Mayıs - Haziran 2015 ISSN 1307-3591 Say :13 Mitsubishi Electric ten Geleceğe Yönelik Fabrikalar için Nesnelerin İnterneti (IOT) Teknolojisine Dayalı Fabrika Kontrolörü e-f@ctory Enelsan dan Elektromanyetik debimetreler PcVue Scada 11.1 Hymod, piyasanın ilk hidrolik şebeke dengeleme modu lu Emniyet kapısı izleme daha esnek hale geliyor ARI-Predu Direkt Tesirli Basınç Du şu ru cu nu n Kullanım Avantajları Yeni Eplan Su ru mu 2.5 Sunuluyor Pulse sayısı ayarlanabilir Enkoder Mitsubishi Electric'ten Yenilikçi Servo Teknolojisi Otomasyon Sektörünün Ürün Tanıtım Dergisi
İÇİNDEKİLER ewon Amerika Rockwell Automation Encompass Üru n Referans Programına dahil edildi 3 Enelsan dan Elektromanyetik debimetreler 4 PcVue Scada 11.1 5 ARI-Predu Direkt Tesirli Basınç Du şu ru cu nu n Kullanım Avantajları 6 Emniyet kapısı izleme daha esnek hale geliyor 9 Mitsubishi Electric'ten Gelişmiş gu venlik,verimlilik ve enerji tasarrufu için Yenilikçi Servo Teknolojisi 10 Oriola Ab Rockwell Automatıon ın Logix Mimarisi Sayesinde Çevresel Kontrol Çözu mu nde Devrim Yaptı 12 2015 yılında Sertifikalı Makine Emniyeti Uzmanı Olun! 16 Yeni Eplan Su ru mu 2.5 Sunuluyor 17 TQK Dik Açılı Hassas Planet Dişli Kutularıyla Üst Du zey Performans 19 Hymod, piyasanın ilk hidrolik şebeke dengeleme modu lu 20 Mitsubishi Electric ten Geleceğe Yönelik Fabrikalar için Nesnelerin İnterneti (IOT) Teknolojisine Dayalı Fabrika Kontrolöru e-f@ctory 22 Yeni seri PSENcode Slim, ince tasarım kodlu emniyet şalterleri 24 Pulse sayısı ayarlanabilir Enkoder 27 PROFINET 2.31 için onaylanan Anybus CompactCom 40 serisi 28 SpiroGrooving - sızdırmazlık halkası kanalı işlemede çığır açan çözu m 29 The Connected Enterprise Genel Bir Bakış 30 IXXAT INpact ile bilgisayarınızı her tu rlu endu striyel Ethernet ağına bağlayın 32 Web Server Multiprotocol I/O Modu ller 33 M-Bus ölçu m cihazlarınız Modbus-TCP ile iletişimde olsun 34 Nachi Cu ruf Temizleme Robot Uygulaması 35 Gripping Systems Kompakt, elektrikli Döner Modu l-tutucu 36 Tu rkiye de u retilen PLC ile port yönlendirmeden internetten uzak bağlantı imkanı 37 Brady'nin az duman salan halojensiz kablo makaronları, tahliyeler sırasında gu venliği artırır 38 Tandem Takım Tezgahları ndan ihtiyaca göre uyarlanabilen Kitagawa divizörler 39 Künye Ahmet Pelit Sorumlu Yaz şleri Müdürü Selver Pelit Yay n Dan şman Vedat Gökçe Yönetici Asistanı Ali Birim Reklam Grubu Ebru Seyfi Emel Şenyüz Fahriye Ziyade Muhammet Hasan Alemdar Haz rl k&tasar m AjansMik Ltd. fiti. Grafik Tasar m Mehmet Can Pelit Abone Sorumlusu Başak Pelit Bask fian Ofset Hamidiye Mah. Anadolu Cad. No:50 Ka thane - stanbul Tel:0212 289 24 24 Yay n Türü Yerel-Süreli Yay n Da t m Kargo Yönetim Merkezi AjansMik Ltd. fiti. Perpa Ticaret Merkezi B. Blok Kat.11 No: 1928 Okmeydan - fiiflli 34384 stanbul - Turkey Tel: +90 212 222 93 71 (pbx) +90 212 320 80 32-33 Fax: +90 212 222 93 74 Al man ya Tem sil ci si EISENACHER MEDIEN WELCKERSTR.22 D-53113 BONN Phone: +49 0228 24 99 860 Fax: +49 0228 65 00 76 e-mail:info@eisenacher-medien.de Tayvan Tem sil ci si Ringier Trade Media Ltd. 9F-2, No. 200, Zhongming Rd., North District, Taichung 404, Taiwan Tel: +886 4 2329 7318 info@ringier.com.hk www.otomasyonrehberi.com info@otomasyonrehberi.com Otomasyon Rehberi Mayıs-Haziran 2015/3 Fiyat : 10 TL KDV Dahil ki ayda bir yay nlan r ISSN 1303-6378 Otomasyon Rehberi Bask Yeri ve Tarihi: stanbul - 5 Haziran 2015 Dergimizde yay nlanan yaz lardaki görüfller yazarlara, reklamlardaki sorumluluk reklam verene aittir. Otomasyon Rehberi Dergisindeki yaz ve foto raflar izinsiz kullan lamaz. 2 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
ewon Amerika Rockwell Automation Encompass Ürün Referans Programına dahil edildi ewon un ödül kazanan yenilikçi donanımı ile ücretsiz Talk2M tamamlayıcı yazılımı dünya genelinde 3 Milyonun üzerinde uzak PLC bağlantısı sağladı Pittsburgh, Pensilvanya - Pittsburgh ABD merkezli Belçika şirketi ewon, Rockwell Automation PartnerNetwork programında EncompassTM Amerika Ürün Ortağı olarak belirlendi. Şirket daha önce Encompass Avrupa Ortak Ağının bir üyesiydi. Encompass Ürün Ortaklığı üzerinden müşteriler, hızlı bir şekilde uygulama zorluklarını en iyi çözen tamamlayıcı ürünler bulabiliyor. Bu ürünler Rockwell Automation kurulumlarını genişleten ve geliştiren kritik bileşenler veya bağlantı çözümleridir. Encompass Ortağı olarak ewon otomasyon ekipmanlarına uzaktan erişim sağlayan benzersiz bir çözüm sunuyor. ewon ile makine üreticileri ve sistem entegratörleri makine PLC ve HMI'larına uzaktan erişebilir ve pahalı sahada servis vermek zorunluluğundan kaçınarak sorunları ofislerinin konforunda giderebilirler. ewon'un sunduğu sahadaki otomasyon ürünleri ile uzaktan bağlantı, müşterilerin tanımıyla kolay, hızlı ve sorunsuz şekilde gerçekleşir. Güvenlik duvarları ile sorunları önleyen ve VPN sistemlerinde değişiklik yapma gereğini ortadan kaldıran eşsiz bir güvenlik sistemi kullanan ewon, OEM'ler, makine üreticileri ve sistem entegratörlerinin normalde yaşanan sorunlar olmadan programlanabilir lojik kontrolör, sürücü, hareket sistemleri ve HMI'lara uzaktan erişebilmesini sağlar. Kuzey Amerika ewon Genel Müdürü Dominique Blanc: Müşteriler güvenli VPN Talk2M Free hizmetinin yanı sıra kolay yapılandırmanın keyfini çıkarıyor, bu nedenle ewon çözümü çok başarılı. www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 3
Enelsan dan Elektromanyetik debimetreler Elektromanyetik debimetreler, en küçüğünden en büyüğüne kadar pek çok endüstriyel kurumda ihtiyaç duyulan akış ölçüm cihazlarıdır. Gerek üretim miktarını gerekse de atık madde miktarını ölçmede kullanılırlar. Bu yönleriyle son derece gerekli hatta mecburi işleve sahiptirler. Fonksiyon açısından çoğu zaman su sayaçlarıyla kıyaslansalar da elektromanyetik debimetrelerin su sayaçlarındaki gibi tıkanma, kırılma gibi dezavantajları yoktur. Ölçüm ve kontrol alanları, sayaçlara nazaran çok daha büyük ölçekli sanayi tesisleridir. Dijital sistemler yardımıyla sürekli kalibre edildikleri için yanılma payları çok düşüktür. Türkiye deki tek yerli üreticisinin Enelsan olduğu bu ürünler, Faraday ın indüksiyon kanununa göre çalışır. Ölçümü yapılmak istenen kesitteki akış miktarını elde etmemizi sağlarlar. Düz ve ters yönde okuma yetenekleri ve kendi kendilerini muayene etme fonksiyonları vardır. Gösterge ve programlama seçenekleri, kullanıcıya İngilizce ve Türkçe kullanım imkanı sunar. Enelsan mühendislerinin Türkiye şartlarına göre optimize ettiği bu debimetreler, programlanabilen düşük frekans kare dalga manyetik alan uyarımı ile yüksek okuma kararlılığı ve düşük enerji tüketimi sağlar. petrol endüstrisi, kimya endüstrisi, kağıt endüstrisi, ilaç ve kozmetik endüstrisi, maden ve enerji endüstrisi, metalürji endüstrisi, makine üretimi ve gıda-içecek endüstrisi gibi sektörlerde; içme suyu dağıtım çözümleri, atık su sayımı, arıtma ve faturalandırma, sızıntı, kaçak tespiti gibi hizmetler sunar. Enelsan ın çeşitli modelleri üzerindeki AR-GE çalışmalarına devam ettiği elektromanyetik debimetreler 4 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
PcVue Scada 11.1 Dağıtılmış varlıkların ve IP ağlarının görüntülenmesine ve kontrol edilmesine yönelik yenilikçi özellikler PcVue 11.1 ürünü ARC Informatique tarafından üretilen PcVue SCADA çözümünün son sürümüdür. Ürün artık coğrafi olarak dağıtılmış varlıkların ve IP ağ cihazlarının görüntülenmesi özelliğine de sahiptir. Yenilikçi tasarımı, güçlü veri analizi araçlarıyla operatör verimliliğini ve gelişmiş konfigürasyon otomasyonuyla ise geliştirici üretkenliğini artırır. GIS karar verme sürecinin tümleşik bir bileşeni olan GEO Harita Kontrolü Google ve Microsoft gibi popüler haritalandırma hizmetlerinden canlı ve interaktif haritalar sağlar. Haritalar interaktif ve dinamiktir, çevrimdışı ve çevrimiçi harita erişimini destekler. Animasyonlar, ve gerçek zamanlı varlık durumunun ve alarmların gösterilmesi dahil olmak üzere PcVue grafik objeleri (Semboller) işaretçi olarak kullanılabilir. Harita Kontrol konfigürasyonunu yapmak için herhangi bir komut dizisi veya programlama gerekmez. PcVue'nün haberleşme sürücü paketi CIMWay, IP ağlarında cihazların görüntülenmesi ve kontrolü için SNMP'yi destekleyecek şekilde genişletildi. Ürüne dahil olan bu özellik yalnızca PcVue uygulamalarının ağ üzerindeki bağlantı kalitesini görüntülemelerine olanak sağlamakla kalmıyor, giderek daha fazla sayıda IED'lere ve IP ara yüzüne sahip diğer ekipmanlara da erişim sağlıyor. Büyük IP ağlarının optimizasyonu dikkate alınarak tasarlanan PcVue SNMP çözümü, büyümekte olan Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IoIT) uygulamasını destekliyor. Operatör karar verme desteği için Veri Analizi modern bir SCADA uygulamasında artan bir gerekliliktir. PcVue 11.1 güçlü analiz yeterliliğine sahiptir ve operatörler bir kaç tıklamayla gerçek zamanlı modtan analiz moduna geçebilir ve tekrar geri dönebilirler. Bunun neticesindeki görselleştirme işlemi, pano KPI ekranlarıyla veya korelasyon ve istatistik analizi için güçlü yeni X-Y grafik kontrolüyle yapılabilir. BACnet Planlama, ve otomatik konfigürasyona yönelik BACnet ve TwinCAT - Beckhoff için yeni SMART Jeneratörlere yapılan iyileştirmeler, PcVue 11.1 ile PcVue Çözümlerine yapılan iyileştirmelerden ve bir çok yeni özelliklerden sadece bir kaçı. Diğer eklemeler de kayda değer: yeni bir lisans yardımcı programının uygulanması, lisans yönetimi için emsalsiz bir araç, DNP3, bize ait DNV Kema onaylı IEC 61850, IEC 60870-5- 104, vb. gibi Enerji yönetimine yönelik iyileştirilmiş istemci sürücüleri. SCADA yatırımınızı muhafaza etmek ve uzun ömürlü olmasını sağlamak için PcVue 20 yıldır geriye dönük uyumluluk desteğini sürdürmektedir. Bu yeni sürüm sanal ortamlar dahil en yeni teknolojilerle (Windows 8.1, Microsoft SQL Server 2014 vb.) uyumludur. www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 5
ARI-Predu Direkt Tesirli Basınç Düşürücünün Kullanım Avantajları Standart olarak müşterilermize ARI-Predu ürünümüzü; komple aktüatörlü vana, aktüatör ile denge kabı arası bağlantı için paslanmaz çelik hortum, denge kabı, iğne vana, destek için dirsekli nipelli boru, bağlantı parçaları ve akış kısıtlayıcı içeren bir paket şeklinde sunuyoruz. Akış kısıtlayıcı, aktüatörün daha hızlı tepki vermesi isteniyorsa kullanılabilir. Eğer ARI-Predu ile uygun bir akışkan ile çalışılıyorsa, nbr diyafram kullanılıyorsa ve akışkan sıcaklığı 100 C yi aşmıyorsa denge kabı kullanımına gerek yoktur. Aktüatör içinde kullanılan diyafram malzemesi tiplerine ve çalışma sıcaklığı aralıklarına ürüne ait veri sayfasından ulaşabilirsiniz. Diyafram ve denge körüğü ile harici enerjiye ihtiyaç duymadan kendiliğinden çalışan ve hassas basınç kontrolü yapan basınç düşürücü; bir kere ayar yapıldıktan giriş basıncı sonradan değiştirilse de ayarlanan çıkış basıncını sağlar. Kolonsuz tasarıma sahip gövde yapısı; aktüatör, denge kabı veya kontrol hattındaki arızalarda basınç düşürücüyü yerinden sökmeden çok hızlı bir şekilde değişim ve tamir imkanı sunar. Benzer rakip firma ürünlerinde bu tür durumlarda tamir ve bakım işlemleri için hattı kesip vanayı yerinden sökmeniz ve atölyenizde bu işlemleri yapmanız gerekir. Bu ciddi anlamda zaman ve para kaybı demektir. Ne yazık ki Türkiye de basınç düşümü için tesislerde basınç düşürme istasyonu kurulmamaktadır. Genellikle sadece öncesinde bir globe vana devamında bir pislik tutucu, bir basınç düşürücü ve son olarak bir globe vana montajı ile tesisat sonlandırılmaktadır. Eğer buhar kazanından uzak bir basınç düşürme istasyonuna sahipseniz seperatör eklemenizi tavsiye ederiz. Bu şekilde doymuş buharı yani ıslak olmayan buharı basınç düşürücüye ve buharı tüketecek olan sisteme vermiş olursunuz. Seperatör altındaki buhar kapanı istasyonunda kullanmanız gereken bu- 6 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
Yukarıdaki resimde hazırlamış olduğumuz tasarımı inceleyebilirsiniz. har kapanı tipi kesinlikli şamandıralı olmalıdır. Özellikle ARI-Cona-S ve ARI-Cona-SC şamandıralı buhar kapanları; içlerinde pislik tutucu ve çek vana barındırması nedeniyle kapan istasyonunda ek olarak pislik tutucu ve çek vana kullanımına gerek yoktur. Aşağıda olabilecek sorunlar için ARI-Predu ile çözüm senaryoları sunulmuştur. Sorun-I: Denge kabı zarar görmüş ve/veya içindeki su azalmış Çözüm-I: Kontrol hattının üst kısmında dengeleme kabının üzerinde bulunan iğne vana kapatılır ve denge kabı üzerindeki dişli tapa gevşetilerek huni ile su doldurulur. Denge kabı zarar görmüşse aynı şekilde iğne vana kapatılarak dişi bağlantıya sahip denge kabı sökülerek yenisi ile değiştirilir. Sorun-II: Diyafram ve/veya aktüatör arızası Çözüm-II: Kontrol hattının üst kısmında dengeleme kabının üzerinde bulunan iğne vana kapatılır ve aktüatörün mile bağlı olduğu noktadaki quick(çabuk) kaplin uygun anahtar kullanılarak saatin tersi yönünden gevşetilir sonrasında elinizle kavradığınız aktüatör saat yönünün tersine çevrilerek sökülür. İsteniyorsa aktüatör açılarak içindeli diyafram, yay ve/veya diğer parçalar değiştirilebilir veya komple yeni aynı ayar sahasına sahip aktüatör hızlıca vanaya monte edilerek sistem hızlıca devreye alınabilir. Eğer çıkış basıncınız eskisi gibi kalacaksa yeniden ayar yapmazsınız. Görmüş olduğunuz gibi bu işlemler için ARI-Predu kullanıyorsanız vanayı komple yerinden sökmeye gerek yoktur. Sorun-III: Proseste değişiklik; çıkış basıncınızı farklı bir aralığa almanız gerektiği için aktüatör tipinin değişimi Çözüm-III: Kontrol hattının üst kısmında dengeleme kabının üzerinde bulunan iğne vana kapatılır ve aktüatörün mile bağlı olduğu noktadaki quick(çabuk) kaplin uygun anahtar kullanılarak saatin tersi yönünden gevşetilir sonrasında elinizle kavradığınız aktüatör saat yönünün tersine çevrilerek sökülür. Farklı tip aktüatör saat yönünde çevrilerek dişin sıkılması sağlanır ve uygun anahtar ile quick(çabuk) kaplin sıkılarak aktüatörün montajı tamamlanır. Sonrasında istediğiniz çıkış basıncı için aktüatör ayarının yapılması gerekir. Önemli Not: Diğer firmaların benzer ürünlerinde bunla- www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 7
Yukarıdaki resimde olması gereken basınç düşürme istasyonu tasarımını inceleyebilirsiniz. rı yerinde yapmanız mümkün değildir. Çünkü ürün üzerinde bunun için kolonsuz bir tasarım, iğne vana veya benzeri bir düzenek yoktur. Ayrıca kontrol hattı gövde üzerine delik açılarak doğrudan saplanmıştır. Bu tasarım özellikle buhar için hassas basınç düşümü konusunda sorunlara yol açabilir. Basınç düşürücüden sonra kontrol hattı ile denge kabının min. 1mt mesafe uzağa yerleştirilmiş olması gerekir. Bu konum özellikle buharın doymuş buhara dönüştüğü ve laminer akışı yakaladığı ve bunun sonucu olarak doğru basınç ölçümü yapılabilecek noktadır. Kullanım Alanları: Basınç düşürme istasyonları Çamaşırhaneler Gıda endüstrisi Kantin mutfağı Yem endüstrisi Ağaç-Orman endüstrisi Hastaneler Kauçuk endüstrisi Haddehaneler, pres tesisi Buhar üretimi ( Besi suyu tankı, basınç düşürme istasyonu) Merkezi ısıtma ağı Gemi inşa Isı transfer yağı sistemleri Dolum istasyonları (tanklar, kimya endüstrisi) Isıtma ve iklimlendirme Proses suyu tesisleri 8 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
Emniyet kapısı izleme daha esnek hale geliyor Emniyet kapısı sistemi PSENsgate: daha iyi esneklik için seçilebilir kontrol elemanlarına sahip yeni sistem tipleri. Emniyet kapısı sistemi PSENsgate, emniyetli kilit kontrol birimi ile güvenli emniyet kapısı izlemesi için kullanılabilir. Bunun bir sonucu olarak kişisel koruma ve işletme koruması için en yüksek kategoride PL e standardına ulaşılması mümkündür. Yüksek esneklikten elde edilen faydalar: Acil duruş veya kaçma anında kilit açma gibi fonksiyonlara ya da tuşlar, anahtar şalterleri, ışıklı tuşlar ve bölge durdurma gibi aksamlarla entegre olabilen isteğe bağlı kontrol elemanları sayesinde çok geniş bir sistem tipi aralığı. Kullanıma sistemlerle maliyetleri azaltın Kullanıma hazır sistemler sayesinde tüm emniyet fonksiyonları ve kontrol elemanları halihazırda entegre edilmiş durumdadır. Bu, projenin konfigüre edilmesi, tasarlanması ve monte edilmesi esnasında zamandan ve paradan tasarruf etmenizi sağlayacaktır. Sağlam tasarımı ve mekanik yük kapasitesi sayesinde emniyet kapısı sistemi PSENsgate, uzun bir servis ömrünü garanti etmektedir. Bir bakışta avantajlarınız: Entegre kontrol elemanları ve isteğe bağlı acil duruş fonksiyonlarını içeren eksiksiz sistem sayesinde montaj ve kablolama işlemleri için daha az efor sarf edersiniz Emniyet kapısı başına sadece bir anahtarla maksimum güvenlik: kişisel korunma ve işletmenin korunması için PL e'ye kadar Anahtar şalterleri, kısım durdurma ve acil durdurma gibi seçilebilir kontrol elemanları ve anahtarları aktif hale getiren bağlantı seçenekleri sayesinde daha iyi esneklik www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 9
Mitsubishi Electric'ten Gelişmiş güvenlik,verimlilik ve enerji tasarrufu için Yenilikçi Servo Teknolojisi MELSERVO MR-J4 serisi servo sürücüler ve ilişkili Mitsubishi Electric pozisyonlama üniteleri, basit hareket modülleri ve yüksek sınıf hareket kontrol sistemleri, makine üreticileri ve son kullanıcıların üretim güvenliğini ve verimliliğini artırmalarını sağlar. Yenilikçi ve Güçlü MR-J4 sürücü serisi geleceğin otomasyon ihtiyaçları için geliştirilmiştir. Mitsubishi Electric, mekanik ve elektronik sistemlerin uyumlu şekilde birlikte çalıştırılmalarına ilişkin zaman alan ve ayrıntılar içeren işlemleri en aza indirmek için çok sayıda yenilikçi ve kullanıcı dostu fonksiyona yer vermiştir. Sistem, Gerçek Zamanlı Otomatik Ayarlama ve Titreşim bastırma kontrolü sayesinde kendini hızla ve kolayca ayarlar. Bu fonksiyonlar hem devreye alma hem de işletme sırasında kullanılabilmekte ve böylelikle devreye alma ile parametrelerin belirlenmesi süreleri azaltılmaktadır. Sürücülerde aynı zamanda Kullanım Ömrü Teşhis Fonksiyonu özelliği de bulunur. Bu fonksiyon, tüm kullanım ömrü boyunca kondansatörler ve röleler gibi takılı bileşenlerin durum ve kalitelerini denetler, herhangi bir anormallik durumunda kullanıcı ve operatörü bilgilendirir. Bu gerçek anlamda arızaları ve kesinti sürelerini ortadan kaldırır. 10 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
Aynı zamanda mekanik sistem özellikleri de izlenir ve böylece sistem rezonansını önleyecek şekilde istenmeyen titreşim ve sürtünmeler denetlenir ve doğrudan bastırılır. Bu fonksiyon, yalnızca sürücü aktarma organlarındaki titreşimleri değil aynı zamanda takım kolunun ucundaki salınımları da bastırır. Standart olarak gelen mutlak enkoder 22 bit çözünürlüğe sahiptir. Bu ilerleme başına 4 milyondan fazla darbeye karşılık gelir. Sonuç, mükemmel gerçek çalışma özellikleri ve modern yüksek seviye makine performans gereksinimlerini fazlasıyla karşılayan maksimum pozisyonlama hassasiyeti ve işleme hızıdır. Öne Çıkan Özellikler Daha uygun maliyet, daha gelişmiş enerji verimliliği ile kabin alan kullanımı için tek, çift ve üç eksenli sürücüler. Tek bir ünite ile rotary motorların, lineer motorların ve doğrudan tahrik motorlarının çalıştırılabilmesi. Ürün Sınıfı Sürekli güvenlik EN 61800-5- 2 ye uygun STO (Safe Torque Off) ve SS1 (Safe Stop 1). SS2/SOS/SLS/SBC ve SSM seçenekleri bulunmaktadır. Ekonomik Standart MR-J4-A sürümü (analog/dijital/ darbe katarı) ve MRɱJ4-B sürümünün (SSCNETIII/H motion ağı) yanı sıra MR-J4 serisi için Mitsubishi Electric ilk kez iki ya da üç servo motorun çalışması için iki ek sürüm daha sunmaktadır. İkili ve üçlü eksen sürücüler (MRɱJ4W2B ve MR-J4W3B) karşılaştırıldığında üç tek sürücüden daha kompakt ve daha verimlidirler. Bunun bir sonucu olarak, makine üreticileri yalnızca elektrik panosundaki yerden değil değerli enerjiden de tasarruf etmekte ve aynı zamanda CO2 emisyonlarını da azaltmış olmaktadırlar. Esnek Motor Seçimi İşlevsellik ve esnekliğe ilişkin diğer bir vurgu da MR-J4 sürücüye farklı motorlar bağlanabilmesi olanağıdır. Servo sürücü, rahatlıkla ve kolayca rotary motorlar, lineer motorlar ve ayrıca doğrudan tahrikli motorlar ile kullanılabilir. Kullanıcı Dostu Yazılım MR Configurator2 programlama aracı, kullanışlı bir şekilde devreye alma ve teşhis işlemleri yapılmasına olanak sağlar. Kalibrasyon, izleme, teşhis, parametrelerin okunması, yazılması ve test işlemleri standart bir PC üzerinde kolayca yapılabilir. MR Configurator2 kararlı bir makine sistemi, optimum kontrol ve kısa ayar süreleri sağlar. www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 11
Oriola Ab Rockwell Automatıon ın Logix Mimarisi Sayesinde Çevresel Kontrol Çözümünde Devrim Yaptı Kennedy Otomasyon çok sayıda müşterisinin takdirini kazanan bir kontrol çözümü yaratmak için bir ilaç tesisinde güncel bir kontrol mimarisi geliştirmiştir. Arka Plan Oriola AB yaklaşık yüzde 40 lık pazar payıyla İsveç teki en büyük ikinci toptancı ilaç şirketidir. İlaç zincirlerinden oluşan şirketlere hizmet veren firma, Mölnlycke ve Enköping de iki lojistik merkeze sahiptir. Bütün ilaç dağıtımı Enköping sahasında yapılırken, merkezi depolama ve şirketin merkezi Mölnlycke de bulunmaktadır. İlaç dağıtımı ve merkezi depolamaya ilave olarak, Oriola ayrıca ilaç üreticilerine çeşitli katma değerli hizmetleri de sunmaktadır. Bu hizmetler arasında klinik denemeler için lojistik ve yönetim, yeniden paketleme ve İsveç ve Kuzey pazarları için bütün ilaç türleri için paketleme hizmetleri dahil, örnekleme ve saklama hizmetleri bulunmaktadır. Şirket 2010 dan beri dahili atıkları azaltmak ve daha fazla müşteri değeri yaratmak üzere sürekli gelişimin sürdürülebilir kültürünü oluşturmak için bir program üzerinde çalışmaktadır. Bütün şirkette uygulanan program müşteri memnuniyetini zenginleştirmek için iç süreçlerin nasıl sürekli geliştirileceğine odaklanmaktadır. Ayr Oriola, bu sürekli gelişmenin bir parçası olarak, sistemin çevresel kontrol çözümünün ulusal mevzuatın artan taleplerini karşılayacak ve müşterilerin daha hassas bir çevre kontrolü ve ilaç saklama sürecindeki bütün hususlar bağlamında veri izlenebilirliği taleplerini karşılayacak bir seviyeye yükseltilmesi gerektiğini fark etmiştir. Oriola, Rockwell Otomasyon un bir Sistem Entegratörü (Recognized System Integrator) ve ilaç endüstri için HVAC çözümlerinin ispatlanmış kayıtlarına sahip bir şirket olan Kennedy Automation AB ye başvurdu. Kennedy Otomasyon Rockwell Otomasyonun gelişmiş süreç ve kontrol ürünleriyle ve GxP prensiplerini kullanarak yeni bir kontrol alt yapısı geliştirdi. Talep Oriola daki Tesis Yöneticisi Jonas Larsson şöyle söylemektedir: Eski sistemi kullanarak kayıt işlerini yapmak zordu. Üç temel sorunumuz vardı. Birincisi sistem valide edilmemişti; müşterilerimiz valide edilmiş izleme sistemleri talep ediyor. Bu yüzden ya eski sistemi valide etmemiz ya da değiştirmemiz gerekiyordu. İkinci sorun ise 12 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
eski sistemin bir seri iletişim hattına kurulmuş ve bir döngü içine inşa edilmiş olmasıydı. Bu yüzden ne zaman bir şey eklesek veya çıkarsan istenmeyen değişikliklerin görülmesi riski bulunuyordu. Üçüncü ve son sorun ise çok fazla enerji kullanmamızdı. Kennedy Automation AB deki Baş Mühendis Liam Kennedy ise şöyle söylemektedir: Oriola nın eski çözümü daha önce hiç düzgün şekilde test edilmemiş ve belgelenmemiş bir SCADA sistemiydi. Bu sistem dahili kayıt tutuyordu ve yetkililer iki faktörü eleştiriyordu. Oriola bu sistemi yükseltmesi gerektiğini, var olan sistemin sorun ve sınırlandırmalar yarattığını biliyordu. Jonas şöyle devam etmektedir: Müşterilerimiz veri talep ediyordu ve bize bu veriyi bir butona basarak sağlayacak bir sistem gerekiyordu. Ayrıca değişken hızlı sürücüler ekleyerek sistemi daha akıllı hale getirdiğimizde enerji tasarrufu yapabileceğimizi gördük. Aslında farklı amaçlar için inşa edilen binaya çok fazla yerden hava giriyordu. Hava miktarını azaltıp, optimize edilmiş çevresel koşulları etkilemeden önemli enerji tasarrufları yapabileceğimizi anladık. Çözüm Liam çözümü şu şekilde açıklamaktadır: Çözüm üç fazı baz alıyordu. Birincisinde SCADA, alarm izleme, geçmiş veri kaydı, raporlama hizmetleri ve tabi ki müşteri sunucu işlemleri dahil hizmetler sağlayacak bir çözüm platformu kuruldu. Bunun için Rockwell Otomasyon dan FactoryTalk Historian SE, FactoryTalk VantagePoint ve FactoryTalk View SE kullanıldı. Bunu yapmak için şirket genelinde fiber optik bazında bir kontrol sistemleri ağı kuruldu ve bu ağ Rockwell Otomasyondan Stratix switchler kullanılarak bağlandı. Fiber optik bazlı ağın kullanılması ayrıca Oriola ya zaten valide edilmiş olan sistem parçalarını riske etmeden, fazlı eklentiler yapma imkanını verdi. İkinci faz normalde -22 C de çalışan soğutucu odalarındaki donduruculara kontrol sistemlerinin kurulmasıydı. Ürünler konulup, geri alındığı için soğutucu odalarının her ikisi de değişken soğutma yüklerine maruz kalıyordu. Bu kontrol sistemi soğutma gücünü düzenlemek için kullanılan kompresörleri kontrol etmek üzere birkaç Allen-Bradley PowerFlex değişken hızlı sürücü kullanıyordu. Son olarak, 490 sıcaklık ve nem sensöründen oluşan bir oda izleme sistemi kuruldu. Bu tam bir izleme, alarm ve raporlama imkanı sağladı. Liam şöyle devam etti: Zaten büyük bir Allen-Bradley SLC-bazlı sistem kuruluydu. Yalnızca bunu daha çağdaş bir çözüme yükseltmek istedik ve Rockwell Otomasyon bu süreçte özellikle 1747-AENTR adaptör modülünün kullanımıyla bize çok fazla yardım etti. 1747-AENTR adaptör modülü Allen- Bradley CompactLogix ve Control- Logix programlanabilir otomasyon kontrolörlerinin SLC I/O modüllerini kontrol etmesini sağlar. Aslında var olan SLC kontrollü sistemlerin Logix tabanlı sistemlere geçirilmesini sağlamak için tasarlanmıştır ve SLC arka plan ve EtherNet/IP arasında bir ağ geçidi işlevi görür ve tipik olarak raftaki bir SLC kontrolörün yerine geçer. Yeni kontrol altyapısı gibi, sistemin çoğu sensörleri ve konumlarını daha akıllı kullanmaktadır. Çok daha fazla akıllı sensör yerleştirdik demektedir Jonas. Başlangıçta önerim yalnızca sıcaklık haritasına dayanmamaktı. Bu yüzden gerçek zamanlı olarak sıcaklığı ölçtüğümüz bir yöntem ve risk temelli bir yaklaşım kullandık. Bu yaklaşımda bütün muhtemel ısı ve soğuk kaynaklarını not ettik (kapılar, fanlar, ısıtıcılar vb.) ve her risk ve ürün saklamamız arasında bir sensör probu ve alanın bütün etrafında ve ortada problar olması gerektiğini söyledik. Bu çok daha fazla probla sonuçlan- www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 13
dı, diye devam etti Fakat şimdi gerçek zamanlı verimize çok daha fazla güveniyoruz. Sıcaklık haritalaması hala kanun tarafından düzenleniyor ve risk temelli yaklaşımımızın ana unsurunu oluşturuyor. Fakat müşterilerimize önemli ilave bilgiler sunabiliyoruz. Müşterilerimizden birkaçı çok etkilenmişti ve yeni yaklaşımımızın sınıfının en üstünü olduğunu bile belirttiler. Düzenli denetlemelerle birlikte tesis ayrıca diğer incelemelerden de geçmektedir. Yetkililerle sürekli etkileşim halindeyiz demektedir Liam. Başlangıç kurulumundan beri 50 nin üzerinde denetimden geçtik. Oriola dağıtım zincirinden sorumlu. Bu yüzden herhangi bir sorun bütün müşteri zincirini etkileyebilir. Denetimlerde herhangi bir şey ortaya çıkarsa işlerin doğru yapıldığını ispatlamak için Kennedy Otomasyonu arıyorlar; yani her an bir çağrı alabiliriz. Test değerlendirme belgeleri ve risk belgeleri sunuyoruz. Bunlardan bazıları başka zenginleştirmelerle sonuçlanıyor. Hala yorumlar alıyoruz, ama öncekiler gibi değil. Sonuç Jonas şöyle söylemektedir: Artık tesisimiz ve veri teslimatımız müşterilerimiz için çok daha güvenli. Müşterilerimizin, ulusal ve uluslararası kuruluşların gereklilikleri her zaman daha da artıyor. Bu işi doğru yapmasaydık birçok iş de kaybetmiş olacaktık. Ayrıca sonraki birkaç yılda göreceğimiz daha katı gerekliliklere ayak uydurmak artık kendimize daha fazla güveniyoruz. Yeni düzenlemeler risk değerlendirmesi temelli yöntemleri öngörüyor. Riskleri hesaplayıp onları hafiflettiğinizi ispatlayabildiğiniz sürece denetçiler mutlu oluyor. Daha önce başka bir sahadaki bir Allen-Bradley kurulumunda Kennedy Otomasyonu kullandık. Kennedy Otomasyon ürünleri ve işi biliyor; bu iki unsur bir araya geldiğinde bizim için değerli bir sonuç ortaya çıkıyor. Diğer kontrol sistemlerini de Rockwell Otomasyon sistemleriyle değiştireceğiz. Oriola ayrıca EtherNet/IP nin avantajlarını da kullanmaktadır. Modern bir iletişim altyapısı istiyorduk ve bizce EtherNet/IP en iyisi ve kullanımı en kolayıydı diyor Jonas. Kendi süreç ağımızı oluşturmayı tercih ettik. Bu şirket ağında değil. Fakat bir sunucudaki çift network kartıyla ofisten sisteme erişebiliyoruz. Bu bizim için çok gerekliydi. Kennedy otomasyonda yalnızca Rockwell Otomasyon la çalışıyoruz, diyor Liam. Başkalarıyla da proje yapabiliriz. Fakat çözümlerimiz her zaman Rockwell Otomasyondan kabin tasarımımız bile. Bir şey Rockwell Otomasyonda yoksa onu satmıyoruz. Bu bizim bir teknoloji platformunda uzmanlaşmamızı ve müşterilerimize en iyi hizmet ve çözümleri sunmamızı sağlıyor. Talep Oriola AB nin müşterilerinin ve ulusal mevzuatın son derece artmış taleplerini karşılamak için çevresel kontrol çözümünü yükseltmesi gerekiyordu. Çözümler Aşağıdakileri içeren bir Rockwell Otomasyon çözümü kuruldu: FactoryTalk Historian Site Edition (SE) FactoryTalk VantagePoint FactoryTalk View Site Edition (SE) Allen-Bradley ControlLogix programlanabilir otomasyon kontrolörleri Allen-Bradley PowerFlex değişken hızlı sürücüler Allen-Bradley Point I/O Stratix Ethernet Switch Allen-Bradley PanelView HMI lar Sonuçlar Çok daha efektif çevresel kontrol Müşterilerin çoğu tarafından kabul gören ilave risk temelli yaklaşım Daha az enerji tüketimi Daha fazla gerçek zamanlı veri görüşü Daha fazla müşteri güveni Kesinti yaratmadan ve önceden validasyonu yapılmış süreçleri etkilemeden daha kolay upgrade sağlayan açık bir platform. 14 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 15
2015 yılında Sertifikalı Makine Emniyeti Uzmanı Olun! Makine emniyeti alanında kendi işyerinizin yetkili uzmanı olun. 2015'te düzenlenecek CMSE eğitimlerinin tarihlerini inceleyin. CMSE Sertifikalı Makine Emniyeti Uzmanı makine emniyeti konusunda en yaygın uluslararası kabul görmüş yetkinliktir. CMSE ; çalışma alanı, kanuni düzenleme, standartlar ve koruma tekniklerinden fonksiyonel emniyet alanlarının ayrıntılı incelemesine kadar, makine güvenliği alanında karmaşık teknik konular olup makine yaşam döngüsü hakkında anlayış kazandırır. Bu ileri makine emniyeti yetkinliği TÜV NORD onaylıdır. Ayrıntılı eğitim programı ve CMSE kurs yerleri hakkında daha ayrıntılı bilgi için, lütfen www.cmse.com adresini ziyaret edin. CMSE 'nin Eşsiz Faydaları CMSE kıdemli eğitmenlerin makine emniyeti alanındaki kapsamlı deneyimlerini arttırır. Eğitmenler katılımcılara teorik ve pratik bir anlayış kazandırmak amacıyla projelerde çalışılmış örneklerden yararlanır. CMSE başlıca, makine üreticileri, tasarım mühendisleri, otomasyon teknolojisi alanındaki proje ve emniyet mühendisleri, endüstriyel güvenlik alanının uzmanlarının yanı sıra, bakım mühendisleri ve endüstri mühendislerini amaçlar. CMSE sertifikasına sahip olmak size: İlgili düzenlemeler ve standartların gereksinimleri konusunda daha kapsamlı bir anlayış geliştirme, Bu anlayışların makinenin tasarım, imalat, bakım ve işletimine nasıl uygulanabileceğini keşfetme, Risk değerlendirmesi, emniyeti geliştirme ve gerçekleştirme projelerini yönetme, EN ISO 13849-1'e uygun olarak fonksiyonel emniyet sistemleri tasarlama, Makine emniyeti alanında kendi işyerinizin yetkili uzmanı olma ve TUV NORD (70'den fazla ülkede faaliyet gösteren bir uluslararası sertifikalandırma kuruluşu) onaylı uluslararası geçerliliğe bulunan bir sertifikaya sahip olma ayrıcalıklarını sunar. CMSE Tarihleri ve Yerleri CMSE kursları dünyanın her yerinde düzenli olarak gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra, dilerseniz firmanıza özel iç eğitimler de düzenleyebiliriz. 2015 yılında gerçekleşecek bir CMSE etkinliğinde yer almayı veya firmanıza özel bir CMSE kursu planlamayı istemeniz durumunda, lütfen CMSE Web sitesinden bize ulaşın. 16 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com
Yeni Eplan Sürümü 2.5 Sunuluyor Hannover Messe'de, kullanıcılar Eylül 2015'de piyasaya sürülmesi planlanan Eplan 2.5 Platformunu ilk kez inceleyecekler. Yeni gezgin, şablon oluşturmayı hızlandıran ve standardizasyonu basitleştiren elektrik ve akışkan güç mühendisliği makrolarının oluşturulmasını ve düzenlenmesini kolaylaştırıyor. Eplan FieldSys ile makineler/işletmeler için genişletilmiş uç birim düzenleyici ve basitleştirilmiş kablo planlama, tasarımı daha uygun hale getiriyor. Hannover Messe'de, kullanıcılar Eylül 2015'de piyasaya sürülmesi planlanan Eplan 2.5 Platformunu ilk kez inceleyecekler. Eplan Platformu'nda revizyon yönetimi mühendislik sürecinin önemli bir parçasıdır - özellikle de farklı disiplinler, elektrik ve akışkan güç mühendisliği dahil olmak üzere, tek bir veri tabanında çalıştığında. Esas sorunlardan biri, bir proje kapsamında revizyonun farklı seviyelerini yönetmektir, bundan dolayı yeni Eplan 2.5 Platformu sayfa/alanaözel revizyon yönetimi sunar; İşlevsel yapılar, konum tanımları ve disiplinleri gibi proje alanları bağımsız olarak revize edilebilir, yani bu değişikliklerin tüm süreç boyunca ve her zaman tüm proje katılımcıları için şeffaf kalması anlamına gelir. Standardizasyonu kolaylaştırıyor Makrolar standardizasyon için verimli yaklaşımlardır. Değişken ve yer tutucu teknolojisi ile kullanıcılar tüm bir projeye kısmi devreleri basit ve kolay bir şekilde ekleyebilirler. Yeni makro kılavuz bu sürecin yönetimini kolaylaştırır: makrolar bir ağaç diyagramı veya bir tablo içinde ve hatta çoklu seçimler ile çalıştırılabilir. Makro değişkenleri ve farklı temsil seçenekleri ortam içinde daha kolay bir şekilde görüntülenebilir ve her za- Kullanıcılar, uç birim türleri ve kategorilerinin grafik gösterimini kullanarak uç bağlantılarını hızlı ve net bir şekilde doğrulayabilirler. www.otomasyonrehberi.com Mayıs - Haziran 2015 17
Eplan 2.5 Sürümü ile birlikte, makrolar bir ağaç diyagramı içinde veya çoklu seçeneğe sahip bir tablo içinde kolay bir şekilde çalışabilirler. Makro değişkenleri ve farklı türlerin temsili ortam içinde kolay bir şekilde görüntülenebilir. manki gibi hızlı ve kolay bir şekilde seçilebilir. Ayrıca 2.5 Sürümü, çeşitli kısımlar için artık tek bir makro kullanılabildiğinden dolayı makaleye-özgü makrolar oluşturma ihtiyacını azaltarak makro başına birbirinden farklı adların yönetimine olanak sağlar. Basit uç bağlantı yönetimi Eplan 2.5 Platformu, kullanıcılar için kullanılabilir olan gelişmiş bir uç birim düzenleyicisine sahiptir. Uç birimlerinin türleri ve kategorilerinin grafik gösterimi, seçilmiş uç bağlantılarının hızlı ve net bir şekilde doğrulanmasına olanak sağlar. Değişiklikler zaruri hale gelirse, bunlar doğrudan uç birim düzenleyicisi içinde yapılabilir ve ayrıca parçalar ve bileşenler düzenleyici içinde doğrudan yerleştirilebilir veya değiştirebilir. Uç birimler, sürükle & bırak yöntemiyle uç bağlantılar boyunca rahatlıkla sıralanabilir. Uç birim düzenleyicisi içindeki bilginin gösterilişi, kullanıcıların en önemli bilgilere hızlı bir şekilde geçiş yapmasına ve erişmesine olanak sağlayarak taslak olarak kaydedilebilir. Bu, uç birimler ve uç birim diyagram düzenleri için öngörülebilir ve onaylanmış sonuçlarla birlikte uç bağlantılarının kullanışlı ve basit bir merkezi yönetimi ile sonuçlanır. Zahmetsiz kablo yönlendirmesi Kabloların montaj ekibi tarafından döşenebilmesinden önce, normalde tek bir hat diyagramı kullanılarak ilk olarak planlamaları yapılmalı ve ayrıntılı şekilde yazılı olarak belgelenmelilerdir. Eplan 2.5 Platformu artık kullanıcılara makineler/işletmeler için ilgili kablo tasarımına yönelik ek işlevsellik sağlıyor. Tek-satır işlevini kullanarak, kullanıcılar tek-kutuplu kablo planlarını tamamlayabilir ve bu bilgiyi opsiyonel Eplan FieldSys eklenti modülüne aktarabilirler. Bu, doğru kablo yollarının ve uzunluklarının tanımına olanak sağlar. Diğer bir pratik avantajı ise FieldSys' in tüm kablo yolları tasarım ögeleri için doğru bir sipariş listesini otomatik olarak derleyebilmesidir. 18 Mayıs - Haziran 2015 www.otomasyonrehberi.com