FIRAT ÜNİVERSİTESİ FİKRÎ VE SINAȊ MÜLKİYET HAKLARI, BULUŞLARIN YÖNETİMİ VE TİCARİLEŞTİRİLMESİ YÖNERGESİ

FIRAT ÜNİVERSİTESİ FİKRÎ VE SINAȊ MÜLKİYET HAKLARI, BULUŞLARIN YÖNETİMİ VE TİCARİLEŞTİRİLMESİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Yükümlülükler Amaç ve kapsam MADDE 1 Bu Politika ve Esaslar; Fırat Üniversitesi bünyesindeki araştırmacıların fikrî ve sınai mülkiyet haklarının belirlenmesi, korunması, paylaşılması, lisanslanması ve ticarileştirilmesi konularındaki çalışma usul ve esasları düzenler. Bu yönerge, Fırat Üniversitesi ile buluş yapan Fırat Üniversitesi araştırmacılarının karşılıklı yükümlülük, hak ve sorumluluklarını kapsamaktadır. Dayanak MADDE 2 Bu Politika ve Esaslar; 6/11/1981 tarihli Resmî Gazete de yayımlanan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa, 10/1/2017 tarihli Resmî Gazete de yayımlanan 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununa ve 24/4/2017 tarihli ve 30047 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 3 Bu Politika ve Esaslarda geçen; a) FÜ: Fırat Üniversitesini, b) Rektör: Fırat Üniversitesi Rektörünü, c) Üniversite Yönetim Kurulu: Fırat Üniversitesi Yönetim Kurulunu, ç) Senato: Fırat Üniversitesi Senatosunu, d) Fırat Teknokent: Fırat Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş. yi, e) Fırat TTO: Fırat Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş. bünyesinde kurulmuş Teknoloji Transfer Ofisini, f) Değerlendirme Komisyonu: Çalışanların ortaya çıkardığı buluşların, fikri haklar çerçevesinde değerlendirmesini yapan Fırat Üniversitesi Fikrî ve Sınai Mülkiyet Değerlendirme Komisyonunu, g) İtiraz Komisyonu: FSMH başvuru sürecinde anlaşmazlık olması veya karara itiraz durumunda itiraz başvurusunu değerlendirerek yönetim kuruluna rapor eden komisyonu, ğ) Buluş: Herhangi bir alanda mevcut problemlere teknik çözüm getiren yeni bir cihaz, ürün veya yöntemlerin tümünü, h) Hizmet Buluşları: Araştırmacıların, Üniversite bünyesinde yaptıkları bilimsel çalışmalar veya araştırmalar sonucunda gerçekleştirdikleri buluşlar, ı) Serbest Buluşlar: Hizmet buluşlarının dışında kalan diğer buluşlar ya da Üniversitenin hak talep etmediği buluşlar, i) Eser: Fikri haklara konu olan, fikir ve sanat eserleri kanunu gereğince eser olarak kabul edilen ve sahibinin hususiyetini taşıyan, akademik yayınlar, bilimsel edebi kitaplar, makale, ders/konferans notları gibi ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her fikir ve sanat ürünleri, j) Çalışan: Özel hukuk sözleşmesi veya benzeri bir hukuki ilişki gereğince başkasının hizmetinde olan ve bu hizmet ilişkisini işverenin gösterdiği belli bir işle ilgili olarak kişisel bir bağımlılık içinde ona karşı yerine getirmekle yükümlü olan kişiler ile kamu görevlilerini, k) Araştırmacı: Fırat Üniversitesi öğretim üyeleri ve elemanlarını, idari personelini, öğrencilerini veya ortak proje veya araştırmalarda görev alanları,

l) Buluş Sahibi/Buluşçu: Buluşu yapan kişi veya kişiler, m) Fikir Ürünü: Bir biçim verilerek ifade edilmiş fikirleri, n) Fikrî ve Sınai Mülkiyet Hakları (FSMH): Tasarım, patent, marka, coğrafi işaret, entegre devre, faydalı model, geleneksel ürün adları ve benzerlerini, o) Endüstriyel Tasarım: Bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerin oluşturduğu bütünü, ö) Patent: Teknolojinin her alanındaki buluşlara; yeni olması, buluş basamağı içermesi ve sanayiye uygulanabilir olması koşuluyla ulusal patent ofisleri tarafından verilen yasal mülkiyet hakkını, p) Lisanslama: Fikrî veya sınai mülkiyet hakları kullanımının bedel karşılığında devredilmesini, r) Marka: Bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde ve sicilde gösterilebilir olması koşuluyla; kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işareti, s) Spin-Off Şirketi: Bir kamu kurumu veya üniversitenin entelektüel birikimiyle kurulan küçük ve yeni teknoloji tabanlı şirketleri, ş) Start-Up: Yeni kurulmuş ve hızla büyüyen girişimi, t) Kuluçka Merkezi: Şirketlere belli koşullarda ve belli bir süre için rehberlik hizmeti sunan, ofis alanı sağlayan ve yatırımcı bulma gibi konularda destek olan merkezi, u) Buluş Bildirim Formu: Fırat TTO Fikri Haklar Birimi tarafından düzenlenmiş, buluş ve buluş sahibine dair bilgilerin bulunduğu, FSMH başvuru sürecini başlatan belgeyi, ü) Ticarileştirme: Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının; devir, lisanslama, kuluçka merkezi, start up ve spin-off şirketi aracılığıyla veya herhangi bir şekilde kullanılması da dâhil olmak üzere ticari amaçlı tasarrufunu, v) Yatırım: Belirli bir kaynağın veya değerin, gelir sağlamak amacıyla kalıcı bir biçimde kullanılmasını, y) Araştırma Anlaşması: Araştırmacılar tarafından Fırat Üniversitesi ve/veya başka üniversitelerin araştırmacıları veya üçüncü kişiler ile yapılan, araştırmalar ve/veya Fırat Üniversitesi nde oluşturulan, araştırmanın başlamasından önce Fırat Üniversitesi'nde zaten var olan ve/veya araştırma faaliyetlerinden doğan fikrî ürünleri ile ilgili olan Araştırma Hizmet Anlaşmaları, kamuya açıklama koşullarını da içeren Gizlilik Anlaşmaları, İşbirliği Araştırma ve Geliştirme Anlaşmaları, Materyal Transferi Anlaşmaları, Danışmanlık Anlaşmaları ve diğer anlaşma türlerini ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Fırat Üniversitesi Fikrî ve Sınai Mülkiyet Değerlendirme Komisyonu Değerlendirme Komisyonu nun Oluşumu MADDE 4 Değerlendirme Komisyonu Rektör yada Rektör tarafından yetkilendirilen Rektör Yardımcısı, Fırat Teknokent Yöneticisi ve Senato tarafından seçilen en fazla 7 akademisyen üyeden oluşur. Değerlendirme Komisyonuna Rektör yada Rektör tarafından yetkilendirilen ilgili rektör yardımcısı başkanlık eder. Üyeler, 1 yıl süreyle görevlendirilir. Herhangi bir nedenle boşalan komisyon üyeliği için yukarda ifade edilen atanma süreci işler. Süresi dolan üye, yeniden görevlendirilebilir. Görevlerine başlamadan önce üyelerle gizlilik sözleşmesi imzalanır.

İşleyişi MADDE 5 Değerlendirme Komisyonu, üyelerin salt çoğunluğuyla toplanır. Kararlar, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınır. Komisyon, Üniversite bünyesinde konunun uzmanlarından gerekli gördüğü durumlarda görüş isteyebilir veya alt komisyonlar oluşturabilir. Değerlendirme Komisyonu kararları tavsiye niteliğinde olup Üniversite Yönetim Kurulunun onayını gerektirir. Görevi MADDE 6 Değerlendirme Komisyonunun görevleri şunlardır: a) Kurula gönderilen Buluş Bildirim Raporlarını değerlendirerek konuyla ilgili kararını Üniversite Yönetim Kuruluna sunmak, b) Üniversitenin fikrî ve sınai haklarla ilgili politikalarını belirlemek, c) Fikrî ve sınai haklar kapsamındaki tüm fikir ürünlerini idari, hukuki ve ekonomik açıdan yönetmek, ç) Üniversite lehine korunan fikir ürünlerinin üçüncü kişiler tarafından izinsiz kullanımıyla oluşan hak ihlali durumlarını raporlayarak Üniversite Yönetim Kuruluna iletmek, d) Fikir ürünlerinin korunması için ulusal ve uluslararası başvuruların hangi ülkelerde yapılacağının kararını vermek, e) Konunun özelliğine ve belirlenmiş işletme politikalarına uygunluğuna göre bazı fikir ürünlerinin ticaret sırrı olarak saklanmasının ve açıklanmamasının kararını vermek, f) Bu politika ve esaslara uygun olarak fikir ürünlerine ilişkin hak sahipliğinden doğan haklarla ilgili bedelleri belirlemek, g) Teknoloji transferi, üniversite-sanayi işbirliği sonucunda ortaya çıkan/çıkabilecek fikrî ve sınai haklar üzerindeki hak sahipliği konusunda gerekli kararları almak, ğ) Patent veya faydalı model belgelerine ilişkin yıllık ücretlerin yatırılması ile tasarımların ve markaların süresinde yenilenmesi kararlarını vermek ve uygulamak, h) Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Üniversite öğretim elemanları tarafından üretilen bilgi sonucunda ortaya çıkan fikrî ve sınai mülkiyet hak sahipliği konusunda Üniversite Yönetim Kuruluna görüş bildirmek, ı) Gerekli durumlarda buluş bildirim formunun güncellenmesini/yeniden hazırlanmasını talep etmek, i) Üniversite Yönetim Kurulu tarafından verilen görevleri yapmaktır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Fikrî hak sahipliği, Buluş Bildirimi, FSMH Koruma ve Ticarileştirme Süreçleri, Gelirlerin dağıtımı Fikrî hak sahipliği MADDE 7 (1) Buluş, araştırmacıların Üniversite bünyesinde yürüttükleri bilimsel çalışmalar ve araştırmalar sonucu ortaya çıkarılmışsa veya ortaya çıkarılmasında Üniversite nin finansal veya lojistik açıdan desteği bulunmuşsa, bu takdirde buluş hizmet buluşudur ve ortaya çıkan Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarını değerlendirme hakkı Üniversite ye aittir. Finansal destek Üniversite nin sağladığı veya sağlanmasına aracılık ettiği fon vb, lojistik destek Araştırmacının kullanımına sunulan laboratuvar, araç, gereç ve temin edilen malzeme vb ile Fırat Teknokent/Fırat TTO nun verdiği idari desteği kapsar. (2) Araştırmacılar serbest buluşunun fikrî ve sınai mülkiyet haklarını FÜ ne devretmeyi talep edebilirler. Bu durumda FÜ, İşbu Usul ve Esasların 8 inci maddesi kapsamında fikrî ve sınai mülkiyet hakları ile ilgili tüm işlemleri, ticarileştirme lisanslama anlaşmaları da dahil yürütme sorumluluğunu alır.

(3) FÜ'nün, Üniversite Yönetim Kurulu tarafından yapılan değerlendirmelerle bu hakkı istememesi durumunda, araştırmacının buluşunu değerlendirme hakkı mahfuzdur. (4) Üçüncü Kişiler tarafından desteklenen araştırmalar veya Fırat TTO koordinatörlüğünde imzalanmış başka bir anlaşma kapsamında ortaya çıkan hak sahipliği, söz konusu anlaşmaların hükümlerine göre belirlenecektir. (5) FÜ tarafından istihdam edilmemiş öğrencilerin, öğrenimleri esnasında oluşturdukları bütün fikrî ürünleri üzerindeki hakları kendilerine aittir. Ancak, Üçüncü Kişilerin öğrenciye veya öğrencinin çalışmalarına sponsor olduğu durumlarda öğrencilere fikrî ve sınai mülkiyet haklarını FÜ ne devretme seçeneği verilecek ve İşbu Usul ve Esasların 7 inci maddesinin 2. fıkrasında tanımlanan kapsamda herhangi bir çalışan hak sahibi gibi aynı haklara sahip olacaklardır. Bu gibi durumlarda, öğrenci danışmanı, ilgili koşullar ve üçüncü kişilerin hakları açısından öğrenciyi bilgilendirmekle yükümlüdür. Haklar FÜ ne ya da bir sponsora tahsis edildiğinde veya sponsora lisanslı olduğunda, FÜ tarafından fikrî ürünlerin ticarileştirilmesinden elde edilecek gelirin paylaştırılması hususunda öğrenci, FÜ çalışanı olarak kabul edilecektir. Öğrencinin araştırma faaliyetini FÜ ve/veya kamu kaynaklarını kullanarak gerçekleştirdiği durumlarda buluş hizmet buluşudur ve ortaya çıkan Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Üniversite ye aittir. (6) FÜ, devraldığı herhangi bir fikrî hakkı kullanmamaya karar verirse veya kullanamazsa, bu duruma ilişkin bildirimi, korumanın elde edilmesini önleyici herhangi bir eylem veya kasıtlı terkten en az bir (1) ay önce Araştırmacıya yapacaktır. Böyle durumlarda, Araştırmacı(lar), İşbu Usul ve Esasların ilkeleri kapsamında fikrî haklarını bireysel olarak koruma veya değerlendirme seçeneğine sahip olacaktır. Buluş Bildirim, FSMH Koruma ve Ticarileştirme Süreçleri MADDE 8- (1) FÜ nün fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunmasından ve ticarileştirilmesinden Fırat TTO sorumludur. Buluş başvurusu ilk olarak Fırat TTO ya yapılır. Fırat TTO sürecin yürütülmesinde hak sahibi/sahipleri ile birlikte karar alır. (2) Hak sahipleri, Fikrî ve sınai mülkiyet haklarına konu teşkil eden buluşta elde edilen tüm sonuçları, araştırma sırasında alınan destekleri, sponsorlukları ve anlaşmaları Fırat TTO'ya bildirmekle yükümlüdür. (3) Araştırmacı Fırat TTO tarafından hazırlanan buluş bildirim formunu doldurmakla yükümlüdür. Fikrî ürünün daha iyi açıklanması ve incelemesi aşamasında gerekli olan önceki belgeler de dahil olmak üzere tüm bilgiler, dokümanlar, planlar, tasarımlar ve diğer bilgi ve belgeler Araştırmacı tarafından buluş bildirim formuna eklenir. Buluş bildirim formunun teslimi sırasında gerekirse Fırat TTO ve Araştırmacı arasında gizlilik sözleşmesi imzalanır. (4) Bildirimde şekil veya içerik açısından düzeltme gerekiyorsa, Fırat TTO bunu 1 (bir) ay içinde bildirimde bulunan Araştırmacıya bildirir. Düzeltme bildiriminden sonra, araştırmacı talep edilen düzeltmeleri 1 (bir) ay içinde gerçekleştirir ve Fırat TTO ya sunar. Araştırmacı bu hususları kabul edip etmediğini de bu süre içerisinde bildirir. (5) Fikrî ürün birden çok araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiş ise bu bildirim birlikte yapılır ve dahil olan tüm taraflarca imzalanan EK-1 de verilen Mutabakat Sözleşmesi ile hak sahiplerinin adları, katkı payları ve aralarındaki hak paylaşımları belirtilir. (6) Bildirim tarihi, Fırat TTO tarafından buluşçuların tamamı tarafından imzalanmış mutabakat sözleşmesinin, buluş başvuru formunun ve gerekli ek belgelerin alındığı gün olarak kabul edilir. (7) Buluş Bildirim tarihinden sonra, Fırat TTO, Buluş Bildirim Formu ve eklerinin uygunluğunu inceleyerek, gerekli görüldüğü durumlarda akademik ve/veya teknik uzman desteği de alarak fikrî hakkın değerlendirilmesine başlar. (8) Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması ve fikrî ürünlerin ticarileştirilmesini engelleyebilecek başlıca engelleri belirlemek üzere bir ön değerlendirme yapılır. Araştırmacı(lar)ın EK-2 deki Buluş Bildirim Formunda ve/veya EK-1'deki Mutabakat

Sözleşmesinde verdikleri eksik ya da yanlış bildirim sebebiyle, yapılan Fikrî Hak koruma başvuruları ve anlaşmalarda bilgilerin yanlış ya da eksik belirtilmesinden doğacak sonuçlar Araştırmacı(lar)ın sorumluluğundadır. (9) Ön değerlendirme sonuçları değerlendirme Komisyonu na sunulur. Değerlendirme Komisyonu, Fikrî hak için korumaya ilişkin karar alarak yönetim kuruluna iletir. Başvuru tarihinden itibaren 4 (dört) ay içerisinde bütün değerlendirme ve karar süreci tamamlanır. Üniversite Yönetim Kurulu tarafından alınan karar buluş sahibine bildirilir. (10) Araştırmacıların serbest buluşlarının Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması ve ticarileştirilmesi süreçlerine destek alma karşılığı Araştırmacı(lar)a fikrî ve sınai mülkiyet haklarını FÜ ye devretme seçeneği verilir. Buluş Değerlendirme Kurulu tarafından değerlendirilir ve Üniversite Yönetim Kurulu tarafından nihai karar verilir. Hak sahipliğinin FÜ ye devri konusunda karar verilirse, Fikri Hak Devir Sözleşmesi imzalanır. (11) Bir fikrî hakka ilişkin başvuru yapılmadan önce araştırma sonuçlarının kamuya açıklanması, ilgili fikrî ve sınai mülkiyet haklarının uygun şekilde korunmasını ciddi derecede tehlikeye atacağından hak sahibinden/sahiplerinden gerekli başvuru yapılmadan önce, araştırma sonuçlarına ilişkin kamuya herhangi bir bildirim yapmaktan kaçınmaları istenir. (12) Fırat TTO, yayınlardaki gereksiz gecikmeleri önlemek üzere makul bir süre içinde, yasal korumayı sağlamak için ilgili süreçleri gecikmeden başlatmak ve korumanın elde edilmesi için gerekli çabayı göstermekle yükümlüdür. (13) Fırat TTO ve buluş sahipleri, FÜ nün buluşu değerlendirmeye karar vermesinden itibaren 18 ay içerisinde değerlendirme sürecinin bir parçası olarak uygun bir ticarileştirme stratejisini belirler. Bu strateji, ticarileştirme sürecinde ilgili her bir tarafın görevlerinin ana hatlarını ve eylemlerin son tarihlerini içerir. (14) Fikrî ve sınai ürünlerinin teknik gizli bilgi (ticari sır) olarak ticarileştirilmesinin daha uygun olduğu durumlarda FÜ, Fırat TTO üzerinden buluşçuyla anlaşarak, hakların koruması için başvurmamaya karar verebilir veya yayınlanmamış bir başvuruyu geri çekebilir. Böyle durumlarda, hak sahibinden/sahiplerinden fikrî ürünlerini herhangi bir şekilde kamuya açıklamaktan sakınacaklarına dair yazılı bir beyan talep edilir. Ancak bu seçenek tercih edildiğinde FÜ, Araştırmacıların yayın yapma özgürlüğüne ve olası ticari kazancına zarar vermemekle ve ayrıca kamu menfaatlerini dikkate almakla yükümlüdür. (15) İşbu Usul ve Esasların 8 inci maddesi kapsamına girmeyen konular da İşbu Usul ve Esaslar hükümleri kapsamında Araştırmacılar tarafından FÜ ye bildirilir. Böyle durumlarda, FÜ ilgili bütün bilgilerin tam olarak bildirilmesinden itibaren 4 (dört) ay içerisinde hakların kullanıp kullanmayacağına karar verir. FÜ nün hakların korunması ve fikrî ürünlerin ticarileştirilmesini üstlenmeye karar vermesi halinde, işbu Usul ve Esaslarda belirtilen kurallar uygulanır ve hakların korunması ve fikrî ürünlerin ticarileştirilmesi ile ilgili masraflar, FÜ tarafından karşılanır. (16) Değerlendirme ve ticarileştirme süreci esnasında, fikrî ürünlere ait bilgiler gizlilik anlaşması altında üçüncü kişilere açıklanabilir. (17) Araştırmacıların, İşbu Usul ve Esasların 8 inci maddesinin onuncu fıkrası ve 9 uncu maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında fikrî ve sınai mülkiyet haklarını FÜ ye devretmeme kararı almaları veya FÜ nün Fikrî ve sınai mülkiyet haklarını istememesi durumunda, fikrî ve sınai mülkiyet haklarının buluşçular tarafından ticarileştirilmesi durumunda, İşbu Usul ve Esasların 2 inci maddesinde belirtilen mevzuata göre, buluşun ne şekilde ticarileştirildiği ve elde edilen kazanç miktarı hakkında FÜ ne yazılı bilgi vermekle yükümlüdürler. Üniversite, buluşun, tescil ve/veya ticarileştirmesi hususunu uygun bulmazsa kararını 3 (üç) ay içinde buluş yapana yazılı olarak bildirir.

(18) Değerlendirme Komisyonu inceleme sonucunda, üniversitenin buluş üzerindeki haklarıyla ilgili olarak, aşağıda ifade edilen beş karardan hangisinin en uygun olacağını belirleyerek Üniversite Yönetim Kuruluna bildirir. a) Buluşu hizmet buluşu olarak tanıyarak tam hak talep etmek. b) Buluşu hizmet buluşu olarak tanıyarak kısmi hak talep etmek. c) Buluşu serbest buluş olarak tanıyarak, buluşa ilişkin hakların tamamının kendisine devrini teklif veya kabul etmek. d) Buluşu serbest buluş olarak tanıyarak, kısmi hak devrini teklif veya kabul etmek. e) Buluşu serbest buluş olarak tanıyarak her hangi bir hak talep etmemek. (19) Karara itiraz olması durumunda Senato tarafından yetkilendirilen ve 3 kişiden oluşan İtiraz Komisyonu tarafından evraklar yeniden incelenir ve 2 ay içerisinde hazırlanan rapor nihai karar için yönetim kuruluna sunulur. Gelirlerin Dağılımı MADDE 9- (1) FÜ, işbu Usul ve Esasları Fırat TTO üzerinden uygulayarak fikrî ürünlerinin ticarileştirilmesini ve elde edilen gelirlerin dağıtılmasında FÜ nün, Araştırmacıların ve Fırat TTO nun çıkarlarını korumayı amaçlamaktadır. (2) FÜ, Fikri haktan elde edilen gelirin paylaşılması konusunda adil ve orantılı biçimde paylaşılmasını ilke edinmektedir. Fikri ürün için net gelirden elde edilen hasılatın paylaşım oranları aşağıdaki paylaşım oranları tablosu ile de özetlenmiştir. Kümülatif Miktarı ( TL) Gelir Araştımacı(lar)ın Net Gelir den Aldığı Pay (%) FÜ'nin Net Gelirden Aldığı Pay (%) Fırat TTO nun Net Gelirden Aldığı Pay ( %) 0-100.000 80 12 8 100.001-500.000 70 20 10 500.001-1.000.000 60 30 10 1.000.000 ve Üzeri 50 40 10 (3) Toplu ve tek sefer ödemelerde kümülatif gelire ait sınır miktarları dikkate alınarak hak paylaşımı yapılır. (4) Paylaşım oranları Türk Lirası cinsinden verilmiş olup diğer birimlerde gerçekleştirilen ticarileşme faaliyetlerinde günlük kur oranlarına göre Türk Lirasına dönüşümü sağlandıktan sonra Kümülatif Gelir Miktarı hesaplaması yapılır. (5) Birden fazla hak sahibi olması durumunda, hak sahipleri için ayrılan pay, İşbu Usul ve Esasların 8 inci maddesinin beşinci fıkrasında tanımlandığı şekilde bir mutabakat sözleşmesi yapılmamış olması durumunda imzalı Buluş Bildirim Formunda belirtilen katkı oranında hak sahipleri arasında paylaştırılacaktır. (6) Buluşun ticarileştirilmesi amacıyla spin-off şirket kurulması durumunda, sermaye payı ile ilgili olarak FÜ ve Fırat TTO ile hak sahibi/sahipleri arasında yapılan bireysel bir anlaşma uygulanabilir olacaktır. Anlaşmanın şartları, buluş bazlı olarak; fikrî hakkın oluşturulmasının ötesinde, sonraki geliştirme ve kullanım gibi hak sahibi tarafından yapılan katkılar, yeni işletmede pay sahibi olan hak sahibi/sahipleri, FÜ veya Üçüncü Kişiler tarafından sağlanan herhangi bir finansman özellikle dikkate alınarak görüşülecektir. Spin-off yapısının şartlarına ilişkin karar, Fırat TTO önerisi ve FÜ üst yönetimi onayı ile belirlenecektir. (7) FÜ, bazı durumlarda, özellikle de hisselerin fikrî hakkın lisansının (EK-3) verildiği veya spin-off şirket olmayan, FÜ bünyesindeki bir işletmeye devredildiği durumlarda, hisselerin satışı veya hisse temettülerinin ödenmesi yoluyla gelir elde edildiğinde, gelir dağıtımına ilişkin özel şartları müzakere edilmesi hakkını saklı tutmaktadır.

(8) Araştırmacı İşbu Usul ve Esasların 7 inci maddesinin altıncı fıkrası kapsamında fikrî ürününü FÜ nden bağımsız bir şekilde ticarileştirmeyi seçtiğinde, FÜ, kendisine yapılan yazılı bildirim tarihinden itibaren üç (3) ay içinde elde edilen kazançtan FÜ tarafından yapılan harcamaları aşmayacak bir miktarı (güncel değeri hesaplanarak) Araştırmacıdan talep etme hakkını saklı tutmaktadır. (9) FÜ nün fikrî ürünün ticarileştirilmesinden elde ettiği tüm gelirler; FÜ nde, mevcut ve gelecekteki araştırma geliştirme faaliyetlerini teşvik etmek ve desteklemek için ayrılmış özel bir fonda toplanacaktır. Bu fonun FÜ Araştırma projeleri için tahsisi, çıktıları Araştırma fonu sağlayabilecek projelere öncelik verilmesi suretiyle hibe şeklinde gerçekleştirilecektir. Bu fon ayrıca FÜ Rektörlüğü nün kararına bağlı olarak gelecekteki geri kazanılabilir nitelikteki anlaşmaları finanse edebilmek için de kullanılabilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tarafların Yükümlülükleri Üniversitenin yükümlülükleri MADDE 10 (1) Fırat Üniversitesi, fikri ve sınai mülkiyet haklarının koruma altına alınması, araştırma faaliyetlerine dayanan buluşların uygulamaya dönüştürülmesi ve bunlardan elde edilen gelirlerin Fırat Üniversitesindeki araştırmaları teşvik edici rolünün bilinci ile fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması gerektiğini onaylamaktadır. (2) Fırat Üniversitesi işbu Usul ve Esaslar ile araştırma faaliyetlerinin sonuçlarının duyurulması ve yayınlanmasının zamanlaması, kapsamının saptanması, fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması, fikrî ürünlerin kamu yararının aksine kullanımının engellenmesi için gerekli yasal ve yönetsel düzenlemeleri yapacağını, önlemleri alacağını ve araştırma faaliyetlerinin sonuçlarının, buluşçunun izni olmadan dağıtılmasını gerektiren anlaşmalara katılmayacağını taahhüt etmektedir. (3) Fırat Üniversitesi, araştırmacılara ait ulusal ve/veya uluslararası FSMH nın korunması için resmi makamlara yapılan ve hak sahibi olduğu patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım başvurularının tescil süreçleri sona erinceye kadar gerekli harç ve vekillik hizmet ücretlerinin araştırmacıyla yapılan anlaşmaya bağlı olarak tamamını veya hissesine düşen oranını karşılayacağını taahhüt etmektedir. Ancak Üniversite Yönetim Kurulu tescillenmiş buluşun 5 yıl içerisinde ticarileşmemesi durumunda Üniversitenin fikrî ve sınai mülkiyet ile ilgili olarak Değerlendirme Komisyonu ndan görüş isteyerek yeniden değerlendirme yapar. (4) Fırat Üniversitesi işbu Usul ve Esasların kapsam ve içeriğini farklı araçlar ve etkinliklerle tüm araştırmacılara duyurmak, farkındalık sağlamak ve işbu Usul ve Esasları en etkin şekilde yürütecektir. (5) Fırat Üniversitesi, buluşun gerçekleştirilmesi veya fikri koruma sonrasında prototip vb. gerekli aşamalar için laboratuvar ve altyapı hizmetlerini imkanlar dahilinde araştırmacı(lar)a sunar. (6) FÜ, devraldığı herhangi bir fikrî hakkı, kullanmamaya karar verirse veya kullanamazsa, bu duruma ilişkin bildirimi, korumanın elde edilmesini önleyici herhangi bir eylem veya kasıtlı terkten en az bir ay önce Araştırmacıya yapacaktır. Böyle durumlarda, buluşçu(lar), İşbu Usul ve Esasların ilkeleri kapsamında fikrî ve sınai mülkiyet haklarını bireysel olarak koruma/değerlendirme seçeneğine sahip olacaktır. FÜ, fikrî ve sınai mülkiyet haklarının Araştırmacıya devrini makul olmayan sebeplerle geri tutmayacak veya geciktirmeyecektir. (7) Araştırmacılar, İşbu Usul ve Esasların 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası kapsamında, fikrî ve sınai mülkiyet haklarını bireysel olarak değerlendirmeleri durumunda, İşbu Usul ve Esaslar ın 2 inci maddesinde belirtilen mevzuata göre, buluşun ne şekilde ticarileştirildiği ve elde edilen kazanç miktarı hakkında FÜ ne yazılı bilgi vermekle yükümlüdürler. FÜ, kendisine yapılan yazılı bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde elde edilen kazançtan FÜ tarafından

yapılan harcamaları aşmayacak bir miktarı (güncel değeri hesaplanarak) Araştırmacıdan talep edebilecektir. Araştırmacının yükümlülükleri MADDE 11 (1) İşbu Usul ve Esasların 3 üncü maddesinde tanımlanan kapsamdaki tüm Araştırmacılar İşbu Usul ve Esaslara uymakla yükümlüdürler. (2) Resmi bir temsilci tarafından yetkilendirilmedikçe Araştırmacılar, FÜ adına üçüncü kişiler ile İşbu Usul ve Esasların 3 üncü maddesinde tanımlanan Araştırma Anlaşması yapmaya yetkili değildirler. (3) Araştırmacı, buluş bildirimi yapılmış, korumaya yönelik değerlendirme veya başvuru sürecindeki fikrî ürünle ilgili hiçbir ayrıntıyı Fırat TTO nun önceden izni olmadan yazılı ya da sözlü olarak yayınlamamayı veya ifşa etmemeyi taahhüt etmektedir. (4) Başka bir kurumla ortak araştırma (proje kapsamı dışında), proje ortaklığı veya başka bir üniversitede yürütülen projede yardımcı araştırmacılık gibi görevlere sahip FÜ Araştırmacısı, bu görevler sırasında ortaya çıkan fikrî ürünlere ilişkin haklar için FÜ den bağımsız hareket edemez; bu haklar FÜ ile diğer kurum arasında yapılacak bir anlaşmaya tabidir. Bu gibi durumlarda Araştırmacı, Üçüncü Kişiler ile imzalanan anlaşmaların bir nüshasını Fırat TTO ya vermekle yükümlüdür. (5) Araştırmacıların İşbu Usul ve Esaslar altındaki hak ve yükümlülükleri, FÜ deki kayıtlarının veya istihdamlarının sona ermesine kadar devam eder. Ancak kayıtlarının veya istihdamlarının sona ermesinden önce başlamış araştırma faaliyetlerinden elde edilen verilere ait fikrî ve sınai mülkiyet haklarında FÜ hak sahibidir. Araştırmacının kayıtlarının veya istihdamlarının sona ermesinden önce başlatılmış Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunmasına yönelik başvuruları ve/veya tescillere ilişkin hak ve yükümlülüklerde kayıt veya istihdam şartı aranmaz. (6) Araştırmacılar, yürüttükleri araştırmaların sonuçlarından elde ettikleri fikrî ve sınai mülkiyet haklarına konu olan tüm fikirlerin korunması için resmi makamlara yapılan patent, faydalı model ve endüstriyel tasarımın ticarileştirilmesinden FÜ ye ve Fırat TTO ya belirli bir pay vermekle yükümlüdürler. (7) Araştırmacılar, FÜ den fikri ve sınai mülkiyet hakları desteği almaları durumunda; fikrin veya buluşun başvurusu, takibi, korunması, ticarileştirilmesi; üçüncü kişilere lisanslanması veya devredilmesine yönelik tüm faaliyetleri için, Fırat TTO ya yetki vermekle yükümlüdürler. (8) Üniversite buluşun ticarileştirilmesi amacıyla yürürlükteki mevzuatın izin verdiği ölçüde buluş sahibi Araştırmacının şirket kurup, ticarileştirme faaliyetlerini kuracağı şirkette yürütmesine izin verir. Bu halde buluştan elde edilen gelir yine yukarıdaki oranlarda paylaşılacaktır. Fırat TTO nun yükümlülükleri MADDE 12 (1) Fırat TTO, Fırat Üniversitesi ve tüm araştırmacıların fikri ve sınai mülkiyet haklarının bilgilendirilmesi, tanıtılması ve savunmasından sorumludur. (2) Araştırmacılar ile yapılan tüm çalışmalarda gerek FÜ gerek araştırmacının tüm haklarını korumak adına sürecin başlangıcında süreç ile ilgili tüm sözleşmelerin yapılarak araştırmacının ve FÜ nin haklarını ve gizliliklerini sağlamayı taahhüt etmektedir. (3) FÜ nde gerçekleştirilmiş araştırma sonuçlarından ortaya çıkan fikrî ürünlerin korunmasını sağlamak için ulusal ve uluslararası alanda gerekli tüm başvuruları yapmayı taahhüt etmektedir. (4) FÜ nde gerçekleştirilmiş araştırma sonuçlarından ortaya çıkan fikrî ürünlerin ticari potansiyellerini belirleyecek süreçler oluşturmak ve bu süreçler doğrultusunda fikri ürünlerin değerlendirilmesinin yapılmasını sağlamayı taahhüt etmektedir. (5) Fırat TTO, FÜ Yönetim Kurulu nun yaptığı değerlendirme sonucunda hakları serbest bırakmak istemesi durumunda, hak sahiplerine haklarını korumaları için yönlendirici destek vermeyi taahhüt etmektedir.

(6) Başvuruları gerçekleştirilen fikri ürünlerin kamu yararına uygulamaya dönüştürülmesini ve/veya ticarileştirilmesini sağlamak için ulusal ve uluslararası alanda FÜ ve hak sahibini temsil etmek ve ilgili anlaşmalarda taraf olmayı taahhüt etmektedir. (7) Ticarileştirme anlaşmalarına taraf olunması süreçlerinde; etik ilkelere uymak ve fikrî ürünlerin yanlış kullanımını önleyecek mekanizmalar geliştirmek, kâr amacı güden üçüncü kişiler tarafından hak sahiplerinin adlarının ve ticari markalarının kullanımını denetlemek, anlaşmaların en üst düzeyde esneklik içermesini ve FÜ ile hak sahiplerinin haklarından en üst düzeyde yararlanabilmelerine imkan vermek, FÜ nün vergiden muaf statüsünün kötüye kullanılmasını önlemek için gerekli yasal tedbirleri FÜ ne önermeyi taahhüt etmektedir. (8) Ticarileştirme faaliyetleri esnasında bölge için sosyal ve ekonomik kalkınma adına bölgeye özgü sorunların incelenmesi sonucunda FÜ için öncelikli araştırma alanlarıyla ilgili politika belgeleri oluşturmayı taahhüt etmektedir. (9) Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının korunması için yapılacak başvurulara Üçüncü Kişilerden destek almak için gerekli tüm girişimlerde bulunmayı, gerektiğinde profesyonel kişi ve/veya kurum/kuruluşlarla anlaşma yaparak hizmet satın almayı taahhüt etmektedir. (10) Fırat TTO, korunan Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının devamına ilişkin ödeme yükümlülüklerini ve tarihlerini takip etmeyi, tahakkuk eden her türlü masrafın zamanında ödenmesi konusunda hak sahibini/sahiplerini bilgilendirmeyi taahhüt etmektedir. (11) Fırat TTO, ticarileşen ve/veya lisans verilen her bir fikrî ürün için muhasebe kayıtlarını tutmayı ve kullanımdan gelen gelirlerin hak sahibi/sahipleri arasında yapılan anlaşmalar çerçevesinde dağıtılmasını sağlamayı taahhüt etmektedir. Üniversite Yönetim Kurulunun yükümlülükleri MADDE 13 (1) Üniversite Yönetim Kurulunun yükümlülükleri şunlardır: a) Değerlendirme Komisyonu görüşünü dikkate alarak Üniversitenin sınai mülkiyet üzerindeki hak sahipliğinden feragat etme, buluş ve tasarımın, serbest buluş ve tasarım niteliği kazanması ile ilgili nihai kararlarını vermek, b) Üniversitenin başvuru yapmayacağı ülkelerdeki fikrî ve sınai mülkiyete ilişkin haklarını, hak sahibinin talebine istinaden, ilgiliye devretme kararını vermek, c) Tescillenmiş buluşun 5 yıl içerisinde ticarileşmemesi durumunda Üniversitenin fikrî ve sınai mülkiyet ile ilgili olarak Değerlendirme Komisyonu ndan görüş isteyerek yeniden değerlendirme yapmak, ç) Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının ticari/satış değeriyle ilgili kararı vermek, BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Usul ve Esasların ihlali MADDE 14- (1) İşbu Usul ve Esasların hükümlerinin ihlali, ilgili kanun hükümleri uyarınca ele alınacaktır. Usul ve Esasların yürürlüğe girmesi MADDE 15 - (1) Bu yönerge, FÜ Senatosu tarafından kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer. (2) Bu yönergenin yürürlüğe girmesi ile önceki yönerge yürürlükten kalkar. Yürütme MADDE 16 - (1) Fırat TTO işbu Usul ve Esasların uygulanmasından Rektöre karşı sorumludur.