Ürünlerin Toptan Ve Perakende Ticareti İle İmalatı 19 22 184 3.17% 22 Kırtasiye Malzemeleri Toptan Ve Perakende Ticareti 4 5 64 1.10% 23 Katı, Sıvı Ve Gazlı Yakıtlar İle Bunlarla İlgili Ürünlerin Toptan Ve Perakende Ticareti 11 6 84 1.45% 24 İnşaat Malzemelerinin Toptan Ve Perakende Ticareti 14 15 155 2.67% 25 Kimyasal Maddelerin, Temizleme Madde, Parfüm ve Kozmetik Ürün.Toptan Ve Perakende Tic. İle İmal. 8 18 94 1.62% 26 Belirli Bir Mala Tahsis Edilmemiş Mağazalarda Gıda, İçecek Veya Tütün Ağırlıklı Perakende Ticaret (Tüketim, Temin Tevzii Ve Üretim Pazarlama Kooperatifleri Hariç) 39 21 260 4.48% 27 Halı Ve Mobilyaların Toptan Ve Perakende Ticareti 6 17 88 1.51% 28 Tahılların Ve Tohumların Toptan Ve Perakende Ticareti (Buğday, Arpa, Yulaf Ve Buna Benzerler Dâhil) 6 9 71 1.22% 29 Yassı Metal Ve Ürünleri, Demir Ve Çimento Toptan Ve Perakende Ticareti 4 3 64 1.10% 30 Ev Aletleri İle Porselen Ve Cam Eşya Toptan Ve Perakende Ticareti Ve İmalatı 8 6 55 0.95% 31 Motorlu Taşıt Ve Motosiklet Yakıtının Perakende Ticareti 8 11 111 1.91% 32 Bilgisayarların Toptan Ve Perakende Ticareti 9 4 57 0.98% 33 Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Telekomünikasyon Teçhizatı Toptan ve Perakende Ticareti 9 4 76 1.31% 34 Tekstil Toptan Ve Perakende Ticareti (Ev Tekstili Dâhil) 5 7 70 1.20% 35 Tuhafiye Ürünlerinin Toptan Ve Perakende Ticareti 3 10 51 0.88% 36 Hırdavat Toptan Ve Perakende Ticareti 7 8 74 1.27% 37 Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda Elektrikli Ev Aletlerinin Toptan Ve Perakende Ticareti 9 15 109 1.88% 38 Giyim Eşyalarının Toptan Ve Perakende Ticareti 10 18 106 1.82% 39 Ayakkabı Toptan Ve Perakende Ticareti İle İmalatı 13 6 66 1.14% 40 Mücevher (Altın Ve Kuyumculuk) Toptan Ve Perakende Ticareti, Gözlükçülerin Faaliyetleri 4 11 98 1.69% 41 Şehir Veya Banliyö Taşıma Sistemleriyle Yapılan Yolcu Taşıma Faaliyetleri 7 11 72 1.24% 42 Servis Taşımacılığı 4 3 68 1.17% 43 Yurtiçi Yük Taşımacılığı, Yurtdışı Yük Taş., Şantiyenin Hazırlanması (Hafriyat), Motorlu Taşıyıcı Koop. 8 13 144 2.48% 44 Yükleme Boşaltma Hizmetleri, Taşımacılığı Destekleyici Diğer Faaliyetler (Gümrük Büroları) İle Kargo, Posta Ve Kurye Faaliyetleri 19 3 105 1.81% 45 Oteller, Restoranlar, Kafeteryalar 36 13 174 2.99% 46 Bankalar (Katılım Bankaları Dâhil) Kefalet Kooperatifleri 10 2 96 1.65% 47 Sigorta Acentelerinin Ve Brokerlerin Faaliyetleri 31 28 187 3.22% 48 Mimarlık Faaliyetleri, Haritacılık Ve Uzay Enformasyon Faaliyetleri 12 8 93 1.60% 49 İnşaat Mühendisliği, Su (Hidrolik) Mühendisliği Ve Trafik Mühendisliğini Kapsayan Projeler 62 12 135 2.32% 50 Kayıtlı Medyanın Basılması Ve Çoğaltılması 9 9 94 1.62% 51 Her Tür Binanın Genel (Uzmanlaşmamış) Temizliği, Özel Güvenlik Faaliyetleri 5 6 76 1.31% 52 Eğitim 11 9 99 1.70% 53 İnsan Sağlığı Ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri 11 2 85 1.46% 54 Seyahat Acentesi Faaliyetleri, Muhasebe, Defter Tutma Ve Denetim Faaliyetleri; Vergi Müşavirliği, Kuaförlük Ve Diğer Güzellik Salonlarının Faaliyetleri 18 9 104 1.79% Toplam 725 590 5,810 Kaynak: Samsun TSO; Not: Yeni Kayıt ve Terk Üye sayıları 2010 yılı için, Faal üye sayıları ise 01.08.2011 tarihi itibariyledir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 104

ESNAF ODALARI VE ÜYE SAYILARI Samsun faal esnaf sayısı bakımından 30.05.2011 tarihi itibariyle 43,940 faal üye ve %2.3 pay ile Türkiye de 10. Sırada bulunmaktadır. Esnaf Odası başına üye sayısı bakımından Samsun 619 üye ile Türkiye ortalaması olan 626 üyenin altında bulunmaktadır. İLLERDE ESNAF ODALARI VE FAAL ÜYE SAYILARI TABLOSU (30.05.2011) SN İl adı Aktif Oda Sayısı Oda ve E. Sicili Olan Aktif Üye Sayısı Samsun Pay(%) Oda Başına Faal Esnaf Sayısı TÜRKİYE TOPLAMI 3,113 1,947,864 626 1 İSTANBUL 165 237,030 12.2% 1,437 2 İZMİR 131 139,545 7.2% 1,065 3 ANKARA 116 91,164 4.7% 786 4 BURSA 106 75,018 3.9% 708 5 ANTALYA 75 74,801 3.8% 997 6 MERSİN 73 55,880 2.9% 765 7 ADANA 87 52,704 2.7% 606 8 KONYA 86 50,489 2.6% 587 9 MANİSA 96 47,542 2.4% 495 10 SAMSUN 71 43,940 2.3% 619 11 BALIKESİR 89 43,499 2.2% 489 12 HATAY 70 42,898 2.2% 613 13 GAZİANTEP 81 41,366 2.1% 511 14 MUĞLA 34 40,870 2.1% 1,202 15 KOCAELİ 52 39,218 2.0% 754 16 AYDIN 87 36,977 1.9% 425 17 SAKARYA 73 34,034 1.7% 466 18 ŞANLIURFA 58 33,408 1.7% 576 19 DENİZLİ 73 31,790 1.6% 435 20 KAHRAMANMARAŞ 41 26,540 1.4% 647 21 KAYSERİ 42 24,512 1.3% 584 22 TEKİRDAĞ 34 24,364 1.3% 717 23 TRABZON 50 24,229 1.2% 485 24 ORDU 44 23,401 1.2% 532 25 ZONGULDAK 30 21,744 1.1% 725 26 AFYON 37 21,099 1.1% 570 27 DİYARBAKIR 42 20,501 1.1% 488 28 ÇANAKKALE 33 19,785 1.0% 600 29 ESKİŞEHİR 39 19,306 1.0% 495 30 MALATYA 39 18,543 1.0% 475 Kaynak: www.tesk.org.tr, sıralama faal üye sayısına göre yapılmıştır., İlk 30 il listelenmiştir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 105

SAMSUN ESNAF VE SANATKARLAR ODALARI VE ÜYE SAYILARI (24.08.2011) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI SN Oda Adı ÜYE PAY 1 19 Mayıs Esnaf ve Sanatkarlar Odası 625 1.38% 2 19 Mayıs Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 322 0.71% 3 Alaçam Esnaf ve Sanatkarlar Odası 694 1.53% 4 Alaçam Şoförler Esnaf Odası 336 0.74% 5 Asarcık Esnaf ve Sanatkarlar Şoförler Odası 588 1.30% 6 Bafra Bakkallar Esnaf Odası 702 1.55% 7 Bafra Berberler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 205 0.45% 8 Bafra Elektrikçiler ve Elektronikçiler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 335 0.74% 9 Bafra Fırıncılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası 137 0.30% 10 Bafra Kahveciler Esnaf Odası 304 0.67% 11 Bafra Kunduracılar Esnaf Odası 127 0.28% 12 Bafra Lokantacılar Esnaf Odası 190 0.42% 13 Bafra Madeni Sanatkarlar Esnaf Odası 834 1.84% 14 Bafra Marangoz Mobilya ve Ağaç İşleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası 256 0.57% 15 Bafra Pazar Yerleri Esnaf Odası 233 0.52% 16 Bafra Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 1,523 3.37% 17 Bafra Terziler Tuhafiyeciler ve Hazır Giyim Esnaf ve Sanatkarlar Odası 427 0.94% 18 Çarşamba Bakkallar Esnaf Odası 1,245 2.75% 19 Çarşamba Berberler ve İşçileri Esnaf ve Sanatkarlar Odası 226 0.50% 20 Çarşamba Demirciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 296 0.65% 21 Çarşamba Fırıncılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası 223 0.49% 22 Çarşamba Kahveciler Esnaf Odası 425 0.94% 23 Çarşamba Kalaycılar Bakırcılar ve İşçileri Esnaf ve Sanatkarlar Odası 172 0.38% 24 Çarşamba Kunduracılar ve İşçileri Esnaf ve Sanatkarlar Odası 173 0.38% 25 Çarşamba Lokantacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası 240 0.53% 26 Çarşamba Madeni Sanatkarlar Esnaf Odası 549 1.21% 27 Çarşamba Marangozlar ve İşçileri Esnaf ve Sanatkarlar Odası 319 0.71% 28 Çarşamba Motorlu Kara Nakil Vasıtaları Sahipleri Sürücüleri Esnaf Odası 1,234 2.73% 29 Çarşamba Terziler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 394 0.87% 30 Evci Esnaf ve Sanatkarlar Odası 184 0.41% 31 Havza Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 409 0.90% 32 Havza Bakkallar, Bayiler ve Manavlar Esnaf Odası 336 0.74% 33 Havza Kahveciler Esnaf Odası 278 0.61% 34 Havza Madeni İşler Kalaycılar ve Marangozlar Esnaf ve Sanatkarlar Odası 254 0.56% 35 Kavak Esnaf ve Sanatkarlar Odası 512 1.13% 36 Kavak Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 232 0.51% 37 Ladik Esnaf ve Sanatkarlar Odası 311 0.69% 38 Ladik Şoförler ve Otomobilciler ve Nakliyeciler Esnaf Odası 216 0.48% 39 Salıpazarı Esnaf ve Sanatkarlar Odası 475 1.05% 40 Salıpazarı Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 259 0.57% 41 Samsun Berberler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 610 1.35% 42 Samsun Emlak Kom.Ve Mua.Arz.Matbaa Tab ve Rek.Çiçek Hed. Eş. Kağ.ve Alçı Dek. Esnaf ve Sanat. Odası 880 1.95% 43 Samsun Lokantacılar Tatlıcılar ve Pastacılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası 1,285 2.84% 44 Samsun Umum Kuaförler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 472 1.04% 45 Samsun Anahtarcı ve Hırdavatçılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası 283 0.63% 46 Samsun Ayakkabıcılar Esnaf Odası 569 1.26% 47 Samsun Bakkallar ve Her Çeşit Bayiler Esnaf Odası 3,176 7.02% 48 Samsun Elektrik ve Elektronik ve Benzerleri Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarlar Odası 1,261 2.79% 49 Samsun Fırıncılar Esnaf ve Sanatkar Odası 279 0.62% 50 Samsun Hazır Elbiseciler Tuhafiyeciler Manifaturacılar Halıcılar ve Trikocular Esnaf Odası 1,050 2.32% 51 Samsun Hurda Oto Levazımatı Alıcı Va Satıcıları Esnaf Odası 215 0.48% 52 Samsun Kahveciler Gazinocular Büfeciler ve Müzisyenler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 2,865 6.33% 53 Samsun Kasaplar Esnaf Odası 238 0.53% 54 Samsun Kuyumcular Esnaf ve Sanatkarlar Odası 207 0.46% 55 Samsun Madeni Sanatkarlar Odası 1,602 3.54% 56 Samsun Marangozlar ve Döşemeciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 1,299 2.87% 57 Samsun Sabit Seyyar Pazarcılar ve Manavlar Esnaf Odası 446 0.99% 58 Samsun Sıhhi Tesisat ve Kaloriferciler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 753 1.66% 59 Samsun Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 3,550 7.85% 60 Samsun Terziler Konfeksiyoncular ve Benzeri Giyim Sanatkarları Esnaf Odası 890 1.97% 61 Samsun Züccaciye Bujiteri Kırtasiye ve Oyuncakçılar Esnaf Odası 510 1.13% 62 Tekkeköy Esnaf ve Sanatkarlar Odası 832 1.84% 63 Tekkeköy Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 440 0.97% 64 Terme Motorlu Kara Nakil Vasıtaları Sahipleri ve Sürücüleri ve İşçileri Esnaf Odası 544 1.20% 65 Terme Esnaf ve Sanatkarlar Odası 1,425 3.15% 66 Vezirköprü Manifaturacılar Esnaf Odası 172 0.38% 67 Vezirköprü Bakkallar Esnaf Odası 433 0.96% 68 Vezirköprü Esnaf ve Sanatkarlar Odası 687 1.52% 69 Vezirköprü Madeni İşler Esnaf ve Sanatkarlar Odası 392 0.87% 70 Vezirköprü Şoförler ve Otomobilciler Esnaf Odası 790 1.75% 71 Yakakent Esnaf ve Sanatkarlar ve Şoförler Odası 285 0.63% Toplam 45,240 Kaynak: Samsun Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği, 24.08.2011 tarihi itibariyle. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 106

DIŞ TİCARET İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 107

DIŞ TİCARET İHRACAT Samsun Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlanan İl İl Dış Ticaret Potansiyeli çalışmasına göre Sıradan olmayan ürünler ihraç eden çeşitliliği yüksek iller sınıfında değerlendirilmekte ve Samsun için Yeni Nesil Yatırım Teşvikleri önerilmektedir. 2010 yılında Samsun da yerleşik 192 firma, dünyanın 112 ülkesine ihracat gerçekleştirmiştir. Toplam ihracat tutarı sıralamasında 2010 rakamlarına göre 29. sıradadır. İhracatın büyük bir kısmı Sanayici firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir. Samsun un 2010 yılsonu itibariyle toplam ihracatı 275 Milyon$ olarak gerçekleşmiştir. 2003-2010 yılları arasında İhracat Türkiye de %141 artarken, Samsun da %394 oranında artmıştır. Samsun da 2010 yılında bir önceki yıla göre ihracat %9.6 oranında azalırken aynı dönemde Türkiye de ihracat %11.6 oranında artmıştır. YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE İHRACAT TABLOSU (2003-2010) Yıllar İhr. Firma Sayısı F.S. Değişim Toplam İhracat (Bin$) Top.İhr. Değişim Firma Başına İhracat($) Firma Başına İhr. Değişim 2003 35,587 47,252,836 1,327,812 2004 39,432 10.80% 63,167,153 33.68% 1,601,926 20.64% 2005 42,138 6.86% 73,476,408 16.32% 1,743,709 8.85% 2006 44,159 4.80% 85,534,676 16.41% 1,936,970 11.08% 2007 48,265 9.30% 107,271,750 25.41% 2,222,558 14.74% 2008 48,143-0.25% 132,027,196 23.08% 2,742,397 23.39% 2009 48,588 0.92% 102,142,613-22.64% 2,102,219-23.34% 2010 50,380 3.69% 113,980,611 11.59% 2,262,418 7.62% Kaynak: DTM İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 108

YILLAR İTİBARİYLE SAMSUN İHRACAT TABLOSU (2003-2010) Yıllar İhr.Firma Firma Sayısı Firma Sayısı Samsun İhracat İhracat Firma Başına Firma Baş. Sayısı Payı Değişim İhracat(Bin$) Payı Değişim İhracat ($) İhr.Değişim 2003 117 0.33% 55,696 0.12% 476,034 2004 136 0.34% 16.24% 108,817 0.17% 95.38% 800,122 68.08% 2005 161 0.38% 18.38% 118,872 0.16% 9.24% 738,333-7.72% 2006 150 0.34% -6.83% 158,329 0.19% 33.19% 1,055,528 42.96% 2007 174 0.36% 16.00% 218,370 0.20% 37.92% 1,254,998 18.90% 2008 210 0.44% 20.69% 459,818 0.35% 110.57% 2,189,611 74.47% 2009 209 0.43% -0.48% 304,163 0.30% -33.85% 1,455,327-33.53% 2010 192 0.38% -8.13% 275,050 0.24% -9.57% 1,432,550-1.57% Kaynak: DTM Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; Samsun un 2003 yılında %0.12 olan ihracat payının 2010 yılında %0.24 e yükseldiği, Samsun un 2003 yılında 117 olan ihracatçı firma sayısının 2010 yılında 192 ye çıktığı, Samsun un 2003 yılında 476 Bin $ olan firma başına ihracat miktarının 2010 yılı sonunda 1 milyon 432 bin $ a yükseldiği ancak yine de Türkiye ortalamasının altında kaldığı, Samsun un ihracat performansının 2008 yılından sonra düşüşe geçtiği, Görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 109

SAMSUN FİRMALARININ FASILLAR İTİBARİYLE İHRACAT RAKAMLARI (2007-2010) ($) SN FASIL ADI 2007 Yılı 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı 2010 Pay 2010 Küm. P. 1 Değirmencilik ürünleri,malt,nişasta,inülin,buğday gluteni 40,453,124 84,276,162 67,283,702 62,891,306 22.87% 22.87% 2 Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu 12,172,561 29,875,394 33,108,601 35,419,302 12.88% 35.74% 3 Demir veya çelikten eşya 5,911,442 11,710,373 13,339,248 26,948,882 9.80% 45.54% 4 Demir ve çelik 57,461,582 153,762,615 74,989,612 20,991,343 7.63% 53.17% 5 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 4,304,679 14,624,505 21,531,267 20,448,758 7.43% 60.61% 6 Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları 32,203,418 37,957,346 13,626,239 17,498,859 6.36% 66.97% 7 Ağaç ve ağaçtan mamul eşya:odun kömürü 5,387,136 5,964,871 11,562,093 10,798,076 3.93% 70.90% 8 Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar 4,084,319 18,588,286 7,532,338 8,825,756 3.21% 74.10% 9 Bakır ve bakırdan eşya 991,978 6,189,472 2,925,670 7,923,786 2.88% 76.98% 10 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer 16,479,894 21,216,220 13,170,556 7,842,603 2.85% 79.84% 11 Plastik ve plastikten mamul eşya 5,146,882 7,293,693 6,590,607 7,034,338 2.56% 82.39% 12 Meşrubat,alkollü içkiler ve sirke 1,644,261 2,713,291 3,440,598 4,909,630 1.78% 84.18% 13 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları 64,980 11,282,326 16,472 4,905,231 1.78% 85.96% 14 Aluminyum ve aluminyum eşya 4,037,981 4,958,572 4,875,690 4,737,430 1.72% 87.68% 15 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları 160,594 548,200 459,903 4,062,225 1.48% 89.16% 16 Sebze,meyva,bitki parçaları,sert kabuklu yemiş konserveleri 1,867,660 1,740,923 861,804 3,463,376 1.26% 90.42% 17 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 2,205,073 7,458,395 3,710,969 2,847,688 1.04% 91.46% 18 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 2,877,141 4,733,911 3,252,871 2,027,205 0.74% 19 Kağıt ve karton:kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya 118,169 254,076 863,021 1,770,453 0.64% 20 Esasını hububat,un,nişasta,süt teşkil eden müstahzarlar 96,566 337,710 88,113 1,699,648 0.62% 21 Kakao ve kakao müstahzarları 1,473,530 1,525,896 1,476,815 1,522,178 0.55% 22 Müzik aletleri:bunların aksam,parça ve aksesuarı 1,749,524 2,909,375 1,691,525 1,517,110 0.55% 23 Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazları,tıbbi alet, 1,424,495 2,517,842 1,436,047 1,472,550 0.54% 24 Şeker ve şeker mamulleri 2,005,834 3,389,857 1,813,277 1,338,927 0.49% 25 Cam ve cam eşya 557,982 570,347 424,918 1,149,523 0.42% 26 Yağlı tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi 24,750 117,980 287,792 1,073,263 0.39% 27 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 3,234,930 4,971,533 391,786 921,001 0.33% 28 Demiryolu ulaşım araçları vb,aksam ve parçaları 159,010 3,894 2,594,391 917,668 0.33% 29 Etler ve yenilen sakatat 43,168 174,300 32,501 799,144 0.29% 30 Ayakkabılar,getrler,tozluklar vb eşya ve aksamı 121,711 666,074 324,895 668,763 0.24% 31 Et,balık,kabuklu hayvan,yumuşakça vb hayvansal müstahzarlar 329,829 631,654 567,639 583,544 0.21% 32 Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb 68,227 482,468 327,170 510,134 0.19% 33 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 350,507 508,419 124,372 436,263 0.16% 34 İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler 32,113 61,300 71,024 357,457 0.13% 35 Kauçuk ve kauçuktan eşya 1,708,299 5,036,197 3,002,264 331,788 0.12% 36 Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar 181,166 513,010 328,557 330,927 0.12% 37 Balıklar,kabuklu hayvanlar,yumuşakçalar,diğer omurgasızlar 1,235,289 717,235 347,678 301,933 0.11% 38 Mensucattan mamul diğer eşya,kullanılmış eşya,paçavralar 156,891 3,596,406 1,526,757 299,810 0.11% 39 Taş,alçı,çimento,amyant,mika vb maddelerden eşya 2,448,697 402,927 216,420 280,908 0.10% 40 Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçaları 40,150 84,302 49,087 256,359 0.09% 41 Canlı hayvanlar 189,423 256,920 248,804 0.09% 42 İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri,madeni paralar 124,709 181,236 153,700 226,885 0.08% 43 Adi metallerden aletler,bıçakçı eşyası,sofra takımları 637,543 466,667 63,331 221,191 0.08% 44 Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 545,094 335,752 154,831 199,661 0.07% 45 Silahlar ve mühimmat,bunların aksam,parça ve aksesuarları 0 190,091 223,989 193,939 0.07% 46 Seramik mamulleri 144,632 326,220 123,307 182,797 0.07% 47 Zati eşya, kumanya ve başka yerde belirtilmeyen diğer eşyalar 140,367 148,740 132,275 168,244 0.06% 48 Adi metallerden çeşitli eşya 496,597 752,855 207,539 167,205 0.06% 49 Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yıkama-yağlama madde, 99,628 54,356 17,537 164,234 0.06% 50 Eczacılık ürünleri 45,720 1,582 32,719 157,106 0.06% 51 Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler 147,388 320,168 95,888 154,910 0.06% 52 Muhtelif kimyasal maddeler 32,127 120,940 166,329 140,019 0.05% 53 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları 88,424 78,875 30,984 127,866 0.05% 54 Gemiler,suda yüzen taşıt ve araçlar 79,116 0 62,994 0.02% 55 Örme eşya 1,026 714 28,460 62,231 0.02% 56 Tarifenin başka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar 50,946 60,236 21,978 50,461 0.02% 57 Uçucu yağlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb 11,886 17,830 898,013 49,792 0.02% 58 Deri eşya,saraciye eşyası,seyahat eşyası,bağırsaktan eşya 66,801 436,253 77,076 45,728 0.02% 59 Pamuk,pamuk ipliği ve pamuklu mensucat 4,275 33,596 154,945 42,374 0.02% 60 Odun hamuru:lifli selülozik maddelerin hamurları,hurdalar 0 0 0 42,364 0.02% 61 Çeşitli mamul eşya (kalemler, fırçalar vb) 111,435 165,032 110,875 31,265 0.01% 62 Şemsiye,baston,kamçı,kırbaç ve bunların aksamı 2,415 4,250 42,229 31,139 0.01% 63 Dokumaya elverişli bitkisel lifler,kağıt ipeği ve dokumaları 156 23,663 0.01% 64 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları 13,464 49,978 139,578 22,596 0.01% 65 Emdirilmiş,sıvanmış,kaplanmış mensucat,bunlardan teknik eşya 6,228 156,456 26,340 15,949 0.01% 66 Sentetik ve suni devamsız lifler 5,109 83,840 40,129 14,725 0.01% 67 Özel dokunmuş mensucat,dantela,duvar halıları,işlemeler 187,863 619,938 187,197 13,366 68 Gübreler 13,356 69 Örülmeye elverişli bitkisel maddeler,bitkisel müstahzarlar 59,719 11,627 70 Başlıklar ve aksamı 4,536 121,715 13,610 11,347 71 Vatka,keçe,dokunmamış mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri 146,416 234,743 36,168 10,039 72 Basılı kitap,gazete,resim vb baskı sanayi mamulu,el yazmaları 55,939 23,605 101,772 9,568 73 Saatler ve bunların aksam ve parçaları 977 6,389 442 6,201 74 Organik kimyasal müstahsallar 1,788 1,850 1,461 4,994 75 Çinko ve çinkodan eşya 1,778 0 6,714 2,095 76 Kahve,çay,paraguay çayı ve baharat 31,054 46,241 1,499 2,014 77 Hasır:saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller 143 450 719 78 Fotoğrafçılıkta,sinemacılıkta kullanılan eşya 5,582 554 564 79 Hazır kuş tüyü ve insan saçı mamulleri,yapma çiçekler 2,321 107 403 80 Canlı bitkiler ve çiçekçilik müstahzarları 1,301 81 Hububat 69,562 18,712 82 Metal cevherleri,cüruf ve kül 276,415 83 Barut,patlayıcı maddeler,pirotekni mamulleri,kibrit vb 140 84 Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler 34,856 4,172 85 Mantar ve mantardan eşya 360 4,895 86 İpek 631 8,135 87 Yün,kıl,at kılı:bunların iplik ve dokumaları 2,284 112,789 38,150 TOPLAM 218,369,709 459,818,300 304,163,300 275,049,580 Kaynak: TÜİK, sıralama 2010 yılı ihracat payına göre yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 110

SAMSUN FİRMALARI TARAFINDAN 2010 YILINDA EN FAZLA İHRACAT YAPILAN EŞYALAR SN FASIL ADI İHRACAT($) FASIL PAYI (%) Pay(%) Kümülatif(%) 1 Değirmencilik Ürünleri, Malt, Nişasta, İnülin, Buğday Gluteni 62,891,306 22.87% 22.87% 2 Yenilen Meyvalar, Kabuklu Yemişler, Turunçgil Ve Kavun Kabuğu 35,419,302 12.88% 35.74% 3 Demir Veya Çelikten Eşya 26,948,882 9.80% 45.54% 4 Demir Ve Çelik 20,991,343 7.63% 53.17% 5 Elektrikli Makina Ve Cihazlar, Aksam Ve Parçaları 20,448,758 7.43% 60.61% 6 Kazan: Makina Ve Cihazlar, Aletler, Parçaları 17,498,859 6.36% 66.97% 7 Ağaç Ve Ağaçtan Mamul Eşya:Odun Kömürü 10,798,076 3.93% 70.90% 8 Mobilyalar, Aydınlatma, Reklam Lambaları, Prefabrik Yapılar 8,825,756 3.21% 74.10% 9 Bakır Ve Bakırdan Eşya 7,923,786 2.88% 76.98% 10 Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet Ve Diğer 7,842,603 2.85% 79.84% 11 Plastik Ve Plastikten Mamul Eşya 7,034,338 2.56% 82.39% 12 Meşrubat, Alkollü İçkiler Ve Sirke 4,909,630 1.78% 84.18% 13 Hayvansal Ve Bitkisel Yağlar Ve Bunların Müstahzarları 4,905,231 1.78% 85.96% 14 Aluminyum Ve Aluminyum Eşya 4,737,430 1.72% 87.68% 15 Gıda Sanayii Kalıntı Ve Döküntüleri, Hazır Hayvan Gıdaları 4,062,225 1.48% 89.16% 16 Sebze, Meyva, Bitki Parçaları, Sert Kabuklu Yemiş Konserveleri 3,463,376 1.26% 90.42% 17 Örme Giyim Eşyası Ve Aksesuarları 2,847,688 1.04% 91.46% Diğerleri 8.54% 100.00% Kaynak: TÜİK, Samsun merkezli firmalarca yapılan ihracat İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 111

SAMSUN FİRMALARI TARAFINDAN 2010 YILINDA İHRACAT YAPILAN EŞYALAR (ISIC.R3*) Sn ISIC ISIC adı İhracat Dolar Pay(%) Pay(%) Toplam 275,065,335 Küm 1 1531 Öğütülmüş tahıl ürünleri 63,044,977 22.92% 22.92% 2 2710 Demir-çelik ana sanayi 43,707,446 15.89% 38.81% 3 113 Meyveler, sert kabuklular, içecek ve baharat bitkileri 35,421,921 12.88% 51.69% 4 2914 Sanayi fırını, ocak ve ocak ateşleyiciler 12,746,468 4.63% 56.32% 5 2720 Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi 10,378,903 3.77% 60.09% 6 2021 Tahta plaka; kontrplak, yonga levha, sunta, diğer pano ve tahtalar 9,727,603 3.54% 63.63% 7 3430 Motorlu kara taşıtlarının motorlarıyla ilgili parça ve aksesuarları 8,991,962 3.27% 66.90% 8 3130 İzole edilmiş tel ve kablolar 7,694,907 2.80% 69.70% 9 2912 Pompa, kompresör, musluk ve vana 7,034,871 2.56% 72.26% 10 2520 Plastik ürünleri 6,934,024 2.52% 74.78% 11 3610 Mobilya 6,612,320 2.40% 77.18% 12 2899 Başka yerde sınıflandırılmamış metal eşya 6,143,601 2.23% 79.41% 13 1514 Bitkisel ve hayvansal sıvı ve katı yağlar 4,893,651 1.78% 81.19% 14 1553 Bira ve malt 4,772,958 1.74% 82.93% 15 1512 Balık ürünleri 4,719,878 1.72% 84.64% 16 1810 Giyim eşyası (kürk hariç) 3,779,390 1.37% 86.02% 17 2915 Kaldırma ve taşıma teçhizatı 3,632,463 1.32% 87.34% 18 1513 İşlenmiş sebze ve meyveler 3,388,196 1.23% 88.57% 19 1543 Kakao, çikolata ve şekerleme 2,936,285 1.07% 89.64% 20 3150 Elektrik ampulü ve lambaları ile aydınlatma teçhizatı 2,036,788 0.74% 90.38% 21 1544 Makarna, şehriye, kuskus vb, unlu mamüller 1,547,013 0.56% 22 3692 Müzik aletleri 1,517,110 0.55% 23 2913 Mil yatağı, dişli, dişli takımı ve tahrik tertibatı 1,508,828 0.55% 24 3311 Tıbbi ve cerrahi teçhizat ile ortopetik araçlar 1,439,057 0.52% 25 2101 Kağıt hamuru, kağıt ve mukavva 1,295,941 0.47% 26 111 Tahıl ve başka yerde sınıflandırılmamış bitkisel ürünler 1,280,863 0.47% 27 2610 Cam ve cam ürünleri 1,174,039 0.43% 28 1730 Trikotaj (örme) ürünleri 1,174,011 0.43% 29 2930 Başka yerde sınıflandırılmamış ev aletleri 969,617 0.35% 30 3520 Demiryolu ve tramvay lokomotifleri ile vagonları 917,835 0.33% 31 2411 Ana kimyasal maddeler (kimyasal gübre ve azotlu bileşikler hariç) 819,787 0.30% 32 1410 Kum, kil ve taşocakçılığı 817,586 0.30% 33 3120 Elektrik dağıtım ve kontrol cihazları 803,407 0.29% 34 1511 Mezbahacılık 799,144 0.29% 35 2919 Diğer genel amaçlı makineler 728,724 0.26% 36 1920 Ayakkabı 668,763 0.24% 37 2022 İnşaat kerestesi 628,955 0.23% 38 5149 Atık ve hurdalar 546,194 0.20% 39 2924 Maden, taşocağı ve inşaat makineleri 494,975 0.18% 40 3699 Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler 468,036 0.17% 41 2109 Diğer kağıt ve mukavva ürünleri 450,466 0.16% 42 1721 Giyim eşyası dışındaki hazır tekstil ürünleri 431,962 0.16% 43 2929 Diğer özel amaçlı makineler 428,807 0.16% 44 2010 Kereste ve parke 427,401 0.16% 45 2422 Boya, vernik vb,kaplayıcı maddeler ile matbaa mürekkebi ve macun 420,018 0.15% 46 2893 Çatal-bıçak takımı, el aletleri ve hırdavat malzemeleri 346,541 0.13% 47 2519 Diğer kauçuk ürünleri 330,095 0.12% 48 2921 Tarım ve orman makineleri 279,706 0.10% 49 122 Başka yerde sınıflandırılmamış hayvanlar ve hayvansal ürünler 248,804 0.09% 50 2922 Takım tezgahları 224,535 0.08% 51 2424 Sabun, deterjan, temizlik, cilalama maddeleri; parfüm; kozmetik ve tuvalet malzemeleri 223,734 0.08% 52 1711 Tekstil elyafınından iplik ve dokunmuş tekstil 221,715 0.08% 53 2320 Rafine edilmiş petrol ürünleri 199,661 0.07% 54 2927 Silah ve mühimmat 193,939 0.07% 55 112 Sebze, bahçe ve kültür bitkileri ürünleri 180,374 0.07% 56 2423 Tıpta ve eczacılıkta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünler 159,294 0.06% 57 2811 Metal yapı malzemeleri 157,418 0.06% 58 2691 Yapı malzemeleri dışındaki, ateşe dayanıklı olmayan seramik eşya 156,817 0.06% 59 1554 Alkolsüz içecekler, maden ve memba suları 136,425 0.05% 60 1520 Süt ürünleri 126,016 0.05% 61 2699 Başka yerde sınıflandırılmamış metalik olmayan mineraller 120,946 0.04% 62 3312 Ölçme, kontrol, test, seyrüsefer vb, amaçlı alet ve cihazlar 119,390 0.04% 63 1541 Fırın ürünleri 114,827 0.04% 64 2812 Tank, sarnıç ve metal muhafazalar 107,877 0.04% 65 2413 Sentetik kauçuk ve plastik hammaddeler 100,314 0.04% 66 2696 Taş 99,822 0.04% 67 2694 Çimento, kireç ve alçı 95,520 0.03% 68 2429 Başka yerde sınıflandırılmamış kimyasal ürünler 88,639 0.03% 69 3230 Televizyon ve radyo alıcıları; ses ve görüntü kaydeden veya üreten teçhizat vb, ilgili araçlar 73,246 0.03% 70 3512 Eğlence ve sportif amaçlı tekneler 62,994 0.02% 71 2695 Çimento ve alçı ile sertleştirilmiş maddeler 60,140 0.02% 72 2925 Gıda, içecek ve tütün işleyen makineler 47,043 0.02% 73 1912 Bavul, el çantası vb,saraciye 41,098 0.01% 74 1729 Başka yerde sınıflandırılmamış tekstil ürünleri 37,151 0.01% 75 3410 Motorlu kara taşıtları ve motorları 31,306 0.01% 76 3190 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli teçhizat 25,007 0.01% 77 3110 Elektrik mororu, jeneratör, trasformatörler 24,493 0.01% 78 1722 Halı ve kilim 22,596 0.01% 79 2102 Oluklu karton ve mukavva ile kağıt ve mukavadan ambalajlar 21,621 0.01% 80 2222 Basımla ilgili hizmetler 21,598 0.01% 81 2693 Ateşe dayanıklı olmayan, kil ve seramik yapı malzemeleri 18,767 0.01% 82 2926 Tekstil, giyim eşyası ve deri işlemede kullanılan makineler 18,046 0.01% 83 2430 Suni ve sentetik elyaf 16,160 0.01% 84 2421 Pestisit (haşarat ilacı) ve diğer zirai-kimyasallar 14,648 0.01% 85 3693 Spor malzemeleri 14,437 0.01% 86 2029 Diğer ağaç ürünleri; hasır vb, örülerek yapılan maddeler 14,274 0.01% 87 2412 Kimyasal gübre ve azotlu bileşikler 13,356 0.00% 88 3420 Motorlu kara taşıtlarının karasörleri ve römorkları 11,636 0.00% 89 200 Ormancılık ve tomrukçuluk 11,627 0.00% 90 3000 Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları 11,316 0.00% 91 2221 Basım 11,060 0.00% 92 3210 Elektronik valf ve elektron tüpleri ile diğer elektronik parçalar 9,387 0.00% 93 2692 Ateşe dayanıklı seramik ürünleri 8,600 0.00% 94 3330 Saat 6,201 0.00% 95 3220 Radyo ve televizyon vericileri ile telefon, telgraf teçhizatı 5,972 0.00% 96 2213 Plak, kaset vb, 4,543 0.00% 97 2230 Manyetik şeritli kartlar (ses kaydı yapılmış) 4,320 0.00% 98 1549 Başka yerde sınıflandırılmamış gıda maddeleri 2,097 0.00% 99 2511 İç ve dış lastik 1,693 0.00% 100 3530 Hava ve uzay taşıtları 1,645 0.00% 101 2911 İçten yanmalı motor ve türbin; (uçak, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç) 1,224 0.00% 102 1422 Tuz 904 0.00% 103 3599 Başka yerde sınıflandırılmamış ulaşım araçları 896 0.00% 104 3320 Optik alet ve fotografçılık teçhizatı 832 0.00% 105 2211 Kitap, broşür, müzik kitapları ve diğer yayınlar 819 0.00% 106 3591 Motosiklet 734 0.00% 107 3694 Oyun ve oyuncak 563 0.00% 108 2023 Ağaçtan yapılan ambalaj malzemeleri 562 0.00% 109 2813 Buhar kazanı (merkezi kalorifer kazanları hariç) 499 0.00% 110 3313 Otomatik kontrol ve ayar alet ve cihazların aksam-parçası 226 0.00% 111 3140 Akümülatör, pil ve batarya 210 0.00% 112 2219 Diğer yayımlar 114 0.00% 113 3592 Bisiklet ve sakat taşıyıcıları 114 0.00% Kaynak: TÜİK, * (ISIC)Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 112

SAMSUN FİRMALARININ ÜLKELER İTİBARİYLE İHRACAT RAKAMLARI ($) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Aşağıdaki tabloda Samsun firmalarının 2010 yılında dünyanın 112 ülkesine yapmış olduğu 275 milyon dolarlık ihracatın ülkeler bazında miktarları yer almaktadır. En fazla ihracat Endonezya, Almanya, Irak, Mısır, İtalya, Rusya Federasyonu, Azerbaycan ve Belçika ya yapıldığı görülmektedir. Sn Ülke İhracat $ Ülke İhracat Payı (%) Sn Ülke İhracat $ Ülke İhracat Payı (%) Samsun Toplam 275,065,335 (%) Küm(%) (%) Küm(%) 1 Endonezya 38,046,208 13.83% 13.83% 60 Bosna-Hersek 258,626 0.09% 98.67% 2 Almanya 37,375,228 13.59% 27.42% 61 İrlanda 215,488 0.08% 98.75% 3 Irak 26,045,639 9.47% 36.89% 62 Özbekistan 215,118 0.08% 98.82% 4 Mısır 25,131,995 9.14% 46.03% 63 Kes,Ülke ve Böl, 168,244 0.06% 98.89% 5 İtalya 17,699,405 6.43% 52.46% 64 Güney Kore 164,471 0.06% 98.95% 6 Rusya Federasyonu 12,581,937 4.57% 57.03% 65 Gana 161,496 0.06% 99.00% 7 Azerbeycan 12,063,016 4.39% 61.42% 66 Madagaskar 154,277 0.06% 99.06% 8 Belçika 11,809,818 4.29% 65.71% 67 Tayland 139,476 0.05% 99.11% 9 İran 8,276,065 3.01% 68.72% 68 Makedonya 128,312 0.05% 99.16% 10 İngiltere 7,901,671 2.87% 71.59% 69 Peru 125,308 0.05% 99.20% 11 Fransa 7,516,772 2.73% 74.33% 70 Togo 119,705 0.04% 99.25% 12 Gürcistan 6,998,687 2.54% 76.87% 71 Güney Afrika 116,070 0.04% 99.29% 13 Filipinler 3,585,139 1.30% 78.17% 72 Portekiz 113,097 0.04% 99.33% 14 İsrail 3,344,491 1.22% 79.39% 73 Malezya 112,729 0.04% 99.37% 15 Avusturya 3,226,259 1.17% 80.56% 74 Avustralya 112,538 0.04% 99.41% 16 Suriye 3,194,662 1.16% 81.72% 75 Senegal 108,415 0.04% 99.45% 17 İsviçre 3,161,176 1.15% 82.87% 76 Maritus 104,917 0.04% 99.49% 18 Polonya 3,004,057 1.09% 83.97% 77 Meksika 98,952 0.04% 99.53% 19 Libya 2,727,054 0.99% 84.96% 78 Menemen Deri S,Bölge 94,485 0.03% 99.56% 20 Ukrayna 2,726,463 0.99% 85.95% 79 Kuveyt 84,306 0.03% 99.59% 21 Romanya 2,684,822 0.98% 86.93% 80 Litvanya 83,951 0.03% 99.62% 22 Angola 2,137,440 0.78% 87.70% 81 Arnavutluk 76,125 0.03% 99.65% 23 Hollanda 2,085,697 0.76% 88.46% 82 Kanada 72,448 0.03% 99.67% 24 Samsun Serb,Bölge 1,828,570 0.66% 89.13% 83 Çad 64,522 0.02% 99.70% 25 B,A,E, 1,611,814 0.59% 89.71% 84 Zimbabve 63,168 0.02% 99.72% 26 Maldivler 1,541,403 0.56% 90.27% 85 Burkina Faso 59,813 0.02% 99.74% 27 Benin 1,488,925 0.54% 90.81% 86 Moldova 58,118 0.02% 99.76% 28 Haiti 1,459,602 0.53% 91.34% 87 Karadag 48,520 0.02% 99.78% 29 Türkmenistan 1,435,984 0.52% 91.87% 88 Sri Lanka 46,103 0.02% 99.80% 30 Bulgaristan 1,413,935 0.51% 92.38% 89 Letonya 44,982 0.02% 99.81% 31 Gambiya 1,185,410 0.43% 92.81% 90 Japonya 43,222 0.02% 99.83% 32 Kazakistan 1,051,068 0.38% 93.19% 91 Umman 42,309 0.02% 99.85% 33 Lübnan 1,001,277 0.36% 93.56% 92 Estonya 42,197 0.02% 99.86% 34 Tanzanya 944,350 0.34% 93.90% 93 Katar 41,323 0.02% 99.88% 35 K,K,Türk,Cum, 927,250 0.34% 94.24% 94 Etiopya 36,486 0.01% 99.89% 36 Afganistan 926,928 0.34% 94.57% 95 Uruguay 30,986 0.01% 99.90% 37 Sirbistan 924,289 0.34% 94.91% 96 Hindistan 29,150 0.01% 99.91% 38 A,B,D, 886,947 0.32% 95.23% 97 Guyana 25,880 0.01% 99.92% 39 Kırgızistan 806,163 0.29% 95.53% 98 Panama 22,769 0.01% 99.93% 40 Fas 750,385 0.27% 95.80% 99 Kenya 20,400 0.01% 99.94% 41 Yunanistan 687,429 0.25% 96.05% 100 Kolombiya 15,384 0.01% 99.94% 42 İspanya 684,808 0.25% 96.30% 101 Bahreyn 14,991 0.01% 99.95% 43 Nijerya 581,515 0.21% 96.51% 102 Çek Cumhuriyeti 13,784 0.01% 99.95% 44 Kosova 490,338 0.18% 96.69% 103 Şili 12,788 99.96% 45 Suudi Arabistan 458,121 0.17% 96.85% 104 İst,Deri Serb,Böl, 12,296 99.96% 46 Tunus 424,096 0.15% 97.01% 105 Yemen 11,545 99.97% 47 Trakya Serbest Bölge 388,976 0.14% 97.15% 106 Norveç 11,353 99.97% 48 Brezilya 376,283 0.14% 97.29% 107 Filistin 10,621 99.97% 49 Cezayir 371,985 0.14% 97.42% 108 Kostarika 10,196 99.98% 50 Beyaz Rusya 368,984 0.13% 97.56% 109 Slovenya 10,046 99.98% 51 Macaristan 356,303 0.13% 97.68% 110 Tacikistan 8,216 99.98% 52 Singapur 356,233 0.13% 97.81% 111 Danimarka 7,768 99.99% 53 Ürdün 339,544 0.12% 97.94% 112 Gine 6,999 99.99% 54 Slovakya 327,398 0.12% 98.06% 113 Bangladeş 6,397 99.99% 55 Finlandiya 302,741 0.11% 98.17% 114 Hong Kong 5,995 99.99% 56 İsveç 295,232 0.11% 98.27% 115 Ege Serbest Bölge 5,853 100.00% 57 Pakistan 282,888 0.10% 98.38% 116 Guatemala 4,952 58 Çin 270,867 0.10% 98.48% 117 Malta 3,199 59 Vietnam 270,279 0.10% 98.57% 118 Zaire(Kongo Dem.Cum.) 2,429 Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 113

İTHALAT 2010 yılında Samsun da yerleşik 216 firma, dünyanın 70 ülkesinden toplam 612 milyon $ lık ithalat gerçekleştirmiştir. Samsun toplam ithalat tutarı sıralamasında 2010 rakamlarına göre 19. sıradadır. 2003-2010 yılları arasında ithalat Türkiye de %168 artarken, Samsun da %279 oranında artmıştır. Samsun da 2010 yılında bir önceki yıla göre ithalat %27.7 oranında artarken aynı dönemde Türkiye de ithalat %31.7 oranında artmıştır. YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE İTHALAT TABLOSU (2003-2010) Yıllar İthalatçı Firma Sayısı Firma Sayısı Değişim Toplam İthalat (bin$) İthalat Değişim Firma Başına İthalat ($) Firma Başı İth. Değişim 2003 43,330 69,339,692 1,600,270 2004 48,059 10.91% 97,539,766 40.67% 2,029,584 26.83% 2005 51,287 6.72% 116,774,151 19.72% 2,276,876 12.18% 2006 53,765 4.83% 139,576,174 19.53% 2,596,042 14.02% 2007 58,902 9.55% 170,062,715 21.84% 2,887,215 11.22% 2008 57,785-1.90% 201,963,574 18.76% 3,495,087 21.05% 2009 55,101-4.64% 140,928,421-30.22% 2,557,638-26.82% 2010 59,163 7.37% 185,541,758 31.66% 3,136,111 22.62% Kaynak: DTM İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 114

YILLAR İTİBARİYLE SAMSUN İTHALAT TABLOSU (2003-2010) Yıllar İthalatçı Firma Sayısı İth. Firma Sayısı Payı İth. Firma Say.Değişim Samsun İthalat (Bin$) İthalat Payı İthalat Değişim Firma Başına İthalat ($) Firma Baş. İth.Değişim 2003 150 0.35% 161,388 0.23% 1,075,917 2004 213 0.44% 42.00% 265,569 0.27% 64.55% 1,246,802 15.88% 2005 219 0.43% 2.82% 263,925 0.23% -0.62% 1,205,137-3.34% 2006 202 0.38% -7.76% 346,857 0.25% 31.42% 1,717,115 42.48% 2007 207 0.35% 2.48% 521,955 0.31% 50.48% 2,521,524 46.85% 2008 218 0.38% 5.31% 784,032 0.39% 50.21% 3,596,477 42.63% 2009 194 0.35% -11.01% 479,458 0.34% -38.85% 2,471,431-31.28% 2010 216 0.37% 11.34% 612,205 0.33% 27.69% 2,834,283 14.68% Kaynak: DTM Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; Samsun un 2003 yılında %0.23 olan ithalat payının 2010 yılında %0.33 e yükseldiği, Samsun un 2003 yılında 150 olan ithalatçı firma sayısının 2010 yılında 216 ya çıktığı, Samsun un 2003 yılında 1 milyon 75 bin $ olan firma başına ithalat miktarının 2010 yılı sonunda 2 milyon 834 bin $ a yükseldiği ve Türkiye ortalamasına yaklaştığı, Görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 115

SAMSUN FİRMALARININ FASILLAR İTİBARİYLE İTHALAT RAKAMLARI (2007-2010) ($) SN FASIL ADI 2007 Yılı 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı 2010 Pay 2010 Küm.P. 1 Demir ve çelik 202,551,090 316,897,966 161,098,987 169,855,130 27.74% 27.74% 2 Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 132,291,176 163,819,476 99,754,227 139,972,344 22.86% 50.61% 3 Hububat 56,851,999 124,059,319 95,318,240 107,671,235 17.59% 68.20% 4 Demiryolu ulaşım araçları vb,aksam ve parçaları 33,902 68,212 60,293 47,150,030 7.70% 75.90% 5 Bakır ve bakırdan eşya 11,228,196 14,319,722 20,129,329 27,640,090 4.51% 80.41% 6 Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları 26,619,752 50,172,395 11,674,340 27,393,116 4.47% 84.89% 7 Organik kimyasal müstahsallar 15,600,193 19,379,661 19,728,371 21,470,033 3.51% 88.39% 8 Yağlı tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi 9,463,099 12,086,717 12,480,535 10,739,754 1.75% 90.15% 9 Seramik mamulleri 540,720 3,035,508 3,996,818 7,146,017 1.17% 91.32% 10 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 8,792,779 10,923,624 9,623,955 6,154,137 1.01% 92.32% 11 Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazları,tıbbi alet, 2,606,357 4,609,303 4,492,089 4,236,322 0.69% 93.01% 12 Ağaç ve ağaçtan mamul eşya:odun kömürü 11,702,663 8,980,777 3,035,523 4,227,741 0.69% 93.70% 13 Kağıt ve karton:kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya 3,051,407 5,395,181 2,658,516 4,211,072 0.69% 94.39% 14 Plastik ve plastikten mamul eşya 4,128,850 3,714,832 3,444,847 3,822,776 0.62% 95.02% 15 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları 9,377,120 2,191,115 2,673,263 3,420,054 0.56% 95.57% 16 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer 1,342,628 1,734,587 1,073,746 3,182,660 0.52% 96.09% 17 Eczacılık ürünleri 3,713,383 7,454,275 2,916,770 2,879,448 0.47% 96.56% 18 Muhtelif kimyasal maddeler 696,951 1,860,925 2,366,956 2,874,059 0.47% 97.03% 19 Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu 6,623,393 7,444,516 5,666,539 2,492,995 0.41% 97.44% 20 Demir veya çelikten eşya 1,772,071 1,127,827 1,943,557 2,441,566 0.40% 97.84% 21 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları 1,363,957 2,648,529 1,478,500 1,901,396 0.31% 98.15% 22 Cam ve cam eşya 1,763,100 2,204,962 2,250,205 1,534,068 0.25% 98.40% 23 Sentetik ve suni devamsız lifler 467,274 2,103,190 281,533 1,462,381 0.24% 98.64% 24 Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar 433,686 1,543,940 1,816,744 1,087,837 0.18% 98.82% 25 Çeşitli mamul eşya (kalemler, fırçalar vb) 597,878 745,706 768,981 738,269 0.12% 98.94% 26 Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçaları 112 27,439 87,659 528,583 0.09% 99.02% 27 Kakao ve kakao müstahzarları 340,197 445,641 464,138 454,568 0.07% 28 Aluminyum ve aluminyum eşya 157,345 779,514 309,146 391,200 0.06% 29 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 4,127 549,106 0 366,653 0.06% 30 Odun hamuru:lifli selülozik maddelerin hamurları,hurdalar 59,188 318,601 2,208,416 357,152 0.06% 31 Etler ve yenilen sakatat 0 0 0 350,125 0.06% 32 İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler 79,456 163,480 244,351 310,481 0.05% 33 Adi metallerden aletler,bıçakçı eşyası,sofra takımları 212,461 173,388 583,520 292,316 0.05% 34 Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yıkama-yağlama madde, 229,554 500,092 360,530 251,805 0.04% 35 Kauçuk ve kauçuktan eşya 703,141 558,030 310,871 248,026 0.04% 36 Mensucattan mamul diğer eşya,kullanılmış eşya,paçavralar 90,332 70,714 80,093 238,017 0.04% 37 Kurşun ve kurşundan eşya 363,600 2,521,028 131,428 236,500 0.04% 38 Çinko ve çinkodan eşya 98,310 796,287 610,220 219,860 0.04% 39 Tarifenin başka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar 186,459 54,811 154,454 219,273 0.04% 40 Taş,alçı,çimento,amyant,mika vb maddelerden eşya 303,804 273,575 385,494 196,762 0.03% 41 Dokumaya elverişli bitkisel lifler,kağıt ipeği ve dokumaları 49,546 12,531 800 194,703 0.03% 42 Adi metallerden çeşitli eşya 34,214 47,318 45,260 194,217 0.03% 43 Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar 527,822 721,624 474,632 131,035 0.02% 44 Silahlar ve mühimmat,bunların aksam,parça ve aksesuarları 75,921 65,440 44,717 119,124 0.02% 45 Yün,kıl,at kılı:bunların iplik ve dokumaları 451,916 142,677 78,689 114,554 0.02% 46 Uçucu yağlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb 146,099 209,964 322,638 97,091 0.02% 47 Sebze,meyva,bitki parçaları,sert kabuklu yemiş konserveleri 96,544 107,851 178,251 96,269 0.02% 48 Örme eşya 2,694 41,483 0 90,283 0.01% 49 İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri,madeni paralar 1,150,664 1,883,844 20,037 89,824 0.01% 50 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları 538,363 341,725 198,695 82,543 0.01% 51 Emdirilmiş,sıvanmış,kaplanmış mensucat,bunlardan teknik eşya 79,241 52,137 70,158 80,722 0.01% 52 Vatka,keçe,dokunmamış mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri 59,639 2,836 25,024 74,052 0.01% 53 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 123,231 270,307 83,988 69,431 0.01% 54 Deri eşya,saraciye eşyası,seyahat eşyası,bağırsaktan eşya 281,195 279,735 50,362 59,393 0.01% 55 Nikel ve nikelden eşya 448,999 59,368 0.01% 56 Diğer adi metaller,sermetler,bunlardan eşya 22,604 52,131 0.01% 57 Pamuk,pamuk ipliği ve pamuklu mensucat 13,942 446,751 3,150 32,904 0.01% 58 Değirmencilik ürünleri,malt,nişasta,inülin,buğday gluteni 32,388 68,993 36,561 31,268 0.01% 59 Şeker ve şeker mamulleri 34,868 59,204 48,886 28,940 60 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları 42,199 1,644 34,030 24,909 61 Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb 13,685 13,214 12,033 22,596 62 Gübreler 839,005 1,534,593 451,012 19,285 63 Saatler ve bunların aksam ve parçaları 833 98,235 0 17,119 64 Zati eşya, kumanya ve başka yerde belirtilmeyen diğer eşyalar 8,179 30,549 14,672 16,953 65 Özel dokunmuş mensucat,dantela,duvar halıları,işlemeler 202,750 321,970 1,757 15,241 66 Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler 84,884 1,201,606 26,945 11,459 67 Hazır kuş tüyü ve insan saçı mamulleri,yapma çiçekler 24,921 2,319 696 4,555 68 Ayakkabılar,getrler,tozluklar vb eşya ve aksamı 0 255,827 1,060 3,491 69 Basılı kitap,gazete,resim vb baskı sanayi mamulu,el yazmaları 4,404 7,016 2,331 2,365 70 Postlar,kürkler,taklit kürkler ve mamulleri 949 71 Sanat eserleri,koleksiyon eşyası,antikalar 921 643 3,607 925 72 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 419 1,434 242 772 73 Hasır:saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller 2,891 153 583 74 Müzik aletleri:bunların aksam,parça ve aksesuarı 324 75 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 20,100 76 Balıklar,kabuklu hayvanlar,yumuşakçalar,diğer omurgasızlar 72,705 77 Canlı hayvanlar 47,558 78 Gemiler,suda yüzen taşıt ve araçlar 483,180 79 Şemsiye,baston,kamçı,kırbaç ve bunların aksamı 16,510 80 Örülmeye elverişli bitkisel maddeler,bitkisel müstahzarlar 5,895 81 Başlıklar ve aksamı 13,059 484 82 Kahve,çay,paraguay çayı ve baharat 35,474 29,425 4,827 83 Hava taşıtları,uzay araçları,aksam ve parçaları 2,150 5,953 TOPLAM 521,955,425 784,031,905 479,457,692 612,205,229 Kaynak: TÜİK, sıralama 2010 yılı ithalat payına göre yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 116

SAMSUN FİRMALARI TARAFINDAN 2010 YILINDA EN FAZLA İTHAL EDİLEN EŞYALAR SN FASIL ADI İTHALAT($) Fasıl Payı(%) Pay(%) Kümülatif (%) 1 Demir ve çelik 169,855,130 27.74% 27.74% 2 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahsalları, mumlar 139,972,344 22.86% 50.61% 3 Hububat 107,671,235 17.59% 68.20% 4 Demiryolu ulaşım araçları vb, aksam ve parçaları 47,150,030 7.70% 75.90% 5 Bakır ve bakırdan eşya 27,640,090 4.51% 80.41% 6 Kazan: makina ve cihazlar, aletler, parçaları 27,393,116 4.47% 84.89% 7 Organik kimyasal müstahsallar 21,470,033 3.51% 88.39% 8 Yağlı tohum ve meyvalar, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi 10,739,754 1.75% 90.15% 9 Seramik mamulleri 7,146,017 1.17% 91.32% 10 Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları 6,154,137 1.01% 92.32% Diğerleri 7.68% 100.00% Kaynak: TÜİK, Samsun merkezli firmalarca yapılan ithalat İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 117

SAMSUN FİRMALARI TARAFINDAN 2010 YILINDA İTHAL EDİLEN EŞYALAR (ISIC.R3*) Sn ISIC ISIC adı İthalat Dolar Pay(%) Küm.Pay(%) 1 5149 Atık ve hurdalar 164,319,361 26.84% 26.84% 2 1010 Maden kömürü 139,969,447 22.86% 49.70% 3 111 Tahıl ve başka yerde sınıflandırılmamış bitkisel ürünler 118,074,070 19.29% 68.99% 4 3520 Demiryolu ve tramvay lokomotifleri ile vagonları 47,150,030 7.70% 76.69% 5 2720 Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi 27,927,502 4.56% 81.25% 6 2411 Ana kimyasal maddeler (kimyasal gübre ve azotlu bileşikler hariç) 19,748,260 3.23% 84.48% 7 2710 Demir-çelik ana sanayi 9,129,817 1.49% 85.97% 8 2922 Takım tezgahları 8,344,948 1.36% 87.33% 9 2693 Ateşe dayanıklı olmayan, kil ve seramik yapı malzemeleri 6,920,545 1.13% 88.46% 10 2929 Diğer özel amaçlı makineler 5,022,334 0.82% 89.28% 11 2423 Tıpta ve eczacılıkta kullanılan kimyasal ve bitkisel kaynaklı ürünler 4,800,320 0.78% 90.07% 12 3190 Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli teçhizat 4,262,654 0.70% 90.77% 13 3311 Tıbbi ve cerrahi teçhizat ile ortopetik araçlar 3,484,378 0.57% 91.33% 14 1514 Bitkisel ve hayvansal sıvı ve katı yağlar 3,223,090 0.53% 91.86% 15 2109 Diğer kağıt ve mukavva ürünleri 2,996,375 0.49% 92.35% 16 2919 Diğer genel amaçlı makineler 2,881,742 0.47% 92.82% 17 2520 Plastik ürünleri 2,659,224 0.43% 93.26% 18 113 Meyveler, sert kabuklular, içecek ve baharat bitkileri 2,492,995 0.41% 93.66% 19 3430 Motorlu kara taşıtlarının motorlarıyla ilgili parça ve aksesuarları 2,401,728 0.39% 94.05% 20 1711 Tekstil elyafınından iplik ve dokunmuş tekstil 1,983,450 0.32% 94.38% 21 2921 Tarım ve orman makineleri 1,944,892 0.32% 22 2923 Metalurji makineleri 1,863,224 0.30% 23 2924 Maden, taşocağı ve inşaat makineleri 1,766,551 0.29% 24 2913 Mil yatağı, dişli, dişli takımı ve tahrik tertibatı 1,566,236 0.26% 25 2421 Pestisit (haşarat ilacı) ve diğer zirai-kimyasallar 1,566,046 0.26% 26 2101 Kağıt hamuru, kağıt ve mukavva 1,506,412 0.25% 27 2899 Başka yerde sınıflandırılmamış metal eşya 1,489,657 0.24% 28 3110 Elektrik mororu, jeneratör, trasformatörler 1,417,752 0.23% 29 2610 Cam ve cam ürünleri 1,316,546 0.22% 30 3410 Motorlu kara taşıtları ve motorları 1,233,623 0.20% 31 2010 Kereste ve parke 1,224,120 0.20% 32 2021 Tahta plaka; kontrplak, yonga levha, sunta, diğer pano ve tahtalar 1,191,656 0.19% 33 2413 Sentetik kauçuk ve plastik hammaddeler 1,163,552 0.19% 34 2925 Gıda, içecek ve tütün işleyen makineler 1,138,651 0.19% 35 2022 İnşaat kerestesi 1,135,569 0.19% 36 2912 Pompa, kompresör, musluk ve vana 1,050,791 0.17% 37 3610 Mobilya 1,031,933 0.17% 38 2429 Başka yerde sınıflandırılmamış kimyasal ürünler 986,270 0.16% 39 3699 Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler 869,628 0.14% 40 2699 Başka yerde sınıflandırılmamış metalik olmayan mineraller 749,658 0.12% 41 2915 Kaldırma ve taşıma teçhizatı 618,241 0.10% 42 3312 Ölçme, kontrol, test, seyrüsefer vb, amaçlı alet ve cihazlar 582,899 0.10% 43 3693 Spor malzemeleri 515,969 0.08% 44 2893 Çatal-bıçak takımı, el aletleri ve hırdavat malzemeleri 478,198 0.08% 45 1543 Kakao, çikolata ve şekerleme 454,568 0.07% 46 2914 Sanayi fırını, ocak ve ocak ateşleyiciler 448,331 0.07% 47 200 Ormancılık ve tomrukçuluk 421,483 0.07% 48 1810 Giyim eşyası (kürk hariç) 367,300 0.06% 49 1511 Mezbahacılık 350,125 0.06% 50 112 Sebze, bahçe ve kültür bitkileri ürünleri 265,596 0.04% 51 2424 Sabun, deterjan, temizlik, cilalama maddeleri; parfüm; kozmetik ve tuvalet malzemeleri 252,507 0.04% 52 2692 Ateşe dayanıklı seramik ürünleri 250,631 0.04% 53 2519 Diğer kauçuk ürünleri 247,444 0.04% 54 1721 Giyim eşyası dışındaki hazır tekstil ürünleri 238,017 0.04% 55 2029 Diğer ağaç ürünleri; hasır vb, örülerek yapılan maddeler 235,386 0.04% 56 2911 İçten yanmalı motor ve türbin; (uçak, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç) 232,977 0.04% 57 121 Sığır, koyun, keçi, at, eşek, bardo, katır v,b, 219,273 0.04% 58 3120 Elektrik dağıtım ve kontrol cihazları 176,278 0.03% 59 3150 Elektrik ampulü ve lambaları ile aydınlatma teçhizatı 167,182 0.03% 60 2927 Silah ve mühimmat 119,124 0.02% 61 2812 Tank, sarnıç ve metal muhafazalar 106,684 0.02% 62 1729 Başka yerde sınıflandırılmamış tekstil ürünleri 97,393 0.02% 63 1513 İşlenmiş sebze ve meyveler 96,269 0.02% 64 3320 Optik alet ve fotografçılık teçhizatı 95,399 0.02% 65 1730 Trikotaj (örme) ürünleri 90,408 0.01% 66 3000 Büro, muhasebe ve bilgi işleme makinaları 89,180 0.01% 67 2422 Boya, vernik vb,kaplayıcı maddeler ile matbaa mürekkebi ve macun 85,682 0.01% 68 3691 Kuyumculuk ve ilgili maddeler 83,632 0.01% 69 1723 Halat, ip, sicim ve ağ 72,622 0.01% 70 1531 Öğütülmüş tahıl ürünleri 71,323 0.01% 71 1912 Bavul, el çantası vb,saraciye 59,393 0.01% 72 1429 Başka yerde sınıflandırılmamış madencilik ve taşocakçılığı 50,155 0.01% 73 2430 Suni ve sentetik elyaf 50,073 0.01% 74 1520 Süt ürünleri 47,276 0.01% 75 1549 Başka yerde sınıflandırılmamış gıda maddeleri 45,129 0.01% 76 1532 Nişasta ve nişastalı ürünler 43,494 0.01% 77 3210 Elektronik valf ve elektron tüpleri ile diğer elektronik parçalar 40,876 0.01% 78 2695 Çimento ve alçı ile sertleştirilmiş maddeler 35,994 0.01% 79 2221 Basım 35,965 0.01% 80 3592 Bisiklet ve sakat taşıyıcıları 35,604 0.01% 81 2102 Oluklu karton ve mukavva ile kağıt ve mukavadan ambalajlar 31,634 0.01% 82 2222 Basımla ilgili hizmetler 31,309 0.01% 83 1722 Halı ve kilim 24,909 0.00% 84 2412 Kimyasal gübre ve azotlu bileşikler 19,285 0.00% 85 1542 Şeker 19,078 0.00% 86 3330 Saat 17,119 0.00% 87 2811 Metal yapı malzemeleri 12,842 0.00% 88 1410 Kum, kil ve taşocakçılığı 12,737 0.00% 89 3220 Radyo ve televizyon vericileri ile telefon, telgraf teçhizatı 12,217 0.00% 90 2691 Yapı malzemeleri dışındaki, ateşe dayanıklı olmayan seramik eşya 10,207 0.00% 91 1421 Kimya ve gübre sanayiinde kullanılan mineraller 6,539 0.00% 92 2926 Tekstil, giyim eşyası ve deri işlemede kullanılan makineler 6000 0.00% 93 3230 Televizyon ve radyo alıcıları; ses ve görüntü kaydeden veya üreten teçhizat vb, ilgili araçlar 4,782 0.00% 94 2930 Başka yerde sınıflandırılmamış ev aletleri 3,799 0.00% 95 1920 Ayakkabı 3,491 0.00% 96 2320 Rafine edilmiş petrol ürünleri 2,897 0.00% 97 3130 İzole edilmiş tel ve kablolar 1,513 0.00% 98 3313 Otomatik kontrol ve ayar alet ve cihazların aksam-parçası 1,499 0.00% 99 1820 Kürk mamülleri 949 0.00% 100 9214 Dramatik sanatlar, müzik ve diğer sanat faaliyetleri 925 0.00% 101 3420 Motorlu kara taşıtlarının karasörleri ve römorkları 885 0.00% 102 2511 İç ve dış lastik 582 0.00% 103 2213 Plak, kaset vb, 387 0.00% 104 3692 Müzik aletleri 324 0.00% 105 7421 Mimarlık, mühendislik faaliyetleri ve ilgili teknik faliyetler 203 0.00% Kaynak: TÜİK, * (ISIC)Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 118

SAMSUN FİRMALARININ ÜLKELER İTİBARİYLE İTHALAT RAKAMLARI ($) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Aşağıdaki tabloda Samsun firmalarının 2010 yılında dünyanın 68 ülkesinden yapmış olduğu 612 milyon dolarlık ithalatın ülkeler bazında miktarları yer almaktadır. En fazla ithalat Rusya Federasyonu, ABD, İtalya, Almanya, Romanya ve Çin den yapıldığı görülmektedir. Sn Ülke İthalat $ Ülke İthalat Payı (%) Sn Ülke İthalat $ Ülke İthalat Payı (%) Toplam 612,205,229 (%) Küm(%) (%) Küm(%) 1 Rusya Federasyonu 236,218,356 38.58% 38.58% 36 Brezilya 570,121 0.09% 99.33% 2 A.B.D. 109,578,006 17.90% 56.48% 37 Çek Cumhuriyeti 356,978 0.06% 99.39% 3 İtalya 52,220,954 8.53% 65.01% 38 Avusturya 350,817 0.06% 99.45% 4 Almanya 34,545,968 5.64% 70.66% 39 Hırvatistan 344,880 0.06% 99.50% 5 Romanya 27,866,703 4.55% 75.21% 40 İsviçre 271,640 0.04% 99.55% 6 Çin 26,119,509 4.27% 79.47% 41 Kanada 232,658 0.04% 99.59% 7 Kazakistan 16,758,944 2.74% 82.21% 42 Trakya Serbest Bölge 228,136 0.04% 99.62% 8 Bulgaristan 15,962,607 2.61% 84.82% 43 Ekvator 221,356 0.04% 99.66% 9 Güney Afrika 13,748,782 2.25% 87.07% 44 Endonezya 219,229 0.04% 99.69% 10 Ukrayna 10,193,316 1.67% 88.73% 45 Yunanistan 209,736 0.03% 99.73% 11 Macaristan 8,022,848 1.31% 90.04% 46 Suudi Arabistan 196,507 0.03% 99.76% 12 Hindistan 6,345,323 1.04% 91.08% 47 İrlanda 190,545 0.03% 99.79% 13 İran 5,894,317 0.96% 92.04% 48 Ürdün 154,480 0.03% 99.82% 14 Nijerya 5,695,112 0.93% 92.97% 49 Slovakya 147,529 0.02% 99.84% 15 İspanya 5,666,801 0.93% 93.90% 50 Malezya 135,217 0.02% 99.86% 16 Gürcistan 4,200,448 0.69% 94.58% 51 Togo 124,263 0.02% 99.88% 17 Japonya 2,938,527 0.48% 95.06% 52 Gana 123,723 0.02% 99.90% 18 Samsun Serb,Bölge 2,319,885 0.38% 95.44% 53 Uganda 114,228 0.02% 99.92% 19 Fransa 2,261,873 0.37% 95.81% 54 Hong Kong 99,751 0.02% 99.94% 20 Azerbeycan 2,076,600 0.34% 96.15% 55 Mozambik 68,623 0.01% 99.95% 21 Güney Kore 2,069,833 0.34% 96.49% 56 İsrail 64,801 0.01% 99.96% 22 Hollanda 1,821,930 0.30% 96.79% 57 Vietnam 63,229 0.01% 99.97% 23 Özbekistan 1,583,161 0.26% 97.04% 58 Makedonya 41,380 0.01% 99.98% 24 Tayvan 1,428,991 0.23% 97.28% 59 Irak 37,414 0.01% 99.98% 25 Polonya 1,363,056 0.22% 97.50% 60 Peru 24,929 99.99% 26 Moldova 1,324,843 0.22% 97.72% 61 Kırgızistan 23,680 99.99% 27 Finlandiya 1,313,270 0.21% 97.93% 62 Suriye 16,430 99.99% 28 Burkina Faso 1,227,469 0.20% 98.13% 63 Tayland 10,816 100.00% 29 İngiltere 1,212,642 0.20% 98.33% 64 Fas 8,851 30 Norveç 1,122,306 0.18% 98.51% 65 Meksika 7,135 31 Belçika 1,114,383 0.18% 98.70% 66 Estonya 3,285 32 Pakistan 1,015,051 0.17% 98.86% 67 Portekiz 3,040 33 İsveç 952,067 0.16% 99.02% 68 ABD Küçük Out,Ad, 412 34 Danimarka 690,538 0.11% 99.13% 69 Kolombiya 335 35 Mısır 664,531 0.11% 99.24% 70 Slovenya 125 Kaynak: TÜİK Grafikler: Samsun TSO İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 119

TÜRKİYE VE SAMSUN TOPLAM DIŞ TİCARET HACMİ TABLOSU (2003-2010)(BİN$) Yıllar Samsun Türkiye İhracat İthalat İhr/İth Top.Dış Ticaret Pay(%) İhracat İthalat İhr/İth Top.Dış Ticaret 2003 55,696 161,388 34.5% 217,083 0.19% 47,252,836 69,339,692 68.1% 116,592,528 2004 108,817 265,569 41.0% 374,386 0.23% 63,167,153 97,539,766 64.8% 160,706,919 2005 118,872 263,925 45.0% 382,797 0.20% 73,476,408 116,774,151 62.9% 190,250,559 2006 158,329 346,857 45.6% 505,186 0.22% 85,534,676 139,576,174 61.3% 225,110,850 2007 218,370 521,955 41.8% 740,325 0.27% 107,271,750 170,062,715 63.1% 277,334,464 2008 459,818 784,032 58.6% 1,243,850 0.37% 132,027,196 201,963,574 65.4% 333,990,770 2009 304,163 479,458 63.4% 783,621 0.32% 102,142,613 140,928,421 72.5% 243,071,034 2010 275,050 612,205 44.9% 887,255 0.30% 113,980,611 185,541,758 61.4% 299,522,370 Kaynak: DTM İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 120

KİŞİ BAŞINA İHRACAT VE İTHALAT RAKAMLARI ($) (2007-2010) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI YIL TÜRKİYE SAMSUN SAMSUN PAY (%) Kişi başına hracat Kişi başına ithalat Kişi başına ihracat Kişi başına ithalat Kişi başına ihracat Kişi başına ithalat 2007 1,520 2,409 178 425 11.7% 17.6% 2008 1,846 2,824 373 636 20.2% 22.5% 2009 1,408 1,942 243 384 17.3% 19.8% 2010 1,546 2,517 220 489 14.2% 19.4% Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafiklerden de görüldüğü gibi Samsun da kişi başına ihracat ve ithalat rakamları Türkiye ortalamasının çok altındadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 121

TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ (TİM) İLK 1000 İHRACATÇI LİSTESİ (2007-2010) 2007 2007 Sıra Firma Adı 2007 İhracatı ($) İlk 500 192 ARAŞTIRMAYA KATILMIYOR 61,829,510.92 207 YEŞİLYURT DEMİR ÇEKME SAN. TİC. LTD. ŞTİ. 58,173,950.73 İkinci 500 687 AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 19,811,592.11 727 BAFRA ERİŞ UN YEM GIDA SAN. VE TİC. A.Ş. 18,911,577.86 932 ULUSOY UN SANAYİ VE TİC. A.Ş. 15,105,203.36 Kaynak: www.tim.org.tr 2008 2008 Sıra 2007 Sıra Firma Adı 2008 İhracatı ($) İlk 500 84 207 YEŞİLYURT DEMİR ÇEKME SAN. TİC. LTD. ŞTİ. 151,233,881.03 117 192 ARAŞTIRMAYA KATILMIYOR 114,551,630.64 434 932 ULUSOY UN SANAYİ VE TİC. A.Ş. 34,536,513.10 478 687 AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 31,846,359.48 İkinci 500 505 727 BAFRA ERİŞ UN YEM GIDA SAN. VE TİC. A.Ş. 30,202,883.20 895 - YILMAZ TARIM ÜRÜN. TİC. VE SAN. A.Ş. 17,928,071.42 Kaynak: www.tim.org.tr 2009 2009 Sıra 2008 Sıra Firma Adı 2009 ihracat($) İlk 500 140 84 YEŞİLYURT DEMİR ÇELİK END. VE LİMAN İŞL. LTD. ŞTİ. 74,191,233.4 304 434 ULUSOY UN SANAYİ VE TİC. A.Ş. 39,812,634.6 İkinci 500 625 - TERME TERSANESİ A.Ş. 21,101,557.2 679 895 YILMAZ TARIM ÜRÜN. TİC. VE SAN. A.Ş. 19,450,020.2 709 478 AS ÇELİK DÖKÜM İŞLEME SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 18,874,945.6 908 - SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş. 15,154,714.5 Kaynak: www.tim.org.tr 2010 2010 Sıra 2009 Sıra Firma Adı 2010 İhracat ($) İlk 500 315 304 ULUSOY UN SAN. VE TİC. A.Ş. 43,398,289.04 479 908 SAMSUN MAKİNA SANAYİ A.Ş. 30,044,886.52 İkinci 500 793 679 YILMAZ TARIM ÜRÜN. TİC. VE SAN. A.Ş. 19,992,628.98 809 140 YEŞİLYURT DEMİR ÇELİK END. VE LİMAN İŞL. LTD. ŞTİ. 19,606,356.59 899 - ADININ AÇIKLANMASINI İSTEMİYOR 17,666,838.70 Kaynak: www.tim.org.tr SAMSUN YILLAR İTİBARİYLE TİM İLK 1000 İHRACATÇI SAYISI (2007-2010) Yıllar İlk 500 İkinci 500 İlk 1000 2007 2 3 5 2008 4 2 6 2009 2 4 6 2010 2 3 5 Kaynak: www.tim.org.tr Yukarıdaki tablo ve grafiklerden de görüldüğü gibi Türkiye İhracatçılar Meclisinin açıkladığı İlk 1000 ihracatçı listesinde 2009 yılında 6 Samsunlu firma, 2010 yılında 5 Samsunlu firma yer almıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 122

SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ DIŞ TİCARET VERİLERİ İTHALAT İŞLEMLERİ Samsun Gümrük Müdürlüğü tarafından 2010 yılında en fazla ithal işlemi yapılan eşya fasılları;1.mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar, 2.Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları, 3.Hububat, 4.Demir ve çelik, 5.Gübreler, 6.İnorganik kimyasal, müstahsallar, organik, inorganik bileşikler, 7.Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları, 8.Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları, 9.Ağaç ve ağaçtan mamul eşya:odun kömürü ve10.tuz, kükürt, toprak ve taşlar,alçılar ve çimento dur. SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ FASILLAR İTİBARİYLE İTHALAT DEĞERLERİ (2010 YILI),($) Sn Fasıl adı İthalat Dolar Pay(%) Küm.Pay Toplam 4,594,922,622 1 Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 3,509,117,411 76.37% 76.37% 2 Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları 260,882,809 5.68% 82.05% 3 Hububat 242,343,783 5.27% 87.32% 4 Demir ve çelik 217,644,129 4.74% 92.06% 5 Gübreler 127,421,283 2.77% 94.83% 6 İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler 67,797,243 1.48% 96.31% 7 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 62,804,609 1.37% 97.67% 8 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları 27,422,446 0.60% 98.27% 9 Ağaç ve ağaçtan mamul eşya:odun kömürü 20,483,654 0.45% 98.72% 10 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 17,572,644 0.38% 99.10% 11 Yağlı tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi 7,256,268 0.16% 99.26% 12 Organik kimyasal müstahsallar 4,968,941 0.11% 99.36% 13 Bakır ve bakırdan eşya 4,512,900 0.10% 99.46% 14 Şeker ve şeker mamulleri 3,816,217 0.08% 99.55% 15 Demir veya çelikten eşya 3,684,665 0.08% 99.63% 16 Canlı hayvanlar 3,366,352 0.07% 99.70% 17 Kurşun ve kurşundan eşya 1,870,415 0.04% 99.74% 18 Metal cevherleri,cüruf ve kül 1,857,543 0.04% 99.78% 19 Cam ve cam eşya 1,516,155 0.03% 99.81% 20 Eczacılık ürünleri 1,487,346 0.03% 99.85% 21 Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu 1,469,686 0.03% 99.88% 22 Muhtelif kimyasal maddeler 1,429,039 0.03% 99.91% 23 Çinko ve çinkodan eşya 1,198,181 0.03% 99.93% 24 Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazları,tıbbi alet, 802,837 0.02% 99.95% 25 Plastik ve plastikten mamul eşya 595,489 0.01% 99.97% 26 Kağıt ve karton:kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya 448,814 0.01% 99.97% 27 Kauçuk ve kauçuktan eşya 214,426 0.00% 99.98% 28 Demiryolu ulaşım araçları vb,aksam ve parçaları 195,691 0.00% 99.98% 29 Kakao ve kakao müstahzarları 181,475 0.00% 99.99% 30 Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar 152,286 0.00% 99.99% 31 Etler ve yenilen sakatat 150,403 0.00% 99.99% 32 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 80,315 0.00% 100.00% 33 Taş,alçı,çimento,amyant,mika vb maddelerden eşya 58,068 34 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları 45,563 35 Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yıkama-yağlama madde, 36,917 36 Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçaları 20,472 37 Adi metallerden aletler,bıçakçı eşyası,sofra takımları 8,009 38 Seramik mamulleri 3,010 39 Ayakkabılar,getrler,tozluklar vb eşya ve aksamı 2,220 40 Aluminyum ve aluminyum eşya 1,883 41 Adi metallerden çeşitli eşya 1,025 Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 123

2010 YILI SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ ÜLKELER İTİBARİYLE İTHALAT ($) SN Ülke Adı İthalat Dolar İthalat (%) Küm.(%) SN Ülke Adı İthalat Dolar İthalat(%) 1 Rusya Federasyonu 3,496,088,075 76.09% 76.09% 26 Azerbeycan 4,968,379 0.11% 2 A.B.D. 229,021,402 4.98% 81.07% 27 Özbekistan 4,757,736 0.10% 3 Kazakistan 144,080,009 3.14% 84.21% 28 Polonya 4,070,098 0.09% 4 Ukrayna 141,732,979 3.08% 87.29% 29 Mısır 3,863,372 0.08% 5 Romanya 83,972,783 1.83% 89.12% 30 Danimarka 3,124,242 0.07% 6 Fransa 73,082,155 1.59% 90.71% 31 Avusturya 3,057,707 0.07% 7 Güney Kore 66,880,283 1.46% 92.16% 32 Kanada 2,480,057 0.05% 8 Fas 55,410,063 1.21% 93.37% 33 Hırvatistan 2,336,634 0.05% 9 Gürcistan 35,918,840 0.78% 94.15% 34 İran 1,865,356 0.04% 10 Çin 29,914,700 0.65% 94.80% 35 Belçika 1,495,358 0.03% 11 Hindistan 28,008,342 0.61% 95.41% 36 Türkmenistan 1,465,784 0.03% 12 Tunus 20,342,567 0.44% 95.85% 37 İngiltere 1,282,489 0.03% 13 Almanya 20,191,171 0.44% 96.29% 38 Hollanda 821,592 0.02% 14 Macaristan 19,285,499 0.42% 96.71% 39 Moldova 541,598 0.01% 15 Vietnam 15,888,790 0.35% 97.06% 40 Portekiz 202,107 16 Güney Afrika 15,355,707 0.33% 97.39% 41 Norveç 86,646 17 Çek Cumhuriyeti 13,941,002 0.30% 97.70% 42 Kırgızistan 55,080 18 Bulgaristan 13,753,924 0.30% 98.00% 43 Slovakya 50,155 19 İsrail 13,692,823 0.30% 98.29% 44 Irak 37,414 20 Yunanistan 10,656,599 0.23% 98.53% 45 Suriye 16,430 21 İtalya 9,482,111 0.21% 98.73% 46 Singapur 10,543 22 Finlandiya 6,018,488 0.13% 98.86% 47 İsviçre 7,066 23 İspanya 5,230,239 0.11% 98.98% 48 Japonya 1,538 24 Mozambik 5,228,286 0.11% 99.09% 49 Tayvan 700 25 Samsun Srb.Bölge 5,147,104 0.11% 99.20% 50 Tayland 600 Toplam 4,594,922,622 Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 124

İHRACAT İŞLEMLERİ Samsun Gümrük Müdürlüğü tarafından 2010 yılında en fazla ihraç işlemi yapılan eşya fasılları; 1. Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu, 2. Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular, 3. Metal cevherleri,cüruf ve kül, 4. Demir ve çelik, 5. Demir veya çelikten eşya, 6. Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları, 7. Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları dır. SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ FASILLAR İTİBARİYLE İHRACAT DEĞERLERİ (2010 YILI),($) Sn Fasıl adı İhracat Dolar Pay(%) Küm. Pay 922,521,752 1 Yenilen meyvalar,kabuklu yemişler,turunçgil ve kavun kabuğu 345,649,919 37.47% 37.47% 2 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 199,265,942 21.60% 59.07% 3 Metal cevherleri,cüruf ve kül 188,429,347 20.43% 79.49% 4 Demir ve çelik 27,736,941 3.01% 82.50% 5 Demir veya çelikten eşya 25,029,682 2.71% 85.21% 6 Kazan:makina ve cihazlar,aletler,parçaları 20,164,182 2.19% 87.40% 7 Elektrikli makina ve cihazlar,aksam ve parçaları 16,655,103 1.81% 89.20% 8 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları 13,172,000 1.43% 90.63% 9 Ayakkabılar,getrler,tozluklar vb eşya ve aksamı 12,790,465 1.39% 92.02% 10 Tuz,kükürt,toprak ve taşlar,alçılar ve çimento 12,314,448 1.33% 93.35% 11 Gübreler 9,547,050 1.03% 94.39% 12 Yağlı tohum ve meyvalar,sanayi bitkileri,saman,hayvan yemi 7,345,493 0.80% 95.18% 13 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları 5,376,642 0.58% 95.77% 14 Ağaç ve ağaçtan mamul eşya:odun kömürü 4,984,879 0.54% 96.31% 15 Mobilyalar,aydınlatma,reklam lambaları,prefabrik yapılar 4,082,141 0.44% 96.75% 16 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri,hazır hayvan gıdaları 4,042,322 0.44% 97.19% 17 Motorlu kara taşıtları,traktör,bisiklet,motosiklet ve diğer 2,947,538 0.32% 97.51% 18 Plastik ve plastikten mamul eşya 2,686,499 0.29% 97.80% 19 Gemiler,suda yüzen taşıt ve araçlar 2,325,000 0.25% 98.05% 20 Taş,alçı,çimento,amyant,mika vb maddelerden eşya 2,046,813 0.22% 98.27% 21 Mineral yakıtlar,mineral yağlar ve müstahsalları,mumlar 1,812,663 0.20% 98.47% 22 Değirmencilik ürünleri,malt,nişasta,inülin,buğday gluteni 1,604,594 0.17% 98.64% 23 Şeker ve şeker mamulleri 1,546,242 0.17% 98.81% 24 Kakao ve kakao müstahzarları 1,522,178 0.17% 98.98% 25 Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler 1,029,250 0.11% 99.09% 26 Demiryolu ulaşım araçları vb,aksam ve parçaları 917,835 0.10% 99.19% 27 Cam ve cam eşya 827,501 0.09% 99.28% 28 Vatka,keçe,dokunmamış mensucat,özel iplik,sicim ve mamulleri 759,340 0.08% 99.36% 29 Etler ve yenilen sakatat 747,171 0.08% 99.44% 30 Zati eşya, kumanya ve başka yerde belirtilmeyen diğer eşyalar 553,448 0.06% 99.50% 31 Kağıt ve karton:kağıt hamurundan kağıt ve kartondan eşya 525,654 0.06% 99.56% 32 Sebze,meyva,bitki parçaları,sert kabuklu yemiş konserveleri 461,444 0.05% 99.61% 33 Muhtelif kimyasal maddeler 418,352 0.05% 99.65% 34 Et,balık,kabuklu hayvan,yumuşakça vb hayvansal müstahzarlar 405,544 0.04% 99.70% 35 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları 335,921 0.04% 99.73% 36 Oyuncaklar,oyun ve spor malzemeleri,aksam ve parçaları 270,114 0.03% 99.76% 37 Balıklar,kabuklu hayvanlar,yumuşakçalar,diğer omurgasızlar 247,553 0.03% 99.79% 38 Aluminyum ve aluminyum eşya 208,085 0.02% 99.81% 39 Mensucattan mamul diğer eşya,kullanılmış eşya,paçavralar 198,015 0.02% 99.83% 40 Seramik mamulleri 195,787 0.02% 99.85% 41 Bakır ve bakırdan eşya 182,478 0.02% 99.87% 42 Adi metallerden çeşitli eşya 146,523 0.02% 99.89% 43 İnorganik kimyasal müstahsallar,organik,inorganik bileşikler 134,197 0.01% 99.90% 44 Esasını hububat,un,nişasta,süt teşkil eden müstahzarlar 113,008 0.01% 99.92% 45 Sabunlar,yüzey aktif organik maddeler,yıkama-yağlama madde, 102,333 0.01% 99.93% 46 Organik kimyasal müstahsallar 91,174 0.01% 99.94% 47 Kauçuk ve kauçuktan eşya 77,497 0.01% 99.95% 48 Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa,boya,macun,sakızlar 68,943 0.01% 99.95% 49 Canlı bitkiler ve çiçekçilik müstahzarları 60,464 0.01% 99.96% 50 Özel dokunmuş mensucat,dantela,duvar halıları,işlemeler 58,891 0.01% 99.97% 51 Albüminoid maddeler,tutkallar,enzimler vb 46,813 0.01% 99.97% 52 Optik,fotoğraf,sinema,ölçü,kontrol,ayar cihazları,tıbbi alet, 43,231 0.00% 99.98% 53 Odun hamuru:lifli selülozik maddelerin hamurları,hurdalar 42,364 0.00% 99.98% 54 Silahlar ve mühimmat,bunların aksam,parça ve aksesuarları 29,915 0.00% 99.98% 55 Deri eşya,saraciye eşyası,seyahat eşyası,bağırsaktan eşya 27,214 0.00% 99.99% 56 Adi metallerden aletler,bıçakçı eşyası,sofra takımları 26,685 0.00% 99.99% 57 Canlı hayvanlar 25,492 0.00% 99.99% 58 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları 14,497 0.00% 99.99% 59 Sentetik ve suni devamsız lifler 13,049 0.00% 100.00% 60 Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler 6,875 61 İnciler,kıymetli taş ve metal mamulleri,madeni paralar 6,076 62 Basılı kitap,gazete,resim vb baskı sanayi mamulu,el yazmaları 5,576 63 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 3,221 64 Emdirilmiş,sıvanmış,kaplanmış mensucat,bunlardan teknik eşya 2,987 65 Laklar,sakızlar,bitkisel özsu ve hülasalar 2,252 66 Kahve,çay,paraguay çayı ve baharat 2,014 67 Hububat 1,815 68 Çinko ve çinkodan eşya 1,745 69 Ham postlar,deriler (kürkler hariç) ve köseleler 1,506 70 Çeşitli mamul eşya (kalemler, fırçalar vb) 1,099 71 Saatler ve bunların aksam ve parçaları 934 72 Barut,patlayıcı maddeler,pirotekni mamulleri,kibrit vb 462 73 Uçucu yağlar,rezinoitler,parfümeri,kozmetikler vb 437 74 Şemsiye,baston,kamçı,kırbaç ve bunların aksamı 288 75 Meşrubat,alkollü içkiler ve sirke 247 76 Başlıklar ve aksamı 226 77 Hasır:saz ve benzeri örülebilen maddelerden mamuller 127 Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 125

2010 YILI SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ ÜLKELER İTİBARİYLE İHRACAT ($) SN Ülke Adı İhracat Dolar İhracat (%) Küm.(%) SN Ülke Adı İhracat Dolar İhracat (%) 1 Rusya Federasyonu 560,202,729 60.65% 60.65% 36 Ekvator Ginesi 607,200 0.07% 2 Çin 122,328,458 13.24% 73.90% 37 İspanya 547,800 0.06% 3 Bulgaristan 42,744,052 4.63% 78.52% 38 Lübnan 377,151 0.04% 4 Almanya 34,079,087 3.69% 82.21% 39 Yunanistan 357,782 0.04% 5 Mısır 20,612,554 2.23% 84.44% 40 İsrail 347,382 0.04% 6 Irak 19,827,652 2.15% 86.59% 41 Ürdün 300,414 0.03% 7 Belçika 15,852,470 1.72% 88.31% 42 Suudi Arabistan 287,803 0.03% 8 İtalya 11,783,082 1.28% 89.58% 43 K,K,Türk,Cum, 282,575 0.03% 9 Gürcistan 11,369,317 1.23% 90.81% 44 Kes,Ülke ve Böl, 239,289 0.03% 10 İran 8,983,077 0.97% 91.79% 45 Özbekistan 119,969 0.01% 11 İngiltere 6,787,787 0.73% 92.52% 46 Panama 110,092 0.01% 12 Finlandiya 6,204,960 0.67% 93.19% 47 Beyaz Rusya 103,800 0.01% 13 Romanya 6,034,031 0.65% 93.85% 48 Fas 65,323 0.01% 14 Suriye 5,315,340 0.58% 94.42% 49 Malta 53,059 0.01% 15 Hindistan 5,163,287 0.56% 94.98% 50 Kanada 52,166 0.01% 16 Azerbeycan 4,759,805 0.52% 95.50% 51 Katar 30,400 17 Samsun Serb,Bölge 4,213,709 0.46% 95.95% 52 Liberya 29,786 18 Türkmenistan 3,522,568 0.38% 96.33% 53 Marshall Adaları 21,648 19 Kazakistan 2,713,169 0.29% 96.63% 54 Umman 17,441 20 Libya 2,707,004 0.29% 96.92% 55 Norveç 11,184 21 Polonya 2,658,523 0.29% 97.21% 56 Pakistan 10,993 22 Afganistan 2,544,170 0.28% 97.48% 57 Sudan 10,373 23 İsviçre 2,512,491 0.27% 97.76% 58 Jamaika 8,642 24 Ukrayna 2,307,172 0.25% 98.01% 59 Moldova 8,059 25 Fransa 2,300,854 0.25% 98.25% 60 Belize 6,698 26 Avusturya 1,767,821 0.19% 98.45% 61 A,B,D, 4,483 27 Brezilya 1,752,300 0.19% 98.64% 62 Sierra Leone 3,752 28 Tunus 1,618,500 0.18% 98.81% 63 St Vincent 3,369 29 Fildişi Kıyısı 1,450,425 0.16% 98.97% 64 Singapur 3,320 30 Hollanda 1,131,930 0.12% 99.09% 65 Estonya 2,750 31 Angola 1,050,384 0.11% 99.20% 66 Çek Cumhuriyeti 2,110 32 B,A,E, 974,265 0.11% 99.31% 67 Litvanya 1,668 33 Sirbistan 883,053 0.10% 99.41% 68 Lüksemburg 1,435 34 Tacikistan 765,128 0.08% 99.49% 69 Portekiz 787 35 Kırgızistan 694,777 0.08% 99.56% Toplam İhracat 923,646,634 Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 126

SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ İHRACAT VE İTHALAT İŞLEM HACMİ (2000-2010) ($) Yıl İhracat($) İthalat($) İhr/İth Toplam İşlem($) 2000 83,039,570 Değişim 401,782,391 Değişim 20.67% 484,821,961 Değişim 2001 285,069,905 243% 683,327,037 70% 41.72% 968,396,942 100% 2002 330,398,732 16% 413,809,724-39% 79.84% 744,208,456-23% 2003 90,629,134-73% 318,438,190-23% 28.46% 409,067,324-45% 2004 133,088,400 47% 508,441,426 60% 26.18% 641,529,826 57% 2005 189,838,263 43% 652,073,837 28% 29.11% 841,912,100 31% 2006 285,347,161 50% 859,569,210 32% 33.20% 1,144,916,371 36% 2007 436,550,462 53% 1,291,886,989 50% 33.79% 1,728,437,451 51% 2008 858,120,044 97% 6,739,862,118 422% 12.73% 7,597,982,162 340% 2009 665,245,939-22% 4,353,791,859-35% 15.28% 5,019,037,798-34% 2010 922,521,752 39% 4,594,922,622 6% 20.08% 5,517,444,374 10% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 127

SAMSUN GÜMRÜK MÜDÜRLÜĞÜ NÜN TOPLAM DIŞ TİCARET İÇİNDEKİ PAYI (2000-2010) Yıllar Türkiye İhracat($) Samsun Pay Türkiye İthalat($) Samsun Pay Türkiye Toplam($) Samsun Pay 2000 27,774,906,045 0.30% 54,502,820,503 0.74% 82,277,726,548 0.59% 2001 31,334,216,356 0.91% 41,399,082,953 1.65% 72,733,299,309 1.33% 2002 36,059,089,029 0.92% 51,553,797,328 0.80% 87,612,886,357 0.85% 2003 47,252,836,302 0.19% 69,339,692,058 0.46% 116,592,528,360 0.35% 2004 63,167,152,820 0.21% 97,539,765,968 0.52% 160,706,918,788 0.40% 2005 73,476,408,143 0.26% 116,774,150,907 0.56% 190,250,559,050 0.44% 2006 85,534,675,518 0.33% 139,576,174,148 0.62% 225,110,849,666 0.51% 2007 107,271,749,904 0.41% 170,062,714,501 0.76% 277,334,464,405 0.62% 2008 132,027,195,626 0.65% 201,963,574,109 3.34% 333,990,769,735 2.27% 2009 102,142,612,603 0.65% 140,928,421,211 3.09% 243,071,033,814 2.06% 2010 113,883,224,068 0.81% 185,544,098,900 2.48% 299,427,322,968 1.84% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 128

BANKACILIK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 129

Akbank T.A.Ş. Alternatif Bank A.Ş. Anadolubank A.Ş. Citibank A.Ş. Denizbank A.Ş. Eurobank Tekfen A.Ş. Finans Bank A.Ş. Fortis Bank A.Ş. HSBC Bank A.Ş. ING Bank A.Ş. İller Bankası Şekerbank T.A.Ş. Tekstil Bankası A.Ş. Türk Ekonomi Bankası A.Ş. Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş. Türkiye Garanti Bankası A.Ş. Türkiye Halk Bankası A.Ş. Türkiye İş Bankası A.Ş. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. Toplam SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI BANKACILIK Samsun da 31.12.2010 tarihi itibariyle 19 bankanın 119 şubesi ile 4 katılım bankasının birer şubesi olmak üzere toplam 123 banka şubesi bulunmaktadır. SAMSUN DA BANKALARIN İLÇELERE DAĞILIMI (31.12.2010) İlçe Samsun 1-Alaçam 1 1 2 2-Asarcık 1 1 3-Atakum 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 2 1 17 4-Ayvacık 1 1 5-Bafra 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 11 6-Canik 1 1 1 1 1 1 1 2 2 11 7-Çarşamba 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 10 8-Havza 1 1 1 3 9-İlkadım 3 1 1 1 1 1 3 1 2 2 1 2 5 3 4 4 2 3 40 10-Kavak 1 1 11-Ladik 1 1 12-Ondokuzmayıs 1 1 13-Salıpazarı 1 1 14-Tekkeköy 1 2 1 1 1 6 15-Terme 1 1 1 1 1 1 1 7 16-Vezirköprü 1 1 1 1 1 5 17-Yakakent 1 1 Samsun Toplam 10 1 1 1 8 1 3 2 4 2 1 3 1 5 23 9 12 12 9 11 119 Türkiye Toplam 912 53 86 37 499 54 502 269 329 318 19 260 44 331 1,379 853 705 1,127 634 867 9,400 Kaynak: www.tbb.org.tr İLİMİZDE ŞUBESİ BULUNAN KATILIM BANKALARI 1-Al Baraka Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi Samsun Şubesi 2-Asya Katılım Bankası Anonim Şirketi Samsun Şubesi 3-Kuveyt Türk Katılım Bankası Anonim Şirketi Samsun Şubesi 4-Türkiye Finans Katılım Bankası Anonim Şirketi Samsun Şubesi İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 130

SAMSUN İLÇELERİNDE YILLAR İTİBARİYLE BANKA ŞUBE SAYILARI (2002-2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Alaçam 3 3 3 3 2 2 2 2 2 Asarcık 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Atakum 9 17 Ayvacık 1 1 1 1 Bafra 7 7 7 9 9 9 12 12 11 Canik 4 11 Çarşamba 6 6 6 5 6 10 10 10 10 Havza 3 3 3 3 3 3 3 3 3 İlkadım 3 40 Kavak 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Ladik 2 1 1 1 1 1 1 1 1 Merkez İlçe 40 37 39 38 45 51 64 48 0 Ondokuzmayıs 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Salıpazarı 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Tekkeköy 1 1 1 1 1 1 3 4 6 Terme 3 3 3 3 3 3 7 7 7 Vezirköprü 2 2 2 2 2 2 2 4 5 Yakakent 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Toplam 72 68 70 70 77 88 110 113 119 Kaynak: www.tbb.org.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 131

BANKALARIN İL BAZINDA ŞUBE DAĞILIMLARI (31.12.2010) Bankalar Samsun Toplam Yurtiçi Kıbrıs Y. Ülkeler Yurtiçi +Yurtdışı Toplam Samsun Pay(%) Sektör 119 9,400 40 25 9,465 1.27% Mevduat Bankaları 118 9,359 40 24 9,423 1.26% Kamusal Sermayeli Bankalar 44 2,718 12 14 2,744 1.62% Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş. 23 1,379 9 11 1,399 1.67% Türkiye Halk Bankası A.Ş. 12 705 3 1 709 1.70% Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. 9 634 2 636 1.42% Özel Sermayeli Bankalar 53 4,555 20 7 4,582 1.16% Adabank A.Ş. 1 1 Akbank T.A.Ş. 10 912 1 913 1.10% Alternatif Bank A.Ş. 1 53 53 1.89% Anadolubank A.Ş. 1 86 86 1.16% Şekerbank T.A.Ş. 3 260 260 1.15% Tekstil Bankası A.Ş. 1 44 44 2.27% Turkish Bank A.Ş. 21 21 Türk Ekonomi Bankası A.Ş. 5 331 3 1 335 1.51% Türkiye Garanti Bankası A.Ş. 9 853 4 2 859 1.06% Türkiye İş Bankası A.Ş. 12 1,127 13 2 1,142 1.06% Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. 11 867 1 868 1.27% Tas. Mevd. Sig. Fonuna Devr. Bankalar 1 1 Birleşik Fon Bankası A.Ş. 1 1 Yabancı Bankalar 21 2,085 8 3 2,096 1.01% Türkiye de Kurulmuş Yabancı Bankalar 21 2,060 8 3 2,071 1.02% Arap Türk Bankası A.Ş. 6 6 Citibank A.Ş. 1 37 37 2.70% Denizbank A.Ş. 8 499 1 500 1.60% Deutsche Bank A.Ş. 1 1 Eurobank Tekfen A.Ş. 1 54 54 1.85% Finans Bank A.Ş. 3 502 1 503 0.60% Fortis Bank A.Ş. 2 269 269 0.74% HSBC Bank A.Ş. 4 329 4 333 1.22% ING Bank A.Ş. 2 318 4 1 323 0.63% Millennium Bank A.Ş. 18 18 Turkland Bank A.Ş. 27 27 Türkiye de Şube Açan Yabancı Bankalar 25 25 Bank Mellat 3 3 Habib Bank Limited 1 1 JPMorgan Chase Bank N.A. 1 1 Société Générale (SA) 16 16 The Royal Bank of Scotland N.V. 3 3 WestLB AG 1 1 Kalkınma ve Yatırım Bankaları 1 41 1 42 2.44% Kamusal Sermayeli Bankalar 1 22 22 4.55% İller Bankası 1 19 19 5.26% Türk Eximbank 2 2 Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. 1 1 Özel Sermayeli Bankalar 14 1 15 Aktif Yatırım Bankası A.Ş. 6 6 Diler Yatırım Bankası A.Ş. 1 1 GSD Yatırım Bankası A.Ş. 1 1 İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. 1 1 Nurol Yatırım Bankası A.Ş. 2 2 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. 3 1 4 Yabancı Bankalar 5 5 BankPozitif Kredi ve Kalkınma Bankası A.Ş. 2 2 Credit Agricole Yatırım Bankası Türk A.Ş. 1 1 Merrill Lynch Yatırım Bank A.Ş. 1 1 Taib Yatırım Bank A.Ş. 1 1 İllerde bulunan banka sayısı 20 45 7 12 45 44.44% Kaynak: www.tbb.org.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 132

SAMSUN VE TÜRKİYE BANKA ŞUBESİ SAYILARI (2001-2010) Yıllar 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Yurtiçi Toplam 6,868 6,065 5,921 6,057 6,200 6,802 7,568 8,737 8,972 9,400 Samsun 85 72 68 69 70 77 88 110 113 119 Samsun Yüzde (%) 1.24% 1.19% 1.15% 1.14% 1.13% 1.13% 1.16% 1.26% 1.26% 1.27% Kaynak: www.tbb.org.tr Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; 2001 yılında 85 banka şubesi ile %1.24 paya sahip olan Samsun un 2010 yılı sonunda 119 banka ile %1.27 paya ulaştığı görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 133

SAMSUN BANKALARINDA MEVDUAT VE KREDİ Samsun bankalarında 2010 yılı sonu itibariyle 2 milyar 657 milyon dolarlık mevduat bulunmakta ve %0.73 pay ile 17. Sırada yer almaktadır. 2010 yılı kredi stoku ise 2 Milyar 838 Milyon dolara ulaşarak %0.97 pay ile yine 17. Sırada yerini almıştır. SAMSUN BANKALARINDA MEVDUAT VE KREDİ KULLANIM MİKTARLARI TABLOSU Yıllar Mevduat (Milyon$) Sıra Pay(%) Kredi (Milyon$) Sıra Pay(%) Kredi/Mevduat(%) 2001 546 18. 0.72% 115 13. 0.52% 21.1% 2002 586 18. 0.71% 131 13. 0.51% 22.4% 2003 812 17. 0.74% 278 15. 0.68% 34.2% 2004 1,102 17. 0.79% 505 16. 0.78% 45.8% 2005 1,279 18. 0.74% 764 19. 0.81% 59.7% 2006 1,560 17. 0.77% 1,129 18. 0.87% 72.4% 2007 2,067 17. 0.72% 1,921 16. 0.97% 92.9% 2008 1,947 18. 0.71% 1,797 17. 0.95% 92.3% 2009 2,244 19. 0.71% 1,989 18. 0.94% 88.6% 2010 2,658 17. 0.73% 2,838 17. 0.97% 106.8% Kaynak:www.tbb.org.tr, Payların hesabında Yabancı Ülkeler ve Kıbrıs dahil edilmemiştir. Aşağıdaki grafiklerden de görüldüğü gibi Samsun un toplam mevduat payı hem çok düşük ve azalmakta, toplam kredi stok miktarı da sürekli artmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 134

MEVDUAT VE KREDİNİN YILLAR İTİBARİYLE DEĞİŞİMİ Aşağıdaki grafik incelendiğinde 2010 yılı sonu itibariyle kredi stok miktarının, mevduat miktarını geçtiği görülmektedir. Samsun un kredi mevduat oranı ise 2002 yılında %22.4 iken 2010 yılı sonunda bu oran %106.8 e yükselmiştir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 135

MEVDUATIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Samsun, 2003-2010 yılları arasında mevduat bakımından Türkiye ortalamasının bir miktar altında bir artışla (%227.4) 2 milyar 658 milyon dolarlık mevduat hacmine ulaşmıştır. Samsun mevduat büyüklüğü ile 2010 yılı sonunda 17. Sırada yer almaktadır. MEVDUATIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI (MİLYON$) (2003-2010) Sn İller 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2003/2010(%) Türkiye Toplam 115,420 147,717 188,984 221,648 307,697 297,751 340,953 399,640 246% 1 İstanbul 46,869 58,794 76,623 92,117 124,393 125,384 144,651 165,970 254% 2 Ankara 20,925 26,520 31,530 34,689 55,003 48,599 50,799 63,104 202% Yabancı Ülkeler 4,971 6,809 14,336 16,793 20,460 21,631 25,582 34,501 594% 3 İzmir 6,487 8,322 10,419 12,758 17,380 17,142 19,440 21,540 232% 4 Bursa 3,092 3,961 4,647 5,454 7,397 6,974 7,792 9,023 192% 5 Antalya 2,419 3,301 4,076 4,764 6,731 6,456 7,445 8,850 266% 6 Adana 1,852 2,485 2,960 3,597 5,237 4,974 5,665 6,233 237% 7 Kocaeli 1,919 2,598 2,932 2,878 3,871 3,691 4,225 5,315 177% 8 İçel (Mersin) 1,298 1,743 2,196 2,580 3,727 3,401 4,243 4,348 235% 9 Muğla 1,142 1,471 1,945 2,429 3,401 3,148 3,825 4,199 268% 10 Konya 1,361 1,610 1,818 2,052 2,923 2,689 3,244 3,855 183% 11 Balıkesir 1,122 1,454 1,744 2,036 3,001 2,782 3,199 3,628 223% 12 Kayseri 1,025 1,404 1,586 1,840 2,498 2,427 2,998 3,494 241% 13 Denizli 1,060 1,339 1,569 1,864 2,596 2,480 2,941 3,321 213% 14 Aydın 892 1,230 1,522 1,837 2,663 2,439 2,794 3,191 258% 15 Eskişehir 977 1,383 1,719 1,729 2,660 2,512 3,212 3,174 225% 16 Hatay 1,045 1,623 1,694 1,973 2,531 2,543 2,744 3,126 199% 17 Samsun 812 1,102 1,279 1,560 2,067 1,947 2,244 2,658 227% 18 Manisa 765 944 1,168 1,402 2,011 1,914 2,172 2,656 246% 19 Gaziantep 772 1,066 1,283 1,307 1,778 1,966 2,349 2,559 254% 20 Zonguldak 752 930 1,104 1,300 1,804 1,691 2,454 2,446 202% Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği, sıralama 2010 yılına göre yapılmıştır.ilk 20 il Alınmıştır. KREDİLERİN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Samsun, 2003-2010 yılları arasında Kredi stoku bakımından Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir artışla (%923) 2 milyar 838 milyon dolarlık kredi stokuna ulaşmıştır. Samsun Kredi stoğu büyüklüğü ile 2010 yılı sonunda 17. Sırada yer almaktadır. KREDİLERİN İLLERE GÖRE DAĞILIMI (MİLYON$) (2003-2010) Sn İller 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2003/2010(%) Türkiye Toplam 49,525 76,691 113,500 154,602 240,660 239,099 255,096 329,731 566% 1 İstanbul 20,225 29,814 39,990 57,828 86,544 79,552 90,267 126,817 527% 2 Ankara 4,400 6,842 11,602 16,456 23,623 21,566 25,766 32,482 638% Yabancı Ülkeler 7,436 10,432 16,583 22,471 38,523 46,031 38,867 31,757 327% 3 İzmir 2,713 3,811 5,825 7,563 12,244 12,080 12,766 17,330 539% 4 Antalya 725 1,538 2,565 3,748 6,037 6,431 7,259 9,813 1253% 5 Bursa 1,110 1,732 2,576 3,621 5,794 6,061 6,256 8,989 710% 6 Adana 1,069 1,529 2,222 2,845 4,014 4,130 4,693 6,482 506% 7 Kocaeli 1,813 3,332 4,674 2,438 3,513 3,750 4,028 6,183 241% 8 Gaziantep 525 934 1,349 1,840 2,759 2,973 2,969 4,974 847% 9 İçel (Mersin) 456 689 1,346 1,740 2,871 2,874 3,101 4,364 857% İller Bankası 1,184 1,605 2,028 2,450 3,590 3,516 4,152 4,338 266% 10 Konya 299 558 1,009 1,487 2,584 2,662 2,862 4,032 1247% 11 Hatay 258 611 801 1,143 1,778 1,715 2,430 3,679 1324% 12 Kayseri 410 847 1,075 1,604 2,264 2,160 2,227 3,436 739% 13 Denizli 548 781 1,067 1,488 2,227 2,252 2,221 3,140 473% 14 Manisa 289 581 970 1,302 2,228 2,169 2,359 3,116 978% 15 Muğla 211 465 902 1,340 2,242 2,198 2,351 3,051 1346% 16 Balıkesir 231 472 789 1,169 1,903 1,880 2,081 2,874 1142% 17 Samsun 278 505 764 1,129 1,921 1,797 1,989 2,838 923% 18 Aydın 208 465 845 1,313 2,096 2,097 2,149 2,783 1235% 19 Eskişehir 214 393 706 1,014 1,637 1,574 1,775 2,336 991% 20 Tekirdağ 137 325 617 983 1,680 1,624 1,657 2,271 1563% Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği, sıralama 2010 yılına göre yapılmıştır.ilk 20 il Alınmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 136

KİŞİ BAŞINA MEVDUAT VE KREDİ DURUMU KİŞİ BAŞINA MEVDUAT MİKTARI TABLOSU (2007-2010) Yıllar 2007 Yılı 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı Mevduat(Milyon$) 307,697 297,751 340,953 399,640 Türkiye Nüfus 70,586,256 71,517,100 72,561,312 73,722,988 Kişi Başı Mevduat($) 4,359 4,163 4,699 5,421 Mevduat(Milyon$) 2,067 1,947 2,244 2,658 Nüfus 1,228,959 1,233,677 1,250,076 1,252,693 Samsun Kişi Başı Mevduat($) 1,682 1,579 1,795 2,121 Kişi Başına Kredi (%) 38.6% 37.9% 38.2% 39.1% Kişi Başına Sıralama 36. 37. 38. 35. Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği KİŞİ BAŞINA KREDİ MİKTARI TABLOSU (2007-2010) Yıllar 2007 Yılı 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı Kredi(Milyon $) 240,660 239,099 255,096 329,731 Türkiye Nüfus 70,586,256 71,517,100 72,561,312 73,722,988 Kişi Başı Kredi($) 3,409 3,343 3,516 4,473 Kredi(Milyon $) 1,921 1,797 1,989 2,838 Nüfus 1,228,959 1,233,677 1,250,076 1,252,693 Samsun Kişi Başı Kredi($) 1,563 1,457 1,591 2,266 Kişi Başına Kredi (%) 45.9% 43.6% 45.3% 50.7% Kişi Başına Sıralama 33. 35. 33. 28. Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Tablo ve grafiklerden de görüldüğü gibi 2007/2010 yıllarında Samsun kişi başına mevduat ve kredi stokunda Türkiye ortalamasının çok altında yer almaktadır. 2010 yılında Samsun kişi başına mevduat miktarında 2,121.-$ ile Türkiye 35. si, Kişi Başına kredi stok miktarında ise 2,266.-$ ile Türkiye 28. si, durumundadır. 2010 yılında Samsun toplam mevduat ve toplam kredi stokunda 17. sırada olmasına rağmen, kişi başına ortalama mevduat ve ortalama kredi kullanımında çok gerilerde kalmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 137

İLLERİN KİŞİ BAŞINA MEVDUAT VE KREDİ MİKTARI TABLOSU (2010 YILI) ($) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Sn İller 2010 Tp. Nüfus Kişi Bş. KB(%) Sn İller 2010 Tp. Nüfus Kişi Bş. KB(%) Mevduat 2010 Mevduat Kredi 2010 Kredi 1 Ankara 63,104 17.34% 4,771,716 6.5% 13,225 244.0% 1 İstanbul 126,817 43.28% 13,255,685 9,567 213.9% 2 İstanbul 165,970 45.61% 13,255,685 18.0% 12,521 231.0% 2 Ankara 32,482 11.09% 4,771,716 6,807 152.2% 3 İzmir 21,540 5.92% 3,948,848 5.4% 5,455 100.6% 3 Antalya 9,813 3.35% 1,978,333 4,960 110.9% Türkiye 399,640 73,722,988 5,421 Türkiye 329,731 73,722,988 4,473 4 Muğla 4,199 1.15% 817,503 1.1% 5,136 94.7% 4 İzmir 17,330 5.91% 3,948,848 4,389 98.1% 5 Antalya 8,850 2.43% 1,978,333 2.7% 4,473 82.5% 5 Kocaeli 6,183 2.11% 1,560,138 3,963 88.6% 6 Eskişehir 3,174 0.87% 764,584 1.0% 4,151 76.6% 6 Muğla 3,051 1.04% 817,503 3,733 83.5% 7 Zonguldak 2,446 0.67% 619,703 0.8% 3,946 72.8% 7 Bursa 8,989 3.07% 2,605,495 3,450 77.1% 8 Tunceli 292 0.08% 76,699 0.1% 3,801 70.1% 8 Denizli 3,140 1.07% 931,823 3,369 75.3% 9 Uşak 1,266 0.35% 338,019 0.5% 3,745 69.1% 9 Adana 6,482 2.21% 2,085,225 3,109 69.5% 10 Denizli 3,321 0.91% 931,823 1.3% 3,564 65.7% 10 Eskişehir 2,336 0.80% 764,584 3,055 68.3% 11 Kırklareli 1,156 0.32% 332,791 0.5% 3,474 64.1% 11 Edirne 1,158 0.40% 390,428 2,965 66.3% 12 Bursa 9,023 2.48% 2,605,495 3.5% 3,463 63.9% 12 Gaziantep 4,974 1.70% 1,700,763 2,925 65.4% 13 Kocaeli 5,315 1.46% 1,560,138 2.1% 3,407 62.8% 13 Tekirdağ 2,271 0.77% 798,109 2,845 63.6% 14 Edirne 1,314 0.36% 390,428 0.5% 3,365 62.1% 14 Aydın 2,783 0.95% 989,862 2,811 62.9% 15 Aydın 3,191 0.88% 989,862 1.3% 3,224 59.5% 15 Kayseri 3,436 1.17% 1,234,651 2,783 62.2% 16 Balıkesir 3,628 1.00% 1,152,323 1.6% 3,148 58.1% 16 Kırklareli 891 0.30% 332,791 2,678 59.9% 17 Bartın 563 0.15% 187,758 0.3% 2,997 55.3% 17 Mersin 4,364 1.49% 1,647,899 2,648 59.2% 18 Adana 6,233 1.71% 2,085,225 2.8% 2,989 55.1% 18 Yalova 530 0.18% 203,741 2,599 58.1% 19 Yalova 595 0.16% 203,741 0.3% 2,923 53.9% 19 Çanakkale 1,246 0.43% 490,397 2,541 56.8% 20 Tekirdağ 2,314 0.64% 798,109 1.1% 2,900 53.5% 20 Bolu 678 0.23% 271,208 2,498 55.9% 21 Kayseri 3,494 0.96% 1,234,651 1.7% 2,830 52.2% 21 Balıkesir 2,874 0.98% 1,152,323 2,494 55.8% 22 Nevşehir 764 0.21% 282,337 0.4% 2,707 49.9% 22 Rize 797 0.27% 319,637 2,494 55.8% 23 Kırşehir 589 0.16% 221,876 0.3% 2,657 49.0% 23 Hatay 3,679 1.26% 1,480,571 2,485 55.6% 24 Mersin 4,348 1.19% 1,647,899 2.2% 2,639 48.7% 24 Zonguldak 1,524 0.52% 619,703 2,459 55.0% 25 Trabzon 2,011 0.55% 763,714 1.0% 2,633 48.6% 25 Trabzon 1,863 0.64% 763,714 2,439 54.5% 26 Isparta 1,179 0.32% 448,298 0.6% 2,631 48.5% 26 Burdur 627 0.21% 258,868 2,421 54.1% 27 Çanakkale 1,272 0.35% 490,397 0.7% 2,593 47.8% 27 Karabük 537 0.18% 227,610 2,360 52.8% 28 Burdur 631 0.17% 258,868 0.4% 2,439 45.0% 28 Samsun 2,838 0.97% 1,252,693 2,266 50.7% 29 Sinop 465 0.13% 202,740 0.3% 2,291 42.3% 29 Manisa 3,116 1.06% 1,379,484 2,259 50.5% 30 Aksaray 857 0.24% 377,505 0.5% 2,270 41.9% 30 Uşak 760 0.26% 338,019 2,250 50.3% 31 Karabük 510 0.14% 227,610 0.3% 2,240 41.3% 31 Çorum 1,169 0.40% 535,405 2,184 48.8% 32 Giresun 915 0.25% 419,256 0.6% 2,184 40.3% 32 Amasya 729 0.25% 334,786 2,178 48.7% 33 Karaman 505 0.14% 232,633 0.3% 2,172 40.1% 33 Artvin 358 0.12% 164,759 2,172 48.6% 34 Bolu 589 0.16% 271,208 0.4% 2,170 40.0% 34 Sakarya 1,871 0.64% 872,872 2,143 47.9% 35 Samsun 2,658 0.73% 1,252,693 1.7% 2,121 39.1% 35 Kastamonu 764 0.26% 361,222 2,115 47.3% 36 Hatay 3,126 0.86% 1,480,571 2.0% 2,112 39.0% 36 Nevşehir 582 0.20% 282,337 2,063 46.1% 37 Erzincan 462 0.13% 224,949 0.3% 2,056 37.9% 37 Bilecik 459 0.16% 225,381 2,039 45.6% 38 Artvin 335 0.09% 164,759 0.2% 2,036 37.6% 38 Çankırı 363 0.12% 179,067 2,029 45.4% 39 Sivas 1,239 0.34% 642,224 0.9% 1,929 35.6% 39 Isparta 908 0.31% 448,298 2,025 45.3% 40 Manisa 2,656 0.73% 1,379,484 1.9% 1,925 35.5% 40 Sinop 408 0.14% 202,740 2,010 44.9% 41 Konya 3,855 1.06% 2,013,845 2.7% 1,914 35.3% 41 Konya 4,032 1.38% 2,013,845 2,002 44.8% 42 Kastamonu 680 0.19% 361,222 0.5% 1,882 34.7% 42 Düzce 662 0.23% 338,188 1,958 43.8% 43 Çorum 966 0.27% 535,405 0.7% 1,805 33.3% 43 Bartın 366 0.12% 187,758 1,949 43.6% 44 Rize 576 0.16% 319,637 0.4% 1,803 33.3% 44 Kırşehir 430 0.15% 221,876 1,939 43.4% 45 Afyonkarahisar 1,231 0.34% 697,559 0.9% 1,765 32.6% 45 Giresun 808 0.28% 419,256 1,928 43.1% 46 Amasya 561 0.15% 334,786 0.5% 1,677 30.9% 46 Afyonkarahisar 1,312 0.45% 697,559 1,881 42.1% 47 Elazığ 887 0.24% 552,646 0.7% 1,605 29.6% 47 Kırıkkale 500 0.17% 276,647 1,808 40.4% 48 Sakarya 1,386 0.38% 872,872 1.2% 1,588 29.3% 48 Tokat 1,062 0.36% 617,802 1,719 38.4% 49 Malatya 1,152 0.32% 740,643 1.0% 1,556 28.7% 49 Tunceli 128 0.04% 76,699 1,664 37.2% 50 Bilecik 349 0.10% 225,381 0.3% 1,548 28.6% 50 Niğde 552 0.19% 337,931 1,633 36.5% 51 Gaziantep 2,559 0.70% 1,700,763 2.3% 1,505 27.8% 51 Sivas 1,039 0.35% 642,224 1,618 36.2% 52 Çankırı 268 0.07% 179,067 0.2% 1,499 27.7% 52 Karaman 375 0.13% 232,633 1,610 36.0% 53 Düzce 496 0.14% 338,188 0.5% 1,468 27.1% 53 Ordu 1,156 0.39% 719,183 1,607 35.9% 54 Yozgat 691 0.19% 476,096 0.6% 1,452 26.8% 54 Kütahya 943 0.32% 590,496 1,597 35.7% 55 Niğde 489 0.13% 337,931 0.5% 1,446 26.7% 55 Kahramanmaraş 1,639 0.56% 1,044,816 1,569 35.1% 56 Kütahya 846 0.23% 590,496 0.8% 1,433 26.4% 56 Yozgat 733 0.25% 476,096 1,539 34.4% 57 Bayburt 103 0.03% 74,412 0.1% 1,381 25.5% 57 Aksaray 576 0.20% 377,505 1,526 34.1% 58 Ordu 986 0.27% 719,183 1.0% 1,372 25.3% 58 Malatya 1,123 0.38% 740,643 1,516 33.9% 59 Kırıkkale 375 0.10% 276,647 0.4% 1,357 25.0% 59 Erzincan 337 0.12% 224,949 1,498 33.5% 60 Ardahan 133 0.04% 105,454 0.1% 1,264 23.3% 60 Bayburt 105 0.04% 74,412 1,416 31.7% 61 Gümüşhane 154 0.04% 129,618 0.2% 1,191 22.0% 61 Elazığ 761 0.26% 552,646 1,376 30.8% 62 Iğdır 211 0.06% 184,418 0.3% 1,143 21.1% 62 Gümüşhane 177 0.06% 129,618 1,362 30.5% 63 Tokat 696 0.19% 617,802 0.8% 1,127 20.8% 63 Osmaniye 652 0.22% 479,221 1,360 30.4% 64 Kahramanmaraş 1,170 0.32% 1,044,816 1.4% 1,119 20.7% 64 Erzurum 1,029 0.35% 769,085 1,338 29.9% 65 Erzurum 802 0.22% 769,085 1.0% 1,043 19.2% 65 Ardahan 132 0.04% 105,454 1,248 27.9% 66 Kars 306 0.08% 301,766 0.4% 1,015 18.7% 66 Adıyaman 677 0.23% 590,935 1,146 25.6% 67 Osmaniye 411 0.11% 479,221 0.7% 858 15.8% 67 Kars 345 0.12% 301,766 1,143 25.5% 68 Diyarbakır 1,259 0.35% 1,528,958 2.1% 824 15.2% 68 Iğdır 199 0.07% 184,418 1,082 24.2% 69 Adıyaman 439 0.12% 590,935 0.8% 743 13.7% 69 Kilis 131 0.04% 123,135 1,062 23.7% 70 Hakkari 184 0.05% 251,302 0.3% 733 13.5% 70 Diyarbakır 1,582 0.54% 1,528,958 1,035 23.1% 71 Bingöl 182 0.05% 255,170 0.3% 714 13.2% 71 Bingöl 208 0.07% 255,170 814 18.2% 72 Kilis 87 0.02% 123,135 0.2% 709 13.1% 72 Mardin 586 0.20% 744,606 787 17.6% 73 Ağrı 384 0.11% 542,022 0.7% 709 13.1% 73 Şanlıurfa 1,281 0.44% 1,663,371 770 17.2% 74 Batman 332 0.09% 510,200 0.7% 650 12.0% 74 Bitlis 252 0.09% 328,767 767 17.1% 75 Mardin 437 0.12% 744,606 1.0% 587 10.8% 75 Batman 368 0.13% 510,200 720 16.1% 76 Van 571 0.16% 1,035,418 1.4% 551 10.2% 76 Van 658 0.22% 1,035,418 636 14.2% 77 Siirt 165 0.05% 300,695 0.4% 549 10.1% 77 Siirt 171 0.06% 300,695 570 12.8% 78 Bitlis 173 0.05% 328,767 0.4% 527 9.7% 78 Şırnak 211 0.07% 430,109 490 11.0% 79 Şırnak 227 0.06% 430,109 0.6% 527 9.7% 79 Ağrı 258 0.09% 542,022 477 10.7% 80 Şanlıurfa 821 0.23% 1,663,371 2.3% 494 9.1% 80 Hakkari 109 0.04% 251,302 433 9.7% 81 Muş 172 0.05% 406,886 0.6% 423 7.8% 81 Muş 164 0.06% 406,886 402 9.0% Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği, Toplam mevduat ve toplam kredi xmilyon$, sıralamalar kişi başına mevduat ve kişi başı kredi miktarına göredir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 138

2010 YILINDA İLLERİN MEVDUAT VE KREDİ DURUMU 2010 yılı mevduat durumu incelendiğinde Samsun un toplam 4 milyar 86 milyon TL toplam mevduat ve % 0.73 pay ile 17. Sırada olduğu, 2010 yılı kredi stokuna göre ise 4 milyar 364 milyon TL toplam kredi ve % 0.97 pay ile 17. Sırada yer aldığı görülmektedir. MEVDUATIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Samsun da toplam mevduatın %57.41 i tasarruf mevduatı, %21.5 i döviz tevdiat hesabı, %14.38 i ticari kuruluşlar mevduatı, %4.65 i resmi kuruluşlar mevduatı şeklindedir. Türkiye de ise mevduatın %39.36 sı tasarruf mevduatı, %27.85 i Döviz tevdiat hesabı, %18.59 u Ticari kuruluşlar mevduatı, %4.25 i resmi kuruluşlar mevduatıdır. MEVDUATIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI TABLOSU (2010, BİN TL) SN Bölgeler ve İller* Tasarruf Mevduatı Resmi Kuruluşlar Ticari Kuruluşlar Bankalar Mevduatı Döviz Tevdiat Hesabı Diğer Kuruluşlar Mevduatı Kıymetli Madenler Depo Hesapları Toplam Mevduatı Mevduatı Toplam** 241,873,957 26,092,020 114,217,792 28,494,527 171,104,828 30,785,821 1,917,269 614,486,214 T.Mevduat % 39.36% 4.25% 18.59% 4.64% 27.85% 5.01% 0.31% 100.00% 1 İstanbul 94,738,558 2,781,397 51,239,337 13,199,964 79,516,701 12,867,743 851,246 255,194,946 2 Ankara 26,368,120 12,983,184 19,551,498 5,124,817 23,291,366 9,393,565 316,876 97,029,426 Yabancı Ülkeler 206,347 0 19,388,093 10,135,618 18,978,905 4,340,515 0 53,049,478 3 İzmir 21,125,776 772,409 3,586,144 4,438 7,063,012 473,424 95,336 33,120,539 4 Bursa 7,790,311 305,502 2,110,508 264 3,245,478 360,428 61,143 13,873,634 5 Antalya 7,866,495 309,287 1,051,863 43 4,137,121 208,201 34,826 13,607,836 6 Adana 6,469,171 335,325 1,054,625 322 1,558,501 141,553 23,678 9,583,175 7 Kocaeli (İzmit) 3,577,946 534,783 1,739,444 1,499 2,105,738 181,431 31,019 8,171,860 8 İçel (Mersin) 4,512,328 290,631 520,765 6 1,249,416 96,551 16,169 6,685,866 9 Muğla 4,271,947 128,710 602,906 13 1,365,771 62,288 24,556 6,456,191 10 Konya 2,614,154 323,639 1,021,052 55 1,797,767 139,147 32,344 5,928,158 11 Balıkesir 3,704,272 139,971 447,596 21 1,194,935 69,334 21,928 5,578,057 12 Kayseri 2,241,453 227,689 760,406 300 2,057,451 73,282 12,043 5,372,624 13 Denizli 3,118,302 121,801 520,021 31 1,272,911 56,678 16,286 5,106,030 14 Aydın 3,339,901 100,984 357,047 10 1,031,089 64,214 13,814 4,907,059 15 Eskişehir 2,394,906 257,972 1,340,412 16 809,770 58,978 17,546 4,879,600 16 Hatay (Antakya) 2,715,368 178,342 486,742 0 1,333,415 84,231 8,852 4,806,950 17 Samsun 2,345,831 190,146 587,484 14 878,645 67,237 16,914 4,086,271 Samsun (%) 0.97% 0.73% 0.62% 0.00% 0.58% 0.26% 0.88% 0.73% 18 Manisa 2,727,181 155,566 455,925 4 616,868 114,166 13,480 4,083,190 19 Gaziantep 1,723,526 281,450 642,274 46 1,180,501 98,138 9,230 3,935,165 20 Zonguldak 1,970,810 192,744 197,325 1 780,978 611,569 6,944 3,760,371 21 Tekirdağ 2,487,250 134,882 276,715 0 576,625 70,120 12,926 3,558,518 22 Trabzon 1,689,336 193,485 298,830 508 866,559 33,351 10,032 3,092,101 23 Sakarya 1,169,656 112,098 276,530 41 539,220 22,482 10,815 2,130,842 24 Edirne 1,389,841 45,251 208,140 2 340,193 27,043 9,450 2,019,920 25 Çanakkale 1,397,488 125,992 171,934 0 201,274 44,239 14,162 1,955,089 26 Uşak 1,061,452 64,491 104,676 1 696,131 13,383 6,161 1,946,295 Kıbrıs 812,868 103,044 114,036 22,859 807,859 79,577 963 1,941,206 27 Diyarbakır 922,651 332,393 346,060 82 260,585 67,167 7,415 1,936,353 28 Sivas 973,015 144,006 159,412 1 591,212 30,524 6,250 1,904,420 29 Afyonkarahisar 969,425 137,351 156,207-57 602,922 15,208 11,721 1,892,777 30 Isparta 1,122,161 72,327 147,793 21 447,270 15,065 8,829 1,813,466 Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 139

KREDİLERİN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Samsun da 2010 yılı sonu itibariyle toplam kredilerin %85.86 sı ihtisas dışı kredilerden, %14.14 ü de ihtisas kredilerinden oluşmaktadır. Tarım kredilerinin payı %7.96, mesleki kredilerin payı ise %2.12 kadardır. Türkiye de ise 2010 yılı sonu itibariyle toplam kredilerin %93.4 ü ihtisas dışı kredilerden, %6.6 sı da ihtisas kredilerinden oluşmaktadır. Tarım kredilerinin payı %3.5, mesleki kredilerin payı ise %0.97 kadardır. KREDİLERİN İLLERE GÖRE DAĞILIMI TABLOSU (2010, BİN TL) Sn Bölgeler ve İller* İhtisas Kredileri İhtisas Dışı Tarım Gayrimenkul Mesleki Denizcilik Turizm Diğer Krediler Toplam*** Türkiye Toplam 17,726,816 0 4,914,340 819 165,572 10,669,659 473,517,197 506,994,403 Toplam Kredi % 3.50% 0.00% 0.97% 0.00% 0.03% 2.10% 93.40% 100.00% 1 İstanbul 242,998 0 964,988 819 42,631 269,703 193,472,843 194,993,982 2 Ankara 648,474 0 609,543 0 238 356,578 48,329,789 49,944,622 Yabancı Ülkeler 0 0 0 0 0 0 48,830,330 48,830,330 3 İzmir 1,534,054 0 218,501 0 20,637 305,597 24,567,685 26,646,474 4 Antalya 930,749 0 245,399 0 13,238 257,765 13,641,546 15,088,697 5 Bursa 698,984 0 182,631 0 1,145 196,057 12,742,463 13,821,280 6 Adana 942,913 0 81,768 0 2,584 61,514 8,878,342 9,967,121 7 Kocaeli (İzmit) 119,161 0 78,813 0 0 34,274 9,274,435 9,506,683 8 Gaziantep 289,973 0 86,969 0 18,165 167,270 7,085,518 7,647,895 9 İçel (Mersin) 593,995 0 29,743 0 2,337 76,222 6,008,410 6,710,707 İller Bankası A.Ş.** 0 0 0 0 0 6,656,150 13,458 6,669,608 10 Konya 795,760 0 73,588 0 0 83,848 5,246,384 6,199,580 11 Hatay (Antakya) 346,500 0 52,310 0 11,579 114,818 5,131,127 5,656,334 12 Kayseri 341,572 0 70,537 0 0 48,412 4,822,342 5,282,863 13 Denizli 365,430 0 74,387 0 0 65,524 4,322,282 4,827,623 14 Manisa 660,418 0 58,529 0 4,537 146,128 3,921,162 4,790,774 15 Muğla 297,994 0 88,374 0 13,081 44,125 4,248,388 4,691,962 16 Balıkesir 498,093 0 69,375 0 0 69,203 3,782,928 4,419,599 17 Samsun 347,451 0 92,593 0 0 177,150 3,747,239 4,364,433 Samsun Pay % 1.96% 1.88% 4.50% 0.88% 0.97% Samsun Kredi % 7.96% 0.00% 2.12% 0.00% 0.00% 4.06% 85.86% 100.00% 18 Aydın 561,415 0 51,406 0 7,778 70,253 3,588,135 4,278,987 19 Eskişehir 234,627 0 62,113 0 0 26,137 3,268,964 3,591,841 20 Tekirdağ 259,083 0 35,659 0 0 32,095 3,164,312 3,491,149 21 Sakarya 188,524 0 36,867 0 0 27,911 2,622,940 2,876,242 22 Trabzon 78,806 0 79,741 0 0 45,723 2,659,917 2,864,187 23 Kahramanmaraş 135,872 0 46,857 0 339 36,588 2,300,327 2,519,983 24 Diyarbakır 200,025 0 80,003 0 0 33,388 2,118,885 2,432,301 25 Zonguldak 45,585 0 61,037 0 0 15,435 2,221,064 2,343,121 26 Afyon 286,877 0 70,384 0 0 52,142 1,607,932 2,017,335 27 Şanlıurfa 258,113 0 26,895 0 0 154,106 1,530,197 1,969,311 28 Çanakkale 264,789 0 31,420 0 1,036 48,846 1,570,053 1,916,144 29 Çorum 196,274 0 44,824 0 0 40,248 1,516,683 1,798,029 30 Edirne 281,739 0 14,371 0 0 29,175 1,454,637 1,779,922 Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 140

PROTESTOLU SENETLER İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 141

PROTESTO EDİLEN SENETLER Samsun un yıllar itibariyle protestolu senet durumu incelendiğinde, hem protestolu senet sayısı bakımından hem de protestolu senet tutarı bakımından Türkiye sıralamasının sürekli yükseldiği ve payının da arttığı görülmektedir. Protestolu senet sayısı bakımından 2000 yılında Samsun un payı %0.94 iken 2010 yılsonu itibariyle bu oran %1.77 ye yükselmiştir. Samsun protestolu senet sayısı bakımından 2000 yılında 19. Sırada iken 2010 yılında 11. Sıraya yükselmiştir. Protestolu senet tutarı bakımından 2000 yılında Samsun un payı %0.51 iken 2010 yılsonu itibariyle bu oran %1.33 e yükselmiştir. Samsun protestolu senet tutarı bakımından 2000 yılında 22. Sırada iken 2010 yılında 13. Sıraya yükselmiştir. Samsun da protestolu senet başına tutar ortalama değerleri de Türkiye ortalamasına yaklaşmaktadır. Samsun senet başına tutar bakımından 2000 yılında Türkiye ortalamasının %54.5 ine ulaşırken, 2010 yıl sonu itibariyle Türkiye ortalamasının %75.4 üne ulaşmıştır. PROTESTOLU SENETLER (ADET BAZINDA)(2000-2010) Yıllar Samsun Türkiye Samsun Pay Samsun Sıra 2000 1,526 161,896 0.94% 19. 2001 2,279 196,880 1.16% 17. 2002 1,734 146,329 1.19% 16. 2003 2,432 197,393 1.23% 16. 2004 4,343 335,294 1.30% 16. 2005 8,140 590,111 1.38% 15. 2006 11,666 791,402 1.47% 14. 2007 16,742 1,029,765 1.63% 13. 2008 19,508 1,130,731 1.73% 12. 2009 20,291 1,175,326 1.73% 12. 2010 15,908 900,600 1.77% 11. Kaynak: T.C.M.B PROTESTOLU SENETLER (TUTAR BAZINDA) (TL) (2000-2010) Yıllar Samsun Türkiye Samsun Pay Samsun Sıra Senet Başına Tutar(TL) Samsun Türkiye (%) 2000 2,550,499 496,143,861 0.51% 22. 1,671 3,065 54.5% 2001 6,014,345 950,775,832 0.63% 18. 2,639 4,829 54.6% 2002 5,032,233 696,703,591 0.72% 17. 2,902 4,761 61.0% 2003 6,870,170 797,209,565 0.86% 17. 2,825 4,039 69.9% 2004 13,415,593 1,542,150,313 0.87% 18. 3,089 4,599 67.2% 2005 27,593,944 2,644,834,798 1.04% 17. 3,390 4,482 75.6% 2006 44,573,164 3,857,801,153 1.16% 18. 3,821 4,875 78.4% 2007 67,610,965 5,489,346,211 1.23% 15. 4,038 5,331 75.8% 2008 96,640,311 6,519,974,805 1.48% 11. 4,954 5,766 85.9% 2009 105,312,823 7,530,881,141 1.40% 12. 5,190 6,407 81.0% 2010 74,400,855 5,584,255,888 1.33% 13. 4,677 6,201 75.4% Kaynak: T.C.M.B İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 142

SAMSUN VE TÜRKİYE PROTESTOLU SENET SAYISI GRAFİKLERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 143

SAMSUN VE TÜRKİYE PROTESTOLU SENET TUTAR GRAFİKLERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 144

PROTESTO EDİLEN SENETLERİN İL BAZINDA ADET, TUTAR VE ORANLARI (2010) 2010 Yılı Protesto Edilen Senetlerin Tutarının İl Bazında Dağılımı (1.000 TL ve Üzeri İller İtibariyle, 1.000 TL Altı Global Olarak)( TL ) 2010 Yılı İtibariyle Protesto Edilen Senetlerin Adedinin İl Bazında Dağılımı SN İLLER TOPLAM Pay(%) SN İLLER TOPLAM Pay(%) 1 İSTANBUL 1.658.491.094 29,70% 1 İSTANBUL 201.523 22,38% 2 ANKARA 710.171.979 12,72% 2 ANKARA 103.563 11,50% 3 İZMİR 319.165.153 5,72% 3 İZMİR 55.098 6,12% 4 ANTALYA 285.322.233 5,11% 4 ANTALYA 44.502 4,94% 5 BURSA 265.682.090 4,76% 5 BURSA 43.007 4,78% 6 KONYA 176.965.688 3,17% 6 KONYA 40.692 4,52% 7 MUĞLA 140.326.880 2,51% 7 MUĞLA 20.135 2,24% 8 KOCAELİ 113.329.592 2,03% 8 KOCAELİ 18.681 2,07% 9 GAZİANTEP 98.091.578 1,76% 9 ADANA 16.218 1,80% 10 ADANA 95.016.898 1,70% 10 MERSİN 16.147 1,79% 11 MERSİN 93.243.307 1,67% 11 SAMSUN 15.908 1,77% 12 BALIKESİR 76.875.309 1,38% 12 BALIKESİR 15.614 1,73% 13 SAMSUN 74.400.855 1,33% 13 GAZİANTEP 14.862 1,65% 14 KAYSERİ 72.697.062 1,30% 14 MANİSA 14.369 1,60% 15 MANİSA 71.562.201 1,28% 15 KAYSERİ 13.874 1,54% 16 AYDIN 59.383.123 1,06% 16 DENİZLİ 13.455 1,49% 17 DENİZLİ 56.890.689 1,02% 17 AYDIN 13.450 1,49% 18 TEKİRDAĞ 51.522.962 0,92% 18 SAKARYA 10.497 1,17% 19 SAKARYA 49.525.016 0,89% 19 TRABZON 10.209 1,13% 20 TRABZON 46.632.692 0,84% 20 TEKİRDAĞ 9.575 1,06% 21 DİYARBAKIR 45.081.367 0,81% 21 HATAY 8.714 0,97% 22 ESKİŞEHİR 42.827.719 0,77% 22 ZONGULDAK 8.313 0,92% 23 HATAY 41.354.285 0,74% 23 ORDU 7.600 0,84% 24 URFA 36.925.012 0,66% 24 ERZURUM 7.361 0,82% 25 ERZURUM 35.743.132 0,64% 25 ESKİŞEHİR 7.270 0,81% 26 ZONGULDAK 35.320.485 0,63% 26 AFYON 6.751 0,75% 27 ÇANAKKALE 35.124.201 0,63% 27 ÇANAKKALE 6.622 0,74% 28 VAN 32.371.096 0,58% 28 ÇORUM 6.524 0,72% 29 KAHRAMANMARAŞ 31.239.091 0,56% 29 KAHRAMANMARAŞ 6.251 0,69% 30 ORDU 30.573.888 0,55% 30 TOKAT 5.955 0,66% 31 AFYON 29.754.105 0,53% 31 ISPARTA 5.891 0,65% 32 ÇORUM 28.032.782 0,50% 32 MALATYA 5.669 0,63% 33 SİVAS 26.377.861 0,47% 33 SİVAS 5.648 0,63% 34 TOKAT 26.215.650 0,47% 34 URFA 5.416 0,60% 35 DÜZCE 26.212.444 0,47% 35 KÜTAHYA 5.367 0,60% 36 MALATYA 25.598.401 0,46% 36 DÜZCE 5.142 0,57% 37 ISPARTA 23.923.621 0,43% 37 DİYARBAKIR 4.997 0,55% 38 EDİRNE 23.153.109 0,41% 38 EDİRNE 4.685 0,52% 39 ELAZIĞ 22.152.144 0,40% 39 VAN 4.622 0,51% 40 BOLU 21.359.151 0,38% 40 GİRESUN 4.247 0,47% 41 BİLECİK 20.483.532 0,37% 41 UŞAK 4.224 0,47% 42 KIRKLARELİ 19.890.486 0,36% 42 KIRKLARELİ 3.857 0,43% 43 BATMAN 19.537.078 0,35% 43 AKSARAY 3.804 0,42% 44 KÜTAHYA 18.668.698 0,33% 44 YOZGAT 3.801 0,42% 45 AKSARAY 18.440.661 0,33% 45 BOLU 3.779 0,42% 46 ADIYAMAN 17.801.342 0,32% 46 AMASYA 3.597 0,40% 47 GİRESUN 17.213.404 0,31% 47 RİZE 3.582 0,40% 48 RİZE 16.575.440 0,30% 48 ELAZIĞ 3.553 0,39% 49 YOZGAT 16.377.212 0,29% 49 KIRIKKALE 3.078 0,34% 50 KIRIKKALE 15.409.160 0,28% 50 KASTAMONU 2.982 0,33% 51 AMASYA 14.865.845 0,27% 51 NEVŞEHİR 2.866 0,32% 52 UŞAK 14.310.201 0,26% 52 KARABÜK 2.845 0,32% 53 NİĞDE 13.193.477 0,24% 53 NİĞDE 2.806 0,31% 54 BURDUR 13.154.087 0,24% 54 BURDUR 2.751 0,31% 55 MUŞ 12.538.872 0,22% 55 KARAMAN 2.563 0,28% 56 KASTAMONU 12.185.375 0,22% 56 YALOVA 2.530 0,28% 57 NEVŞEHİR 12.148.345 0,22% 57 KIRŞEHİR 2.486 0,28% 58 YALOVA 12.056.283 0,22% 58 ADIYAMAN 2.440 0,27% 59 AĞRI 12.039.475 0,22% 59 OSMANİYE 2.253 0,25% 60 OSMANİYE 11.758.422 0,21% 60 SİNOP 2.115 0,23% 61 KARAMAN 11.600.858 0,21% 61 BİLECİK 2.070 0,23% 62 KARABÜK 10.837.756 0,19% 62 ARTVİN 2.053 0,23% 63 KARS 10.549.231 0,19% 63 ERZİNCAN 1.763 0,20% 64 MARDİN 10.423.042 0,19% 64 AĞRI 1.702 0,19% 65 KIRŞEHİR 9.998.115 0,18% 65 MARDİN 1.564 0,17% 66 ERZİNCAN 9.552.611 0,17% 66 BATMAN 1.559 0,17% 67 ÇANKIRI 9.312.971 0,17% 67 BARTIN 1.545 0,17% 68 ARTVİN 8.929.755 0,16% 68 MUŞ 1.435 0,16% 69 SİNOP 8.875.885 0,16% 69 KARS 1.423 0,16% 70 BİTLİS 7.124.704 0,13% 70 ÇANKIRI 1.287 0,14% 71 IĞDIR 5.871.267 0,11% 71 ŞIRNAK 1.071 0,12% 72 ŞIRNAK 5.568.221 0,10% 72 BİTLİS 1.016 0,11% 73 HAKKARİ 5.296.046 0,09% 73 IĞDIR 957 0,11% 74 BARTIN 5.098.275 0,09% 74 GÜMÜŞHANE 906 0,10% 75 BİNGÖL 4.521.667 0,08% 75 BİNGÖL 878 0,10% 76 SİİRT 4.039.337 0,07% 76 HAKKARİ 772 0,09% 77 GÜMÜŞHANE 3.878.622 0,07% 77 ARDAHAN 649 0,07% 78 BAYBURT 3.170.328 0,06% 78 BAYBURT 615 0,07% 79 ARDAHAN 2.633.549 0,05% 79 SİİRT 456 0,05% 80 TUNCELİ 2.159.919 0,04% 80 KİLİS 325 0,04% 81 KİLİS 1.530.389 0,03% 81 TUNCELİ 218 0,02% TOPLAM 5.584.255.888 TOPLAM 900.600 GLOBAL TOPLAM 184.566.957 GLOBAL TOPLAM 315.573 GENEL TOPLAM 5.768.822.845 GENEL TOPLAM 1.216.173 Kaynak: TCMB Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü Yukarıdaki tablodan da görülebileceği gibi Samsun 2010 yılında protesto edilen senetlerin sayısı bakımından 15,908 adet senet ile Türkiye 11.si, toplam tutar bakımından da 74,400,855.-TL toplam tutar ile Türkiye 13.sü durumundadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 145

PROTESTO EDİLEN SENETLERİN İL BAZINDA ADET, TUTAR VE ORANLARI (2009 * ) 2009 Yılı Protesto Edilen Senetlerin Tutarının İl Bazında Dağılımı (1.000 TL ve Üzeri İller İtibariyle, 1.000 TL Altı Global Olarak)( TL ) 2009 Yılı İtibariyle Protesto Edilen Senetlerin Adedinin İl Bazında Dağılımı Sn İLLER TOPLAM Pay(%) Sn İLLER TOPLAM Pay(%) 1 İSTANBUL 2,162,697,551 28.72% 1 İSTANBUL 252,166 21.45% 2 ANKARA 953,099,202 12.66% 2 ANKARA 143,226 12.19% 3 İZMİR 459,416,798 6.10% 3 İZMİR 77,761 6.62% 4 ANTALYA 390,544,803 5.19% 4 BURSA 58,513 4.98% 5 BURSA 374,219,916 4.97% 5 ANTALYA 55,368 4.71% 6 KONYA 230,660,963 3.06% 6 KONYA 49,757 4.23% 7 MUĞLA 177,228,371 2.35% 7 KOCAELİ 25,617 2.18% 8 KOCAELİ 168,604,792 2.24% 8 MUĞLA 25,430 2.16% 9 ADANA 143,541,486 1.91% 9 ADANA 22,520 1.92% 10 MERSİN 132,379,922 1.76% 10 BALIKESİR 21,585 1.84% 11 GAZİANTEP 128,675,824 1.71% 11 MERSİN 21,530 1.83% 12 SAMSUN 105,312,823 1.40% 12 SAMSUN 20,291 1.73% 13 MANİSA 104,667,355 1.39% 13 MANİSA 20,002 1.70% 14 BALIKESİR 97,774,981 1.30% 14 GAZİANTEP 19,372 1.65% 15 KAYSERİ 92,829,780 1.23% 15 DENİZLİ 17,192 1.46% 16 AYDIN 88,737,291 1.18% 16 AYDIN 17,029 1.45% 17 DENİZLİ 80,850,130 1.07% 17 KAYSERİ 16,895 1.44% 18 TEKİRDAĞ 79,504,829 1.06% 18 SAKARYA 14,535 1.24% 19 SAKARYA 75,930,309 1.01% 19 TEKİRDAĞ 12,897 1.10% 20 ESKİŞEHİR 63,159,713 0.84% 20 TRABZON 12,290 1.05% 21 TRABZON 62,844,967 0.83% 21 HATAY 11,352 0.97% 22 ZONGULDAK 62,466,357 0.83% 22 ESKİŞEHİR 10,987 0.93% 23 HATAY 57,817,409 0.77% 23 ERZURUM 10,326 0.88% 24 DİYARBAKIR 57,817,311 0.77% 24 ZONGULDAK 10,269 0.87% 25 ÇANAKKALE 57,345,044 0.76% 25 ORDU 10,213 0.87% 26 ERZURUM 51,976,970 0.69% 26 AFYON 9,111 0.78% 27 URFA 45,628,103 0.61% 27 ÇANAKKALE 8,942 0.76% 28 KAHRAMANMARAŞ 44,278,374 0.59% 28 ÇORUM 8,139 0.69% 29 ORDU 44,108,515 0.59% 29 KAHRAMANMARAŞ 8,052 0.69% 30 AFYON 39,433,604 0.52% 30 MALATYA 7,433 0.63% 31 MALATYA 36,580,357 0.49% 31 ISPARTA 7,327 0.62% 32 VAN 34,865,906 0.46% 32 SİVAS 7,178 0.61% 33 ISPARTA 33,661,996 0.45% 33 TOKAT 7,128 0.61% 34 ÇORUM 33,564,172 0.45% 34 UŞAK 7,045 0.60% 35 SİVAS 33,408,380 0.44% 35 KÜTAHYA 6,905 0.59% 36 UŞAK 32,615,615 0.43% 36 URFA 6,411 0.55% 37 DÜZCE 31,025,319 0.41% 37 EDİRNE 6,394 0.54% 38 EDİRNE 30,953,056 0.41% 38 DÜZCE 6,114 0.52% 39 TOKAT 29,773,347 0.40% 39 DİYARBAKIR 5,857 0.50% 40 KIRKLARELİ 29,031,489 0.39% 40 GİRESUN 5,690 0.48% 41 KÜTAHYA 28,765,379 0.38% 41 BOLU 5,264 0.45% 42 BOLU 27,135,009 0.36% 42 KIRKLARELİ 5,239 0.45% 43 GİRESUN 25,071,046 0.33% 43 YOZGAT 4,719 0.40% 44 ELAZIĞ 23,954,850 0.32% 44 VAN 4,680 0.40% 45 RİZE 21,861,201 0.29% 45 AMASYA 4,558 0.39% 46 BURDUR 21,539,469 0.29% 46 KIRIKKALE 4,447 0.38% 47 YOZGAT 20,550,238 0.27% 47 BURDUR 4,356 0.37% 48 NEVŞEHİR 20,139,667 0.27% 48 NİĞDE 4,342 0.37% 49 ADIYAMAN 19,947,856 0.26% 49 AKSARAY 4,217 0.36% 50 NİĞDE 19,566,309 0.26% 50 RİZE 4,174 0.36% 51 AKSARAY 19,394,965 0.26% 51 NEVŞEHİR 4,159 0.35% 52 BİLECİK 18,864,132 0.25% 52 KASTAMONU 4,016 0.34% 53 KIRIKKALE 18,635,947 0.25% 53 ELAZIĞ 3,965 0.34% 54 AMASYA 18,504,337 0.25% 54 KARAMAN 3,588 0.31% 55 OSMANİYE 16,550,935 0.22% 55 YALOVA 3,336 0.28% 56 KASTAMONU 16,342,020 0.22% 56 OSMANİYE 3,271 0.28% 57 KARABÜK 16,093,795 0.21% 57 KARABÜK 3,175 0.27% 58 BATMAN 15,770,312 0.21% 58 KIRŞEHİR 3,078 0.26% 59 MUŞ 15,532,483 0.21% 59 ADIYAMAN 3,003 0.26% 60 YALOVA 15,211,721 0.20% 60 ARTVİN 2,629 0.22% 61 MARDİN 13,561,215 0.18% 61 BİLECİK 2,529 0.22% 62 KARAMAN 13,472,339 0.18% 62 AĞRI 2,286 0.19% 63 KIRŞEHİR 13,186,105 0.18% 63 SİNOP 2,260 0.19% 64 AĞRI 12,469,916 0.17% 64 ERZİNCAN 2,145 0.18% 65 ÇANKIRI 11,838,732 0.16% 65 MARDİN 2,013 0.17% 66 ERZİNCAN 10,677,171 0.14% 66 KARS 1,970 0.17% 67 ARTVİN 10,041,971 0.13% 67 MUŞ 1,904 0.16% 68 KARS 10,019,952 0.13% 68 BATMAN 1,796 0.15% 69 BİTLİS 9,805,912 0.13% 69 BARTIN 1,774 0.15% 70 SİNOP 9,081,699 0.12% 70 ÇANKIRI 1,738 0.15% 71 HAKKARİ 8,723,905 0.12% 71 BİTLİS 1,410 0.12% 72 SİİRT 8,125,246 0.11% 72 BİNGÖL 1,268 0.11% 73 GÜMÜŞHANE 6,525,122 0.09% 73 ŞIRNAK 1,236 0.11% 74 IĞDIR 6,448,568 0.09% 74 IĞDIR 1,097 0.09% 75 BİNGÖL 6,426,414 0.09% 75 SİİRT 905 0.08% 76 BARTIN 5,948,819 0.08% 76 HAKKARİ 876 0.07% 77 ŞIRNAK 5,638,117 0.07% 77 ARDAHAN 876 0.07% 78 BAYBURT 5,025,467 0.07% 78 GÜMÜŞHANE 873 0.07% 79 ARDAHAN 3,318,803 0.04% 79 BAYBURT 859 0.07% 80 KİLİS 1,091,433 0.01% 80 KİLİS 273 0.02% 81 TUNCELİ 989,434 0.01% 81 TUNCELİ 173 0.01% TOPLAM 7,530,881,141 TOPLAM 1,175,326 GLOBAL TOPLAM 240,397,422 GLOBAL TOPLAM 424,631 GENEL TOPLAM 7,771,278,563 GENEL TOPLAM 1,599,957 Kaynak: TCMB Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü,( * Düzeltilmiş) Yukarıdaki tablodan da görülebileceği gibi Samsun 2009 yılında protesto edilen senetlerin sayısı bakımından 20,291 adet senet ile Türkiye 12.si, toplam tutar bakımından da 105,312,823.-TL toplam tutar ile yine Türkiye 12.si durumundadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 146

VERGİ İSTATİSTİKLERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 147

VERGİ TAHAKKUK VE TAHSİLATI Samsun ve Türkiye nin 2006-2010 yılları arasındaki vergi tahakkuk ve tahsilatları incelendiğinde Samsun un tahsilat oranının Türkiye ortalamasının altında kaldığı görülecektir. Samsun da Türkiye de olduğu gibi yıllar itibariyle tahsilat oranlarında düşme söz konusudur. Samsun 2010 yılında; Tahsilat oranı sıralamasında 30. Tahsilat artışı sıralamasında 31. Toplam tahsilat içindeki pay sıralamasında 15. Tahakkuk artışı sıralamasında 40. Toplam tahakkuk içindeki pay sıralamasında 17. Sırada yer almıştır. YILLAR İTİBARİYLE TÜRKİYE VE SAMSUN BRÜT TAHAKKUK VE TAHSİLAT MİKTARLARI (2006-2010) Yıllar İLLER Brüt Tahsilat Sıra Tahsilat Sıra Tahakkuk Sıra Tahakkuk Brüt Tahsilat Nispeti (2) (%) Artışı (2) (%) Artışı (2) (%) 2006 2007 2008 2009 Sıra Samsun'un Toplam Tahsilat İçindeki (2) Payı (%) TÜRKİYE 164,101,909,365 151,271,701,112 92.18 14.64 15.35 Sıra Samsun'un Toplam Tahakkuk İçindeki (2) Payı (%) SAMSUN 889,012,345 757,731,843 85.23 (37) 18.43 (30) 0.50 (18) 20.33 (32) 0.54 (19) TÜRKİYE 187,768,857,637 171,098,465,664 91.12 13.11 14.42 SAMSUN 1,078,743,720 915,809,622 84.90 (36) 20.86 (13) 0.54 (16) 21.34 (15) 0.57 (18) TÜRKİYE 211,887,600,784 189,980,827,159 89.66 11.04 12.84 SAMSUN 1,312,137,616 1,099,171,465 83.77 (29) 20.02 (11) 0.58 (14) 21.64 (12) 0.62 (16) TÜRKİYE 224,504,297,009 196,313,307,490 87.44 3.33 5.95 SAMSUN 1,301,655,828 1,042,238,625 80.07 (38) -5.18 (75) 0.53 (18) -0.80 (75) 0.58 (16) TÜRKİYE 273,451,331,653 235,686,589,944 86.19 20.06 21.80 2010 SAMSUN 1,558,688,357 1,256,106,721 80.59 (30) 20.52 (31) 0.53 (15) 19.75 (40) 0.57 (17) Kaynak: www.gelirler.gov.tr Yukarıdaki grafikten de görüldüğü gibi Samsun da Genel Bütçe Vergi Gelirleri (brüt) tahsilat oranları Türkiye ortalamasının altında seyretmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 148

İLLER İTİBARİYLE GENEL BÜTÇE VERGİ GELİRLERİ (BRÜT) (2010 ARALIK SONU) (1)(3) (TL) Sn İller Brüt Brüt Tahsilat Sıra Tahsilat Sıra Tahsilat Sıra Tahakkuk Sıra Tahakkuk Sıra Tahakkuk Tahsilat Oranı(2) (%) Artışı(2) (%) Payı(2) (%) Artışı(2) (%) Payı(2) (%) MERKEZ(*) 1,004,253,969 1,004,253,969 100.00 ( 1) -15.19 (82) 0.43 (21) -15.19 (82) 0.37 (24) 1. ADANA 2,919,151,352 2,007,205,499 68.76 (77) 12.91 (71) 0.85 (10) 12.96 (78) 1.07 ( 8) 2. ADIYAMAN 301,232,160 223,686,969 74.26 (63) 25.88 (13) 0.09 (51) 24.80 (16) 0.11 (52) 3. AFYONKARAHİSAR 595,506,181 440,729,902 74.01 (65) 18.34 (43) 0.19 (34) 18.91 (51) 0.22 (32) 4. AĞRI 155,361,385 124,798,640 80.33 (31) 6.47 (80) 0.05 (66) 9.56 (81) 0.06 (67) 5. AMASYA 253,934,258 198,467,214 78.16 (43) 15.31 (60) 0.08 (56) 18.35 (57) 0.09 (56) 6. ANKARA 35,909,829,144 28,834,914,059 80.30 (32) 15.74 (54) 12.23 ( 2) 19.09 (48) 13.13 ( 2) 7. ANTALYA 4,325,532,690 3,162,767,017 73.12 (69) 19.43 (34) 1.34 ( 7) 21.76 (25) 1.58 ( 7) 8. ARTVİN 190,416,110 151,132,551 79.37 (37) 19.40 (36) 0.06 (61) 19.89 (38) 0.07 (63) 9. AYDIN 1,141,655,376 793,530,007 69.51 (76) 15.68 (55) 0.34 (24) 18.75 (54) 0.42 (22) 10. BALIKESİR 1,546,481,611 1,241,151,355 80.26 (33) 17.40 (49) 0.53 (16) 19.17 (46) 0.57 (18) 11. BİLECİK 213,274,355 149,342,908 70.02 (74) 17.11 (50) 0.06 (62) 21.28 (27) 0.08 (60) 12. BİNGÖL 97,230,484 81,291,724 83.61 (16) 21.42 (27) 0.03 (75) 19.72 (41) 0.04 (76) 13. BİTLİS 104,335,413 87,804,165 84.16 (13) 15.39 (57) 0.04 (74) 13.01 (76) 0.04 (75) 14. BOLU 415,159,499 297,252,958 71.60 (72) 21.65 (26) 0.13 (44) 21.33 (26) 0.15 (41) 15. BURDUR 252,733,645 197,298,065 78.07 (46) 10.04 (77) 0.08 (57) 14.52 (74) 0.09 (57) 16. BURSA 7,447,498,163 6,252,785,903 83.96 (14) 21.81 (24) 2.65 ( 5) 22.57 (24) 2.72 ( 5) 17. ÇANAKKALE 652,145,848 505,994,505 77.59 (50) 21.79 (25) 0.21 (28) 23.51 (18) 0.24 (29) 18. ÇANKIRI 115,556,727 95,374,438 82.53 (21) 15.89 (53) 0.04 (72) 17.64 (59) 0.04 (73) 19. ÇORUM 396,802,451 320,239,885 80.71 (27) 18.63 (41) 0.14 (42) 19.47 (43) 0.15 (44) 20. DENİZLİ 1,569,129,506 1,216,173,936 77.51 (52) 24.23 (18) 0.52 (18) 25.11 (12) 0.57 (16) 21. DİYARBAKIR 892,233,615 691,586,071 77.51 (51) 22.80 (21) 0.29 (25) 23.75 (17) 0.33 (25) 22. EDİRNE 562,085,914 463,489,201 82.46 (22) 13.83 (67) 0.20 (32) 15.29 (71) 0.21 (34) 23. ELAZIĞ 487,749,970 393,640,232 80.71 (26) 29.49 ( 6) 0.17 (39) 30.48 ( 5) 0.18 (38) 24. ERZİNCAN 161,384,301 122,356,683 75.82 (56) 15.09 (61) 0.05 (67) 19.07 (49) 0.06 (66) 25. ERZURUM 652,310,821 489,729,981 75.08 (59) 38.35 ( 2) 0.21 (30) 34.72 ( 2) 0.24 (28) 26. ESKİŞEHİR 1,380,327,706 1,140,816,448 82.65 (20) 19.26 (38) 0.48 (19) 20.58 (29) 0.50 (19) 27. GAZİANTEP 1,909,897,991 1,491,618,352 78.10 (45) 27.62 (11) 0.63 (13) 27.24 ( 9) 0.70 (13) 28. GİRESUN 305,650,821 238,367,833 77.99 (47) 16.10 (52) 0.10 (50) 17.22 (62) 0.11 (51) 29. GÜMÜŞHANE 60,039,378 51,294,469 85.43 (10) 15.01 (62) 0.02 (78) 15.54 (68) 0.02 (78) 30. HAKKARİ 97,020,556 73,316,456 75.57 (57) 31.60 ( 5) 0.03 (76) 29.67 ( 6) 0.04 (77) 31. HATAY 2,496,899,621 2,145,749,733 85.94 ( 9) 14.10 (66) 0.91 ( 8) 17.56 (60) 0.91 ( 9) 32. ISPARTA 399,380,192 314,237,146 78.68 (41) 13.69 (68) 0.13 (43) 15.56 (67) 0.15 (43) 33. MERSİN 5,157,315,892 4,572,822,804 88.67 ( 5) 25.42 (16) 1.94 ( 6) 25.03 (14) 1.89 ( 6) 34. İSTANBUL 115,860,948,540 103,140,805,704 89.02 ( 4) 20.58 (30) 43.76 ( 1) 22.74 (22) 42.37 ( 1) 35. İZMİR 26,706,185,021 23,885,266,703 89.44 ( 3) 27.17 (12) 10.13 ( 4) 27.50 ( 8) 9.77 ( 4) 36. KARS 139,608,212 103,066,225 73.83 (68) 13.17 (69) 0.04 (71) 16.56 (65) 0.05 (70) 37. KASTAMONU 329,215,071 260,533,835 79.14 (38) 23.93 (19) 0.11 (47) 21.09 (28) 0.12 (49) 38. KAYSERİ 1,919,685,280 1,574,303,643 82.01 (23) 22.04 (22) 0.67 (12) 22.70 (23) 0.70 (12) 39. KIRKLARELİ 635,025,159 470,028,111 74.02 (64) -3.20 (81) 0.20 (31) 12.96 (77) 0.23 (30) 40. KIRSEHİR 189,371,515 137,667,133 72.70 (71) 13.10 (70) 0.06 (65) 19.40 (44) 0.07 (64) 41. KOCAELİ 30,021,693,184 28,217,825,571 93.99 ( 2) 19.40 (35) 11.97 ( 3) 20.40 (33) 10.98 ( 3) 42. KONYA 2,286,205,677 1,797,461,718 78.62 (42) 18.01 (47) 0.76 (11) 19.04 (50) 0.84 (11) 43. KÜTAHYA 631,654,487 497,883,662 78.82 (40) 14.49 (65) 0.21 (29) 19.20 (45) 0.23 (31) 44. MALATYA 575,871,025 449,982,059 78.14 (44) 18.16 (45) 0.19 (33) 19.17 (47) 0.21 (33) 45. MANİSA 1,704,028,808 1,317,282,614 77.30 (54) 19.94 (32) 0.56 (14) 20.54 (31) 0.62 (14) 46. K.MARAŞ 777,435,024 669,394,875 86.10 ( 8) 28.29 ( 8) 0.28 (26) 25.55 (11) 0.28 (27) 47. MARDİN 359,626,415 284,362,987 79.07 (39) 25.42 (15) 0.12 (46) 25.08 (13) 0.13 (47) 48. MUĞLA 1,675,642,325 1,238,043,728 73.88 (67) 18.03 (46) 0.53 (17) 18.70 (55) 0.61 (15) 49. MUŞ 115,818,866 94,511,471 81.60 (24) 25.44 (14) 0.04 (73) 20.52 (32) 0.04 (72) 50. NEVŞEHİR 232,698,597 162,513,056 69.84 (75) 23.84 (20) 0.07 (59) 22.91 (19) 0.09 (59) 51. NİĞDE 198,811,317 147,860,108 74.37 (62) 14.85 (63) 0.06 (63) 18.87 (53) 0.07 (62) 52. ORDU 557,684,661 418,385,764 75.02 (60) 19.30 (37) 0.18 (37) 20.54 (30) 0.20 (35) 53. RİZE 480,248,132 420,482,595 87.56 ( 6) 18.27 (44) 0.18 (36) 18.90 (52) 0.18 (39) 54. SAKARYA 1,197,071,508 847,437,941 70.79 (73) 17.90 (48) 0.36 (22) 19.85 (39) 0.44 (21) 55. SAMSUN 1,558,688,357 1,256,106,721 80.59 (30) 20.52 (31) 0.53 (15) 19.75 (40) 0.57 (17) 56. SİİRT 133,288,880 106,363,421 79.80 (34) 14.54 (64) 0.05 (70) 15.80 (66) 0.05 (71) 57. SİNOP 153,641,031 118,834,658 77.35 (53) 19.61 (33) 0.05 (68) 20.18 (36) 0.06 (68) 58. SİVAS 554,428,420 417,316,085 75.27 (58) 7.98 (79) 0.18 (38) 12.04 (80) 0.20 (36) 59. TEKİRDAĞ 2,405,648,918 2,030,015,722 84.39 (12) 15.36 (58) 0.86 ( 9) 18.60 (56) 0.88 (10) 60. TOKAT 379,519,355 284,555,142 74.98 (61) 15.32 (59) 0.12 (45) 18.28 (58) 0.14 (46) 61. TRABZON 1,009,262,581 822,481,693 81.49 (25) 18.73 (40) 0.35 (23) 19.94 (37) 0.37 (23) 62. TUNCELİ 54,841,156 48,002,544 87.53 ( 7) 12.30 (74) 0.02 (79) 16.60 (64) 0.02 (80) 63. ŞANLIURFA 784,997,489 573,383,385 73.04 (70) 28.76 ( 7) 0.24 (27) 29.57 ( 7) 0.29 (26) 64. UŞAK 318,829,278 257,110,466 80.64 (29) 21.19 (28) 0.11 (48) 20.37 (34) 0.12 (50) 65. VAN 475,141,601 369,661,713 77.80 (48) 21.15 (29) 0.16 (40) 22.80 (21) 0.17 (40) 66. YOZGAT 298,345,853 191,817,532 64.29 (79) 12.07 (75) 0.08 (58) 14.15 (75) 0.11 (53) 67. ZONGULDAK 1,342,362,380 1,066,000,868 79.41 (36) 12.75 (72) 0.45 (20) 14.81 (72) 0.49 (20) 68. AKSARAY 389,139,245 323,124,002 83.04 (19) 56.23 ( 1) 0.14 (41) 48.90 ( 1) 0.14 (45) 69. BAYBURT 36,060,181 30,237,646 83.85 (15) 15.47 (56) 0.01 (82) 14.77 (73) 0.01 (82) 70. KARAMAN 184,516,922 153,877,763 83.39 (18) 18.85 (39) 0.07 (60) 17.30 (61) 0.07 (65) 71. KIRIKKALE 510,217,683 431,427,061 84.56 (11) 27.75 ( 9) 0.18 (35) 27.09 (10) 0.19 (37) 72. BATMAN 260,484,746 206,954,062 79.45 (35) 16.12 (51) 0.09 (55) 20.27 (35) 0.10 (55) 73. ŞIRNAK 209,923,038 140,160,584 66.77 (78) 32.07 ( 4) 0.06 (64) 33.03 ( 3) 0.08 (61) 74. BARTIN 141,090,459 109,710,927 77.76 (49) 8.46 (78) 0.05 (69) 15.48 (70) 0.05 (69) 75. ARDAHAN 41,132,365 33,170,099 80.64 (28) 18.48 (42) 0.01 (81) 17.03 (63) 0.02 (81) 76. IĞDIR 106,694,239 66,541,988 62.37 (82) 24.87 (17) 0.03 (77) 19.51 (42) 0.04 (74) 77. YALOVA 332,689,738 210,316,422 63.22 (81) 12.43 (73) 0.09 (54) 15.51 (69) 0.12 (48) 78. KARABÜK 252,522,203 210,710,304 83.44 (17) 10.91 (76) 0.09 (53) 12.67 (79) 0.09 (58) 79. KİLİS 56,820,600 43,776,791 77.04 (55) 27.72 (10) 0.02 (80) 24.93 (15) 0.02 (79) 80. OSMANİYE 295,107,525 218,225,393 73.95 (66) 33.91 ( 3) 0.09 (52) 30.49 ( 4) 0.11 (54) 81. DÜZCE 401,891,481 256,386,372 63.79 (80) 21.99 (23) 0.11 (49) 22.90 (20) 0.15 (42) TOPLAM 273,451,331,653 235,686,589,944 86.19 20.06 100.00 21.80 100.00 Kaynak ve Notlar: Muhasebat Genel Müdürlüğü, Rakamlar Brüt Olup, Mahalli İdare ve Fon Payları Ayrılmamış Tutarlardır. (Red ve iadeler dahil), (2)Parantez İçindeki Rakamlar O İl'in Merkez ve 81 İl İçerisindeki İlgili Sütundaki Başarı Sırasını Göstermektedir. (3)2010 Yılı Vergi Gelirleri içerisindeki Gelir Vergisi Tevkifat rakamına Asgari Geçim İndirimi tutarı dahildir. (*)Başbakanlık ve Bakanlıkların Merkez Saymanlıkları ile Hazine, Gelir, M.İ.T., T.B.M.M., Cumhurbaşkanlığı, Sayıştay ve Kıbrıs Türk Askeri Birliği Saymanlıklarını kapsamaktadır. Samsun 2010 yılında Brüt tahakkuk miktarına göre 1 milyar 558 milyon TL ile 17. sırada, 1 milyar 256 milyon TL brüt tahsilat miktarı ile de 15. Sırada yer almaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 149

MÜKELLEF SAYILARI İLLERİN KATMA DEĞER VERGİSİ (KDV) FAAL MÜKELLEF SAYILARI (ARALIK AYI İTİBARİYLE) SN İLLER 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010 Pay TÜRKİYE TOPLAM 2,142,949 2,230,815 2,165,516 2,220,477 2,268,925 2,266,053 2,249,950 2,271,049 1 İSTANBUL 656,707 680,603 608,218 633,107 655,398 648,099 640,509 650,458 28.64% 2 ANKARA 169,299 175,600 171,897 176,992 181,174 180,245 181,199 184,183 8.11% 3 İZMİR 149,658 158,451 156,956 159,854 162,054 161,972 159,180 160,012 7.05% 4 ANTALYA 73,703 79,233 84,302 86,370 89,757 91,749 91,244 91,653 4.04% 5 BURSA 81,918 84,710 84,467 87,090 89,689 90,385 89,225 90,725 3.99% 6 KONYA 55,140 57,632 57,994 59,841 61,097 60,499 59,826 59,836 2.63% 7 KOCAELİ 43,346 45,315 48,431 50,046 51,347 52,312 52,668 53,270 2.35% 8 ADANA 48,252 50,357 50,725 51,245 51,208 51,744 51,655 52,618 2.32% 9 İÇEL 43,911 46,562 47,175 46,432 46,751 47,072 46,899 46,881 2.06% 10 GAZİANTEP 32,079 36,490 39,233 41,449 42,785 44,308 43,579 44,522 1.96% 11 MUĞLA 32,859 35,562 36,822 37,600 39,045 39,945 40,271 40,546 1.79% 12 KAYSERİ 27,903 29,112 29,868 30,838 32,095 32,412 32,635 33,318 1.47% 13 MANİSA 30,371 31,328 31,418 32,121 32,717 32,672 32,319 31,930 1.41% 14 BALIKESİR 31,689 32,609 32,295 32,393 32,494 32,065 31,364 31,490 1.39% 15 AYDIN 25,695 26,543 27,321 28,432 29,318 29,565 29,490 28,902 1.27% 16 ŞANLIURFA 26,091 26,976 27,348 27,647 27,177 27,117 27,532 28,476 1.25% 17 HATAY 28,070 28,962 28,725 29,154 29,244 29,105 28,592 28,386 1.25% 18 SAMSUN 26,176 27,476 27,502 27,837 28,266 28,056 27,880 28,278 1.25% Samsun Pay(%) 1.22% 1.23% 1.27% 1.25% 1.25% 1.24% 1.24% 1.25% 19 DENİZLİ 25,372 26,607 26,448 27,294 27,989 27,931 27,964 28,070 1.24% 20 TEKİRDAĞ 21,379 22,455 22,483 23,690 24,541 24,691 25,142 25,108 1.11% 21 ESKİŞEHİR 22,342 23,291 23,518 24,020 24,137 23,966 23,741 23,928 1.05% 22 SAKARYA 22,329 23,219 23,343 23,581 23,760 23,807 23,583 23,341 1.03% 23 DİYARBAKIR 16,274 17,176 16,178 16,711 17,317 17,738 18,260 19,139 0.84% 24 TRABZON 17,041 17,083 16,813 17,300 17,571 17,538 17,545 17,730 0.78% 25 KAHRAMANMARAŞ 15,320 16,153 16,068 16,744 17,041 17,218 16,873 16,714 0.74% Kaynak: www.gelirler.gov.tr, ilk 25 il alınmıştır. Sıralama 2010 rakamlarına göredir. Yukarıdaki tablo ve grafiklerden Samsun un 2003 yılında %1.22 pay ile 26,176 olan Katma Değer Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.25 pay ile 28,278 e ulaştığı görülmektedir. 2010 yılsonu itibariyle Samsun 18. Sıradadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 150

İLLERİN GELİR VERGİSİ FAAL MÜKELLEF SAYILARI (ARALIK AYI İTİBARİYLE) İLLER 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010 Pay TÜRKİYE TOPLAM 1,735,722 1,774,568 1,691,499 1,712,719 1,724,366 1,701,865 1,683,308 1,693,316 1 İSTANBUL 477,892 489,166 419,718 437,048 448,366 440,960 435,599 442,019 26.10% 2 ANKARA 108,749 111,726 111,089 115,343 116,777 114,926 115,535 118,138 6.98% 3 İZMİR 115,849 120,455 119,251 120,488 120,013 119,005 117,043 117,825 6.96% 4 BURSA 70,006 70,768 69,155 70,648 71,740 71,499 70,250 71,031 4.19% 5 ANTALYA 57,527 60,915 63,265 64,617 66,100 67,095 67,001 68,332 4.04% 6 KONYA 43,648 45,910 47,050 48,236 48,447 47,524 46,758 46,563 2.75% 7 ADANA 38,472 40,285 40,357 40,843 40,537 40,680 40,657 41,385 2.44% 8 KOCAELİ 35,404 36,433 38,990 39,735 40,071 40,390 40,274 40,516 2.39% 9 İÇEL 35,839 37,695 38,020 37,060 37,087 37,114 36,912 36,887 2.18% 10 GAZİANTEP 25,861 29,671 32,330 34,099 34,959 36,102 36,098 36,703 2.17% 11 MUĞLA 28,314 29,791 29,648 29,796 30,491 30,720 30,921 31,127 1.84% 12 MANİSA 28,849 29,416 29,102 29,141 29,124 28,722 28,206 27,781 1.64% 13 BALIKESİR 36,544 34,242 31,091 29,432 28,850 27,980 27,306 27,188 1.61% 14 KAYSERİ 23,121 24,036 24,933 25,112 25,915 26,120 26,426 26,818 1.58% 15 SAMSUN 23,941 25,318 24,663 24,574 24,650 24,054 23,777 23,979 1.42% SAMSUN % 1.38% 1.43% 1.46% 1.43% 1.43% 1.41% 1.41% 1.42% 16 ŞANLIURFA 24,360 24,995 25,074 24,808 23,978 23,262 23,250 23,661 1.40% 17 AYDIN 22,070 22,511 23,169 23,694 24,092 24,052 23,730 23,342 1.38% 18 HATAY 24,811 24,945 24,211 24,215 23,657 23,001 22,454 22,189 1.31% 19 DENİZLİ 21,684 21,853 22,022 22,264 22,540 22,077 21,861 21,830 1.29% 20 TEKİRDAĞ 19,890 20,437 19,668 19,920 20,251 20,536 20,666 20,487 1.21% 21 ESKİŞEHİR 18,794 19,636 19,981 20,260 20,077 19,694 19,426 19,522 1.15% 22 SAKARYA 21,599 21,701 21,184 19,575 19,442 19,095 18,800 18,671 1.10% 23 TRABZON 15,221 15,032 14,678 14,947 14,894 14,505 14,274 14,277 0.84% 24 KAHRAMANMARAŞ 13,936 14,503 14,268 14,448 14,335 14,300 13,977 13,769 0.81% 25 DİYARBAKIR 12,845 13,273 12,206 12,480 12,851 12,784 12,952 13,301 0.79% Kaynak: www.gelirler.gov.tr, ilk 25 il alınmıştır. Sıralama 2010 rakamlarına göredir. Yukarıdaki tablo ve grafiklerden Samsun un 2003 yılında %1.38 pay ile 23,941 olan Gelir Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.42 pay ile 23,979 a ulaştığı görülmektedir. 2010 yılsonu itibariyle Samsun 15. Sıradadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 151

İLLERİN KURUMLAR VERGİSİ FAAL MÜKELLEF SAYILARI (ARALIK AYI İTİBARİYLE) İLLER 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010 Pay TOPLAM 605,020 632,093 593,166 608,981 634,569 640,679 640,786 652,009 1 İSTANBUL 243,032 253,587 229,040 234,558 242,930 239,685 237,823 241,399 37.02% 2 ANKARA 72,825 74,989 69,945 70,751 72,390 72,265 72,358 73,073 11.21% 3 İZMİR 50,579 52,412 47,135 47,628 48,899 49,110 47,789 47,516 7.29% 4 ANTALYA 21,946 23,790 25,261 25,487 27,034 27,959 27,351 26,638 4.09% 5 BURSA 19,969 20,624 19,178 20,086 21,426 22,090 22,176 22,971 3.52% 6 KONYA 13,132 13,432 12,752 13,207 13,893 14,145 14,169 14,310 2.19% 7 KOCAELİ 10,309 10,856 11,080 11,983 12,802 13,391 13,793 14,084 2.16% 8 ADANA 13,058 13,136 12,497 12,331 12,337 12,526 12,402 12,647 1.94% 9 İÇEL 11,662 11,909 11,433 11,051 11,143 11,258 11,196 11,153 1.71% 10 MUĞLA 8,116 8,722 9,200 9,460 10,005 10,516 10,681 10,774 1.65% 11 GAZİANTEP 7,604 8,089 7,909 8,313 8,737 9,066 8,381 8,842 1.36% 12 KAYSERİ 6,327 6,643 6,461 6,784 7,280 7,439 7,554 7,897 1.21% 13 HATAY 6,138 6,365 5,999 6,164 6,466 6,786 6,915 7,094 1.09% 14 AYDIN 5,271 5,474 5,484 5,901 6,469 6,778 6,894 6,843 1.05% 15 DENİZLİ 6,052 6,335 5,565 5,921 6,368 6,516 6,627 6,681 1.02% 16 DİYARBAKIR 4,109 4,401 4,259 4,474 4,761 5,135 5,485 6,011 0.92% 17 TEKİRDAĞ 4,569 4,879 4,836 5,131 5,399 5,432 5,643 5,700 0.87% 18 SAKARYA 4,617 4,790 4,944 5,194 5,344 5,523 5,554 5,373 0.82% 19 SAMSUN 4,945 5,032 4,762 4,830 5,140 5,190 5,203 5,335 0.82% 0.82% 0.80% 0.80% 0.79% 0.81% 0.81% 0.81% 0.82% 20 MANİSA 4,583 4,741 4,512 4,829 5,057 5,262 5,323 5,326 0.82% 21 BALIKESİR 4,897 5,436 4,903 5,003 5,203 5,292 5,200 5,313 0.81% 22 ESKİŞEHİR 4,564 4,710 4,506 4,613 4,831 4,962 5,004 5,143 0.79% 23 ŞANLIURFA 2,688 2,906 3,146 3,471 3,684 3,939 4,332 4,811 0.74% 24 TRABZON 3,312 3,439 3,134 3,299 3,638 3,824 3,944 4,147 0.64% 25 AFYON 3,047 3,248 2,996 3,105 3,307 3,410 3,491 3,623 0.56% Kaynak: www.gelirler.gov.tr, ilk 25 il alınmıştır. Sıralama 2010 rakamlarına göredir. Yukarıdaki tablo ve grafiklerden Samsun un 2003 yılında %0.82 pay ile 4,945 olan Kurumlar Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %0.82 pay ile 5,335 e ulaştığı görülmektedir. 2010 yılsonu itibariyle Samsun 19. Sıradadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 152

İLLERİN G.M.S.İ VERGİSİ FAAL MÜKELLEF SAYILARI (ARALIK AYI İTİBARİYLE) İLLER 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010 Pay TOPLAM 491,907 573,308 576,199 625,982 696,905 744,103 840,077 972,864 1 İSTANBUL 144,375 188,845 199,638 221,441 246,173 256,196 285,867 326,383 33.55% 2 ANKARA 74,901 79,041 78,204 83,498 92,177 97,325 113,141 136,687 14.05% 3 İZMİR 46,940 49,481 50,131 55,001 61,231 64,584 72,031 80,441 8.27% 4 BURSA 16,834 20,623 21,821 23,104 25,343 27,308 31,641 36,534 3.76% 5 ANTALYA 11,241 13,047 15,639 17,780 22,825 25,643 29,471 33,366 3.43% 6 ESKİŞEHİR 6,337 8,551 8,901 10,277 11,873 14,974 17,119 18,947 1.95% 7 MANİSA 13,462 15,013 12,808 13,302 14,703 15,186 16,674 17,952 1.85% 8 BALIKESİR 5,642 9,232 11,403 12,012 13,056 14,122 15,495 17,825 1.83% 9 KONYA 9,586 9,674 8,990 9,514 10,449 11,660 14,095 16,787 1.73% 10 KOCAELİ 8,529 9,798 10,079 10,317 11,047 12,225 13,836 16,271 1.67% 11 AYDIN 14,645 14,487 10,643 11,049 12,733 13,432 14,686 15,968 1.64% 12 MUĞLA 6,152 7,604 8,858 9,210 10,643 11,841 14,009 15,865 1.63% 13 DENİZLİ 9,506 10,585 9,875 10,731 12,307 13,344 14,150 15,295 1.57% 14 ADANA 9,673 10,263 6,910 7,562 8,270 8,504 9,242 11,613 1.19% 15 İÇEL 5,195 5,945 6,173 6,819 7,392 7,783 8,542 10,101 1.04% 16 SAMSUN 9,550 9,999 7,686 7,861 8,272 8,328 9,006 9,825 1.01% SAMSUN % 1.94% 1.74% 1.33% 1.26% 1.19% 1.12% 1.07% 1.01% 17 KAYSERİ 3,417 3,910 3,225 3,482 3,816 4,026 5,776 9,620 0.99% 18 TRABZON 4,873 5,420 5,650 6,284 7,100 8,129 8,821 9,540 0.98% 19 ZONGULDAK 3,985 5,578 5,545 6,181 6,853 7,814 8,523 9,387 0.96% 20 ÇANAKKALE 3,754 4,334 5,214 5,881 6,573 7,301 8,242 9,380 0.96% 21 TEKİRDAĞ 5,057 5,077 4,884 5,628 6,490 6,868 7,864 9,138 0.94% 22 SAKARYA 3,598 4,024 4,035 4,703 5,084 5,815 6,763 8,111 0.83% 23 ORDU 4,165 4,466 3,365 3,548 3,937 4,477 4,890 5,939 0.61% 24 GAZİANTEP 5,083 5,591 5,585 5,482 5,331 5,312 5,511 5,930 0.61% 25 KÜTAHYA 2,730 4,143 3,394 3,538 3,793 4,037 4,526 5,323 0.55% Kaynak: www.gelirler.gov.tr, ilk 25 il alınmıştır. Sıralama 2010 rakamlarına göredir. Yukarıdaki tablo ve grafiklerden Samsun un 2003 yılında %1.94 pay ile 9,550 olan GMSİ Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.01 pay ile 9,825 e ulaştığı görülmektedir. 2010 yılsonu itibariyle Samsun 16. Sıradadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 153

İLLERİN BASİT USULDE VERGİLENDİRİLEN GELİR VERGİSİ FAAL MÜKELLEF SAYILARI İLLER 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010 Pay TOPLAM 820,621 814,532 792,706 775,141 762,111 744,188 739,092 728,850 1 İSTANBUL 59,791 55,758 48,511 47,416 45,423 43,783 42,575 41,582 5.71% 2 İZMİR 36,780 34,910 33,945 33,165 32,313 31,135 30,306 29,152 4.00% 3 ANTALYA 28,134 28,621 29,546 28,305 27,412 26,706 26,461 26,249 3.60% 4 MANİSA 23,893 24,113 24,280 23,753 23,598 23,051 23,000 22,747 3.12% 5 ANKARA 25,058 24,591 23,587 23,507 23,191 22,673 22,608 22,274 3.06% 6 HATAY 20,578 20,879 20,947 21,177 21,238 21,163 21,073 21,061 2.89% 7 BALIKESİR 23,235 23,959 23,804 22,914 22,079 21,168 20,868 20,785 2.85% 8 AYDIN 20,506 21,049 21,236 20,761 20,229 19,747 19,469 19,381 2.66% 9 KONYA 21,612 21,011 20,961 20,681 20,187 19,649 19,477 19,175 2.63% 10 İÇEL 22,275 22,777 21,508 20,671 20,239 19,999 19,669 19,160 2.63% 11 ŞANLIURFA 18,686 18,953 18,695 18,568 18,559 18,805 18,866 18,893 2.59% 12 ADANA 21,513 21,251 20,520 20,004 19,379 18,621 18,164 17,964 2.46% 13 DENİZLİ 17,987 18,351 18,671 18,374 18,111 17,531 17,491 17,431 2.39% 14 BURSA 21,384 20,495 19,719 18,641 18,051 17,625 17,480 17,089 2.34% 15 GAZİANTEP 23,901 21,149 18,143 17,208 16,786 16,552 16,335 16,093 2.21% 16 DİYARBAKIR 13,988 15,048 14,652 15,004 15,424 15,505 16,060 15,982 2.19% 17 SAMSUN 17,698 16,801 16,664 16,162 16,022 15,511 15,592 15,641 2.15% SAMSUN % 2.16% 2.06% 2.10% 2.09% 2.10% 2.08% 2.11% 2.15% 18 MUĞLA 17,230 17,376 17,072 16,458 16,159 15,531 15,109 15,029 2.06% 19 KAHRAMANMARAŞ 15,276 15,825 15,478 14,946 14,812 14,544 14,444 14,262 1.96% 20 SAKARYA 16,159 16,189 15,894 15,145 14,532 14,059 13,843 13,628 1.87% 21 VAN 11,256 11,040 11,525 12,420 12,934 13,464 13,527 13,554 1.86% 22 ORDU 12,515 12,559 12,557 12,556 12,460 12,199 12,107 12,076 1.66% 23 TRABZON 13,195 13,206 13,093 12,814 12,623 12,219 11,920 11,655 1.60% 24 AFYON 11,880 12,181 12,470 12,284 12,029 11,650 11,601 10,825 1.49% 25 TEKİRDAĞ 11,736 11,752 11,803 11,471 11,149 10,759 10,763 10,605 1.46% Kaynak: www.gelirler.gov.tr, ilk 25 il alınmıştır. Sıralama 2010 rakamlarına göredir. Yukarıdaki tablo ve grafiklerden Samsun un 2003 yılında %2.16 pay ile 17,698 olan Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %2.15 pay ile 15,641 e düştüğü görülmektedir. 2010 yılsonu itibariyle Samsun 17. Sıradadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 154

İLLERİN GELİR STOPAJ VERGİSİ FAAL MÜKELLEF SAYILARI İLLER 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010 pay TOPLAM 2,032,950 2,141,913 2,127,603 2,212,690 2,284,723 2,326,494 2,322,883 2,353,382 1 İSTANBUL 645,711 668,714 604,938 631,945 659,013 660,298 655,971 668,325 28.40% 2 ANKARA 163,075 169,390 169,832 176,519 182,167 183,845 185,074 188,963 8.03% 3 İZMİR 154,007 162,297 162,003 165,031 167,294 167,549 164,893 165,871 7.05% 4 ANTALYA 75,713 82,323 88,848 91,254 95,119 97,557 96,897 97,255 4.13% 5 BURSA 86,219 89,247 88,843 91,448 94,010 94,950 93,682 95,142 4.04% 6 KONYA 50,965 54,109 55,946 59,308 61,640 62,270 62,175 62,556 2.66% 7 ADANA 48,373 51,357 53,050 53,935 54,075 54,971 54,935 56,047 2.38% 8 KOCAELİ 44,919 47,208 50,615 52,175 53,412 54,547 54,847 55,611 2.36% 9 İÇEL 45,082 47,986 49,455 49,206 49,752 50,273 50,091 50,037 2.13% 10 GAZİANTEP 31,756 36,202 39,066 41,433 42,949 44,930 44,352 45,377 1.93% 11 MUĞLA 31,973 36,185 38,126 39,149 40,681 41,732 42,045 42,407 1.80% 12 KAYSERİ 27,364 28,692 29,620 31,591 33,292 34,307 34,514 35,232 1.50% 13 MANİSA 31,061 32,078 32,604 33,917 34,578 34,663 34,444 34,131 1.45% 14 BALIKESİR 33,345 34,748 34,501 34,605 34,755 34,479 33,743 33,799 1.44% 15 AYDIN 27,851 29,001 29,775 30,951 31,727 32,179 32,179 31,676 1.35% 16 HATAY 27,742 28,929 29,540 30,687 30,879 30,829 30,211 30,248 1.29% 17 SAMSUN 26,783 28,411 28,713 29,190 29,673 29,801 29,701 30,117 1.28% SAMSUN % 1.32% 1.33% 1.35% 1.32% 1.30% 1.28% 1.28% 1.28% 18 DENİZLİ 24,915 26,123 26,177 27,684 28,935 29,288 29,127 29,292 1.24% 19 TEKİRDAĞ 22,756 24,102 24,350 25,680 26,497 26,769 27,242 27,155 1.15% 20 ŞANLIURFA 15,266 16,572 17,645 19,756 20,830 23,217 24,778 26,285 1.12% 21 ESKİŞEHİR 22,461 23,401 23,668 24,420 24,660 24,777 24,592 24,768 1.05% 22 SAKARYA 21,344 22,691 23,251 23,822 24,214 24,584 24,322 24,209 1.03% 23 DİYARBAKIR 13,173 14,168 13,669 14,222 15,663 17,248 17,897 19,041 0.81% 24 TRABZON 15,237 15,733 15,774 16,864 17,381 18,226 18,537 18,810 0.80% 25 KAHRAMANMARAŞ 11,290 12,322 14,469 15,711 16,564 17,304 17,345 17,319 0.74% Kaynak: www.gelirler.gov.tr, ilk 25 il alınmıştır. Sıralama 2010 rakamlarına göredir. Yukarıdaki tablo ve grafiklerden Samsun un 2003 yılında %1.32 pay ile 26,783 olan Gelir Stopaj Vergisi mükellef sayısının 2010 yılı sonunda %1.28 pay ile 30,117 e ulaştığı görülmektedir. 2010 yılsonu itibariyle Samsun 17. Sıradadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 155

SAMSUN VERGİ REKORTMENLERİ SAMSUN 2010 YILI VERGİLENDİRME DÖNEMİ KURUMLAR VERGİSİ REKORTMENLERİ Sıra No Vergi Dairesi Unvanı Faaliyet Konusu Beyan Edilen Vergiye Tabi Gelir ( Matrah ) Hesaplanan (Tahakkuk Eden) Vergi 1 Ondokuzmayıs Samsun Makina Sanayi A.Ş Makina Ve Boru İmali 41.427.522,68 8.285.504,54 2 Gaziler Adeka İlaç Sanayi Ve Ticaret A.Ş. İlaç Fabrikası 30.722.976,80 6.144.595,36 3 Gaziler Sürsan Su Ürünleri San Ve Tic A.Ş. Balık Unu İmali 14.592.851,09 2.918.570,22 4 Gaziler Samsun Medikal Grup Özel Sağlık Hiz A.Ş. Özel Sağlık Hizmetleri 12.454.215,39 2.490.843,08 5 Çarşamba Arı Dayanıklı Tük. Mal.Satışı A.Ş. Beyaz Eşya Top.Satışı 4.486.940,43 897.388,09 6 Gaziler Yeşilyurt İnş.Ve Turizm A.Ş. Bina İnşaatı 4.235.325,89 847.065,18 7 Ondokuzmayıs As Çelik Döküm San.Ve Tic.Ltd. Şti. Oto Yedek Parça 4.197.441,03 839.488,21 8 Gaziler Ulusoy Un Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Un Fabrikası 4.009.843,19 801.968,64 9 Gaziler Akabe Madencilik San Ve Tic.A.Ş. Katı Yakıt Toptan Satışı 2.763.942,88 552.788,58 10 Ondokuzmayıs Birleşik Grup Özel Sağlık Hizm.A.Ş. Özel Sağlık Hizmetleri 2.446.919,26 489.383,85 11 Gaziler Albayrak Yapı Malz. Ve İnş.Ltd.Şti. İnş.Malz.Toptan Satışı 2.069.914,03 413.982,81 12 Gaziler Detay Kömür Sanayi V E Ticaret Ltd.Şti. Katı Yakıt Toptan Satışı 1.957.128,77 391.425,75 13 Ondokuzmayıs Borsan Elekt.Malz.İmal.San. Ltd.Şti. Elektrik Tesisat Hizm. 1.805.927,43 361.185,49 14 Ondokuzmayıs Domak Pompa Ve Makina Sanayi A.Ş. İş Makinesi İmali 1.760.295,43 352.059,09 15 Gaziler Akbağ Av Malzemeleri Hırdavat Tic.Ltd.Şti Av Malz.Per.Satışı 1.746.990,76 349.398,15 16 Ondokuzmayıs Fatih Temiz Pet.Oto. Trz.Dy.Tük. Ltd.Şti. Petrol Ve Ürünleri Satışı 1.651.405,84 330.281,17 17 Ondokuzmayıs Bahadır Tıbbi Alet Cihaz Ve İnş.Ltd.Şti. Tıbbi Cerrahi Aletler 1.622.055,36 324.411,07 18 Çarşamba Yılmaz Kardeşler Gıda San.Tic.Ltd.Şti Fındık Fabrikası 1.549.130,97 309.826,19 19 Ladik Doğa Su Gıda Ltd.Şti. Su, Meşrubat Satışı 1.454.624,67 290.924,93 20 Gaziler Rota Denetim Proje İ Nş.Tic.Ltd.Şti Plan Proje Hizmetleri 1.403.794,74 280.758,95 21 Ondokuzmayıs Öz Öntaşıt Muayene İstasyonları A.Ş. Araç Muayene İstasyonu 1.368.368,46 273.673,69 22 Gaziler Barsel Müh. Mim. San.Tic. Ltd.Şti. Plan Proje Hizmetleri 1.347.505,87 269.501,17 23 Ondokuzmayıs Hakan Petrol Ltd.Şti. Petrol Ve Ürünleri Satışı 1.320.412,29 264.082,46 24 Gaziler Elektrosan Elektro Bakır Sanayi A.Ş Petrol Ve Ürünleri Satışı 1.276.079,92 255.215,98 25 Gaziler Atilla Makina Mont.İzal.Taah.İnş.Tic.Ltd.Şti. Bina İnşaatı 1.249.719,66 249.943,93 26 Gaziler Başak Yapı Mühen.Ve İnş.San.Ltd.Şti. Plan Proje Hizmetleri 1.242.177,53 248.435,51 27 Gaziler Onpet Onur Petrol Ür.San.Tic Ltd.Şti Petr.Ürn.Perk.Tic. 1.223.537,59 244.707,52 28 Gaziler Recepoğlu Tüketim Mad.Gıd.Dağ.Taş.A.Ş. Gıda İçecek Tüt.Sat. 1.195.707,75 239.141,55 29 Ondokuzmayıs Engin Bakan Spor Giy. Teks. Ltd.Şti. Spor Eşya Ve Mlz. Satışı 1.195.460,07 239.092,01 30 Ondokuzmayıs Onur Otomotiv San. Tic. A.Ş. Araç Satış Ve Servis Hiz. 1.162.087,91 232.417,58 31 Gaziler Dinçer Oto Gıda San Tic A.Ş. Oto Satışı 1.158.328,75 231.665,75 32 Ondokuzmayıs Samsun Yem Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Hayvansal Yem İmali 1.152.265,07 230.453,01 33 Gaziler Asal Petrol Otomotiv San Tic Ltd Şti. Motorlu Araç Yak.Tic. 1.146.097,53 229.219,51 34 Gaziler Saba Yapı Mimarlık Müh.Ltd.Şti. Bina İnşaatı 1.130.766,92 226.153,38 35 Ondokuzmayıs İlmed İlaç Ve Medikal Tic.Ltd. Şti. Tıbbi Cerrahi Aletler 1.103.005,72 220.601,14 36 Ondokuzmayıs Samsun Segman Göm. San.Tic.Ltd. Şti. Oto Yedek Parça 1.073.783,02 214.756,60 37 Gaziler Omkan Ondokuzmayıs Üni.Vak.Kaft.Mar.İkti. İşl. Kafeteryalar 1.056.714,85 211.342,97 38 Ondokuzmayıs Poelsan Plastik San. Ve Tic.Ltd.Şti Plastik Boru İmali 1.014.246,90 202.849,38 39 Ondokuzmayıs Işıklar İnşaat Mlz. Gıda Paz. A.Ş. İnş.Malz.Toptan Satışı 1.007.253,31 201.450,66 40 Ondokuzmayıs Özön Petrol Ve Pet. Ürn Otomotiv Ltd. Şti. Araç Satış Ve Servis Hiz. 1.002.947,42 200.589,48 41 Ondokuzmayıs Kutsan Tarımsal Paz Ve Tic. Ltd.Şti Zirai İlaç Top.Şatışı 994.616,87 198.923,37 42 Ondokuzmayıs Uslu Demir Çelik Paz Tic.Ltd.Şti. Paslanmaz Çelik Profil İmali 994.012,14 198.802,43 43 Ondokuzmayıs Sampa Otomotiv Sanayi Ve Tic. Ltd. Şti. Oto Yedek Parça İmali 992.637,24 198.527,45 44 Gaziler Ulusoy Petrol Ürün.Tic. Ltd.Şti. Motorlu Araç Yak.Tic. 964.327,50 192.865,50 45 Çarşamba Özel Reha Sağlık Hizm.Tic.Ltd.Şti. Sağlık Hizmetleri 951.692,93 190.338,59 46 Gaziler Kar-Dağ Karadeniz Gıda Dağ.Tem.Ve A.Ş. Gıda İçecek Tüt.Sat. 941.327,07 188.265,41 47 Ondokuzmayıs Semolina Mısır İrmiği Gıda San. A.Ş. İrmik İmalatı 938.794,22 187.758,84 48 Gaziler Elif İnşaat Taah.Ve Tic.Paz.Ltd.Şti. Bina İnşaatı 919.315,50 183.863,10 49 Gaziler Star Temizlik İnşaat Gıd.Tar.Ltd.Şti. Temizlik Hizm. 909.417,66 181.883,53 50 Gaziler Gülhan Petrol Tic.Ve San.Ltd.Şti. Petr.Ürn.Perk.Tic. 902.626,33 180.525,27 51 Çarşamba Özel Dost Sağlık Hiz Tic.Ltd.Şti. Sağlık Hizmetleri 894.759,64 178.951,93 52 Gaziler Mekan Harita Müh.İnş.Ltd.Şti. Harita-Mühnd.Hizm. 879.803,18 175.960,64 53 Ondokuzmayıs Başnamlı Mimarlık Dek.İnş.Mlz. Ltd. Şti. Bina İnşaatı 879.101,33 175.820,27 54 Gaziler Desen Mühendislik İnş.San Ve Tic.Ltd.Şti. Plan Proje Hizmetleri 869.345,49 173.869,10 55 Gaziler Korulu Grup Sağ.Hizm.İnş.Taah. Ltd.Şti. Tıbbi Malz.Top.Satışı 868.026,46 173.605,29 56 Gaziler Yorum Yeminli Mali Müşavirlik. Ltd.Şti. Yeminli Mali Müşavirlik 864.051,77 172.810,35 57 Gaziler Özel Ondokuz Mayıs Sağ.Hiz.T.A.Ş. Özel Sağlık Hizmetleri 845.025,52 169.005,10 58 Gaziler Mert Petrol Tic. San. Ltd.Şti. Petr.Ürn.Perk.Tic. 828.456,00 165.691,20 59 Havza Turanlar Tütün Mam.Ltd.Şti. Tekel Bayii 827.013,65 165.402,73 60 Ladik Tufanoğlu Nakliyat Ltd.Şti. Yük Nakliyat 825.688,52 165.137,70 61 Ondokuzmayıs Asil Gıda Pazarlama Ve Tic. Ltd. Şti. Gıda İçecek.Sat. 825.464,63 165.092,93 62 Gaziler Mah-Ya İthalat İhracat Tic. Ve Paz. Ltd.Şti. İthalat-İhracat 824.959,97 164.991,99 63 Gaziler Alya Med.Malz.Emlak. Dan.Gıd.Tur. Ltd.Şti Tıbbi Malz.Top.Satışı 817.502,25 163.500,45 64 Gaziler Gündoğmuş Petrol Ürü.İnş.Tur.Gıd.Ltd.Şti. Petr.Ürn.Perk.Tic. 792.824,96 158.564,99 65 Gaziler Samsun Çarşı Büyük Mağazacılık A.Ş. Kuyumcu,Züccaciye,Giyim 778.890,26 155.778,05 66 Ondokuzmayıs Borel Tekno Elektrik San.Ve Tic.A.Ş. Elektri Tesisat Malz. 774.910,89 154.982,18 67 Çarşamba Özyılmaz Fındık Tic. San.Ltd.Şti. Fındık Fabrikası 767.845,94 153.569,19 68 Bafra Müderrisoğlu Petr.Ve Akar.San.Tic.Ltd.Şti. Akaryakıt Bayii 766.481,85 153.296,37 69 Ondokuzmayıs Bilgin Çelik Halat Mak.San.Nak. Ltd.Şti. Nakliye Ve Yük Boşaltma 732.276,59 146.455,32 70 Ondokuzmayıs Demirel Kalıp Metal. İşl.Mak. Ltd. Şti. Torna Tesfiye İşleri 724.508,95 144.901,79 71 Gaziler Bülbüloğlu Oksijen Asetilen Tıb. Ltd.Şti. Tıbbi Malz.Top.Satışı 724.297,35 144.859,47 72 Gaziler Taşçıoğlu Müteah. Mimar. Müh. Ltd.Şti. Bina İnşaatı 711.420,93 142.284,19 73 Bafra Bafra Petrol Ürünleri San.Ve Tic.Ltd.Şti. Akaryakıt Bayi 691.926,89 138.385,38 74 Ondokuzmayıs Özde Karadeniz Çay Gıda Paz. A.Ş. Çay Toptan Satışı 690.909,99 138.182,00 75 Ondokuzmayıs Aygün Cerrahi Aletler San.Ve Tic. A.Ş. Tıbbi Cerrahi Aletler 684.459,03 136.891,81 76 Gaziler Arıman Yapı İnşaat Taahhüt Müh.Mim Ltd.Şti. Bina İnşaatı 677.413,52 135.482,70 77 Gaziler Miskar Gıda Tur.Rek. İnş.Nakl.Paz.Ltd.Şti. Gıda İçecek Tüt.Sat. 675.332,19 135.066,44 78 Gaziler Özel Karadeniz Samsun Sağ.Tes.İnş.A.Ş. Özel Sağlık Hizmetleri 666.713,18 133.342,64 79 Gaziler Özel Mediva Sağlık Hizm.Tic.Ltd.Şti. Özel Sağlık Hizmetleri 666.270,23 133.254,05 80 Ondokuzmayıs Saraçoğlu Kuruyemiş Ve Gıda.Tic. Ltd.Şti. Toptan Kuruyemiş Satışı 659.907,18 131.981,44 81 Ondokuzmayıs Başöz Akaryakıt Madeni Yağ. Ltd.Şti. Akaryakıt Ve Mad. Yağ Sat. 659.497,50 131.899,50 82 Gaziler Yeni Yüceloğlu Petrol Hiz.Tic.Ltd.Şti. Petr.Ürn.Perk.Tic. 656.929,67 131.385,93 83 Ondokuzmayıs Köktaşlar Nak. İnş San. Tic. Ltd. Şti. Nakliye Ve Fest Food İşl. 655.973,70 131.194,74 84 Ondokuzmayıs Avrasya İnş. Oto.Kırt.Bas.Yay.Ltd.Şti. Bina İnşaatı 649.824,29 129.964,86 85 Vezirköprü Tunçoğlu Gıda San Ve Tic A Ş. Un Fabrikası İşletme 647.473,32 129.494,66 86 Gaziler Barınak Mimarlık Müh.İnş.Tic.Ltd.Şti. Mimarlık-İnşaat Hizm. 643.254,32 128.650,86 87 Gaziler Mimtaş İnş.San Ve Tic Ltd.Şti. Bina İnşaatı 620.005,57 124.001,11 88 Gaziler Ulutan Mim.Müh.İnş.Taah.Ve Tic.Ltd.Şti. Mimarlık-İnşaat Hizm. 613.625,59 122.725,12 89 Gaziler Irmaklar Ev Eşyaları Ve Day.Tük.Ml.A.Ş. Beyaz Eşya Top.Satışı 593.710,54 118.742,11 90 Ondokuzmayıs Ak Konut Müteahitlik Oto. Ltd.Şti. Müteahhitlik Hizmetleri 587.319,72 117.463,94 91 Gaziler Nihoruz Gıda Sanayi Ve Ticaret A.Ş. Un İmalat-Fabrikası 566.313,85 113.262,77 92 Gaziler Detay Yapı Proje Ltd Şti. Plan Proje-İnş.Hiz. 566.221,09 113.244,22 93 Ondokuzmayıs Faktör İnşaat Mimarlık Müh. Ltd. Şti. Müteahhitlik Hizmetleri 564.174,08 112.834,82 94 Gaziler Sarılar Boya Ve İnş.Malz.San.Tic. Ltd.Şti. İnş.Malz.Toptan Satışı 553.262,65 110.652,53 95 Gaziler Köksal Yapı Mal. Paz.San.Tic.Ltd.Şti. Yapı Malz.Satışı 552.215,30 110.443,06 96 Gaziler Aykanat Özel Sağlık Hiz.İnş.Tu.Se. Ltd.Şti Özel Sağlık Hizmetleri 541.145,28 108.229,06 97 Çarşamba Uzun Tarım Araçları Tic.Ltd.Şti. Tarım Makina 533.510,79 106.702,16 98 Ondokuzmayıs Oluşum Kozmetik Gıda Tem. Hiz. A.Ş. Kozmetik Parfüm Ür. 526.939,39 105.387,88 99 Havza Ertu Meşrubat Paz.Dağ.San.Tic.Ltd.Şti. Meşrubat Paz. 523.949,65 104.789,93 100 Gaziler Samsun Sebze Ve Meyve Hali İşletme A.Ş. Sebze-Meyve Hal Hizm. 523.401,51 104.680,30 Kaynak: Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 156

SAMSUN 2010 YILI VERGİLENDİRME DÖNEMİ GELİR VERGİSİ REKORTMENLERİ Sıra No Vergi Dairesi Adı Soyadı Faaliyet Konusu Beyan Edilen Vergiye Tabi Gelir ( Matrah ) Hesaplanan Vergi (Tahakkuk Eden) Ödenecek Vergi 1 ONDOKUZMAYIS BERKANT ÖZTOPRAK AVUKAT 1.486.860,55 514.421,19 179.421,49 2 GAZİLER CAHİT KILIÇ ECZACI 1.401.197,43 484.439,10 269.378,82 3 GAZİLER MEVLÜT ORKUN ERZURUMLU ECZACI 1.115.292,80 384.372,48 215.505,18 4 BAFRA TURHAN AYDINER MSİ 1.100.285,05 379.119,77 49.034,25 5 ONDOKUZMAYIS AHMET YILMAZ BİNA YAPIMI 925.086,47 317.800,26 59.170,73 6 ONDOKUZMAYIS CEVAT ÖNCÜ BİNA YAPIMI 910.861,42 312.821,50 58.590,97 7 GAZİLER MURAT SAĞLAM OTO PARÇA SAT. 834.911,22 286.238,93 160.610,62 8 ONDOKUZMAYIS NUSRET ÖZDEMİR BİNA YAPIMI 796.110,77 272.658,77 153.242,15 9 GAZİLER HASAN POLAT TUHAFİYE GİYİM TİC. 764.685,93 261.660,08 57.300,50 10 GAZİLER ÜMİT ÖZATA AVUKAT 759.249,67 259.757,38 131.858,51 11 ONDOKUZMAYIS SEDAT ÇEPNİ NOTER 747.369,31 255.599,26 142.153,31 12 ONDOKUZMAYIS FETHİ AYDOĞAN NOTER 724.240,69 247.504,24 134.034,65 13 GAZİLER AYHAN ÇAKIR GÜMRÜK KOMİSYONCULUĞU 673.402,82 229.710,99 4.510,09 14 ONDOKUZMAYIS CENGİZ HACIOSMANOĞLU NOTER 664.192,86 226.487,50 125.009,76 15 KAVAK MEHMET GÜNAY AKARYAKIT BAYİİ 644.742,77 219.679,97 120.308,56 16 GAZİLER HACI HÜSEYİN ERMAN GÜMRÜK KOMİSYONCULUĞU 625.459,93 212.930,98 62.105,45 17 GAZİLER İBRAHİM YAŞAR NOTER 558.727,91 189.574,77 100.600,10 18 GAZİLER ABDULVAHAP ÇELİK MÜTEAHHİT 557.314,59 189.080,11 78.474,47 19 GAZİLER PAŞALİ ALAMAN GAYRİMENKUL ACENTELER 542.492,00 183.892,20 39.085,59 20 GAZİLER YAŞAR CAMADAN MSİ 521.694,25 176.612,99 40.086,23 21 GAZİLER YUSUF ADNAN YÜCEL MENKUL KIYMET YATIRIM 487.477,75 164.637,21 18.393,88 22 GAZİLER (*) ECZACI 484.746,19 163.681,17 88.515,84 23 ÇARŞAMBA MEHMET ÖNTÜRK MÜTEAHHİT 468.715,09 158.070,28 55.450,89 24 VEZİRKÖPRÜ AYBARS ERER ECZACI 450.447,06 151.676,47 95.706,27 25 GAZİLER AHMET OKUYAN NOTER 428.337,53 143.938,14 79.018,26 26 ONDOKUZMAYIS SEDA ÖZGÜVEN CİVELEK AVUKAT 399.696,42 133.913,75 52.097,52 27 ÇARŞAMBA CEMAL ALİŞAN ECZACI 394.786,47 132.195,26 69.353,47 28 ONDOKUZMAYIS * AVUKAT 385.994,39 129.118,04 71.114,75 29 GAZİLER HALİME KILIÇ ECZACI 381.254,81 127.459,18 69.169,36 30 ONDOKUZMAYIS ONUR GÜNGÖR AVUKAT 347.277,65 115.567,18 7.571,47 31 ONDOKUZMAYIS * ECZACI 347.272,38 115.565,33 62.033,12 32 GAZİLER NEŞET UYSAL AVUKAT 338.924,32 112.643,51 61.804,86 33 ONDOKUZMAYIS TURGAY KIR REKLAM AJANSI 329.176,40 109.231,74 109.231,74 34 GAZİLER MUSTAFA TÜRKOĞLU KALORİFER TESİSATI 317.193,44 105.037,70 57.458,68 35 GAZİLER BÜLENT KÜÇÜK GİYİM PER.SATIŞ 316.770,97 104.889,84 31.179,66 36 GAZİLER SİNAN KÜÇÜK GİYİM PER.SATIŞ 316.770,97 104.889,84 31.179,66 37 ONDOKUZMAYIS HAMİ YUNUS ÖZAY NOTER 316.756,69 104.884,84 56.138,93 38 GAZİLER ŞÜKRÜ KARACA TRİKOTAJ 315.096,06 104.303,62 20.322,26 39 TERME AHMET EKMEKÇİ AYGAZ BAYİİ 312.394,67 103.358,13 66.414,39 40 GAZİLER DEMİR KÜÇÜK ET PERAKENDE TİCARETİ 310.397,44 102.659,10 26.894,93 41 GAZİLER NUROL ARIK DOKTOR 308.235,25 101.902,34 42.935,22 42 GAZİLER HALUK HADİ PEKŞEN MÜHENDİS 308.131,19 101.865,92 13.134,12 43 TERME GÜLHAN ER NOTER 307.646,20 101.696,17 55.329,19 44 ONDOKUZMAYIS ALİ YEŞİLDAL ECZACI 304.392,14 100.557,25 54.425,07 45 ONDOKUZMAYIS HASAN YAYLA ÇİKOLATA VE ŞEKERLEME İML. 303.515,92 100.250,57 54.639,18 46 GAZİLER KÖKSAL ERSAYIN HIRDAVAT 302.267,28 99.813,55 54.473,46 47 ONDOKUZMAYIS MÜRVET ÇELEBİ AVUKAT 299.736,75 98.927,86 23.573,76 48 ÇARŞAMBA HALUK ALVER ECZACI 294.729,06 97.175,17 54.349,56 49 TERME YAKUP AYDIN S.M.M.M 294.684,85 97.159,70 5.260,96 50 TERME NURİ KARAÇUHA EZCACI 293.494,91 96.743,22 52.718,98 51 ONDOKUZMAYIS NEDİM ÖZTOPAL AVUKAT 290.083,73 95.549,31 52.036,75 52 ONDOKUZMAYIS AYŞE TÜRKER ECZACI 286.370,32 94.249,61 51.969,06 53 ONDOKUZMAYIS RAHMİ TURGUT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR 284.070,64 93.444,72 27.744,72 54 ONDOKUZMAYIS İDRİS KOCA MÜTEAHHİT 280.840,05 92.314,02 43.084,21 55 GAZİLER ÜMMÜHAN GÜLAY KOÇAK ECZACI 279.572,59 91.870,41 48.028,47 56 ONDOKUZMAYIS İSMAİL HAKKI KURT ECZACI 276.694,80 90.863,18 49.358,96 57 ONDOKUZMAYIS FEYZA SEVEN ECZACI 272.959,69 89.555,89 48.611,94 58 ONDOKUZMAYIS AHMET GENÇ HARFİYAT VE İNŞ. İŞLERİ 271.956,68 89.204,84 47.923,88 59 GAZİLER HÜSEYİN BİLGİN NOTER 267.903,63 87.786,27 47.600,73 60 ÇARŞAMBA SERDAR SEVİNÇER NOTER 267.774,07 87.740,92 44.852,41 61 ONDOKUZMAYIS BURHAN HAKAN DORUK AVUKAT 264.815,31 86.705,36 35.384,97 62 ONDOKUZMAYIS NİHAT BATUR ECZACI 264.360,59 86.546,21 46.559,89 63 ONDOKUZMAYIS HİKMET GÜLER MİMARLIK FAALİYETLERİ 263.875,28 86.376,35 86.376,35 64 GAZİLER SALİH İVREN MİMARLIK FAALİYETLERİ 260.440,31 85.174,11 29.698,11 65 ÇARŞAMBA İBRAHİM TORAMAN BAKKAL VE MARKET TOP. 255.781,15 83.543,40 42.471,01 66 GAZİLER RECAİ ORGEN SMMM 251.722,84 82.122,99 2.021,99 67 GAZİLER HASAN ULUDÜZ ORTOPEDİK ÜRÜNLER 248.872,10 81.125,24 43.196,22 68 GAZİLER HASAN GÜLER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR 248.517,70 81.001,20 5.219,34 69 GAZİLER BETÜL KİTAPLI ECZACI 246.215,82 80.195,54 42.547,82 70 ONDOKUZMAYIS KARTAL AKCAN AVUKAT 245.683,29 80.009,15 28.688,76 71 GAZİLER ARİFE KURT ECZACI 244.519,43 79.601,80 47.765,66 72 ONDOKUZMAYIS MEHMET SADİ ŞAHİN MÜTEAHHİT 242.093,10 78.752,59 29.688,41 73 GAZİLER NURHAN ÜNAL RİSK VE HASAR SİG.ACENTA 241.856,00 78.669,60 401,88 74 ÇARŞAMBA AYTÜL ALVER ECZACI 240.908,58 78.338,00 45.104,46 75 GAZİLER ABİT BEŞER MÜTEAHHİT 235.972,81 76.610,48 58.922,63 76 BAFRA ALİ KULOĞLU MÜHENDİS 235.825,32 76.558,86 41.343,70 77 GAZİLER YUSUF NURİ DEMİR BİNA İNŞAATI 235.474,08 76.435,93 39.827,30 78 BAFRA TURGUT ŞAHİNOL KUYUMCU 235.409,61 76.413,36 42.148,47 79 TERME AYFER ÇALGÜNER EZCACI 234.383,97 76.054,39 40.896,79 80 GAZİLER FARUK SALTABAŞ DOKTOR 232.976,00 75.561,60 21.659,02 81 ONDOKUZMAYIS ALİ KOL MÜTEAHHİT 231.871,02 75.174,86 40.394,21 82 GAZİLER NÜSRET ÇEPNİ MÜTEAHHİT 231.626,52 75.089,28 12.679,57 83 GAZİLER ALİ TARIK TOTUK ELEKTRİKLİ EV ALET. 227.055,44 73.489,40 15.149,83 84 ONDOKUZMAYIS MM. SAFİYE KOLA ECZACI 224.732,54 72.676,39 38.966,51 85 GAZİLER İBRAHİM ETEM SEVİNÇ MANİFATURA PER. SATIŞI 224.502,32 72.595,81 26.398,87 86 GAZİLER FATMA AKDOĞAN ECZACI 223.237,47 72.153,11 34.155,77 87 GAZİLER AHMET HALUK IRMAK MOBİLYA PER.SATIŞI 222.994,81 72.068,18 36.696,91 88 ONDOKUZMAYIS NACİYE BENEK KÖSEOĞLU ECZACI 222.127,77 71.764,72 37.840,45 89 ONDOKUZMAYIS UĞUR NEJAT ÇAKMAN NALBURİYE, HIRDAVAT 221.664,91 71.602,72 38.352,98 90 GAZİLER OKTAY GÜRLER MİMARLIK FAALİYETLERİ 221.275,60 71.466,46 1.105,43 91 GAZİLER METİN DEMİRDAĞ ECZACI 218.835,86 70.612,55 37.787,17 92 VEZİRKÖPRÜ MELTEM UYAR ECZACI 218.089,09 70.351,18 41.837,94 93 ONDOKUZMAYIS MURAT ÖZDOĞAN MÜTEAHHİT 216.868,40 69.923,94 37.584,89 94 GAZİLER YUSUF ŞEVKİ ALTUNİÇ KUYUMCU 214.725,84 69.174,04 12.239,85 95 ÇARŞAMBA ERHAN SEZER ECZACI 210.353,02 67.643,56 34.839,84 96 GAZİLER ALTAN KARABULUT MİMARLIK FAALİYETLERİ 209.928,06 67.494,82 28.230,82 97 GAZİLER HASAN ÖZCAN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR 208.742,52 67.079,88 4.797,88 98 GAZİLER SERDAR CAFEROĞLU KONFEKSİYON 208.533,90 67.006,87 10.560,33 99 BAFRA SİNAN KALYONCU NOTER 206.725,31 66.373,86 35.844,31 100 VEZİRKÖPRÜ HÜLYA ÇÖRÜŞ ECZACI 206.687,86 66.360,75 43.408,37 Kaynak: Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 157

SAMSUN 2010 YILI VERGİLENDİRME DÖNEMİ GMSİ* GELİR VERGİSİ REKORTMENLERİ SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI SIRA NO VERGİ DAİRESİ ADI SOYADI BEYAN EDİLEN VERGİYE TABİ GELİR ( MATRAH ) HESAPLANAN VERGİ (TAHAKKUK EDEN) ÖDENECEK VERGİ 1 ONDOKUZMAYIS KAZIM GÜROL YILMAZ 1.269.093,16 438.202,61 93.689,50 2 GAZİLER HASAN FEHMİ APAYDIN 621.216,26 211.445,69 45.788,02 3 GAZİLER FATİH TEMİZ 577.304,06 196.076,42 43.506,03 4 GAZİLER ARİF ERZURUMLU 555.584,07 188.474,42 40.318,67 5 BAFRA CENGİZ ÜSTÜNEL 410.788,81 137.796,08 28.252,40 6 GAZİLER RECEP ASAL 404.577,33 135.622,07 2.582,63 7 GAZİLER ABDULLAH IRMAK 373.696,87 124.813,90 25.601,40 8 GAZİLER AHMET APAYDIN 327.229,95 108.550,48 21.289,16 9 GAZİLER KEMAL SOĞANCI 298.732,51 98.576,38 16.803,98 10 ONDOKUZMAYIS İBRAHİM BULUTOĞLU 289.339,20 95.288,72 18.131,60 11 ONDOKUZMAYIS ALİ İHSAN AKA 279.262,94 91.762,03 14.758,03 12 GAZİLER YILMAZ HARMANOĞLU 278.670,16 91.554,56 17.242,52 13 GAZİLER ABDULLAH YUNUS CAMADAN 274.548,85 90.112,10 18.036,30 14 ONDOKUZMAYIS DURSUN TAKIŞ 263.570,82 86.269,79 15.984,24 15 GAZİLER KADRİYE ERZURUMLU 251.834,07 82.161,92 15.006,17 16 GAZİLER KAMİL CAMADAN 247.601,02 80.680,36 19.427,50 17 ONDOKUZMAYIS MEHMET ÇAMLIDAĞ 245.906,25 80.087,19 17.112,19 18 ONDOKUZMAYIS GÜLÇİN TARIMER 238.349,06 77.442,17 25.062,42 19 GAZİLER NURİ ALAMAN 234.797,44 76.199,10 14.186,45 20 ONDOKUZMAYIS MUSTAFA ÇEVİK 229.662,97 74.402,04 13.158,58 21 ONDOKUZMAYIS ADİL ELDEMİR 229.094,53 74.203,09 16.456,22 22 GAZİLER FAHRİ ELDEMİR 226.829,53 73.410,34 15.663,47 23 ONDOKUZMAYIS ALİ EROĞLU 224.049,08 72.437,18 10.737,18 24 GAZİLER FAHRİ APAYDIN 220.612,50 71.234,38 12.404,38 25 GAZİLER RECEP ERZURUMLU 218.980,72 70.663,25 12.268,39 26 ONDOKUZMAYIS YASEMİN YILMAZ 213.901,53 68.885,54 36.212,24 27 GAZİLER GÜZİN ERDÖNMEZ 208.162,50 66.876,88 11.366,88 28 HAVZA CEVAT OLÇAY 199.475,44 63.836,40 8.667,97 29 ONDOKUZMAYIS MECİT GÖKSEL 191.165,63 60.927,97 15.820,47 30 BAFRA AHMET AHISHALIOĞLU 184.588,65 58.626,03 8.509,96 31 GAZİLER MUSTAFA DEMİR 179.518,68 56.851,54 8.979,89 32 ONDOKUZMAYIS MUSTAFA KARATAŞ 174.750,00 55.182,50 8.582,50 33 GAZİLER ALİ AÇMAK 171.800,46 54.150,16 8.336,68 34 ONDOKUZMAYIS AYŞE DEĞERLİ 171.418,61 54.016,51 11.160,78 35 ONDOKUZMAYIS SELAHATTİN KAHYA 171.025,83 53.879,04 8.272,16 36 ONDOKUZMAYIS FİKRET KAHYA 170.787,70 53.795,70 8.252,32 37 ONDOKUZMAYIS İBRAHİM KAHYA 165.388,64 51.906,02 7.802,39 38 ONDOKUZMAYIS EREN AŞAR 165.375,00 51.901,25 7.801,25 39 ONDOKUZMAYIS ABDULLAH AKTAŞ 165.273,75 51.865,81 7.792,81 40 GAZİLER ATTİLA BAŞOĞLU 162.262,33 50.811,82 6.361,67 41 GAZİLER TURAN GÖZEN 161.910,75 50.688,76 7.512,56 42 GAZİLER HÜSEYİN MAZHAR BAŞOĞLU 160.839,94 50.313,98 2.657,73 43 GAZİLER DOĞAN DURAN 157.333,38 49.086,68 8.041,12 44 ONDOKUZMAYIS HİLMİ ALTAN BELLİ 156.307,50 48.727,63 7.045,63 45 ONDOKUZMAYIS HÜSEYİN AVNİ ERDOĞAN 152.625,00 47.438,75 6.738,75 46 ONDOKUZMAYIS SERHAT MEHMET BELLİ 150.324,37 46.633,53 6.547,03 47 GAZİLER GALİP ASAL 149.791,58 46.447,05 0,00 48 ONDOKUZMAYIS ZÜHTÜ PEKŞEN 140.565,59 43.217,96 5.867,96 49 ONDOKUZMAYIS MEHMET AVNİ ÇİL 137.940,31 42.299,11 4.968,36 50 GAZİLER PEMPE HEKİMOĞLU 137.575,48 42.171,42 9.989,62 51 GAZİLER NERMİN TAŞCIOĞLU 137.514,55 42.150,09 5.479,54 52 ONDOKUZMAYIS AYŞE GÜNEŞ 137.476,87 42.136,90 6.236,40 53 GAZİLER YAŞAR KÖKSAL 137.418,75 42.116,56 5.471,56 54 ONDOKUZMAYIS MUSTAFA CANDAL 135.000,00 41.270,00 5.270,00 55 ONDOKUZMAYIS ALİ RIZA ZEREN 134.351,25 41.042,94 27.335,94 56 GAZİLER MUSTAFA GÜDÜL 133.060,31 40.591,11 35.869,36 57 ONDOKUZMAYIS ORHAN ÖZ 132.100,50 40.255,18 5.028,38 58 GAZİLER TARIK BAŞOĞLU 130.312,50 39.629,38 4.879,38 59 ONDOKUZMAYIS SALİM ÖZDEMİR 129.815,62 39.455,47 20.417,97 60 ONDOKUZMAYIS AHMET GÜLVEREN 129.333,75 39.286,81 4.797,81 61 ONDOKUZMAYIS KUDRET ALBAYRAK 125.620,31 37.987,11 4.488,36 62 ONDOKUZMAYIS MUSTAFA YAŞAR UYAR 125.550,00 37.962,50 1.662,50 63 GAZİLER MURADİYE BAŞOĞLU 122.762,81 36.986,98 8.813,23 64 ONDOKUZMAYIS FARUK SEVİNÇ 120.477,00 36.186,95 4.059,75 65 GAZİLER ALİ KURT 119.352,94 35.793,53 19.483,78 66 GAZİLER AYTEN YILMAZ 117.263,47 35.062,21 4.526,04 67 GAZİLER EMEL MARŞAN 116.499,00 34.794,65 3.728,35 68 GAZİLER MUSTAFA UYSAL 114.226,88 33.999,41 3.538,91 69 GAZİLER YAŞAR CAN UZUNOĞLU 113.592,54 33.777,39 1.237,39 70 ONDOKUZMAYIS LEVENT HÜSEYİN BAŞOĞLU 112.698,57 33.464,50 4.702,00 71 ONDOKUZMAYIS NİLGÜN KOÇAK 111.774,37 33.141,03 4.494,53 72 ONDOKUZMAYIS AHMET ERAY ŞAHİN 111.187,50 32.935,63 3.285,63 73 GAZİLER ŞEFİK KILIÇ 110.065,83 32.543,04 10.100,15 74 ONDOKUZMAYIS SEYFULLAH TALAK 108.524,89 32.003,71 3.789,74 75 ONDOKUZMAYIS KUBİLAY TARIMER 108.345,00 31.940,75 3.048,75 76 GAZİLER RAFİYE CAMADAN 107.969,68 31.809,39 4.706,74 77 GAZİLER SATILMIŞ ŞAHİN 107.657,81 31.700,23 9.241,48 78 ONDOKUZMAYIS FIRAT ÖZCAN 107.240,62 31.554,22 2.956,72 79 ONDOKUZMAYIS HÜRİYE GEDİKLİ 105.746,85 31.031,40 2.832,24 80 BAFRA ÖZYÜREK RUKİYE 105.654,39 30.999,04 2.824,58 81 ONDOKUZMAYIS HAVA GÜLİZAR MANESTAR 105.450,00 30.927,50 2.807,50 82 ONDOKUZMAYIS GÜROL ALAN 105.056,25 30.789,69 4.554,69 83 GAZİLER ALİ TORAMAN 103.784,19 30.344,47 3.468,68 84 ONDOKUZMAYIS NESRİN AŞAR 103.106,84 30.107,39 2.612,21 85 GAZİLER ŞEVKET ZEREN 100.687,84 29.260,74 2.440,64 86 ONDOKUZMAYIS EMİNE ŞAFFAK 98.437,50 28.473,13 2.223,13 87 GAZİLER BEDRİ KANDEMİR 98.264,00 28.412,40 12.688,87 88 ONDOKUZMAYIS LÜTFÜ ARSLAN 97.590,00 28.176,50 2.152,50 89 ONDOKUZMAYIS MEHMET GÜNEYSU 94.800,00 27.200,00 2.480,00 90 GAZİLER NECDET SEMİZ 93.750,00 26.832,50 1.832,50 91 GAZİLER SALİH BÜLENT KÖSEOĞLU 93.095,06 26.603,27 1.777,92 92 GAZİLER HAMİT AKGÜL 92.040,00 26.234,00 2.296,40 93 GAZİLER UĞUR CERİD 89.241,00 25.254,35 1.456,80 94 ONDOKUZMAYIS FAHRETTİN ULUSOY 89.000,00 25.170,00 18.666,00 95 ONDOKUZMAYIS NAHİDE YILMAZ 88.540,94 25.009,33 65,08 96 GAZİLER YÜCEL TÜRE 87.374,76 24.601,17 5.890,12 97 ONDOKUZMAYIS RUHİ GÜNEŞ 85.215,00 23.845,25 22.901,25 98 ÇARŞAMBA AHMET SEZER 84.375,00 23.551,25 1.051,25 99 ONDOKUZMAYIS HALİSE REİS 84.199,15 23.489,70 1.036,57 100 ONDOKUZMAYIS KEMALETTİN KOÇ 84.187,50 23.485,63 4.435,63 Kaynak: Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı, *: Gayri Menkul Sermaye İradı İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 158

İLLERARASI REKABET İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 159

SAMSUN İLLERARASI REKABET ENDEKSİ SAMSUN REKABET ENDEKSİ SIRASI (2007-2010) 2007-2008 2008-2009 2009-2010 Genel Endeks Değeri 15 16 16 1.Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi 18 21 24 2.Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik 26 19 23 3.Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli 18 25 15 4.Erişilebilirlik 9 9 10 Kaynak: URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu) İllerarası Rekabetçilik Endeksi 2007-2008 sonuçlarına göre 81 il arasında 15. olduğu görülen Samsun un, 2008-2009 da 16. sıraya gerilediği ve 2009-2010 Genel Endeks sıralamasında bu sırasını koruduğu tespit edilmiştir. Genel Endeks değeri 25,55 olan Samsun un rekabet gücünü meydana getiren alt endeksler incelendiğinde; Erişilebilirlik Alt Endeksi nin payının %55,83 olduğu, bunu sırasıyla %24,69 ile Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi nin ve %18,76 ile Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi nin takip etmekte olduğu saptanmıştır. Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi nin ilin rekabet gücündeki payı %0,72 oranındadır. İlin endeks değerinde en yüksek paya sahip olan Erişilebilirlik Alt Endeksi nde Samsun un 2007-2008 ve 2008-2009 dönemlerinde 9. sırada, 2009-2010 verilerine göre ise 10. sırada yer aldığı tespit edilmiştir. Alt endekse ait değişkenler incelendiğinde; yurtiçi ve yurtdışı düzenli uçak seferlerinin düzenlendiği ilin Kilometrekare Başına Düşen Bölünmüş Yol Uzunluğu nda 17. sıradaki konumunu koruduğu görülmektedir. Otoyol ağına bağlı olmayan ilin, sınırları içinde liman olması ile bu alt endekste rekabet avantajı kazandırmaktadır. Haberleşme ve Ulaştırma Alanında Kamu Yatırımı bakımından 5. sırada olduğu tespit edilen il, Kilometrekare Başına Düşen Araç Sayısı bakımından 18. sırada yer almaktadır. Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi 2007-2008 sonuçlarına göre 18. sırada yer alan Samsun, 2008-2009 döneminde 25. sıraya gerilemiş olup, 2009-2010 Alt Endeks değerine göre ise 15. sıraya yükselmiştir. Bir önceki seneye göre İhracat Hacmi bakımından 5 sıra gerileyerek 26. olduğu görülen Samsun un, Tahakkuk Eden Vergi Miktarı nda 15. sırada yer aldığı saptanmıştır. İlin; Kullanılan Kredi Miktarı na ait sıralamada 1 sıra gerileyerek 18. sırada yer alması ve Dış Ticaret Yapan Firma Sayısı na göre sıralamada 20. liğe gerilemesi ilin bu alt endekste sıra kaybetmesinin nedenleri arasında yer almaktadır. İlin rekabetçiliğinde %0,72 oranında bir paya sahip olan Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi nde Samsun un 2007-2008 de 26. olduğu, 2008-2009 da ise 19. luğa yükseldiği tespit edilmiştir. İl, 2009-2010 Alt Endeks değerine göre 4 sıra gerileyerek 81 il arasında en rekabetçi 23. ilimiz olmuştur. Değişkenler bazında incelendiğinde Samsun un; İlde İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesine Giren Firma Sayısı bakımından 18. sırada olduğu görülürken, Son Beş Yıla Ait Patent Tescil Ortalaması nda 27. sıradan 31. sıraya gerilediği belirlenmiştir. Bir önceki seneye göre il, Son Beş Yıla Ait Faydalı Model Tescil Ortalaması na ait sıralamada 20. sıradaki ve Son Beş Yıla Ait Endüstriyel Tasarım Tescil Ortalaması na ilişkin sıralamada 22. sıradaki konumunu korumaktadır. İlin rekabetçiliğine en fazla katkıyı yapan ikinci alt endeks olarak Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi incelendiğinde; Samsun un 2007-2008 sonuçlarına göre 18., 2008-2009 verilerine göre ise 21. olduğu tespit edilmiştir. Samsun, bu alt endeksin 2009-2010 sonuçlarına göre 81 ilimiz arasında en rekabetçi 24. ilimiz olmuştur. Bu gerilemenin nedenini tespit etmek amacıyla alt endekse ait değişkenler incelendiğinde; Kişi Başına Mevduat Miktarı bakımından bir önceki seneye göre 1 sıra gerileyerek 38. olduğu, Kişi Başına Düşen Otomobil Sayısı na ilişkin sıralamada 1 sıra gerileyerek 44. sırada yer aldığı ve Kişi Başına Düşen Öğretim Üyesi Sayısı bakımından 1 basamak inerek 18. olduğu tespit edilmiştir. 2009-2010 verilerine göre, Kişi Başına Düşen Uzman Hekim Sayısı nda 36. sırada yer aldığı görülen Samsun un, Mesleki ve Teknik Okul Mezun Sayısı na ilişkin sıralamada bir önceki seneye göre 2 sıra gerileyerek 12. sırada yer aldığı saptanmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 160

SAMSUN YILLAR İTİBARİYLE REKABET ENDEKS DEĞERLERİ VE ENDEKS PAYLARI 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Genel Endeks 25.27 Pay(%) 25.37 Pay(%) 25.55 Pay(%) 1-Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi 27.06 26.77% 26.56 26.18% 25.23 24.69% 2-Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi 0.5464 0.54% 1.126 1.11% 0.7405 0.72% 3-Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi 17.67 17.48% 17.13 16.88% 19.16 18.75% 4-Erişilebilirlik Alt Endeksi 55.79 55.20% 56.65 55.83% 57.05 55.83% Kaynak: URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 161

İLLERARASI REKABETÇİLİK ENDEKSİ İLLERİN GENEL ENDEKS SIRALARI (2008-2010) İller Genel Endeks Sırası İller Genel Endeks Sırası 2009-2010 2008-2009 2007-2008 2009-2010 2008-2009 2007-2008 İstanbul 1 1 1 Burdur 41 50 46 Ankara 2 2 2 Bartın 42 44 51 İzmir 3 3 3 Sinop 43 41 40 Bursa 4 4 4 Bolu 44 43 44 Kocaeli 5 5 5 Kütahya 45 42 43 Eskişehir 6 6 6 Bilecik 46 45 48 Tekirdağ 7 8 8 Tokat 47 54 42 Antalya 8 7 11 Afyonkarahisar 48 52 52 Adana 9 9 7 Erzincan 49 53 45 Gaziantep 10 11 10 Amasya 50 47 50 Hatay 11 10 12 Giresun 51 49 53 Kayseri 12 13 9 Karaman 52 46 47 Zonguldak 13 20 29 Artvin 53 57 54 Mersin 14 15 16 Ordu 54 58 55 Trabzon 15 14 14 Kırşehir 55 60 60 Samsun 16 16 15 Osmaniye 56 48 49 Samsun Endeks 25.55 25.37 25.27 Van 57 55 57 Konya 17 12 13 Niğde 58 51 66 İsparta 18 22 24 Batman 59 56 56 Muğla 19 17 17 Mardin 60 62 64 Aydın 20 18 18 Düzce 61 61 58 Denizli 21 19 19 Kastamonu 62 66 62 Manisa 22 29 23 Kilis 63 59 59 Balıkesir 23 21 25 Adıyaman 64 64 63 Edirne 24 25 26 Çorum 65 65 67 Erzurum 25 27 28 Aksaray 66 68 65 Sakarya 26 24 22 Çankırı 67 63 61 Elazığ 27 39 34 Kars 68 67 68 Malatya 28 28 30 Yozgat 69 71 71 Yalova 29 23 21 Muş 70 73 70 Sivas 30 26 20 Bingöl 71 75 72 Kırklareli 31 30 31 İğdır 72 69 75 Diyarbakır 32 36 39 Bitlis 73 72 73 Çanakkale 33 31 35 Tunceli 74 77 78 Kahramanmaraş 34 35 33 Bayburt 75 76 76 Rize 35 38 27 Siirt 76 74 69 Kırıkkale 36 34 38 Gümüşhane 77 80 74 Nevşehir 37 32 32 Ardahan 78 79 79 Karabük 38 33 37 Ağrı 79 70 77 Şanlıurfa 39 40 41 Şırnak 80 78 81 Uşak 40 37 36 Hakkari 81 81 80 Kaynak: URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 162

İLLERİN BEŞERİ SERMAYE VE YAŞAM KALİTESİ ALT ENDEKSİ SIRALARI (2008-2010) İller Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi Sırası İller Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesi Alt Endeksi Sırası 2009-2010 2008-2009 2007-2008 2009-2010 2008-2009 2007-2008 Ankara 1 1 1 Rize 41 37 38 İstanbul 2 2 2 Erzincan 42 45 43 Eskişehir 3 3 3 Karaman 43 41 42 İzmir 4 4 4 Nevşehir 44 44 56 İsparta 5 6 6 Kastamonu 45 59 59 Antalya 6 5 5 Bayburt 46 52 50 Trabzon 7 7 7 Giresun 47 43 44 Edirne 8 11 9 Ordu 48 50 49 Kırıkkale 9 8 10 Çorum 49 47 46 Erzurum 10 16 15 Gümüşhane 50 64 61 Elazığ 11 9 8 Amasya 51 46 41 Bursa 12 10 11 Tunceli 52 54 64 Kocaeli 13 14 20 Tokat 53 48 48 Muğla 14 15 12 Hatay 54 51 51 Konya 15 19 14 Afyonkarahisar 55 49 47 Bolu 16 12 16 Kahramanmaraş 56 63 63 Karabük 17 20 21 Çankırı 57 60 62 Adana 18 13 13 Bilecik 58 58 60 Kayseri 19 18 17 Kilis 59 61 57 Aydın 20 17 22 Bartın 60 53 55 Denizli 21 22 19 Düzce 61 57 53 Mersin 22 23 23 Niğde 62 55 52 Sivas 23 24 24 Aksaray 63 56 54 Samsun 24 21 18 Diyarbakır 64 62 65 Samsun Endeks 25.23 26.56 27.06 Yozgat 65 72 70 Yalova 25 28 25 Osmaniye 66 65 58 Zonguldak 26 25 27 Van 67 69 67 Çanakkale 27 29 30 Adıyaman 68 66 66 Kırşehir 28 30 35 Batman 69 67 68 Sakarya 29 31 26 Bingöl 70 71 71 Balıkesir 30 27 28 Kars 71 75 73 Malatya 31 26 32 Bitlis 72 73 75 Uşak 32 32 29 İğdır 73 70 72 Burdur 33 33 33 Şanlıurfa 74 68 69 Kırklareli 34 40 36 Siirt 75 74 74 Tekirdağ 35 39 34 Ardahan 76 80 77 Gaziantep 36 34 40 Hakkari 77 79 81 Kütahya 37 36 39 Muş 78 78 79 Sinop 38 38 37 Ağrı 79 76 78 Artvin 39 42 45 Mardin 80 77 76 Manisa 40 35 31 Şırnak 81 81 80 Kaynak: URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 163

İLLERİN MARKALAŞMA BECERİSİ VE YENİLİKÇİLİK ALT ENDEKSİ SIRASI (2008-2010) İller Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi Sırası İller Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi Sırası 2009-2010 2008-2009 2007-2008 2009-2010 2008-2009 2007-2008 İstanbul 1 1 1 Bilecik 41 39 38 Ankara 2 2 2 Giresun 42 45 36 Bursa 3 3 3 Isparta 43 38 41 Kayseri 4 5 4 Elazığ 44 52 53 Gaziantep 5 8 7 Karabük 45 50 51 İzmir 6 9 6 Düzce 46 42 47 Manisa 7 15 9 Erzurum 47 41 39 Denizli 8 7 8 Amasya 48 53 52 Eskişehir 9 10 16 Malatya 49 44 43 Antalya 10 11 18 Mardin 50 47 46 Trabzon 11 12 10 Şanlıurfa 51 46 45 Sivas 12 13 12 Kastamonu 52 32 48 Diyarbakır 13 55 56 Kırşehir 53 48 49 Kocaeli 14 4 13 Çankırı 54 51 50 Konya 15 6 5 Kırklareli 55 49 37 Adana 16 14 14 Siirt 56 54 54 Sakarya 17 16 15 Nevşehir 57 56 60 Hatay 18 17 17 Yalova 58 59 55 Balıkesir 19 18 19 Aksaray 59 57 57 Tekirdağ 20 21 25 Kırıkkale 60 58 62 Kahramanmaraş 21 25 24 Bartın 61 60 59 Mersin 22 20 21 Osmaniye 62 63 64 Samsun 23 19 26 Sinop 63 64 63 Samsun Endeks 0.7405 1.1260 0.5464 Adıyaman 64 67 68 Kütahya 24 22 22 Iğdır 65 71 72 Zonguldak 25 28 27 Batman 66 65 66 Ordu 26 23 20 Van 67 61 58 Aydın 27 24 23 Yozgat 68 68 67 Karaman 28 26 29 Erzincan 69 66 69 Rize 29 27 11 Gümüşhane 70 62 61 Bolu 30 30 32 Muş 71 69 65 Muğla 31 33 33 Kars 72 70 71 Afyonkarahisar 32 31 28 Artvin 73 72 75 Şırnak 33 78 78 Kilis 74 73 70 Çorum 34 34 31 Ağrı 75 75 74 Çanakkale 35 35 35 Bingöl 76 74 73 Burdur 36 29 34 Bayburt 77 80 79 Edirne 37 37 40 Ardahan 78 81 81 Uşak 38 43 44 Bitlis 79 76 76 Niğde 39 36 30 Hakkari 80 79 80 Tokat 40 40 42 Tunceli 81 77 77 Kaynak: URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 164

İLLERİN TİCARET BECERİSİ VE ÜRETİM POTANSİYELİ ALT ENDEKSİ SIRASI (2008-2010) İller Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi Sırası İller Ticaret Becerisi ve Üretim Potansiyeli Alt Endeksi Sırası 2009-2010 2008-2009 2007-2008 2009-2010 2008-2009 2007-2008 İstanbul 1 1 1 Rize 41 57 25 Ankara 2 2 2 Aydın 42 38 28 İzmir 3 3 3 Muğla 43 32 47 Kocaeli 4 4 4 Edirne 44 48 50 Bursa 5 5 5 Trabzon 45 46 37 Hatay 6 6 8 Iğdır 46 18 56 Şanlıurfa 7 26 20 Sivas 47 14 44 Gaziantep 8 9 6 Kırıkkale 48 47 52 Mersin 9 10 22 Karaman 49 43 43 Tekirdağ 10 11 11 Sinop 50 55 42 Zonguldak 11 34 19 Tokat 51 41 39 Antalya 12 8 16 Yalova 52 19 23 Konya 13 7 7 Kilis 53 35 38 Kayseri 14 28 14 Artvin 54 58 53 Samsun 15 25 18 Karabük 55 31 21 Samsun Endeks 19.16 17.13 17.67 Nevşehir 56 39 12 Adana 16 12 9 Uşak 57 50 31 Aksaray 17 56 27 Isparta 58 54 49 Kahramanmaraş 18 23 10 Kırşehir 59 75 73 Manisa 19 22 33 Elazığ 60 72 60 Afyonkarahisar 20 49 45 Adıyaman 61 61 61 Kırklareli 21 45 34 Burdur 62 78 71 Malatya 22 36 40 Bingöl 63 79 76 Mardin 23 37 46 Bolu 64 68 69 Ordu 24 53 24 Muş 65 69 59 Çanakkale 25 20 29 Osmaniye 66 63 68 Batman 26 42 26 Yozgat 67 74 70 Balıkesir 27 30 41 Bilecik 68 73 75 Denizli 28 17 15 Düzce 69 67 66 Diyarbakır 29 16 13 Kütahya 70 62 65 Van 30 21 32 Kastamonu 71 66 64 Hakkari 31 51 48 Bitlis 72 60 72 Bartın 32 52 30 Niğde 73 64 78 Erzurum 33 44 35 Tunceli 74 80 81 Çorum 34 33 51 Amasya 75 71 77 Ağrı 35 15 57 Bayburt 76 76 80 Şırnak 36 13 58 Erzincan 77 77 67 Eskişehir 37 27 36 Siirt 78 59 74 Sakarya 38 24 17 Gümüşhane 79 81 62 Ardahan 39 29 55 Kars 80 70 79 Giresun 40 40 54 Çankırı 81 65 63 Kaynak: URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 165

İLLERİN ERİŞİLEBİLİRLİK ALT ENDEKSİ DEĞERİ (2008-2010) İller Erişilebilirlik Alt Endeksi Değeri İller Erişilebilirlik Alt Endeksi Değeri 2009-2010 2008-2009 2007-2008 2009-2010 2008-2009 2007-2008 İstanbul 1 1 1 Kütahya 41 36 38 İzmir 2 2 2 Osmaniye 42 38 37 Tekirdağ 3 3 4 Erzincan 43 37 42 Ankara 4 4 3 Bartın 44 47 58 Hatay 5 5 5 Niğde 45 43 66 Kocaeli 6 7 7 Sivas 46 44 20 Adana 7 6 6 Sinop 47 46 46 Bursa 8 8 8 Tokat 48 65 45 Zonguldak 9 15 29 Karabük 49 48 47 Samsun 10 9 9 Bolu 50 49 48 Samsun Endeks 57.05 56.65 55.79 Kırıkkale 51 52 52 Mersin 11 10 10 Düzce 52 50 49 Gaziantep 12 12 12 Kars 53 51 50 Eskişehir 13 11 11 Mardin 54 53 57 Muğla 14 13 13 Batman 55 54 51 Aydın 15 14 14 Adıyaman 56 55 53 Antalya 16 16 15 Afyonkarahisar 57 58 61 Kayseri 17 17 16 Van 58 56 55 Balıkesir 18 18 19 Çankırı 59 57 56 Isparta 19 31 31 Muş 60 59 59 Trabzon 20 19 18 Artvin 61 60 63 Sakarya 21 21 22 Giresun 62 61 62 Yalova 22 20 17 Karaman 63 62 60 Elazığ 23 42 40 Kastamonu 64 64 65 Konya 24 22 21 Kırşehir 65 63 64 Malatya 25 23 23 Yozgat 66 66 68 Edirne 26 24 26 Ordu 67 67 67 Erzurum 27 25 24 Kilis 68 68 69 Kırklareli 28 27 25 Bitlis 69 69 70 Nevşehir 29 26 27 Siirt 70 71 54 Bilecik 30 28 30 Bingöl 71 70 71 Kahramanmaraş 31 30 28 Çorum 72 74 75 Manisa 32 29 32 Aksaray 73 73 73 Diyarbakır 33 32 34 Iğdır 74 76 77 Burdur 34 45 44 Tunceli 75 75 74 Rize 35 33 33 Bayburt 76 77 76 Denizli 36 34 35 Gümüşhane 77 78 78 Şanlıurfa 37 35 36 Ardahan 78 79 79 Amasya 38 41 43 Şırnak 79 80 80 Çanakkale 39 39 39 Ağrı 80 72 72 Uşak 40 40 41 Hakkari 81 81 81 Kaynak: URAK (Uluslararası Rekabet Araştırmaları Kurumu) İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 166

İŞGÜCÜ İSTİHDAM İŞSİZLİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 167

İŞSİZLİK Samsun un 2008 de %7.8 olan işsizlik oranı, 2009 yılında %7.3 e gerilemiş, 2010 yılında ise tekrar 2008 seviyesine ulaşarak %7.8 olarak gerçekleşmiştir. Samsun un işsizlik oranı Türkiye ortalamasının altında seyretmektedir. İLLERİN İŞSİZLİK ORANLARI (2008-2010) Sn BÖLGE KODU BÖLGE ADI İşsizlik oranı (%) BÖLGE KODU BÖLGE ADI İşsizlik oranı (%) 2008 2009 2010 Sn 2008 2009 2010 1 TRA13 Bayburt 4.7 4.5 4.7 42 TR424 Bolu 11.5 11.5 10.6 2 TR905 Artvin 5.7 5.6 5.7 43 TR811 Zonguldak 6.9 7.3 10.7 3 TR906 Gümüşhane 5.0 4.4 5.8 44 TR213 Kırklareli 11.5 13.6 10.8 4 TR902 Ordu 4.9 5.9 5.9 45 TR715 Kırşehir 11.1 15.6 10.8 5 TR903 Giresun 6.3 6.5 6.0 46 TR611 Antalya 9.7 12.7 11.1 6 TR904 Rize 5.2 4.6 6.0 47 TRA23 Iğdır 6.7 12.6 11.1 7 TRA12 Erzincan 6.1 7.6 6.1 48 TR322 Denizli 9.4 13.2 11.2 8 TR613 Burdur 6.4 5.1 6.3 49 TRC33 Şırnak 22.1 17.0 11.2 9 TR901 Trabzon 6.1 6.6 6.3 50 TR422 Sakarya 8.5 11.0 11.4 10 TR821 Kastamonu 5.3 7.3 6.4 51 TR812 Karabük 7.5 8.4 11.5 11 TR333 Kütahya 6.5 9.1 6.5 52 TRB14 Tunceli 17.9 18.6 11.5 12 TR833 Çorum 7.5 6.3 6.5 53 TRA21 Ağrı 6.5 10.1 11.7 13 TRA11 Erzurum 6.2 7.9 6.5 54 TRC32 Batman 14.3 13.5 11.7 14 TR832 Tokat 5.9 5.9 6.7 55 TR612 Isparta 8.1 10.5 12.0 15 TR834 Amasya 8.2 6.9 6.7 56 TR711 Kırıkkale 11.1 19.3 12.0 16 TR222 Çanakkale 7.0 7.3 7.0 57 TR510 Ankara 11.8 13.6 12.1 17 TRA22 Kars 4.1 7.4 7.4 58 TRC21 Şanlıurfa 12.8 17.0 12.4 18 TRA24 Ardahan 3.7 4.2 7.5 59 TRB13 Bingöl 14.8 17.8 12.5 19 TR332 Afyonkarahisar 7.7 10.8 7.6 60 TRB12 Elazığ 15.5 18.1 12.6 20 TR413 Bilecik 8.2 8.5 7.7 61 TR723 Yozgat 12.2 11.0 12.7 21 TR334 Uşak 9.2 12.0 7.8 62 TRC34 Siirt 17.9 14.8 12.7 22 TR831 Samsun 7.8 7.3 7.8 63 TR632 Kahramanmaraş 12.8 16.0 12.8 23 TR221 Balıkesir 7.9 9.1 8.0 64 TR423 Düzce 10.2 14.6 13.4 24 TR331 Manisa 9.8 11.7 8.1 65 TRC11 Gaziantep 16.8 17.4 13.4 25 TR521 Konya 10.7 10.8 8.2 66 TR321 Aydın 12.4 16.4 13.5 26 TR714 Nevşehir 9.0 9.9 8.4 67 TRC22 Diyarbakır 15.7 20.6 13.5 27 TR522 Karaman 7.7 7.5 8.5 68 TR722 Sivas 10.7 13.2 13.6 28 TR823 Sinop 6.9 10.4 8.7 69 TR421 Kocaeli 11.6 17.0 13.8 29 TR822 Çankırı 7.7 9.5 9.1 70 TR631 Hatay 17.7 19.0 13.9 30 TRC31 Mardin 17.0 12.8 9.1 71 TR622 Mersin 13.1 17.6 14.1 31 TR212 Edirne 14.3 13.4 9.2 72 TR721 Kayseri 11.1 14.1 14.1 32 TR712 Aksaray 10.0 13.1 9.2 73 TR100 İstanbul 11.2 16.8 14.3 33 TR713 Niğde 9.3 13.8 9.4 74 TR425 Yalova 12.1 17.8 14.4 34 TRB11 Malatya 11.5 14.6 9.5 75 TR633 Osmaniye 16.3 19.4 14.4 35 TR211 Tekirdağ 9.1 11.9 9.6 76 TR310 İzmir 11.8 16.2 15.1 36 TRC13 Kilis 10.9 14.9 10.1 77 TRB23 Bitlis 14.2 14.3 16.3 37 TR813 Bartın 5.2 6.4 10.2 78 TRB22 Muş 13.2 16.2 16.4 38 TRC12 Adıyaman 16.5 17.9 10.2 79 TRB21 Van 13.0 15.6 17.2 39 TR323 Muğla 10.1 12.1 10.5 80 TRB24 Hakkâri 18.3 19.7 17.4 40 TR411 Bursa 10.8 14.7 10.5 81 TR621 Adana 20.5 26.5 19.1 41 TR412 Eskişehir 9.9 15.2 10.5 TR Türkiye 11.0 14.0 11.9 Kaynak: TÜİK, Sıralama 2010 Yılı İşsizlik rakamına göre işsizlik oranı en azdan en fazla olan ile göre yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 168

İLLERİN İŞSİZLİK, İŞGÜCÜ VE İSTİHDAM ORANLARI (2008-2010) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI SN BÖLGE BÖLGE ADI 2008 YILI 2009 YILI 2010 YILI İşsizlik KODU İşgücüne İşsizlik İstihdam İşgücüne İşsizlik İstihdam İşgücüne İşsizlik İstihdam Değişimi katılım(%) oranı (%) oranı (%) katılım(%) oranı (%) oranı (%) katılım(%) oranı (%) oranı (%) 2008/2010 1 TRA13 Bayburt 55.5 4.7 52.9 59.2 4.5 56.5 57.5 4.7 54.8 0.0% 2 TR905 Artvin 62.5 5.7 58.9 64.0 5.6 60.4 60.8 5.7 57.3 0.0% 3 TR906 Gümüşhane 65.4 5.0 62.2 62.4 4.4 59.6 58.8 5.8 55.4 16.0% 4 TR902 Ordu 61.3 4.9 58.3 59.4 5.9 55.9 58.1 5.9 54.6 20.4% 5 TR903 Giresun 57.9 6.3 54.2 59.3 6.5 55.4 58.0 6.0 54.5-4.8% 6 TR904 Rize 66.3 5.2 62.8 65.8 4.6 62.8 61.8 6.0 58.1 15.4% 7 TRA12 Erzincan 51.0 6.1 47.9 54.1 7.6 50.0 53.4 6.1 50.1 0.0% 8 TR613 Burdur 59.5 6.4 55.7 59.1 5.1 56.1 59.1 6.3 55.4-1.6% 9 TR901 Trabzon 59.5 6.1 55.8 59.7 6.6 55.8 56.4 6.3 52.8 3.3% 10 TR821 Kastamonu 55.8 5.3 52.8 51.7 7.3 47.9 56.3 6.4 52.7 20.8% 11 TR333 Kütahya 42.7 6.5 39.9 45.5 9.1 41.4 46.7 6.5 43.7 0.0% 12 TR833 Çorum 53.4 7.5 49.4 56.1 6.3 52.5 51.4 6.5 48.1-13.3% 13 TRA11 Erzurum 52.6 6.2 49.3 51.0 7.9 47.0 52.0 6.5 48.6 4.8% 14 TR832 Tokat 57.4 5.9 54.0 53.5 5.9 50.4 49.3 6.7 46.0 13.6% 15 TR834 Amasya 53.1 8.2 48.7 56.2 6.9 52.4 51.6 6.7 48.2-18.3% 16 TR222 Çanakkale 49.4 7.0 45.9 50.1 7.3 46.5 50.5 7.0 46.9 0.0% 17 TRA22 Kars 56.2 4.1 53.9 54.9 7.4 50.8 52.2 7.4 48.3 80.5% 18 TRA24 Ardahan 58.2 3.7 56.0 60.6 4.2 58.0 55.3 7.5 51.2 102.7% 19 TR332 Afyonkarahisar 44.0 7.7 40.6 44.7 10.8 39.9 47.1 7.6 43.5-1.3% 20 TR413 Bilecik 51.5 8.2 47.3 52.0 8.5 47.6 49.2 7.7 45.4-6.1% 21 TR334 Uşak 45.2 9.2 41.0 45.4 12.0 39.9 48.5 7.8 44.7-15.2% 22 TR831 Samsun 56.6 7.8 52.2 55.6 7.3 51.6 50.8 7.8 46.8 0.0% Samsun Sıra (13) (27) (14) (17) (17) (15) (36) (21) (27) 23 TR221 Balıkesir 45.5 7.9 41.9 47.6 9.1 43.2 47.5 8.0 43.7 1.3% 24 TR331 Manisa 44.5 9.8 40.1 46.4 11.7 41.0 49.3 8.1 45.4-17.3% 25 TR521 Konya 50.3 10.7 45.0 51.6 10.8 46.1 50.7 8.2 46.5-23.4% 26 TR714 Nevşehir 41.3 9.0 37.6 48.5 9.9 43.7 50.0 8.4 45.8-6.7% 27 TR522 Karaman 56.3 7.7 52.0 56.6 7.5 52.4 53.4 8.5 48.8 10.4% 28 TR823 Sinop 53.9 6.9 50.1 52.5 10.4 47.0 56.5 8.7 51.6 26.1% 29 TR822 Çankırı 48.4 7.7 44.7 50.3 9.5 45.5 51.3 9.1 46.6 18.2% 30 TRC31 Mardin 30.9 17.0 25.7 32.3 12.8 28.2 36.5 9.1 33.2-46.5% 31 TR212 Edirne 47.0 14.3 40.3 52.2 13.4 45.2 55.2 9.2 50.1-35.7% 32 TR712 Aksaray 37.5 10.0 33.8 45.8 13.1 39.8 48.7 9.2 44.2-8.0% 33 TR713 Niğde 38.6 9.3 35.0 45.1 13.8 38.9 47.2 9.4 42.8 1.1% 34 TRB11 Malatya 46.0 11.5 40.7 48.6 14.6 41.5 47.8 9.5 43.3-17.4% 35 TR211 Tekirdağ 57.3 9.1 52.1 56.2 11.9 49.5 55.1 9.6 49.8 5.5% 36 TRC13 Kilis 42.5 10.9 37.9 44.2 14.9 37.7 49.2 10.1 44.2-7.3% 37 TR813 Bartın 54.3 5.2 51.4 57.2 6.4 53.6 54.6 10.2 49.0 96.2% 38 TRC12 Adıyaman 42.1 16.5 35.1 38.0 17.9 31.2 40.8 10.2 36.6-38.2% 39 TR323 Muğla 50.6 10.1 45.5 54.3 12.1 47.8 56.8 10.5 50.9 4.0% 40 TR411 Bursa 50.2 10.8 44.8 49.4 14.7 42.1 48.4 10.5 43.3-2.8% 41 TR412 Eskişehir 44.8 9.9 40.4 44.1 15.2 37.4 42.7 10.5 38.2 6.1% 42 TR424 Bolu 46.4 11.5 41.0 50.2 11.5 44.5 51.0 10.6 45.5-7.8% 43 TR811 Zonguldak 57.1 6.9 53.2 57.3 7.3 53.1 52.2 10.7 46.6 55.1% 44 TR213 Kırklareli 52.0 11.5 46.0 52.6 13.6 45.4 53.6 10.8 47.8-6.1% 45 TR715 Kırşehir 36.9 11.1 32.8 41.5 15.6 35.0 43.5 10.8 38.8-2.7% 46 TR611 Antalya 57.3 9.7 51.8 56.4 12.7 49.2 58.6 11.1 52.1 14.4% 47 TRA23 Iğdır 48.9 6.7 45.7 48.5 12.6 42.4 51.0 11.1 45.3 65.7% 48 TR322 Denizli 53.1 9.4 48.2 55.5 13.2 48.1 54.6 11.2 48.5 19.1% 49 TRC33 Şırnak 29.8 22.1 23.2 30.7 17.0 25.5 38.7 11.2 34.4-49.3% 50 TR422 Sakarya 51.1 8.5 46.8 52.0 11.0 46.3 52.5 11.4 46.5 34.1% 51 TR812 Karabük 46.6 7.5 43.1 53.5 8.4 49.0 51.4 11.5 45.5 53.3% 52 TRB14 Tunceli 39.7 17.9 32.6 46.0 18.6 37.4 45.3 11.5 40.1-35.8% 53 TRA21 Ağrı 49.4 6.5 46.2 48.0 10.1 43.2 48.5 11.7 42.8 80.0% 54 TRC32 Batman 31.4 14.3 26.9 32.5 13.5 28.1 36.6 11.7 32.3-18.2% 55 TR612 Isparta 53.6 8.1 49.2 52.3 10.5 46.8 51.2 12.0 45.0 48.1% 56 TR711 Kırıkkale 34.7 11.1 30.9 40.0 19.3 32.3 42.4 12.0 37.3 8.1% 57 TR510 Ankara 45.0 11.8 39.7 44.9 13.6 38.8 46.7 12.1 41.1 2.5% 58 TRC21 Şanlıurfa 36.1 12.8 31.5 36.2 17.0 30.0 35.5 12.4 31.1-3.1% 59 TRB13 Bingöl 39.1 14.8 33.3 43.3 17.8 35.6 46.3 12.5 40.5-15.5% 60 TRB12 Elazığ 40.4 15.5 34.1 45.3 18.1 37.1 47.7 12.6 41.6-18.7% 61 TR723 Yozgat 39.4 12.2 34.6 41.7 11.0 37.2 46.9 12.7 40.9 4.1% 62 TRC34 Siirt 27.2 17.9 22.3 30.4 14.8 25.9 33.3 12.7 29.1-29.1% 63 TR632 Kahramanmaraş 47.2 12.8 41.2 47.2 16.0 39.7 49.2 12.8 42.9 0.0% 64 TR423 Düzce 49.0 10.2 44.0 51.2 14.6 43.8 52.7 13.4 45.6 31.4% 65 TRC11 Gaziantep 43.9 16.8 36.5 42.8 17.4 35.3 45.4 13.4 39.3-20.2% 66 TR321 Aydın 46.7 12.4 40.9 52.2 16.4 43.6 53.1 13.5 45.9 8.9% 67 TRC22 Diyarbakır 26.9 15.7 22.7 32.7 20.6 26.0 31.8 13.5 27.5-14.0% 68 TR722 Sivas 40.5 10.7 36.2 39.0 13.2 33.9 42.2 13.6 36.5 27.1% 69 TR421 Kocaeli 46.3 11.6 40.9 47.0 17.0 39.0 48.2 13.8 41.6 19.0% 70 TR631 Hatay 44.6 17.7 36.7 46.6 19.0 37.8 50.0 13.9 43.0-21.5% 71 TR622 Mersin 49.2 13.1 42.8 54.4 17.6 44.8 55.3 14.1 47.5 7.6% 72 TR721 Kayseri 39.0 11.1 34.7 40.8 14.1 35.0 44.0 14.1 37.8 27.0% 73 TR100 İstanbul 46.5 11.2 41.3 46.7 16.8 38.8 47.8 14.3 41.0 27.7% 74 TR425 Yalova 45.1 12.1 39.6 47.0 17.8 38.6 49.6 14.4 42.5 19.0% 75 TR633 Osmaniye 44.0 16.3 36.8 43.8 19.4 35.3 46.5 14.4 39.8-11.7% 76 TR310 İzmir 45.2 11.8 39.9 46.6 16.2 39.0 50.1 15.1 42.5 28.0% 77 TRB23 Bitlis 38.8 14.2 33.3 42.9 14.3 36.8 44.1 16.3 36.9 14.8% 78 TRB22 Muş 40.7 13.2 35.3 41.4 16.2 34.7 42.1 16.4 35.2 24.2% 79 TRB21 Van 39.1 13.0 34.0 41.6 15.6 35.1 45.0 17.2 37.3 32.3% 80 TRB24 Hakkari 33.4 18.3 27.3 38.2 19.7 30.7 40.1 17.4 33.1-4.9% 81 TR621 Adana 45.6 20.5 36.2 49.0 26.5 36.0 50.9 19.1 41.2-6.8% TR TÜRKİYE 46.9 11.0 41.7 47.9 14.0 41.2 48.8 11.9 43.0 8.2% Kaynak:TÜİK, Sıralama 2010 yılı işsizlik oranına göre en azdan en çoka yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 169

İŞGÜCÜNE KATILIM, İSTİHDAM VE İŞSİZLİK ORANI DEĞİŞİMİ 2008 ila 2010 yıları arasında Samsun da işsizlik oranı değişmemiş, işgücüne katılım oranı %10.2, istihdam oranı da %10.3 oranında azalmıştır. Türkiye de ise işsizlik oranı %8.2, işgücüne katılım %4.1 ve istihdam oranı da %3.1 artmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 170

TÜRKİYE VE TR83 BÖLGESİ (SAMSUN.TOKAT.ÇORUM.AMASYA) İŞGÜCÜ DURUMU (2004-2010) YIL BÖLGE KODU BÖLGE ADI 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus (1000) İşgücü (1000) İstihdam (1000) İşsiz (1000) İşgücüne Dahil Olmayan Nüfus (1000) İşgücüne Katılma Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) Tarım Dışı İşsizlik Oranı (%) İstihdam Oranı (%) 2004 TR Türkiye 47,544 22,016 19,632 2,385 25,527 46.3 10.8 14.2 41.3 TR83 Samsun.Tokat.Çorum.Amasya 2,014 1,110 1,041 69 905 55.1 6.2 12.8 51.7 2005 TR Türkiye 48,359 22,455 20,067 2,388 25,905 46.4 10.6 13.5 41.5 TR83 Samsun.Tokat.Çorum.Amasya 1,975 1,049 984 65 926 53.1 6.2 12.1 49.8 2006 TR Türkiye 49,174 22,751 20,423 2,328 26,423 46.3 10.2 12.7 41.5 TR83 Samsun.Tokat.Çorum.Amasya 1,986 1,025 951 74 961 51.6 7.2 12.6 47.9 2007 TR Türkiye 49,994 23,114 20,738 2,376 26,879 46.2 10.3 12.6 41.5 TR83 Samsun.Tokat.Çorum.Amasya 1,996 1,095 1,000 96 900 54.9 8.7 14.9 50.1 2008 TR Türkiye 50,772 23,805 21,194 2,611 26,967 46.9 11 13.6 41.7 TR83 Samsun.Tokat.Çorum.Amasya 1,966 1,089 1,008 81 877 55.4 7.4 13.6 51.3 2009 TR Türkiye 51,686 24,748 21,277 3,471 26,938 47.9 14 17.3 41.2 TR83 Samsun.Tokat.Çorum.Amasya 1,958 1,080 1,005 74 878 55.1 6.9 13.1 51.3 2010 TR Türkiye 52,541 25,641 22,594 3,046 26,901 48.8 11.9 14.8 43 TR83 Samsun.Tokat.Çorum.Amasya 1,988 1,006 934 72 982 50.6 7.2 12.4 47 Kaynak:TÜİK, Not1:Yuvarlama nedeniyle toplamda farklılık olabilir. Not2:İki binden az hücrelerde güvenli tahmin için örnek çapı çok düşüktür. Yukarıdaki tablo ve grafikten görüldüğü gibi TR83 Bölgesinde; İşgücüne katılma oranı 2004 yılında %55.1 iken 2010 yılında %50.6 ya gerilemiştir. İstihdam oranı 2004 yılında %51.7 iken 2010 yılında %47 ye gerilemiştir. Tarım dışı işsizlik oranı 2004 yılında %12.8 iken 2010 yılında %12.4 e gerilemiştir. İşsizlik oranı 2004 yılında %6.2 iken 2010 yılında %7.2 ye yükselmiştir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 171

TR83 BÖLGESİ İŞGÜCÜ DURUM PAYI (2004-2010) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Yıl 15 ve Daha Yukarı İşgücü İstihdam İşsiz İşgücüne Dahil İşgücüne Katılma İşsizlik Tarım Dışı İşsizlik İstihdam Yaştaki Nüfus Payı Payı Payı Payı Olmayan Nüfus Payı Oranı Payı Oranı Payı Oranı Payı Oranı Payı 2004 4.2% 5.0% 5.3% 2.9% 3.5% 119.0% 57.4% 90.1% 125.2% 2005 4.1% 4.7% 4.9% 2.7% 3.6% 114.4% 58.5% 89.6% 120.0% 2006 4.0% 4.5% 4.7% 3.2% 3.6% 111.4% 70.6% 99.2% 115.4% 2007 4.0% 4.7% 4.8% 4.0% 3.3% 118.8% 84.5% 118.3% 120.7% 2008 3.9% 4.6% 4.8% 3.1% 3.3% 118.1% 67.3% 100.0% 123.0% 2009 3.8% 4.4% 4.7% 2.1% 3.3% 115.0% 49.3% 75.7% 124.5% 2010 3.8% 3.9% 4.1% 2.4% 3.7% 103.7% 60.5% 83.8% 109.3% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 172

SOSYAL GÜVENLİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 173

ÖNCELİKLİ YAŞAM GÖSTERGELERİ (TÜRKİYE-SAMSUN) (2008-2010) 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı Öncelikli Yaşam Kalitesi Göstergeleri Samsun Pay(%) TÜRKİYE Samsun Pay(%) TÜRKİYE Samsun Pay(%) TÜRKİYE İlin toplam nüfusu (TÜİK-ADNKS'ye Göre Nüfus) 1,228,959 1.74% 70,586,256 1,250,076 1.72% 72,561,312 1,252,693 1.70% 73,722,988 Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (Aktif+Pasif+Yeşilkart) 1,163,658 1.75% 66,541,374 1,150,871 1.70% 67,683,464 1,183,082 1.67% 70,722,107 Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (Yeşil Kartlılar Hariç) 976,505 1.71% 57,203,524 960,459 1.65% 58,036,333 1,010,845 1.65% 61,245,014 Sosyal Güvenlik Kapsamının (Yeşil Kart Hariç) Toplam il Nüfusuna Oranı (%) 79.46% 76.83% 80.69% Sosyal Güvenlik Kapsamı Dışında Kalan Nüfus 65,301 1.61% 4,047,214 99,205 2.03% 4,879,220 69,611 2.32% 3,002,482 Emekli Sandığı(4/c) 45,454 1.84% 2,464,206 41,247 1.84% 2,241,418 41,404 1.81% 2,287,487 Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Bağ-Kur (4/b) 81,630 2.50% 3,260,719 79,566 2.46% 3,236,872 80,127 2.39% 3,355,429 Çalışan kişi sayısı SSK (4/a) 105,182 1.10% 9,533,683 109,449 1.14% 9,623,630 118,000 1.12% 10,575,935 Toplam 232,265 1.52% 15,258,608 230,262 1.52% 15,101,920 239,530 1.48% 16,218,851 Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışanların Toplam il Nüfusuna Oranı(%) 18.90% 18.42% 19.12% Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı(*) Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Emeklilerin Toplam il Nüfusuna Oranı(%) Sosyal Güvenlik Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulanların (Yararlanıcıların) Sayısı Sosyal Güvenlik Kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların oranı (%) Emekli Sandığı(4/c) 31,172 1.77% 1,756,760 32,053 1.79% 1,795,334 32,663 1.79% 1,827,649 Bağ-Kur (4/b) 45,591 2.32% 1,965,247 47,844 2.29% 2,088,146 49,160 2.28% 2,160,451 SSK (4/a) 101,616 2.02% 5,024,696 105,374 2.00% 5,266,464 107,450 1.95% 5,515,114 Toplam 178,379 2.04% 8,746,703 185,271 2.02% 9,149,944 189,273 1.99% 9,503,214 14.51% 14.82% 15.11% Emekli Sandığı (4/c) 102,811 1.95% 5,263,145 96,070 1.92% 4,991,658 96,709 1.90% 5,098,050 Bağ-Kur(4/b) 213,270 2.27% 9,377,960 211,529 2.26% 9,367,066 213,001 2.19% 9,720,452 SSK (4/a) 249,780 1.35% 18,557,108 237,328 1.22% 19,425,746 272,331 1.32% 20,704,448 Toplam 565,861 1.70% 33,198,213 544,927 1.61% 33,784,469 582,041 1.64% 35,522,950 46.04% 43.59% 46.46% 2022 sayılı yasadan yararlananların sayısı 30,451 2.40% 1,266,174 31,572 2.39% 1,321,373 31,554 2.32% 1,359,221 2022 sayılı yasadan yararlananların oranı (%) 2.48% 2.53% 2.52% YEŞİL KARTLI SAYISI 187,153 2.00% 9,337,850 190,412 1.97% 9,647,131 172,237 1.82% 9,477,093 Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu ÖNCELİKLİ YAŞAM KALİTESİ GÖSTERGELERİ SAMSUN SIRA 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı İlin toplam nüfusu (TÜİK-ADNKS'ye Göre Nüfus) 15 15 15 Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (Aktif+Pasif+Yeşilkart) 15 15 15 Toplam Sosyal Güvenlik Kapsamı (Yeşil Kartlılar Hariç) 15 15 15 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMININ (YEŞİL KART HARİÇ) TOPLAM İL NÜFUSUNA ORANI (%) 50 49 47 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMI DIŞINDA KALAN NÜFUS 16 10 10 Emekli Sandığı(4/c) 10 11 12 Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan kişi sayısı Bağ-Kur (4/b) 11 10 10 SSK (4/a) 20 18 19 Toplam 14 14 16 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ AKTİF ÇALIŞANLARIN TOPLAM İL NÜFUSUNA ORANI(%) 43 45 48 Emekli Sandığı(4/c) 10 10 10 Sosyal Güvenlik Kapsamında Aylık Alan Kişi Sayısı(*) Bağ-Kur (4/b) 10 10 11 SSK (4/a) 9 9 11 Toplam 10 10 11 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ EMEKLİLERİN TOPLAM İL NÜFUSUNA ORANI(%) 30 31 30 Sosyal Güvenlik Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulanların (Yararlanıcıların) Sayısı Emekli Sandığı (4/c) 10 11 11 Bağ-Kur(4/b) 12 12 13 SSK (4/a) 17 20 18 Toplam 16 17 17 SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ BAKMAKLA YÜKÜMLÜ TUTULANLARIN ORANI (%) 44 52 49 2022 sayılı yasadan yararlananların sayısı 10 10 10 2022 SAYILI YASADAN YARARLANANLARIN ORANI (%) 40 37 44 YEŞİL KARTLI SAYISI 17 17 19 Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu, Sıralama rakamsal olarak büyükten küçüğe doğru yapılmıştır. Öncelikli Yaşam Göstergeleri İncelendiğinde 2010 Yılı sonunda; Sosyal Güvenlik Kapsamının (Yeşil Kart Hariç) Toplam il Nüfusuna Oranı (%) bakımından 47. sırada Sosyal Güvenlik Kapsamı Dışında Kalan Nüfus bakımından 10.sırada Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışanların Toplam il Nüfusuna Oranı(%) bakımından 48. sırada Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Emeklilerin Toplam il Nüfusuna Oranı(%) bakımından 30.sırada Sosyal Güvenlik Kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların il nüfusuna oranı(%) bakımından 49.sırada 2022 sayılı yasadan yararlananların oranı (%) bakımından 44. sırada Yeşil Kartlı Sayısı bakımından 19.sırada olduğu görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 174

Aşağıdaki grafik incelendiğinde 2010 yılında 2008 yılına göre; Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışanların Toplam İl Nüfusuna Oranının arttığı Sosyal Güvenlik Kapsamının (Yeşil Kart Hariç) Toplam İl Nüfusuna Oranının arttığı Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Emeklilerin Toplam İl Nüfusuna Oranının arttığı Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Bakmakla Yükümlü Tutulanların Oranının arttığı 2022 Sayılı Yasadan Yararlananların Oranının arttığı Görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 175

4/A KAPSAMI ZORUNLU SİGORTALI SAYILARININ İŞYERİ BÜYÜKLÜKLÜĞÜ (TÜRKİYE-SAMSUN) (2008-2010) İşyeri 2008 2009 2010 2010 Oranları(%) Büyüklüğü Samsun Pay Türkiye Samsun Türkiye Samsun (%) Türkiye Samsun Türkiye 1-3 Kişi 16,188 1.36% 1,193,736 17,222 1.38% 1,247,096 18,818 1.40% 1,348,737 17.0% 13.4% 4-6 Kişi 11,270 1.38% 814,517 12,595 1.45% 865,986 14,247 1.50% 950,693 12.8% 9.5% 7-9 Kişi 7,590 1.36% 556,960 8,823 1.42% 622,446 9,953 1.44% 692,727 9.0% 6.9% 10-19 Kişi 13,962 1.11% 1,259,628 14,338 1.17% 1,223,686 16,674 1.21% 1,375,973 15.0% 13.7% 20-29 Kişi 8,054 1.13% 715,324 8,088 1.14% 709,963 9,407 1.19% 791,636 8.5% 7.9% 30-49 Kişi 10,948 1.19% 921,458 11,460 1.25% 919,700 11,304 1.09% 1,033,672 10.2% 10.3% 50-99 Kişi 9,575 1.16% 824,107 10,285 1.20% 860,152 13,085 1.36% 962,896 11.8% 9.6% 100-499 Kişi 13,794 0.79% 1,736,533 14,435 0.81% 1,771,847 14,409 0.73% 1,987,277 13.0% 19.8% 500-999 Kişi 2,937 0.71% 414,304 3,101 0.74% 420,236 2,998 0.65% 460,959 2.7% 4.6% 1000+ Kişi 0 0.00% 366,422 2,133 0.55% 389,090 0 0.00% 426,240 0.0% 4.2% TOPLAM 94,318 1.07% 8,802,989 102,480 1.13% 9,030,202 110,895 1.11% 10,030,810 Kaynak: www.sgk.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 176

4/A KAPSAMI BÜYÜKLÜKLERİNE GÖRE İŞYERİ SAYILARI (TÜRKİYE-SAMSUN) (2008-2010) İşyeri 2008 2009 2010 2010 Oranları(%) Büyüklüğü Samsun % Türkiye Samsun % Türkiye Samsun % Türkiye Samsun Türkiye 1-3 Kişi 10,249 1.35% 758,540 10,724 1.36% 787,373 11,533 1.36% 849,679 64.2% 64.1% 4-6 Kişi 2,355 1.38% 170,221 2,642 1.46% 181,541 2,978 1.50% 199,119 16.6% 15.0% 7-9 Kişi 955 1.35% 70,638 1,122 1.42% 79,007 1,257 1.43% 88,005 7.0% 6.6% 10-19 Kişi 1,041 1.10% 94,708 1,063 1.16% 91,710 1,237 1.20% 103,188 6.9% 7.8% 20-29 Kişi 331 1.10% 29,973 339 1.14% 29,797 396 1.19% 33,230 2.2% 2.5% 30-49 Kişi 289 1.19% 24,279 302 1.25% 24,250 298 1.10% 27,182 1.7% 2.1% 50-99 Kişi 139 1.17% 11,904 154 1.24% 12,451 190 1.36% 13,956 1.1% 1.1% 100-499 Kişi 76 0.83% 9,157 82 0.88% 9,352 78 0.74% 10,484 0.4% 0.8% 500-999 Kişi 5 0.81% 618 5 0.80% 628 5 0.73% 686 0.0% 0.1% 1000+ Kişi 0 0.00% 210 1 0.50% 199 0 0.00% 220 0.0% 0.0% Toplam 15,440 1.32% 1,170,248 16,434 1.35% 1,216,308 17,972 1.36% 1,325,749 Kaynak: www.sgk.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 177

4/A KAPSAMI İŞYERİ SAYILARI VE ZORUNLU SİGORTALILARININ DAĞILIMI (TÜRKİYE-SAMSUN) (2008-2010) İller 2008 YILI 2009 YILI 2010 YILI İŞYERİ SAYISI ZORUNLU SİGORTALI SAYISI Kaynak: www.sgk.gov.tr Samsun Pay Türkiye Samsun Pay Türkiye Samsun Pay Türkiye Daimi 12,766 1.26% 1,015,000 13,514 1.28% 1,057,541 14,541 1.27% 1,147,632 Mevsimlik 2,674 1.72% 155,248 2,920 1.84% 158,767 3,431 1.93% 178,117 Kamu 640 2.11% 30,369 786 2.18% 36,031 833 2.25% 37,056 Özel 14,800 1.30% 1,139,879 15,648 1.33% 1,180,277 17,139 1.33% 1,288,693 Toplam 15,440 1.32% 1,170,248 16,434 1.35% 1,216,308 17,972 1.36% 1,325,749 Daimi 67,266 0.94% 7,156,453 71,315 0.98% 7,308,795 78,309 0.97% 8,043,894 Mevsimlik 27,052 1.64% 1,646,536 31,165 1.81% 1,721,407 32,586 1.64% 1,986,916 Kamu 15,360 2.10% 731,704 18,789 2.20% 852,248 16,368 1.88% 868,753 Özel 78,958 0.98% 8,071,285 83,691 1.02% 8,177,954 94,527 1.03% 9,162,057 Erkek 73,548 1.09% 6,774,527 78,534 1.14% 6,870,750 84,982 1.12% 7,599,143 Kadın 20,770 1.02% 2,028,462 23,946 1.11% 2,159,452 25,913 1.07% 2,431,667 Toplam 94,318 1.07% 8,802,989 102,480 1.13% 9,030,202 110,895 1.11% 10,030,810 Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde Samsun da; Kamu işyeri sayısı payının arttığı, Özel işyeri sayısı payının değişmediği, Mevsimlik işyeri sayısı payının arttığı, Daimi işyeri sayısı payının azalğı Görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 178

(4/B) (BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR 2926) TARIM SİGORTALILARIN DAĞILIMI (TÜRKİYE-SAMSUN)(2008-2010) 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı Aktif Sigortalı Aylık Alanlar SAMSUN Pay % TÜRKİYE SAMSUN Pay % TÜRKİYE SAMSUN Pay % TÜRKİYE Toplam Aktif Sigortalı (I+II) 43,480 3.81% 1,141,467 39,487 3.88% 1,016,692 42,210 3.83% 1,101,131 Zorunlu Sigortalı (I) 43,036 3.82% 1,127,744 39,409 3.88% 1,014,948 42,210 3.83% 1,101,131 İsteğe Bağlı (II) 444 3.24% 13,723 78 4.47% 1,744 Malül (III) 40 2.00% 1,999 52 2.34% 2,222 80 2.91% 2,749 Yaşlı (IV) 10,010 4.16% 240,613 10,761 3.85% 279,182 11,819 3.98% 296,955 Ölüm Ölüm (Dosya) (V) 3,526 4.35% 80,994 4,107 4.28% 95,937 4,405 4.23% 104,054 Haksahibi (VI) 4,744 4.48% 105,775 5,245 4.42% 118,771 5,576 4.26% 130,805 Toplam Aylık Alanlar(Dosya) (III+IV+V) 13,576 4.20% 323,606 14,920 3.95% 377,341 16,304 4.04% 403,758 Toplam Aylık Alanlar (Kişi) (III+IV+VI) 14,794 4.25% 348,387 16,058 4.01% 400,175 17,475 4.06% 430,509 Sosyal Güvenlik Kapsamı 156,305 3.87% 4,033,685 146,434 3.91% 3,746,833 157,225 3.88% 4,052,073 Kaynak: www.sgk.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 179

4/B (BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR 1479) (ESNAF) SİGORTALILARIN DAĞILIMI (TÜRKİYE-SAMSUN) (2008-2010) İller 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı Aktif Sigortalı SAMSUN Pay % TÜRKİYE SAMSUN Pay % TÜRKİYE SAMSUN Pay % TÜRKİYE Toplam Aktif Sigortalı (I+II+III) 38,150 1.80% 2,119,252 40,079 1.81% 2,220,180 37,692 1.69% 2,236,727 Zorunlu Sigortalı (I) 31,029 1.65% 1,883,836 30,368 1.67% 1,816,933 28,918 1.56% 1,847,844 İsteğe Bağlı (II) 6,849 3.09% 221,346 9,503 2.45% 388,047 8,591 2.29% 374,535 Muhtar (III) 272 1.93% 14,070 208 1.37% 15,200 183 1.28% 14,348 Malül (VI) 243 1.88% 12,918 249 1.88% 13,258 283 2.02% 13,992 Aylık Yaşlı (VII) 18,869 1.87% 1,011,711 19,499 1.84% 1,062,306 19,574 1.80% 1,086,678 Alanlar Ölüm (Dosya) (VIII) 8,979 2.01% 446,828 9,624 1.95% 492,656 9,836 1.98% 497,831 Ölüm Haksahibi (IX) 11,685 1.97% 592,231 12,038 1.97% 612,407 11,861 1.88% 629,325 Toplam Aylık Alanlar 28,091 1.91% 1,471,457 29,372 1.87% 1,568,220 29,693 1.86% 1,598,504 (Dosya) (VI+VII+VIII) Toplam Aylık Alanlar (Kişi) (VI+VII+IX) 30,797 1.90% 1,616,860 31,786 1.88% 1,687,971 31,718 1.83% 1,729,998 Sosyal Güvenlik Kapsamı 184,186 1.74% 10,570,241 192,505 1.76% 10,945,251 184,536 1.66% 11,125,717 Kaynak: www.sgk.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 180

4/C KAPSAMINDAKİ AKTİF İŞTİRAKÇİLERİN VE EMEKLİLERİN DAĞILIMI (TÜRKİYE-SAMSUN) (2008-2010) 2008 YILI 2009 YILI 2010 YILI SAMSUN Pay TÜRKİYE SAMSUN Pay TÜRKİYE SAMSUN Pay TÜRKİYE Aktif Sigortalı (İştirakçi) 45,454 1.84% 2,464,206 41,247 1.84% 2,241,418 41,798 1.83% 2,282,511 Malül (I) 381 1.65% 23,155 386 1.64% 23,577 381 1.61% 23,703 Vazife Malülü (II) 150 2.34% 6,401 149 2.28% 6,543 150 2.27% 6,608 Yaşlı (III) 22,280 1.86% 1,198,666 22,844 1.87% 1,221,544 23,226 1.87% 1,239,660 Aylık Alanlar Ölüm (Dosya) (IV) 5,925 1.57% 377,367 6,185 1.58% 390,395 6,593 1.60% 412,749 Ölüm Haksahibi (V) 8,361 1.58% 528,538 8,674 1.60% 543,670 8,894 1.61% 552,759 Vataniler (VI) 932 1.84% 50,659 925 1.86% 49,798 927 1.89% 49,111 Toplam Aylık Alanlar 28,736 1.79% 1,605,589 29,564 1.80% 1,642,059 30,350 1.80% 1,682,720 (Dosya) (I+II+III+IV) Toplam Aylık Alanlar (Kişi) 31,172 1.77% 1,756,760 32,053 1.79% 1,795,334 32,651 1.79% 1,822,730 (I+II+III+V) Sosyal Güvenlik Kapsamı 179,436 1.89% 9,484,111 169,370 1.88% 9,028,410 171,858 1.87% 9,191,803 Kaynak: www.sgk.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 181

2022 SAYILI KANUNA GÖRE AYLIK ALANLAR (TÜRKİYE-SAMSUN) (2008-2010) 2008 YILI 2009 YILI 2010 YILI Aylık Alanlar Malüllük Sakatlık Yaşlı (65+) İller SAMSUN Pay TÜRKİYE SAMSUN Pay TÜRKİYE SAMSUN Pay TÜRKİYE Erkek 1,885 2.60% 72,401 2,226 2.55% 87,127 2,434 2.42% 100,466 Kadın 1,207 2.87% 42,117 1,591 2.88% 55,161 1,807 2.65% 68,093 Toplam 3,092 2.70% 114,518 3,817 2.68% 142,288 4,241 2.52% 168,559 Erkek 4,780 2.89% 165,171 4,965 2.84% 174,643 5,094 2.80% 181,772 Kadın 2,911 3.21% 90,819 3,208 3.20% 100,385 3,406 3.13% 108,786 Toplam 7,691 3.00% 255,990 8,173 2.97% 275,028 8,500 2.93% 290,558 Erkek 6,533 2.10% 310,958 6,345 2.08% 304,826 5,982 2.01% 297,309 Kadın 12,417 2.23% 556,077 12,107 2.18% 554,690 11,667 2.12% 551,517 Toplam 18,950 2.19% 867,035 18,452 2.15% 859,516 17,649 2.08% 848,826 Erkek 423 2.48% 17,036 672 2.55% 26,326 782 2.38% 32,880 18 Yaş Altı Kadın 295 2.54% 11,595 458 2.51% 18,215 554 2.42% 22,847 Sakatlar Toplam 718 2.51% 28,631 1,130 2.54% 44,541 1,336 2.40% 55,727 Toplam Aylık Alanlar (Kişi) 30,451 2.40% 1,266,174 31,572 2.39% 1,321,373 31,726 2.33% 1,363,670 3816 Sayılı Kanuna Göre Yeşil Kartlı Sayısı Kaynak: www.sgk.gov.tr 187,153 2.00% 9,337,850 190,412 1.97% 9,647,131 173,509 1.85% 9,395,185 İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 182

TARIM VE HAYVANCILIK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 183

TARIM GENEL DURUM Samsun Bafra ve Çarşamba ovaları gibi önemli tarım alanlarına sahiptir. Tarım sektörünün Gayrı Safi Katma Değerleri incelendiğinde Samsun un da içinde yer aldığı Tr83 bölgesinde (Samsun, Amasya, Çorum, Tokat) tarımın payı 2004 yılında %22.7 iken 2008 yılında bu rakam %18.6 ya gerilemiştir. TÜİK 2010 yılı rakamlarına göre TR83 bölgesinde 60 bini kayıtlı olmak üzere toplam 426 bin kişi tarım sektöründe, 352 bini kayıtlı olmak üzere toplam 508 bin kişi de tarım dışı sektörlerde istihdam edilmektedir. Samsun un toplam tarım alanında ve ekilen tarla alanında yıllar itibariyle azalma mevcuttur. Samsun 36,344 adet traktör ile %3.39 paya sahip ve 4. sıradadır. Samsun 2010 yılı tarım sigortalı sayısı bakımından da 42,210 kişi ile %3.83 paya sahip ve 5. Sıradadır. SAMSUN TARIM ALANLARI (2001-2010) Yıl Toplam Alan (dekar) Ekilen tarla Alanı (dekar) Nadas alanı (dekar) Sebze bahçeleri Alanı(dekar) Meyve alanı (dekar) Sebze Bahçesi (%) Meyve Bahçesi (%) 2001 4,095,450 2,833,000 172,410 435,960 654,080 10.6% 16.0% 2002 4,088,340 2,846,730 123,180 444,620 673,810 10.9% 16.5% 2003 4,097,720 2,746,550 107,810 420,920 822,440 10.3% 20.1% 2004 4,327,680 2,951,720 122,440 389,240 864,280 9.0% 20.0% 2005 4,325,220 2,929,190 108,640 382,440 904,950 8.8% 20.9% 2006 4,246,802 2,917,537 128,025 286,455 914,785 6.7% 21.5% 2007 4,000,606 2,654,577 113,812 292,521 939,696 7.3% 23.5% 2008 4,080,507 2,673,576 130,207 311,487 965,237 7.6% 23.7% 2009 3,916,862 2,510,949 142,842 318,545 944,526 8.1% 24.1% 2010 3,784,424 2,366,253 160,471 336,955 920,745 8.9% 24.3% Kaynak: TÜİK, Not:2010 verileri geçicidir, Meyve alanları plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir, Sebze bahçeleri alanına örtü altı alanları da dahildir, İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 184

İLLERE GÖRE TARIM ALANLARI (DEKAR) (TÜRKİYE-TR83-SAMSUN) (2007-2010) Yıllar İBBS (1) - SR (1) Toplam Alan Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin alanı Sebze Bahçeleri alanı Meyveler, içecek ve baharat bitkileri alanı Ekilen alan Nadas TR Türkiye - Turkey 248 873 935 169 449 599 42 189 473 8 147 859 29 087 004 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) 14 994 043 11 163 541 1 793 726 773 983 1 262 793 TR831 Samsun 4 000 606 2 653 541 113 812 293 557 939 696 2007 TR831 Samsun Pay (%) 1.61% 1.57% 0.27% 3.60% 3.23% TR832 Tokat 3 033 125 2 397 745 260 027 212 726 162 627 TR833 Çorum 5 773 885 4 300 176 1 250 070 108 114 115 525 TR834 Amasya 2 186 427 1 812 079 169 817 159 586 44 945 TR Türkiye - Turkey 245 052 225 164 602 571 42 591 897 8 357 953 29 499 804 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) 14 957 617 11 010 536 1 893 175 784 021 1 269 885 TR831 Samsun 4 080 507 2 672 426 130 207 312 637 965 237 2008 TR831 Samsun Pay (%) 1.67% 1.62% 0.31% 3.74% 3.27% TR832 Tokat 3 014 697 2 392 314 281 894 199 410 141 079 TR833 Çorum 5 663 883 4 140 200 1 303 870 103 294 116 519 TR834 Amasya 2 198 530 1 805 596 177 204 168 680 47 050 TR Türkiye - Turkey 242 946 808 162 174 208 43 229 628 8 113 128 29 429 844 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) 14 685 962 10 483 165 2 202 436 752 835 1 247 526 TR831 Samsun 3 916 862 2 510 039 142 842 319 455 944 526 2009 TR831 Samsun Pay (%) 1.61% 1.55% 0.33% 3.94% 3.21% TR832 Tokat 2 984 511 2 349 000 294 952 199 450 141 109 TR833 Çorum 5 625 164 3 824 401 1 601 304 85 803 113 656 TR834 Amasya 2 159 425 1 799 725 163 338 148 127 48 235 TR Türkiye - Turkey 244 146 765 163 113 372 42 490 255 8 015 661 30 527 477 TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) 15 087 147 10 468 145 2 617 213 776 501 1 225 288 TR831 Samsun 3 784 424 2 365 323 160 471 337 885 920 745 2010* TR831 Samsun Pay (%) 1.55% 1.45% 0.38% 4.22% 3.02% TR832 Tokat 3 039 625 2 408 153 292 856 195 125 143 491 TR833 Çorum 6 094 791 3 892 348 2 005 143 87 285 110 015 TR834 Amasya 2 168 307 1 802 321 158 743 156 206 51 037 Kaynak: Tarım İstatistikleri Özeti, (1) İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması,(*) Bilgiler geçicidir. Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde Samsun un; Tarım alanı payının düştüğü, Sebze bahçelerinin alan payının arttığı, Meyveler, içecek ve baharat bitkileri alan payının azaldığı görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 185

NİTELİKLERİNE GÖRE ÖRTÜ ALTI TARIM ALANLARI (2001-2010) Yıl Toplam alan(dekar) Cam sera(dekar) Plastik sera(dekar) Yüksek tünel(dekar) Alçak tünel(dekar) SAMSUN 2001 7,793 1 3,872 770 3,150 2002 11,587 3 4,163 901 6,520 2003 11,878 3 4,280 900 6,695 2004 11,031 1 4,364 651 6,015 2005 10,967 2 4,206 699 6,060 2006 11,924 2 4,302 710 6,910 2007 11,798 1 4,335 702 6,760 2008 9,994 0 5,342 702 3,950 2009 17,480 0 248 5,802 11,430 2010 20,489 0 267 6,162 14,060 TÜRKİYE 2001 431,387 60,151 149,780 50,221 171,235 2002 536,030 64,199 180,385 60,954 230,492 2003 483,244 70,111 166,605 61,088 185,440 2004 477,739 71,695 169,257 66,242 170,545 2005 467,540 65,427 171,043 66,916 164,154 2006 469,081 68,353 182,354 69,834 148,540 2007 494,239 75,793 195,180 65,307 157,959 2008 542,158 82,253 211,680 66,960 181,265 2009 567,180 82,932 220,186 77,046 187,016 2010 563,486 80,772 230,519 81,226 170,969 SAMSUN PAY (%) 2001 1.81% 0.00% 2.59% 1.53% 1.84% 2002 2.16% 0.00% 2.31% 1.48% 2.83% 2003 2.46% 0.00% 2.57% 1.47% 3.61% 2004 2.31% 0.00% 2.58% 0.98% 3.53% 2005 2.35% 0.00% 2.46% 1.04% 3.69% 2006 2.54% 0.00% 2.36% 1.02% 4.65% 2007 2.39% 0.00% 2.22% 1.07% 4.28% 2008 1.84% 0.00% 2.52% 1.05% 2.18% 2009 3.08% 0.00% 0.11% 7.53% 6.11% 2010 3.64% 0.00% 0.12% 7.59% 8.22% Kaynak: TÜİK, Not:2010 verileri geçicidir, Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde Samsun un örtü altı sebze ve meyve alanı miktarı ve payının arttığı görülecektir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 186

SAMSUN% SAMSUN TÜRKİYE ÖRTÜ ALTI SEBZE VE MEYVE ÜRETİMİ (TON) (2002-2009) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI YIL BÖLGE Toplam Biber Çilek Domates Fasulye Hıyar Kabak Karpuz Kavun Marul Muz Patlıcan Diğer ADI (Taze) (Sakız) 2002 4,271,264 312,144 44,267 1,632,175 20,932 903,360 103,115 823,293 66,514 41,191 66,576 254,153 3,544 2003 4,527,627 315,122 56,946 1,940,494 22,085 976,942 112,445 669,751 59,392 41,148 66,597 262,627 4,078 2004 4,354,230 243,613 81,837 1,960,185 27,063 940,455 106,680 540,411 59,403 44,591 90,928 253,193 5,871 2005 4,465,343 251,731 92,539 2,023,888 25,438 919,856 87,609 605,447 56,783 48,130 101,279 247,224 5,419 2006 4,716,862 313,543 97,705 2,067,738 29,318 1,005,593 82,879 608,099 75,125 48,255 129,997 251,355 7,255 2007 5,052,796 326,247 100,365 2,451,062 31,563 919,765 82,987 639,482 76,521 49,703 134,815 231,379 8,907 2008 5,063,265 328,662 105,536 2,382,731 33,122 916,254 100,693 715,880 94,854 49,133 146,040 180,693 9,667 2009 5,524,777 345,032 121,732 2,657,461 36,570 973,871 119,503 755,863 117,627 45,584 145,788 197,785 7,961 2002 111,582 200 1,468 567 68,381 29,490 9,764 422 1,290 2003 114,124 200 1,505 617 70,053 29,900 10,061 380 1,408 2004 112,359 270 3,156 580 66,608 29,250 10,706 434 1,355 2005 108,430 232 5,929 605 65,507 24,000 10,726 477 954 2006 110,733 1,577 6,740 601 62,721 27,000 500 10,724 83 787 2007 107,051 2,605 7,088 597 57,665 28,500 9,758 36 802 2008 93,759 3,048 12,182 595 56,553 840 12,100 338 6,195 36 1,872 2009 127,467 6,136 11,029 767 59,611 981 36,000 11,250 1,181 40 472 2002 2.61% 0.06% 0.09% 2.71% 7.57% 3.58% 23.70% 0.17% 36.40% 2003 2.52% 0.06% 0.08% 2.79% 7.17% 4.46% 24.45% 0.14% 34.53% 2004 2.58% 0.11% 0.16% 2.14% 7.08% 5.41% 24.01% 0.17% 23.08% 2005 2.43% 0.09% 0.29% 2.38% 7.12% 3.96% 22.29% 0.19% 17.60% 2006 2.35% 0.50% 0.33% 2.05% 6.24% 4.44% 0.67% 22.22% 0.03% 10.85% 2007 2.12% 0.80% 0.29% 1.89% 6.27% 4.46% 19.63% 0.02% 9.00% 2008 1.85% 0.93% 0.51% 1.80% 6.17% 0.83% 1.69% 0.36% 12.61% 0.02% 19.36% 2009 2.31% 1.78% 0.42% 2.10% 6.12% 0.82% 4.76% 9.56% 2.59% 0.02% 5.93% Kaynak: TÜİK, İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 187

TARIMSAL ÜRETİM DEĞERİ (2007-2010) YIL 2007 2008 2009 BÖLGE KODU TR TR831 TR TR831 TR TR831 BÖLGE ADI Türkiye Samsun Pay(%) Türkiye Samsun Pay(%) Türkiye Samsun Pay(%) Bitkisel üretim değeri (1000 TL) 56,787,424 1,415,902 2.49% 66,010,114 1,978,858 3.00% 68,267,486 1,710,034 2.50% Canlı hayvanlar değeri (1000 TL) 24,666,222 461,512 1.87% 25,521,071 461,916 1.81% 28,145,579 463,768 1.65% Hayvansal ürünler değeri (1000 TL) 22,921,524 375,147 1.64% 23,816,982 428,177 1.80% 26,610,721 417,679 1.57% Kişi başına bitkisel üretim değeri (TL) 805 1,152 143% 923 1,604 174% 941 1,368 145% Kişi başına canlı hayvanlar değeri (TL) 349 376 108% 357 374 105% 388 371 96% Kişi başına hayvansal ürünler değeri (TL) 325 305 94% 333 347 104% 367 334 91% Kaynak: TÜİK, Not:2010 verileri geçicidir. Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde 2009 yılı itibariyle Samsun un; Toplam bitkisel üretim değeri sırası 11., Kişi başına bitkisel üretim değeri sırası 30. Canlı hayvan değeri sırası 22., kişi başına canlı hayvan değeri sırası 55. Hayvansal ürünler değeri sırası 16., Kişi başına hayvansal ürünler değeri sırası 52. Olduğu görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 188

BİTKİSEL ÜRETİM MİKTARLARI (TÜRKİYE-SAMSUN) (2007-2009) YIL 2007 2008 2009 BÖLGE KODU TR TR831 TR TR831 TR TR831 BÖLGE ADI Türkiye Samsun Pay(%) Türkiye Samsun Pay(%) Türkiye Samsun Pay(%) Toplam tahıl, (ton) 29,256,990 556,898 1.90% 29,287,281 647,029 2.21% 33,577,151 586,697 1.75% Buğday (ton) 17,234,000 368,276 2.14% 17,782,000 416,459 2.34% 20,600,000 343,987 1.67% Çavdar (ton) 240,540 1,385 0.58% 246,521 1,964 0.80% 343,330 1,981 0.58% Arpa (ton) 7,306,800 25,819 0.35% 5,923,000 26,783 0.45% 7,300,000 21,249 0.29% Mısır (dane), (ton) 3,535,000 104,559 2.96% 4,274,000 128,560 3.01% 4,250,000 129,873 3.06% Çeltik (ton) 648,000 50,281 7.76% 753,325 65,405 8.68% 750,000 81,336 10.84% Mısır (Hasıl) (ton) 302,550 4,300 1.42% 322,414 8,570 2.66% 243,268 1,758 0.72% Patates (ton) 4,246,207 51,424 1.21% 4,225,168 52,307 1.24% 4,425,439 49,952 1.13% Kuru baklagiller (ton) 1,264,809 8,378 0.66% 855,354 7,591 0.89% 1,101,348 6,725 0.61% Şekerpancarı (ton) 12,414,715 217,184 1.75% 15,488,332 155,361 1.00% 17,274,674 190,961 1.11% Toplam yağlı tohumlar (ton) 2,352,383 24,666 1.05% 2,311,432 23,629 1.02% 2,396,044 27,066 1.13% Kolza (ton) 28,727 1,147 3.99% 83,965 965 1.15% 113,886 1,780 1.56% Ayçiçeği (ton) 854,407 16,248 1.90% 992,000 15,373 1.55% 1,057,125 18,522 1.75% Soya (ton) 30,666 7,249 23.64% 34,461 7,281 21.13% 38,442 6,761 17.59% Keten tohumu (ton) 48 40 1 Pamuk tohumu (ton) 1,320,831 1,077,440 1,021,200 Tütün (ton) 74,584 9,112 12.22% 93,403 8,201 8.78% 81,053 10,029 12.37% Meyveler (zeytin ve turunçgiller hariç)(ton) 11,491,075 105,556 0.92% 12,290,639 188,285 1.53% 12,920,874 115,121 0.89% Üzüm (ton) 3,612,781 986 0.03% 3,918,442 1,122 0.03% 4,264,720 891 0.02% Zeytin (ton) 1,075,854 57 0.01% 1,464,248 40 0.00% 1,290,654 44 0.00% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 189

ORGANİK TARIM (2004-2009) YIL BÖLGE ADI Çiftçi sayısı Üretim alanı (Hektar) Üretim (Ton) 2004 9,154 162,172 278,677 2005 9,427 175,076 289,083 2006 8,654 162,131 309,521 TÜRKİYE 2007 10,553 135,359 431,205 2008 9,384 141,752 415,380 2009 11,211 249,722 318,165 2004 68 883 1,578 2005 65 682 1,538 2006 56 1,476 1,408 SAMSUN 2007 51 4,506 42,903 2008 115 4,533 4,370 2009 131 797 2,315 2004 0.74% 0.54% 0.57% 2005 0.69% 0.39% 0.53% 2006 0.65% 0.91% 0.45% SAMSUN% 2007 0.48% 3.33% 9.95% 2008 1.23% 3.20% 1.05% 2009 1.17% 0.32% 0.73% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 190

TARIM ALET VE MAKİNALARI (2002-2009) YIL BÖLGE ADI Pulluk Ekim makinesi Gübre Dağıtma makinesi Su pompası Sabit Süt sağım tesisi Seyyar süt sağım makinesi Biçerdöver Traktör 2002 1,324,055 328,560 307,294 527,343 5,522 102,616 11,539 970,083 2003 1,347,644 338,101 316,377 533,760 5,618 109,728 11,721 997,620 2004 1,346,607 344,464 322,280 546,325 5,637 121,534 11,519 1,009,065 2005 TÜRKİYE 1,354,383 343,200 328,515 554,672 5,571 130,087 11,811 1,022,365 2006 1,373,770 351,400 336,411 561,247 5,763 150,049 12,359 1,037,383 2007 1,365,260 357,851 341,399 580,422 5,749 164,051 12,775 1,056,128 2008 1,366,316 367,491 348,438 596,299 6,216 177,630 13,084 1,070,746 2009 1,363,295 376,292 357,196 591,886 6,714 187,123 13,360 1,073,538 2002 50,932 1,360 3,024 15,687 23 182 204 32,901 2003 50,399 1,460 3,089 16,030 19 190 213 33,003 2004 50,845 1,615 3,210 15,864 27 209 216 33,421 2005 SAMSUN 50,464 1,818 3,303 15,804 33 313 243 33,414 2006 50,598 1,926 3,372 16,157 43 377 261 34,232 2007 50,898 2,295 3,457 17,202 37 572 286 35,326 2008 50,660 2,427 3,516 18,218 55 637 297 35,812 2009 49,457 2,727 3,601 16,977 48 632 319 36,344 2002 3.85% 0.41% 0.98% 2.97% 0.42% 0.18% 1.77% 3.39% 2003 3.74% 0.43% 0.98% 3.00% 0.34% 0.17% 1.82% 3.31% 2004 3.78% 0.47% 1.00% 2.90% 0.48% 0.17% 1.88% 3.31% 2005 SAMSUN 3.73% 0.53% 1.01% 2.85% 0.59% 0.24% 2.06% 3.27% 2006 3.68% 0.55% 1.00% 2.88% 0.75% 0.25% 2.11% 3.30% 2007 3.73% 0.64% 1.01% 2.96% 0.64% 0.35% 2.24% 3.34% 2008 3.71% 0.66% 1.01% 3.06% 0.88% 0.36% 2.27% 3.34% 2009 3.63% 0.72% 1.01% 2.87% 0.71% 0.34% 2.39% 3.39% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 191

SAMSUN % SAMSUN TÜRKİYE SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI HAYVANCILIK CANLI HAYVANLAR (2002-2009) YIL BÖLGE ADI Dana ve buzağı: erkek (baş) Dana ve buzağı: dişi (baş) Tosun: 1-2 yaş (baş) Düve: 1-2 yaş (baş) İnek: 2 yaş ve üzeri (baş) Boğa ve öküz: 2 yaş ve üzeri (baş) Sığır: 2 yaşın altında (baş) Manda (baş) Deve (baş) Domuz (baş) Koyun (baş) Keçi (baş) At, katır ve eşek (baş) Kümes hayvanı (baş) 2002 5,027,026 624,928 4,151,544 121,077 887 3,595 25,173,706 6,780,094 761,130 251,100,958 2003 5,775,622 1,579,963 2,432,517 113,356 808 7,090 25,431,539 6,771,675 716,951 283,674,374 2004 1,180,941 1,271,492 1,157,956 1,502,860 4,446,301 509,796 103,900 865 4,399 25,201,155 6,609,937 664,020 302,799,483 2005 1,235,896 1,316,708 1,238,236 1,663,487 4,591,143 480,970 104,965 811 1,934 25,304,325 6,517,464 630,863 322,917,207 2006 1,283,516 1,361,690 1,268,426 1,636,421 4,814,126 507,185 100,516 1,004 1,362 25,616,912 6,643,294 608,845 349,402,117 2007 1,293,794 1,402,483 1,290,300 1,662,795 4,868,257 519,124 84,705 1,057 1,813 25,462,293 6,286,358 552,953 273,548,489 2008 1,307,168 1,349,610 1,269,173 1,629,754 4,700,414 603,823 86,297 970 1,717 23,974,591 5,593,561 515,623 249,043,739 2009 1,298,862 1,356,212 1,199,165 1,569,942 4,765,458 534,319 87,207 1,041 1,896 21,749,508 5,128,285 452,483 234,082,206 2002 171,508 29,802 93,350 17,045 4 250,861 13,608 27,450 4,637,355 2003 169,158 56,468 71,466 18,185 2 229,711 13,029 27,476 7,214,990 2004 31,726 33,799 34,100 39,272 121,606 16,204 14,903 2 179,974 12,605 16,643 1,672,700 2005 32,249 32,375 32,285 41,049 125,427 18,891 13,467 2 187,671 10,718 16,403 1,964,655 2006 33,787 36,336 31,361 41,118 124,349 17,931 12,262 2 184,153 10,864 15,160 2,459,223 2007 36,271 36,974 29,959 42,826 123,714 13,182 8,581 173,117 7,295 16,464 2,602,495 2008 38,995 37,672 29,985 43,856 115,169 24,931 8,515 157,800 7,940 16,171 1,932,982 2009 36,924 37,362 25,977 43,670 109,123 20,974 10,769 122,371 5,222 14,468 1,981,549 2002 3.41% 4.77% 2.25% 14.08% 0.45% 1.00% 0.20% 3.61% 1.85% 2003 2.93% 3.57% 2.94% 16.04% 0.25% 0.90% 0.19% 3.83% 2.54% 2004 2.69% 2.66% 2.94% 2.61% 2.73% 3.18% 14.34% 0.23% 0.71% 0.19% 2.51% 0.55% 2005 2.61% 2.46% 2.61% 2.47% 2.73% 3.93% 12.83% 0.25% 0.74% 0.16% 2.60% 0.61% 2006 2.63% 2.67% 2.47% 2.51% 2.58% 3.54% 12.20% 0.20% 0.72% 0.16% 2.49% 0.70% 2007 2.80% 2.64% 2.32% 2.58% 2.54% 2.54% 10.13% 0.68% 0.12% 2.98% 0.95% 2008 2.98% 2.79% 2.36% 2.69% 2.45% 4.13% 9.87% 0.66% 0.14% 3.14% 0.78% 2009 2.84% 2.75% 2.17% 2.78% 2.29% 3.93% 12.35% 0.56% 0.10% 3.20% 0.85% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 192

HAYVANSAL ÜRÜNLER (2002-2009) YIL BÖLGE Beyaz Kırmızı Tavuk yumurta İnek sütü Manda Koyun sütü Keçi sütü Deri Bal ADI et (ton) et (ton) sayısı (1000) (ton) sütü (ton) (ton) (ton) (adet) (ton) 2002 726,607 420,595 11,554,910 7,490,634 50,925 657,388 209,622 6,987,372 74,554 2003 905,252 366,962 12,666,782 9,514,138 48,778 769,959 278,136 6,234,555 69,540 2004 914,458 447,154 11,055,557 9,609,326 39,279 771,715 259,087 6,884,745 73,929 2005 979,412 409,423 12,052,455 10,026,202 38,058 789,878 253,759 7,002,412 82,336 TÜRKİYE 2006 934,732 438,530 11,733,572 10,867,302 36,358 794,681 253,759 7,933,504 83,842 2007 1,099,920 575,622 12,724,959 11,279,339 30,375 782,587 237,487 10,367,435 73,935 2008 1,123,132 482,458 13,190,696 11,255,176 31,422 746,872 209,570 8,758,597 81,364 2009 1,323,624 412,621 13,832,726 11,583,313 32,443 734,219 192,210 6,598,183 82,003 2002 10,537 6,684 248,528 209,239 6,522 5,039 492 88,821 1,621 2003 19,565 5,297 256,227 234,538 7,694 6,167 374 66,203 1,693 2004 11,281 7,656 207,150 243,529 4,170 6,066 471 83,010 1,349 2005 SAMSUN 9,116 4,974 187,290 244,548 3,907 6,378 465 63,471 1,275 2006 10,240 5,518 183,069 245,162 3,847 6,338 457 78,687 1,261 2007 7,754 7,227 218,104 270,185 2,229 6,257 386 98,615 1,030 2008 8,847 5,809 294,756 258,869 3,125 5,664 346 90,870 1,136 2009 9,100 4,439 213,755 250,094 3,863 3,967 136 52,019 1,146 2002 1.45% 1.59% 2.15% 2.79% 12.81% 0.77% 0.23% 1.27% 2.17% 2003 2.16% 1.44% 2.02% 2.47% 15.77% 0.80% 0.13% 1.06% 2.43% 2004 1.23% 1.71% 1.87% 2.53% 10.62% 0.79% 0.18% 1.21% 1.82% 2005 SAMSUN % 0.93% 1.21% 1.55% 2.44% 10.27% 0.81% 0.18% 0.91% 1.55% 2006 1.10% 1.26% 1.56% 2.26% 10.58% 0.80% 0.18% 0.99% 1.50% 2007 0.70% 1.26% 1.71% 2.40% 7.34% 0.80% 0.16% 0.95% 1.39% 2008 0.79% 1.20% 2.23% 2.30% 9.95% 0.76% 0.17% 1.04% 1.40% 2009 0.69% 1.08% 1.55% 2.16% 11.91% 0.54% 0.07% 0.79% 1.40% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 193

SU ÜRÜNLERİ AVLANAN İÇSU (TATLISU) ÜRÜNLERİ (TON) (2004-2009) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Akbalık 16 4 17 16 18 16 Alabalık 2 5 5 15 Çapak 5 5 5 3 2 2 Gümüş 7 4 5 5 3 2 Kayabalığı 5 5 5 3 2 2 Kefal 79 88 97 79 69 52 Kızılkanat 3 1 1 1 2 2 Kurbağa 26 26 29 35 15 11 Levrek (Sudak) 11 25 23 18 10 9 Sazan 374 372 361 393 387 287 Siraz 4 2 2 2 1 Yayın 42 43 63 61 65 63 Turna 6 4 5 4 3 3 Kerevit 117 1 1 1 Diğer 34 12 9 5 5 2 Samsun Toplam 729 592 625 631 587 466 Türkiye Toplam 45,585 46,115 44,082 43,321 41,011 39,187 Samsun Pay (%) 1.60% 1.28% 1.42% 1.46% 1.43% 1.19% Kaynak: TÜİK YETİŞTİRİCİLİK (KÜLTÜR BALIKÇILIĞI)(TON) (2004-2009) Alabalık (İçsu) Alabalık(deniz) Aynalı Sazan (İçsu) Levrek (deniz) Samsun Toplam Türkiye Toplam Samsun Pay 2004 1,526 138 44 1,708 94,010 1.82% 2005 1,764 135 27 1,926 118,277 1.63% 2006 1,785 20 1,805 128,943 1.40% 2007 1,527 30 1,557 139,873 1.11% 2008 1,317 28 1,345 152,186 0.88% 2009 1,418 595 22 129 2,164 158,729 1.36% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 194

ULAŞTIRMA İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 195

ULAŞTIRMA Samsun kara, deniz, hava ve demir yolları şeklinde her türlü ulaşım imkânını sunan ve Karadeniz Bölgesini iç ve batı Anadolu ya bağlayan önemli bir ulaşım merkezidir. Samsun uluslararası hava alanının tamamlanması ile ulaşım konusunda çok önemli bir merkez haline gelmiştir. KARAYOLLARI İlimiz karayolu ile Samsun-Ankara, Samsun-Amasya-Tokat, Samsun-İstanbul, Samsun-Trabzon-Rize istikametleri ile yurdun her yönüne dağılım imkânına sahiptir. SAMSUN VE İLÇELERİ MESAFE CETVELİ (KM) İL ADI İLÇE ADI İL MERKEZİNE UZAKLIK (Km) 55 SAMSUN (Büyükşehir) 0 SAMSUN ATAKUM (#) 0 CANİK (#) 0 RAKIM : 4 GAZİ (#) 0 İLKADIM (#) 0 MERKEZ 0 ALAÇAM 78 ASARCIK 44 AYVACIK 62 BUCAK ADI İLÇE MERKEZİNE UZAKLIK (Km) İL MERKEZİNE UZAKLIK (Km) ÇAYIRKENT (3)*+18=21 21 TAFLAN (5)*+21=26 26 BAFRA 51 BOĞAZKAYA 18 69 KOLAY 23 74 ÇARŞAMBA 37 DİKBIYIK 10 27 HAVZA 86 ÇAKIRALAN 30 92 KAVAK 51 LADİK 82 ŞEYHLİ 23 101 ONDOKUZMAYIS 33 SALIPAZARI 55 TEKKEKÖY 14 TERME 58 BEŞPINAR 28 142 VEZİRKÖPRÜ 116 KÖPRÜBAŞI 14 102 MEZRAA 39 153 YAKAKENT 84 Kaynak: http://www.kgm.gov.tr, (...)*Karayolu ağı dışı, (...)** Otoyol, (#) Büyükşehire Bağlı Altkademe Belediyesidir. Kaynak: http://www.kgm.gov.tr, İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 196

SAMSUN % SAMSUN TÜRKİYE SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI YOL UZUNLUKLARI (TÜRKİYE-SAMSUN) (2002-2009) YIL BÖLGE ADI İl ve devlet yolu (km) Otoyol (km) Köy yolu (km) Demir yolu (km) 2002 61,368 1,775 291,202 8,671 2003 61,491 1,832 291,585 8,697 2004 61,814 1,662 285,739 8,697 2005 61,939 1,667 285,632 8,697 2006 61,764 1,908 285,632 8,697 2007 61,912 1,908 286,888 8,697 2008 62,023 1,922 288,013 8,699 2009 62,219 2,036 298,405 9,080 2002 775 8,566 149 2003 779 8,529 149 2004 779 8,277 149 2005 769 8,266 149 2006 769 8,266 149 2007 769 8,254 149 2008 769 8,200 147 2009 806 8,200 148 2002 1.26% 2.94% 1.72% 2003 1.27% 2.93% 1.71% 2004 1.26% 2.90% 1.71% 2005 1.24% 2.89% 1.71% 2006 1.25% 2.89% 1.71% 2007 1.24% 2.88% 1.71% 2008 1.24% 2.85% 1.69% 2009 1.30% 2.75% 1.63% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 197

TRAFİK KAZALARI Samsun 2009 yılında trafik kazası sayısı bakımından 2,071 kaza ve %1.86 pay ile 15. Sırada, Ölü sayısı bakımından 105 ölü ve %2.43 pay ile 10. Sırada, yaralı sayısı bakımından da 4,007 yaralı ve %1.99 pay ile 13. Sırada yer almaktadır. Türkiye de yaklaşık her 25 kazada 1 kişi hayatını kaybederken Samsun da her 20 kazada 1 kişi hayatını kaybetmektedir. Türkiye de kaza başına 1.81 kişi yaralanırken Samsun da bu rakam 1.93 tür. İLLERİN TRAFİK KAZA DAĞILIMI (2009) Sn BÖLGE KODU BÖLGE ADI Kaza sayısı Ölü Bir milyon sayısı nüfusta trafik kazalarında Bir milyon araç başına ölü sayısı Yaralı sayısı Bir milyon nüfusta trafik kazalarında yaralı sayısı Bir milyon araç başına yaralı sayısı Bir milyon nüfusta trafik kaza sayısı Bir milyon özel otomobil başına ölü sayısı Bir milyon özel otomobil başına yaralı sayısı ölü sayısı TR Türkiye 111,121 4,324 60 302 201,380 2,775 14,066 1,531 610 28,388 1 TR100 İstanbul 12,181 286 22 105 19,013 1,472 6,987 943 161 10,710 2 TR510 Ankara 9,450 211 45 171 15,664 3,368 12,687 2,032 238 17,646 3 TR310 İzmir 6,581 169 44 182 9,851 2,547 10,616 1,701 348 20,305 4 TR611 Antalya 5,047 167 87 250 8,460 4,407 12,649 2,629 609 30,848 5 TR411 Bursa 4,132 124 49 241 6,704 2,628 13,056 1,620 486 26,274 6 TR521 Konya 3,792 172 86 376 7,038 3,532 15,375 1,903 874 35,756 7 TR622 Mersin 3,271 142 87 374 5,462 3,329 14,376 1,993 1,009 38,811 8 TR621 Adana 3,204 93 45 220 5,285 2,563 12,479 1,554 510 28,976 9 TR421 Kocaeli 2,670 93 61 421 4,984 3,274 22,559 1,754 788 42,247 10 TR331 Manisa 2,655 111 83 287 4,635 3,480 12,000 1,993 961 40,136 11 TR323 Muğla 2,310 88 110 291 3,790 4,723 12,540 2,879 770 33,159 12 TR221 Balıkesir 2,303 112 98 370 4,155 3,644 13,721 2,020 972 36,054 13 TRC11 Gaziantep 2,226 83 50 278 4,093 2,475 13,709 1,346 712 35,114 14 TR721 Kayseri 2,091 63 52 272 4,001 3,318 17,259 1,734 460 29,193 15 TR831 Samsun 2,071 105 84 479 4,007 3,205 18,291 1,657 1,139 43,450 1.86% 2.43% 140.0% 158.6% 1.99% 115.5% 130.0% 108.2% 186.7% 153.1% 16 TR321 Aydın 1,782 54 55 197 3,056 3,121 11,130 1,820 533 30,164 17 TR322 Denizli 1,690 61 66 240 2,945 3,179 11,607 1,824 551 26,615 18 TR631 Hatay 1,675 60 41 197 3,035 2,095 9,957 1,156 580 29,335 19 TR422 Sakarya 1,614 79 92 476 2,922 3,391 17,595 1,873 1,095 40,515 20 TR412 Eskişehir 1,589 55 73 312 2,662 3,524 15,079 2,103 584 28,277 21 TRC22 Diyarbakır 1,453 52 34 601 3,043 2,009 35,193 959 1,517 88,792 22 TR332 Afyonkarahisar 1,427 68 97 475 2,950 4,206 20,597 2,035 1,370 59,435 23 TR632 Kahramanmaraş 1,378 63 61 472 2,694 2,597 20,165 1,328 978 41,821 24 TRC21 Şanlıurfa 1,325 83 51 473 2,674 1,657 15,246 821 1,241 39,977 25 TR722 Sivas 1,264 54 85 572 2,628 4,149 27,850 1,996 1,210 58,909 26 TR211 Tekirdağ 1,175 58 74 415 2,185 2,789 15,627 1,500 907 34,170 27 TR902 Ordu 1,102 46 64 602 2,042 2,822 26,732 1,523 1,174 52,117 28 TR833 Çorum 1,093 65 120 564 2,365 4,374 20,529 2,021 1,386 50,443 29 TRB11 Malatya 1,092 47 64 477 2,061 2,797 20,934 1,482 993 43,550 30 TR901 Trabzon 1,077 46 60 457 2,062 2,695 20,489 1,408 932 41,766 31 TRA11 Erzurum 976 47 61 644 2,209 2,853 30,281 1,261 1,304 61,283 32 TR333 Kütahya 963 30 52 212 1,892 3,309 13,354 1,684 471 29,715 33 TR612 Isparta 960 40 95 337 1,732 4,116 14,593 2,281 812 35,162 34 TR222 Çanakkale 926 42 88 306 1,752 3,667 12,757 1,938 903 37,664 35 TR832 Tokat 873 51 82 447 1,746 2,796 15,287 1,398 1,183 40,506 36 TR633 Osmaniye 815 22 47 222 1,434 3,039 14,446 1,727 560 36,493 37 TR811 Zonguldak 814 39 63 370 1,760 2,840 16,679 1,313 671 30,287 38 TR424 Bolu 802 55 203 761 1,870 6,887 25,860 2,953 1,915 65,100 39 TR423 Düzce 767 39 116 623 1,489 4,443 23,791 2,288 1,447 55,242 40 TR723 Yozgat 762 50 103 731 1,849 3,794 27,031 1,564 1,767 65,359 41 TRB12 Elazığ 719 30 54 431 1,590 2,887 22,831 1,306 828 43,903 42 TR834 Amasya 697 48 148 690 1,604 4,947 23,055 2,149 1,613 53,918 43 TR711 Kırıkkale 685 19 68 494 1,606 5,719 41,780 2,439 956 80,842 44 TRB21 Van 676 28 27 470 1,575 1,541 26,458 661 1,252 70,445 45 TR212 Edirne 667 32 81 314 1,228 3,105 12,052 1,687 833 31,951 46 TR334 Uşak 663 40 119 473 1,327 3,951 15,680 1,974 1,114 36,952 47 TR821 Kastamonu 655 62 172 753 1,526 4,241 18,534 1,820 1,735 42,715 48 TR613 Burdur 652 25 99 277 1,246 4,953 13,825 2,592 752 37,487 49 TR903 Giresun 641 38 90 758 1,297 3,074 25,871 1,519 1,787 60,981 50 TR712 Aksaray 628 23 61 336 1,286 3,412 18,778 1,666 740 41,354 Kaynak:TÜİK, sıralama kaza sayısına göre yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 198

SAMSUN % SAMSUN TÜRKİYE SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI YILLAR İTİBARİYLE SAMSUN DA TRAFİK KAZALARI (2002-2009) YIL BÖLGE ADI Kaza sayısı Ölü sayısı Bir milyon nüfusta trafik kazalarında ölü sayısı Bir milyon araç başına ölü sayısı Yaralı sayısı Bir milyon nüfusta trafik kazalarında yaralı sayısı Bir milyon araç başına yaralı sayısı Bir milyon nüfusta trafik kaza sayısı Bir milyon özel otomobil başına ölü sayısı Bir milyon özel otomobil başına yaralı sayısı 2002 65,748 4,093 476 116,412 13,542 890 25,306 2003 67,031 3,946 446 118,214 13,368 840 25,150 2004 77,008 4,427 432 136,437 13,329 820 25,264 2005 87,273 4,505 404 154,086 13,825 780 26,692 2006 96,128 4,633 379 169,080 13,828 754 27,533 2007 106,994 5,007 71 384 189,057 2,678 14,517 1,516 774 29,211 2008 104,212 4,236 59 308 184,468 2,579 13,401 1,457 623 27,141 2009 111,121 4,324 60 302 201,380 2,775 14,066 1,531 610 28,388 2002 1,101 123 810 2,172 14,304 1830 32,312 2003 1,080 81 517 2,036 12,989 1174 29,500 2004 1,230 99 620 2,300 14,402 1456 33,828 2005 1,436 93 546 2,814 16,523 1288 38,978 2006 1,667 129 691 3,332 17,859 1658 42,833 2007 1,913 146 119 734 3,758 3,058 18,896 1,557 1766 45,450 2008 1,898 124 101 592 3,738 3,030 17,856 1,538 1423 42,885 2009 2,071 105 84 479 4,007 3,205 18,291 1,657 1139 43,450 2002 1.67% 3.01% 170.17% 1.87% 105.63% 205.62% 127.69% 2003 1.61% 2.05% 115.92% 1.72% 97.16% 139.76% 117.30% 2004 1.60% 2.24% 143.52% 1.69% 108.05% 177.56% 133.90% 2005 1.65% 2.06% 135.15% 1.83% 119.52% 165.13% 146.03% 2006 1.73% 2.78% 182.32% 1.97% 129.15% 219.89% 155.57% 2007 1.79% 2.92% 167.61% 191.15% 1.99% 114.19% 130.16% 102.70% 228.17% 155.59% 2008 1.82% 2.93% 171.19% 192.21% 2.03% 117.49% 133.24% 105.56% 228.41% 158.01% 2009 1.86% 2.43% 140.00% 158.61% 1.99% 115.50% 130.04% 108.23% 186.72% 153.06% Kaynak: TÜİK Samsun un kaza sayısı payındaki artış dikkat çekmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 199

İLLERİN MOTORLU KARA TAŞIT SAYILARI (2010) Samsun otomobil sayısı bakımından 2010 yılı itibariyle %1.30 pay ve toplam 97,909 otomobil ile 19. Sırada, Bin kişi başına otomobil sayısı bakımından da 78 otomobil ile 43. Sırada yer almaktadır. Sn BÖLGE BÖLGE ADI Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Motosiklet Özel amaçlı Traktör Bin kişi başına KODU taşıtlar otomobil sayısı 1 TR510 Ankara 924,360 24,718 16,979 179,160 62,098 32,841 3,520 41,985 194 2 TR323 Muğla 121,934 9,691 2,710 44,559 7,482 107,913 684 23,766 149 3 TR611 Antalya 290,980 12,002 8,404 112,986 19,155 218,850 1,087 37,814 147 4 TR613 Burdur 35,981 1,145 719 8,630 4,920 27,447 165 17,086 139 5 TR100 İstanbul 1,821,694 58,982 53,444 530,105 125,197 175,089 6,408 23,317 137 6 TR412 Eskişehir 100,886 2,830 2,628 28,183 9,695 23,615 320 18,059 132 7 TR310 İzmir 509,117 14,114 15,783 172,686 35,816 172,716 1,794 49,340 129 8 TR322 Denizli 118,296 6,601 3,589 38,273 9,584 54,482 532 37,058 127 9 TR721 Kayseri 147,497 5,240 3,485 38,996 14,635 14,203 500 21,276 119 10 TR812 Karabük 27,070 1,926 520 6,050 2,737 2,360 144 4,802 119 11 TR333 Kütahya 68,921 3,929 1,785 16,529 6,753 23,640 391 27,093 117 12 TR424 Bolu 31,708 1,415 923 10,184 5,231 9,499 252 17,143 117 13 TR612 Isparta 52,315 2,062 1,215 15,258 4,337 31,683 267 17,110 117 14 TR334 Uşak 39,292 2,033 1,132 10,838 3,067 19,189 200 14,615 116 15 TR821 Kastamonu 39,636 2,771 954 8,933 5,034 7,286 274 23,341 110 16 TR221 Balıkesir 125,149 4,581 3,842 43,665 10,626 81,818 644 50,506 109 17 TR321 Aydın 108,268 8,934 2,596 41,237 7,478 86,399 510 33,966 109 18 TR521 Konya 214,970 9,603 4,153 69,042 32,491 92,712 1,029 64,626 107 19 TR212 Edirne 41,043 1,670 1,642 12,621 3,770 19,675 206 26,661 105 20 TR411 Bursa 271,160 8,314 10,528 110,284 22,342 63,979 972 51,019 104 21 TR714 Nevşehir 29,341 2,860 690 9,891 5,258 10,284 202 17,016 104 22 TR222 Çanakkale 50,672 1,866 1,810 18,945 4,782 41,901 335 25,902 103 TR Türkiye 7,544,871 386,973 208,510 2,399,038 726,359 2,389,488 35,492 1,404,872 102 23 TR213 Kırklareli 33,798 1,411 1,308 9,474 3,445 16,845 199 16,783 102 24 TR522 Karaman 23,479 1,535 497 6,764 2,307 23,333 144 7,965 101 25 TR715 Kırşehir 22,443 1,112 469 4,333 1,947 3,335 113 8,152 101 26 TR811 Zonguldak 61,571 4,684 2,004 19,381 6,195 7,061 356 8,530 99 27 TR834 Amasya 32,991 2,710 557 10,024 2,938 9,649 199 15,527 99 28 TR813 Bartın 18,191 1,509 575 5,191 1,355 3,376 96 4,142 97 29 TR833 Çorum 51,672 2,693 977 12,139 5,199 16,999 287 32,199 97 30 TR621 Adana 196,083 8,673 4,577 68,304 16,905 112,221 805 40,785 94 31 TR823 Sinop 19,110 1,847 291 4,946 1,657 3,913 132 6,845 94 32 TR331 Manisa 126,724 6,294 5,143 43,807 13,075 140,953 566 68,823 92 33 TR622 Mersin 152,247 6,265 5,120 65,315 22,892 122,285 753 27,387 92 34 TR712 Aksaray 34,572 1,326 992 8,014 5,278 10,235 188 13,697 92 35 TR211 Tekirdağ 72,850 3,895 3,623 23,628 6,861 18,698 373 24,613 91 36 TR711 Kırıkkale 25,206 1,427 690 4,667 2,019 3,326 143 7,451 91 37 TR422 Sakarya 78,654 4,190 3,027 28,769 9,917 21,353 495 29,064 90 38 TR633 Osmaniye 43,161 3,342 687 10,803 2,821 32,129 202 11,904 90 39 TR423 Düzce 29,680 2,069 1,750 10,376 3,583 11,131 170 8,096 88 40 TR425 Yalova 17,210 1,151 1,107 6,980 1,478 3,640 105 1,965 84 41 TR421 Kocaeli 130,033 6,373 7,386 46,876 17,317 18,670 601 12,960 83 42 TR413 Bilecik 17,551 873 753 6,871 2,804 5,756 155 8,728 78 43 TR831 Samsun 97,909 11,053 1,331 42,018 8,359 25,578 434 43,500 78 Samsun % 1.30% 2.86% 0.64% 1.75% 1.15% 1.07% 1.22% 3.10% 76.47% 44 TR332 Afyonkarahisar 54,033 4,042 1,525 19,378 8,985 30,569 314 33,171 77 45 TR631 Hatay 113,105 9,421 3,061 37,561 16,060 125,847 509 16,813 76 Kaynak:TÜİK, sıralama Bin Kişi Başına Düşen Otomobil sayısına göre yapılmıştır.ilk 45 il verilmiştir. Grafik:Samsun TSO İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 200

SAMSUN% SAMSUN TÜRKİYE SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI YILLAR İTİBARİYLE SAMSUN DA MOTORLU KARA TAŞITLARININ DAĞILIMI (ADET) (2002-2010) YIL BÖLGE ADI Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Motosiklet Yol ve iş makineleri Özel Amaçlı taşıtlar Traktör Bin kişi Başına Otomobil sayısı 2002 4,600,140 241,700 120,097 875,381 399,025 1,046,907 133,003 58,790 1,180,127 2003 4,700,343 245,394 123,500 973,457 405,034 1,073,415 137,933 60,511 1,184,256 2004 5,400,440 318,954 152,712 1,259,867 647,420 1,218,677-28,004 1,210,283 2005 5,772,745 338,539 163,390 1,475,057 676,929 1,441,066-30,333 1,247,767 2006 6,140,992 357,523 175,949 1,695,624 709,535 1,822,831-34,260 1,290,679 2007 6,472,156 372,601 189,128 1,890,459 729,202 2,003,492-38,573 1,327,334 92 2008 6,796,629 383,548 199,934 2,066,007 744,217 2,181,383-35,100 1,358,577 95 2009 7,093,964 384,053 201,033 2,204,951 727,302 2,303,261-34,104 1,368,032 98 2010 7,544,871 386,973 208,510 2,399,038 726,359 2,389,488-35,492 1,404,872 102 2002 67,219 8,906 1,036 16,880 6,146 12,287 1,810 677 37,563 2003 69,016 9,408 1,075 18,466 6,279 12,575 1,908 683 37,907 2004 67,991 8,694 902 22,593 7,460 13,190-313 38,559 2005 72,194 9,245 1,011 25,969 7,627 14,740-364 39,156 2006 77,791 9,763 1,176 29,970 7,880 19,264-450 40,280 2007 82,684 10,245 1,254 33,247 8,154 21,493-527 41,272 67 2008 87,164 10,500 1,309 36,049 8,266 23,332-480 42,239 71 2009 92,222 10,710 1,316 38,503 8,255 24,846-455 42,763 74 2010 97,909 11,053 1,331 42,018 8,359 25,578-434 43,500 78 2002 1.46% 3.68% 0.86% 1.93% 1.54% 1.17% 1.36% 1.15% 3.18% 2003 1.47% 3.83% 0.87% 1.90% 1.55% 1.17% 1.38% 1.13% 3.20% 2004 1.26% 2.73% 0.59% 1.79% 1.15% 1.08% 1.12% 3.19% 2005 1.25% 2.73% 0.62% 1.76% 1.13% 1.02% 1.20% 3.14% 2006 1.27% 2.73% 0.67% 1.77% 1.11% 1.06% 1.31% 3.12% 2007 1.28% 2.75% 0.66% 1.76% 1.12% 1.07% 1.37% 3.11% 72.83% 2008 1.28% 2.74% 0.65% 1.74% 1.11% 1.07% 1.37% 3.11% 74.74% 2009 1.30% 2.79% 0.65% 1.75% 1.14% 1.08% 1.33% 3.13% 75.51% 2010 1.30% 2.86% 0.64% 1.75% 1.15% 1.07% 1.22% 3.10% 76.47% Kaynak:TÜİK, Yukarıdaki tablo incelendiğinde Samsun un 2010 itibariyle; Bin kişi başına özel otomobil sayısının Türkiye ortalamasının (102) çok altında ve 78 araç ile 43. Sırada, Minibüs sayısı bakımından %2.86 pay ve 11,053 minibüs ile 6. Sırada Traktör sayısı bakımından %3.10 pay ve 43,500 adet traktör ile 6. Sırada Kamyonet sayısı bakımından %1.75 pay ve 42,018 adet kamyonet ile 14. Sırada Olduğu görülmektedir. Grafik:Samsun TSO Grafik:Samsun TSO İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 201

HAVAYOLU HAVA MEYDANLARINDA İNİŞ-KALKIŞ YAPAN UÇAK SAYISI (2004-2009) İBBS YIL İNİŞ-KALKIŞ YAPAN YOLCU SAYISI UÇAK SAYISI TOPLAM TÜRK YABANCI İÇ HAT DIŞ HAT TOPLAM GELEN GİDEN GELEN GİDEN 2004 440 238 321 938 118 300 44 789 140 7 286 286 7 141 683 15 056 297 15 304 874 2005 534 087 401 837 132 250 54 525 727 10 077 446 9 865 246 17 041 275 17 541 760 TR Türkiye 2006 594 749 467 632 127 117 58 778 131 13 421 072 13 223 378 15 980 263 16 153 418 2007 642 988 494 269 148 719 66 461 973 14 795 973 14 513 047 18 384 006 18 768 947 2008 688 189 525 480 162 709 74 968 329 16 368 885 16 520 708 20 541 167 21 537 569 2009 715 544 561 611 153 933 78 742 075 18 225 246 18 285 342 20 664 287 21 567 200 TR831 Samsun (Çarşamba) TR831 Kaynak: TÜİK Samsun (Çarşamba) (%) 2004 3 389 3 244 145 294 716 122 042 120 764 24 363 27 547 2005 3 919 3 718 201 384 434 163 465 158 588 31 568 30 813 2006 4 604 4 313 291 483 089 212 361 203 913 33 487 33 328 2007 5 070 4 660 410 555 796 247 797 237 975 36 819 33 205 2008 5 499 4 936 563 604 387 268 191 259 695 38 295 38 206 2009 7 856 7 331 525 866 862 394 532 385 262 44 241 42 827 2004 0.77% 1.01% 0.12% 0.66% 1.67% 1.69% 0.16% 0.18% 2005 0.73% 0.93% 0.15% 0.71% 1.62% 1.61% 0.19% 0.18% 2006 0.77% 0.92% 0.23% 0.82% 1.58% 1.54% 0.21% 0.21% 2007 0.79% 0.94% 0.28% 0.84% 1.67% 1.64% 0.20% 0.18% 2008 0.80% 0.94% 0.35% 0.81% 1.64% 1.57% 0.19% 0.18% 2009 1.10% 1.31% 0.34% 1.10% 2.16% 2.11% 0.21% 0.20% İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 202

HAVA MEYDANLARINDA İÇ VE DIŞ HATLARDA TAŞIMA (2004-2009) İBBS Bölge TAŞINAN YÜK (TON) Yıl Toplam Kargo Bagaj Posta TR Türkiye 2004 1 126 107 324 588 797 992 3 527 2005 1 249 555 331 116 914 943 3 496 2006 1 279 340 348 722 924 053 6 565 2007 1 447 603 385 029 1 050 842 11 732 2008 1 534 619 395 011 1 127 241 12 367 2009 1 597 699 418 038 1 166 122 13 539 TR831 Samsun (Çarşamba) 2004 4 914-4 914-2005 4 383-4 383-2006 5 758-5 743 15 2007 6 599-6 599-2008 7 017 55 6 962-2009 8 973 61 8 894 18 TR831 Samsun (Çarşamba)(%) 2004 0.44% 0.62% 2005 0.35% 0.48% 2006 0.45% 0.62% 0.23% 2007 0.46% 0.63% 2008 0.46% 0.01% 0.62% 2009 0.56% 0.01% 0.76% 0.13% Kaynak: TÜİK SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 203

DENİZCİLİK SAMSUN LİMAN BAŞKANLIĞI LİMANLARA UĞRAYAN GEMİ SAYILARI (2004-2010) SAMSUN Pay(%) TÜRKİYE 2004 Gemi Sayısı 1,481 1.99% 74,508 Toplam GRT 5,962,595 1.88% 317,724,237 2005 Gemi Sayısı 1,469 2.01% 72,984 Toplam GRT 6,212,864 1.84% 337,016,858 2006 Gemi Sayısı 1,810 2.40% 75,347 Toplam GRT 6,911,138 1.83% 377,138,248 2007 Gemi Sayısı 1,994 2.53% 78,681 Toplam GRT 7,446,526 1.69% 441,053,823 2008 Gemi Sayısı 2,315 2.85% 81,100 Toplam GRT 7,730,068 1.58% 489,080,405 2009 Gemi Sayısı 2,253 2.80% 80,447 Toplam GRT 8,040,416 1.62% 496,744,037 2010 Gemi Sayısı 2,448 3.30% 74,115 Toplam GRT 9,408,164 1.71% 551,595,870 Kaynak: www.denizcilik.gov.tr, İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 204

LİMAN BAŞKANLIKLARI BAZINDA YÜK ELLEÇLEME MİKTARLARI (2009-2010) (TON) 2009 2010 YÜKLEME İHRACAT SAMSUN Pay(%) TÜRKİYE SAMSUN Pay(%) TÜRKİYE Türk Bayraklı 126,937 1.33% 9,578,520 178,909 1.54% 11,615,686 Kendi Bayraklı 39,145 1.02% 3,838,372 29,075 0.73% 3,986,089 Diğer Bayraklı 946,231 1.57% 60,353,370 1,128,706 1.65% 68,343,387 Toplam İhracat 1,112,313 1.51% 73,770,263 1,336,690 1.59% 83,945,162 Kabotaj 141,635 0.77% 18,305,867 44,639 0.24% 18,561,807 Transit 0 0.00% 57,735,381 0 0.00% 58,767,061 TOPLAM YÜKLEME 1,253,948 0.84% 149,811,511 1,381,329 0.86% 161,274,030 BOŞALTMA TOPLAM Türk Bayraklı 946,233 4.64% 20,387,046 941,997 3.26% 28,878,432 İTHALAT Kendi Bayraklı 582,779 7.24% 8,049,220 599,375 6.62% 9,053,544 Diğer Bayraklı 3,404,190 3.06% 111,425,824 3,678,070 2.95% 124,693,793 Toplam 4,933,202 3.53% 139,862,090 5,219,442 3.21% 162,625,769 Kabotaj 501,786 2.58% 19,485,900 682,836 3.51% 19,434,485 Transit 2,670 0.96% 277,205 0 0.00% 5,355,657 TOPLAM BOŞALTMA 5,437,658 3.41% 159,625,195 5,902,278 3.15% 187,415,911 TOPLAM İTHALAT-İHRACAT 6,045,515 2.83% 213,632,353 6,556,132 2.66% 246,570,931 TOPLAM KABOTAJ 643,421 1.70% 37,791,767 727,475 1.91% 37,996,292 TOPLAM TRANSİT 2,670 0.00% 58,012,586 0 0.00% 64,122,718 TOPLAM ELLEÇLEME 6,691,606 2.16% 309,436,706 7,283,607 2.09% 348,689,941 Kaynak: www.denizcilik.gov.tr Yukarıdaki tablo incelendiğinde 2010 yılında Samsun Liman başkanlığının; Toplam Yük elleçleme miktarı payının %2.16 dan %2.09 a gerilediği, Toplam yükleme payının %0.84 ten %0.86 ya yükseldiği, Toplam boşaltma payının ın %3.41 den %3.15 e gerilediği, Gerçekleştirdiği görülmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 205

SAMSUN LİMAN BAŞKANLIĞI GERÇEKLEŞEN YÜKLEME BOŞALTMA (TON) (1997-2010) YÜKLEME Transit Yıllar Kabotaj İhracat Yükleme Türk Bayraklı Yabancı Bayraklı İhracat Toplamı Toplam 1997 243,090 162,014 79,706 241,720 484,810 0 1998 226,400 120,009 31,090 151,099 377,499 0 1999 173,443 141,726 35,858 177,584 351,027 0 2000 4,870 135,638 207,072 342,710 347,580 0 2001 215,534 160,101 226,227 386,328 601,862 0 2002 250,144 80,177 170,881 251,058 501,202 0 2003 241,963 71,684 52,043 123,727 365,690 0 2004 341,200 55,570 60,986 116,556 457,756 0 2005 254,091 29,802 69,683 99,485 353,576 0 2006 31,430 79,091 184,207 263,298 294,728 2,551 2007 66,900 63,674 356,428 420,102 487,002 25,682 2008 305,112 177,268 765,504 942,772 1,247,884 0 2009 141,635 126,937 985,376 1,112,313 1,253,948 2,670 2010 44,639 178,909 1,157,781 1,336,690 1,381,329 Yıllar BOŞALTMA Genel Kabotaj İthalat Boşaltma Toplam Türk Bayraklı Yabancı Bayraklı İthalat Toplamı Toplamı (Yükleme+ Boşaltma+ Transit) 1997 769,122 391,621 1,288,729 1,680,350 2,449,472 2,934,282 1998 703,984 629,626 1,154,968 1,784,594 2,488,578 2,866,077 1999 604,048 844,217 1,071,715 1,915,932 2,519,980 2,871,007 2000 381,285 9,277 0 9,277 390,562 738,142 2001 648,096 601,097 1,350,596 1,951,693 2,599,789 3,201,651 2002 502,083 763,896 2,071,860 2,835,756 3,337,839 3,839,041 2003 488,344 895,044 1,566,987 2,462,031 2,950,375 3,316,065 2004 268,389 711,919 1,904,921 2,616,840 2,885,229 3,342,985 2005 334,495 512,089 1,930,396 2,442,485 2,776,980 3,130,556 2006 377,329 777,626 2,888,384 3,666,010 4,043,339 4,340,618 2007 474,488 1,046,410 3,685,063 4,731,473 5,205,961 5,718,645 2008 575,647 920,166 3,731,032 4,651,198 5,226,845 6,474,729 2009 501,786 946,233 3,986,969 4,933,202 5,437,658 6,691,606 2010 682,836 941,997 4,277,445 5,219,442 5,902,278 7,283,607 Kaynak: www.denizcilik.gov.tr SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 206

DEMİRYOLU Samsun Türkiye Demiryolu ağına Samsun-Sivas ve Samsun-Çarşamba Demiryolları ile bağlıdır. Liman ve Samsun Serbest Bölgesi İçerisinde Demiryolu ağı mevcuttur. DEMİRYOLU UZUNLUKLARI (1995-2009) YIL Türkiye Samsun Samsun % YIL Türkiye Samsun Samsun % 1995 8,549 149 1.74% 1996 8,607 149 1.73% 2003 8,697 149 1.71% 1997 8,607 149 1.73% 2004 8,697 149 1.71% 1998 8,607 149 1.73% 2005 8,697 149 1.71% 1999 8,682 149 1.72% 2006 8,697 149 1.71% 2000 8,671 149 1.72% 2007 8,697 149 1.71% 2001 8,671 149 1.72% 2008 8,699 147 1.69% 2002 8,671 149 1.72% 2009 9,080 148 1.63% Kaynak: TÜİK BÖLGELERE GÖRE YOLCU VE YÜK HAMTON KİLOMETRELER (2006-2010) 2006 2007 2008 2009 2010 1. BÖLGE 5,307,347 5,164,251 4,907,085 3,973,261 3,643,486 2. BÖLGE 5,772,694 5,412,395 5,276,113 5,338,317 6,166,560 3. BÖLGE 1,201,895 1,111,107 1,135,200 1,007,254 1,127,792 4. BÖLGE 3,091,960 2,973,138 3,577,855 3,258,872 2,837,619 YOLCU 802,283 752,790 805,931 790,986 520,357 YÜK 2,268,348 2,217,006 2,771,404 2,467,753 2,316,805 İŞ TRENİ 21,329 3,342 520 133 457 4. BÖLGE Pay (%) 12.18% 12.08% 14.07% 13.41% 11.49% YOLCU 10.67% 10.21% 11.49% 11.11% 8.04% YÜK 12.81% 12.91% 15.11% 14.43% 12.78% İŞ TRENİ 13.98% 5.27% 0.66% 0.17% 0.50% 5. BÖLGE 2,817,665 2,887,285 2,921,488 3,305,360 2,821,965 6. BÖLGE 3,888,718 3,826,808 4,380,004 4,551,129 5,103,258 7. BÖLGE 3,304,206 3,234,450 3,239,108 2,868,301 2,993,575 GENEL TOPLAM 25,384,485 24,609,434 25,436,853 24,302,494 24,694,255 YOLCU 7,518,788 7,373,212 7,014,821 7,118,699 6,475,424 YÜK 17,713,172 17,172,822 18,342,871 17,105,353 18,127,868 İŞ TRENİ 152,525 63,400 79,161 78,442 90,963 Kaynak: www.tcdd.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 207

HAT KESİMLERİNE GÖRE TREN-KİLOMETRE (2010) HAT KESİMLERİ Hat Uzunluğu Banliyö Anahat Toplam Karma Yük İş Treni Toplam VE KODLAR (Km) Yolcu Yolcu Tren 1. BÖLGE TOPLAMI 689.7 2,687,249 4,392,205 7,079,454 21,973 1,324,272 60,524 8,486,223 2. BÖLGE TOPLAMI 1,241.60 1,649,928 4,418,399 6,068,327 0 3,423,618 29,137 9,521,082 3. BÖLGE TOPLAMI 1,053.00 0 2,268,821 2,268,821 0 759,181 65,684 3,093,686 4. BÖLGE 51-Sivas-Kalın 25.3 0 53,352 53,352 0 95,994 7 149,353 52-Kalın-Hanlı 44 0 67,410 67,410 0 33,750 0 101,160 53-Sivas-Bostankaya 28 0 41,804 41,804 19,124 92,232 84 153,244 54-Kalın-Samsun 382.5 0 536,715 536,715 0 1,452,692 18 1,989,425 55-Samsun-Çarşamba 35.9 0 0 0 0 0 0 0 56-Divriği-Erzurum 370.4 0 258,942 258,942 104,921 217,355 0 581,218 57-Erzurum-Kars 216.1 0 148,608 148,608 0 64,041 0 212,649 58-Kars-Doğukapı 64.2 0 0 0 0 106 0 106 59-Samsun-Gelemen 11.6 0 0 0 0 0 0 0 60-Çetinkaya-Divriği 65 0 46,604 46,604 44,459 224,758 0 315,821 87-Hanlı-Kayseri 152.8 0 228,781 228,781 0 242,690 0 471,471 88-Bostankaya-Çetinkaya 83.2 0 123,837 123,837 56,856 318,109 498 499,300 89-Hanlı-Bostankaya 46 0 0 0 0 38,098 0 38,098 4. BÖLGE TOPLAMI 1,525.00 0 1,506,053 1,506,053 225,360 2,779,825 607 4,511,845 5. BÖLGE TOPLAMI 1,232.00 0 756,703 756,703 107,216 2,328,749 49,850 3,242,518 6. BÖLGE TOPLAMI 1,345.00 0 2,168,545 2,168,545 228,176 3,944,664 839 6,342,224 7. BÖLGE TOPLAMI 1,156.00 0 1,427,236 1,427,236 0 2,340,826 59,751 3,827,813 GENEL TOPLAM 8,242.30 4,337,177 16,937,962 21,275,139 582,725 16,901,135 266,392 39,025,391 SAMSUN TOPLAM 430 0 536,715 536,715 0 1,452,692 18 1,989,425 SAMSUN 4. BÖLGE PAY 28.2% 35.6% 35.6% 0.0% 52.3% 3.0% 44.1% SAMSUN TOPLAM PAY 5.2% 0.0% 3.2% 2.5% 0.0% 8.6% 0.0% 5.1% Kaynak:www.tcdd.gov.tr HAT KESİMLERİNE GÖRE NETTON-KİLOMETRE (2010) HAT KESİMLERİ VE KODLAR Hat Uzunluğu (Km) Yük İş Treni Toplam 1.BÖLGE TOPLAMI 689.7 678,596 11,427 690,022 2.BÖLGE TOPLAMI 1,241.60 2,320,157 5,644 2,325,800 3.BÖLGE TOPLAMI 1,053.00 323,594 7,664 331,258 4.BÖLGE 51-Sivas-Kalın 25.3 31,118 1 31,119 52-Kalın-Hanlı 44 15,355 0 15,355 53-Sivas-Bostankaya 28 29,427 33 29,460 54-Kalın-Samsun 382.5 531,385 8 531,393 55-Samsun-Çarşamba 35.9 0 0 0 56-Divriği-Erzurum 370.4 106,863 0 106,863 57-Erzurum-Kars 216.1 17,247 0 17,247 58-Kars-Doğukapı 64.2 37 0 37 59-Samsun-Gelemen 11.6 0 0 0 60-Çetinkaya-Divriği 65 133,796 0 133,796 87-Hanlı-Kayseri 152.8 104,289 0 104,289 88-Bostankaya-Çetinkaya 83.2 116,416 200 116,616 89-Hanlı-Bostankaya 46 15,454 0 15,454 4. BÖLGE TOPLAMI 1,525.00 1,101,387 243 1,101,630 5. BÖLGE TOPLAMI 1,232.00 1,244,170 5,949 1,250,119 6.BÖLGE TOPLAMI 1,345.00 2,216,579 35 2,216,614 7. BÖLGE TOPLAMI 1,156.00 1,254,166 8,992 1,263,158 GENEL TOPLAM 8,242.30 9,138,648 39,953 9,178,600 SAMSUN TOPLAM 430.00 531,385.00 8.00 531,393.00 SAMSUN PAY 4.BÖLGE 28.20% 48.25% 3.29% 48.24% SAMSUN PAY TOPLAM 5.22% 5.81% 0.02% 5.79% Kaynak:www.tcdd.gov.tr İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 208

ENERJİ VE MADENLER İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 209

ENERJİ VE MADENLER SAMSUN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Kaynak:www.mta.gov.tr Samsun ili, Karadeniz sahil şeridinin orta bölümünde Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirlerinin Karadeniz'e döküldükleri deltalar arasında yer almaktadır. Samsun ili kabaca Kuzey Anadolu Fayı'nın kuzeyi ve güneyinde farklı istiflenmeler gösteren iki tektonik ünite üzerinde yer alır. Ayrıca her iki ünite üzerinde de ofiyolit napları bulunur. Ülkemizdeki güncel depremleri üreten Kuzey Anadolu Fayı il alanındaki en önemli tektonik hattır. Bir diğer önemli fay da Samsun ve Ayvacık'ın güneyinden geçen KB-GD uzanımlı Erikli ters fayıdır. Samsun ili maden çeşitliliği ve rezervi bakımından sınırlı potansiyele sahiptir. İlde belirlenmiş metalik maden ve endüstriyel hammadde kaynakları kurşun-çinko ve manganez zuhurları ile tuğla-kiremit ve çimento hammaddelerdir. Kurşun-çinko zuhurları Havza ve Terme ilçelerinde yer almakta olup, ekonomik bir öneme sahip değillerdir. Ancak, Havza-Ersandıklı kurşun-çinko zuhurunda eski yıllarda açılmış iki adet arama ve üretim galerisi bulunmaktadır. Manganez zuhurları Kavak, Ladik ve Vezirköprü ilçelerinde yer almaktadır. İldeki en önemli endüstriyel hammadde kaynağı Ladik ilçesinde bulunan Çimento hammaddeleri sahasıdır. Bu sahalardan Ladik Çimento fabrikası için üretim yapılmaktadır. Ladik-Akpınar sahasında 830 milyon ton kireçtaşı, 8.350.500 ton kil, Ladik-Körüklüdere sahasında 38.812.500 ton kil ve Hasanağaç sahasında ise 36.750.000 ton tras rezervi belirlenmiştir. Bunun dışında Vezirköprü ilçesinde de 53.900.000 ton muhtemel rezerve sahip alçıtaşı oluşumları yer almaktadır. Genel Müdürlüğümüzün çalışmaları ile Merkez ilçede yaklaşık olarak 46 milyon ton tuğla-kiremit hammaddesi varlığı saptanmıştır. İldeki bilinen bir diğer yer altı kaynağı, Eosen yaşlı çökel birimler içerisinde gözlenen linyit oluşumlarıdır. Havza ilçesinde rastlanan bu linyit oluşumları ilçede 2 sahada yatak oluşturmaktadır. Teshin amaçlı kullanılmaya elverişli bu linyit oluşumlarından Havza sahasında 1244 Kcal/kg kalori değerine sahip linyitlerin muhtemel rezervi 4.121.250 ton, Beyviran sahasında ise 3000 Kcal/kg kalori değerine sahip 600.000 ton muhtemel rezerv olarak tespit edilmiştir. İl dâhilinde bilinen jeotermal kaynaklar ise Havza ve Ladik ilçelerinde yer almaktadır. Havza jeotermal alanındaki kuyulardan 53-56 C sıcaklık ve 155.5 lt/sn debide üretim sağlanmış ve ülke ekonomisine 11.92 Mwt termal güce sahip jeotermal enerji kazandırılmıştır. Lâdik- Hamamayağı jeotermal alanından ise 28-38 C sıcaklık ve 91 lt/sn debide üretim elde edilmiştir. MADEN YER TENÖR REZERV Çimento Hammaddeleri(Çmh) Ladik-Akpınar, Körüklüdere ve Hasanağaç sahaları 913.000.000 ton rezerv. Ladik Çimento fabrikası için üretim yapılmaktadır. Kurşun-Çinko (Pb-Zn) Havza-Ersandıklı ve Terme-Kiraztepe % 4.5 Pb+Zn 177 ton tüvenan. Yatak geçmiş yıllarda işletilmiştir. Sahaları (Ersandıklı sahası) Manganez (Mn) Kavak (Kaya Köyü), Ladik (Ayvalı Sok.) % 23.88 Mn Ayvalı'da 420 ton muhtemel rezerv. ve Vezirköprü (Elmacık) zuhurları Tuğla-Kiremit (Tğki) Merkez-Dikbayır Sahası İyi 46.000.000 ton jeolojik rezerv. LİNYİT Saha Adı Rezerv (1000 ton) Analiz Sonuçları Eş değeri (1000 ton) Kullanım İşletme Görünür Muhtemel Mümkün Toplam Kaynak Potansiyel Genel İşletilebilir Su Kül S AID Petrol Taş Yeri Şekli Toplam % % % Kcal/kg Kömürü Havza - 4.121-4.121 - - 4.121-41,20 32,80-1244 513 732 Teshin Kapalı Havza - 600-600 - - 600-1,10 54,00 3,39 3000 180 257 Teshin Kapalı Beyviran TOPLAM - 4.721-4.721 - - 4.721-693 989 JEOTERMAL Jeotermal Alan Sıcak Su Doğal Doğal Çıkış Sondaj Kullanım Alanı Kurulu Değ. Bel. Adı Çıkış Adı Sıcaklık ( C) Debi (lt/sn.) Potansiyel (MWt) Sıcaklık ( C) Debi (lt/sn.) Potansiyel (MWt) Tesis HAVZA Havza 53-56 155,5 11,92 Termal tesis, kaplıca tesisi Termal *,**,*** ve Havza ilçesinin kısmi ısıtılmasında oteller ve kaplıca LADİK Hamamayağı 36 18-28-38 91 1 Termal tesis Kaplıca *,** HAMAMAYAĞI * MTA, 1996. Türkiye Jeotermal Envanteri, ** MTA, 2005. Türkiye Jeotermal Kaynakları Envanteri, *** DPT, 2001.8.Beş Yıllık Kalkınma Planı Madencilik Özel İhtisas Komisyonu,Enerji Hammaddeleri Alt Komisyonu Jeotermal Enerji Çalışma Grubu raporu, Not: Sondajlardaki potansiyel değerleri, kuyuların ilk üretim debilerinin toplamına göre hesaplanmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 210

SAMSUN % SAMSUN TÜRKİYE SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI ELEKTRİK ENERJİSİ SAMSUN VE TÜRKİYE YILLAR İTİBARİYLE ELEKTRİK TÜKETİMİ (2000-2009) YIL BÖLGE ADI Toplam tüketim (MWh) Resmi daire (MWh) Sanayi Ticarethane işletmesi (MWh) (MWh) Mesken Tarımsal Sokak (MWh) sulama aydınlatma (MWh) (MWh) Diğer (MWh) 2000 98,295,712 5,083,750 50,208,824 9,309,931 23,763,467 2,358,312 4,263,900 2,125,882 2001 97,070,040 5,034,366 48,215,511 9,396,469 23,470,756 2,757,154 4,531,214 2,281,935 2002 102,947,861 4,580,529 50,489,392 10,867,292 23,559,425 2,749,780 5,103,921 5,597,523 2003 111,766,067 4,554,049 55,099,186 12,871,904 25,194,895 2,838,277 4,974,808 6,232,947 2004 121,141,852 4,530,734 59,565,929 15,656,151 27,618,960 3,145,816 4,432,528 6,191,734 2005 130,262,759 4,662,719 62,294,219 18,543,784 30,934,976 3,239,603 4,142,988 6,444,470 2006 143,070,499 6,044,797 68,026,712 20,256,384 34,466,042 3,510,013 3,950,372 6,816,178 Kişi başına toplam elektrik tüketimi (KWh) Kişi başına sanayi elektrik tüketimi (KWh) Kişi başına mesken elektrik tüketimi (KWh) 2007 155,135,260 6,933,182 73,794,540 23,141,161 36,475,825 4,110,541 4,052,642 6,627,369 2,198 1,045 517 2008 161,947,528 7,344,252 74,850,263 23,903,332 39,583,598 4,730,976 3,970,228 7,564,880 2,264 1,047 553 2009 156,894,070 6,989,641 70,470,076 25,018,856 39,147,505 3,661,805 3,844,834 7,761,353 2,162 971 540 2000 1,076,309 147,569 356,950 95,084 388,525 15,291 57,023 9,660 2001 1,066,574 42,000 312,037 97,000 390,000 16,000 53,888 144,649 2002 1,140,018 44,375 351,547 102,848 399,868 14,995 62,974 163,411 2003 1,194,816 74,324 448,460 117,040 427,460 20,114 84,957 22,461 2004 1,259,763 51,076 425,789 134,332 443,360 18,779 74,964 111,463 2005 1,390,797 44,797 505,327 155,920 508,066 19,005 70,767 86,916 2006 1,674,028 49,757 665,212 191,427 583,710 34,224 67,406 82,292 2007 1,854,457 75,920 778,871 206,820 577,320 60,125 62,182 93,218 1,509 634 470 2008 1,959,868 98,843 802,636 229,576 637,952 45,074 76,959 68,829 1,589 651 517 2009 1,927,090 79,991 805,884 229,990 643,884 32,072 51,629 83,639 1,542 645 515 2000 1.09% 2.90% 0.71% 1.02% 1.63% 0.65% 1.34% 0.45% 2001 1.10% 0.83% 0.65% 1.03% 1.66% 0.58% 1.19% 6.34% 2002 1.11% 0.97% 0.70% 0.95% 1.70% 0.55% 1.23% 2.92% 2003 1.07% 1.63% 0.81% 0.91% 1.70% 0.71% 1.71% 0.36% 2004 1.04% 1.13% 0.71% 0.86% 1.61% 0.60% 1.69% 1.80% 2005 1.07% 0.96% 0.81% 0.84% 1.64% 0.59% 1.71% 1.35% 2006 1.17% 0.82% 0.98% 0.95% 1.69% 0.98% 1.71% 1.21% 2007 1.20% 1.10% 1.06% 0.89% 1.58% 1.46% 1.53% 1.41% 68.65% 60.67% 90.91% 2008 1.21% 1.35% 1.07% 0.96% 1.61% 0.95% 1.94% 0.91% 70.19% 62.18% 93.49% 2009 1.23% 1.14% 1.14% 0.92% 1.64% 0.88% 1.34% 1.08% 71.32% 66.43% 95.37% Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafik incelendiğinde Samsun un toplam elektrik tüketim payı ile Sanayi elektrik tüketim payının sürekli artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2000 yılında %1.09 olan toplam elektrik tüketim payı 2009 yılında %1.21 e yükselmiştir. Yine 2000 yılında %0.71 olan sanayi elektrik tüketim payı 2009 yılında %1.14 e yükselmiştir. Samsun da kullanım yerlerine göre elektrik tüketimini incelediğimizde; elektriğin %42 sinin sanayide, %33 ünün meskenlerde, %12 sinin ticarethanelerde, %4 ünün resmi dairelerde, %3 ünün sokak aydınlatmalarında, %2 sinin tarımsal sulamada kullanıldığı görülecektir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 211

İLLERİN KULLANIM YERLERİNE GÖRE ELEKTRİK TÜKETİMİ (2009) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI Samsun 1,542 KWh lik kişi başına toplam elektrik tüketimi ve 645 KWh lik kişi başına sanayi elektrik tüketimi ile Türkiye ortalamasının altında bulunmaktadır. Türkiye nin kişi başına toplam elektrik tüketimi ortalaması 2,162 KWh ve kişi başına sanayi elektrik tüketimi 971 KWh dir. Samsun hem toplam elektrik tüketiminde hem de sanayi elektrik tüketiminde 20. Sırada yer almaktadır. YIL BÖLGE ADI Toplam tüketim (MWh) Resmi daire (MWh) Sanayi Ticarethane işletmesi (MWh) (MWh) Mesken (MWh) Tarımsal Sokak sulama aydınlatma (MWh) (MWh) Diğer (MWh) Kişi başına toplam elektrik tüketimi (KWh) Kişi başına sanayi elektrik tüketimi (KWh) Kişi başına mesken elektrik tüketimi (KWh) Türkiye 156,894,070 6,989,641 70,470,076 25,018,856 39,147,505 3,661,805 3,844,834 7,761,353 2,162 971 540 1 İstanbul 29,147,130 1,031,789 7,242,045 9,612,409 9,549,457 2,274 525,295 1,183,860 2,257 561 739 2 İzmir 13,419,636 428,669 7,165,676 1,563,637 3,128,514 261,712 110,601 760,828 3,469 1,852 809 3 Kocaeli 10,105,153 187,332 8,196,214 496,756 914,806 4,457 90,396 215,193 6,638 5,384 601 4 Ankara 8,611,587 1,174,595 1,879,665 2,112,794 2,969,939 103,873 187,631 183,090 1,852 404 639 5 Bursa 7,625,780 155,374 4,854,570 837,853 1,450,943 61,986 57,497 207,557 2,990 1,903 569 6 Hatay 4,921,860 81,662 3,606,581 238,182 673,864 126,734 58,590 136,248 3,398 2,490 465 7 Tekirdağ 4,689,242 45,905 3,670,991 194,960 494,567 6,382 38,375 238,062 5,986 4,687 631 8 Antalya 4,679,153 413,999 427,444 1,904,930 1,416,665 111,730 108,961 295,426 2,437 223 738 9 Konya 3,919,075 222,204 1,703,018 407,349 807,844 608,224 97,113 73,323 1,967 855 405 10 Adana 3,874,304 155,762 1,535,477 494,599 1,169,277 63,152 170,813 285,224 1,879 745 567 11 Gaziantep 3,851,778 54,859 2,372,090 349,621 671,283 86,852 97,040 220,033 2,329 1,434 406 12 Çanakkale 3,009,411 48,881 2,421,447 122,112 267,759 25,114 41,399 82,700 6,299 5,069 560 13 Mersin 2,830,606 198,029 958,567 396,872 946,333 94,895 118,992 116,918 1,725 584 577 14 Kahramanmaraş 2,786,003 42,020 2,028,930 129,985 348,084 44,860 45,960 146,164 2,685 1,956 336 15 Zonguldak 2,512,403 70,829 1,911,070 114,197 324,343 779 60,023 31,162 4,053 3,083 523 16 Manisa 2,395,886 77,477 949,020 249,015 647,383 199,269 53,084 220,639 1,799 713 486 17 Kayseri 2,273,296 29,130 1,194,781 244,556 534,889 63,341 76,927 129,670 1,885 991 444 18 Balıkesir 2,156,166 88,509 758,114 284,233 625,466 30,930 101,057 267,858 1,891 665 549 19 Denizli 2,120,619 46,376 1,173,365 230,313 469,864 41,890 24,102 134,709 2,289 1,267 507 20 Samsun 1,927,090 79,991 805,884 229,990 643,884 32,072 51,629 83,639 1,542 645 515 1.23% 1.14% 1.14% 0.92% 1.64% 0.88% 1.34% 1.08% 71.32% 66.43% 95.37% 21 Muğla 1,914,762 76,887 167,669 628,360 629,977 24,630 38,813 348,427 2,386 209 785 22 Sakarya 1,793,702 62,389 806,230 233,124 472,303 5,577 47,941 166,137 2,082 936 548 23 Eskişehir 1,734,952 105,627 795,870 186,909 422,853 91,052 36,589 96,053 2,297 1,054 560 24 Kırklareli 1,604,707 26,364 1,188,122 78,268 199,475 2,923 22,945 86,610 4,816 3,566 599 25 Aydın 1,531,907 60,241 342,673 276,156 603,874 51,706 47,993 149,263 1,565 350 617 26 Şanlıurfa 1,258,671 73,908 347,250 118,449 351,562 224,243 35,425 107,834 780 215 218 27 Diyarbakır 1,115,711 137,858 163,881 205,152 420,529 35,914 34,573 117,805 736 108 278 28 Sivas 1,049,812 47,792 561,956 89,024 252,641 7,979 54,183 36,238 1,658 887 399 29 Malatya 1,022,546 76,554 387,800 129,981 294,075 69,305 31,452 33,378 1,388 526 399 30 Afyonkarahisar 1,013,420 48,995 346,047 133,886 270,456 92,596 36,909 84,531 1,445 493 386 31 Kütahya 1,003,866 38,316 470,994 101,984 228,604 2,887 37,669 123,411 1,756 824 400 32 Trabzon 979,833 51,948 159,817 181,530 448,196 521 62,957 74,865 1,281 209 586 33 Bilecik 969,858 16,011 771,990 42,086 88,241 2,860 17,964 30,704 4,800 3,821 437 34 Burdur 968,998 21,865 727,154 54,535 102,454 33,953 16,704 12,333 3,852 2,891 407 35 Isparta 950,498 69,170 574,340 36,217 181,446 42,502 30,484 16,338 2,259 1,365 431 Kaynak:TÜİK, sıralama toplam elektrik tüketimine göre yapılmış ve ilk 35 ilk alınmıştır.şantiye Tüketimleri, Sanayi Tüketimi içine dahil edilmiştir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 212

EĞİTİM İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 213

EĞİTİM Samsun ilinin 2002-2010 yılları arasındaki eğitim durumu (şube başına öğrenci, öğretmen başına öğrenci) aşağıda tablo halinde özetlenmiş sonraki sayfalarda da Türkiye ortalamaları ile karşılaştırmalı grafikler halinde irdelenmiştir. TÜRKİYE VE SAMSUN EĞİTİM DURUMU (Toplam Okul, Öğretmen, Şube, Öğrenci) (2002-2010) YIL 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 TOPLAM TÜRKİYE Okul 50,216 56,340 58,405 60,964 63,265 64,879 66,097 68,904 69,684 Öğretmen 524,615 549,457 591,054 596,086 615,269 662,394 679,373 735,255 774,363 Öğretmen Başına Öğrenci 26.0 25.2 23.8 24.3 24.2 22.4 22.6 21.9 21.8 Şube 479,409 495,827 507,885 513,741 529,702 538,984 577,181 609,585 622,855 Şube Başına Öğrenci 28.4 27.9 27.6 28.2 28.1 27.5 26.6 26.5 27.0 Öğrenci 13,638,552 13,838,671 14,039,609 14,482,335 14,874,496 14,817,654 15,351,849 16,137,436 16,845,528 SAMSUN Okul 1,674 1,582 1,612 1,654 1,624 1,730 1,717 1,809 1,748 Öğretmen 10,876 11,143 12,317 12,490 12,739 13,283 13,678 14,514 15,183 Öğretmen Başına Öğrenci 24.3 23.4 21.1 20.7 20.5 19.6 19.5 19.2 18.5 Şube 11,834 11,775 11,998 11,765 11,786 11,729 12,104 12,440 12,187 Şube Başına Öğrenci 22.3 22.2 21.7 21.9 22.1 22.2 22.0 22.4 23.0 Öğrenci 264,435 260,870 260,310 258,159 260,740 260,423 266,283 278,487 280,847 Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; Samsun şube başına düşen öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. Ancak 2010 yılında şube başına öğrenci sayısı 2002 yılına göre daha fazladır. Samsunun şube başına öğrenci sayısında az da olsa artış gözlenmektedir. Samsun şube başına öğretmen sayısı bakımından Türkiye ortalamasını yakalamıştır. Samsun öğretmen başına düşen öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. Hem Türkiye ortalaması hem de Samsun ortalaması iyileşme trendi devam etmektedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 214

TÜRKİYE VE SAMSUN OKUL ÖNCESİ EĞİTİM DURUMU (2002-2010) Yıl 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 OKUL ÖNCESİ TÜRKİYE Okul 8,873 13,285 15,978 18,539 20,675 22,506 23,653 26,681 27,606 Öğretmen 13,356 17,511 22,152 20,910 24,775 25,901 29,342 42,716 48,330 Öğretmen Başına Öğrenci 21.2 19.7 19.6 26.3 25.9 27.1 27.4 23.0 23.1 Şube 15,099 16,710 31,547 31,511 36,654 40,857 45,030 53,235 57,707 Şube Başına Öğrenci 18.8 20.6 13.8 17.5 17.5 17.2 17.9 18.4 19.3 Öğrenci 283,305 344,741 434,771 550,146 640,849 701,762 804,765 980,654 1,115,818 SAMSUN Okul 300 227 271 353 416 573 624 762 734 Öğretmen 215 277 349 348 426 443 452 979 1,007 Öğretmen Başına Öğrenci 20.4 20.2 20.3 24.9 22.7 32.6 36.0 23.8 22.2 Şube 232 274 472 536 643 891 948 1,273 1,282 Şube Başına Öğrenci 18.9 20.4 15.0 16.2 15.0 16.2 17.2 18.3 17.5 Öğrenci 4,379 5,597 7,093 8,669 9,655 14,442 16,282 23,339 22,375 Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; Samsun Okul öncesi eğitim şube başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. Samsun okul öncesi eğitim şube başına öğretmen sayısı bakımından Türkiye ortalamasının altındadır. Samsun okul öncesi eğitim öğretmen başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 215

TÜRKİYE VE SAMSUN İLKÖĞRETİM EĞİTİM DURUMU (2002-2010) Yıl 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 İLKÖĞRETİM TÜRKİYE Okul 35,133 36,114 35611 34990 34656 34093 33769 33310 32797 Öğretmen 373,303 384,170 401288 389859 402829 445452 453318 485677 503328 Öğretmen Başına Öğrenci 27.7 27.3 26.3 27.4 26.9 24.4 23.6 22.5 21.8 Şube 377,609 386,879 380126 382061 387351 392521 408221 416930 418334 Şube Başına Öğrenci 27.4 27.1 27.8 27.9 28.0 27.7 26.2 26.2 26.2 Öğrenci 10,331,645 10,479,538 10,565,389 10,673,935 10,846,930 10,870,570 10,709,920 10,916,643 10,981,100 SAMSUN Okul 1,266 1,240 1,231 1,177 1,080 1,020 953 901 854 Öğretmen 7,878 8,047 8,622 8,339 8,489 8,945 9,144 9,422 9,626 Öğretmen Başına Öğrenci 25.6 24.8 22.8 22.8 22.4 21.1 20.0 19.2 18.2 Şube 9,956 9,800 9,788 9,425 9,179 8,879 8,875 8,546 8,186 Şube Başına Öğrenci 20.2 20.4 20.1 20.2 20.7 21.2 20.6 21.1 21.4 Öğrenci 201,431 199,579 196,323 190,391 190,128 188,421 182,814 180,558 175,244 Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; Samsun İlköğretimde şube başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. Ancak 2010 yılında şube ortalaması 2002 yılına göre daha yüksektir. Samsun ilköğretimde şube başına öğretmen sayısı bakımından Türkiye ortalamasına yaklaşmakla birlikte 2010 itibariyle altındadır. Samsun ilköğretimde öğretmen başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 216

TÜRKİYE VE SAMSUN GENEL ORTAÖĞRETİM EĞİTİM DURUMU (2002-2010) Yıl 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 GENEL TÜRKİYE ORTAÖĞRETİM Okul 2,550 2,737 2,939 3,406 3,690 3,830 4,053 4,067 4,102 Öğretmen 77,253 79,545 93,209 102,581 103,389 106,270 107,789 111,896 118,378 Öğretmen Başına Öğrenci 26.4 24.7 20.8 20.2 20.7 18.6 21.1 21.6 22.6 Şube 49,956 52,908 55,512 59,058 62,664 62,380 69,959 75,180 77,966 Şube Başına Öğrenci 40.8 37.1 34.9 35.1 34.2 31.7 32.5 32.2 34.3 Öğrenci 2,038,027 1,963,998 1,937,055 2,075,617 2,142,218 1,980,452 2,271,900 2,420,691 2,676,123 SAMSUN Okul 46 45 49 56 58 58 62 64 71 Öğretmen 1,550 1,565 1,875 2,107 2,090 2,168 2,281 2,257 2,396 Öğretmen Başına Öğrenci 25.9 22.7 19.0 17.4 17.9 15.9 16.8 18.2 19.0 Şube 987 1,011 1,032 1,072 1,189 1,168 1,290 1,420 1,462 Şube Başına Öğrenci 40.7 35.2 34.5 34.3 31.5 29.6 29.7 28.9 31.1 Öğrenci 40,135 35,598 35,609 36,723 37,493 34,550 38,373 41,033 45,457 Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; Samsun Genel öğretimde şube başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. Samsun Genel Ortaöğretimde şube başına öğretmen sayısı bakımından Türkiye ortalamasının üstündedir. Samsun Genel Ortaöğretimde öğretmen başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 217

TÜRKİYE VE SAMSUN MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM EĞİTİM DURUMU (2002-2010) Yıl 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Mesleki Ve Teknik Ortaöğretim TÜRKİYE Okul 3,660 4,204 3,877 4,029 4,244 4,450 4,622 4,846 5,179 Öğretmen 60,703 68,231 74,405 82,736 84,276 84,771 88,924 94,966 104,327 Öğretmen Başına Öğrenci 16.2 15.4 14.8 14.3 14.8 14.9 17.6 19.2 19.9 Şube 36,745 39,330 40,700 41,111 43,033 43,226 53,971 64,240 68,848 Şube Başına Öğrenci 26.8 26.7 27.1 28.8 28.9 29.3 29.0 28.3 30.1 Öğrenci 985,575 1,050,394 1,102,394 1,182,637 1,244,499 1,264,870 1,565,264 1,819,448 2,072,487 SAMSUN Okul 62 70 61 68 70 79 78 82 89 Öğretmen 1,233 1,254 1,471 1,696 1,734 1,727 1,801 1,856 2,154 Öğretmen Başına Öğrenci 15.0 16.0 14.5 13.2 13.5 13.3 16.0 18.1 17.5 Şube 659 690 706 732 775 791 991 1,201 1,257 Şube Başına Öğrenci 28.1 29.1 30.1 30.6 30.3 29.1 29.1 27.9 30.0 Öğrenci 18,490 20,096 21,285 22,376 23,464 23,010 28,814 33,557 37,771 Kaynak: TÜİK Yukarıdaki tablo ve grafikler incelendiğinde; Samsun Mesleki ve Teknik öğretimde şube başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. Samsun Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde şube başına öğretmen sayısı bakımından Türkiye ortalamasının üstündedir. Samsun Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde öğretmen başına öğrenci sayısı bakımından Türkiye ortalamasına göre daha iyi bir durumdadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 218

YÜKSEK ÖĞRETİM İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 219

YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARI İlimizde halen Ondokuzmayıs Üniversitesi ve Canik Başarı Üniversitesi olmak üzere iki üniversite bulunmaktadır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi 1975 yılında kurulmuş olan bir devlet üniversitesidir. 25 binin üzerinde öğrencisi bulunan üniversite 2 bine yakın akademik personele sahiptir. Üniversite 2009 yılı yayın sayısına göre 10. Sırada yer almaktadır. Canik Başarı Üniversitesi Başarı Eğitim Kültür ve Sağlık Vakfı ile Tanrıverdi Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Vakfı güç birliği yaparak 10 Haziran 2009 tarihinde Canik Başarı Üniversitesinin kuruluş çalışmalarına başlamışlardır. Üniversitenin 2012-2013 akademik eğitim-öğretime başlaması için çalışmalar yapılmaktadır. ONDOKUZMAYIS ÜNİVERSİTESİ (OMÜ) YILLARA GÖRE AKADEMİK PERSONEL SAYISI YIL 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2000/2010 Değişim(%) Profesör 132 131 164 179 196 206 227 233 253 275 283 114.39% Doçent 107 117 93 104 110 109 127 141 137 153 172 60.75% Yrd.Doç. 255 279 304 354 389 407 396 390 415 454 449 76.08% Öğr.Gör. 125 128 156 173 176 171 176 134 132 135 162 29.60% Arş.Gör. 588 618 633 654 723 822 878 871 837 828 766 30.27% Uzman 30 34 34 35 42 49 40 40 37 32 32 6.67% Okutman 51 50 55 56 65 66 66 62 57 54 60 17.65% Eğit.Öğr.Pl 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0.00% Genel Toplam 1,289 1,358 1,440 1,556 1,702 1,831 1,911 1,872 1,869 1,931 1,925 49.34% Kaynak: OMÜ 2010 Faaliyet Raporu İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 220

OMÜ AKADEMİK PERSONELİN BİRİM VE ÜNVANLARINA GÖRE DAĞILIMI (2010) Fakülte-Yüksekokul- Enstitü Profesör Doçent Yrd.Doç. Öğr.Gör. Okutman Uzman Arş.Gör. Eğit.Öğr.Pl. Toplam 19 Mayıs Sms.Dev.Kons. 1 1 Alaçam Meslek 4 4 Yüksekokulu Bafra Meslek Yüksekokulu 3 7 1 11 Çarşamba Tic.Bor.M Y.O. 9 9 Sivil Havacılık YO 0 Hukuk Fakültesi 1 2 10 13 Diş Hekimliği Fakültesi 7 15 30 1 1 1 55 Eğitim Fakültesi 18 15 84 48 1 15 181 Fen Bilimleri Enstitüsü 128 128 Eğitim Bilimleri Enstitüsü 21 21 Fen-Edebiyat Fakültesi 60 26 58 3 1 19 167 Havza Meslek Yüksekokulu 2 9 1 12 İlahiyat Fakültesi 17 8 15 3 43 Kavak Meslek Yüksekokulu 1 8 9 Mühendislik Fakültesi 14 8 44 18 84 Rektörlük 59 27 1 87 Sağlık Bilimleri Enstitüsü 50 50 Sağlık Hizmetleri Mes.Y.O. 1 8 6 15 Samsun İkt.ve İd.Bil.Fak. 1 1 5 1 22 30 Samsun Meslek Y.O. 11 25 4 40 Samsun Sağlık Y.O. 7 12 19 Sosyal Bilimler Enstitüsü 14 14 Terme Meslek Y.O. 2 9 11 Tıp Fakültesi 120 62 104 2 1 455 744 Veteriner Fakültesi 10 14 38 6 68 Vezirköprü Meslek Y.O. 11 11 Yaşar Doğu BESYO 2 6 9 17 Ziraat Fakültesi 32 20 25 1 3 81 Genel Toplam 283 172 449 162 60 32 766 1 1925 Kaynak: OMÜ 2010 Faaliyet Raporu OMÜ ÖĞRENCİ SAYILARI (2009/2010 DÖNEMİ) FAKÜLTE/ENSTİTÜ/YÜKSEKOKUL ÖĞRETİM TÜRÜ TOPLAM I.ÖĞRETİM II. ÖĞRETİM Tıp Fakültesi 1,000 1,000 Mühendislik Fakültesi 1,680 800 2,480 Diş Hekimliği Fakültesi 328 328 Fen-Edebiyat Fakültesi 2,704 1,556 4,260 Ziraat Fakültesi 837 837 İlahiyat Fakültesi 255 131 386 Eğitim Fakültesi 4,362 2,841 7,203 Veteriner Fakültesi 322 322 İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi 249 249 Samsun Sağlık Yüksekokulu 569 569 Yaşar Doğu Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu 470 146 616 Lisans Toplamı 12,776 5,474 18,250 Bafra Meslek Yüksekokulu 342 456 798 Havza Meslek Yüksekokulu 370 183 553 Kavak Meslek Yüksekokulu 195 143 338 Samsun Meslek Yüksekokulu 722 787 1,509 Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu 511 44 555 Terme Meslek Yüksekokulu 329 256 585 Çarşamba Ticaret Borsası Meslek Yüksekokulu 161 437 598 Vezirköprü Meslek Yüksekokulu 329 229 558 Önlısans Toplamı 2,959 2,535 5,494 Önlısans Ve Lisans Toplamı 15,735 8,009 23,744 Yüksek Lisans Enstitüler Tezsiz Tezli Top Fen Bilimleri Enstitüsü 149 512 661 277 938 Sosyal Bilimler Enstitüsü 153 398 551 102 653 Sağlık Bilimleri Enstitüsü 67 67 125 192 Enstitü Toplamı 302 977 1279 504 1,783 GENEL TOPLAM 17,518 8,009 25,527 Kaynak: OMÜ 2010 Faaliyet Raporu Dok İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 221

2009 YILI YAYINLARININ YAYIN SAYISINA GÖRE SIRALAMASI Sn ÜNİVERSİTE ADI SCI SSCI AHCI Brüt Toplam** Net Toplam*** Öğr.Üye. Say. Oran 1 İstanbul Üniversitesi 1251 138 19 1408 1338 2536 0,53 2 Hacettepe Üniversitesi 1064 153 19 1236 1182 1334 0,89 3 Ankara Üniversitesi 1072 117 18 1207 1170 1618 0,72 4 Gazi Üniversitesi 980 89 35 1104 1066 1810 0,59 5 Ege Üniversitesi 952 53 3 1008 972 1470 0,66 6 Orta Doğu Teknik Üniversitesi 736 114 15 865 830 723 1,15 7 Atatürk Üniversitesi 704 42 7 753 721 1097 0,66 8 İstanbul Teknik Üniversitesi 597 48 8 653 623 916 0,68 9 Selçuk Üniversitesi 584 32 8 624 609 1235 0,49 10 Ondokuz Mayıs Üniversitesi 588 22 1 611 603 732 0,82 11 Erciyes Üniversitesi 582 26 1 609 595 531 1,12 12 Dokuz Eylül Üniversitesi 559 62 4 625 593 1110 0,53 13 Uludağ Üniversitesi 499 33 4 536 521 780 0,67 14 Gülhane Askeri Tıp Akademisi 491 14 0 505 494 545 0,91 15 Marmara Üniversitesi 441 50 4 495 475 1291 0,37 16 Çukurova Üniversitesi 461 17 2 480 474 757 0,63 17 Başkent Üniversitesi 436 56 1 493 472 498 0,95 18 Fırat Üniversitesi 447 11 2 460 455 667 0,68 19 Süleyman Demirel Üniversitesi 440 4 1 445 442 715 0,62 20 Karadeniz Teknik Üniversitesi 425 28 1 454 437 702 0,62 21 Yıldız Teknik Üniversitesi 261 20 6 287 407 573 0,71 22 Akdeniz Üniversitesi 365 36 5 406 389 685 0,57 23 Dicle Üniversitesi 336 11 3 350 344 547 0,63 24 İhsan Doğramacı Bilkent Üniv. 270 59 29 358 333 336 0,99 25 Yüzüncü Yıl Üniversitesi 300 9 0 309 305 463 0,66 26 Mustafa Kemal Üniversitesi 295 10 0 305 304 341 0,89 27 Kocaeli Üniversitesi 289 11 4 304 298 674 0,44 28 Pamukkale Üniversitesi 278 32 1 311 293 498 0,59 29 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi 277 20 2 299 286 564 0,51 30 Gaziantep Üniversitesi 277 10 1 288 282 293 0,96 Kaynak: www.yok.gov.tr, **Brüt Toplam: hem SCI hem SSCI hem de AHCI tarafından taranan dergilerde yer alabilen makaleler toplamı ***Net Toplam: Her Indekste sadece bir defa yer alan makaleler toplamı, İlk 30 Üniversite Listelenmiştir. CANİK BAŞARI ÜNİVERSİTESİ 24 Nisan 2010 tarihli ve 27561 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 5981 nolu kanun ile Samsun'da Başarı Eğitim Kültür ve Sağlık Vakfı ile Tanrıverdi Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Vakfı tarafından müştereken 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun vakıf yükseköğretim kurumlarına ilişkin hükümlerine tabi olmak üzere, kamu tüzel kişiliğine sahip Canik Başarı Üniversitesi adıyla bir vakıf üniversitesi kurulmuştur. Canik Başarı Üniversitesi, Samsun ili, Canik ilçesi, Gürgenyatak köyünde, denize hakim 130,000 m² alan üzerinde kurulacaktır. 2010-2011 döneminde faaliyete geçmesi planlanan üniversite, ilk yılında 24,000 m² kapalı alana sahip olacaktır. Projenin tamamı ise 75,000 m² kapalı alanı kapsamaktadır. Yurt içiyle birlikte yurt dışından da öğrenci taleplerini karşılamaya hazırlanan Canik Başarı Üniversitesi bünyesinde aşağıdaki fakülteler ve bölümler bulunacaktır. Fakülteler ve Enstitüler 1.İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 2.Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi 3.Fen Edebiyat Fakültesi 4.Eğitim Fakültesi 5.Enstitüler Kaynak: Tanrıverdi Vakfı ve Başarı Vakfı, Bölümler İktisat İşletme Mimarlık Bilgisayar Mühendisliği Elektrik Elektronik Mühendisliği Moleküler Biyoloji ve Genetik Kimya Okul Öncesi Öğretmenliği Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Türkçe Öğretmenliği Fen Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 222

SAĞLIK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 223

SAĞLIK SAĞLIK PERSONELİ (2002-2006) UZMAN PRATİSYEN TOPLAM DİŞ ECZACI SAĞLIK HEMŞİRE EBE HEKİM HEKİM HEKİM HEKİMİ MEMURU TÜRKİYE 43,660 51,530 95,190 17,108 22,322 49,324 79,059 41,513 2002 SAMSUN 908 1,107 2,015 227 347 1,249 1,734 852 Pay 2.08% 2.15% 2.12% 1.33% 1.55% 2.53% 2.19% 2.05% TÜRKİYE 46,563 51,200 97,763 18,073 23,757 53,432 82,246 41,273 2003 SAMSUN 750 1,156 1,906 321 391 1,293 1,700 840 Pay 1.61% 2.26% 1.95% 1.78% 1.65% 2.42% 2.07% 2.04% TÜRKİYE 53,344 50,882 104,226 18,363 24,615 57,723 82,616 42,649 2004 SAMSUN 803 1,138 1,941 345 403 1,475 1,571 821 Pay 1.51% 2.24% 1.86% 1.88% 1.64% 2.56% 1.90% 1.93% TÜRKİYE 53,103 53,595 106,698 18,771 21,344 58,599 83,411 43,429 2005 SAMSUN 827 1,138 1,965 332 398 1,331 1,655 839 Pay 1.56% 2.12% 1.84% 1.77% 1.86% 2.27% 1.98% 1.93% TÜRKİYE 57,882 56,701 114,583 18,213 24,612 67,649 87,327 43,301 2006 SAMSUN 917 1,217 2,134 352 416 1,463 1,848 871 Pay 1.58% 2.15% 1.86% 1.93% 1.69% 2.16% 2.12% 2.01% Kaynak: TÜİK Samsun 2006 yılı itibariyle hekim sayısı bakımından 10., pratisyen hekim sayısı bakımından 8., toplam hekim sayısı bakımından 8., Diş hekimi sayısı bakımından 9., sağlık memuru sayısı bakımından 8., hemşire sayısı bakımından 9., ebe sayısı bakımından da 12. sırada bulunmaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 224

İLLERİN HASTANE YATAK SAYILARI (2002-2007) SN BÖLGE KODU BÖLGE ADI HASTANE YATAK SAYISI Yüzbin kişi başına hastane yatak sayısı 2002 2003 2004 2005 2006 2007 (2007 Yılı İçin) 1 TR612 Isparta 2,860 2,710 2,710 2,810 3,167 3,086 735 2 TRB12 Elazığ 2,367 2,367 2,367 2,650 3,374 3,289 608 3 TR212 Edirne 1,291 1,291 1,261 1,611 1,824 1,818 459 4 TR424 Bolu 1,480 1,480 1,280 1,350 1,220 1,225 453 5 TR722 Sivas 2,288 2,613 2,613 2,655 2,737 2,691 421 6 TRA11 Erzurum 3,000 3,000 3,100 3,048 2,764 3,239 413 7 TR905 Artvin 580 580 580 595 715 690 410 8 TR901 Trabzon 2,597 2,677 2,827 2,890 2,881 2,945 398 9 TR412 Eskişehir 2,984 2,984 3,035 3,187 2,780 2,834 391 10 TR711 Kırıkkale 975 975 1,025 1,025 1,020 1,020 364 11 TR812 Karabük 763 763 763 796 796 796 364 12 TR510 Ankara 15,208 15,880 16,113 16,328 15,763 16,027 359 13 TR811 Zonguldak 2,205 2,205 2,305 2,327 2,094 2,141 348 14 TR831 Samsun 3,927 4,057 4,057 3,949 4,116 4,190 341 Samsun Pay (%) 2.42% 2.46% 2.36% 2.23% 2.28% 2.27% 15 TR332 Afyonkarahisar 2,066 2,071 2,151 2,128 2,397 2,367 337 16 TR833 Çorum 1,599 1,629 1,634 1,697 1,697 1,827 332 17 TR904 Rize 763 818 818 1,002 1,002 1,045 330 18 TR822 Çankırı 540 540 600 600 600 555 319 19 TR821 Kastamonu 1,463 1,463 1,477 1,122 1,225 1,125 312 20 TR823 Sinop 560 560 560 605 605 605 305 21 TR903 Giresun 1,195 1,195 1,270 1,316 1,346 1,266 303 22 TRB11 Malatya 1,430 1,455 1,578 2,007 2,148 2,190 303 23 TR310 İzmir 9,950 9,950 11,031 11,127 11,272 11,311 302 24 TR613 Burdur 670 670 670 700 747 749 298 25 TR834 Amasya 805 810 810 920 960 960 292 26 TR721 Kayseri 2,627 2,634 2,667 2,721 2,988 3,276 281 27 TR334 Uşak 795 795 795 951 951 930 278 28 TR221 Balıkesir 2,589 2,600 2,633 3,012 3,101 3,102 277 29 TR832 Tokat 1,582 1,582 1,582 1,627 1,668 1,715 276 30 TR423 Düzce 535 525 922 875 879 879 272 31 TR813 Bartın 312 312 413 445 495 495 272 32 TR333 Kütahya 1,233 1,233 1,283 1,467 1,567 1,567 268 33 TR521 Konya 3,473 3,637 3,591 4,219 4,916 5,181 264 34 TR522 Karaman 415 415 515 535 535 595 263 TR Türkiye 162,235 164,897 171,888 176,785 180,767 184,983 262 35 TR331 Manisa 2,849 2,949 3,038 3,175 3,412 3,427 260 36 TR621 Adana 4,428 4,558 4,902 5,019 5,225 5,195 259 37 TR100 İstanbul 34,831 34,746 35,153 33,630 31,681 32,412 258 38 TR902 Ordu 1,482 1,567 1,825 1,799 1,845 1,843 258 39 TR411 Bursa 4,300 4,300 5,257 5,484 6,140 6,281 257 40 TR611 Antalya 3,038 3,076 3,026 3,263 4,020 4,427 247 Kaynak: TÜİK, Sıralama Yüzbin kişi başına hastane yatak sayısına göre yapılmıştır.ilk 40 il verilmiştir. Samsun un hastane yatak sayısı payı 2002 yılına göre düşük olmakla birlikte 2007 yılı itibariyle yüzbin kişi başına düşen hastane yatak sayısı sıralamasında 14. Sıradadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 225

İLLERE GÖRE AMBULANS HELİKOPTER SAYISI VE TAŞINAN HASTA SAYISI, (2010) İller Ambulans Helikopter Sayısı Ambulans Helikopterle Taşınan Hasta Sayısı Ambulans Helikopterle Taşınan Hasta Sayısı Payı (%) Ankara 2 577 12.14% İstanbul 2 385 8.10% Erzurum 1 199 4.19% İzmir 1 585 12.31% Diyarbakır 1 345 7.26% Antalya 1 429 9.02% Kayseri 1 281 5.91% Afyonkarahisar 1 225 4.73% Konya 1 328 6.90% Adana 1 188 3.95% Van 1 248 5.22% Trabzon 1 82 1.72% Samsun 1 170 3.58% Çanakkale 1 260 5.47% Bursa 1 452 9.51% Toplam 17 4.754 Kaynak: Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistik Yıllığı 2010 Yukarıdaki tablodan görüldüğü gibi Samsun 1 adet ambulans helikoptere sahip olup 2010 yılında bu ambulans helikopterle taşınan hasta sayısı 170 tir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 226

KÜLTÜR VE TURİZM İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 227

KÜLTÜR İSTATİSTİKLER SİNEMA İSTATİSTİKLERİ (1995-2009) YIL TÜRKİYE SAMSUN SAMSUN PAY (%) Sinema Salonu Sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı Sinema Salonu Sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı Sinema Salonu sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı 1995 301 125,192 21,755 9,399,794 5 2,737 572 261,443 1.66% 2.19% 2.63% 2.78% 1996 300 115,788 27,066 9,454,596 4 1,987 414 216,176 1.33% 1.72% 1.53% 2.29% 1997 344 118,770 19,712 11,344,427 5 2,430 428 139,776 1.45% 2.05% 2.17% 1.23% 1998 350 126,802 17,678 15,536,122 6 2,724 436 142,441 1.71% 2.15% 2.47% 0.92% 1999 511 146,527 21,268 15,329,132 - - - - 2000 606 200,853 24,096 17,086,152 5 1,805 423 190,764 0.83% 0.90% 1.76% 1.12% 2001 580 139,664 25,608 16,905,737 8 2,230 601 220,401 1.38% 1.60% 2.35% 1.30% 2002 532 134,045 22,529 15,406,597 5 1,625 558 254,541 0.94% 1.21% 2.48% 1.65% 2003 826 141,839 21,254 14,503,052 18 2,109 395 204,525 2.18% 1.49% 1.86% 1.41% 2004 822 145,298 26,398 18,670,834 21 2,493 628 334,693 2.55% 1.72% 2.38% 1.79% 2005 987 152,234 25,076 18,001,466 20 2,421 749 269,549 2.03% 1.59% 2.99% 1.50% 2006 1,045 153,736 25,297 23,512,599 20 2,403 774 320,751 1.91% 1.56% 3.06% 1.36% 2007 1,140 161,923 28,733 20,659,569 18 1,838 489 242,197 1.58% 1.14% 1.70% 1.17% 2008 1,514 212,155 32,003 31,132,231 31 3,397 624 418,911 2.05% 1.60% 1.95% 1.35% 2009 1,647 229,822 34,947 31,334,447 33 3,503 590 455,942 2.00% 1.52% 1.69% 1.46% Kaynak: Tüik TİYATRO İSTATİSTİKLERİ (1995-2009) YIL TÜRKİYE SAMSUN SAMSUN PAY (%) Tiyatro Koltuk Gösteri Seyirci Tiyatro Koltuk Gösteri Seyirci Tiyatro Koltuk Gösteri Seyirci Salonu sayısı sayısı sayısı sayısı Salonu sayısı sayısı sayısı sayısı Salonu sayısı sayısı sayısı sayısı 1995 60 20,356 8,889 2,425,170 1 105 122 12,000 1.67% 0.52% 1.37% 0.49% 1996 65 20,816 8,439 1,839,875 - - - - 1997 72 22,294 8,992 1,840,112 1 200 14 2,100 1.39% 0.90% 0.16% 0.11% 1998 74 25,299 8,656 1,956,990 1 105 4 800 1.35% 0.42% 0.05% 0.04% 1999 100 35,319 13,714 2,792,839 1 107 10 900 1.00% 0.30% 0.07% 0.03% 2000 108 39,906 11,215 3,746,162 4 861 127 21,855 3.70% 2.16% 1.13% 0.58% 2001 99 36,615 9,254 2,570,120 4 754 302 66,285 4.04% 2.06% 3.26% 2.58% 2002 102 40,403 10,271 2,634,841 2 465 267 53,400 1.96% 1.15% 2.60% 2.03% 2003 97 38,253 13,305 2,758,206 4 991 254 49,110 4.12% 2.59% 1.91% 1.78% 2004 115 36,756 12,587 2,567,491 6 1,203 173 28,764 5.22% 3.27% 1.37% 1.12% 2005 123 46,438 11,453 2,716,251 5 1,308 143 27,243 4.07% 2.82% 1.25% 1.00% 2006 112 38,175 9,510 2,161,537 4 733 347 43,300 3.57% 1.92% 3.65% 2.00% 2007 130 42,502 10,289 2,419,262 5 930 171 35,580 3.85% 2.19% 1.66% 1.47% 2008 204 70,924 17,410 3,380,214 7 1,493 374 123,310 3.43% 2.11% 2.15% 3.65% 2009 201 80,099 18,803 4,320,729 7 1,414 1,079 92,100 3.48% 1.77% 5.74% 2.13% Kaynak: Tüik İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 228

HALK KÜTÜPHANELERİ (1995-2009) YIL TÜRKİYE SAMSUN SAMSUN PAY (%) Kütüphane Kitap Yararlanma Kütüphane Kitap Yararlanma Kütüphane Kitap Yararlanma sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı sayısı Ödünç Verilen Materyal Sayısı Ödünç Verilen Materyal Sayısı Ödünç Verilen Materyal Sayısı 1995 1,171 11,170,720 23,512,442 18 147,513 456,175 1.54% 1.32% 1.94% 1996 1,206 11,476,743 22,869,817 18 152,874 465,550 1.49% 1.33% 2.04% 1997 1,233 11,827,514 23,298,459 18 159,776 481,490 1.46% 1.35% 2.07% 1998 1,259 12,147,779 21,075,577 18 166,250 453,384 1.43% 1.37% 2.15% 1999 1,292 12,488,172 20,898,473 18 171,983 492,884 1.39% 1.38% 2.36% 2000 1,340 12,809,225 19,975,215 19 179,051 514,022 1.42% 1.40% 2.57% 2001 1,350 12,398,913 20,964,172 19 183,067 541,679 1.41% 1.48% 2.58% 2002 1,275 12,433,310 20,179,482 4,469,847 21 190,058 419,776 100,270 1.65% 1.53% 2.08% 2.24% 2003 1,350 12,684,084 17,827,177 4,335,827 21 194,835 380,760 86,070 1.56% 1.54% 2.14% 1.99% 2004 1,367 12,984,801 20,516,562 4,261,805 21 194,062 567,208 115,136 1.54% 1.49% 2.76% 2.70% 2005 1,144 12,948,460 20,706,526 4,385,926 14 194,706 710,909 156,391 1.22% 1.50% 3.43% 3.57% 2006 1,178 12,958,376 21,138,821 4,493,029 17 197,103 623,246 118,125 1.44% 1.52% 2.95% 2.63% 2007 1,162 13,198,814 20,228,517 4,401,617 17 197,947 519,215 105,350 1.46% 1.50% 2.57% 2.39% 2008 1,156 13,662,483 19,034,750 4,578,792 16 188,858 412,300 80,543 1.38% 1.38% 2.17% 1.76% 2009 1,149 14,093,896 19,929,836 5,390,401 16 193,933 387,192 82,622 1.39% 1.38% 1.94% 1.53% Kaynak: Tüik MÜZE İSTATİSTİKLERİ (1995-2009) TÜRKİYE SAMSUN SAMSUN PAY (%) YIL Müze Sayısı Eser Mevcudu Ziyaretçi Sayısı Müze Sayısı Eser Mevcudu Ziyaretçi Sayısı Müze Sayısı Eser Mevcudu Ziyaretçi Sayısı 1995 163 2,553,637 7,971,952 3 13,769 71,384 1.84% 0.54% 0.90% 1996 167 2,604,483 8,104,961 3 14,633 33,882 1.80% 0.56% 0.42% 1997 166 2,645,656 9,668,049 3 14,831 23,710 1.81% 0.56% 0.25% 1998 168 2,624,356 8,961,013 3 15,073 17,539 1.79% 0.57% 0.20% 1999 172 2,657,765 5,582,917 3 15,481 75,771 1.74% 0.58% 1.36% 2000 177 2,684,517 6,892,655 3 15,581 101,735 1.69% 0.58% 1.48% 2001 171 2,733,657 8,133,473 3 16,121 40,327 1.75% 0.59% 0.50% 2002 177 2,744,257 7,471,612 3 16,201 41,018 1.69% 0.59% 0.55% 2003 180 2,775,194 8,048,909 3 16,264 56,612 1.67% 0.59% 0.70% 2004 176 2,800,643 7,742,421 3 16,363 66,130 1.70% 0.58% 0.85% 2005 156 2,790,566 11,118,920 3 16,422 89,929 1.92% 0.59% 0.81% 2006 175 2,866,303 9,229,429 3 16,582 161,847 1.71% 0.58% 1.75% 2007 165 2,767,149 11,936,591 2 16,785 107,228 1.21% 0.61% 0.90% 2008 159 2,989,749 12,422,148 2 16,990 27,063 1.26% 0.57% 0.22% 2009 183 3,044,197 14,137,870 3 17,252 69,736 1.64% 0.57% 0.49% Kaynak: Tüik İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 229

TURİZM İSTATİSTİKLERİ TESİS YATAK KAPASİTELERİ (BELEDİYE BELGELİ, TURİZM İŞLETME BELGELİ) (2000-2009) YIL BELEDİYE BELGELİ TURİZM İŞLETME BELGELİ Tesis sayısı Oda sayısı Yatak kapasitesi Tesis sayısı Oda sayısı Yatak kapasitesi TÜRKİYE 2000 7,832 156,135 344,736 1,824 156,367 325,168 2001 7,661 152,422 335,818 1,998 177,371 368,819 2002 7,599 150,589 332,498 2003 7,637 174,991 399,369 2,240 202,339 420,697 2006 7,033 173,632 395,671 2,475 241,702 508,632 2007 7,073 175,261 399,110 2,514 251,987 532,262 2008 7,064 174,859 397,684 2,566 268,633 567,470 2009 7,115 176,637 402,289 SAMSUN 2000 52 1,165 2,468 6 358 711 2001 50 1,141 2,413 6 358 711 2002 50 1,141 2,413 2003 50 1,166 2,478 6 358 711 2006 58 1,285 2,760 9 481 958 2007 58 1,285 2,760 10 534 1,066 2008 56 1,239 2,675 7 386 758 2009 56 1,239 2,675 SAMSUN PAY % 2000 0.66% 0.75% 0.72% 0.33% 0.23% 0.22% 2001 0.65% 0.75% 0.72% 0.30% 0.20% 0.19% 2002 0.66% 0.76% 0.73% 2003 0.65% 0.67% 0.62% 0.27% 0.18% 0.17% 2006 0.82% 0.74% 0.70% 0.36% 0.20% 0.19% 2007 0.82% 0.73% 0.69% 0.40% 0.21% 0.20% 2008 0.79% 0.71% 0.67% 0.27% 0.14% 0.13% 2009 0.79% 0.70% 0.66% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 230

BELEDİYE BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİNDE GELİŞ VE GECELEME SAYILARI SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI YIL Tesise geliş sayısı / Tesise geliş sayısı / Tesise geliş sayısı / Geceleme sayısı / Geceleme sayısı Geceleme sayısı Toplam Yabancı Vatandaş Toplam / Yabancı / Vatandaş TÜRKİYE 2002 11,706,269 3,249,837 8,456,432 22,929,843 9,901,035 13,028,808 2003 9,966,563 2,356,304 7,610,259 22,833,315 10,252,308 12,581,007 2004 10,769,439 3,095,238 7,674,201 25,217,400 12,343,869 12,873,531 2005 11,158,166 3,257,825 7,900,265 28,080,619 15,032,937 13,047,158 2006 10,289,532 2,260,485 8,029,047 22,909,679 10,254,891 12,654,788 2007 16,942,511 4,802,653 12,139,858 37,179,253 17,651,942 19,527,311 2008 15,584,016 4,115,212 11,468,804 36,167,014 16,672,587 19,494,427 2009 18,538,341 4,915,424 13,622,917 41,472,742 19,683,973 21,788,769 SAMSUN 2002 237,096 12,225 224,871 270,059 15,742 254,317 2003 193,084 2,799 190,285 243,231 4,438 238,793 2004 181,171 1,795 179,376 291,120 3,038 288,082 2005 173,437 2,873 170,564 249,577 4,200 245,377 2006 303,548 1,369 302,179 304,608 1,730 302,878 2007 133,412 2,971 130,441 250,715 7,594 243,121 2008 69,511 6,022 63,489 122,202 10,586 111,616 2009 135,382 14,636 120,746 239,669 21,147 218,522 SAMSUN PAY % 2002 2.03% 0.38% 2.66% 1.18% 0.16% 1.95% 2003 1.94% 0.12% 2.50% 1.07% 0.04% 1.90% 2004 1.68% 0.06% 2.34% 1.15% 0.02% 2.24% 2005 1.55% 0.09% 2.16% 0.89% 0.03% 1.88% 2006 2.95% 0.06% 3.76% 1.33% 0.02% 2.39% 2007 0.79% 0.06% 1.07% 0.67% 0.04% 1.25% 2008 0.45% 0.15% 0.55% 0.34% 0.06% 0.57% 2009 0.73% 0.30% 0.89% 0.58% 0.11% 1.00% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 231

TURİZM İŞLETME BELGELİ KONAKLAMA TESİSLERİNDE GELİŞ VE GECELEME SAYILARI YIL Tesise geliş sayısı / Toplam Tesise geliş sayısı / Yabancı Tesise geliş sayısı /Vatandaş Geceleme sayısı /Toplam Geceleme sayısı / Yabancı Geceleme sayısı / Vatandaş TÜRKİYE 2000 15,659,978 6,804,076 8,855,902 44,986,605 28,510,906 16,475,699 2001 16,527,787 8,778,165 7,749,622 50,546,889 36,368,500 14,178,389 2002 17,788,300 9,871,594 7,916,706 58,514,943 43,312,498 15,202,445 2003 17,421,324 8,991,456 8,429,868 57,099,904 40,866,002 16,233,902 2004 20,706,676 10,981,763 9,724,913 68,084,502 49,727,905 18,356,597 2005 23,411,002 12,952,616 10,458,386 74,927,084 56,108,453 18,818,631 2006 23,466,672 11,896,571 11,570,101 68,143,098 46,640,460 21,502,638 2007 26,832,851 14,794,270 12,038,581 78,788,057 56,539,898 22,248,159 2008 24,934,002 13,647,606 11,286,396 77,750,742 56,918,298 20,832,444 2009 26,526,820 14,388,998 12,137,822 82,916,475 59,986,967 22,929,508 SAMSUN 2000 58,563 3,768 54,795 84,069 8,960 75,109 2001 50,096 3,484 46,612 73,551 9,647 63,904 2002 50,699 3,753 46,946 83,452 11,053 72,399 2003 60,652 1,266 59,386 103,139 3,070 100,069 2004 56,891 1,657 55,234 81,495 3,114 78,381 2005 56,240 4,503 51,737 75,908 7,536 68,372 2006 72,980 5,804 67,176 103,308 10,057 93,251 2007 72,199 6,323 65,876 98,610 11,019 87,591 2008 73,741 3,057 70,684 96,912 7,194 89,718 2009 67,372 4,912 62,460 96,524 10,294 86,230 SAMSUN PAY % 2000 0.37% 0.06% 0.62% 0.19% 0.03% 0.46% 2001 0.30% 0.04% 0.60% 0.15% 0.03% 0.45% 2002 0.29% 0.04% 0.59% 0.14% 0.03% 0.48% 2003 0.35% 0.01% 0.70% 0.18% 0.01% 0.62% 2004 0.27% 0.02% 0.57% 0.12% 0.01% 0.43% 2005 0.24% 0.03% 0.49% 0.10% 0.01% 0.36% 2006 0.31% 0.05% 0.58% 0.15% 0.02% 0.43% 2007 0.27% 0.04% 0.55% 0.13% 0.02% 0.39% 2008 0.30% 0.02% 0.63% 0.12% 0.01% 0.43% 2009 0.25% 0.03% 0.51% 0.12% 0.02% 0.38% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 232

GİRİŞ VE ÇIKIŞ KAPILARININ BAĞLI OLDUĞU İL VE ULAŞIM YOLUNA GÖRE GİRİŞ VE ÇIKIŞ YAPAN VATANDAŞLAR (2000-2010) TÜRKİYE GİRİŞ ÇIKIŞ YIL Hava yolu Deniz yolu Deniz yolu Hava yolu 2000 3,146,916 374,004 359,174 3,169,192 2001 2,961,041 350,122 338,730 2,936,308 2002 3,068,872 352,308 335,126 3,107,823 2003 3,345,987 366,611 360,486 3,404,672 2004 3,829,054 422,631 436,638 3,994,785 2005 4,700,463 445,456 444,488 4,901,119 2006 5,598,810 396,757 399,410 5,726,411 2007 6,160,021 362,577 380,506 6,250,261 2008 6,529,561 368,254 370,170 6,713,398 2009 6,451,711 330,693 340,350 6,642,693 2010 5,987,481 372,219 377,318 6,023,755 SAMSUN GİRİŞ ÇIKIŞ YIL Hava yolu Deniz yolu Deniz yolu Hava yolu 2000 35,500 17,648 18,497 37,115 2001 35,284 16,677 17,569 35,260 2002 27,879 13,739 15,209 38,520 2003 23,343 16,912 18,385 43,368 2004 45,018 20,208 21,694 51,886 2005 30,006 22,347 23,625 29,586 2006 27,809 22,783 23,783 27,108 2007 32,037 20,750 21,406 28,116 2008 30,078 17,405 18,184 25,573 2009 25,825 12,504 12,491 24,930 2010 26,758 18,235 18,853 26,021 SAMSUN PAY (%) GİRİŞ ÇIKIŞ YIL Hava yolu Deniz yolu Deniz yolu Hava yolu 2000 1.13% 4.72% 5.15% 1.17% 2001 1.19% 4.76% 5.19% 1.20% 2002 0.91% 3.90% 4.54% 1.24% 2003 0.70% 4.61% 5.10% 1.27% 2004 1.18% 4.78% 4.97% 1.30% 2005 0.64% 5.02% 5.32% 0.60% 2006 0.50% 5.74% 5.95% 0.47% 2007 0.52% 5.72% 5.63% 0.45% 2008 0.46% 4.73% 4.91% 0.38% 2009 0.40% 3.78% 3.67% 0.38% 2010 0.45% 4.90% 5.00% 0.43% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 233

GİRİŞ VE ÇIKIŞ KAPILARININ BAĞLI OLDUĞU İL VE ULAŞIM YOLUNA GÖRE GİRİŞ VE ÇIKIŞ YAPAN YABANCILAR (1995-2010) TÜRKİYE Yıllar GİRİŞ ÇIKIŞ Hava Yolu Deniz Yolu Günübirlik Hava Yolu Deniz Yolu Günübirlik 1995 5,179,679 240,428 643,844 4,853,716 255,999 643,844 1996 6,161,193 273,216 648,546 5,758,244 295,347 648,546 1997 7,053,549 305,195 649,212 6,824,976 307,901 649,212 1998 6,383,982 317,609 793,575 6,172,376 316,529 793,575 1999 4,686,792 240,637 594,649 4,539,233 232,601 594,649 2000 7,274,869 302,906 841,279 6,985,937 290,685 841,279 2001 8,459,489 302,433 835,454 8,268,093 303,144 835,454 2002 9,983,741 277,680 466,195 9,787,743 284,382 466,195 2003 10,012,886 300,147 686,114 9,912,480 300,613 686,114 2004 12,574,463 467,424 713,085 12,516,128 467,928 713,085 2005 14,981,462 468,055 852,009 14,820,523 465,361 852,009 2006 14,084,734 553,797 903,397 13,790,403 544,750 903,397 2007 16,807,681 650,323 1,092,583 16,681,417 655,333 1,092,583 2008 18,838,735 694,644 1,342,670 18,921,565 674,517 1,342,670 2009 18,959,340 447,327 1,571,330 19,130,282 438,406 1,571,330 2010 19,555,705 429,893 1,632,395 19,493,183 444,553 1,632,395 SAMSUN 1995 182 6,894 6,186 161 8,813 6,186 1996 54 23,665 5,449 47 20,672 5,449 1997 26 7,135 6,397 20 7,416 6,397 1998 278 2,745 7,572 498 2,877 7,572 1999 2,609 1,429 5,432 3,282 1,264 5,432 2000 6,162 1,750 4,813 6,120 1,225 4,813 2001 8,089 1,350 4,958 8,327 1,386 4,958 2002 7,973 3,554 13,314 11,574 3,521 13,314 2003 6,519 909 5,865 11,493 1,077 5,865 2004 13,475 1,545 5,819 14,185 1,750 5,819 2005 8,172 2,212 9,241 8,136 2,428 9,241 2006 8,612 2,002 12,034 8,553 2,397 12,034 2007 9,822 2,194 11,281 10,112 2,599 11,281 2008 10,252 1,831 12,082 13,907 2,267 12,082 2009 8,639 1,329 15,007 9,101 1,666 15,007 2010 10,950 2,022 15,080 11,499 2,323 15,080 SAMSUN PAY (%) 1995 0.00% 2.87% 0.96% 0.00% 3.44% 0.96% 1996 0.00% 8.66% 0.84% 0.00% 7.00% 0.84% 1997 0.00% 2.34% 0.99% 0.00% 2.41% 0.99% 1998 0.00% 0.86% 0.95% 0.01% 0.91% 0.95% 1999 0.06% 0.59% 0.91% 0.07% 0.54% 0.91% 2000 0.08% 0.58% 0.57% 0.09% 0.42% 0.57% 2001 0.10% 0.45% 0.59% 0.10% 0.46% 0.59% 2002 0.08% 1.28% 2.86% 0.12% 1.24% 2.86% 2003 0.07% 0.30% 0.85% 0.12% 0.36% 0.85% 2004 0.11% 0.33% 0.82% 0.11% 0.37% 0.82% 2005 0.05% 0.47% 1.08% 0.05% 0.52% 1.08% 2006 0.06% 0.36% 1.33% 0.06% 0.44% 1.33% 2007 0.06% 0.34% 1.03% 0.06% 0.40% 1.03% 2008 0.05% 0.26% 0.90% 0.07% 0.34% 0.90% 2009 0.05% 0.30% 0.96% 0.05% 0.38% 0.96% 2010 0.06% 0.47% 0.92% 0.06% 0.52% 0.92% Kaynak: TÜİK SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 234

ÇEVRE İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 235

ÇEVRE İL VE İLÇE MERKEZLERİNDE ÖLÇÜM YAPILAN İSTASYONLARDAN ELDE EDİLEN PARTİKÜLER MADDE KONSANTRASYONLARININ YILLIK ORTALAMALARI SN İl ve İlçe Merkezleri Partiküler Madde (PM10) Ortalamaları (µg/m³) SN İl ve İlçe Merkezleri Partiküler Madde (PM10) Ortalamaları (µg/m³) 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 1 Batman 138 104 126 143 43 Kırşehir 76 55 52 69 2 Iğdır 128 129 106 135 44 Muğla (Merkez) 71 85 69 69 3 Osmaniye 92 94 87 127 45 Hatay 110 98 91 67 4 Siirt 110 115 114 124 46 Konya 107 107 80 67 5 Muş 107 125 100 123 47 Zonguldak 125 101 82 67 6 Van 130 147 130 121 48 Bayburt 56 68 43 67 7 K.Maraş (Elbistan) 127 136 109 114 49 Aydın 86 100 61 66 8 Çorum 120 100 112 113 50 Ağrı 102 104 77 65 9 Afyonkarahisar 93 124 98 106 51 Edirne 83 65 74 65 10 Karabük 131 111 119 101 52 Nevşehir 59 69 50 65 11 Bolu 81 92 100 100 53 Bartın 64 66 80 65 12 Şırnak 96 77 96 99 54 Amasya 67 76 75 64 13 Denizli 158 72 113 98 55 Ankara 36 71 64 64 14 Diyarbakır 118 80 84 98 56 Kocaeli (Merkez) 67 60 63 64 15 Adıyaman 98 94 84 96 57 Sivas 106 90 79 64 16 Bitlis 75 100 48 95 58 Yozgat 95 69 61 64 17 Mardin 93 117 114 89 59 Erzurum 94 92 68 63 18 Kilis 82 75 79 89 60 Bursa 75 88 87 61 19 Elazığ 87 85 82 88 61 Gümüşhane 55 52 49 61 20 Şanlıurfa 107 89 78 85 62 Niğde 59 63 36 61 21 Trabzon 60 52 62 84 63 Erzincan 95 95 69 60 22 Aksaray 79 60 67 83 64 Ordu 50 50 57 60 23 Burdur 83 93 72 82 65 Samsun (Tekkeköy). 48 44 59 24 Malatya 11 8 61 82 66 Adana 71 73 52 57 25 Düzce 102 108 88 81 67 Çankırı 76 89 81 57 26 Mersin 112 94 71 80 68 Muğla (Yatağan) 76 68 60 56 27 Kocaeli (Gebze) 91 92 73 80 69 Tunceli 57 30 53 56 28 Tekirdağ 69 70 88 80 70 Kars 101 103 83 55 29 Karaman 102 107 77 80 71 Yalova 48 51 45 53 30 Manisa 113 93 78 79 72 İstanbul 59 59 53 51 31 Kütahya 136 114 100 77 73 Rize 36 48 61 50 32 Kırıkkale 69 81 79 77 74 İzmir 108 58 52 49 33 Balıkesir 95 85 80 75 75 Bilecik 50 57 44 48 34 Isparta 91 110 66 74 76 Tokat 55 66 64 48 35 Sakarya 50 29 73 73 77 Bingöl 78 76 55 44 36 Ardahan 82 90 69 73 78 Kastamonu 49 52 68 43 37 Antalya 77 76 58 71 79 Kırklareli 54 52 48 43 38 Gaziantep 110 94 87 71 80 Sinop 26 39 34 38 39 Hakkari 130 128 242 71 81 Samsun (Merkez) 58 55 42 37 40 Kayseri 94 89 62 71 82 Eskişehir 52 54 49 36 41 K.Maraş (Merkez) 113 104 111 71 83 Artvin 26 47 33 32 42 Uşak 88 81 70 71 84 Çanakkale 70 62 54 30 85 Giresun 20 27 17 30 Kaynak. Çevre ve Orman Bakanlığı, Sıralama 2010 yılı verilerine göre büyükten küçüğe yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 236

İL VE İLÇE MERKEZLERİNDE ÖLÇÜM YAPILAN İSTASYONLARDAN ELDE EDİLEN KÜKÜRTDİOKSİT KONSANTRASYONLARININ YILLIK ORTALAMALARI SN İl ve İlçe Merkezleri Kükürtdioksit (SO2) Ortalamaları(µg/m³) SN İl ve İlçe Merkezleri Kükürtdioksit (SO2) Ortalamaları(µg/m³) 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 1 Tekirdağ 49 60 142 134 43 Diyarbakır 22 11 9 19 2 Şırnak 1 138 96 128 44 Gaziantep 26 25 16 19 3 Hakkari 144 199 149 123 45 Malatya 9 6 5 19 4 Bitlis 91 83 93 94 46 Nevşehir 29 47 19 19 5 Bolu 68 44 52 67 47 Artvin. 8 4 18 6 Muğla (Merkez) 24 30 45 60 48 Bingöl 14 26 12 17 7 Van 65 48 40 52 49 Kütahya 58 49 24 16 8 Edirne 47 40 52 45 50 Ordu 8 25 16 16 9 Kırıkkale 32 40 32 40 51 Tunceli 6 12 22 16 10 Afyonkarahisar 57 78 44 35 52 Düzce 30 14 10 16 11 Siirt 46 68 53 35 53 Ankara 16 21 14 15 12 Ardahan 28 47 35 35 54 Kastamonu 4 11 10 15 13 Sivas 42 32 35 33 55 Kayseri 19 21 8 15 14 Karabük 49 29 39 33 56 Bartın 9 20 16 15 15 Amasya 30 28 42 32 57 Adıyaman 19 9 3 14 16 Kars 61 87 49 31 58 İzmir. 16 13 14 17 Zonguldak 69 48 33 31 59 Tokat 23 18 22 14 18 Aksaray 14 53 64 30 60 Uşak 33 25 16 14 19 Burdur 42 39 20 29 61 Konya 14 11 11 13 20 Mardin 31 35 29 28 62 Trabzon 21 12 17 13 21 Muş 20 24 37 26 63 Batman 40 25 9 13 22 Niğde 26 15 16 26 64 Bilecik 13 15 20 12 23 Iğdır 8 13 10 26 65 Çankırı 22 17 10 12 24 Rize 20 34 27 25 66 Mersin 8 10 10 12 25 Aydın 54 65 40 24 67 K.Maraş (Elbistan) 54 23 7 12 26 Isparta 49 64 60 24 68 Sakarya 9 17 13 12 27 Karaman 20 38 16 24 69 Sinop 9 14 13 12 28 Antalya 2 3 3 23 70 Balıkesir 8 6 7 10 29 Erzincan 17 23 26 23 71 Bursa 6 10 22 10 30 Kırklareli 72 41 29 23 72 Giresun 9 9 9 10 31 Elazığ 11 13 18 22 73 Şanlıurfa 43 26 14 10 32 Muğla (Yatağan) 23 26 21 22 74 Kırşehir 12 8 9 9 33 Bayburt 16 34 22 22 75 Gümüşhane 16 11 3 8 34 Çanakkale 46 69 20 21 76 Hatay 12 11 8 8 35 Samsun (Tekkeköy). 20 7 21 77 Manisa 20 12 9 8 36 Ağrı 37 30 19 20 78 K.Maraş (Merkez) 47 38 13 8 37 Çorum 32 26 18 20 79 Yalova 7 10 5 8 38 Denizli 49 30 27 20 80 İstanbul 10 8 10 7 39 Erzurum 18 29 17 20 81 Samsun (Merkez) 24 15 6 7 40 Kocaeli (Merkez) 17 23 17 20 82 Adana 3 4 9 6 41 Kocaeli (Gebze) 8 11 19 20 83 Eskişehir 6 9 4 6 42 Yozgat 28 24 18 20 84 Kilis 8 12 17 6 85 Osmaniye 1 6 4 6 Kaynak. Çevre ve Orman Bakanlığı, Sıralama 2010 yılı verilerine göre büyükten küçüğe yapılmıştır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 237

ATIKSU ARITMA TESİS DURUMU (TÜRKİYE-SAMSUN) (2001-2008) (1000 M³/YIL) TÜRKİYE 2001 2002 2003 2004 2006 2008 Toplam tesis sayısı 126 145 156 172 184 236 Toplam kapasite 2 287 918 2 358 507 2 805 164 3 410 352 3 648 198 4 143 140 Toplam arıtılan miktar 1 193 975 1 312 379 1 586 550 1 901 040 2 140 494 2 251 581 Fiziksel arıtma tesisi sayısı 25 28 31 35 26 29 Fiziksel arıtma tesisi kapasitesi 770 346 771 081 1 045 584 1 384 634 1 329 470 1 537 719 Fiziksel arıtma tesisinde arıtılan miktar 325 329 344 509 482 251 598 769 714 404 735 710 Biyolojik arıtma tesisi sayısı 98 114 121 133 135 158 Biyolojik arıtma tesisi kapasitesi 1 250 270 1 320 124 1 484 394 1 750 532 1 510 835 1 594 640 Biyolojik arıtma tesisinde arıtılan miktar 662 610 745 852 877 252 1 071 217 926 581 861 428 Gelişmiş arıtma tesisi sayısı 3 3 4 4 23 32 Gelişmiş arıtma tesisi kapasitesi 267 302 267 302 275 186 275 186 807 893 1 000 814 Gelişmiş arıtma tesisinde arıtılan miktar 206 036 222 018 227 046 231 054 499 509 648 536 Doğal arıtma sistemi sayısı 17 Doğal arıtma sistemi kapasitesi 9 967 Doğal arıtma sistemi ile arıtılan miktar 5 906 SAMSUN Toplam tesis sayısı 3 3 3 3 3 4 Toplam kapasite 34 348 34 348 34 348 34 348 34 347 34 712 Toplam arıtılan miktar 5 100 5 355 5 398 4 709 7 972 5 415 Fiziksel arıtma tesisi sayısı - - - - - - Fiziksel arıtma tesisi kapasitesi - - - - - - Fiziksel arıtma tesisinde arıtılan miktar - - - - - - Biyolojik arıtma tesisi sayısı 3 3 3 3 3 4 Biyolojik arıtma tesisi kapasitesi 34 348 34 348 34 348 34 348 34 347 34 712 Biyolojik arıtma tesisinde arıtılan miktar 5 100 5 355 5 398 4 709 7 972 5 415 Gelişmiş arıtma tesisi sayısı - - - - - - Gelişmiş arıtma tesisi kapasitesi - - - - - - Gelişmiş arıtma tesisinde arıtılan miktar - - - - - - Doğal arıtma sistemi sayısı - - - - - - Doğal arıtma sistemi kapasitesi - - - - - - Doğal arıtma sistemi ile arıtılan miktar - - - - - - SAMSUN PAY (%) Toplam tesis sayısı 2.38% 2.07% 1.92% 1.74% 1.63% 1.69% Toplam kapasite 1.50% 1.46% 1.22% 1.01% 0.94% 0.84% Toplam arıtılan miktar 0.43% 0.41% 0.34% 0.25% 0.37% 0.24% Biyolojik arıtma tesisi sayısı 3.06% 2.63% 2.48% 2.26% 2.22% 2.53% Biyolojik arıtma tesisi kapasitesi 2.75% 2.60% 2.31% 1.96% 2.27% 2.18% Biyolojik arıtma tesisinde arıtılan miktar 0.77% 0.72% 0.62% 0.44% 0.86% 0.63% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 238

BELEDİYELERİN İÇME VE KULLANMA SUYU ARITMA TESİSİ MEVCUT DURUMU (TÜRKİYE-SAMSUN) (2001-2008) (1000 M³/YIL) SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI 2001 2002 2003 2004 2006 2008 TÜRKİYE Toplam tesis sayısı 113 123 131 140 139 170 Toplam kapasite 3 244 979 3 525 507 3 736 368 3 718 085 3 994 060 4 422 745 Toplam arıtılan miktar 1 667 032 1 711 227 1 893 848 2 081 259 2 426 639 2 131 061 Fiziksel arıtma tesisi sayısı 57 63 69 73 69 71 Fiziksel arıtma tesisi kapasitesi 131 585 149 328 269 669 273 931 163 128 136 743 Fiziksel arıtma tesisinde arıtılan miktar 34 368 43 520 102 689 100 224 63 528 54 425 Konvansiyonel arıtma tesisi sayısı 55 59 61 66 68 84 Konvansiyonel arıtma tesisi kapasitesi 3 112 889 3 375 674 3 466 194 3 443 649 3 829 791 4 166 692 Konvansiyonel arıtma tesisinde arıtılan miktar 1 632 665 1 667 707 1 791 159 1 981 035 2 362 437 2 030 119 Gelişmiş arıtma tesisi sayısı 1 1 1 1 2 15 Gelişmiş arıtma tesisi kapasitesi 505 505 505 505 1 142 119 310 Gelişmiş arıtma tesisinde arıtılan miktar 0 0 0 0 675 46 517 SAMSUN Toplam tesis sayısı 4 5 6 7 7 7 Toplam kapasite 76 737 77 284 78 407 94 175 92 406 79 476 Toplam arıtılan miktar 44 485 45 595 48 957 57 223 62 952 51 241 Fiziksel arıtma tesisi sayısı 3 4 5 5 5 4 Fiziksel arıtma tesisi kapasitesi 3 737 4 284 5 407 5 407 3 638 3 638 Fiziksel arıtma tesisinde arıtılan miktar 685 813 2 029 2 137 1 459 1 404 Konvansiyonel arıtma tesisi sayısı 1 1 1 2 2 3 Konvansiyonel arıtma tesisi kapasitesi 73 000 73 000 73 000 88 768 88 768 75 838 Konvansiyonel arıtma tesisinde arıtılan miktar 43 800 44 782 46 928 55 086 61 493 49 837 Gelişmiş arıtma tesisi sayısı - - - - - - Gelişmiş arıtma tesisi kapasitesi - - - - - - Gelişmiş arıtma tesisinde arıtılan miktar - - - - - - SAMSUN PAY (%) Toplam tesis sayısı 3.54% 4.07% 4.58% 5.00% 5.04% 4.12% Toplam kapasite 2.36% 2.19% 2.10% 2.53% 2.31% 1.80% Toplam arıtılan miktar 2.67% 2.66% 2.59% 2.75% 2.59% 2.40% Fiziksel arıtma tesisi sayısı 5.26% 6.35% 7.25% 6.85% 7.25% 5.63% Fiziksel arıtma tesisi kapasitesi 2.84% 2.87% 2.01% 1.97% 2.23% 2.66% Fiziksel arıtma tesisinde arıtılan miktar 1.99% 1.87% 1.98% 2.13% 2.30% 2.58% Konvansiyonel arıtma tesisi sayısı 1.82% 1.69% 1.64% 3.03% 2.94% 3.57% Konvansiyonel arıtma tesisi kapasitesi 2.35% 2.16% 2.11% 2.58% 2.32% 1.82% Konvansiyonel arıtma tesisinde arıtılan miktar 2.68% 2.69% 2.62% 2.78% 2.60% 2.45% Gelişmiş arıtma tesisi sayısı Gelişmiş arıtma tesisi kapasitesi Gelişmiş arıtma tesisinde arıtılan miktar Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 239

ALICI ORTAMLARINA GÖRE KANALİZASYON ŞEBEKESİNDEN DEŞARJ EDİLEN ATIKSU MİKTARI 2001 2002 2003 2004 2006 2008 TÜRKİYE Anket uygulanan belediye sayısı (1) 3,215 3,215 3,215 3,213 3,225 3,225 Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı (1) 2,003 2,115 2,195 2,226 2,321 2,421 Deşarj edilen toplam atıksu miktarı(1000 m3/yıl) 2,301,152 2,497,657 2,860,980 2,922,783 3,366,894 3,261,455 Denize (1000 m3/yıl) 836,493 885,981 1,173,734 1,178,001 1,522,695 1,458,461 Göle - Gölete (1000 m3/yıl) 37,971 38,403 44,571 43,006 46,415 67,193 Akarsuya (1000 m3/yıl) 1,223,002 1,356,297 1,407,402 1,380,516 1,410,614 1,404,164 Araziye (1000 m3/yıl) 41,353 37,013 43,364 40,007 120,525 50,374 Baraja 88,942 96,434 96,267 99,551 121,532 115,405 Diğer ortamlara (2) (1000 m3/yıl) 73,390 83,528 95,643 181,702 145,113 165,857 Deşarj edilen kişi başı atıksu miktarı (litre/kişi-gün) 147 154 173 174 181 173 SAMSUN Anket uygulanan belediye sayısı (1) 51 51 51 51 51 51 Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı (1) 27 28 28 30 31 34 Deşarj edilen toplam atıksu miktarı(1000 m3/yıl) 38,840 40,604 42,516 42,154 47,950 48,621 Denize (1000 m3/yıl) 31,138 32,284 33,885 34,234 33,822 37,928 Göle - Gölete (1000 m3/yıl) - - - - 125 - Akarsuya (1000 m3/yıl) 7,411 8,001 8,281 7,561 13,889 10,409 Araziye (1000 m3/yıl) - - - - 39 285 Baraja 126 146 157 158 - - Diğer ortamlara (2) (1000 m3/yıl) 165 173 193 201 75 - Deşarj edilen kişi başı atıksu miktarı (litre/kişi-gün) 174 180 183 174 189 189 SAMSUN PAY (%) Anket uygulanan belediye sayısı (1) 1.59% 1.59% 1.59% 1.59% 1.58% 1.58% Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı (1) 1.35% 1.32% 1.28% 1.35% 1.34% 1.40% Deşarj edilen toplam atıksu miktarı(1000 m3/yıl) 1.69% 1.63% 1.49% 1.44% 1.42% 1.49% Denize (1000 m3/yıl) 3.72% 3.64% 2.89% 2.91% 2.22% 2.60% Göle - Gölete (1000 m3/yıl) 0.27% Akarsuya (1000 m3/yıl) 0.61% 0.59% 0.59% 0.55% 0.98% 0.74% Araziye (1000 m3/yıl) 0.03% 0.57% Baraja 0.14% 0.15% 0.16% 0.16% Diğer ortamlara (2) (1000 m3/yıl) 0.22% 0.21% 0.20% 0.11% 0.05% Deşarj edilen kişi başı atıksu miktarı (litre/kişi-gün) 118.37% 116.88% 105.78% 100.00% 104.42% 109.25% Kaynak: TÜİK İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 240

SPOR İSTATİSTİKLERİ İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 241

SPOR İSTATİSTİKLERİ İSTATİSTİKİ BÖLGE BİRİMLERİNE GÖRE FAAL AMATÖR FUTBOLCU SAYISI (2009-2010 SEZONU) SN Bölge Adı Faal Amatör Bölge SN Bölge Adı Faal Amatör Futbolcu Sayısı Payı(%) Futbolcu Sayısı Bölge Payı(%) TR Türkiye 240,245 41 Çorum 1,556 0.65% 1 İstanbul 42,977 17.89% 42 Isparta 1,499 0.62% 2 İzmir 15,180 6.32% 43 Aksaray 1,490 0.62% 3 Ankara 11,205 4.66% 44 Nevşehir 1,337 0.56% 4 Bursa 11,123 4.63% 45 Bolu 1,299 0.54% 5 Kocaeli 9,565 3.98% 46 Tokat 1,274 0.53% 6 Sakarya 6,433 2.68% 47 Erzurum 1,114 0.46% 7 Aydın 5,968 2.48% 48 Yozgat 1,110 0.46% 8 Mersin 5,806 2.42% 49 Kastamonu 1,041 0.43% 9 Antalya 5,772 2.40% 50 Niğde 991 0.41% 10 Adana 5,630 2.34% 51 Van 990 0.41% 11 Trabzon 5,401 2.25% 52 Karabük 951 0.40% 12 Balıkesir 5,269 2.19% 53 Adıyaman 947 0.39% 13 Manisa 4,874 2.03% 54 Bilecik 920 0.38% 14 Kütahya 4,756 1.98% 55 Siirt 907 0.38% 15 Konya 4,128 1.72% 56 Osmaniye 840 0.35% 16 Hatay 4,000 1.66% 57 Muş 797 0.33% 17 Zonguldak 3,949 1.64% 58 Batman 769 0.32% 18 Samsun 3,747 1.56% 59 Erzincan 737 0.31% 19 Kayseri 3,645 1.52% 60 Amasya 732 0.30% 20 Gaziantep 3,592 1.50% 61 Burdur 668 0.28% 21 Denizli 3,550 1.48% 62 Kırşehir 666 0.28% 22 Eskişehir 3,101 1.29% 63 Bartın 642 0.27% 23 Muğla 2,913 1.21% 64 Kırıkkale 618 0.26% 24 Tekirdağ 2,881 1.20% 65 Bayburt 616 0.26% 25 Diyarbakır 2,769 1.15% 66 Çankırı 584 0.24% 26 Afyonkarahisar 2,690 1.12% 67 Ağrı 581 0.24% 27 Kırklareli 2,517 1.05% 68 Mardin 577 0.24% 28 Yalova 2,425 1.01% 69 Sinop 564 0.23% 29 Çanakkale 2,285 0.95% 70 Bingöl 550 0.23% 30 Rize 2,136 0.89% 71 Gümüşhane 542 0.23% 31 Şanlıurfa 2,121 0.88% 72 Bitlis 420 0.17% 32 Edirne 2,109 0.88% 73 Karaman 399 0.17% 33 Düzce 2,089 0.87% 74 Artvin 349 0.15% 34 Ordu 1,958 0.82% 75 Iğdır 344 0.14% 35 Kahramanmaraş 1,928 0.80% 76 Kilis 335 0.14% 36 Giresun 1,925 0.80% 77 Hakkari 255 0.11% 37 Malatya 1,868 0.78% 78 Şırnak 250 0.10% 38 Elazığ 1,774 0.74% 79 Ardahan 247 0.10% 39 Sivas 1,685 0.70% 80 Tunceli 226 0.09% 40 Uşak 1,660 0.69% 81 Kars 107 0.04% Kaynak: Türkiye Futbol Federasyonu, Sıralama faal amatör futbolcu sayısına göre yapılmıştır. Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi Samsun 2009/2010 sezonu itibariyle faal amatör futbolcu sayısı bakımından 3,747 futbolcu ile %1.56 paya sahip ve 18. Sırada yer almaktadır. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 242

KULÜP SAYILARI (08.08.2011) Sn İl Adı Askeri İhtisas Müessese Okul Spor Toplam Sn İl Adı Askeri İhtisas Müessese Okul Spor Toplam Kulübü Kulübü Türkiye 11 591 1,199 1,416 7,575 10,792 1 İstanbul 3 64 35 337 1068 1,507 41 Edirne 6 6 8 53 73 2 Ankara 2 9 80 20 674 785 42 Osmaniye 2 5 12 53 72 3 İzmir 3 68 51 18 442 582 43 Elazığ 6 16 6 43 71 4 Bursa 1 12 5 23 338 379 44 Giresun 15 10 45 70 5 Antalya 34 9 23 241 307 45 Kastamonu 5 21 6 37 69 6 Kocaeli 14 39 16 228 297 46 Sinop 3 12 15 35 65 7 Adana 35 20 13 194 262 47 Karabük 1 12 25 26 64 8 Manisa 18 42 33 151 244 48 İğdır 2 28 33 63 Samsun 22 29 68 123 242 49 Nevşehir 3 8 12 40 63 9 Samsun (%) 3.7% 2.4% 4.8% 1.6% 2.2% 50 Erzincan 5 22 5 30 62 10 Mersin 12 26 21 172 231 51 Kahramanmaraş 1 2 5 53 61 11 Aydın 9 31 14 152 206 52 Niğde 1 8 17 33 59 12 Balıkesir 1 22 31 7 138 199 53 Çorum 2 13 9 34 58 13 Sakarya 10 10 179 199 54 Tokat 1 12 8 37 58 14 Trabzon 8 9 5 156 178 55 Artvin 2 6 7 40 55 15 Muğla 10 24 15 125 174 56 Kırşehir 2 4 9 40 55 16 Gaziantep 6 1 10 146 163 57 Muş 6 6 43 55 17 Zonguldak 14 20 15 107 156 58 Yozgat 2 21 6 24 53 18 Hatay 2 28 7 118 155 59 Aksaray 1 12 13 26 52 19 Konya 7 29 8 110 154 60 Amasya 3 12 7 30 52 20 Eskişehir 1 5 28 18 97 149 61 Batman 3 15 33 51 21 Kütahya 5 28 15 101 149 62 Karaman 3 9 16 22 50 22 Kayseri 4 19 17 102 142 63 Bolu 3 7 6 32 48 23 Van 4 13 79 44 140 64 Burdur 2 10 11 25 48 24 Tekirdağ 9 10 11 106 136 65 Bilecik 5 11 1 29 46 25 Çanakkale 5 10 12 101 128 66 Bitlis 4 6 35 45 26 Uşak 4 12 23 85 124 67 Düzce 1 5 39 45 27 Malatya 8 16 7 87 118 68 Kars 11 10 4 20 45 28 Erzurum 26 22 6 59 113 69 Hakkari 1 5 19 18 43 29 Ordu 5 15 12 77 109 70 Bingöl 7 6 28 41 30 Rize 12 10 27 60 109 71 Bayburt 2 7 16 15 40 31 Adıyaman 3 14 35 53 105 72 Ağrı 10 4 25 39 32 Afyonkarahisar 3 24 26 46 99 73 Bartın 2 6 4 26 38 33 Denizli 11 8 7 73 99 74 Mardin 2 36 38 34 Diyarbakır 17 11 69 97 75 Çankırı 18 8 11 37 35 Sivas 5 29 8 55 97 76 Gümüşhane 7 9 18 34 36 İsparta 5 14 21 52 92 77 Kilis 7 9 17 33 37 Yalova 3 4 6 77 90 78 Tunceli 5 7 12 6 30 38 Kırklareli 5 6 4 68 83 79 Siirt 9 14 23 39 Kırıkkale 4 18 33 26 81 80 Ardahan 16 16 40 Şanlıurfa 9 18 7 46 80 81 Şırnak 2 1 9 12 Kaynak: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Raporun Alındığı Tarih :08.08.2011, Sıralama toplam sayıya göredir. Grafikler: Samsun TSO Yukarıdaki tablo ve grafiklerden görüldüğü gibi Samsun spor kulübü sayısı bakımından toplam 242 kulup ve %2.2 pay ile 9. Sırada yer almaktadır. Kulüplerin türlerine göre dağılımına baktığımızda %50.8 i spor, %9.1 i ihtisas, %12 si müessese, %28.1 de okul türündedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 243

İLLERE GÖRE SPORCU SAYISI (08.08.2011) SN BÖLGE S.G.M. T.F.F. M.E.B. Toplam SN BÖLGE S.G.M. T.F.F. M.E.B. Toplam TÜRKİYE 1,825,137 543,451 406,428 2,775,016 1 İSTANBUL 228,459 71,150 24,127 323,736 41 SİNOP 14,626 4,488 2,790 21,904 2 ANKARA 107,177 24,360 15,833 147,370 42 TOKAT 11,903 3,469 6,434 21,806 3 İZMİR 95,926 19,796 11,135 126,857 43 AMASYA 15,729 1,588 3,656 20,973 4 BURSA 73,377 18,926 15,328 107,631 44 KIRIKKALE 16,917 1,568 1,441 19,926 5 ANTALYA 67,879 19,864 17,500 105,243 45 RİZE 10,179 6,395 3,203 19,777 6 KOCAELİ 55,420 16,586 10,362 82,368 46 ISPARTA 14,578 2,037 2,912 19,527 7 ADANA 52,456 9,279 10,990 72,725 47 AĞRI 13,435 4,757 889 19,081 8 MERSİN 48,730 9,347 9,637 67,714 48 NEVŞEHİR 14,157 1,582 3,337 19,076 9 KAYSERİ 42,288 17,524 7,208 67,020 49 NİĞDE 10,553 2,864 3,374 16,791 10 SAMSUN 28,540 20,462 10,650 59,652 50 KIRŞEHİR 11,853 2,658 2,231 16,742 SAMSUN (%) 1.56% 3.77% 2.62% 2.15% 51 BATMAN 8,822 5,859 1,886 16,567 11 KONYA 38,451 6,236 13,231 57,918 52 UŞAK 9,874 1,980 4,134 15,988 12 MANİSA 37,800 7,194 9,455 54,449 53 BOLU 11,557 1,747 2,544 15,848 13 BALIKESİR 25,838 18,364 7,998 52,200 54 ERZİNCAN 10,127 3,211 2,508 15,846 14 GAZİANTEP 33,737 4,691 7,911 46,339 55 SİİRT 10,286 2,905 2,083 15,274 15 ESKİŞEHİR 33,224 5,419 6,448 45,091 56 EDİRNE 11,337 3,159 726 15,222 16 HATAY 27,590 6,384 8,621 42,595 57 KASTAMONU 10,331 1,248 3,370 14,949 17 ERZURUM 27,518 11,847 2,998 42,363 58 AKSARAY 8,749 4,435 1,635 14,819 18 MALATYA 25,465 11,335 5,068 41,868 59 BURDUR 9,707 1,468 3,595 14,770 19 DENİZLİ 26,244 6,362 7,716 40,322 60 KIRKLARELİ 8,496 2,857 3,061 14,414 20 AYDIN 24,502 6,584 8,659 39,745 61 KARAMAN 9,902 1,342 3,046 14,290 21 DİYARBAKIR 22,975 12,553 4,141 39,669 62 ARTVİN 10,670 1,402 1,785 13,857 22 MUĞLA 25,294 5,572 7,723 38,589 63 BİNGÖL 7,529 4,634 1,686 13,849 23 TRABZON 18,949 12,937 6,164 38,050 64 ŞIRNAK 6,837 4,934 2,019 13,790 24 SAKARYA 15,629 11,703 7,099 34,431 65 MUŞ 6,818 5,154 1,580 13,552 25 KAHRAMANMARAŞ 21,737 5,404 5,281 32,422 66 KARABÜK 8,514 1,691 2,547 12,752 26 ADIYAMAN 18,051 9,594 4,154 31,799 67 YALOVA 7,042 3,542 2,056 12,640 27 ORDU 17,449 7,596 5,204 30,249 68 HAKKARİ 9,127 1,439 1,971 12,537 28 ÇORUM 18,387 5,904 3,723 28,014 69 BİTLİS 7,773 2,341 1,986 12,100 29 AFYONKARAHİSAR 17,728 5,284 4,771 27,783 70 DÜZCE 4,951 2,579 4,042 11,572 30 SİVAS 18,348 4,033 4,882 27,263 71 IĞDIR 6,886 2,425 2,185 11,496 31 KÜTAHYA 12,236 8,235 6,092 26,563 72 BARTIN 7,640 1,132 2,455 11,227 32 TEKİRDAĞ 17,057 4,011 4,721 25,789 73 YOZGAT 7,889 1,187 2,136 11,212 33 ZONGULDAK 14,498 4,629 6,368 25,495 74 ÇANKIRI 8,165 1,212 1,551 10,928 34 MARDİN 17,681 2,839 3,425 23,945 75 BİLECİK 6,581 1,318 2,938 10,837 35 ÇANAKKALE 16,413 3,446 4,041 23,900 76 KARS 7,039 1,522 1,147 9,708 36 VAN 16,160 3,909 3,379 23,448 77 BAYBURT 4,293 3,599 1,224 9,116 37 OSMANİYE 17,382 1,336 4,607 23,325 78 GÜMÜŞHANE 4,904 1,832 1,422 8,158 38 ŞANLIURFA 10,419 6,235 5,750 22,404 79 KİLİS 5,964 374 1,486 7,824 39 ELAZIĞ 13,701 5,288 3,373 22,362 80 TUNCELİ 6,231 340 1,007 7,578 40 GİRESUN 12,492 6,190 3,678 22,360 81 ARDAHAN 3,959 769 899 5,627 Kaynak: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Raporun Alındığı Tarih:08.08.2011, Sıralama toplam sporcu sayısına göredir. Grafikler: Samsun TSO Yukarıdaki tablo ve grafiklerden görüldüğü gibi Samsun sporcu sayısı bakımından toplam 59,652 sporcu ve %2.15 pay ile 10. Sırada yer almaktadır. Sporcuların kurumlara dağılımına baktığımızda %48 i Spor Genel Müdürlüğü, %34 ü Türkiye Futbol Federasyonu, %18 i de Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindedir. İKTİSADİ RAPOR 2011, SAMSUN 244