T.C Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. ELMA Hastalık ve Zararlıları



Benzer belgeler
K MYASAL MÜCADELE EN SON BAfiVURULACAK YÖNTEMD R.

T.C Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. ŞEFTALİ Hastalık ve Zararlıları

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. ERİK Hastalık ve Zararlıları

zeytinist

Serin ve nemli bölgelerde elmanın en tahripkar hastalıklarından biri, belki de birincisi karalekedir.

zeytinist

Yumuşak Çekirdekli Meyve Zararlıları II. Umut Toprak A.Ü.Z.F. Bitki Koruma

ELMA İÇ KURDU. Elma iç kurdu larvası

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. ARMUT Hastalık ve Zararlıları

ANTEPFISTIĞI HASTALIK ve ZARARLILARI ANTEPFISTIĞI HASTALIKLARI VE ZARARLARI

CEVİZ Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

BADEM YETİŞTİRİCİLİĞİ

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. AYVA Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

zeytinist

Elma ağaçlarının çeşitli kısımlarına arız olan bir çok hastalık ve zararlı vardır.

Meyve Ağaçlarında İlaçlama Programları

zeytinist

7. Hafta: Yumuşak ve sert çekirdekli (elma, armut, ayva) meyve bahçelerinde zararlı önemli Nematod ve Akar türleri.

a) Oksin b) Etilen c) Gibberellinler d) Maleic Hydrazide 3) Yedi noktalı gelin böceği aşağıdaki zararlı böceklerden hangisi ile beslenmektedir?

ZİRAİ MÜCADELE TEKNİK TALİMATLARI CİLT IV. ALTIN KELEBEK Euproctis chrysorrhoea L (Lepidoptera: Lymantriidae)

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. CEVİZ Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

8. Familya: Curculionidae. Sitophilus granarius (L.) (Buğday biti) Sitophilus oryzae (L.) (Pirinç biti)

ŞEFTALİ ZARARLI VE HASTALIKLARININ ZARARLI OLDUĞU PERİYOTLAR

Domates Yaprak Galeri Güvesi Tuta absoluta

T A G E M. (Acarina) 1. TANIMI VE YAŞAYIŞI

Badem Yetiştiriciliğinde Genel Bahçe İlaçlama Programı Nasıl Olmalıdır?

Dryocosmus kuriphilus(kestane gal arısı)sürvey Talimatı. Dryocosmuskuriphilus(Yasumatsu) (Kestane gal arısı)

BAĞ HASTALIK VE ZARARLILARI BAĞ HASTALIKLARI

Armut ve ATEŞ YANIKLIĞI HASTALIĞI

ELMA Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. ERİK Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

CEVİZ ÖNSÖZ. Mehmet Mehdi EKER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı

Sakarya İli Fındık Alanlarındaki Bitki Sağlığı Sorunları Çalıştayı Raporu

K MYASAL MÜCADELE EN SON BAfiVURULACAK YÖNTEMD R.

zeytinist

İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ YUMUŞAK VE SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE HASTALIKLARI 3

Böcekler ile savaşım. Bu bölümde ağırlıklı olarak Prof.Dr. İ. Akif Kansu nun Genel Entomoloji Ders kitabından yararlanılmıştır

. MEYVE ZARARLILARI KİMYASAL SAVAŞIMI

Patates te Çözümlerimiz

NOHUT HASTALIKLARI VE ZARARLILARI

Kalıcı insektisit uygulamaları, pek çok zararlının kontrolünde yapılan ve yapılması gereken bir yöntemdir

ELMA KARALEKESİ Venturia inaequalis (Cke) Wint.

ÖNEMLİ ZARARLILARI. Spodoptera spp. (Yaprak kurtları) yumurta

DİKİM ÖNCESİ ÇIPLAK KÖKLÜ DİKİMDE DİKKAT EDİLECEKLER

Anoplophora chinensis(turunçgil uzun antenli böceği) Sürvey Talimatı

TURUNÇGİLLER İÇİN YILLIK ÇALIŞMA TAKViMi

KAPLAN86 CEVİZİ. Kaplan 86 Cevizi

AYLARA GÖRE BAKIM İŞLEMLERİ Ocak-Şubat Aylarında Bakım İşlemleri

Pestisitlerin Uygulamaya Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar

KAYISI-BADEM HASTALIK VE ZARARLILARINA KARŞI KULLANILACAK BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ

EKİN KURDU (Zabrus Spp.) Özden Güngör Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkez Yönetim Kurulu Başkanı 23.Temmuz Ankara

MEYVE VE BAĞ ZARARLILARI TEKNİK TALİMATLARI KİMYASAL MÜCADELE BÖLÜMÜ FRUIT AND VINE PESTS TECHNICAIL RECOMMENDATIONS

ZEYTİN Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

ÜRETİM AŞAMASINDA ADIM ADIM HASTALIKLARLA MÜCADELE

K MYASAL MÜCADELE EN SON BAfiVURULACAK YÖNTEMD R.

PESTİSİT UYGULAMA TEKNİKLERİ. ARŞ. GÖR. EMRE İNAK ANKARA ÜNİVERSİTESİ/ ZİRAAT FAKÜLTESİ/ BİTKİ KORUMA BÖLÜMÜ

K MYASAL MÜCADELE EN SON BAfiVURULACAK YÖNTEMD R.

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

ADANA İLİ'NDE BAZI TARIM ÜRÜNLERİNDE KULLANILAN PESTİSİTLERİN ARAŞTIRILMASI

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur.

Teknik Uyarlama: Zeynel Cebeci Taslak Sürüm , ( )

zeytinist

Suyun Zirai Mücadeledeki Önemi

F. Takım: Coleoptera

Bitki Koruma Ürünleri Bayilik ve Toptancılık Sınavı (2010) - SINAV SORULARI

Turunçgil zararlıları Bölüm II Prof. Dr. Selma ÜLGENTÜRK 2017

İKLİM VE TOPRAK ÖZELLİKLERİ

zeytinist

Sert Çekirdekli Meyve Zararlıları II. Umut Toprak, Ph.D A.Ü.Z.F. Bitki Koruma

İÇİNDEKİLER VII. SULAMA GİRİŞ SULAMANIN GENEL PRENSİPLERİ Sulamanın Amacı ve Önemi... 32

Bioredworm- S(Solid)-Katı ve Bioredworm-L(Liquid)-Sıvı Uygulama tablosu Bitki Türü Gübre Türü Uygulama dönemi Dozlar / saf gübre olarak /

Elma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora)

ANTEP FISTIĞI YETİŞTİRİLMESİ VE BAKIMI

Kullanım Yerleri. İnsan beslenmesinde kullanılır. Şekerin hammadesidir. Küspesi hayvan yemi olarak kullanılır. İspirto elde edilir

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI II

Hastalık Adı Etkili Madde Adı ve Oranı Ticari Adı Formülasyonu Doz İlaçlama Zamanı Hasat Aralığı (Gün) Suda çözünen kristal. Suda çözünen kristal

EKİN KAMBUR BİTİ (Rhyzopetrha dominica )

Bitki Zararlıları Standart İlaç Deneme Metotları

ERİK Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

MEYVE AĞAÇLARINDA GÖZLER MEYVE AĞAÇLARINDA DALLAR

Önceden Tahmin ve Erken Uyarı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Sınav Hizmetleri Daire Başkanlığı

ELMA ÖNSÖZ. Mehmet Mehdi EKER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı

YAPRAKLARI YENEN YEŞİL SEBZE ZARARLILARINA KARŞI KULLANILAN TARIM İLAÇLARI. TİCARİ ADI (100 lt suya) dekara

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

Kabuklu Meyve Zararlıları- Bölüm I

S.S. TARİŞ ZEYTİN VE ZEYTİNYAĞI TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ BİRLİĞİ ZEYTİN YETİŞTİRİCİLİĞİ VE HASTALIK-ZARARLI TAKVİMİ

ORTA ÖĞRETĠM PROJESĠ TARIM TEKNOLOJĠLERĠ BAHÇE BĠTKĠLERĠ ZARARLILARI ĠLE MÜCADELE 622B00217

Uzm. Sedat EREN AĞUSTOS-2015 Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü/DİYARBAKIR

BAĞ ZARARLILARININ YÖNETİMİ. Dr. Özlem Altındişli Dr. Fatma Özsemerci Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü

Ferragnes Badem Çeşidi ve Özellikleri. Badem Yetişriciliği İklim ve Toprak Özellikleri

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. ARMUT Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

Yumuşak Çekirdekli Meyve Zararlıları I. Umut Toprak A.Ü.Z.F. Bitki Koruma

ADIM ADIM ZARARLILARLA MÜCADELE

BAZI KÜLTÜR BİTKİLERİNDE KLASİK GÜBRELERE İLAVETEN ÖZEL GÜBRELERİN KULLANILMASI

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. ZEYTİN Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

ZEYTİN HASTALIK VE ZARARLILARI Halkalı leke (Spilocaea oleagina (Cast) Hughes)

Uzm. Sedat EREN AĞUSTOS-2015 Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü/DİYARBAKIR

ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜNLERİ BİTKİ TANIMI III

E. Takım: Lepidoptera. 1. Familya: Pyralidae 2. Familya: Galleriidae 3. Familya: Tineidae 4. Familya: Gelechiidae

Transkript:

T.C Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü ELMA Hastalık ve Zararlıları

Virgülkabuklubiti...4 (Lepidosaphes ulmi) Altõn Kelebek...6 (Euproctis chrysorrhoea) Yüzükkelebe i... (Malacosoma neustria) Tomurcuktõrtõllarõ...9 Yaprak Ye iltõrtõlõ (Hedya nubiferana) Kõrmõzõ Tomurcuktõrtõlõ (Spilonota ocellana) Küçük Tomurcukgüvesi (Recurvaria nanella) Yazõcõ Böcekler...11 Meyve Yazõcõböce i (Scolytus rugulosus) ki Kabarcõklõ Ko nil...13 (Palaeolecanium bituberculatum) Elma A kurdu...14 (Yponomeuta malinellus) Yaprak Galerigüveleri...16 Elma Yaprak Oval Galerigüvesi (Phyllonorycter gerasimowi) Elma Yaprak Galerigüvesi (Stigmella malella) Yaprakbükenler...18 Elma yaprakbükeni (Archips rosanus) Adi yaprakbükücüsü (A.xylosteanus) Yaprakbitleri...20 Elma Ye il Yaprakbiti (Aphis pomi) Elma Gri Yaprakbiti (Disaphis plantaginea) Kõrmõzõ Gal Yaprak Bitleri (Disaphis Spp.) San Jose Kabuklubiti...22 (Quadraspidiotus perniciosus) Meyve Testereli Arõlarõ...25 (Hoplocampa spp.) Toprakaltõ Zararlõlarõ...26 (Polyphylla spp.,melolontha spp.,anoxia spp.) Elma Pamuklubiti...28 (Eriosoma lanigerum) A aç Kõzõlkurdu...29 (Cossus cossus) A aç Sarõkurdu...30 (Zeuzera pyrina) Elma çkurdu...31 (Cydia pomonella) Elma Gövdekurdu...34 (Synanthedon myopaeformis) Kõrmõzõ Örümcekler (Akarlar)...36 Akdiken Akarõ (Tetranychus viennensis) ki Noktalõ Kõrmõzõ Örümcek (Tetranychus urticae) Avrupa Kõrmõzõ Örümce i (Panonychus ulmi) Kahverengi Örümcek (Bryobia rubrioculus) Yassõakar (Cenopalpus pulcher) Yumu ak Çekirdekli Meyve A açlarõnda Ate Yanõklõ õ Hastalõ õ...38 (Erwinia amylovora) Kök Uru Hastalõ õ...40 (Agrobacterium tumefaciens) Elma Mozaik Virus Hastalõ õ...42 (Apple Mosaõc õlarvõrus) Meyve A açlarõnda Armillaria Kök Çürüklü ü Hastalõ õ...43 (Armillaria mellea) Elma A açlarõnda Çinko Noksanlõ õ...45 Elma A açlarõnda Demir Noksanlõ õ...47 Elma Kara Lekesi Hastalõ õ...49 (Venturia inaequalis) Elma Küllemesi Hastalõ õ...52 (Podosphaera leucotricha) Elmalarda Memeli Pas Hastalõ õ...54 (Gymnosporangium spp.) Elma Hastalõk Ve Zararlõlarõnõn Mücadelesinde Kullanõlan Ruhsatlõ Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari sim Listesi...55 2

Önsöz Ülkemizde yetiştirilen kültür bitkilerinde ekonomik olarak zarara neden olan toplam 430 kadar hastalık etmeni, zararlı ve yabancı ot bulunmaktadır. Bunların 275 ini böcekler, 85 ini hastalık etmenleri, 70 ini de yabancı otlar oluşturmaktadır. Gerekli mücadele çalışmaları yapılmadığında bu zararlılardan ileri gelen ürün kaybı %35 dolaylarındadır. Bu zararın bazı yıllarda, kültür bitkisine, zararlının tür ve yoğunluğuna bağlı olarak %100 lere kadar ulaşabilmesi mümkündür. Bunun önlenmesinde kimyasal mücadele oldukça önemli bir yere sahip bulunmaktadır. Bunun yanında günümüzde insan sağlığı, çevre ve biyolojik dengenin korunması ön plana çıkmış ve buna bağlı olarak da zararlılarla mücadelenin agroekosistem ve sürdürülebilir tarımsal üretim dikkate alınarak yapılması zorunluluk haline gelmiştir. Bakanlığımızın bu konuda belirlediği strateji, Ülkemizde yıllık olarak kullanılan pestisit miktarının azaltılmasını ve kullanılan miktarın da doğru kullanımını öngörmektedir. Bunu sağlamak için, kimyasal mücadeleye alternatif olan biyolojik mücadele, biyoteknik yöntemler, dayanıklı çeşitler, kültürel tedbirler, mekanik ve fiziksel mücadele metotlarına ve Entegre Mücadele Programlarının yaygınlaştırılmasına öncelik verilmektedir. Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde kullanılan bitki koruma ürünlerinin yanlış kullanılması, bitkilerde fitotoksisite, etkisizlik, tarımsal ürünlerde kalıntı ile iç ve dış pazarlarda problemlerin yaşanmasına sebep olabilmektedir. Bu nedenle üreticilerimize kullanacakları ilaçlar konusunda rehber olabilecek bir kaynağın hazırlanması ve uygulamaya konulması tarımsal ürünlerde tavsiyeler doğrultusunda ilaçlamaların yapılmasını ve kalıntı probleminin çözümünü kolaylaştıracaktır. Hazırlanan el kitabı sayesinde, üreticiler tarımsal ürünlerde hangi zararlı organizma için hangi ilacın; ne zaman, hangi dozda kullanılacağını, son ilaçlama ile hasat arasındaki süreyi öğrenerek, ilaç kalıntısından ari ürünler yetiştirebileceklerdir. El kitabının hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür eder, diğer önemli konularda da gerekli hazırlıkların yapılmasını ve üreticilerimiz için hazırlanan bu rehberin kalıntısız, sağlıklı, bol ürün elde edilmesine vesile olmasını temenni ederim. Mehmet Mehdi EKER Tarım ve Köyişleri Bakanı 3

V RGÜLKABUKLUB T (Lepidosaphes ulmi) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Ergin di i bireyler virgül eklinde 2-3.3 mm uzunlu unda grimsi kahverengi bir kabukla kaplõdõr. Yumurtadan yeni çõkmõ olan larva, effaf, beyaz renkte ve hareketlidir. Kõsa bir süre bitki üzerinde dola tõktan sonra, ana kabu unun çevresinde veya uygun bulduklarõ yere hortumlarõnõ bitki dokusuna sokarak beslenmeye ba lar ve kendilerini buraya tespit ederler. Kõ õ, yumurta halinde di i kabu unun altõnda geçirir. lkbaharda 1. döle ait ilk hareketli larva çõkõ õ nisan sonu-mayõs ba larõnda elma a açlarõnda çiçek taç yapraklarõnõn 3 4ü döküldü ü zaman olur. Virgül Zarar ekli: kabuklubiti Hortumlarõnõ bitki dokusuna sokup kendilerini tespit ettikten sonra dal, yaprak, meyve sapõ ve meyve, hatta gövdeye kadar yerle ip bitki özsuyunu emerek zararlõ olurlar. Bir taraftan bitki özsuyu ile beslenirken di er taraftan da bitki için zehirli madde salgõlarlar. Kontrol altõna alõnmadõ õ ve yo unlu un çok fazla oldu u yerlerde a açlarõ ve fidanlarõ kurutabilirler. Meyve üzerine yerle enler meyvenin geli mesini engeller, kalitesinin dü mesine neden olur. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, eftali, kayõsõ, i de, ceviz, fõndõk, karaa aç, sö üt, asma ve kavak. Mücadele yöntemleri: Kültürel Önlemler: Kõ õn zararlõ ile fazla bula õk dallar budanarak bahçeden uzakla tõrõlmalõdõr. Kimyasal mücadele : Kimyasal mücadele kõ ve yaz ilaçlamalarõ eklinde yürütülür. Kõ õn yapõlan kontrollerde 5 cm uzunlu undaki bir dalda, altõnda yumurta bulunan en az 5 adet di i kabu u görülmesi o bahçenin kõ lõk ya larla ilaçlanmasõnõ gerektirmektedir. Ancak ilaçlamaya karar verirken di er zararlõlarõn da bulunmasõna dikkat edilmelidir. Kõ ilaçlamasõ yumu ak çekirdekli meyve a açlarõnda gözler kabarmadan 2-3 hafta, sert çekirdekli meyve a açlarõnda 3-4 hafta evvel yapõlmalõdõr. Birinci ve ikinci döle kar õ yapõlacak yaz ilaçlamalarõna karar vermek için, ilkbaharda ve temmuz ba larõnda yumurta açõlõmõndan önce kontrol yapõ- 4

lõr ve 5 cm uzunlu unda bir dalda, altõnda canlõ yumurta bulunan en az 5 adet di i kabu u bulunuyorsa, yumurta açõlõmõndan en geç 7-10 gün sonra en yüksek larva çõkõ õnda ilaçlama yapõlmalõdõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu Doz 100 l suya Son ilaçlama ile hasat arasõndaki süre (gün) Azinphos Methyl 230 g/l EC 200 ml 14 Azinphos Methyl % 25 WP 200 g 14 DNOC Ammonium 615 EC 400 ml g/l Ethion 500g/l EC 150 ml 14 Fenthion, 5 EC 150 ml 21 Methidathion 426 g EC 100ml 21 Petrol ya õ 650 g/l+dnoc15 g/l Sõvõ 5 lt / 95 lt suya (yumu ak çekirdekliler 4.5 lt / 95 lt suya sert çekirdeklilere)(kõ laçlamasõ) Yazlõk ya 700 g/l Sõvõ 1.5 lt 21 Yazlõk ya lar 8 Sõvõ 1.2 lt 21 5

ALTIN KELEBEK (Euproctis chrysorrhoea) Ergini Tõrtõl Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Erginlerde kanatlar tamamen beyaz ve ipek parlaklõ õndadõr. Abdomen di ide iri olup uç kõsmõnda kõzõl kahverenginde kõl yõ õnõ yer almaktadõr. Yumurtalarõ küme halindedir. Olgun larvanõn rengi siyah olup üzerinde açõk kahverenginde lekeler ve kabartõlar bulunur. Kabartõlar üzerinde demet halinde çõkan uzun kahverengi kõllar bulunur. Kõ õ larva halinde a aç dallarõnda salgõladõklarõ ipe imsi a larla olu turduklarõ yuvalar içerisinde geçirirler. Gözler patlamaya ba ladõ õ dönemde yuvalarõnõ terk ederler ve yeni çõkan yapraklarla beslenirler. Zarar ekli: lkbaharda tomurcuklar ve a açlarõn uç dallarõnda yeni çõkan yaprakçõklarõ yiyerek daha sonrada tüm a aca da õlarak, a açlarõn yapraklarõnõ yiyerek zararlõ olurlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Kiraz, elma, armut, erik, vi ne kayõsõ, ayva, mu mula, badem, me e, ahlat, yabani gül, akdiken ve karaa açtõr. Mücadele yöntemleri: Mekanik mücadele: A açlar üzerinde bulunan kõ lõk yuvalarõ budama makasõ ile kesilerek toplanmalõ ve bahçeden uzakla tõrõlmalõdõr. Kimyasal mücadele: Bu zararlõnõn mücadelesinde zorunluluk olmadõkça kimyasal mücadeleye ba vurulmamalõdõr. Mutlaka ilaçlama gerekiyorsa öncelikle biyopreparatlar kullanõlmalõdõr. Kõ aylarõnda yapõlacak kontroller ile bahçelerde a açlarõn %30 veya daha fazla bula õk ve bula õk a açlarõnda %10unda a aç ba õna ortalama 15-20 veya daha fazla kõ lõk yuva bulunursa bu zararlõ ile ilkbaharda ilaçlõ mücadele yapõlabilir. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülas- Doz Son ilaçlama ile hasat yonu 100 lt suya arasõndaki süre (gün) Azinphos Methyl % 25 WP 200 g 14 Carbaryl %50 WP 200 g 7 Diazinon 185 g/l EC 200 ml 14 Malathion 190 g/l / 6 EC 500 ml / 125 ml 7 6

YÜZÜKKELEBE (Malacosoma neustria) Ergini Yumurtasõ Tõrtõl Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Ergin di ilerin üst kanatlarõ üçgen eklinde ve sütlü kahverengindedir. Erkek kelebekler deve tüyü renginde olup, ön kanatlarõnda enine iki adet kõzõl kahverengi çizgi bulunur. Yumurtalar kirli beyaz renkli olup, ince dallara birbirine siyah renkli bir madde ile yüzük biçiminde yapõ tõrõlõr. Olgun larvalar seyrek kõllõ ve ba mavidir. Kõ õ yumurta halinde geçirir. Nisan ortalarõna do ru larva çõkõ larõ ba lar. Larvalar çõkõ larõndan itibaren a örerler. lk dönemlerinde topluca bulunan larvalar, üçüncü dönemlerinden itibaren da õlõrlar ve bundan sonraki dönemlerinde yapraklarõ oburca yiyerek beslenirler. Zarar ekli: Yüzükkelebe i larvalarõ a açlarõn önce tomurcuklarõnõ, daha sonra da yapraklarõnõ yiyerek zararlõ olurlar. Salgõn yõllarõnda a acõ tamamen yapraksõz bõrakõrlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, eftali, kayõsõ, i de, ceviz, fõndõk, karaa aç, sö üt, asma ve kavak. Mücadele yöntemleri: Mekanik Mücadele Kõ õn ince dalcõklar üzerinde bulunan yumurta kümelerinin, ilkbaharda ise ilk dönemlerindeki larva kümelerinin bulundu u dalcõklarla birlikte kesilerek bahçeden uzakla tõrõlmasõ biçiminde uygulanõr. Bu yönteme salgõn yõllar dõ õnda öncelikle ba vurulmalõdõr. 7

Biyolojik Mücadele Yüzükkelebe i, çok sayõda bulunan yararlõ türleri tarafõndan genellikle baskõ altõna alõnabilmektedir. Bu türler do ada korunarak, etkinlikleri arttõrõlarak ve bulunmayan yerlere bula tõrõlarak biyolojik mücadelede kullanõlabilir. Bu nedenle kimyasal mücadeleden olabildi ince kaçõnõlmalõdõr. Mutlaka ilaçlama yapmak gerekirse biyopreparatlarõn kullanõlmasõna öncelik verilmelidir. Kimyasal mücadele : Kõ aylarõnda kontrol edilen bahçelerde a açlarõn %30dan fazlasõ bula õk ve bula õk a açlarõn da %10unda a aç ba õna ortalama 15-20 veya daha fazla yumurta kümesi varsa, ilkbaharda ilaçlõ mücadele gereklidir. Daha dü ük popülasyonlarda ise mekanik mücadele uygulanmalõdõr. lkbaharda kimyasal mücadele, larvalar yumurta kümelerini tamamen terk ettikleri zaman yapõlmalõdõr. Tek ilaçlama yeterlidir. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Doz Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu 100 l suya Son ilaçlama ile hasat arasõndaki süre (gün) Azinphos Methyl 230 g/l EC 200 ml 14 Carbaryl %50 WP 200 g 7 Malathion,190 g/l EC 400 ml 7 Malathion, 6 EC 125 ml 7 Diazinon, 185 g/l EC 200 ml 21 8

TOMURCUK TIRTILLARI Yaprak ye il tõrtõlõ (Hedya nubiferana) Kõrmõzõ tomurcuk tõrtõlõ (Spilonota ocellana) Küçük tomurcuk güvesi (Recurvaria nanella) Yaprak ye iltõrtõlõ ergini Yaprak ye iltõrtõlõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Yaprak ye iltõrtõlõ ön kanatlarõn dipten mavimsi, siyah ve gümü i kahverengi; uç kõsmõ ise beyaz renkli olup, kenarlarõnda açõk kahverenkli lekeler vardõr. Larva Ba, gö üs, anal plakalar ve gö üs bacaklarõ parlak siyah renklidir. Sõrt kõsmõnda boyuna uzanan koyu ye il renkli bir erit, vücut halkalarõ üzerinde de siyah renkli kabarcõklar vardõr. Kõrmõzõ tomurcuk tõrtõlõ kanat ucunun iç ve dõ kö elerine yakõn birer koyu renkli leke vardõr. Larva koyu kahverengi-kõrmõzõ olup, ba ve gö üs plakasõ parlak siyahtõr. Küçük tomurcuk güvesi ön kanatlar kirli gri ve siyah pullarla örtülüdür. Olgun larvanõn rengi kõrmõzõ-kahverengidir. Kõ õ, dallarõn çatallanan yerlerindeki kabuk çatlaklarõ ve buralarda biriken kuru yapraklar altõnda, tomurcuk dipleri ve pullarõ arasõnda, sõk dokulu grimsi beyaz kokon içinde, de i ik dönemlerde larva halinde geçirirler. Zarar ekli: Tomurcuk tõrtõllarõ üç de i ik ekilde zarar yapar. Birincisi ve en önemlisi tomurcuk ve çiçeklerde yaptõklarõ zarardõr. Bunlar ilkbaharda günlük ortalama sõcaklõ õn bir kaç gün üst üste 6 C üzerinde seyretti i günlerde, kõ laklarõnõ terk ederek kabarmakta olan tomurcuklarõ yandan delerek içine girer ve burada beslenirler. Genellikle meyve tomurcuklarõnõ tercih ederler. Zarar gören tomurcuklar, giri deli i etrafõndaki larvanõn pisliklerinden ve hafif a ile örtülü olu larõ ile kolayca tanõnõr. Bu zarar çiçek dönemi sonuna kadar devam eder. kinci zararõ, birkaç yapra õ a ile tutturarak yapraklar arasõnda beslenmesi eklinde olur. Üçüncü zararõ ise, yumurtadan yeni çõkan yaz larvalarõ yapar. Bunlar yapra õn alt epidermisini delerek parankima dokusu ile beslenirler. 9

Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, ayva, mu mula, erik, kiraz, badem, kiraz, eftali, ku burnu, kayõsõ, armut. Mücadele yöntemleri: Kimyasal mücadele : laçlama, yumu ak çekirdekli meyve a açlarõnda çiçek tomurcuklarõnõn görülmesi döneminde, en geç pembe çiçek tomurcu u döneminde ve sert çekirdekli meyve a açlarõnda tomurcuk patlama döneminde bir defa yapõlõr. Bu dönemde her 10 dekar için temsili olarak seçilecek 5 a acõn de i ik yönlerinden 20 (toplam 100) tomurcukta veya bukette gözlem ve sayõmlar yapõlarak 10-15 larva bulundu unda mücadeleye karar verilir Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu Doz 100 lt suya Son ilaçlama ile hasat arasõndaki süre (gün) Azinphos Methyl 230 g/l,% EC/WP 200 ml/g 14 25 Deltamethrin EC 30 ml 3 Diazinon, 185 g/l EC 200 ml 21 Diazinon, 630 g/l EC 75 ml 14 Endosulfan EC 150 ml 14 Fenitrothion, 5 EC 150 ml 14 Malathion, 190 g/l EC 400 ml 7 Malathion, 6 EC 125 ml 7 Oxydemeton-methyl, 265 g/l EC 100 ml 21 Parathion Methyl EC 100ml 28 Thiometon 244 g/l EC 100 ml 21 10

YAZICI BÖCEKLER Meyve yazõcõböce i (Scolytus rugulosus) Meyve yazõcõböce i ergini ve zararõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Meyve yazõcõböce i erginleri, koyu esmer veya siyah renklidir. Zararlõ, a aç kabuklarõnõn altõnda açmõ olduklarõ galerilerde, ço unlukla son dönem larva olarak kõ õ geçirir. Badem yazõcõböce i erginleri koyu kõrmõzõmsõ kahve renktedir. Zarar ekli: A açlarõn odun ve kabuk kõsõmlarõnda türlere özgü galeriler açarlar. lk galeriye bõrakõlan yumurtadan çõkan larvalar, bu ana galeriye dik açõda ikincil galerileri olu tururlar. Erginler a açlarõn göz diplerinden girerek bu gözlerin kurumasõna neden olur. Yazõcõböcek saldõrõsõna u ramõ bir dalõn kabu u kaldõrõldõ õnda, 2-3 cm boyunda kõsa bir ana galeri ve içi odun tozu ile dolu 10-20 cm uzunlu unda birçok galerinin varlõ õ görülür. Bakõmsõz ve zayõf a açlara saldõrdõklarõ gibi, bunlarõn da yine daima zayõf dallarõnõ tercih ederler. Beslenme düzeni bozulan dalcõklar kurur. Bazõ durumlarda sa lõklõ a açlara da saldõrõrlar. Sonraki yõllarda meyve verimi dü er. Saldõrdõklarõ a açlarõ 2-3 yõl içinde kuruturlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, kiraz, erik, eftali, kayõsõ, ayva, fõndõk ve kestanedir. Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Bu uygulamalar, en etkili mücadele yöntemidir. Daha çok zayõf a açlarõ tercih eden bir zararlõ oldu undan a açlarõn budama, gübreleme, sulama ve toprak i lemesi ile kuvvetli tutulmasõ gereklidir. 11

Mekanik mücadele: Budama artõklarõ bahçeden en az 2 km uzakla tõrõlmalõdõr. Bu artõklar yakacak olarak kullanõlacaksa bir yere yõ õlmalõ, bu yõ õnlara ço almak üzere gelen böceklerin tala çõkardõklarõ görüldü ünde dal yõ õnlarõ ilaçlanmalõdõr. Nisan, haziran ve eylül aylarõnda olmak üzere yõlda üç kez a açlara taze veya solmu dallar tuzak olarak asõlmalõ, parazit çõkõ õ olduktan sonra bu tuzak dallarda tala çõkmaya ba lar ba lamaz, hepsi toplanõp yakõlarak imha edilmelidir. Aynõ ekilde, bula õk dallar bahçeden uzakla tõrõlmalõ, özellikle fidanlõklarda yerde kuru dal bõrakõlmamalõdõr. Kimyasal mücadele : lkbaharda nisan-mayõs aylarõnda yapõlacak gözlemlerle kurumu dallarda ergin çõkõ larõ görülür görülmez birinci ilaçlama ve ilacõn etki süresi dikkate alõnarak ikinci ilaçlama yapõlõr. kinci döle kar õ yine aynõ ekilde temmuz, a ustos aylarõnda yapõlacak gözlemler sonucu ergin çõkõ larõ görülür görülmez birinci ve ilacõn etki süresi dikkate alõnarak ikinci ilaçlama yapõlõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Doz Son ilaçlama ile Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu hasat arasõndaki 100 lt suya süre (gün) Azinphos Methyl % 25 WP 300 g 14 Carbaryl %50 WP 200 g 7 Carbaryl %85 WP 100 g 14 Methiocarb %50 WP 150 g 21 12

K KABARCIKLI KO N L (Palaeolecanium bituberculatum) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Ergin di i geni, oval, yarõm küre eklinde kabarõktõr. Kabu un üst kõsmõnda, yanlara do ru iki çift kabarcõk bulunur. lkbaharda, elma a açlarõnõn çiçek açtõ õ dönemlerde larvalar çõkar. Yumurtadan çõkan larvalar, yapraklara geçerek yerle ir ve burada özsuyu emerek beslenirler. Genç di iler yapraklarda kõsa bir süre beslendikten sonra, haziran sonutemmuz ba larõnda sürgün ve ince dallara ta õnõr ve burada yerle irler. Zarar ekli: ki kabarcõklõ ko nilin larvalarõ yaprak ve genç sürgünlerde, di ileri ise ince dallarda; bitki özsuyunu emmek suretiyle zarar yapar. Yo unlu un fazla oldu u yerlerde, yapraklar sararõr ve zamanõndan önce dökülür. A açlarõn tamamen kurumasõna neden olabilir.ayrõca salgõladõklarõ tatlõmsõ maddeler üzerinde saprofit mantarlar geli ir ve fumajin (karaballõk) meydana getirmek suretiyle, dolaylõ bir zarara da neden olurlar. Fakat bu ko nilde fumajine, di erlerine göre daha az rastlanõr. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, ayva, erik ve ceviz. Mücadele yöntemleri: Kültürel Önlemler: Popülasyonun yüksek oldu u yerlerde, kõ sonu veya erken ilkbaharda a açlar uygun bir ekilde budanmalõ, kesilen bula õk dallar, larvalar yumurtadan çõkmadan önce bahçeden uzakla tõrõlarak kurumaya terk edilmelidir. Kimyasal mücadele: ki kabarcõklõ ko nilin ilaçlõ mücadelesi, larvalarõn tamamõ yumurtadan çõktõktan sonra yapõlmalõdõr. Orta Anadolu Bölgesinde mayõs-a ustos aylarõnda ilaçlama yapõlabilir. Ancak zararõn azaltõlmasõ bakõmõndan ilaçlama geciktirilmemelidir. Zamanõnda ve uygun olarak yapõldõ õ taktirde, bu zararlõya kar õ bir ilaçlama yeterlidir. Elma içkurduna kar õ düzenli ilaçlama yapõlan bahçelerde, bu zararlõya kar õ ayrõca ilaçlama yapmaya gerek yoktur.kõ ilaçlarõ, bu zararlõya yeterli derecede etkili olmadõklarõ için tavsiye edilmez. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülas- Doz Son ilaçlama ile hasat yonu 100 lt suya arasõndaki süre (gün) Azinphos Methyl 230 g/l EC 200 ml 14 Chlorpyrifos Ethyl EC 150 ml 28 EPN 490 g/l EC 50 ml Fenthion, 5 EC 150 ml 21 Malathion,190 g/l EC 400 ml 7 Oxydemeton-methyl, 265 g/l EC 100 ml 21 Yazlõk ya 8 Sõvõ 1.5 lt 21 13

ELMA A KURDU (Yponomeuta malinellus) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Erginlerin ön kanatlarõ beyaz zemin üzerine siyah noktalõdõr. Yumurta paketi balõk pulu eklinde dizilmi ve kestane rengindedir. Kõ õ larva döneminde, yumurta paketi altõnda geçirir. Larvalar mart sonu nisan ba õnda çõkarlar. Yeni çõkan larvalar, yapra õn iki epidermisi arasõna girer ve burada toplu olarak beslenir. Daha sonra yapraklarõ a larõ ile birbirine sararak, içinde toplu halde damarlarõ hariç yapra õn di er kõsõmlarõnõ yerler. Zarar ekli: A açlarõn yapraklarõnõ yemek suretiyle zarar yaparlar. Ayrõca çiçek tomurcuklarõ ve meyvelerde de zarar yapabilirler. Bazen a açlarõ daha yaz ba larõnda tamamen yapraksõz, çõplak bõrakõrlar. Elma a açlarõ mayõs sonlarõna do ru kõzõl kahverengi bir renk alõr. A açlarõn o yõl normal ürün verememesine neden olduklarõ gibi gelecek yõlõn meyve gözlerinin olu masõna da engel olurlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, Japon elmasõ ve üvez. Mücadele yöntemleri: Mekanik mücadele Zamanõnda ve usulüne uygun budamanõn yapõlmasõ ve budama artõklarõnõn bahçeden uzakla tõrõlmasõ ile larvalarõn önemli bir kõsmõ yok edilmi olur. lkbaharda toplu halde beslenen larvalar toplanõp bahçeden uzak bir yere götürülür ve parazitoit çõkõ õ için uygun kafeslere konulur. Bu ekilde parazitoidlere çõkõ ansõ verilir. 14

Kimyasal mücadele: lkbaharda yapraklarda larvalarõn ilk zararlarõnõn görülmesinden son larva dönemine kadar ilaçlõ mücadele yapõlabilir. A açlarda fazla zarara meydan vermemek için mücadelede geç kalõnmamalõdõr. Larvalara kar õ ilaçlamalarõn çiçeklerin açõlmasõndan önce veya çiçek taç yapraklarõnõn %70-80inin dökülmesinden sonra yapõlmasõ tavsiye edilir. Bahçeyi temsil edecek 100 yaprak buketinde, epidermis içine girmi veya a örmü 4 larva kümesi varsa ilaçlama yapõlõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Doz Son ilaçlama ile Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu hasat arasõndaki 100lt suya süre (gün) Azinphos Methyl % 25 WP 200 g 14 Alphacypermethrin 100 g/l EC 15 ml 14 Deltamethrin EC 5 ml 3 Diazinon, 185 g/l EC 150 ml 21 Diazinon, 630 g/l EC 70 ml 14 Diflubenzuron SC 20 ml 14 Endosulfan %32.9 WP 200 g 14 Fenitrothion, % 40 WP 200 g 14 Fenitrothion, 5 EC 150 ml 14 Fenthion, 5 EC 100 ml 21 Fenvalerate 190 g/l EC 5 ml 7 Formothion, 336 g/l EC 150 ml 21 Lamda Cyhalothrin EC 10 ml 3 Malathion % 25 WP 400 g 7 Malathion 190 g/l-6 EC 500-200 ml 7 Methiocarb %50 WP 100 g 21 Omethoate 565 g/l SL 100 ml 21 Parathion Methyl EC 100 ml 28 Permethrin 2 EC 50 ml 7 Phosalone, %30-3 WP/EC 200 g/ml 14 Phosmet 50 % WP 60 g 14 Phosphamidon SL 40 ml 14 Trichlorfon, %80 SP 125 g 10 Trichlorfon 600 g/l EC 200 ml 10 15

YAPRAK GALER GÜVELER Elma yaprak oval galeri güvesi (Phyllonorycter gerasimowi) Elma yaprak galeri güvesi (Stigmella malella) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Erginlerin uzunlu u 2-5 mm arasõnda de i en, ön kanatlarõ her türde de i ik desenli, arka kanatlarõ dar ve uzun, bol saçaklõ küçük kelebeklerdir. Kanat açõklõklarõ 69 mm arasõnda de i ir. lkbaharda çõkan di i kelebekler yumurtalarõnõ yapraklarõn alt yüzüne bõrakõr. Galeri güvelerinin döl sayõsõ 2-5 arasõnda de i ir. Zarar ekli: Yaprak galerigüvelerinin larvalarõ yapra õn iki epidermisi arasõnda parankima dokusunu yemek suretiyle zararlõ olurlar. Galeri ekilleri her tür için de i ik o- lup tür ayõrõmõna olanak sa lar. Her bir tür yaprakta farklõ zararlar yapmaktadõr. Bu türler özellikle fidanlarda ve genç meyve a açlarõnõn yapraklarõnda galeri açarlar. Yapraklar zamanõndan önce dökülür, meyve verimi azalõr ve kalitesi dü er. Türkiyenin elma yeti tirilen her yerinde bulunurlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, kiraz, erik, fõndõk, Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Yaprak galeri güveleri, kõ õ a aç altlarõnda dökülmü yapraklar arasõnda, toprakta, a aç kabuklarõ altõnda geçirdiklerinden, bahçelerdeki kurumu yapraklarõn toplanarak yok edilmesi, topra õn sürülmesi, kuru a aç kabuklarõnõn soyulmasõ zararlõ popülasyonunun dü mesini sa lar. Kimyasal mücadele: Meyve bahçesi ve fidanlõklarda; kontrollerde her a açtan 20 adet olmak üzere en az 5 a açtan, belirlenen yerlerden yaprak alõnõp canlõ larva sayõlmalõdõr. Nisan ayõ ortalarõndan itibaren ilk çõkan yapraklar kontrol edilir. Yaprak ba õna ortalama 4 veya daha fazla zararlõ canlõ larva dü üyorsa ve parazitlenme çok dü ük ise nisan-mayõs ortalarõ arasõnda 1. ilaçlama yapõlõr. Daha sonra Temmuz-A ustos aylarõ ortalarõnda ve Eylül ba larõndan itibaren yapõlan sayõmlarda bulunan larva sayõsõna göre 2. ve 3. ilaçlamalar yapõlõr. Meyveli a açlarda elma iç kurduna kar õ özellikle bu zararlõlarõ da kontrol eden ilaçlar kullanõldõ- õnda bir ilaçlama yeterlidir. Darbe yöntemine göre, 100 darbede 1012 ergin yakalandõ õ takdirde ilaçlama yapõlmalõdõr. 16

Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Doz Son ilaçlama Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu ile hasat arasõndaki süre 100 lt suya (gün) Azinphos Methyl 230 g/l EC 200 ml 14 Deltametrin EC 30 ml 3 Diflubenzuron SC 20ml 14 Endosülfan, EC 150 ml 14 Endosülfan +Parathion Methyl 300+128 g/l EC 150 ml 21 Fenthion, 5 EC 150 ml 21 Flufenoxuron EC 125 ml 28 Methidathion EC 100 ml 21 Omethoate 565 g/l SL 150 ml 21 Parathion Methyl EC 100 ml 28 Trichlorfon, % 80 SP 100 g 10 17

YAPRAKBÜKENLER Elma yaprakbükeni (Archips rosanus) Adi yaprakbükücüsü (A.xylosteanus) Ergini Zararõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Yaprakbüken ergininin kanat açõklõ õ 1822 mm olup, rengi açõk zeytin ile kahverengi arasõnda de i mektedir. Yumurtalar önce cam veya su ye ili renkte olup daha sonra a aç kabu u rengini alõr ve paket halinde bõrakõlõr. Bir pakette ortalama 60 adet yumurta bulunur. Larvanõn vücudu sarõ-ye il,koyu ye il renkte ba õ ise kahverengi siyah renklidir. Larvalara dokunuldu u zaman salgõladõklarõ iplikçik ile a a õ do ru sarkarlar. Zarar ekli: Yumurtadan çõkan larvalar yeni sürgünlerin ucunu, gözleri ve çiçeklerin erkek ve di i organlarõnõ yiyerek zarar yaparlar. Yapraklarõ ipeksi a larla birbirine ba layõp buket haline getirirler ve tek yapra õ orta damar boyunca puro gibi sararlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, kiraz, ayva, kayõsõ, nar, badem, erik, ceviz, fõndõk, malta eri i, turunçgil, frenk üzümü, bö ürtlen, ahududu. Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Erken ilkbahar, sonbahar ve kõ aylarõnda, gövde ve kalõn dallardaki yumurta paketleri ezilerek yok edilmeli, parazitlenmi (siyah) yumurtalarõn ezilmemesine dikkat edilmelidir. 18

Biyoteknik mücadele: A aç ba õna 5-6 adet yumurta paketi bulunan bahçelerde kelebek çõkõ õndan 1 hafta sonra her a aca 1 adet besi tuza õ asõlarak kitlesel tuzaklama yapõlmalõdõr. Kimyasal mücadele: A aç ba õna ortalama 5 adetten fazla yumurta paketi bulunan ve erken ilkbaharda çiçek ve yaprak buketlerinin %5den fazlasõ larva ile bula õksa kimyasal mücadele yapõlõr. laçlama elmada pembe tomurcuk; kiraz ve armut a açlarõnda ise çiçek taç yapraklarõnõn 3 4ü döküldü ünde yapõlõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Doz Son ilaçlama ile Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu hasat 100 lt suya arasõndaki süre (gün) Cypermethrin EC 25 ml 7 Diazinon, 630 g/l EC 70 ml 14 Diazinon, 185 g/l EC 150 ml 21 Dioxathion 240 g/l EC 200 ml 14 Endosülfan, %32,9 WP 150 ml 14 Fenitrothion 5 EC 150 ml 14 Malathion 6 EC 100 ml 7 Malathion %25 WP 250 g 7 Permethrin 2 EC 50 ml 7 Thiacloprid 240 g/ll OD 50 ml 14 Chloropyrifos-ethyl EC 100 ml 28 19

YAPRAKB TLER Elma ye il yaprakbiti (Aphis pomi) Elma gri yaprakbiti (Dysaphis plantaginea) Kõrmõzõ gal yaprak bitleri (Dysaphis spp.) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Yaprakbitleri genel olarak 1,53 mm boyunda, armut biçiminde küçük böceklerdir. Yumurtalarõ parlak siyah renkte, uzunca oval biçimde 0,5 mm uzunlu undadõr. Yaprakbitleri gruplar (koloni) halinde ya arlar. Kõ õ meyve a açlarõnõn dal ve sürgünleri üzerine bõrakmõ olduklarõ yumurta döneminde geçirirler. Zarar ekli: Yaprakbitlerinin meyve a açlarõnõn taze sürgünlerinde, genç yapraklar ve yaprak saplarõ üzerinde gruplar halinde beslenmeleri sonucunda, sürgünlerde kõsalma ve yapraklarda kõvrõlma görülür. Yo unlu unun yüksek olmasõ halinde, meyvelerin küçük kalmasõna ve eklinin bozulmasõna neden olmaktadõr. Bazõ türler beslendikleri yapraklarõn kuvvetlice kõvrõlmasõna, kõrmõzõ lekelerin olu masõna, meyvelerin eklinin bozulmasõna ve küçük kalmasõna neden olurlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, ayva, eftali, kayõsõ, badem, erik, kiraz, vi ne ve zerdali Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Bu amaçla bahçe içerisindeki yabancõ bitkiler imha edilmeli, toprak sürümüne özen gösterilmeli, meyve bahçeleri ve yakõnõnda yaprakbitlerine hassas bitkiler yeti tirilmemelidir. Kõ ve erken ilkbaharda a açlar kontrol edilmeli, yumurta görüldü ü taktirde yapõlacak budama ile popülasyon dü ürülmelidir. Kimyasal mücadele : Elma ye il yaprakbitine kar õ en uygun ilaçlama zamanõ, a açlarõn yapraklõ oldu u devrede, 100 sürgünde 15 bula õk sürgün görüldü ü zamandõr. Elma gri yaprakbiti ve Elma kõrmõzõ gal yaprakbitine kar õ en uygun ilaçlama zamanõ, pembe tomurcuk veya çiçek taç yapraklarõnõn döküldü ü dönemde; Elma gri yaprakbiti için 100 sürgünde 1 koloni, Elma kõrmõzõ gal yaprakbiti için 100 sürgünde 5 koloni görüldü ü zamandõr. 20

Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu Doz Son ilaçlama ile hasat arasõndaki süre(gün) 100 lt suya Azadirachtin 10 g/l EC 300 ml 3 Beta cyfluthrin, 25g/l EC 30 ml (A.pomi) 14 Carbosulfan 2 EC 125 ml (A.pomi) 14 Chlorpyrifos-ethyl 480g/l EC 150 ml 28 Diazinon, 185 g/l EC 200 ml 21 Diazinon 630 g/l EC 75 ml 14 Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 Dimethoate EC 100 ml 7 Fenitrothion, 5 EC 100 ml 14 Fenthion, 5 EC 150 ml 21 Formothion 336 g/l EC 150 ml 21 Imidacloprid, 3 SC 20 ml 14 Malathion, 190 g/l EC 400 ml 7 Malathion 6 EC 125 ml 7 Malathion % 25 WP 300 g 7 Methidathion EC 75 ml 21 Omethoate 565 g/l SL 125 ml 21 Parathion methyl EC 100ml(A. pomiye 25 ml) 28 Petrol ya õ, 6 + Sõvõ 4.5 litre (95,5 lt suya) - DNOC, 15 g/l (kõ ilaçlamasõ) Phosalone 350g/l /%30 EC/WP 200 ml/g 14 Phoshamidon SL 60ml 14 Pirimicarb 50% WG 50 g (A.pomi için 30 g) 21 Tau-fluvalinate 240 g/l SC 10 ml 14 Thiometon 244 g/l EC 100 ml Dysaphis spp. 21 ( A.pomi için 125 ml) Thõamethoxam 240 gr/l SC 10ml 14 Thiacloprid 240 g/l OD 40ml 14 21

SAN JOSE KABUKLUB T (Quadraspidiotus perniciosus) San jose kabuklubiti ergini San Jose kabuklubiti zararõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: San Jose kabuklu bitinin di ileri, kanatsõz olup, oval yapõlõ ve limon sarõsõ renktedir. Üzeri esmer bir kabukla örtülüdür. Ergin erkek ise kanatlõdõr. Di ilerin kabu u yuvarlak, ergin öncesi dönemdeki erkeklerin kabuklarõ ise uzunca oval ve siyah gri renktedir. Zarar ekli: San Jose kabuklu biti, a açlarõn gövde, dal, dalcõk, sürgün, meyve, yaprak ve tomurcuklarõnda özsuyu emmek suretiyle zarar yapar. Emgi sõrasõnda bitkiye toksik maddeler salgõlar. Ya lõ a açlarda önce yapraklarõn dökülmesine neden olur. Daha sonra dalcõk ve dallar kurumaya ba lar. Zararlõnõn bulundu u dalõn kabu undan, boylamasõna bir kesit alõndõ õnda kan kõrmõzõsõ renginde emgi lekeleri görülür. Bu zarar ekli, San Jose kabuklu bitinin tanõnmasõ için önemli bir özelliktir. Meyvelerde, zararlõnõn beslendi i yerlerde, kõrmõzõ lekeler olu ur. Bu lekeler, meyvelerin pazar de erini dü ürür. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, eftali, erik, kiraz, mu mula. Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: San Jose kabuklu biti ile bula õk olan bahçelerde toprak i lemesi, sulama, gübreleme, budama ve di er kültürel tedbirler zamanõnda ve uygun olarak yapõlmalõdõr. Kõ ilaçlamasõndan önce budama yapõlmalõ, budama artõklarõ bahçeden uzak ve çõkan larvalarõn a açlara ula amayaca õ bir yere imha edilmeden bõrakõl- 22

malõdõr. Böylece zararlõnõn içinde veya kabu u altõnda kõ õ geçiren parazitoitler korunmu olur. Bahçe tesis edilirken, temiz fidan kullanõlmalõdõr. Bula õk a açlardan alõnan destek sõrõklarõ, temiz a açlara kullanõlmamalõdõr. Bahçe kenarõnda, zararlõnõn konukçusu olan bitkiler varsa, onlar da ilaçlanmalõdõr. Kimyasal mücadele: Kõ mücadelesi: San Jose kabuklu bitinin çok yo un(sõvama) oldu u bahçelerde, kõ lõk ya lar kullanõlarak yapõlmalõdõr. laçlama, a açlarõn kõ uykusunda oldu u dönemde ve en geç gözler uyanmadan iki hafta öncesine kadar yapõlmalõdõr. laçlama sõrasõnda, hava sõcaklõ õ 5ºCin üzerinde olmalõ ve ya õ olmamalõdõr. Yaz mücadelesi: A açlarõn çiçeklenme döneminden sonra kontroller yapõlarak, San Jose kabuklu bitinin hareketli larvalarõnõn çõkõ õ izlenir. Hareketli larvalar çõkmaya ba ladõ õnda birinci, bundan 20 gün sonrada da ikinci ilaçlama yapõlmalõdõr. Yo unlu un bulundu u bahçelerde gerekiyorsa üçüncü döllere kar- õ da ilaçlama yapõlmalõdõr. Bu zararlõya kar õ, a ustos ayõndan itibaren ilaçlama yapõlmamalõdõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu Doz 100 lt suya/ preparat Son ilaçlama ile hasat arasõndaki süre(gün) Carbosülfan 2 EC 150 ml (yaz mücadelesi) 14 Chlorpyrifos Ethyl EC 150 ml (yaz mücadelesi) 28 Ethion EC 150 ml (yaz mücadelesi) 14 Methidathion EC 75-100 ml (yaz-erken ilkbahar 21 mücadelesi) Omethoate 565 g/l EC 150 ml (yaz mücadelesi) 21 Petrol ya õ 650 g/l+dnoc15 g/l Sõvõ 5 lt (95 lt suya) (kõ mücadelesi) Phosmet 50 % WP 200 g (yaz mücadelesi) 14 Quinalphos, 245 g/l EC 125 ml (yaz mücadelesi) 21 midacloprõd 4g/l+mineral ya 704gr/l SC 2500ml 90 23

MEYVE TESTEREL ARILARI (Hoplocampa spp.) Testereliarõ ergini Testereliarõ larvasõ ve zararõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Genel olarak erginler 47 mm boyunda, kõzõl kahverenkli ve siyah bacaklõ arõcõklar olup ön kanadõn üst ortasõnda siyah bir lekeye sahiptir. Larvalarõ krem renginde, geli tiklerinde boylarõ 1015 mm. dir. Larvanõn meyveden ayrõldõ õ delik üzerinde ve meyve içindeki siyahõmsõ renkli artõklarõ, tahtakurusu kokusundadõr. Di iler yumurtalarõnõ henüz açõlmamõ ya da yarõ açõlmõ çiçeklerin dip kõsmõna, yapraklarõnõn dõ yüzüne bõrakõr. Yumurta bõrakõlan yer, yumurta açõlmasõyla birlikte epidermisin kahverengile mesiyle anla õlõr. Zarar ekli: Testereli arõlarõn larvalarõ ilk çõkõ larõnda, meyveler fõndõk büyüklü ünde iken meyve kabu unda yüzeysel galeriler açar. Daha sonra aynõ ya da ba ka bir meyvenin çekirdek evine girer. Bir larva birden çok meyveye saldõrarak meyve dökülmelerine neden olur. Elma testereliarõsõ % 100'e yakõn meyve dökümüne yol açabilir. Zararlõ oldu u bitkiler: Armut, elma, erik Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Testereliarõ zararõ görülen bahçelerde kõ õn toprak i lemesi yapmak suretiyle popülasyon azaltõlabilir. 24

Kimyasal mücadele: En uygun ilaçlama zamanõ, yumurtalarõn açõlmaya ba ladõ õ zamandõr. Bu, birçok çe itte tam çiçeklenme dönemine rastlar. Bununla birlikte, bu dönemde faaliyette bulunan bal arõlarõnõn korunmasõ yönünden ilaçlama çiçek taç yapraklarõ dökülürken uygulanmalõdõr. Bu zamanõ tespit için, bahçede erken çiçek açan çe itler üzerinde çiçek taç yapraklarõ dökülmeye ba ladõ õnda bir sayõm yapõlõr. Sayõmda en az 5 a açtan rasgele 20' er bukette sa lam ve zarar görmü çiçekler sayõlmalõ; bula ma oranõ % 10'un üzerinde ise ilaçlama yapõlmalõdõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Doz Son ilaçlama ile Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu hasat arasõndaki 100 lt suya süre (gün) Azinphos-methyl, 230 g/l-%25 EC/WP 200 ml /g 14 Carbaryl 50% WP 200 g 7 Dioxathion 240 g/l EC 200 ml 14 Deltamethrin, EC 30 ml 3 Endosülfan, %32,9 EC /WP 200 ml / g 14 Fenthion, 5 EC 150 ml 21 Malathion, 190 g/l EC 400 ml 7 Malathion, 6 EC 125 ml 7 Endosulfan+Parathion M. EC 100 ml 300+128 g/l 21 Parathion Methyl EC 100ml 28 Phosalone, 3 / %30 EC/ WP 200 ml/200 g 14 Beyaz renkli tangle trap Tuzak - 25

TOPRAKALTI ZARARLILARI (Polyphylla spp.,melolontha spp.,anoxia spp.) Polyphylla ergini Polyphylla tõrtõlõ Polyphylla zararõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Ergin böcekler, 3540 mm uzunlu unda, kõrmõzõ-kahverengi zemin üzerinde bulunan beyaz tüyler nedeniyle alaca görünümlü böceklerdir. En tipik özellikleri, antenlerinin uç kõsõmlarõnõn yelpaze eklinde olmasõdõr. Larvalarõ 7080 mm uzunlu unda, tombul yapõlõ ve sarõmsõ krem rengindedir. Vücudu C harfi eklinde kõvrõk olup, üzeri ince, sarõ, seyrek tüyler ile örtülüdür. Zarar ekli: Bu türün erginleri, bitkilerin toprak üstü kõsõmlarõnõ, larvalarõ ise köklerini yiyerek zararlõ olmaktadõr. Ancak esas zararõ, fidanlarõn ve a açlarõn köklerini yemek suretiyle, larvalar yapar. Fidanlõklarda bir bitkinin kökünde 1 larvanõn bulunmasõ önemli zararlara yol açar. Bu nedenle fidanlõklar için çok önemlidir. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, erik, kiraz, ayva, eftali. 26

Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Sulama, gübreleme gibi bakõm i lemleri tam olarak yapõlarak a aç ve fidanlar sa lõklõ tutulmalõdõr.. Bu zararlõlarla bula õk fidanlõklarda, kullanõlacak çiftlik gübresi ilaçlandõktan sonra topra a karõ tõrõlmalõdõr. Haziran ve Temmuz aylarõnda bahçelerde yabancõ ot temizli ine özen gösterilmelidir. Bahçe sonbaharda 2030 cm derinli inde sürülerek larvalar, Mayõs ayõnda 1520 cm derinli inde sürülerek pupalar ve Temmuz-A ustos aylarõnda sürülerek de yumurtalar tahrip edilmelidir. Gerek fidanlõklar ve gerekse meyve bahçelerinde, geceleri erginler toplanarak öldürülmelidir. Kimyasal mücadele: Bu zararlõya kar õ, sadece larva zararõnõn bulundu u fidan ve a açlarda kimyasal mücadele yapõlmalõdõr. lkbaharda, 020 cm toprak derinli indeki toprak sõcaklõ õ 910 Cye ula õp, larvalar faaliyete ba ladõ õ zaman ikinci ve üçüncü dönem larvalara kar õ bir ilaçlama yapõlõr. Sonbaharda ise, yörelere göre de- i mekle birlikte, ilk ya murlardan sonra, larvalar toprak yüzeyine yakõn oldu- u zaman bir ilaçlama yapõlabilir. Ancak önemli olan ilkbaharda yapõlacak ilaçlamadõr. lkbahar ilaçlamasõ yapõlmayan bahçelerde, zarar yaygõn olarak bulundu u zaman ve ergin uçu larõnõn fazla oldu u yõllarda, sonbahar ilaçlamalarõnõn da yapõlmasõ gereklidir. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ Formülas- Doz Son ilaçlama ile hasat ve oranõ yonu 100 lt suya arasõndaki süre (gün) 8 g/m 2 Taç iz 14 Endosülfan,%32.9 WP dü üm alanõna uygulanõr Chlorpyrifos-ethyl,%25 WP 15 g/m 2 28 27

ELMA PAMUKLUB T (Eriosoma lanigerum) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Zararlõ üzerinde bulunan beyaz pamuklar (vax), kendi salgõlarõ olup, onlarõ koruyan bir çe it maskedir. Vücut uzunlu u 22,5 mm. dir. Kanatlõ formlarda vücudun genel rengi açõk kahverengidir. Zararlõ kõ õ a açlarõn kabuklarõ arasõnda, kök bo azõ ve kalõn köklerde tam olgunla mõ di i ya da çe itli larva dönemlerinde geçirir. Zarar ekli : Bitkinin özsuyunu emerek beslenirler. Bu sõrada bitkiye naklettikleri toksik maddeler birçok urlarõn meydana gelmesine, a açlarda ekil bozukluklarõna, verimin dü mesine ve zayõflamaya neden olurlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma pamuklubiti'nin en önemli konukçusu elma ve karaa açlar olup, nadiren armut, ayva, yabani di budak, alõç ve kocayemi lerde bulunur. Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Bu zararlõya kar õ dayanõklõ elma çe itleri yeti tirmek gerekir. Örne in Transparente, Blance, Starking gibi çe itler zararlõya kar õ hassas oldu u halde, Golden Delicious, Jonathan, Amasya ve özellikle Amasya misketi gibi çe itler daha dayanõklõdõr. Bahçede budama, toprak i leme gibi bakõm i lemleri yapõlõrken a açlarõn yaralanmamasõna özen gösterilmelidir. Olu an yaralara ardõç katranõ sürülmelidir. Kimyasal mücadele: Elma pamuklu bitinin bulundu u alanlarda etkin bir parazitlenme yoksa ilaçlama yapõlmalõdõr. Mayõs ayõndan itibaren yapõlan kontrollerle Elma pamuklu biti kolonileri olu unca ve bu koloniler %10 oranõnda sürgünde saptanõnca ilaçlama yapõlõr. Yeni bula malar oldu u takdirde 15 gün sonra ilaçlama tekrar edilir. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Doz Son ilaçlama ile Etkili madde Formülasadõ ve oranõ yonu 100 lt hasat arasõndaki suya süre (gün) Azinphos Methyl % WP 200 g 14 25 Diazinon, 185 g/l EC 200 ml 14 Diazinon, 630 g/l EC 75 ml 14 Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 Dimethoate EC 100 ml 7 Endosulfan %32.9 WP 200g 14 Fenitrothion, 5 EC 100 ml 14 Formothion, 336 g/l EC 150 ml 21 Malathion,190 g/l EC 300 ml 7 Malathion, 6 EC 100 ml 7 Methidathion EC 80 ml 21 Omethoate 565 g/l EC 125 ml 21 Oxydemeton-methyl, EC 100 ml 21 265 g/l Parathion Methyl 360 EC 100ml 28 g/l Phosalone, 3 EC 200 ml 14 Phosalone, %30 WP 200 g 14 28

A AÇ KIZILKURDU (Cossus cossus) A aç kõzõlkurdu ergini A aç kõzõlkurdu tõrtõlõ ve zararõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Genel olarak gri renkte olan ön kanatlarõn dip kõsmõ bej renkte olup, üzerinde karõ õk çapraz renkte çizgi ve lekeler vardõr. Sirke gibi kokan larvalarõn sõrt kõsmõ kõrmõzõ, karõn kõsmõ ise sarõ renklidir. Zarar ekli: Larvalar a açlarõn topra a yakõn gövde ve dallarõnda galeriler açarak zararlõ olmaktadõr. Özellikle gövdede topra a yakõn yuvarlak ve kenarõ siyah galeri deliklerinden çõkardõklarõ kõrmõzõ tala larla dikkati çekerler. Mücadelesi yapõlmadõ õ takdirde a açlarõn birkaç yõl içinde kurumalarõna neden olurlar. Zararlõ oldu u bitkiler: Kiraz, elma, armut Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Budama sõrasõnda bula õk dallar kesilip uzakla tõrõlmalõdõr. A açlara iyi bir bakõm uygulanarak zararlõya kar õ kuvvetli bulundurulmalõdõr. Mekanik mücadele: Kök bo azõ 1520 cm derinli inde açõlarak gövde içinde olan larvalar öldürülmelidir. Ayrõca gövdede larva giri deliklerine sokulacak bir tel ile de larvalar öldürülmelidir. Kimyasal mücadele: Zararlõ ile bula õk bahçelere asõlacak, feromon tuzaklarõ ile ergin çõkõ larõ izlenir. Ergin çõkõ larõnõn sona erdi i veya a açlarõn gövde kabuklarõnõn hemen altõnda koloni halinde ya ayan genç larvalarõn görüldü ü a ustos ayõ ortasõ ile eylül ba õ, ilaçlamalara ba lanõr. Birinci ilaçlamadan 1520 gün sonra ikinci i- laçlama yapõlõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu Doz 100lt suya dekara Son ilaçlama ile hasat arasõndaki süre (gün) Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 29

A AÇ SARIKURDU (Zeuzera pyrina) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Erginlerin beyaz renkli kanatlarõnõn üzeri çok sayõda lacivert noktacõklõdõr. Larvalar gençken pembe renkli ve üzerindeki noktalar da çok az belirgindir. Kõ õ a açlarõn gövde ve dallarõnda açtõklarõ galeriler içerisinde, larva döneminde geçirirler. A aç sarõkurdu ergini Larvasõ ve zararõ Zarar ekli: Larvalar a- açlarõn gövde ve dallarõnda galeriler açarak beslenirler. Fidan ve a açlarõn gövde ve dallarõnda galeriler açarak a acõn zayõflamasõna ve rüzgârõn etkisiyle kõrõlmasõna neden olurlar. Fidan ve a acõn ölümü için gövdeye yerle en bir tek larva bile yeterlidir. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, erik, ceviz, kiraz, zeytin Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: A aç zamanõnda budanarak enfekteli dallar kesilip uzakla tõrõlmalõdõr. Dü ük yo unluklarda larva giri deliklerine sokulacak uygun kalõnlõkta tel ile larva öldürülebilir ve delik a zõ da a õ macunu ile kapatõlabilir. Kimyasal mücadele: laçlama zamanõnõ tespit için, sonbaharda yaprak dökümünden sonra gövde ve dallar incelenerek zararlõnõn giri yerleri ara tõrõlmalõdõr. Larvalarõn açtõklarõ galerilerin a zõnda biriken sarõmsõ renkteki tala yõ õnlarõ bu giri yerlerinin kolayca tanõnmasõnõ sa lar. Az veya çok bula õk oldu u görülen her a açta mücadele yapõlmalõdõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülas- Doz Son ilaçlama ile yonu 100 lt suya Hasat arasõndaki süre(gün) Azinphos Methyl % 25 WP 200 g 14 Azinphos Methyl 230g/l EC 200 ml 14 Chlorpyrifos Ethyl EC 200 ml 28 Diazinon, 185 g/l EC 200 ml 21 Diazinon, 630 g/l EC 75 ml 14 Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 Dimethoate EC 150 ml 7 Fenthion 5 EC 150 ml 21 30

ELMA ÇKURDU (Cydia pomonella) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Ergin gri renkli yakla õk 10mm uzunlu unda, her iki kanat ucunda üçgen eklinde çikolata renginde leke bulunur. Yumurta 11,2 mm çapõnda oval ekilde, ba langõçta süt beyazõ renginde ve mumumsu görünümdedir. Yumurta geli tikçe orta kõsmõnda kõrmõzõmsõ bir halka görülür, açõlmadan hemen önce ise geli mi larva açõklõkla izlenebilir. Geli imini tamamlayõp elmayõ terk eden olgun larva 1520mm uzunlu unda beyazõmsõ pembe görünümündedir. Erginin yumurta bõrakmasõ için ak am alacakaranlõk sõcaklõ õnõn üst üste iki gün 15 C'nin üzerinde olmasõ gerekmektedir. Zarar ekli: Do rudan meyvede zarar yapan larvalar, meyveleri delerek içlerinde galeriler açmakta, etli kõsmõnõ ve çekirdek evini yiyerek pislikler bõrakmaktadõr. Zararlõ oldu u bitkiler: Elma, armut, ayva, ceviz, erik, kayõsõ ve eftali. Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Öncelikle elma bahçelerinin, elma iç kurdunun di er konukçusu olan armut, ayva ve ceviz gibi meyve a açlarõ ile karõ õk olarak kurulmamasõna özen gösterilmelidir. Elma a açlarõnõn altõna dökülen meyveler toplanõp uzakla tõrõlmalõ, ambalaj ve depolama yerleri elma bahçelerinin kenarõna kurulmamalõdõr. Bahçenin sürümüne özen gösterilmeli ve a aç gövdelerine haziran ayõ ba larõnda oluklu mukavvadan tuzak bantlar sarõlmalõ, bunlara gelen larvalar haftalõk kontrollerle imha edilmelidir. 31

Biyoteknik mücadele: Kitle yakalama yöntemi, düzenli ve izole edilen bahçeler ile populasyonun dü ük oldu u (23 diyapoz larva / a aç) bahçelerde etkilidir. Ergin uçu periyodu boyunca her a aca 1 adet cinsel çekici tuzak rüzgâr yönünde ve yerden 1,52 m yüksekli e asõlõr ve kapsüller 46 haftada bir de i tirilir. Kimyasal mücadele: Elma içkurdu mücadelesinde hedef, her döle ait larva çõkõ õ süresince a açlarõ ilaçlõ bulundurarak yumurtadan çõkan larvalarõ meyve içine girmeden önce öldürmektir. Bunun için kõ layan ve yazlõk döllerin ergin çõkõ ve uçu süresi ile yumurtalarõn bõrakõlmasõ ve açõlõ larõnõn izlenmesi gerekir. Bunlarõn kesin olarak saptanmasõ için cinsel çekici tuzaklar, etkili sõcaklõklar toplamõ, 500 (25x20) meyve kontrolü ve tuzak bant yöntemlerinden yararlanõlõr. Bu yöntemlerden elde edilen veriler esas alõnarak, Elma içkurduna kar õ birinci döle 20 gün aralõkla 2, ikinci döle kar õ ise 1 olmak üzere toplam 3 ilaçlama yapõlmakta ve genellikle bu uygulama yeterli olmaktadõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ Etkili madde adõ ve oranõ Formülasyonu Doz 100 lt suya Son ilaçlama ile hasat arasõndaki süre (gün) Alphacypermethrin 100 g/l EC 20 ml 14 Azinphos Methyl 230 g/l EC 200 ml 14 Azinphos Methyl % 25 WP 200 g 14 Bifenthrin 100 g/l EC 20 ml 21 Carbaryl %50 WP 200 g 7 Carbaryl %85 WP 120 g 14 Chlorpyrifos Ethyl EC 150 ml 28 %1 Cydia pomonella granül virus SC 10 ml (+ 500g eker + 250 G - (En az 3x10 13 GV/l) köpüklü süt tozu) Cypermethrin EC 25 ml 7 Cypermethrin 2 EC 20 ml 7 Deltamethrin EC 10 ml 3 Diflubenzuron, % 25 WP 40 g 14 Diflubenzuron SC 20 ml 14 Esfenvalerate EC 10 ml 7 Esfenvalerate EC 5 ml 7 Fenpropathrin 185 g/l EC 15 ml 7 Fenthion, 5 EC 150 ml 21 Fenvalerate 190 g/l EC 10 ml 7 Flufenoxuron, DC 100 ml 28 Gamma- Cyalothrin 60 g/l CS 10 ml 14 Hexaflumuron,100 g/l EC 50 ml 28 Lambda Cyalothrin EC 20 ml 3 32

Methidathion EC 100 ml 21 Methiocarb %50 WP 200 g 21 Methoxyfenozide 240 g/l SC 60 ml 14 Novaluron 100 g/l EC 60 ml 14 Omethoate 565 g/l EC 100 ml 21 Permethrin 2 EC 50 ml 7 Phosalone, %30 WP 200 g 14 Phosalone, 3 EC 100 ml 14 Phosmet %50 WP 150 g 14 Tau-fluvalinate, 240 g/l SC 30 ml 14 Teflubenzuron, SC 100 ml 14 Thiachloprid 240 g/l SC 40 ml 14 Tralomethrin 36 g/l EC 35ml 7 Triflumuron %25 WP 40 g 42 Zetacypermethrin 100 g/l EW 15 ml 7 E-8, E-10 dodecadienol 1 mg/kapsül + Absolute ethanol or methanol 1 mg/kapsül Feromon Bahçeye: 2 ad.tuz. 2-8 da. arasõ 2ad.tuz./2 ha. 8-16ha. Arasõ 1 ad.tuz./ 4 ha. - 33

ELMA GÖVDEKURDU (Synanthedon myopaeformis) Ergini Tõrtõlõ Zararõ Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Elma gövde kurdunun kelebekleri küçük, koyu lacivert siyah renkte olup, saydam olan kanatlarõyla arõlara benzerler. Vücudun arka kõsmõnda turuncu renkli bir bant bulunur. Olgun larva 1.5-2 cm uzunlu unda açõk kahverengidir. Ba kahverengi ve a õz parçalarõ iyi geli mi tir. Zarar ekli: Elma gövdekurdu, elma a açlarõnõn önemli bir zararlõsõdõr. Larvalar, elma a açlarõnõn gövde ve kalõn dallarõnõn kambiyum kõsmõnda beslenerek zarara neden olurlar. Böylece a açlarõn geli melerinin yava lamasõna, yapraklarõn küçülüp, sararõp dökülmesine, meyvelerin kalitesinin bozulmasõna ve hatta a acõn kurumasõna neden olur. Zararlõ oldu u bitkiler: Yurdumuzda sadece elmada zarar yapmaktadõr. Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Bahçede sulama, gübreleme ve budama gibi i lemler zamanõnda ve tekni ine uygun yapõlmalõdõr. Bu i lemler yapõlõrken a açlarõ yaralamamaya özen gösterilmelidir. A aç kabuklarõndaki larvalar kõ döneminde bõçakla temizlenmeli ve açõlan yaralar macunla kapatõlmalõdõr. Biyoteknik mücadele: Orta Anadolu Bölgesi ko ullarõnda, pekmezli besi tuzaklarõ ile Elma gövdekurdu erginleri cezbedilerek kitle halinde yakalanmakta ve zararlõnõn popülasyonu dü ürülebilmektedir. Bunun için 100 a açlõk bir bahçeye, 5 a a- 34

ca 1 pekmezli besi tuza õ (1 litre karõ õm için: 1 kõsõm pekmez+ 5 kõsõm su + 2-3 g ekmek mayasõ) a açlara ergin uçu periyodu süresince asõlarak üst üste en az 2 yõl yapõlacak kitlesel tuzaklama ile zararlõnõn larva populasyonu ekonomik zarar e i i düzeyine getirilebilmektedir. Kimyasal mücadele: Mart veya nisan aylarõnda bir bahçede en az 20 a acõn gövde ve kalõn dallarõ kontrol edilir ve bir a açta ortalama 5 adetten fazla canlõ larva saptanõrsa ilaçlama gerekir. laçlama zamanõ ise yumurta açõlõmõna veya ilk ergin çõkõ õna göre saptanõr. Kimyasal mücadelede kullanõlacak ilaçlar ve dozlarõ (elma) Etkili madde adõ ve oranõ Formülas- Doz Son ilaçlama ile hasat yonu 100 lt suya arasõndaki süre (gün) Azinphos Methyl 230 g/l EC 200 ml 14 Chlorpyrifos Ethyl EC 125 ml 28 Dichlorvos 5 EC 200 ml 3 Endosulfan 32.9 % WP 150 g 14 Endosulfan EC 150 ml 14 Methidathion EC 125 ml 21 35

KIRMIZI ÖRÜMCEKLER (Akarlar) Akdiken akarõ (Tetranychus viennensis) ki noktalõ kõrmõzõ örümcek (Tetranychus urticae) Avrupa kõrmõzõ örümce i (Panonychus ulmi) Kahverengi örümcek (Bryobia rubrioculus) Yassõakar (Cenopalpus pulcher) Tanõmõ ve Ya ayõ õ: Akarlar, çõplak gözle zor görülecek kadar küçük zararlõlardõr. Vücutlarõnda de i ik ekil ve büyüklükte kõllar, dikenler ve tüyler bulunur. Zarar ekli: Kõrmõzõ örümcekler a açlarõn yapraklarõnda, bitki özsuyunu emerek ve zehirli madde salgõlayarak zarar yaparlar. iddetli zarar gören yapraklar kur un veya gümü rengini alõrlar. Avrupa kõrmõzõ örümce i ve Kahverengi örümcek, çiçeklerin çanak yaprak ve çiçek buketindeki taze yapraklarõ emerek sararmasõna sebep olur. Böyle a açlar, yanmõ gibi bir görünüm alõrlar. Yassõ akarlar ise tomurcuklara saldõrarak zayõflatõr ve meyve tutmayõ önler. Zararlõ oldu u bitkiler: Kiraz, elma, armut, ayva, eftali, vi ne, erik, kayõsõ, badem ve di er meyve a açlarõnda zarar yaparlar. Mücadele yöntemleri: Kültürel önlemler: Kõ õn veya erken ilkbaharda, a açlarõn kök bo azõ ve gövdelerindeki kavlamõ olan kabuklar kaldõrõlarak, altõnda kõ layan akarlarõn ölmesi sa lanmalõdõr. Yere dökülen yapraklar toplanarak, bahçeden uzakla tõrõlmalõdõr. Bahçenin bakõm i lemleri uygun olarak yapõlmalõdõr. 36

Kimyasal mücadele: Kõrmõzõ örümceklere kar õ kõ mücadelesi önerilmemektedir. Ancak di er zararlõlara kar õ yapõlan kõ mücadelesi, kõ õ yumurta halinde geçiren Avrupa kõrmõzõ ö- rümce i ve Kahverengi örümce e de etkili olmaktadõr. Akarlarõn kimyasal mücadelede ilaçlama zamanõnõ do ru bir ekilde belirleyebilmek için, bahçedeki kõrmõzõ örümcek yo unlu u ve do al dü man popülasyonunun saptanmasõ gerekir. Bu amaçla, bahçeyi temsil edecek ekilde seçilen 10 a açtan koparõlan 100 yaprakta periyodik olarak sayõm yapõlmalõdõr. Yapõlan sayõmlarda, yaprak ba õna ortalama 35 adetin üzerinde kõrmõzõ örümcek bulunmasõ ve do al dü manlarõn etkinli inin çok dü ük olmasõ durumunda ilaçlama yapõlabilir. Kimyasal Mücadelede Kullanõlacak laçlar ve Dozlarõ Etkili madde adõ Formülasyonu Doz Son ilaçlama ile hasat ve oranõ 100 lt suya arasõndaki süre (gün) Amitraz EC 150 ml 14 Azocyclotin 25 % WP 100150 g 14 Bifenthrin 100 g/l EC 50 ml 21 Bromopropylate EC 100 ml 21 Cyhexatin 600 g/l FL 50 ml 28 Cyhexatin 25 % WP 125 g 28 Clofentezine SC 20 ml 28 Dicofol, 195 g/l EC 150 ml (100 ml. Akdiken akarõ na kar õ) 7 Etoxazole 110 g/l SC 25 ml) 14 Fenazaquin SC 50 ml 28 Fenbutation oxide 5 SC 30 ml 10 Fenpropathrin 185 g/l EC 25 ml 7 Fenpyroximate SC 50 ml 14 Flubenzimine 50 % WP 75 g 42 Formothion, 336 g/l EC 150 ml 21 Halfenprox CS 75 ml 14 Hexythiazox + EC 50 ml 7 Fenpropatrin Hexythiazox; EC 50 ml 3 Kükürt, %80 WP 400 g 7 Omethoate 565 g/l SL 125 ml 21 Propargite 570 g/l EW 75 ml 7 Propargite 588g/l EC 100 ml 14 Propargite 790 g/l EC 75 ml 14 Phosmet 50 % WP 120 g 14 Pyridaben 20 % WP 5075 g 21 Pyrimidifen 100 g/l SC 25 ml 14 Quinomethionate 25 % WP 50 g 21 Tebufenpyrad 20 % WP 30 g, 37,5 g 7 Tetradifon, 75.2 g/l EC 200 ml (bir mevsimde 3 defadan fazla kullanõlmaz) 7 Spirodiclofen 240 g/l SC 30 ml 14 37