Kanun taslağı üzerinde görüş öneriler TR.KARİD POSTA HİZMETLERİ KANUNU TASARISI BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; ülke genelinde posta hizmetlerinin kaliteli, sürekli, tüm kullanıcılar için karşılanabilir bir ücretle, etkin rekabete dayalı esaslar çerçevesinde sunulmasını sağlamak üzere posta sektörünün serbestleştirilerek mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaflığı sağlanmış sektör oluşturulması ve bu sektörde düzenleme ve denetimin gerçekleştirilmesi ile Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinin kuruluşu, yapılanması, faaliyet konuları ve hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2- (1) Bu Kanun; posta gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimine ilişkin işlem ve hizmetlerin sunulması, yetkilendirme, tarife ilkeleri ve hizmet şartlarının tespit edilmesi, sektörde düzenleme ve denetimin gerçekleştirilmesi ile Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketinin kuruluşu, yapılanması, faaliyet konuları ve hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esasları kapsar. Tanımlar MADDE 3- (1) Bu Kanunun uygulanmasında; a) Adres bilgi kayıt sistemi: 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve ilgili mevzuatı saklı kalmak kaydıyla, gerçek kişilerin rızası alınarak, gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarına ait adreslerin, reklam ve tanıtım amacıyla PTT hizmetlerinden yararlananlara ücret karşılığı kullandırılmasına yönelik olarak oluşturulan PTT ye ait veri tabanını, b) Bakan: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanını, c) Bakanlık: Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını ç) Basılmış kâğıt: Herhangi bir kağıt, karton veya başka bir madde üzerine el, makine veya fotoğraf gibi baskı tekniği kullanılarak hazırlanan her türlü gazete, dergi, kitap, süreli veya süresiz birbirinin aynı olan yayın, broşür, katalog, fotoğraf, fotoğraf kapsayan albüm, gravür, plan, harita gibi yazı, resim veya şekil taşıyan adresli veya adressiz, kişisel haberleşme niteliği bulunmayan gönderiyi,
Öneri Fatura, irsaliye vb yasa gereği üretilmesi gereken ticari belgeler hariç herhangi bir kağıt, karton veya başka bir madde üzerine el, makine veya fotoğraf gibi baskı tekniği kullanılarak hazırlanan her türlü gazete, dergi, kitap, süreli veya süresiz birbirinin aynı olan yayın, broşür, katalog, fotoğraf, fotoğraf kapsayan albüm, gravür, plan, harita gibi yazı, resim veya şekil taşıyan adresli veya adressiz, kişisel haberleşme niteliği bulunmayan gönderiyi, Ülkemizin yasal düzenlemeleri gereği taşıması yapılan her türlü eşya için üretilmesi zorunlu olan fatura-irsaliye vb basılı formlar muaf tutulmalıdır. Bu tür basılmış kağıtlar kanun zorunluluğu ile üretilmektedir. d) Değer konulmuş veya sigortalı gönderi: Kaybı, çalınması veya hasara uğraması hâlinde gönderici tarafından kabulde beyan edilen değere kadar tazminat istenebilen gönderiyi, e) Değerli kâğıt: PTT ce kullanılan ve bir değer ifade eden her türlü pul ve filatelik malzemeyi, f) Etkin piyasa gücü: Hizmet sağlayıcısının, ilgili pazarda, tek başına ya da diğer hizmet sağlayıcılarla birlikte, rakiplerinden ve kullanıcılarından fark edilir bir şekilde bağımsız olarak hareket edebilmesine imkân sağlayan ekonomik gücü, g) Evrensel posta hizmeti: Belirlenmiş ilke ve kurallar çerçevesinde, bir posta hizmetinin coğrafi alan farkı gözetilmeksizin ülke sınırları içerisinde tüm kullanıcılar için karşılanabilir ücretlerle kesintisiz olarak sağlanmasını, ğ) Evrensel posta hizmet sağlayıcısı: Evrensel posta hizmetini yetki belgesi uyarınca yürütmekle yetkili kılınan hizmet sağlayıcısını, Öneri Evrensel posta hizmet sağlayıcısı: Evrensel posta hizmetini yetki belgesi uyarınca yürütmekle yetkili kılınan hizmet sağlayıcılarını, Evrensel posta hizmet sağlayıcılığı birden çok işletme tarafından gerçekleştirilecektir. h) Evrensel posta hizmet yükümlüsü: Evrensel posta hizmetini görev sözleşmesi uyarınca sağlamakla yükümlü kılınan hizmet sağlayıcısını, Öneri Evrensel posta hizmet yükümlüsü: Evrensel posta hizmetini görev sözleşmesi uyarınca sağlamakla yükümlü kılınan hizmet sağlayıcılarını, Evrensel posta hizmet yükümlüsü birden çok işletme olabilecektir. ı) Görev sözleşmesi: PTT nin posta hizmetlerini sunmak üzere hak ve yükümlülüklerini belirleyen sözleşmeyi, Öneri Görev sözleşmesi: Hizmet sağlayıcılarının posta sektöründeki hak ve yükümlülüklerini belirleyen Kurul ile imzalayacakları sözleşmeyi,
Evrensel hizmet yükümlüsü olarak PTT nin dışında gerekli şartlara haiz birden çok posta hizmet sağlayıcısı halen vardır ve her zaman da olacaktır. Dolayısıyla da bu husus içinde sadece PTT ile bir sözleşme yapılması gerekmemektedir. i) Görme özürlülere özgü yazı: İster kişisel haberleşme, ister genel nitelikte yazılar şeklinde olsun, görme özürlülere özgü işaretleri taşıyan maddeler veya seslendirilmiş kayıtları ihtiva eden gönderiyi, j) Haberleşme gönderisi: Kitap, katalog, gazete ve süreli yayınlar hariç herhangi bir fiziksel araç üzerine yazılan veya elektronik ileti şeklinde hazırlanan, gönderici tarafından gönderi üzerinde belirtilen adrese sevk ve teslim edilmesi gereken telgraf da dâhil her türlü gönderiyi, Öneri Haberleşme gönderisi: Kitap, katalog, gazete, süreli yayınlar, doğrudan posta gönderileri, değer konulmuş veya sigortalı gönderiler, kayıtlı gönderiler ve faturalar hariç; herhangi bir fiziksel araç üzerine yazılan veya elektronik ileti şeklinde hazırlanan, bir hizmet sağlayıcı tarafından üzerinde belirtilen adrese sevk ve teslim edilmesi gereken, kişiye özel ve içinde bulunulan zamana ilişkin haber içeren, telgraf da dâhil her türlü gönderiyi, Kayıtlı gönderiler ile değer konulmuş gönderiler, haberleşme maksadıyla değil, ticari maksatla gönderilen şeylerdir. Örneğin faturalar ve cep telefonu kontör kartları bu türden gönderilerdir. Bunlar kişiye özel ve haberleşme maksatlı şeyler değillerdir; ticari maksatlı şeylerdir. Bu nedenle haberleşme gönderileri kapsamında değerlendirilmemelidir. Ayrıca eğer faturalar haberleşme gönderisi sayılacak olursa, milyonlarca doğalgaz, su, elektrik faturası, halen yapıldığı şekilde, sayaç önünde el terminalinden üretilip posta kutusuna bırakılamayacak; mecburen tekel hakkına sahip hizmet sağlayıcı aracılığıyla gönderilecektir ki, bu da çok büyük verimlilik kayıplarına yol açar ve apaçık bir geriye gidiş olur. Şu anda faturaların sayaç önünde üretilip posta kutusuna bırakılması kanuna uygundur; zira 5584 sayılı mevcut yasa, kendi adamı ile mektup (fatura) dağıtımına izin vermektedir. Oysa hazırlanan bu yeni yasada, kendi adamı ile mektup dağıtıma izin verilmesi artık söz konusu olamaz; aksi halde posta lisansı verilmesinin ve diğer düzenlemelerin bir anlamı kalmaz. Dolayısıyla kayıtlı gönderilerin çoğunluğunu oluşturan faturaların haberleşme gönderisi kapsamından çıkarılması gerekir. Öte yandan halen kargo şirketlerince gönderilen kolilerin çok büyük kısmında kanun gereği bir fatura da vardır. Eğer faturalar haberleşme gönderisi kabul edilecek olursa, tekelin bozulması na ilişkin 6. Maddenin 1 (a) bendi gereğince, bu koliler tekele gireceği için artık kargo firmalarınca taşınamaz olacaktır. Hatta abonelere gönderilen dergiler bile, ekinde yıllık abone faturası olduğu durumlarda tekeli ihlal ediyor duruma düşecektir. Bu nedenle, faturaların haberleşme gönderisi kapsamı dışına çıkarılması gerekir.
k) Havale: Göndericinin PTT iş yerlerine veya cihazlarına yatırdığı ya da yurt dışından gönderdiği paranın alıcı olarak gösterdiği kişiye ödenmesi, bir posta çeki hesabına işlenmesi veya posta çeki hesap sahibinin hesabındaki paradan belirttiği kadarının alıcı olarak gösterdiği bir üçüncü kişiye veya kendisine ödenmesi yönünde PTT yi muhatap alarak verdiği emri, l) Hizmet sağlayıcısı: PTT ile bu Kanun hükümlerine göre posta sektöründe faaliyet göstermek üzere yetkilendirilmiş anonim şirketi, Öneri Hizmet sağlayıcısı: PTT ile bu Kanun hükümlerine göre posta sektöründe faaliyet göstermek üzere yetkilendirilmiş anonim şirketleri, Birden fazla hizmet sağlayıcı yetki belgesi sahibi sektörde faaliyet gösterecektir. m) İlgili pazar: Ülkenin tümünde veya bir bölümünde sunulmakta olan belirli bir posta hizmeti ve onunla yüksek derecede ikame edilebilen diğer posta hizmetlerinden oluşan pazarı, n) Kayıtlı gönderi: Kabulünden teslimine kadar kayda tabi tutulan gönderiyi, o)kullanıcı: Hizmet sağlayıcıları tarafından verilen hizmetlerden gönderici veya alıcı olarak faydalanan gerçek ve tüzel kişiyi, ö) Kurul: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulunu, p) Kurum: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu, r) Net satış: Hizmet sağlayıcısının belirli bir dönemde posta hizmetlerinden elde ettiği gelirlerden, yapılan indirimler ve iadeler düşüldükten sonra mali müşavir veya vergi dairesi onaylı gelir tablosundaki satışlar başlığında ayrıntılı olarak belirtilen tutarı, s) Özel hizmet: Müşteri talepleri doğrultusunda ek olarak verilen hizmetleri, ş) Parasal posta hizmeti: Yurt dışı ve yurt içi havale, posta çeki, vergi dâhil her türlü tahsilât ve ödeme, sigortacılık, bilet ve ürün satışı, döviz alım ve satım işlemleri, hazine bonosu, tahvil hisse senedi ve değerli kâğıtların alım satımlarına ve her türlü şans oyunlarına aracılık etmeyi, t) Posta çeki işlemleri: PTT iş yerlerinde veya elektronik ileti şeklinde çek hesabı açtıran kişilerce bir miktar paranın hesabına borç kaydı suretiyle kendisine veya üçüncü bir kişiye ödenmesi ya da üçüncü kişinin hesabına alacak kaydedilmesi hususunda PTT tarafından belirlenen yöntemlerle gerçekleştirilen işlemleri, u) Posta gönderisi: Göndericinin, bizzat kendisi veya talimatıyla üzerinde belirtilen adrese gönderi türüne ve özel hizmetine göre teslim edilen haberleşme gönderileri ile kitap, katalog, gazete ve süreli yayınları ve ticari değeri olsun veya
olmasın eşya içeren en fazla beş kilogram ağırlığa veya elli desimetreküp hacme sahip posta maddesini, Öneri Posta gönderisi: Göndericinin, bizzat kendisi veya talimatıyla üzerinde belirtilen adrese veya istediği yere gönderi türüne ve özel hizmetine göre teslim edilecek gönderiler, kitap, katalog, gazete ve süreli yayınlar ile ticari değeri olmayan eşya içeren iki kilogram a kadar posta maddesini, Yukarıda yer alan posta gönderisi tanımı ile taşınan ve koli içerisinde olan her türlü eşya aynı kapsam altına alarak büyük çapta bir genelleme yapılmaktadır. Bu tanım ile içerisinde posta ile hiçbir ilişkisi olmayan eşyalar aynı statü altına girmektedir. Örneğin bir koli içerisinde bulunan kumaş, ilaç, hammadde vb. her türlü eşyalar posta gönderisi olarak gözükmektedir. Bu tür taşımalar ticari eşyalardır ve posta gönderisi olarak addedilemez. Dolayısıyla uygulamada yanlış değerlendirme ve yorumlara sebep olacak yukarıdaki tanımlamadan ticari değeri olsun veya olmasın ticari eşya içeren posta kolisi ibaresinin çıkartılması gerekmektedir. Özel hizmete tabi gönderiler, genel posta gönderisi tanımı içerisinde yer almamalıdır. Her şeyi kapsayan gönderi şeklinde yapılan bir tanım, her şeyi içine alacağından belirsizlik ifade etmektedir. Kavram ve tanımların muğlak olmaması, ileride oluşabilecek kavram kargaşasının engellenmesini sağlayacaktır. Ticari gönderiler posta gönderisinin tarif dışında tutulması gerektiğinden haberleşme ve posta ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Ayrıca ağırlık türünden tanımlama yapıldığından, hacimsel olarak bir tanımlama yapılmasının gerekmediğinden taslak metninden çıkartılması önerilmektedir. ü) Posta kolisi veya kargosu : Hizmet sağlayıcısı aracılığıyla yollanan ve kapsamında haberleşme niteliği taşıyan yazılar bulunmayan en fazla....ağırlığa veya.. desimetreküp hacme sahip her türlü maddeyi. Öneri Madde iptal edilmelidir. Bir önceki madde ile aynı kavramda değerlendirilmektedir. Posta gönderisi ile aynı içerikte yer almaktadır. v) Posta sektörü: Hizmet sağlayıcılarından oluşan sektörü, y) PTT : Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketini, z) PTT acenteliği: PTT tarafından faaliyet konuları ile ilgili, sınırları özel hukuk hükümlerine göre belirlenen sözleşmelere dayanılarak gerçek ya da tüzel kişilere hizmet gördürülen PTT iş yerlerini,
aa) PTT iş yeri: Acentelikler de dâhil, PTT faaliyetlerini yürütmek amacıyla kurulan birimi, bb) Tarife: Hizmet sağlayıcılarının, posta hizmetinin sunulması karşılığında kullanıcılardan veya diğer hizmet sağlayıcılarından farklı adlar altında alabilecekleri ücretleri de içeren listeyi, cc) Tebligat: 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu ile diğer kanunlara göre tebliğ için posta veya elektronik posta yoluyla iletilen gönderiyi, çç) Telgraf: Elektronik haberleşme şebekeleri üzerinden cihazlar aracılığıyla iletilen yazılı metni, dd) Temel ücret: Kurul tarafından belirlenen yurt içi en düşük ağırlıktaki haberleşme gönderisinin ücretini, Öneri Temel Ücret : Posta Hizmetleri kanunu yayınlanmadan önce PTT tarafından uygulanan ağırlığı 20 gram olan yurtiçi adi mektup gönderi ücretini, Posta tekelinin sınırlarını teşkil eden kavramlardan biri olan temel ücret net olarak baştan belirlenmeli, Kurulun yorumuna ve kararına açık bırakılmamalıdır. 5584 sayılı yasada açık ve net olarak belirlenmeyen tanımlar nedeniyle ne kadar çok sorun yaşandığı bilinmektedir. Benzer problemlerin yeniden yaşanmaması ve sektörün önünü net olarak görebilmesi açısından temel ücret burada açıkça tespit edilmelidir. ee) Yetki belgesi: Posta hizmetlerinin tamamının veya bir kısmının sunulması veya yürütülmesi için gerekli olan alt yapının sağlanması ve işletilmesine yetki tanıyan, posta hizmetlerine özel, belirli hak ve yükümlülükleri içeren ve Kurul tarafından belirlenen bedel karşılığında verilen belgeyi, Öneri Posta hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli olan alt yapının kurulması ve işletilmesine yetki tanıyan, 4925 sayılı kanun kapsamında benzeri hizmetleri veren firmaların kazanımlarının ve edinimlerinin müktesep hak kriterleri kapsamında saklı olması kaydıyla Kurul tarafından belirlenecek bedel karşılığında verilecek belgeyi, Posta sektöründen faaliyet gösterecek işletmeler aynı zamanda 4925 sayılı Karayolu Düzenleme Kanunu kapsamında çok yüksek mali değerlerle yetki belgeleri almışlardır. 4925 sayılı kanuna dayanarak yetki belgesi almış hizmet sağlayıcılarına bu kanun maddesi ile alacakları yetki belgesi ücretlerinde indirim veya uzun belge süreleri sağlanmalıdır. ff) Yönetim Kurulu: PTT Yönetim Kurulunu, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM Kurumun Posta Sektörüne İlişkin Görev ve Yetkileri Görev ve yetkileri MADDE 4- (1) 01 Kasım 2011 tarih ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nın Kuruluş ve Görevleri hakkında kanun hükmünde kararnameyle verilen Bakanlığın görevleri saklı kalmak kaydıyla, kurumun posta sektörüne ilişkin görev ve yetkileri şunlardır. a)belirleyeceği ilke ve kurallarla kullanıcılara, güvenilir, kesintisiz ve karşılanabilir bir ücretle posta hizmetleri verilmesini teminen gerekli düzenlemeleri yapmak, b) Yetki belgelerinin kapsamı, süresi ve şekli ile ücretlerini belirlemek, yetki belgesi vermek, onaylamak, uygulanmasını denetlemek, bu hususta gereken iş ve işlemleri yürütmek ve mevzuatın öngördüğü tedbirleri almak. c) Tarifelerin onaylanması, izlenmesi ve denetlenmesine ilişkin yöntemler ile tarifelerin alt ve üst sınırları ile bunların uygulama usul ve esaslarını belirlemek. ç) Posta hizmetlerinde millî güvenlik, kamu düzeni ve genel sağlığın korunmasını teminen ilgili idarî birimlerle işbirliği yaparak gerekli tedbirleri almak, posta yoluyla gönderilmesi yasak maddeler ile kabulü şarta bağlı gönderiler için düzenlemeler yapmak. d) Eşitlik, şeffaflık ve posta tekeli dışındaki alanda rekabetin sağlanması amacıyla hizmet sağlayıcılarının belirlenmiş ilke ve kurallara uymalarını sağlamak, faaliyetlerinin yetkilendirme hüküm ve şartlarına uygunluğu ile işletme ve muhasebe kayıtlarını denetlemek veya denetletmek. e) Yönetmeliklere, yetki belgesi hüküm ve şartlarına, Kurul kararlarına ve tarifelere aykırı davranıldığı durumlarda idarî para cezası vermek, yetki belgelerini belirli süreyle geri almak veya iptal etmek. f) Uluslararası kurum ve kuruluşların sektöre ilişkin düzenleme ve uygulamalarını takip etmek, değerlendirmek ve gerekli kararları almak. g) Hizmet sağlayıcıları ile kullanıcıları ilgilendiren ve gizliliği bulunmayan Kurul kararlarını, Kurul tarafından belirlenen usullere göre kamuoyuna duyurmak. ğ) Kurumun görev alanı kapsamında hizmet sağlayıcıları arasında ortaya çıkan ve Kuruma intikal eden ihtilafların çözümüne ilişkin gerektiğinde uzlaştırma prosedürünü işletmek, uzlaşma sağlanamadığı takdirde ilgili taraflar arasında aksi kararlaştırılıncaya kadar geçerli olmak üzere gerekli kararları almak. h) Posta sektöründeki gelişmeleri takip etmek, sektörün gelişimini teşvik etmek amacıyla gerekli araştırmaları yapmak veya yaptırmak, bu konularda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde çalışmak ve raporlar hazırlamak.
ı) Kullanıcıların şikâyet başvurularını değerlendirmek ve gereken tedbirleri almak. i) Görevlerini yerine getirirken, gerekli gördüğü her türlü bilgi ve belgeyi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden istemek veya yerinde inceleme yapmak. j) Posta sektörü ile ilgili denetleme, inceleme ve soruşturma işlemlerini yürütmek, yetkisi dâhilindeki yaptırımları uygulamak. k) Posta Sektöründe gerçekleştirilecek ve 7/12/1994 tarihli ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 7 nci maddesi kapsamına giren birleşme ve devralmalarda Rekabet Kurulunun izin verme yetkisi saklı kalmak kaydıyla; posta sektöründe faaliyet gösteren anonim şirketlerin ortaklık yapılarında toplamda yüzde 10 veya daha fazla bir sermaye payı değişimi, halka açık şirketlerde ise doğrudan veya dolaylı yönetim hakimiyeti değişikliği, birleşmeleri veya herhangi bir tüzel kişinin katılımıyla genişlemesi, kontrolün değişmesi, satış, devir veya diğer düzenlemeler ile tüzel kişilik yapısının değişikliğe uğraması durumunda söz konusu işlemlere onay vermek. Öneri Posta Sektöründe gerçekleştirilecek ve 07/12/1994 tarihli ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 7 nci maddesi kapsamına giren birleşme ve devir almalardaki Rekabet Kurulunun izin verme yetkisi ile birlikte; Posta sektöründe faaliyet gösteren anonim şirketlerin ortaklık yapılarında toplamda yüzde 10 veya daha fazla bir sermaye payı değişimi, halka açık şirketlerde ise doğrudan veya dolaylı yönetim hakimiyeti değişikliği, birleşmeleri veya herhangi bir tüzel kişinin katılımıyla genişlemesi, kontrolün değişmesi, satış, devir veya diğer düzenlemeler ile tüzel kişilik yapısının değişikliğe uğraması durumunda söz konusu işlemlere Rekabet kurumunun onayı alınmalıdır. Ülkemiz ticaret hayatının serbest rekabet ortamında sürdürülmesini sağlayan Rekabet Kurumunun posta sektörünü de kontrol ve düzenleyeceği kabul edilmektedir. l) Evrensel posta hizmetinin belirlenen ulusal veya uluslararası standartlara uygun olarak yürütülmesine ilişkin faaliyetleri izlemek, denetlemek ve gerekli tedbirleri almak. m) Posta sektöründe; rekabeti tesis etmeye ve korumaya, rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı uygulamaların giderilmesine yönelik düzenlemeleri yapmak. n) Posta sektöründe ortaya çıkan rekabet ihlallerini denetlemek, yaptırım uygulamak, mevzuatta öngörülen hallerde posta sektöründe rekabet ihlallerine ilişkin konularda gerektiğinde Rekabet Kurumundan görüş almak. o) Posta sektöründe kullanıcı menfaatlerinin korunmasına yönelik gerekli her türlü düzenlemeleri yapmak.
ö) Yetki belgesi sahiplerinin sahip olması gereken mali ve mesleki yeterlilik şartları ile bu hizmet için kurulması gereken asgari altyapıyı belirlemek, Öneri 4925 sayılı kanunda belirlenen kriterler dikkate alınarak ve yetki belgesi almış işletmelere sağlanan hak ve yükümlülükler daraltılmadan Yetki belgesi sahiplerinin sahip olması gereken mali ve mesleki yeterlilik şartları ile bu hizmet için kurulması gereken asgari altyapıyı belirlemek, Posta sektöründe yer alacak hizmet sağlayıcılarının başka kanunlardan sağladığı kazanım ve müktesap haklar korunmalıdır. p) Bu kanun ile verilen görev ve yetkilere ilişkin yönetmelik, tebliğ ve diğer hukuki düzenlemeleri yapmak ve gerekli gördüğü kararları almak, (2) Kurum, uzmanlık veya özel ve teknik bilgi gerektiren iş ve işlemlerini, ihtiyaç duyması halinde başka kurum ve kuruluşlar eliyle ya da hizmet satın almak suretiyle yaptırabilir. (3) Kurum gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarından denetim konusunda uzman personel talep edebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Posta Hizmetleri Posta hizmetleri MADDE 5- (1) Posta gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimini kapsayan posta hizmetleri, bu kanun hükümlerine göre faaliyet gösteren hizmet sağlayıcıları tarafından yerine getirilir. Posta tekeli MADDE 6- (1) Aşağıdaki hizmetler evrensel posta hizmeti yükümlüsünün tekelindedir: Öneri Aşağıdaki hizmetler evrensel posta hizmeti yükümlülerinin tekelindedir. Evrensel Hizmet Yükümlüsü birden çok firma olabilir. a) Temel ücret göz önünde bulundurularak Kurumun önerisi ve Bakanlığın teklifi ile Bakanlar Kurulu tarafından ağırlığı veya ücreti belirlenen yurtiçi ve yurtdışı haberleşme gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimi, Öneri Ağırlığı 20 gramı aşmayan veya ücreti temel ücretin 2 katını geçmeyen yurt içi ve yurt dışı haberleşme gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimi, Posta Hizmetleri Kanununun temel hedefi posta sektörünün serbest rekabete açılmasıdır. 20 gr dan başlayan tekel sınırı 1-2 sene sürecinde sıfırlanarak serbest rekabet ortamı sağlanmalıdır. Üyesi olmayı hedeflediğimiz AB pazarının neredeyse tamamı tam serbestliğe (sıfır
tekel) geçmiştir. Yaklaşık 30 yıldır fiilen tam serbest rekabetin yaşandığı ülkemize serbest rekabetin geciktirileceği bir yasal düzenleme hiç yakışmayacaktır. Rusya dahil büyük ve orta çaplı Avrupa ülkelerinin tamamı bugün itibariyle tam serbestliğe geçmişken, Türkiye'yi Malta, Letonya, Lüksemburg ayarında küçük ülkeler grubunda kıyaslamak uygun bir düşünce sayılmamaktadır. Gram limiti tespitinde, sn. Bakanımız Binali Yıldırım Temmuz 2005 tarihinde sektör temsilcileriyle yapılan bir toplantıda bizzat 50 gramı açıklamış ve tüm çalışmalarımız bu beyana göre yapılmıştır. Bundan 7 yıl sonra, sn. Bakanımızın bu sözüne rağmen ve üstelik Dünya posta sektöründe pek çok ülkede tam serbestleşme sağlandığı bir ortamda bir tekel limiti takdir edilmesi kabul edilebilir değildir. b) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun elektronik tebliğe ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 7201 sayılı Kanun ve diğer kanunlar kapsamındaki elektronik ortam da dâhil her türlü tebligatın kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimi. c) Barışta Türk Silahlı Kuvvetlerinin posta hizmetleri. ç) Postada alınacak ücretleri gösteren posta pulları, kişisel pul, anma pulları, posta kartları ve ilk gün zarflarının bastırılıp satışa çıkarılması. (2) Birinci fıkranın (a) bendine göre belirlenmiş olan ağırlık ve ücret limiti gönderi içerisindeki haberleşme mahiyetindeki maddeye ilişkindir. Reklam, tanıtım, broşür gibi maddelerin ilavesi suretiyle ağırlığın aşılması veya değişik promosyon ve iskonto şekilleri uygulanarak ücret limitinin dışına çıkılması posta tekelinin ihlali sayılır. Öneri Tekelde yer alacak limit; gönderi içerisindeki haberleşme mahiyetindeki maddeye ilişkindir. Reklam, tanıtım, broşür gibi maddelerin ilavesi suretiyle ağırlığın aşılması ve/veya değişik promosyon ve iskonto şekilleri uygulanarak ücret limitinin dışına çıkılması posta tekelinin ihlali sayılmaz. Gönderici tarafından zarfa konulan ilave reklam, tanıtım, broşür gibi maddelerin göndericiye bir maliyeti vardır. Gönderici sırf tekel sınırını aşmak maksadıyla bu maliyete katlanmayı göze alıyorsa, demek ki konulan gram limitinin ve tekelin ekonomik bir rasyonalitesi yoktur. Öte yandan iskonto, ticari hayatın doğal bir uygulamasıdır. Bugün PTT bile belli bir sayının üzerinde gönderi verenlere iskonto uygulamaktadır. 10 tane gönderi verenle 10.000 tane gönderi verene aynı fiyatı uygulamak da ekonomik rasyonaliteye ve piyasa gerçeklerine aykırıdır. Rasyonel olmayan şeyleri kanun zoruyla oturtmaya çalışmak beyhude bir çabadır ve vatandaşı mutsuz etmekten başka bir sonuç yaratmaz. Çok sayıda gereksiz şikayet, soruşturma ve davaya yol açacak bu maddenin, önerdiğimiz şekilde değiştirilmesi gerekir. (3) Posta tekelini ihlal edenler, bu ihlal kapsamındaki gönderilerden alınan posta ücretinin on katı tutarında meblağı evrensel posta hizmet yükümlüsüne tazminat olarak
ödemekle yükümlüdür. Bu tazminat evrensel posta hizmeti yükümlüsüne irat kaydedilir. Bu kapsamda tespit edilen gönderiler evrensel posta hizmet yükümlüsü tarafından gecikmeksizin alıcısına sevk edilir. Posta tekeli ihlali hakkındaki yaptırımlara ilişkin diğer mevzuat hükümleri saklıdır. Öneri Evrensel posta hizmet yükümlüsünün sahip olduğu posta tekelini ihlal edenlerden, alınan posta ücretinin iki kat tutarında tazminat alınır, tamamı evrensel posta hizmeti yükümlüsüne irat kaydedilir ve gönderi alıcısına sevk edilir. Posta tekeli ihlali hakkındaki yaptırımlara ilişkin diğer mevzuat hükümleri saklıdır. Hizmet sağlayıcılarına, kusurlarına kıyasla verilecek olan cezaların caydırıcı olması gerçeği dikkatle tespit edilmelidir. Kaldı ki özel sektörde faaliyet gösteren işletmeler yoğun insan gücü ile faaliyetlerini icra etmektedirler. Yaklaşık 80 bin kişinin istihdam edildiği bir sektörde, kasıt ve kötü niyet bir tarafa bırakıldığında, hata olabilirliği ihtimali kuvvetle muhtemeldir. Posta hizmetlerinin gizliliği ve güvenliği MADDE 7- (1) Hizmet sağlayıcıları ile posta hizmetlerinde çalışanlar veya herhangi bir şekilde posta hizmetleri ile ilgili bilgiye sahip olanların, bu bilgileri ve posta hizmetleri ile ilgili ilişkileri açığa vurmaları, gönderileri açmaları, içlerinde ne olduğunu araştırmaları, üçüncü kişilere bilgi vermeleri veya herhangi birinin bunları yapmasına neden olmaları, gönderileri zapt veya yok etmeleri yasaktır. (2) Hizmet sağlayıcıları, yürüttüğü hizmetlerle ilgili olarak gerekli güvenlik önlemlerini almakla yükümlüdür. (3) Posta gönderileri kanunla yetkili kılınan merciler dışında kişilerce alıkonulamaz, açılamaz ve içeriği araştırılamaz. Öneri Uluslararası gönderiler hariç Posta gönderileri kanunla yetkili kılınan merciler dışında kişilerce alıkonulamaz, açılamaz ve içeriği araştırılamaz. Uluslararası gönderiler de bu kanunda değerlendirilmektedir. Bu nedenle büyük suistimallerin yaşandığı, beyan edilmesine rağmen farklı ürünleri taşınmak istendiği, daha da ilerisi farklı gönderinin gizli bölmelerine uyuşturucu konularak masum bir gönderi imiş gibi yollanmak istediği sıkça yaşanan durumlardır. Bu nedenle uluslararası gönderilerde, gönderilerin büyük kısmı (doküman dışındakiler) mutlaka taşıyıcı tarafından açılarak kontrol edilmektedir. Bu nedenle kanun taslağı maddesine uluslararası gönderiler hariç ifadesinin ilave edilmesi gerekmektedir. Yanlışlıkların düzeltilmesi MADDE 8- (1) Hizmet sağlayıcıları tarafından posta hizmetleri karşılığında kullanıcılardan alınan ücret, vergi, harç ve her türlü tahsilât ile hesaplarda yanlışlık yapıldığının tespit edilmesi hâlinde eksik alınan paralar tahsil edilir veya fazla alınan paralar iade edilir.
Öneri Yanlışlığın yapıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde, hak sahibi tarafından hizmet sağlayıcısına ve hizmet sağlayıcıdan hak sahibine yazılı olarak yapılmayan başvurular zaman aşımına uğrar. Söz konusu fıkrada hak sahibi tarafından hizmet sağlayıcısına yapılacak talepler belirli bir zamanaşımına tabi tutulurken, hizmet sağlayıcı tarafından eksik tahsilâta ilişkin olarak yapılacak talep herhangi bir zamanaşımına tabi tutulmamıştır. Eksik veya fazla talep için belirli bir zaman aşımı süresi söz konusu olacaksa, bu durum her iki taraf içinde de söz konusu olmalıdır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yetkilendirme Posta hizmetleri için yetkilendirilme MADDE 9- (1) Posta hizmeti verilebilmesi veya bunun için gerekli alt yapı kurulup işletilebilmesi için Kurum tarafından bu hususta yetkilendirilmiş olmak gerekir. (2) Yetkilendirme, yetki belgesi verilmesi yoluyla yapılır. Yetki belgesi almak isteyen şirketler faaliyete başlamadan önce Kurum düzenlemeleri çerçevesinde Kuruma başvuruda bulunur. (3) PTT, bu Kanun çerçevesinde yurt içi ve yurt dışında posta hizmetlerini yürütmeye ve gerekli alt yapıyı kurmaya yetkilidir. PTT nin söz konusu yetkiye ilişkin hak ve yükümlülükleri Kurum ile imzalanacak görev sözleşmesi ile belirlenir. Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki ay içinde görev sözleşmesi, görüşü alınmak üzere Danıştay a gönderilir ve Danıştay ın iki ay içerisinde görüşünü vermesini müteakip, PTT ile Kurum arasında imzalanan sözleşme yürürlüğe girer. Bu sözleşme damga vergisi ve harçtan müstesnadır. (4) Yetki belgesinin ücreti, kapsamı, süresi ve şekli ile yetki belgesi sahiplerinin sahip olması gereken mali ve mesleki yeterlilik şartları, bu hizmet için kurulması gereken asgari alt yapıya ilişkin usul ve esaslar kurum tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir. (5) Yetki belgesi, sahipleri dışında kullanılamaz. Ancak, yetki belgesi Kurumun onayı ile yetki belgesi alma şartlarını haiz olanlara devredilebilir. Öneri Kabul, toplama, işleme, dağıtım vb posta hizmetlerini verme kapasitesine sahip Şirketin yetki belgesi yeterli sayılarak Ülke sınırları kapsamında şirket organizasyon yapısı dahilindeki tüm birimleri (Acente-şube vb) aynı yetki belgesine dahildir.
Yetki belgesi sahiplerinin Türkiye genelinde organizasyonları dikkate alınmalı ayrıca bir yetki belgesi aranmamalıdır. (6) Kurum, yetkilendirme taleplerini, yeterlik şartlarının sağlanmaması sebebiyle veya milli güvenlik, kamu düzeni ve kamu sağlığı gerekçeleri ile reddedilebilir. Öneri Kurum, yetkilendirme taleplerini, yeterlik şartlarının sağlanmaması sebebiyle veya milli güvenlik, kamu düzeni ve kamu sağlığı gerekçeleri ile aleyhte mahkeme kararı bulunması halinde reddedilebilir. Posta sektörünün yapılandırılması ve sürdürülmesinde muğlak ifadeler içeren kanun maddelerinden kaçınılmalı, yetki belgesi alımının engellenmesi mutlaka kesinleşmiş mahkeme kararları ile geçerli olmalıdır. (7) Yetki belgesi, hizmet sağlayıcının faaliyetlerinin mevzuata aykırı olması durumunda Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara göre iptal edilebilir. Öneri Yetki belgesi, hizmet sağlayıcının faaliyetlerinin mevzuata aykırı olması durumunda ve bunun herhangi bir mahkeme kararı ile tevsik edilmesi halinde Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara göre iptal edilebilir. Yetki belgesi iptali çok ciddi bir konudur ve ancak kesinleşmiş mahkeme kararları ile geçerli olmalıdır. (8) Kurum, milli güvenlik, kamu düzeni ve kamu sağlığı gereklerinden kaynaklanan sebeplerin tespiti halinde, şirketlerin posta sektöründe faaliyete geçmelerini veya posta hizmeti sağlamalarını engelleyebilir. Önerimiz Kurum, milli güvenlik, kamu düzeni ve kamu sağlığı gereklerinden kaynaklanan sebeplerin tespiti ve aleyhte mahkeme kararı bulunması halinde, şirketlerin posta sektöründe faaliyete geçmelerini veya posta hizmeti sağlamalarını engelleyebilir. miz Posta hizmetinin engellenmesi çok ciddi bir yaptırımdır ve ancak kesinleşmiş mahkeme kararları ile geçerli olmalıdır. (9) Posta sektöründe hizmetin belirlenen ilke ve kurallar dâhilinde verilememesinden kaynaklanan zarar ve hasarın kimin tarafından ve ne şekilde karşılanacağı hususu yetki belgesinde ve görev sözleşmesinde belirtilir. (10) Hizmet sağlayıcılarınca bu Kanun kapsamında Kurumdan alınan yetki belgesi 01 Kasım 2011 tarih ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun hükmünde kararname ile 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu kapsamında alınması gereken yetki belgelerinin alınması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Öneri 4925 sayılı kanuna göre alınmış yetki belgesi sahiplerinin kazanılmış müktesap hakları saklı kalmak üzere hizmet sağlayıcılarınca bu Kanun kapsamında
Kurumdan alınan yetki belgesi 01 Kasım 2011 tarih ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun hükmünde kararname ile 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu kapsamında alınması gereken yetki belgelerinin alınması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. 4925 sayılı kanun ile yetkilendirilmiş olan hizmet sağlayıcılarına bazı imkanlar sağlanmalıdır. (Örneğin uzun yetki belge süresi-düşük yetki belge ücreti ) Yetkilendirme ücretinin tahsili MADDE 10- (1) Kurum tarafından belirlenen yetkilendirme ücretleri, evrensel posta hizmeti payı saklı kalmak kaydıyla, Hazineye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılır. Zamanında ödenmeyen yetkilendirme ücretleri, Kurumun bildirimi üzerine, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca ilgili vergi dairesince tahsil olunur. İdarî ücretler MADDE 11- (1) Kurum; pazar analizi, düzenlemelerin hazırlanması ve uygulanması, hizmet sağlayıcıların denetlenmesi, piyasanın kontrolü, uluslararası işbirliği, uyumlaştırma ve standardizasyon çalışmaları ve diğer faaliyetleri ile her türlü idarî giderlerinden kaynaklanan masraflara katkı amacıyla hizmet sağlayıcılarının bir önceki yıl net satışlarının binde 5 ni geçmemek üzere, uluslararası yükümlülükler de dikkate alınarak hizmet sağlayıcılarından idarî ücret alır. Buna ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından belirlenir. Öneri Bu madde kanun metninden çıkartılmalıdır. Özel sektörde posta hizmetleri ile iştigal edecek işletmeler piyasada ticari faaliyette bulunan diğer şirketlerden farklı bir statüye tabi tutulmaktadır. İhtisas gerektiren işler olarak daha önce karayolu taşıma kanunu ile yetki belgesi alınmak zorunda bırakılan Kargo, Kurye ve Dağıtım firmalarının önüne, net satışların binde 5 i oranında idari ücret alınma hükmü konulmaktadır. Bu tüm hakkaniyet kurallarına aykırı bir durumdur. Bunu örneklersek her hizmet üreten işletmelerden ayrıca taslak kanun gerekçelerinde belirlenen hususlar dikkate alınarak tüm kamu faaliyetlerine katkı payı istenebilir. Sektör firmalarının tümü gelir vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi, gelir vergisi v.b vergi mükellefi durumunda iken ayrıca tüm gelirleri üzerinden binde 5 pay alınacak olması kabul edilebilir bir uygulama değildir. Bu madde ile yeni ve ayrı bir vergi alınmaktadır. (2) Tespit edilen usul ve esaslar çerçevesinde belirlenen sürede idarî ücretlerin hizmet sağlayıcılar tarafından ödenmemesi halinde 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen usule göre hesaplanacak gecikme zammı oranı kadar faiz uygulanır. Hizmet sağlayıcılarından alınacak idarî ücretlerden süresinde ödenmeyenler Kurumun bildirimi üzerine 6183 sayılı Kanun hükümleri uyarınca ilgili vergi dairesi tarafından tahsil edilir ve Kuruma gelir kaydedilir. Kurum, idarî maliyeti ve toplanan idarî ücreti gösteren yıllık rapor yayımlar. (3) Kurum, idari maliyeti ve toplanan idari ücreti gösteren yıllık rapor yayımlar.
Hizmet sağlayıcılarının yükümlülükleri MADDE 12- (1) Hizmet sağlayıcılarının yükümlülükleri şunlardır; a) Teşkilat birimlerini, mevzuatın öngördüğü defter ve kayıtlarını denetime hazır bulundurmak, Kurum tarafından talep edildiğinde denetime açmak ve Kurumun faaliyetlerini yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyacağı her türlü bilgi ve belgeyi zamanında Kuruma vermek, b) Kişisel veri ve bilgilerin gizliliğinin korunması yükümlülüklerine uymak, c) Yetki belgesine konu her hizmet için ayrı hesap ve kayıt tutmak, ç) Anonim şirketlerin ortaklık yapılarında toplamda yüzde 10 veya daha fazla bir sermaye payı değişimi, halka açık şirketlerde ise doğrudan veya dolaylı yönetim hâkimiyeti değişikliği, birleşmeleri veya herhangi bir tüzel kişinin katılımıyla genişlemesi, kontrolün değişmesi, satış, devir veya diğer düzenlemeler ile tüzel kişilik yapısında değişiklik için Kurum onayı almak. Öneri Bu madde kanun metninden çıkartılmalıdır. TTK ilgili maddeleri ve Rekabet Kurumu, burada bahsedilen konuları zaten düzenlemekte ve denetlemektedir. Mükerrer olarak bunları yapmak, gereksiz bürokrasi ve kaynak israfını yanı sıra; ciddi yetki çatışmalarına da yol açacaktır. d) Can ve mal güvenliğini tehdit eden veya tehlike arz eden faaliyetin oluşumunun engellenmesi için gerekli tedbirleri almak ve alınan tedbirleri Kuruma bildirmek, e) Bu Kanun hükümleri uyarınca posta sektöründe verimli, istikrarlı ve ekonomik bir sistem oluşturmak suretiyle posta gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki ve dağıtımını rekabet ortamına uygun olarak sağlamak, f) Çevreye zarar vermemek için gerekli tedbirleri almak, g) Millî güvenlik ile kamu düzeni gereklerine ve acil durum ihtiyaçlarına öncelik vermek, ğ) Mevzuat ve Kurul kararlarının gereklerini yerine getirmek, ile yükümlüdür. BEŞİNCİ BÖLÜM Evrensel Posta Hizmeti Evrensel posta hizmeti ilkeleri MADDE 13- (1) Evrensel posta hizmetinin gerçekleştirilmesi amacıyla yapılacak düzenlemelerde aşağıdaki ilkeler göz önüne alınır:
a) Posta hizmetinin etkin, verimli, kaliteli, süratli bir şekilde ve karşılanabilir bir ücretle ülkenin her yerinde sunulması. b) Bakanlık tarafından istisnai tutulan şartlar haricinde, herkesin evrensel posta hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması ve posta hizmetinin haftada beş iş gününden az olmamak kaydıyla verilmesi. c) Posta hizmetine ilişkin uluslararası sözleşmelerde belirtilen boyutlarda ve ağırlığı.. kadar olan posta gönderileri ile kadar olan posta kolilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve tesliminin sağlanması. Önerimiz Posta hizmetine ilişkin uluslararası sözleşmelerde belirtilen boyutlarda ve ağırlığı 2 kilograma kadar olan posta gönderileri ile 20 kilograma kadar olan posta kolilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve tesliminin sağlanması. miz Kanun maddesinde de yer aldığı üzere Uluslararası sözleşmelerde belirtilen boyutlar dikkate alınmalıdır. ç) Kayıtlı ve değer konulmuş veya sigortalı gönderilere ilişkin hizmetlerin verilmesi. d) Posta gönderilerinin kaybı, çalınması veya hasarı hâlinde sorumluluk üstlenilmesi. e) Hizmetlerin sunulmasında cinsiyet, ırk, renk, dil, inanç, etnik köken, felsefi ve siyasi görüş, sosyal statü, medeni hal, sağlık durumu, özürlülük, yaş ve benzeri nedenlerle herhangi bir ayrım yapılmaması, f) Genel ahlak ve sağlık kurallarına uyulması ve millî güvenlik ile kamu düzeni gereklerine ve acil durum ihtiyaçlarına öncelik verilmesi. g) Olağanüstü haller haricinde hizmete ara verilmemesi ve durdurulmaması. ğ) Sosyal desteğe ihtiyacı olanların evrensel posta hizmetinden yararlanabilmesine yönelik tedbirlerin alınması. (2) Bakanlık, ilgili mevzuat hükümleri dahilinde evrensel posta hizmetinin sağlanmasını teminen, hizmet sağlayıcıları arasından evrensel posta hizmet yükümlüsünü ve/veya evrensel posta hizmet sağlayıcısını belirler. Bu hükmün uygulanmasına yönelik usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Öneri Bakanlık, ilgili mevzuat hükümleri dahilinde evrensel posta hizmetinin sağlanmasını teminen, hizmet sağlayıcıları arasından evrensel posta hizmet yükümlülerini ve/veya evrensel posta hizmet sağlayıcılarını belirler. Bu hükmün uygulanmasına yönelik usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Evrensel posta hizmet yükümlüsü ve/veya evrensel posta hizmet sağlayıcısı birden fazla işletme olabilir. (3) Bakanlık, evrensel posta hizmet kalitesini ve standartlarını belirler, denetler, denetlettirir ve buna ilişkin usul ve esasları düzenler.
(4) Bakanlık, sosyal açıdan korunmaya muhtaç kimselerin özel ihtiyaçlarını karşılamak için bu kimselere verilecek hizmetler ile bunların yürütülmesini sağlayacak usul ve esasları belirler ve gerekli tedbirleri alır. Evrensel posta hizmetinin kapsamı MADDE 14- (1) Evrensel posta hizmeti; a).. kadar olan posta gönderilerinin, b) kadar posta kolilerinin, c) Basılmış kâğıtların, ç) Görme özürlülere özgü yazıların, kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimini kapsar. Öneri a) 2 kilograma kadar olan posta gönderilerinin, b) 20 kilograma kadar posta kolilerinin, c) Basılmış kâğıtların, ç) Görme özürlülere özgü yazıların, kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimini kapsar. Uluslararası sözleşmelerde belirtilen boyutlar dikkate alınmalıdır. (2) Evrensel posta hizmetinin kapsamı; ülkenin coğrafi, sosyal, kültürel, ekonomik, ticari şartları göz önünde bulundurularak üç yılı aşmamak kaydıyla belli aralıklarla Kurumun önerisi ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca yeniden belirlenebilir. Öneri (2) Evrensel posta hizmetinin kapsamı; ülkenin coğrafi, sosyal, kültürel, ekonomik, ticari şartları göz önünde bulundurularak üç yılı aşmamak üzere belli aralıklarla Kurul un ve hizmet sağlayıcılarının da görüşlerini alarak ve uluslararası uygulamalara da uyarlanarak Bakanlıkça yapılacak teklif üzerine Bakanlar Kurulunca yeniden belirlenebilir. AB müktesebatı ve kriterlerine sektörün uyumu sağlanmalıdır. (3) Görme özürlülere özgü yazı içeren gönderiler özel hizmet ücretleri hariç posta ücretinden muaftır. Evrensel posta hizmeti gelirleri ve tahsili MADDE 15- (1) Evrensel posta hizmeti gelirleri ve tahsil esasları aşağıda belirtilmiştir: a) Hazine Müsteşarlığınca, Kurumca bu kanun kapsamında yapılan yetkilendirme nedeniyle hesaplarına yatırılan yetkilendirme ücretinin yüzde 25 i yatırıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar, Öneri a) Hazine Müsteşarlığınca, Kurumca bu kanun kapsamında yapılan yetkilendirme nedeniyle hesaplarına yatırılan yetkilendirme ücretinin yüzde 75 i yatırıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar,
Yetki belgeleri ücretlerinin tahsilatından elde edilen gelirlerin temel amacı sağlanacak gelirlerin sektör dışında değerlendirilmeyip sektörün gelişmesi ve işleyişine katkı sağlamak olmalıdır. Yetki belgeleri ücretlerinden sağlanacak gelirlerden evrensel posta hizmetine aktarılacak payın artırılması sisteme daha fazla katkı sağlayacaktır. b) Posta hizmeti sağlayıcılarınca, cari yılda üçer aylık dönemlerde geçici kurumlar vergisi kapsamında vermiş oldukları beyanname ekinde yer alan ve gelir tablosunun belirtilen net satışlar kısmında belirtilen tutardan şirketin posta hizmetlerinden elde ettiği net satış hasılatına isabet eden miktarın yüzde 2 si, geçici kurumlar vergisi beyannamesi verildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar, Öneri b bendi kanun tasarı metninden çıkarılmalıdır. İdari ücret dışında ayrıca evrensel posta fonuna katkı payı da serbest rekabeti, ticaretin yapılmasını engellemeye yönelik bir uygulama olacaktır. Kanun taslağının 11. madde gerekçelerinde de açıklandığı üzere tüm ticari işletmeler gibi sektör şirketleri de yasalarla konulmuş her türlü vergiyi ödemekle yükümlü bulunmaktadır. Bunlara ek olarak aynı piyasada serbest rekabet ortamında yapılacak posta hizmetleri için ek bir bedel istenmesi özel sektör kuruluşlarına külfet ve yük getirecek, piyasa dengelerini bozacak ve fiyat artışlarına neden olacaktır. Bunlar dikkate alınarak evrensel posta fonuna katkı payı istenilmemelidir. Böyle bir ödenek konulması zorunluluk olarak değerlendiriliyorsa lisans ücretleri, idari para cezaları v.b. gelir kalemlerinden daha fazla pay ayrılmak ve gerekirse sosyal devlet yapısına uygun olarak evrensel posta hizmet yükümlülüğü dikkate alınarak genel bütçeden katkı yapılmalıdır. c) Kurumca, bu Kanun uyarınca posta hizmetlerine ilişkin verilen idarî para cezalarının yüzde 20 si tahsil edildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar Bakanlığa bildirilir. Bu meblağlar aynı süre içinde Bakanlığın Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarılır ve bütçeye evrensel posta hizmeti gelirleri adı altında gelir kaydedilir. Öneri c) Bu Kanun uyarınca posta hizmetlerine ilişkin verilen idari para cezalarının % 75 oranındaki tutar Evrensel Fona yapılacak devredilir. İdari para cezalarının kullanılma alanı öncelikle evrensel hizmetin karşılanması olmalıdır. Bu suretle hizmet sağlayıcılarından tekrar bir kesinti yapılmasına gerek kalmayacaktır. (2) Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi hariç olmak üzere belirtilen süreler içinde ödenmeyen tutarlar, Bakanlığın ilgili vergi dairesine yapacağı başvuru üzerine, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir. Vergi dairelerince yapılan tahsilâtlar ertesi ayın sonuna kadar Bakanlığın Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarılır. Süresinde ödenmeyen katkı paylarına, vade tarihinden ödendiği tarihe kadar geçen süre için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammı uygulanır.
(3) Bakanlar Kurulu, yukarıda belirtilen oranları iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye veya kanuni oranlarına getirmeye yetkilidir. Öneri 3.fıkra kanun metninden çıkarılmalıdır. Yukarıda yer alan maddelerde Evrensel Hizmete sağlanacak kaynak için oranlar zaten artırılmış ve ilave finansman imkanı yaratılmıştır. (4) Evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcılarının evrensel hizmet sağlama yükümlülükleri nedeniyle ortaya çıkan evrensel hizmetin net maliyetinin karşılanması ve evrensel posta hizmeti kapsamında yapılacak diğer harcamaları karşılamak için Bakanlık bütçesinde her yıl evrensel hizmet gelirleri tahmini kadar ödenek öngörülür. Evrensel posta hizmetleri için ödenek ihtiyacı bu hizmet gelirleri tahmininden fazla olması halinde yeterli ödenek Bakanlık bütçesinde öngörülür. Bu amaçla konulan ödenek münhasıran, bu Kanun ile Bakanlığa verilen görevlerin yerine getirilmesi için kullanılır. (5) Evrensel posta hizmeti gelirlerinin tahsili ve giderlerin yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ile Maliye Bakanlığının müştereken hazırlayacağı yönetmelikle belirlenir. Evrensel posta hizmetinin net maliyeti ve bildirimi MADDE 16- (1) Evrensel posta hizmetinin net maliyeti; evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısının, hizmetleri evrensel posta hizmeti kapsamında karşılamadığı zaman ile evrensel posta hizmeti yükümlüsü ya da sağlayıcısı olarak karşıladığı zamanki net maliyetleri arasındaki fark esas alınarak hesaplanır. Ancak, evrensel posta hizmetinin net maliyetinin hesaplanmasında, hizmet sağlayıcılarının evrensel posta hizmeti yükümlüsü ya da sağlayıcısı olması dolayısıyla elde edeceği diğer gelirler de göz önüne alınarak değerlendirme yapılır. Evrensel posta hizmeti yükümlülüğünün getirdiği ilave maliyet yükünü ortaya çıkaracak bu hesaplama net maliyetler üzerinden yapılır. Bu amaçla evrensel posta hizmeti yükümlüsü tekele tabi ve tekel dışı gönderiler için ayrı hesap tutmak zorundadır. (2) Evrensel posta hizmet yükümlüsü veya sağlayıcıları her yılın sonunda evrensel posta hizmeti kapsamındaki hizmetleri karşılamanın net maliyetini Bakanlığa bildirir. (3) Bakanlık, net maliyetin gerçekleşip gerçekleşmediğine dair evrensel hizmet posta yükümlüsünü ve evrensel posta hizmet sağlayıcısını denetler ve masrafları evrensel posta gelirlerinden karşılanmak üzere bağımsız denetçiler tarafından denetlenmesini sağlar, evrensel posta hizmetinin net maliyetini onaylar ve gerçekleşen net maliyeti öder.
ALTINCI BÖLÜM Tarifeler, Kullanıcıların Korunması ve Rekabetin Sağlanması Tarifeler ve kullanıcıların korunması MADDE 17- (1) Tarifelerin uygulanması ve kullanıcıların korunmasına ilişkin usul ve esaslar şunlardır: a) Hizmet sağlayıcısı, yetki belgesi çerçevesinde sunmaya yetkili olduğu hizmetler için tarife hazırlamak, kullanıcılar nezdinde tarifelere ilişkin hususların adil ve şeffaf olmasını sağlamak zorundadır. b) Tarifeler; Kurum tarafından belirlenen alt ve üst sınırlar ile posta hizmetlerinin sunulmasında uygulanacak tarifelere ilişkin ilgili mevzuat ve 4054 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla serbestçe belirlenir. c) Tarifelerin benzer konumdaki kullanıcılar arasında haklı olmayan nedenlerle ayrım gözetilmeksizin adil ve şeffaf olması, sunulan posta hizmetlerine ilişkin maliyetleri yansıtması, yıkıcı veya aşırı fiyatları da içerecek şekilde rekabetin engellenmesi, bozulması veya kısıtlanmasına neden olacak ücretleri ihtiva etmemesi, bir hizmetin maliyetinin diğer bir hizmetin ücreti yoluyla desteklenmesi veya karşılanmasına yol açacak şekilde belirlenmemesi esastır. ç) Tarifelerin teknolojik gelişmeyi ve yeni teknolojilerin karşılanabilir ücretlerle kullanılmasına olanak veren yatırımları teşvik edecek nitelikte olması esastır. d) Kullanıcı menfaatlerinin gözetilmesi ve posta sektöründe rekabetin tesisi amacıyla Kurum tarafından etkin piyasa gücüne sahip hizmet sağlayıcılarına tarifelerin onaylanması, düzenlenmesi, izlenmesi ve denetlenmesine ilişkin yükümlülükler getirilebilir. (2) Millî güvenlik ile kamu düzeni gereklerine ve acil durum ihtiyaçlarına ait düzenlemeler, ilgili bakanlıkların ihtiyaç ve görüşleri dikkate alınarak, Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenir. (3) Tarifelerin onaylanması, uygulanması, bildirimi, ilanı, izlenmesi ve denetlenmesi ile kullanıcıların korunmasına ilişkin usul ve esaslar kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Rekabetin sağlanması MADDE 18- (1) Kurum, 4054 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, posta sektöründe rekabete aykırı davranış ve uygulamaları resen veya şikâyet üzerine incelemeye, soruşturmaya ve rekabetin tesisine yönelik gerekli gördüğü tedbirleri almaya, görev alanına giren konularda bilgi ve belgelerin sağlanmasını talep etmeye yetkilidir.
(2) Rekabet Kurulu, posta sektörüne ilişkin olarak yapacağı inceleme ve tetkiklerde, birleşme ve devralmalara ilişkin olarak vereceği kararlar da dâhil olmak üzere posta sektörüne ilişkin olarak vereceği tüm kararlarda, öncelikle Kurumun görüşünü ve Kurumun yapmış olduğu düzenleyici işlemleri dikkate alır. YEDİNCİ BÖLÜM İdari Yaptırımlar ve Dava Hakkı İdari yaptırımlar MADDE 19- (1) Kurum; mevzuata ve yetkilendirme şartlarına aykırılık halinde hizmet sağlayıcılarına bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde 3 une kadar idarî para cezası uygulamaya, millî güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi ve kanunlarla getirilen hükümlerin uygulanması amacıyla gerekli tedbirleri almaya, üç aydan az olmamak üzere altı aya kadar posta hizmeti faaliyetini durdurmaya veya yetkilendirmeyi iptal etmeye yetkilidir. Öneri (1) Kurum; millî güvenlik, kamu düzeni, kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi ve kanunlarla getirilen hükümlerin uygulanması amacıyla gerekli tedbirleri almaya, hizmet sağlayıcılarına mevzuat ve yetkilendirme şartlarına aykırılık halinde önce uyarılmasına, aykırılığın devamı halinde kusuru ile orantılı olmak üzere 10.000 TL ye kadar idarî para cezası uygulamaya yetkilidir Posta Kanunu tasarısında verilecek cezalar, firmaların bir önceki takvim yılındaki net satışlarının %3 gibi bir şarta bağlanmıştır. Bu tür cezalar Rekabet Kurumu tarafından verilen cezalara benzemekte olup, Rekabet kurumunda bu tür cezaların verilmesi sebebi rekabeti ihlal eden firmaların elde edebilecekleri ekonomik menfaatten kaynaklanmaktadır. Ancak Posta Kanunu tasarısındaki durumlar için firmaların bu kanun tasarısına aykırılıkları sebebiyle elde edebilecekleri ekonomik bir menfaatleri bulunmamaktadır. Ayrıca bu durum aynı ihlali yapan firmaların farklı tutarlar ödemesi sonucunu doğuracak ve bu da eşitsizliğe yol açacaktır. Dolayısıyla cezaların firmaların net satışlarına bağlanması yerine net olarak ifade edilecek tutar olarak belirtilmesi ve ödenebilirlik düzeyinde olması uygun olacaktır. Ayrıca yine Kuruma millî güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi ve kanunlarla getirilen hükümlerin uygulanması amacıyla gerekli tedbirleri almaya, üç aydan az olmamak üzere altı aya kadar posta hizmeti faaliyetini durdurmaya veya yetkilendirmeyi iptal etme hakkı verilmiştir. Faaliyeti durdurma veya Yetkilendirmenin iptalinin öncelikle lisans koşullarının ortadan kalkmasına özgülenmesi gerekmektedir. Ayrıca Milli