HACI FERHAT MИRZA KELAMLAR

Тцрк Дцнйасы Араштырмалары Улусларарасы Илимлер Академиси HACI FERHAT MИRZA KELAMLAR ÖZDEYİŞLER Ankara/Tцrkiye 2009 1

ЫСБН 978-975-8951-38-3 Едитюр: Проф. Др. Щайреттин ИВЭИН Тцрк Дцнйасы Араштырмалары Улусларарасы Илимлер Академиси Анкара Башканы Азербайъан тцркчесинден Тцркийе тцркчесине актаранлар: Проф. Др. Елчин ИСЭЕНДЕРЗАДЕ Оkтай ЩАCЫМУСАЛЫ Капак Тасарымы: Ерщан ИВЭИН Дцзелтмен: Сеиде АСЛАНКЫЗЫ Дизэи Ич Тасарым Кцлтцр Ажанс Танытым ве Орэанизасйон Лтд. Шти. Конур Сок. 66/9. Кызылай АНКАРА Тел: 0.312.425 93 53 Фах: 0.312.419 44 43 Баскы Тарищи Шубат 2009 Истеме Адреси ТЦРКИЙЕ: Конур Сокак Ну: 66/9. Кызылай/ АНКАРА Тел: 0.312.425 93 53 2

EVRENİN KURTULUŞU İSLAMDA, KANUNU İSE KUR`AN-DADIR! DEVLETLERİ BUYUK AİLE, MİLLETLERİ KARDEŞ GORMEK DİLEGİYLE Say?n Sayg?larla Hac?Ferhat MİRZA 3

*** Allah? n sozunu ederim beyan, Ey insan, nolur duruver bir an! Olmuştur ta baştan insana güven, Öğüt penceresi, hikmet kapısı. Hikmet bir çeşmedir, ilaç bir kuyu, Her icen insana zemzemdir suyu. İmam evladıdır hikmet ummanı, Ehli Beyt olmuştur onun ünvanı. Yasalar başından insana rehber, Rehber insanl? ksa, ondan ne rehber?! Devlet ailedir, dinse iman, Bulurmu kurtuluşu imansız cihan! Deniz dalgasıyla, toprak dağıyla, İnsan Allahıyla korkutur seni. 4

SUNUŞ Türk edebiyatı literatüründe Özdeyiş biciminde ifade edilen bir kavram bulunuyo Bu bileşik ve Türkçe olan kelimeyi; bir ahlak ilkesini veya genel bir yargıyı, düşünceyi, duyguyu; kısa ve kesin bir bicimde ozetleyen, anlatan, genellikle kim tarafından söylendiği bilinen özlü söz olarak tanımlayabiliriz. Arapça da bunun karşılığı vecize olarak verili Kelamlar olarak da bilini Ama bat? da ozdeyişin karşılığı Fransızca ad olan Aphorisme (Aforizma) olarak soyleni Aforizma kelimesi bir sure Osmanl? ca da ve Turkce de (19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başında) kullanılmıştı Dilimize Özdeyişler olarak çevrilen Hipokrates in Apharismoi adlı (İÖ V. yy.) eseri, her sat?r? bir olay? ac? k ve ozlu bir bicimde aktaran öğütlerden oluşmuştu Kos okulunun t? p kavram? n? ozetleyen bu eser; XVIII. yuzy? la kadar bat? t? p okullar? nda ders kitab? olarak okutuluyordu. 5

La Rochefoueauld nun 1664 te Reflex? ons ou Sentences et Maximes Morales başlığı altında ve kendi adını vermeden yayımladığı bir metin bulunuyo Bu metin Düşünceler veya Hükümler ile Ahlaki Özdeyişler adıyla Türkçeye de çevrilmişti Çağında bu metin diğer düşünür ve yazarları kızdırmıştı Çünkü La Rochefoueauld; hemen karşılık goren iyilikleri, insan? an? nda unlu yapan erdemleri (faziletleri) acımasızca kınıyordu. Karşısında olanlar onu bencillikle suçlamışlardı. La Rochefoueauld un saf bir erdem anlayışı vardır ki, erdemin karş?? l ks? z olmas? n? ister ve bundan dolay? erdemin oyle kolayca bulunabilecek bir sosyal olgu olmadığı sonucuna varı Ayrıca karşılıksız erdemin var olduğunu da inkar etmez. Demek ki, maksimes 6

ve aforizma kavramlar? bat? dan dilimize ve sosyal bilimlerimize girerek, bizleri de özdeyiş kavramına çekmişti Ben bunları anlatırken; Türk düşünce sisteminde hiç Özdeyiş kavramı yok idi, diye bir kanaata var? lmas? n. Eski Turklerde Sav olarak adland? r? lan bir kok kelime vard?. Sav; one surulen ve savunulan bir düşünce için söylenirdi. Eş anlaml? s? (dava), (tez) olarak sozluklerimizde yerini alm- ıştı Mantık ilminde buna müddea denirdi. Tan? - t? lmas? gereken onerme ve tezdir savla Bir şeyi kendisine dayanarak, kendini delil olarak gosteren tan? tmalara sav deni Nas? l oldu bilemiyorum ama; sav kelimesi, giderek soz, atasozu, darb? mesel, ata- larsözü, vecize kelimelerinin karşılığı olarak kullanılmaya başlanmıştı Oysa; vecize Arapça bir s? - fatt? r, k? sa ve anlam? etkili demekti Bu s? fat soz kelimesinin onune gelerek bir tamlama oluşturu 7

Her ne ise; Arapca olan, vecazet kokunden gelen bu vecize sıfatı, Türkçede özdeyiş olarak kullan? lmaya başlanmıştı Ama atasözü ve atalarsözü nün anlattığı kavram farkl? d? Atasozu; uzun deneme ve gozlem- ler sonucu soylenmiş ve halkın malı olmuş, öğüt verici nitelikteki sözlerdi Arapça karşılığı darb?- mesel di Özdeyiş veya Kelâm ın ise söyleyeni bellidi Gerçi söyleyen şahsın uzun deneme ve gozlemlerinin sonucudur ama bireyseldi Özdeyişlerin bireysel olması, o sozlerin değerini düşürmez. Hatta sözlerin sağlamlığı ve doğruluğu, söyleyen şahsın yücelmesine sebep olu Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisinin (TDAUİA) akademik üyesi fahri profesör Ferhat Mirzayev; günümüz özdeyiş ekolunun kurucusu niteliğinde olan bir fikir adamıdı Çünkü ilk Kelamlar (Özdeyişler) 8 kitabını 1997 y?? l nda yay?m- lamıştı Bu kitabı aynı yıl

içinde Rusçaya da çevrilmişti Özdeyişleri, Kelamlar ad? yla 1998 ve 2000 y?llar? nda da kitap halinde yay?mlanmıştı 40 Kelam 40 K? t a adl? yay? m? da özdeyiş ekolü çerçevesinde ortaya koyduğu çalışmadı Elinizdeki bu Kelamlar (Özdeyişler) adlı kitapta 232 başlık altında, 1602 kelâm bulunuyo Bu kelâmlar Hacı Ferhat Mirza nın İslam dini cercevesinde ahlaki ve sosyal hayatta nas? l düzenlenmesi gerektiğine ilişkin uzun gözlem ve deneyimlerine, özellikle düşünce gücünün sağlamlığına dayanarak kısa ve öz halindeki yorumlarıdı Şüphesiz Hacı Ferhat Mirza nın bu özlü düşünceleri kendine aitti Ancak; bunları, toplumla paylaşmak istemesi onun fikir adam? olma karakter- inden kaynaklanmaktad? Bu kelamlar? bazıları paylaşmayabili Olabilir, ama bu görüşler ve söyleyişler üzerinde tartışılmalıdır; karşıt görüşler varsa; o karşıt görüşte olanlar da 9

düşüncelerini özlü hale getirmelidi İnanıyorum ki, Hacı Ferhat Mirza nın bu kelâmlarını doğru bulmayanlar da olacakt? Ama 1602 kelam? n icinden, biliyorum ki, o karşıt görüş beyan edecek olanlar kendi düşüncelerine uyan kelâm bulacaklardı Mutlak bulacaklardı İnanın bana. Bu 1602 kelam? n icinden, en kontur insan? n bile kendine uyan en az on tane özdeyiş bulduğunu kabul edelim. Bu on say? s? az m? d? r? Hay? r, az değildi Bir söze kulak vermek bile çok anlamlıdı Bu kitab? okuyunuz, goreceksiniz kendinize ait cok kelam bulacaks? n? z. Hac? Ferhat Mirza n? kutluyor, başarılarının devam? n? diliyorum. Prof. D Hayrettin İVGİN Тцрк Дцнйасы Араштырмалары Улусларарасы Илимлер Академиси Анкара Башканы 10

1 DİN 1. Din insanlığı zulmetten ışığa götürecek hur, ilim ve iman onun anahtar?, kendini bilmez siyaset ve yobazlıksa onun uyuşturucusudu 2. Din gerek devletlerin, gerekse de devletlerin yonetimine bilakis kat? lmak zorundad? Onlar? Allah ın kuralları doğrultusunda kontröl altında tutmal?. Dini devletten ay? rmak demek devleti Allah tan uzaklaştırmak demekti Allah? n olmadığı bir yerde ise şeytan hemen kendine yer edinir ve insanlar? kontrol alt? nda tuta 3. Din maneviyat? n temelidi Maneviyat? n temeliyse ahlak, ilim ve kulturdu 11 4. Din gerek iktidara, gerekse de muhalafete muhalif olmakt?

5. Din bir evrensel yol, ayn? zamanda o yolu belirleyen kurallard? 6. Din hem iman, hem de ruhun g? das? d? 7. Bir ulusu var eden değerlerin başında hiç kuşkusuz din gelmektedi 8. Din zaman? n? n bekcisi, ayn? zamanda onun sakinleştiricisidi 9. Din en guzel bekci, ona uyanlarsa en guzel yolda olanlard? 12

10. Din beraberliktir, dinde ayr? mc?? l k yapmak bizi zor durumlara düşürü 11. Her turlu bereket dindedi 12. Din; iman için ışık, vücut için yürek, maneviyat icin direkti 13. Dinler ahiret icin bir neden, aralar? ndaki fark ise bir sonuctu 14. Din ölüler için değil, bugün yaşayanlar içindi Ondan uzaklaşan bu dünyada cehalete, ahiret hayat?nda ise cehennem azab? na saplan? 13 15. Dini olmayan halk yetim, ulke ise yetimhanedi

16. Dini olmayan halk herşeyden yoksundu 17. Dini olmayan? n iman?, iman? olmayan? n iffeti, iffeti olmayan? n insaf?, insaf? olmayan? n utanmas?, utanmas? olmayan? n namusu, namusu olmayan? n milleti, milleti olmayan? n vatan? yoktu 18. Dinsizlik açgözlülüğe, imansızlık barbarlığa, haksızlık şerre, insafsızlık soyguna, namussuzluk korkaklığa, arsızlık sefilliğe hizmet ede 19. Dinsizlik toplumu buyuk bir koyun surusune, onun liderlerini ise hiçbir şeye yaramayan kecilere benzetmektedi Oyle kecilerdense zalim hukumdar daha iyidi 20. Dinsizlik toplumu putlara tap nan bir? topluma, liderleri ise puta dönüştürü 14

21. Dinden uzaklaşmak hayattan yoksun kalmakt? 22. Din Allah la olmak, dinsizlik Allah s? zl? k, Allah s? zl? k ise dinsizlik anlam? na gelmektedi 23. Dini yaşam biçimine dönüştürmeyen kendini bilmez baz? siyasiler vard? r ki, onlar uzerleri kar kaplanmış kuru ağaca benzerle Karlar eridikce c? r? lc? plak kal? r ve rezil olur, sonu ise husranla bite 24. Din canl? bir hayat, Kur an-? Kerim onun kural? d? 25. Din barış ve huzur içinde yaşamak, mutlu bir aile ve gelecek anlam? na gelmektedi 15

26. Din senin temizliğin, temizliğin ise ahiret için yaptığın hazırlıktı 27. Din ideal toplumun oluşması için Allah tarafından beğenilmiş ve belirlenmiş bir yoldu 2 DİN ADAMLARI 1. Din adam?; toprak uzerinde Allah? n kanun ve hukumlerini insanlığa anlatan, insanlığın korunması, kurtulması ve kamilleşmesi icin hic durmadan caba sarfeden, sonsuz ilim ve irfan sahibi, yatağı toprak, yorgan? gokler olan nurlu şahsiyetdi 2. Din adamları şunu iyi bilmelidir: İnsanl? k Ademden başlıyor ve ahirette Mahkeme-yi Kubra da son bulacakt? İşte o gün onlar için hiçbir hafifleştirici hal yoktur, zira onlar diğer insanların yapt? klar? ndan sorumludurla 16

3. Ey din adamlar?! Sizin Allah a karşı sadıklığınız, insanlara hizmetinizle ve haksızlığa karşı koymanızla ölçulmektedi 4. Hukumm sahibi Allah t? r, yeryuzunde onun halifeleri ilim ve iman sahibi din adamlar? d? 5. Ey Hakk? gormezlikten gelen din adamlar?! Sizin vurduymazlığınız ve politik kavgalara karışmanız; toplumu dipsiz ucurumlara, sizin kendinizi ise kufre goturuyo K?yamet gunu nas? l da dehşetli bir gündür! Allah tan korkun ve sak? n? n, o zaman kurtulman? z mumkuhdu 3 İLAHİYAT 1. Bu koskoca bağın bahç?van?allah t? 17

2. İlahiyatsız ilim meyvasız ağaca benzemektedi 3. Maddesellik her daim harakettedir ve onun koku ilahiyattad? 4. Evren boşluktur, o, varlıkla yokluk arasında gidip gelmektedi Onu vareden Allah? n yarattıklarıdı İşte budur herşeyi yoktan var eden Allah? n kudreti! 5. Her bir dunyan? n kendi maddi alemi mevcuttu 6. Gözleri faltaşı gibi açan gözler ve gözleri iyice kuculten gozle.. 18 7. Ruhun vucuttan ayr? lmas?...

8. Bizim dunyan? n kaderi, yazg? s?... 9. Y? ld? zlar? n kararmas?... 10. Bir tane yuz tanedir, yuz tane onbin tanedir, onbin tane işte o bir tanedi 11. Bir tane, ondan bin tane daha buyuk tane, birbirinin icinde daha binlerce buyuk tane var ve işte toplam o sekiz tane sonuçta yine aynı tanedi Her biri bir mum, hem de sonsuz bir pervanedi 12. Buyuk bir sonsuz deniz, sekiz gemi, her gemi icinde bir deniz... 19

4 İSLAM 1. İslam dini; Allah taraf? ndan insanlığa armağan olunmuş, tüm dünya dinlerini kendi içinde bar? nd? ran onlar? n en kamil bicimidi 2. İslamiyet Adem neslini oluşturan, onlar? n baki alemde (Cennette) sonsuza kadar yaşamasına imkan tan? yan dindi 3. İslam dini; Allah taraf? ndan insanlığa armağan olunan, peygamberler vas? tas? yla günümüze kadar ulaştırılan, Hazreti Muhammed(s.a.v) döneminde son şeklini alan, bin y? llardır tüm yolları kendinde pekiştiren, insanlığı şaşkınlıktan, dalaletten kurtaran, adalet mahkemesiyle onlar? n Beka aleminde teminatc? s? olup doğruluktan ayırmayan bir yoldu O yolun kurallar? n? belirleyen ise kuşkusuz Kur an-? Kerim di 20

4. İslam, oze yani Adem e geri donmekti 5. İslam, Adem evlatlar? na birbirini anlatan, birlik ve beraberliği öğütleyen bir nedendi 6. Butun dunya ve milli dinler; İslamın bir parcas?, tarikatler ise onun dallar? d? Butun bunlar? n nedeni ise vurdumduymaz siyasetti 7. İslam Cennetin kapısıdı 8. İslam kapısının anahtarı kelime-yi şehadetti 9. İslam hakikatin kapısıdı Bu öyle bir kapı ki Allah onu sevmeyenlerin yuzune daima bu kap? y? kapat? 21

10. İnsanlık için en doğru yol İslamd? 11. İslam senin yaratılışın, hayatın ve ahiretindi 12. İslam, insanl? k akademisidi 13. İnsani özdeyişler aynı zamanda İslami özdeyişlerdi 14. İslam Allah kat? na goturen yol, Kur an-? Kerim ise o yolun pusulas? d? 15. İslam Allah a mahsustur, ona uyan mutlu, uymayan ise mutsuz olu 22

16. İslama hizmet Allah a hizmetti Hizmet etmek mumin olmakla ilgilidi Muminlik ise kamil birisi olmakla elde edili 17. İslam bir yolun başı ve sonudu Sizler, hem neden, hem de bu yolu kabullenenlersiniz. 18. İslamı inkar etmek nesli inkar etmekti Nesliniz ise hiç kuşkusuz Hazret-i Ademe dayan? yo 19. İslamı anlamamak ölü doğup ölü gibi yaşamağa benze 20. İslamı kabul etmeyenler ot değil de od(ateş) yiyen okuz gibidirle 23 21. İslam Allah? n ilmi, hayat? n anlam? d?

22. İslam? kabullenmek korunmaktı İslamiyeti ise Allah kendisi koruyo 23. İslam; hem sizin, hem bu dunyan? z? n hem de oteki dunyan? z? n garantisidi 24. İslam birlik ve beraberlik, aynı zamanda sağ salim ve silahs? z bir hayat bicimidi 25. İslam Allah a hizmet, Allah a hizmet ise insanlığa hizmetti 24 26. İslam sonsuz hayat, Kur an-? Kerimse onun kap? s? d? 27. İslam, hem korunan, hem de koruyand?

5 KUR AN-I - KERİM 1. Kur an-? Kerim semavi kitaplar? n toplusu, peygamberlik yolu ve peygamberlerin ta kendisidi 2. Butun küresel sorunların ve tartışmaların halli Kur an-?kerim dedi 3. Kur an-? Kerim Hakt? r, Hakk ise senin gecmişin, bugünün ve yarınlarındı 4. Kur an-? Kerim iman ehlinin gozune nur, kalbine ise huzur armağan ede 25 5. Peygamber ilmin şehri, Hazret-i Ali onun kap? s?, Kur an-? Kerim ise anahtar? d?

6. Geçtiğimiz yol ulularımızın ve babalarımızın yolunun tekrarıdı Yaşamımızın anlamı bu yoldad? Bu yol maneviyat yoludu Onun kurallar? ise Kur an-? Kerim de sakl? d? 7. Ayetler Allah ın hükmü, onu değiştirmek veya ona uymamak Allah a karşı çıkmakt? r, Allah a karşı çıkanların sonu azaptı O gibi insanlar? n amelleri ise kocaman bir hicti 8. Allah? n hukumleri; cinayetlere, fiziki ve manevi hastalıklara karşı mücadeleyi emrediyo 26 9. Her bir mahlukatın yaşam kuralları onu yaratan Allah a mahsustu 10.Kur an-? Kerim i kabullenemeyenler, inkar edenler kendilerini inkar etmiş olurla

11. Kur an-? Kerimi Kur an-? Kerim de Kur an-? Kerim le aray? n. 12. Kur an-? Kerim kapal? kap? lar icin anahtar, taş kalpler için ise ilact? 13. Kur an-? Kerim İslama, İslam Allah a ulaşan yoldu 14. Kur an-? Kerim yeryuzunde Allah? n muhrudu 15. Kur an-? Kerim evren icin program, cennet icin kap? d? 6 FATİHA SURESİ 1. El Fatiha ihlas icin kap? d? 27

7 ALLAH A SADIKLIK 1. Allah a sadıklık İslamı korumak, tarikatlerden birliğe doğru gelmekti Gercekten k? yamet cok dehşetli bir gündu Allah? n ipine sar? lal? m, o zaman belki kurtuluruz. 2. Allah? sevmek onun yaratt? klar? n? sevmekti 3. Allah? kendilerine dost bilen kimseler kuşkusuz Allah dostlarına dost, düşmanlarına ise düşmandırla 4. Halka c? kar? lan sadakat yasalar?, Allah a sadakatı sağlıyorsa bu İslamı korumak ve ona teslim olmak demekti 28

5. Yukselmek Allah karşısında küçülmekle başla 6. Bilim adam? ilmiyle, koylu kureğiyle insanları sevindirir ve hepsi bu sevinci Allah tan al? 7. Ağaç bahçivanına sadıklığını meyvası ile insan ise amelleriyle belli ede 8. Allah a sevgi, amelde ve ibadettedi 29 9. Allah a ibadet, insan? n amelleriyle ve o amelleri namazla pekiştirmesiyle ölçülü 10. Uzaktan dağlar da küçük gözükü Fakat sen yaklaştıkça o, buyumez, sen kuculursun.

11. Her bir mahlukat Yaradana hizmet etmek zorundad? Araba şöför içindir, şöför araba için değildi 12. Mahlukat? n Allah karşısında borcu onun emrlerine harfi harfine uymakt? 13. Işığa kavuşanlar ona yaklaşanlardı 14. Amaç ışığa kavuşmak, muma kendi ışığından bir fayda var m? 15. Allah için yapılan işlerin bedelini Allah veri 16. Rezil olmayan kimse karşısındakine değil, her zaman başının üzerinde bulunana dikkat etmiş kimsedi 30

17. Allah yolunda kesilmeyen baş, samanl? k; harcanmayan vucut, iğrenç tuluma benze 18. Ey Muslimanlar! Allah, Allah demekle kendinizi kand? rmay? n?z. Allah sizin guzel amellerinizde, karşılıklı hayat münasebetlerinizde, kıldığınız namazlardadı 8 ALLAH I TANIMAK 1. Allah? tan? mak insan olmakt? r, insan olmak ise cevresindekilere sayg? duymak ve onlar? sevmekti 2. Allah? gormek, onun yarattıklarını öğrenmek, sevmek, korumak, ibadetiyle onlar? tasdik etmekti 31 3. Allah? gormeden ibadet etmek bile gunaht?

9 ALLAH IN RAHMETİ 1. Ey insanlar! Her bir peygambere verilen mucize ve kitaplar Allah? n size rahmetidi Bu rahmetin derecesi sizin cehalet ve kufrunuzden kaynaklanan miktardad? Allah tan korkun ve günahlardan sakının. Ettiğiniz günahlar sizin ve sizden sonra gelecek olanlar? n lanetidir ki, sonucta Ahirette sizin icin cehennem azab? n? iyice şiddetlendirecekti Cehennem azab? nas? l da elim bir azaptır, insanoğlu kesinlikle ona dayanamaz. 2. Allah, kendinizin bile sevmediğiniz ölçüde sizi sevmektedi 10 PEYGAMBERLER 1. Peygamberler yüksek ahlaki değerlere sahip olup, Allah? n nurundan nurlanan ve butun evreni bu nurla donatan, aydınlatan kutsal kişilerdi Onlar 32

insanlığı kölelikten özgürlüğe, batıldan Hakk a doğru taşıyan, Allah? n emir ve yasaklar? n? herkese tane tane anlatan, onların kişisel yeteneklerini ortaya çıkarıp zamanla kamilleşmesini sağlayan, bu yolda yorulmadan caba harcayan, Buyuk Hesap gününde tanıklık edebilecek seçilmiş kimselerdi Allah ın verdiğini hiç kimse alamaz, yücelttiğini hic kimse yeremez. Bunu yaln?z Allah yapabili 2. Peygamberlik yolu herkes icin, peygamberlikse sadece seçilmişler içindi 3. Peygamberler buyuk bir ekolun öğretmenleridi 11 HAZRETİ MUHAMMED(S.A.V) 1. Hazreti Muhammed (s.a.v) bir insanl? k örneğidi O, butun peygamberleri kendinde toplayan buyuk bir alemdi O, evrenin 33

yaratılışından ahirete kadar türlü türlü haberler vermiş, insanlari Hakk dergah? na goturecek yola bıkmadan usanmadan davet etmiş ve bu yolu ışıklandırmış peygamberdi 2. Namazda iki ruku ve iki secde vard? Ruku Hazreti Musa n? n, secde ise Hazreti İsa n? nd? Onlar? bir araya getirerek tasdik edense hic kuşkusuz Hazreti Muhammed di 3. Peygamberler insanlar? Allah kat? na ulaştırmak icin yol yapanlard? Hazreti Muhammed ise o yola ışık tutan ve peygamberliğe mührünü vurmuş bir peygamberdi 4. Hazreti Muhammed akl? n deryas?, Hazreti Ali(a) onun kalbidi 34

5. Hazreti Muhammed kamilliğin doruk noktası, birlik ve beraberlik mujdecisi, butun ummetleri biraraya getirmek, barışı sağlamak için Allah taraf? ndan secilmiş bir peygamberdi 6. Müslüman birlik ve beraberliğin simgesidi 12 İMAN 1. İman inandığına kalben inanmaktı 2. Allah a iman dilde değil, ameldedi 35 3. Allah a iman, onun emirlerine uymaktan gece

4. Allah? gormeden ibadet etmek bile gunaht? 13 İMANLI KİMSELER 1.İmanlı kimseler Allah a ve onun kurallar? na her yerde uyan kimselerdi 2. İmanlı kimseler inandıklarına kalben inananlard? 3. Helal mal? ndan sadaka verenler, halkla paylaşanlar ve halkın mal? n? yemeyenler imanl? kimselerdi 4. Dunyay?, dünya malıyla değil, Allah? tan? makla kazan. 36

5. Ey insanlar! Dünya dediğiniz süslü güzel bir kuyuya benze Biz buraya Adem babam? z? n ipiyle indik ki, yine onun ipiyle buradan yucelelim. 6. Ey imanl? kimseler! S? k? bir imana sahip olun, siz hiç kuşkusuz doğru yoldasınız. Ey kafirler, hazırlanın, kıyamet günü iyice yaklaşıyo Bu Rabbinizin bize verdiği apaçık bir müjdedir ki, onu Ayda ezan sesleri ve Yuce Kitapla verdi. Hamd olsun bizi Yaradana, yaratıp yaşatana, kıyamet günü aff ve mağfiret edecek olana! 14 HAKK 1. Hakk varl? k demekti Onu inkar eden kendini inkar etmektedi 2. Hakk senin gören gözün, duyan kulağın, konuşan dilin, hisseden kalbindi Bundan uzaklaşanlar bu dünyan? n at? klar?, ahiretin yak? tlar? d? rla 37

3. Hakk ezeli ve ebedi anlam? na gelmektedi Onu inkar eden kendini inkar edenlerden ve unutulmuşlardan olmağa hak kazanmışlardandı 4. Hakk olmayan yerde iman bulunmaz, imans? z bir toplumda ise gelişimden bahsetmek abesti 5. İnsan öyle birisidir ki, Hakk? gorur, sever ve ona uya 6. Hakk soz, ok yaras? gibi ac? bile olsa daha sonra tatlılığına doyum olmuyo 7. Hakk; gokte Allah, yerde onun yaratt? klar? d? Onu inkar etmek kendini inkar etmek ve Allah a karşı isyan etmekti 38

8. Hakk? goren, doruklarda düşe kalka yurumez. 9. Her bir yolun başı ve sonu vard? Hakk yolunu seç ki, daha sonra hüsrana uğramayasın. 10. Ey Hakk sen ise; inişleri görursun, sarp yokuşlarda tökezlemezsin. 11. Hakk sozden kusenler, kendi akl? ndan kusenlerdi 12. Hakk? gormek Allah? gormekti Allah? görmek gizli ve aşikar olan gunahlardan uzak olmakt? 39

13. Hakk soz Allah sozudu Yalan, kufur ve şirk şeytandandı Allah tan korkun ve Ona karşı asi olmay? n, yoksa belalar hep sizi bulu Allah Hakk? sevenlerin yan? ndad? 14. Hakk ı inkar edenler eski püskü bir eşyaya dönüşmüşlerdi Onlarla arkadaş olanlar da eski eşyalardan farksızdırla 15. Ey Hakk? inkar edenler! Hakk size mutlaka gösterilecektir, o sizin gizli ve aşikar yapt? klar? n? zd? O gun kendinizden ve birbirinizden kacacaks? n? z, o gun kendinize tan? kl? k edecek ve sürdüğünüz hayatla tekrar karşılaşacaksınız. Allah tan korkun ve Ondan aff? n? z? isteyin. O, her bir şeyden haberdardı Allah size yard? m etsin! 40

15 HAKK YOLU 1. Ey insanlar! Hakk yol Allah dergah? na goturen bir yoldu Bu yola s? rt? n? donenler kendilerine zulm etmiş olacakla Onun karşısına s? rtustu surunecek ve yapt? klar? adaletsizlik, haks? zl? k yuzunden hesap vereceklerdi Onlar nas? l da kotu ruhlu ve art niyetli kimselerdi Allah a tap? n? n ve kesinlikle s? rt? n? donenlerden olmay? n. Eğer onlara uyarsan? z o zaman kendinize zulm etmiş olursunuz. 2. Ey insanlar! Bugun yaşadıklarınız sizin yapt? klar? n? z? n sonucudu Bir zaman Allah a karşı c? kt? n? z ve yeryuzunde fesat tohumu yayd? n? z. Siz birbirinize kardeş diyerek soygun yaptınız, arkadaş diyerek rüşvet aldınız ve verdiniz, birisine kızkardeşim diyerek ona kem gozle bakt? n? z, insanları korkaklık ve yüzsüzlüğe sürüklediniz. Ağalık iddiasına kapılarak şirke yuvarlandınız. Unutmay? n? z, Muslumanl? k Allah kat? nda birlik ve beraberliğin simgesidi Her şeyin tek sahibi Allah t? Dunya mal? ve makamla farkl? olmak şeytani bir hissti Tevbe ediniz ve kotu amellerden 41

sak? n? n? z, zira bu hem sizin, hem de sizden sonra gelecek olanlar için bir kurtuluş yoludu 3. Ey insanlar! Unutmay? n? z, dunyaevi sizi ahirete goturecek bir gemidi Ahiret ise size armağan olunmuş ebedi bir mekand? Bu gemi sizden oncekileri sizinle, sizi ise sizden sonrakilerle birbirinize tan? k gosterecek ve bu yolda kiminizi kendine kul edecek, kiminizi kuluna dönüşecek. Boylece kiminize sonsuz kurtuluş, kiminizi sonsuz azap verecek. Burada dunya nimetleri, sizin kullanmanız için ve sizin gerçekte kim olduğunuzu size kan? tlayacak birer emanetti Dunya mal? asla ne mülkle, ne de dış görünüşle ölçülmez. Kendinizi kand? rmay? n? z, zira Allah dergahında en beğenilen ve kabul gören değer sevaptı Mülkün tek sahibi Odur ve bu işte hiç bir şeriki yoktu Şunu iyice anlamal? s? n? z; sizden oncekileri nas? l al? p goturduyse sizi de oyle al? p goturecekti Düşünün ve ak? ll? olun; zira Allah, akl? n? kullananlar? seve 42 4. Hakk yolun rehberi Allah, yolcular? muminlerdi

16 İMAMLAR 1. İmamlar, insanlığa Allah taraf? ndan gonderilen rehberlerdi İmamlar, insan kamilliğinin doruk noktası, ilmin şaheseri, şehitlik örneği, temizlik ve helallik simgesidirle 2. Hazreti Ali(a) yasalar? n simgesi; evreni ata ve rehber olarak bu makamı şereflendirendi 3. Hazreti Ali(a) yuksek iman ve sad? kl? k simgesidir: 4. Hazreti Hüseyin(a) şehitlik örneği, şehitlerin babas? d? 5. On dort masum hakt? r; onlar? inkar etmekse gunaht? 43

6. Hazreti Huseyin(a) şehadeti Onun yaratılışıdı 7. Ey Müslümanlar, gereksiz tartışmalar sizi birbirinizden uzaklaştırı Ehli Beytin size değil, sizin Ehlibeytin ihtiyac? n? z va 8. Ey inananlar! Hazreti Ali(a) olun. Zira Hazreti Ali(a) iman? n, iradenin ve önderliğin simgesidi 9. Hazreti Ali(a) iman örneği, Allah? n rahmetidi 10. Hazreti Ali(a) taş kalplilere ilac ve rahmetti 11. Hazreti Ali(a) demir irade ve yumuşak huydu 44

17 MÜMİNLER 1. Muminler, Cennette oturacak olan, Allah tarafından hidayet nasip olmuş sevimli kullard?rla Onlar sizin bugununuzun ve yar? n? n? z? n bekcileri, sizi bat? ldan Hakk a doğru götüren, namazlarında sizin cehennem ateşinden ve bu dünyada çeşitli bela ve musibetlerden kurtulman? z icin dualar eden, Allah tan sizler için aff ve mağfiret dileyen, insanlığın iyiliğini isteyen kimselerdi Onları sevmeyenler Allah? sevmeyenlerdi Onlar? sevmeyenler hayvani duygularla yaşayan Cehennemin yak? tlar? d? 2. Mumin, Allah?n emir ve yasaklar?na uyan ayd? nd? 3. Mümin kimse insanlığa Allah taraf? ndan lutuf ve ihsand? 45

4. En buyuk ve affedilmeyecek gunah, mumin bir kimseye yapılmış olan haksızlıktı Zira Allah, muminlerin dostudu 5. Yaln? zl? k buyuk derttir, cahillik zulmet, Yoksulluk, gariplik, zenginlik haslet Muminlik rahatl? k, buyuk fazilet. 6. Ey insan, garipsen bu dunyada sen, Gariplik güzeldir, müminsen eğe 7. Yar? n? n? isteyenler bugun onun temelini atmak derdindedi 8. Cenneti, bu dunyada kazananlar Allah? n sevimli kullar? d? 46

9. Ecelini kendisi kabullenenle.. 10. Ağası baki olanın kendisi de bakidi 11. Allah? tan? yanlar onun emir ve yasaklar? na uyanlard? 12. Ne mutlu hakimi de, hekimi de Allah olan kimselere. 13. Bu dunya muminler icin gurbet, ahiret ise vatand? 14. Bahc?vanın her daim dikkat ettiği ağaç; sağ salim, meyvalar? ise guzel olu 47

15. Mumin bir kad? n? n İslam ahlak? na Fatima ve Aişe simgeleridi 16. Her bir bağın kendine özgü tohumlar? var, Cennet bahcelerinin tohumu muminlerdi 17. Her zaman insanlara yard? m eden kimse; hem golgeden, hem de meyvadan yararlan? 18. Cennete girenler, nefsine uymay? p Allah? n emir ve yasaklar? n? harfiyen uygulayanlard? İnsanlara hidayet nasip eden Allah a hamdolsun! 19. Muminin sozu onun kalbinin meyvas? d? 48

20. Müminliğin doruk noktası peygamber ve imamlard? Sonsuz cennet hayat?n? n ve dunya hayat? n? n doruk noktas?ysa kand? rmaca oyuncaklar olan dunya nimetleridi 18 MUSLUMANLAR 1. Gercek Musluman bu dunyan? n olgunlaşmakta olan meyvasıdı 2. Ey müslümanlar! Rabbimizin karşısında cihatta asker, hayatta ise kuluz; asker kul, kul ise askerdi 3. Ey Müslümanlar! Ağam? z Allah t? r, k? blemiz Kabe, secde yerimiz temiz ve helal toprak, budur aradığımız soruya cevap. 49

4. Ey muslumanlar! Peygamber ve onun Ehli Beyti sizler icin birer ornek. Sizler takvan? z ve Allah a sadıklığınızla onlardan birisiniz. Allah Rahman ve Rahimdi Sizler ise onun sevimli kullar?! 5. Ey Muslumanlar! Sizi birbirinize sevdirecek olan Allah değil mi? Eğer hepiniz onun ipine sarıldıysanız nedir aranızdaki bu soğukluk? Kimdir bunlar? sizin aran? za serpen? Korkun, Allah tan korkun! O büyük, olacak günü, o gün duracağınız yeri ve o gün sizlere tanıklık edecek şahsı hat? rlay? n, mutlaka bu say? lanlarda buyuk bir ibret vard? 6. Müslüman İslam demekti İslam, butun evrene barış ve selamet getirmektedi 50 \ 7. Musluman; millet ve devlet anlayışlarını biraraya getirmesini bilendi

8. Allah kat? nda Muslumanlar aras? ndaki fark, Allah a olan sevgileri nisbetindedi 9. Musluman olmay? Allah Adem e, Adem de kendi soyundan olan herkese buyurdu. 10. Ehli Beyti seven herkes Muslumand? 19 SEVAP 1. Bu dunyada en buyuk kazanc sevapt? 2. Sevap bu dunya icin gaybd? r, gayb aleminde ise birer hakikatd? 51

3. Sevab? n yolu rahmete, rahmetin yolu Cennetedi 4. Sevabın derecesi yapabildiğin kadardı 5. Sevap dediğin hem bu dünya hem de ahiret. 6. Ağaçlar bile sevap kazanı 7. Ağaç da kendi meyvas? n? ihsan ede 8. Yolun sevab?, sevaplar sevab? d? 52

20 SEVAP SAHİPLERİ 1. Kazandığın sevaplar ahiret için harçlıktı 2. Verdiğin zaman en iyisini ver ki, nefsinle mucadelede kazanas? n. 3. Sen birisinin r? zk? na vesile olacaks? n, fakat seni taşlayacakla İşte bu sevabın en yüksek derecesidi 4. Verirken korkma, alırken şükret. 5. Sevap sahipleri birisinin sönmüş sobasını yakarla Onlar? n sobalar? n? ise Allah yaka 53

21 MEKKE 1. Mekke, Allah? n en buyuk ticaret evidir; zira burada herkes kendi nasibine düşen kazancını sergile 22 KABE 1. Kabe goklerle alakal? bir yerdir, dort yolun birleşmesindedi 2. Televizyonun vericisi studyo ise insan? n da k? blesi Kabedi 3. Kabe resmi kabul makamı, padişah? Allah, kullar? ysa muminlerdi 54

4. Allah bu dunyada iki ev yapt? rd?; biri Kabe, oburu muminlerin kalbi. 5. Kabe evinin Mekkede karar k? l? nmas? ihramla, Hacc farizas? ve Kurban bayram? yla alakal? d? Hamdolsun Rahman ve Rahim olan Allah a! 23 BU DUNYANIN ANLAMI 1. Bu dunyan? n anlam? gayret ve ibadettedi 2. Bu dunya Allah? n mekteplerinden biridir, öğretmeni ise Allah. 3. Anne karn? maddiyat, bu dunya maneviyat, ahiret ilahiyatt? 55

4. Bu dunya insan imal eden kocaman bir muessese, onun guzel eserleri muminler, at? klar? ise zalim ve kafir kimselerdi 5. Bu evren ve yaşadığımız bu yeryüzü Allah? n mulkudu Bizler ise birer misafiriz. Burada en guzel misafirler Allah? n hidayet nasip ettikleridi 6. Dunya ne kadar tatl? olsa da bir o kadar da ac? d? Onun tatl?l?ğı acılığıyla acılığı, tatlılığıyla alakalıdı Orta bir yol seçiniz ki, azmışlardan olmayas? n? z. 7. Dünyanın yaratılışın? n nedeni sadece bir düşüncedir: La ilahe illlallah! 56 8. Dunyan? n yarar? anlam? ndad?

9. Biz tekrar kendimize geri donelim diye okuz yerine teknolojiyi kulland? k. 10. Ortaöğrenim yükseköğrenimin, bu dünya ise ahiretin garantisidi 11. Bu dunya ezelin ve ebedin, ahiret hayat? ise nedenin yani dunya hayat? n? n sonucudu 12. Bu dunya fani, ahiret ebedidi 13. Bu dünya güzel adalarla dolu coşkun bir denizdi Senin maddi bedenin yelkensiz gemi, akl? n o gemiyi kullanmak icin bir rota, kalbin yelkenin, varacağın k?y? lar ahiretindi 57

14. Bu dunya senin bedenin gemin, kafesin, kalbin alemin, ahiret mekan? nd? 15. Bu dünya yaşatanlar için Cennetin, yaşayanlar için Cehennemin kapısıdı 16. Terazi vicdan? n m? knat? s dalgalar?, vericileriyse helallik ve durustluktu 17. Her bir maddenin tam yok olmas? onun paramparca olmas? veya tekrar en eski haline geri donmesi anlam? na geliyo Yani s? cakl? k ve biyogenetik enerjiye dönüşmesi ve bu dönüşümden geriye kalan at? kla 58 18. Her hangi iki yerin aras fetihtir, o da bir? çizgiden oluşuyo Fetih gidip gelmek, anlamak bir şeyleri farketmekti Sonucta ya rahmet ya lanet...

19. Ey insanlar! Dunya evi ticarettir, onun kurallarını çiğnemek ise ihanetti Alışveriş s? ras? nda durust davran? n ki, Allah sizi doğru yola ulaştırsın! 20. Ey insanlar! Kazanc bir yoldur, herkes kendi seçtiği yolla ilerle Yollara değer vermek o da bir yoldu Yokuş da ucurum da birer yoldur, insan ona bir koldu O da onunla vucut bulu 21. Ey insanlar! Dunya evi bir gemi, kaza gunu bir k? yamet, son durak ise mahşerdi O gün geminin titrediği günde herkes anasından yetim ve fakir doğmuş küçücük çocuğa benze Yaslandığınız ve sizi kurtaracağını zannettiğiniz şeyler buz misali birer birer erir ve yok olu O gun sizin değerleriniz yaptığınız amellerle bağlı olacak ve siz bu ameller dolay?s? yla kurtulacaks? n? z. Kimi insanlarsa yaptıkları ameller doğrultusunda cehennem ateşine atılacakla Mutlaka gelecek olan o gunden korkun ve birbirinize iyilik etmesini tavsiye edin. Guzel amelden daha guzel ne olabilir 59

ki? O, size hem huzurlu bir hayat, hem de uzunca bir hayat armağan edecekti Allah iyilik yapanlar? sever ve hep onlarla beraber olu 22. Ey insanlar! Gittiğiniz yol Allah dergah?, goturense Allah! Bizler ya yoldan azmışlardan ya da kurtuluşa ermişlerden oluruz. 23. Senin bu dunyan sonsuz ahiret hayat? n? kazanmak için tek şansındı 24. Bu dunya gelecek ekinler icin bir haz? rl? kt? 25. İnsan? n buyukllüğü dünyayla, dünyanın büyüklüğü insanlarla ölçülü 60

24 İNSANLIĞIN KURTULUŞU 1. İnsanlığın kurtuluşu İslamda, kuralları Kur an-? Kerimdedi 2. Ey insanlar! Biz sizi İslama davet ediyoruz, biz size Müslüman olduğunuzu hat? rlatmaya çalışıyoruz. 3. Her bir devlet yasalarla yönetilmeli, iç ve dış politikas? n? bu yonde ayarlamal? d? 4. Devletin yasası iç, insanlığın yasaları dış düzeni sağlamaktadı 61 5. Dunyam? z? n kendi kurallar? ve yasalar? va Onu bilmemek onun icinde kaybolmak, ona karşı gelmek, mahvolmakt?

6. İnsanın emirlerine uyan robot uzun süre kullan?? l r, Allah? n emir ve yasaklar? na uyan insan huzur bulu 7. Mutlu gelecek ilimde ve dindedi 8. Devletler büyük bir aile, uluslar kardeş olursa o zaman mutlu bir şekilde yaşayabiliriz. Sınırlar, insanlar ve barbarlar aras? nda bulunan kal? n duvard? 9. Bizler ilmimizle ve yaşam biçimimizle Allah ın bize tanıdığı şansı değerlendirelim! 10. Eğer herkes kendi geleceğini yaşadığı süre boyunca düşünseydi, o zaman şimdi herkes kardeşçe bir hayat suruyor olacakt?. 62

25 İNSANLIK BORCU 1. Tabiat, kendi borcunu geri vermesini bildiği gibi, insanlar da kendi borclar? n? geri vermesini bilmelidirle 2. Allah? m? za olan borcu biz yaln? z onun yaratt? klar? na insanlara ve doğaya geri verebiliriz. 3. Allah a olan sevgini, insana karşı olan sevgi ve sayg? nla kan? tla. 4. İnsanlar bir şeyler yapmay? becerebildikleri gibi kendi yapt? klar? n? da korumas? n? bilmelidirle 5. Yaşamak, aynı zamanda yaşatmaktı 63

6. Bilmek sorumluluktu 7. Dizler yollar uzerinde. 8. İnsanın yarattıkları ona uyduğu gibi Allah? n yaratt? klar? da ona uymak zorundad? 9. Herkes Allah dergahına dört ayakla değil, iki ayakla gitmek zorunda. 10. Sen Allah? kalbinde ara. 11. İnsan gökte Allah a, yerde yasalara teslim oland? 64

12. Her bir canl? ya onun sahibinin yuzu suyu hürmetine saygı gösterirle İnsana saygı Allah icindi Allah? sevmeyenler, onun kullar? n? da sevmezle 13. Gelin beraber Allah a ibadet edelim. 26 İBRET 1. Allah tarafından yaratılmış canlı ve cansız butun varl? klar, bu alemde Adem neslinin kendi imkanlar? n? n fark? na varmas? icin birer vesiledi 2. Allah ın süslediğine süs gerekmez. 3. Allah? n yaratt? klar? nda aray? n kendinizi. 65

4. Eskiye geri donmek alcalmakt? Allah? hat? rlay? p guzel gelecek icin calışmak, yükselmekti Geçmiş ibret, mezar bir çeşit emanet yeri, insanlar bu fani dünyada bir süreliğine yaşayanlardı Onlar? n bir k? sm? yollar? ndan azmışlardı 5. Öğrenci s? nav, cani mahkeme, insan ecel kapısına dayandığı zaman pişman olu 6. Bahc?van? n dikkat etmediği bahçe kesinlikle cicek acmaz. 7. Toprak uzerinde olen toprak uzerinde dirilendi 8. Şimşek hem suyu, hem havay? fazla enerjilerden ar? nd? r? 66

9. Dağlar canl? mekanizmalar? n kaburgalar? d? 10. Bermuda Şeytan Üçgeni büyük bir balığın ağzıdı 11. Kokler, ağaç gövdesinin anahtarıdı 12. Gece ve gunduz iki farkl? hayat? n simgesidi 13. Ağacı ayakta tutan onun kokleridi 14. Kul komurun yanmas? na engeldi 15. Volkanlar yeraltı basıncından oluşu 67

16. Kokler gövdede buluşu 17. Buzullarla kaplı bir doğa. 18. Fidanlar bahçede ağaca dönüşü 19. Yaprak, ağacın dallarından köküne kadar her yerine temas ede 68 20. Ateşin kerndisi korkunç, ışığı güzeldi 21. Kış dokuz ay bekle 22. Unutmay n z ki, bu dunyada ebedi?? değilsiniz

23. Suda bal? k, havada insan. 24. Hayvanlar birer ibret tablosudu 25. Koyunu keci gude 26. Cay? r kokten yok olur, onun dallar? n? kesersen köklerini kuvvetlendirmiş olursun. 27. Kalabal? k yerde bitki gelişemez. 28. Herşey buyuklukle olculseydi, fare file buyukluk taslamazd?. 69

29. Domuzun haram olması pisliğinde, pisliği ise haramlığında saklıdı 30. Dilin belası başın belasıdı 31. İnsanın parmak izleri onun genetik kodudu 32. Elin seni dinlemiyorsa kesip atman en iyisidir, zira daha sonra bir şeyler çaldığı zaman utanacaks? n. 33. S? cak yara, fazla duyulmaz. 34. Her bir canl icin kendi derisi daha? onemlidi 70

35. İmal edilmiş her bir ürün, o urunu imal eden muessesenin markas?d? 36. Her bir urunun kendi pazar? va İnsan? n da pazarı var, o pazarın müşterisi Allah t? 37. İnsan acizdir, Allah ise sonsuz kudret sahibidi 38. Koyun surusunu keci, alimlerin zumresini alimler alimi yoneti 39. Liderler alanlarda; soyguncularsa pazarlarda dolaşı 40. Bin dört yüz yıl önce yapılmış mescitin minareleri ayı ve yıldızları fetheden uzay mekiğinin resmidi 71

41. Dilenci, dilenciye adak adamaz. 42. Gercek hayat mezardan başla 43. Muminin yolu Cennete, malı insanlığadır; zalimin yolu Cehenneme, mal? lanetedi 44. Birinci annenin sutu sut, ikinci annenin sutu yemekti 45. Ağ?z tatla, mide g? dan? n icindekilerle besleni 46. Uc yol: Allah dergah? na, ormana ve Cehenneme. 47. Terazide helal olan şah? s gercek insand? 72

48. Ressam olmayan berber ciceksiz bahara benze 49. Sonbahar ölüm, kış mezar, ilkbahar hayatt? İşte sizin için ibretlik tablo. 50. Robotlar? n program? n? yapan insan, insan? n program? n? yapan ise Allah t? 51. Allah? n yarattığı kullar üzerinde deney yapmak, hem alcalmak hem de alcaltmakt? 52. Filin büyüklüğü ölümü kabullenmesindedi 53. Köroğlu diyerekten kendinizi kor etmeyiniz. 73

54. Yar?tatl? olan? n oteki yar? s? ac? d? 55. Kara şehir henüz kara gün değildir, kara günden kara şehir daha iyidi 56. Diri olu olmaktansa olu diri olmak daha iyidi 57. Evlenip delirmektense delirip evlenmek daha iyidi 58. S? radan bir keçiyle sürüyü peşisıra götüren keci aras? nda hicbir fark yoktu 59. Birisi birdi, peki ya ucu kimdir? 74

60. Kurttan insana dost olmaz. 61. Maddenin ağırlığı onun özelliklerinde, hem de fiyat? nda sakl? d? 62. Sebep bir sonuc ise hep ikidi 63. Geçmiş geleceğe nasihattı 64. Gecmişi geri getirmek geleceği görmek kadar imkans? zd? 65. Genclik ihtiyarlığın, ihtiyarlık ise ahiretin garantisidi 75

66. Kotu işler işledikçe zevk al? r zalim, Huzur yarat? r ilmiyle alim. 67. Dede Korkut döneminin başyapıtıdı 68. Geçmiş; ak? l icin ibret, cahil icin g? ybetti 69. Kimi insanlar bu dünyayı verip karşılığında ahireti, kimi insanlar ahiretini verip karşılığında bu dunyay? kazan? 70. Dilencilikle kazanılmış paradan sadaka olmaz. 71. Dilenci dilenciye sadaka vermez. 76

72. Herşey yaşla ölçülseydi karga dunyan?n şahı olurdu. 73. Geçmişle öğünmek, ihtiyarlar? n ve sakatlar? n uğraşıdı 74. İhsan etmeyene ihsan edilmez. 75. Oturup kalkarken karşısındakine değil, başının üzerindekine dikkat et ki, sonra rezil olmayas? n. 76. Hapşırdığınız zaman birbirinize Allah selamet etsin deyiverin, hapşıran da Hamdolsun halime desin. 77. Ey insanlar! Biz bir tohumdan ortaya c kan? bitkileri gormuyor muyuz? Biz onlardan sağ salim 77

olanlar? fidan gibi bahcemize dikmiyormuyuz? Solanlar? kurutarak yakm? yor muyuz? Bu her bir bahc?vanın yaptığı işti İşte size bir örnek tablosu daha! 78. Ey insanlar! Her bir zerre kendi seyahatine deryalardan başlar, yine de orada son veri Hatta su bile olsa. İlk haline geri donmek mutlak, fetholunmuş zaman birer keyfiyet ve haber niteliğindedi 79. Cevrene dikkat et, Allah a şükret, ey insan! Hamdolsun Yaradana, yaratıp yaşatana, kıyamet gunu affedecek olana! 80. Ruku secdeye sebep, secde etmemekse Allah a karşı gelmekti 81. Kimi avc? lar var ki, avlar? na ok f? rlat? rla Kimi avcılar da var ki, avları koşarak kendileri oka yaklaşı 78

82. Şerefle yaşamış bir insanın mezarı da şerefli olu 83. Tan? m? yorsan neden geldin, tan? yorsan ne diye yemeğini yiyorsun? 84. Havas? z bal? k suda; susuz insan havada boğulu 85. İnsanın üstünlüğü onun Hakk a hizmetindedi 86. Sen hem kendine, hem de diğer senlere nedensin. Bunu anlarsan sensin, anlamazsan yanan samans? n. 87. Dikkat gormeyen bir kimse manen fakir olu 79

88. İnsan yaşamakla beraber, yaşatmasını da bilmelidi 89. Bu dunya mumine Cehennem, zalime Cennetti 90. Biz Ademle geldik ki, İsa da kendimizi gorelim, Muhammed de ise (s.a.v) herşey tamamlans? n. 91. Cans? z cismin güzelliği onun maneviyatında sakl? d? 92. Surunun değeri çobanın iyi bir çoban olmas? yla, cobanın değeri sürünün değeriyle olculu 93. Ahiretini dünya hayatına değişenlerin sonu oyuncaklara kanmakt? 80

94. Yaşlı arama, başlı ara. 95. Tat, koku, renkler hepsi dış güzellikti Guzellik maddi alemin maneviyat? d? Maneviyat? ise temizlik ve sağlıklı hayat belirle 96. Guzellik hem zahiri, hem de batinidi Kalbi coşturur, kalp ruha ilham veri Ruhun verdiği ilham ise bedeni ve varlığımızdasevinc ve duygusall? k olarak kendini gosteri Sevinc ve duygusall? k d?ş güzelliğin iç alemde kendini gostermesidi 97. Herşeyi bilmek onu anlamak, farkına varmakt? 98. Allah ın sevdiğini Halk da sever, Allah n? yaşattığını halk da yaşatı 81

27 HİDAYET 1. İnsanın iç dünyasının insanlık adına açılması, Allah? n rahmeti ve hidayetiyle vuku bulu 28 KADER VE ALIN YAZGISI 1. Mahlukattan her birisinin kendine ozgu program? var ve bu program verilen emirlere uygun olarak hayat bulur ve daima kontrol alt? nda tutulu 2. Allah sizin kaderinizi sizin yaptığınız işlere uygun yazar, hatta sizden sonra gelecek olan nesillerin kini bile. Zira Allah geçmişi ve geleceği en iyi bilendi 82

3. Ey insanlar! Siz tüm yaratılmışların kaderinin kutsal kitapta yazıldığını ve Allah taraf? ndan mühürlendiğini bilmiyor musunuz? Bizler bu kader oyunun kat?? l mc? lar? y? z. Bu kader oyunu bizler icin Hazreti Ademden başlayıp mahşer gününe kadar surecekti Keyfiyet ve ozelliklerimize gore bizleri yeni bir baki aleme götürecekti Bu hiç kuşkusuz bir Adalet mahkemesidir, yasalar? Kur an-? Kerim, hakimi ise Allah t? 29 SEBEP 1. Sebep, zaman ve zaruretle alakal? d? 30 SONUC 1. Sonuc, sebebin sebebidi 83

2. Ölen kim ve nura kavuşan kim? 3. Vatan? nd? r, vatan? nd? r, vatan? n; vatan? md? r, vatan? md? r, vatan? m... 4. Yarat? lman? n sebebinin fark? na varma, karşılıklı ilişki ve alakaya vesiledi 5. Ne mutlu o kimselere ki, s? nav gunune hazırdırlar ve sınav gününe hazır gelmişlerdi 6. Ortaya çıkış, yaratılmış olma sebeptir, sonuc ise ona geri donmekti 84

31 NUR 1. Nur, hayatın en güzel özelliğidir, yani canıdı 2. Nur bir cand? r, ona can veren Allah t? 3. Işık hayattır, ışıkta ışık sonsuzluktu 4. Safl? k kutsallığa, kutsallık nura dönüşü 5. Maddi dünyayla ilişkisi olmayan ışık. 6. İslam, insanoğlunu zulmetten ışığa doğru goturen nurdu 85

7. İslam Allah ın nuru, insanoğlu ise ona doğru koşan nurdu 8. Nur hem cand? r, hem can verendir hem de ışıktı 32 ENERJİ 1. Enerji hem can, hem de can verendi 33 İNSAN 1. İnsan, cok dallı bir ağaçtı Kendisinden ve kendinden sonra kalacak olan meyvas? guzel olmalıdı Ağaç da kendi borcunu işte böyle öder ve onunla gurur duya 86

2. Buyuk bahcenin en guzel meyvas? insand? 3. İnsan iri govdeli, cok dallı büyük bir ağaca benzer, onun yapraklar? en guzel ozellikleridi Ar? peteklerini balla, zalim zehirle dolduru 4. İnsan göklerin ve toprağın ürünüdü 5. Allah yeryüzünü insanla şereflendirdi, hem de son haline ulaştırdı. 6. İnsan evrene sığmayan öyle küçük ve öyle değerli bir zerredir ki, evren onda, o evrende can bulu 7. İnsan yaratılmışların en kamil bicimidi O, cevresini ve kendini anlayarak Allah a ulaşmaktadı 87

8. Allah ın yarattığı insan; iki vücuttan oluşan, kendi neslini ureten ve gelecek hayat? n? garanti altına alan bağımsız, çok ince, hassas, yüksek potensiyele sahip, karmaşık programl? canl? bir laboratuvard? 9. İnsanın mührü kalbinde değil, gözlerinin onunde olmal? d? 10. Terazide helal olan şah? s gercek insand? 11. İnsanın değeri onun amelleriyle ölçülü 12. İnsanın güzelliği onun sadeliğindedi 13. İnsanın güzelliği Hakk sözünde, değeriyse amelindedi 88

14. İnsanın güzelliği onun iç dünyası ve nefse zafer calmas? yla alakal? d? 15. İnsan olmak mumin olmakt? Mumin bu dünyaya ışık, ahirete nurdu 16. Fiziksel vucut kac? n? lmaz bir öğe, insansa maneviyatt? 17. Maddi ve manevi sağlık, insan hayat? n? n anlam? olmal? d? 18. İnsanca yaşamın kendisi sağlıktı 89 19. Cennetin anahtar? insan? n kendi elindedi

20. En kutsal gorev insanl? kt? 21. Kurt ormana koştuğu gibi, insan da insanlığa koşmalı. 22. Nas? l her meyvan? n bir çekirdeği varsa; her insan? n da kendi çekirdeği vardı 23. Her insan yapt? klar? yla Allah kat? nda sorumludu 24. İnsanın hizmeti halkın değil, Hakk? n katında değerlendirilmelidi 25. Alim Allah t? r, insanlar onun ilminden yararlan? rla 90

26. İnsanın şereflisi mümin, cahili ise kafir ve zalimlerdi 27. Bu dunyan? n kuyumcusu insan, insan? n kuyumcusuysa Allah t? 28. İnsan kendisi de insanl? k icin bir nimetdi 29. En adaletli hakim ve doktor insan? n kendisidi 30. Toprak yüzükse insan onun kaşıdı 91 31. İnsan Allah ın kolayca yönettiği biyorobottu 32. Biz bu evrende yaşıyoruz.

33. İnsan olan kimse Allah a hizmet eden kimsedi Allah a hizmet, onun yaratt? klar? na sayg? ve sevgidi 34. İnsan nefsin en kamil halidi 35. En guzel insan kendi ic dunyas? na bahc?van olan kimsedi 36. İnsanın dış görüntüsü onun iç görüntüsünun aynas? d? 37. İnsanı en iyi tan? yan yine insan oland? 38. İnsanı hayvana benzetmek onu alçaltmaktı Akl? olmayan insan zaten hayvand? 92

39. Evi yucelten orda oturan kimselerdi 40. Tenbel kimse çayır basmış bahçeye benze 41. Ey insan! Yar? n senin sevinc dolu gözyaşlarındı Rızkını verense Allah t? r! 42. Seni, sen eden Allah t? 43. İnsan sır dolu bir hazinedi Bu sırrı yalnız Allah bili 44. İnsanın güzeli güzel yaşayıp güzel ölebilen kimselerdi 45. İnsan olan kimse ne nesline ihanet eder, ne de onu alcalt? 93

46. Allah yeryüzünü insanla şereflendirdi. 47. Unutma, seni yaratan Allah t? r, onun kulluğuna layık olmaya çalış. 48. Ak? ll? insan sonucu gorendi Guzel amel guzel sonuclar getiri 49. İnsan olan kimse Allah? n yaratt? klar? n? sevenlerdi 50. İnsan her zaman verdiği sözü tutmalıdı 51. Allah? n insanlar icin en buyuk nimeti yine insanlard? 52. En guzel borc borcu affetmekti 94

34 İNSANI ÖZELLİKLER 1. Direnc insana ozgu hastal? klara aitti 2. İnsanlığın değeri hava, toprak, su, g? da ve toplumla alakal? d? 3. Direnç insanın hastalıklarını, hastalığıysa insani ozelliklerini belli ede 35 KENDİNİN FARKINA VARMA 1. Kur an-? Kerim i öğrenip ona uymak kendinin fark? na varmakt? 95

2. Kendinin fark? na varmak insan? n tum koleliklerinden kurtulmas?d? r; kendini aşarak kendini tan? mas? ve Allah? n yasalar? na teslim olmas? yla alakal? d? 3. Kendinin fark? na varmak, insan mekanizmasının düzgün bir biçimde çalışmasıyla alakal? d? 4. Kendine değer vermek kendinin farkına varmakt? 5. İnsanın nefsini kendine uydurmasını, kendi uzuvlarını ve iç organlarını tam öğrenip onları yonetmesini bilmelidi 96 6. Allah? tan? yan kimse insan, tan? mayansa hayvand?

7. Allah tan korkan kimseden korkmaz. 8. Allah korkusu temizlik, başka korkularsa hastalık oluşturur ve seni iblise kul ediveri 9. Allah? bilmemek yetimlikti 10. Allah? gormek onemlidi 11. Kendini bilemeyen Allah? nas? l bilebilir? 12. Allah diyor ki, beni tan mak Kur? an-? Kerim i öğrenip ona uymaktı 97

13. Sahibi Allah olanın kendisi mutlu, geleceği parlak olu 14. Aldığın nimetin kaynağını ara, insana değil, Allah a şükr et. 15. Zorluklardan kurtuluşu insanda görmek puta tap? nman? n bir alametidi Yard? m eden Allah t? Sen Ona yaklaş. O, sana şahdamarından daha yak? nd? 16. Nefsine uymay? p Allah? n emir ve yasaklarına uyanın ruhu temiz, kendisi sağlıklı olu 98 17. İnsanı oluşturan toprak, ar? nd? ran Allah t? 18. Senin aradığın sebep sendedi Senin sebebinse Allah tad?

19. İnsan Allah ın kolaylıkla yönettiği bağımsız, canl? teknolojidi 20. İnsan beyni ilmin kaynağı, kalbi kapısıdı Bu kap? n? n anahtar? Allah tad? Hamdolsun Rahman ve Rahim olan Allah a! 21. Karmaşık teknolojinin karakutusu olduğu gibi insan? n da karakutusu vard? r, anahtar? kendindedi 22. Kendisinin fark? na varmas? insan bilgisayarının düzgün çalışması; onun samanyolu sistemine kavuşmasıdı 99 23. Radyonun dalgalar? olduğu gibi bizim Samanyolunun da kendine ozgu dalgalar? mevcuttu O dalgalar? n istasyonlar? y? ld? zlard?

24. Programs? z robot metaldan başka birşey değildi 25. Beyincikler her an insanla ilişkidedir, onunla kontakt kurmağa çalış. 26. Göz görmekten başka, insan hayat? n? kay? t altına alan özel cihaz niteliğindedi 27. Akıl ve kalp insan düşüncelerinin filtresidi 28. Basiret gozu insan? n kendi kalbini gormesiyle alakal? d? 29. Işıklandırma için şartellerin indirilmesi vacipti 100

30. Meyvanın olgunlaşma zamanı geceden şafak vaktine kadarki suredi 31. Bahc?van? bahcesine gore tan? rla 32. Borcu geri vermenin de bir usulu vard? 33. İnsan hayat?n? n bir senesi on iki doğa senesine denk gelmektedi 34. Ruya insan mekanizminde en onemli sureclerden biridi 35. Güzel düşünce insanın batınını da güzelleştiri 101

36. Kotu düşünce insanın kötü huylara yenilmesine neden olu 37. Vicdan azab? cekmek temizlenmek halidi 38. Kafir karşısında susmak korkaklık, alim karşısında susmak mutluluktu Cunku susmak raz?? l k halidi 39. Olenler ve bizim dunyadan goc edenle 40. Ruhla vucudun alakas? beraberlik oluşturmalıdı 41. R? z? k kapısına ulaşanlar Allah? Hakk? yla bilenlerdi 102

42. Hayatın derinliğini bilmeden yaşamak onun ici de boğulmaktı 43. Adaklar adayıp karşılığında bir şeyler beklemek seni puta tapmağa kadar götürü Kurban kes, Allah a hamdet. Hiç kuşkusuz O, herşeyi Hakk? yla bilendi 44. Tum kap? lara anahtar sensin. Fakat senin kap? n? n anahtar?allah tad? 45. En büyük keşif Allah? Hakk? yla tan? y? p ona şükretmekti 46. İnsan gördüğü, duyduğu kadardı 47. Düşünmek; gormekle veya haf? zaya kaz? makla oluşur ve turlu sorular? getirir 103

beraberinde. Sorular akla muracaatt? r, akla muracaat ise öğrenmek, öğrenmek öğretene muracaatt? 48. Bilmek görmekle, görmek ilimledi İlimse derinliklere kadar inmekti 104 36 KAMİLLİK 1. Kamillik kalble aklın beraberliğidi 2. Kendi Allah ını arayanlar doğru yolun yolcular? d? 3. Allah tarafından yaratılmış bu dünyada canlı ve cansızlar insanın aradığı soruların düpedüz cevaplar? d? 4. İnsan yarattıkça Allah a benze

5. İnsan tarafından imal edilen ve insanlığa hizmet eden tüm teknolojiler İlahiyat ilminin sonucudu 6. İnsan tarafından yaratılmış bilgisayarlar onlar? n melekleridi 7. Teknik gelişmeler insanla, insanın gelişmesi temizlikle alakal? d? 8. Sanatc? ya saygı sanata verilen değerdir, sanata saygı sanatçıya verilen değerdi 9. Akıllı insan yaşayan insandı 10. Kamil insan seninle tartışan insandı 105

11. Vicdan azab? insan mekanizmas? n? ar? nd? r? 12. Dil kalple alakal? d? 13. Allah tarafından ayrılmış nimetler insanın akl? n? n gelişmesi için birer vasıtadı Bunlar; dun atlar, bugun uydular, yar? n ufolar olacakt? 14. İnsan kamilleştikçe alime duyduğu ihtiyac iyice arta 37 TEMİZLİK 1. Bir evde ya da bir beldede Allah n nuru? yoksa o evde ya da o beldede bereket ve huzur olmaz. 106

2. Süpürge temizliğin simgesidi 38 MEDENİYET 1. Medeniyet senin dış goruntun, maneviyat senin ic dunyan, ahlaksa değerindi \ 2. Medeniyet insan maneviyatının dış güzelliği ve ya dışına yansımasıdı 39 MANEVİYAT 1. Maneviyat insan? n ic medeniyetidi 107

2. İnsanı insan eden onun maneviyat? d? 3. Maneviyat da bir çeşit gıdadır, bu gıdayı veren Allah t? Bundan yoksun olanlar acgozlu ve zalim kimselerdi 4. Maneviyat değişmeyecek olan yasalardı Onun hukmunu Allah vermiş, bizler ona uyanlar? z. 5. Maneviyat ahiret kap? s? d? 6. Manevi sağlık insan haklarının korunmas? anlam? na da gelmektedi 108 7. Zamanın önüne geçmek maddesellikle değil, maneviyatla olmal?d?