1 TEZ YAZIM KILAVUZU 1. GĠRĠġ Tuzla Anadolu Teknik Lisesi Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri 12. sınıfta hazırlanacak olan çalıģmalarda yazılacak tezler aģağıda belirtilen kurallar çerçevesinde olacaktır. Aksi takdirde tez kabul edilmeyecektir. Tez yazımı bittikten sonra bir nüsha halinde basılıp, ilgili proje öğretmenine kontrol ettirecek hatalar varsa düzeltilip tekrar bastırılacaktır. Bu tez, -Proje öğretmenine (öğretmen sayısı kadar) -Bölüme -Okul Kütüphanesine -Projede çalıģanlara (öğrenci sayısı kadar) fotokopi yoluyla çoğaltılacaktır. Ayrıca tez ile ilgili bilgiler CD ye kaydedilip saklanacaktır.
2 2. GENEL BĠÇĠM VE YAZIM PLANI 2.1. Kullanılacak Kağıdın Niteliği Tezler, A4 standardından (21cmx29,5cm) en az 70, en çok 100gr birinci hamur beyaz kağıda yazılmalıdır. 4.0 cm ÜST KENAR BOġLUĞU SAYFA NO METİN BLOĞU 29,5 cm 4,0 cm 14.5 cm 2.5 cm ALT KENAR BOŞLUĞU 2,5 cm 21 cm ġekil 1. Tez Sayfa Yapısı
3 2.2. Kullanılacak Yazıların Niteliği Tezler, bilgisayar kullanılarak, kağıdın yalnızca bir yüzüne yazılmalıdır.yazımda Times New Roman(13), Arial(12), Helvetika(12), karakterleri ve parantez içinde verilen puntolar kullanılmalıdır. Ancak, geniģ ve/veya uzun çizelgelerde kolayca okunabilmesi Ģartıyla daha küçük puntolar kullanılabilir. Alt ve üst indislerin yazımında düz yazı büyüklüğünden daha küçük bir karakter büyüklüğü kullanılmalıdır. Yazımda virgülden ve noktadan sonra bir vuruģluk ara verilmelidir. 2.3. Kenar BoĢlukları ve Sayfa Düzeni Yazımda, her sayfanın üst ve sol kenarlarında 4,0 cm, alt ve sağ kenarlarda 2,5 cm boģluk bırakılmalıdır (Ģekil 1). 2.4. Yazım Planı Bütün satırlar sol kenar boģluğun bitiminden baģlamalıdır. 2.5. Anlatım Tez, kolay anlaģılır sade bir Türkçe ile ve yazım kurallarına uygun olarak bilimsel bir dille yazılmalıdır (Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzundan yararlanılabilir). Anlatım üçüncü Ģahıs ağzından yapılmalı, kısa ve öz cümleler kullanılmalıdır.
4 2.6. Satır Aralıkları Yazımda 1,5 aralık kullanılmalıdır. ġekillerin ve çizgilerin açıklamaları ile alıntılar, dipnotlar, ve kaynak listesinin yazımında ise 1 (bir) aralık kullanılmalıdır. Özet, abstract, içindekiler, Ģekiller listesi, çizelgeler listesi, simgeler ve kısaltmalar listesi ve kaynaklar gibi ana baģlıklar, bölüm baģlıkları ve alt bölüm baģlıkları ile bunları izleyen ilk paragraf arasında, iki paragraf arasında ve bir alt bölümün son satırı ile bir sonraki alt bölüm baģlığı arasında da bir satır aralığı boģluk bırakılmalıdır. Bölümler daima yeni bir sayfa ile baģlamalıdır. 2.7. Sayfaların Numaralanması Sayfa numaraları boģluk çerçevesinin sağ üst köģesinin ortasına (Bkz. Ģekil 1) yazılmalı; iç kapak kabul ve onay sayfası ile içindekiler dıģındaki tüm sayfalar numaralanmalıdır. Özet, Abstract, TeĢekkür, Çizelgelerin Listesi, ġekillerin Listesi, Simgeler ve Kısaltmalar gibi tez ön sayfaları "i, ii, iii, iv,..."gibi küçük romen rakamlari ile giriģ bölümü ile baģlayan tez metni ise "1,2,3,..." Ģeklinde rakamlar ile numaralanmalıdır. 2.8. Bölüm ve Alt Bölümler Birinci derece bölüm baģlıkları BÜYÜK HARF ile yazılmalıdır. Ġkinci derecede alt bölüm baģlıklarında her sözcüğün ilk Harfi Büyük diğerleri küçük harfle yazılmalıdır. Üçüncü ve daha alt derece alt bölüm baģlıklarının yalnız ilk harfi Büyük diğerleri küçük harfle yazılmalıdır. Ġkinci ve üçüncü derece bölüm baģlıklarında ve/veya, ile gibi bağlaçlar varsa bunlar küçük harfle ve bütün
bölüm baģlıkları koyu (BOLD) olarak yazılmalıdır. Dördüncü dereceden daha alt derecede bölüm baģlıkları içindekiler dizininde gösterilmelidir. 5 2.9. Kaynak Gösterme Tez içinde kaynak göstermede; bilimsel disiplinlerce alıģkanlık haline getirilen ve aģağıda verilen kaynak gösterme çeģitlerinden biri kullanılabilir. 1)Yazar ve yıl 2) Yazar [x] veya [x] Bu kaynak gösterme çeģitlerinden hangisi tercih edilirse, bütün tez boyunca ayni çeģit kullanılmalıdır. 2.9.1. Birinci ÇeĢit Kaynak Gösterme Kaynak eserin yazarının soyadı (ilk harfi büyük, diğerleri küçük harf olarak) ve eserin yayın tarihi yazılmalı, yazar soyadından sonra virgül konulmalıdır.aynı satırda bir kaç yazar adı yer alacaksa tarihlerden sonra noktalı virgül(;) konulmalıdır. Yayın yılına göre değil yazar soyadına göre seçilmelidir. 2.9.2 Ġkinci çeģit kaynak gösterme Kaynakların numaralanmasında; ilk kaynağa [1] numara verilir ve sonra gelen her kaynağa bir sonraki sayı verilerek devam edilir. Birinci çeģit kaynak göstermeden farklı olarak, yazar adı ve yıl yerine, tez içinde cümlede kullanım kolaylığına göre ya yazar adı ya köģeli parantez içinde sayı,
Tezin [x],veya yazar adı verilmeden köģeli parantez içinde sayı, [x]verme türlerinden biri tercih edilir. 6 2.10. Alıntılar Tez içinde bir baģka kaynaktan alınmıģ bir bölüm aynen aktarılmak istenirse, böyle bir alıntı, ana metnin son satırından baģlayarak BIR ARALIK boģluk bırakıldıktan sonra, ayrı bir paragraf olarak, tırnak (... ) içinde ve bir ÖRNEK : (Gürbüz ve Akbulut,1994) Değinilen belge yabancı dilde ise ve sözcüğü yerine ilgili dildeki karģılığı, örneğin; Ġngilizce belgeler için and yazılmalıdır. ÖRNEK: (Wittig and Wiilliamson,1988) Ġkiden fazla yazarlı eserler kaynak gösterildiğinde,kaynak eser Türkçe ise,ilk yazarın soyadından sonra ve değerleri anlamına gelen vd kısaltması kullanılmalıdır. Örneğin, kaynak eserin yazarları; Mirasyedioğlu,ġ., Argün,Z., Tolga,F.,1996 gibi ise değinme aģağıdaki örnekte olduğu gibi yapılır. ÖRNEK: (Mirasyedioğlu vd.,1996) Değinilen belge yabancı dilde ise vd. kısaltması yerine et al. kısaltması kullanılır. ÖRNEK: (Funke et al.,1996)
Aynı anda birden fazla belge kaynak gösteriliyorsa, bunlar(;)ile ayrılmalıdır. ÖRNEK: (Funke,1953;Demir,1991;GümüĢtepe vd.,1992) Aynı yazarın değiģik tarihlerdeki yayınlarına aynı anda değinme yapılıyorsa; değiģik tarihler arasına (,) konmalıdır. ÖRNEK: (Demir, 1975,1981) Sözlü ve tazılı görüģmelere değinmek gerekiyorsa, görüģme yapılan kiģinin ilk adının baģ harfi de yazılmalı ve Ģu üç örnekten birine uyulmalıdır. ÖRNEKLER: 1)(M. Atlı,1991,sözlü görüģme) 2)(L.Soner,1990,yazılı görüģme) 3)E.ġahiner e göre (1987,sözlü görüģme) Tohumların çimlenebilmesi için bir uyku dönemi geçirmesi gerekir. 7 GörüĢme yapılan kiģinin adresi dip not olarak verilmelidir. Sözlü ve yazılı görüģler KAYNAKLAR dizisine konmamalıdır. 2.11. Dipnot Dipnotlar her bir sayfa için 1 den baģlanarak numaralanmalı,dipnotlar 10 punto ile yazılmalıdır. 2.12. Simgeler ve kısaltmalar Tezde simgeler, SĠMGELER baģlığı altında alfabetik sıraya göre verilmelidir.
8 2.13. Sayıların YazılıĢı 1)Sayılar yazılırken virgül anlamında nokta kullanılmamalıdır. 2)Büyük sayılar yazılırken sayının son rakamlarından itibaren üçer üçer gruplandırma yapılıp bu üçerli gruplar arasında (.) nokta konulmalıdır. Küsuratlı değerler gösterilirken araya (,) virgül konulmalıdır. ÖRNEKLER: Bir milyon için doğru yazılıģı Ģöyledir 1)103.297.134 5,2 3. RESĠMLEMELER 3.1. Tanımlama Çizelgeler, fotoğraflar, grafik, histogram, harita, eģitlik vb. göze sunum araçlarının aralıkta yazılmalıdır. Alıntıdan sonra yeniden ana metne geçerken, yine BĠR ARALIK boģluk bırakılmalıdır. 3.2. Resimlemelerin YerleĢtirilmesi Yarım sayfa veya daha az yer tutacak resimlemeler metin içinde yer alabilir. Bu durumda söz konusu resimleme ile metin arasında bir satır aralığı boģluk ve ġekil ile Ģekil alt yazısı arasında da bir satır aralığı boģluk bırakılmalıdır. Yarım sayfadan büyük yer tutan Ģekil ya da çizgiler ayrı bir sayfaya yerleģtirilebilir.ġki veya daha çok resimleme aynı sayfada bulunabilir.bunlar birbiri ile yakından ilgili ise, a,b,c,d,... Ģeklinde simgelenerek,hepsine tek bir resimleme numarası
verilebilir.resimlemelerin açıklanmasında a,b,c,d...ile simgelenen her bir resimleme ayrı ayrı tanımlanmalıdır. YerleĢtirilmelerinde, sayfa kenarlarında bırakılması gereken boģluklara kesinlikle taģmamalıdır. TaĢma durumunda olanlar ya küçültülmeli veya EK te sunulmalıdır. Tez içinde katlanmıģ resimleme bulunmamalıdır. 9 3.3. Resimlemelerin Numaralandırılması Bütün resimler, her bölüm içinde kendi aralarında, birbirinden bağımsız olarak, ayrı ayrı olarak numaralanmalıdır. Örneğin, Birinci Bölümün Çizelge ve Ģekilleri: Çizelge 1.1.,Çizelge 1.2.,...ġekil 1.1., ġekil 1.2.,...Ģeklinde; Ġkinci Bölümün çizelge ve Ģekilleri ise: Çizelge 2.1., Çizelge2.2.,...,ġekil 2.1., ġekil2.2.,... Ģeklinde numaralanmalıdır. Böyle kısaltmalar ilk geçtiği yerde, parantez içinde, bir kez verilmelidir. Yapılan kısaltmalar, SĠMGELER bölümde, Kısaltmalar alt baģlığı altında alfabetik sıraya göre küçük harflerle, kurum adı gibi kısaltmalar büyük harflerle sunulmalıdır (Ek 9). 3.5. ġekil ve Çizelgelerde Yapılacak Değinmeler Tezin herhangi bir sayfasında, daha önceki sayfalarda yer alan daha önce değinilmiģ Ģekil, çizelge, ve diğer resimlemelere yeniden değinmek gerekiyorsa; değinme; parantez içinde ve bakınız anlamına gelen BKZ. Kısaltması kullanılarak, aģağıdaki örneklerdeki gibi yapılmalıdır. ÖRNEKLER:( BKZ.Ģekil1.4),(BKZ.çizelge2.1) BaĢka bir yayından alınan bir Ģekil, çizelge ve resimlemeye değinme ise ; parantez içinde, değinilen yayının yazarının soyadı yazılıp virgül (,) konduktan sonra,
yayın tarihi veya kaynak numarası, yazar adından sonra den yada dan eki eklenip yayın tarihi yazılmalıdır. 10 ÖRNEK: ġekil 3.5. Katmanlı Kireç TaĢlarında (Çilingir den,1979;veya x) Gözlenen Kıvrımlanma Mekanizması 4. TEZ KAPAĞI VE ÖZEL SAYFALAR 4.1. DıĢ Kapak Kapaktaki yazılar, sayfa üst kenarlarından yaklaģık 3cm aģağından baģlayarak ve kapağın düģey orta çizgisine göre ortalanarak, 13 punto büyük harflerle (boldkoyu) yazılmalıdır. Kapakta, ek-1 de verilen bilgiler bulunmalıdır. Tezin adı 13 punto harflerle, üstten yaklaģık 5 cm ara verilecek, kapağın düģey orta çizgisine göre ortalanarak yazılır. Tezin adı olabildiğince kısa ve öz olarak yazılmalı; ancak, tez konusunu ve içeriğini eksiksiz biçimde yansıtmalıdır. Cilt sırtındaki yazılar Ģu sırayı izlemelidir (yukarıdan aģağı doğru): ad ve soyad, proje tezi, (Ana bilim dalı ),yıl. 4.2. BoĢ Sayfa DıĢ kapak ile iç kapak arasında ve dıģ kapağın arka sayfası ile tezin son sayfası arasında, boģ bir tam sayfa bırakılmalıdır.
11 4.3. Ġç Kapak Sayfası Ġç kapak sayfasının içeriği ve düzeni EK-1 dek,i gibi olmalıdır. Bu sayfanın düzeni kapak sayfasına benzemektedir. 4.4. Ġçindekiler ĠÇĠNDEKĠLER bölümü, kabul ve onay sayfasından hemen sonra yer almalı ve özet sayfasından baģlayarak tüm özel sayfalar, tez metninde içerilen tüm bölüm ve alt bölüm baģlıkları, ek çalıģmalar, kaynaklar ve ekler, hepsi içindekiler bölümünde eksiksiz olarak verilmelidir. Ġçindekiler bölümünde, her bir baģlığın hizasına, sadece o baģlığın yer aldığı ilk sayfanın numarası yazılmalıdır. ĠÇĠNDEKĠLER baģlığı, tümüyle büyük harflerle sayfa üst kenarından 4,0 cm aģağıya ve sayfanın düģey orta çizgisi ortalanarak yazılmalıdır. 4.5. Özet ve Abstract Özette, tez çalıģmasının amacı, kapsamı, kullanılan yöntemler ve varılan sonuçlar öz olarak belirtilmelidir. ÖZET metninden sonra ANAHTAR SÖZCÜKLER; ABSTRACT metninden sonra KEY WORDS verilmelidir. Abstract ın baģında tezin ingilizce adı bulunmalıdır. Gerek özet ve gerekse abstract ın anahtar sözcükler /key words lerle birlikte bir sayfayı geçmemesine çalıģılmalıdır. 4.6. Önsöz (veya TeĢekkür) Tırnak içinde ve çalıģmaya katkısı kısa ve öz olarak belirtilmelidir.
12 4.7. Çizelgelerin Listesi Çizelgelerin listesi ÇĠZELGELERĠN LĠSTESĠ baģlığı, tümüyle büyük harflerle, sayfa üst kenarından 4,0 cm aģağıya ve sayfanın düģey orta çizgisi ortalanarak yazılmalıdır. 4.8. ġekillerin Listesi ġekiller listesi ġekiller LISTESI baģlığı, tümüyle büyük harflerle, sayfa üst kenarından 4,0 cm aģağıya ve sayfanın düģey orta çizgisi ortalanarak yazılmalıdır. 4.9. Simgeler ve Kısaltmalar Listesi SĠMGELER VE KISATMALAR LĠSTESĠ baģlığı, tümüyle büyük harflerle, sayfa üst kenarından 4,0 cm aģağıya ve sayfanın düģey orta çizgisi ortalanarak yazılmalıdır. (Simgeler ve Kısaltmalar Listesi Örneği) SĠMGELER VE KISALTMALAR Bu çalıģmada kullanılmıģ bazı simgeler ve kısaltmalar, açıklamaları ile birlikte aģağıda sunulmuģtur. SĠMGELER AÇIKLAMA Ax Ç Çk Çkk Standart karot ölçüsü (36 mm çap) Çakıl Çakıl kum Çakıllı killi kum
13 KISALTMALAR DSĠ MTA ODTÜ T TCK Devlet Su ĠĢleri Maden Tetkit ve Arama Orta Doğu Teknik Üniversitesi Tepe Türkiye Cumhuriyeti Karayolları (Kaynaklar Sayfası Örneği) ( 1. ÇeĢit Kaynak Gösterme ) KAYNAKLAR Dağer, Z., Öztümer, E. Suel, E. ve Yazlak, Ö., 1963, Ankara Civarında Birkaç Staratigrafik Kesit, Türkiye Jeol. Kur. Bült., 8 (2), 84-95. D.S.Ġ., 1975, Ankara Güneyi Hidrojeolojik Etüd Raporu, DSĠ Genel Md.lüğü, Jeo. Tek. Hiz.ve Y.A.S. Da.BĢk.lığı yayını,s 49, Ankara Farmer, J.W., 1968, Engineering Properties of Rocks, E. And F.N. spon Ltd., s 180, London ( 2. ÇeĢit Kaynak Gösterme ) KAYNAKLAR 1. Dağer, Z., Öztümer, E. Suel, E. ve Yazlak, Ö., 1963, Ankara Civarında Birkaç Staratigrafik Kesit, Türkiye Jeol. Kur. Bült., 8 (2), 8 4-95. 2. Farmer, J.W., 1968, Engineering Properties of Rocks, E. And F.N. spon Ltd., s 180,London. 3. Morrisan, C.S. and Harrigton, R.E., 1975, Tractor Seating for Operator Comfort, ASAE paper, NO : 75-5536.