KAZAKİSTAN - AZERBAYCAN ELEKTRİK-ELEKTRONİK SEKTÖREL TİCARET HEYETİ DEĞERLENDİRME RAPORU Ülkemiz ile Kazakistan ve Azerbaycan arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesi amacıyla 25 Ekim - 31 Ekim 2014 tarihleri arasında EKONOMİ BAKANLIĞI koordinatörlüğünde, Türkiye İhracatçılar Meclisi işbirliği ve Elektrik-Elektronik ve Hizmet İhracatçıları Birliği organizasyonuyla Kazakistan ve Azerbaycan pazarı elektrik sektörüne yönelik olarak 19 üye firmamızdan 25 temsilcinin katılımıyla bir ticaret heyeti programı gerçekleştirilmiştir. Yapılan ikili görüşmelerde Türk firmaları Kazakistan da 61, Azerbaycan da ise 70 muhatap firma ile görüşme yaparak Kazakistan ve Azerbaycan pazarını tanıma fırsatı ile birlikte hedef pazarlarındaki potansiyeli değerlendirme şansı da bulmuşlardır. Ayrıca Türk firmaları heyetin düzenlendiği her iki ülkede de önemli kuruluşlarla görüştürülerek önümüzdeki yıllarda bölgede faaliyete geçirilmesi planlan projelerle ilgili bilgi almışlar ve bu projelerde Türk firmalarının olası rolleri hakkında bilgi alınmıştır. Almatı - KAZAKİSTAN 26.10.2014 Organizasyonun ilk günü olan Cumartesi saat 20.40'da İstanbul'dan Azerbaycan a uçakla hareket edilmiştir. Heyetimiz pazar günü Almatı şehrine ulaşmış ve Rixos Otel'e yerleşmiştir. Akşama kadar serbest zaman olarak değerlendirilmiş ve daha sonra tüm katılımcı firmalar, Yönetim Kurulu üyelerimiz ve Almatı Ticaret Ataşesi Derviş Ender ÖZTÜRK ve Osman ELGÜN ün katılımıyla akşam yemeği düzenlenmiştir. Almatı - KAZAKİSTAN 27.10.2014 Heyetimizin Almatı'daki üçüncü günü Rixos Otel'de gerçekleştirilen ikili iş görüşmelerine ayrılmıştır. T.C. Almatı Başkonsolosu Sayın Suphi ATAN, T.C. Almatı Ticaret Müşaviri Sayın Derviş Ender Öztürk, Birliğimiz Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Kemal EBİÇLİOĞLU,Birliğimiz Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Güven UÇKAN, Yönetim Kurulu üyelerimiz Atilla EREN ve Selahattin ESİM'in katılımlarıyla birlikte, Sayın Fatih Kemal Ebiçlioğlu Türkiye'nin 2023 vizyonunu ve bu vizyonda Elektrik Elektronik ve Hizmet İhracatçı Birlikleri'nin misyonunu ve Kazakistan ın Türk iş adamları için önemini vurgulamışlardır. 1
Basın konferansının ardından ikili iş görüşmeleri başlamış ve İkili iş görüşmeleri için Kazakistan firmalarından ithalat hacmi en yüksek olan firmalar ile Türk firmalarının iş birliği yapabileceklerini düşündükleri ve özellikle görüşmek istedikleri Kazakistan firmaları da davet edilmiştir. Yapılan ikili görüşmelerde Türk firmaları Kazakistan pazarını tanıma fırsatı ile birlikte hedef pazarlarındaki potansiyeli değerlendirme şansı bularak, karşılıklı ticaret imkanları hakkında Kazak işadamlarıyla görüşmüşlerdir. Görüşmelere Kazakistan da Kazak Telecom, Almatı Energy Company (AJK), Kazakhstan Electricity Grid Operating Company KEGOC) gibi ülke de söz sahibi kamu kuruluşları da görüşmelerimize katılmıştır. Heyetimize katılan firmalarımız ikili iş görüşmelerine gelen Kazak firmaların Türk ürünleriyle çok yakından ilgilendiklerini ve iş birliğine hazır olduklarını belirtmişlerdir. Görüşmeler saat 17.00 a kadar sürmüştür. Almatı - KAZAKİSTAN 28.10.2014 Heyet programımızın 4. günü öğlene kadar Atakent Exhibition Center da 13. kez düzenlenmekte olan fuar, 150 firmanın ürünlerini sergilediği uluslararası bir fuar olan Kazakhstan International Energy, 2
Electrical Equipment and Machine Building Exhibition and Forum of Power Engineers fuarı ziyaretinde bulunulmuştur. Öğleden sonra 6 firmamız ile Almatı Energy Company (AJK) ziyaret edilmiş, diğer firmalarımızın ise heyet öncesi ve ikili görüşmeler sırasında randevulaştıkları firmalar ile görüşmeler yapmıştır. Firmalarımız Kazak firmaları yerlerinde ziyaret etme imkanı bularak söz konusu firmalarla ticaret yapabilme potansiyellerini daha yakından ve net şekilde görme imkanı elde etmişlerdir. 3
Bakü - AZERBAYCAN 29.10.2014 Heyet programımızın 4. günü olan Çarşamba günü 10:50 uçağı ile Kazakistan dan Azerbaycan a geçilmiştir. Çarşamba akşamı Fairmont Bakü Otel de Bakü Büyükelçimiz Alper COŞKUN un davetiyle Yönetim Kurulumuz, tüm firma temsilcilerimiz ile Cumhuriyet Bayramı resepsiyonuna iştirak edilmiştir. Bakü - AZERBAYCAN 30.10.2014 30 Ekim Perşembe günü saat 10.00 da program, Birliğimiz Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Fatih Kemal EBİÇLİOĞLU ülkemizin ekonomik hedefleri, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ticaret hacmi hakkında yaptığı konuşma ve iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine yönelik temennilerini iletmeleri ile başlamıştır. Daha sonra sırasıyla Bakü Büyükelçimiz Sayın Alper COŞKUN, Azerbaycan Ekonomi ve Sanayi Bakan Yardımcısı Sayın Sahib Məmmədov ve Azerbaycan Sahibkarlar Teşkilatı Milli Konferasyonu Başkanı Sayın İltimas Məmmədov un konuşmaları sonrası ikili görüşmeler başlamıştır. Azerenergy, State Oil Company of Azerbaijan Republic (SOCAR) gibi kamu kuruluşlarının da iştirak ettiği görüşmeler 17:00 a kadar devam etmiştir. 4
Bakü - AZERBAYCAN 31.10.2014 Heyetimizin son günü 7 firmamız ile Azerbaycan ın en büyük elektrik üreticisi olan Azerenerji şirketini yerinde ziyaret ederek temaslarda bulunulmuştur. Firmalarımız, ürünlerini tanıtmış olup, iki kardeş ülkenin iş birliği yaparak, ortak bir yol izleyebilmesi konusunda bilgi alış verişinde bulunulmuştur. 5
Diğer firmalar ise ikili iş görüşmelerinde tanıştıkları ve kendi araştırmaları neticesinde tespit ettikleri firmalarla görüşmelerini gerçekleştirmiştir. Saat 17.30 da otelden ayrılarak havalimanına geçilmiş ve 20.35 uçağı ile İstanbul a hareket edilmiştir. DEĞERLENDİRME TET (Elektrik Elektronik ve Hizmet İhracatçıları Birliği) tarafından 2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği tebliği çerçevesinde Ekonomi Bakanlığı nın desteği ile 25-31 Ekim 2014 tarihleri arasında sektörde faaliyet gösteren 19 firma ve ilgili firmaların 25 temsilcisi ile birlikte Kazakistan ve Azerbaycan a yönelik Sektörel Ticaret Heyeti katılımcılarımızın yeni pazarlar tanıması ve yeni ticari ilişkiler kurması açısından son derece faydalı olmuştur. Her iki ülke için de gerek kültürel değerlerin benzerliği ve kardeş ülke değerlendirmelerinin yapılması, gerekse ülkemize olan olumlu bakış açısı ile birlikte her iki ülkede de ülkemiz firmaları ile çalışmaktan mutluluk duyulacağı belirtilmiş, başka bir ülke ihracatçısı yerine ülkemizin kolaylıkla seçileceği vurgulanmıştır. Bununla birlikte, firmalarımıza, tüm masrafları söz konusu ülkeler tarafından karşılanması suretiyle personel gönderilebileceği, firmalarımızdan personellerini eğitmelerini istemeleri işbirliği konusundaki tutumlarının açık bir göstergesi olmuştur. Bu bağlamda ihracatçı üye firmalarımızın Kazakistan ve Azerbaycan a yönelik gerçekleştirdiği heyette ihracatın arttırılması, firmalar arasında yeni iş bağlantılarının kurulması ve Kazakistan ve Azerbaycan pazarında Türk firmalarının bilinilirliğinin arttırılması konularında ilerleyen günlerde de olumlu sonuçların gelmesi beklenmektedir. Her bir Türk firmasının üretim ve satış profilinin iyi değerlendirilmesi, ikili iş görüşmelerine katılım gösteren Kazakistan ve Azerbaycanlı firmaların doğru muhataplar olmasına vesile olmuştur. Üretimin fevkalade kısıtlı olduğu bu iki ülkede de şirketlerimizin ihracat bağlantıları yapabilecekleri ve bu ilişkileri de zaman içinde potansiyelin değerlendirebileceği gözlemlenmiştir. Her iki ülke de, kendi ölçeklerinde ciddi ekonomik büyüme trendi göstermektedirler. 6