ÜSİMP 5. ULUSAL KONGRESİ SONUÇ RAPORU ÜSİMP (Üniversite Sanayi İşbirliği Merkezleri Platformu) 5. Üniversite Sanayi İşbirliği Ulusal Kongresi, TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu ve İstanbul Sanayi Odası nın işbirliğiyle 21-22 Haziran 2012 tarihlerinde Sabancı Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Açılış konuşmalarının ardından bu yıl ilk kez verilen ÜSİMP Onur Ödülleri töreni yapılmıştır. 2012 yılı ÜSİMP Onur Ödül leri, Türkiye de Üniversite - Sanayi işbirliği nin gelişimine verdikleri özgün destek ve katkılar, çok yönlü vizyonları ve getirdikleri yeni açılımlar nedeni ile ÜSİMP in teşekkür ve şükranlarının bir göstergesi olarak, Sayın Aykut GÖKER ve Sayın Refik ÜREYEN e takdim edilmiştir. İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesinden bir yıl ara ile mezun olan ve mühendis olarak yaşamlarını farklı şekillerde sürdürmüş olan Göker ve Üreyen in mesleki yaşamlarında bir yerden sonra aynı noktada buluşmuş olmaları, Üniversitesanayi işbirliği alanında ortak bir hedefe doğru ülkemiz için yaptıkları, her zaman geriden gelenlere yol gösteren kimliklerinin birer kanıtıdır. Toplantıya katılamayan Aykut Göker yerine ödülünü Prof. Dr. Metin Durgut ve Refik Üreyen yerine de eşi Işıl Üreyen hanımefendi almıştır. ÜSİMP 5. Üniversite Sanayi İşbirliği Ulusal Kongresi, ana oturumlarında ise Üniversite sanayi işbirliği süreçlerinin yönetimi değişik yönleri ile üniversite ve sanayi açısından ele alınarak tartışılmıştır. KONGRE SÜREÇLERİ ÜSİMP 5. Üniversite Sanayi İşbirliği Ulusal Kongresi, üniversite sanayi işbirliği süreci konusunda önemli çalışmalarda bulunan ulusal ve uluslararası düzeyde saygın konuşmacıların deneyimlerini paylaştığı bir ortam oluşturmuştur. Kongrenin Ana Teması, Üniversite Sanayi İşbirliği Süreçlerinin Yönetimi olarak belirlenmiş ve bu tema değişik yönleri ile farklı oturumlarda üniversite ve sanayi açısından ele alınarak tartışılmıştır. Bu tema altında: Stratejik Ar-Ge Yönetimi Süreçleri,
Üniversite Sanayi İşbirliğinden Üniversite Ve Sanayinin Beklentileri, Entelektüel Varlık Yönetimi, Üniversite Sanayi İşbirliğinde Arayüzlerin Rolü, Arayüz Yönetimi, Üniversite Sanayi İşbirliğinde Performans Yönetimi, konuları uluslararası boyutta ve somut önerilerle birlikte irdelenmiştir. KONGREYE GENEL BAKIŞ Sabancı Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Mandal ın başkanlık yaptığı oturumda Council For Industry and Higher Education (CIHE) yöneticisi David Docherty ve Dassault Systèmes, Global Academia, Senior Program Direktörü Xavier Fouger işbirliği uygulamaları konusunda uluslararası örnekler vermişlerdir. Sabancı Holding Sanayi Grup Başkanı Mehmet Pekarun un başkanlığındaki oturumda Ege Üniversitesi Bilim, Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fazilet Vardar Sukan üniversite ve Netaş CEO su C. Müjdat Altay sanayi açısından Stratejik Ar-Ge Yönetim Süreçleri ni irdelemiştir. Teknolojik ve Kurumsal İşbirliği Merkezi (TEKİM) yöneticisi Elif Baktır ın moderatörlüğündeki oturumda, Üniversite Sanayi İşbirliğinden Üniversite ve Sanayinin Beklentileri, Prof. Dr. Ahmet Topuz (Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstriyel İlişkiler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü), Ata Selçuk (Eczacıbaşı Holding İnovasyon Koordinatörü), Mustafa Yılmaz (Akkök İcra Kurulu Üyesi ve AKSA Yönetim Kurulu Üyesi), Müjdat Pakkan (AIRTIES Kablosuz Sistemler AR-GE'den Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı) ve Prof. Dr. Orhan Alankuş (Okan Üniversitesi Araştırma Projeleri Direktörü) tarafından tartışılmıştır. ODTÜ Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Mühendislik Dekanları Konseyi Genel Sekreteri Prof. Dr. Zafer Dursunkaya başkanlığında yapılan oturumda, Üniversite ve Sanayi İçin Entelektüel Varlık Yönetim Sistemlerinin Oluşturulması ve Etkin Üniversite Sanayi İşbirliği İçin Entelektüel Varlık Yönetimi konusunda Foresight Science and Technology CEO su Dr. Phyl Speser ve Koç Holding Rekabet ve Fikri Haklar Koordinatörü, TÜSİAD Fikri Haklar Çalışma Grubu Başkanı Murat Peksavaş görüşlerini paylaşmışlardır. Sabancı Üniversitesi Rektör Danışmanı Doç. Dr. Cemil Arıkan ın başkanlığındaki oturumda, James Gado (MIT - Massachusetts Institute of Technology Corporate Relations/Industrial Liaison Program, Associate Director) ve Dr. Christos J. Georgiou
(IBM Corporate Technology & Intellectual Property, Business Development Executive), kendi kurumlarından örnekler vererek, Üniversite Sanayi İşbirliğinde Arayüzlerin Rolünü üniversite ve sanayi açısından anlatmışlardır. Arayüz Yönetimi oturumunda Anadolu Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferhat Kara moderatörlüğünde, Fikri Mülkiyetin Yönetimi, Ağ Yönetimi, İnsan Kaynağı Yönetimi, Finans Yönetimi, Pazarlama Yönetimi, Çıktı Yönetimi konuları Ahmet Tahsin Özgül (ASELSAN Mühendislik Direktörü), Doç. Dr. Ayşe Boztosun (Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı), Cengiz Ultav (Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi), Mustafa İhsan Kızıltaş (ODTÜ Teknokent Genel Müdürü), Nazire Peker (İTÜ ARI Teknokent Genel Müdürü), Zeynep Birsel (Sabancı Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Yöneticisi) tarafından farklı açılardan ele alınmıştır. Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi ve TÜSİAD-Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Direktörü Doç. Dr. İzak Atiyas başkanlığındaki oturumda ise Prof. Dr. Wong Poh Kam (National University of Singapore - NUS, Department of Business Policy, School of Business, Professor; NUS Entrepreneurship Centre Director), Doç. Dr. Mehmet Teoman Pamukçu (ODTÜ Bilim ve Teknoloji Politikası Çalışmaları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi) ve Yıldırım Kırgöz (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı - TEPAV İstanbul Temsilcisi), Üniversite Sanayi İşbirliğinde Performans Yönetimi kapsamında AR-GE ve İnovasyon Süreçlerinde Üçlü Sarmal Göstergeleri, Üniversite ve Sanayi Arasında Araştırma İşbirliği Yönetim Süreci ve Üniversite Sanayi İşbirliği Sürecinin Sosyo- Ekonomik Kalkınmaya Etkileri konularında görüşlerini paylaşmışlardır. Ayrıca, ÜSİMP in öğrenci kolu olarak faaliyet gösteren Üniversite Sanayi İşbirliği Öğrenci Platformu nun İTÜ YEGİM (Yenilikçilik ve Girişimcilik Merkezi) ile işbirliği içinde yürüttükleri Üniversite Sanayi İşbirliği Teknikleri: Türkiye'deki Sistem İçin Olası Yaklaşımlara Dair Öğrenci Bakışıyla Bir Değerlendirme çalışması ÜSİ-ÖP Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hanecioğlu tarafından sunulmuştur. KONGRE ÇIKTILARI Kongrenin Son Oturumunda, Adana Üniversite-Sanayi Ortak Araştırma Merkezi (ADANA ÜSAM) Genel Koordinatörü ve ÜSİMP Yürütme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hamit Serbest in moderatörlüğünde, İstanbul Sanayi Odası Genel Sekreteri Mete Meleksoy, Ankara Sanayi Odası Genel Sekreteri Doç. Dr. Yavuz Cabbar ve katılımcıların da katkılarıyla Üniversite Sanayi İşbirliği Süreçlerinde Ekosistem Yönetiminin Rolü tüm yönleriyle tartışılmıştır. Günümüzde toplumsal dönüşüm için ortak değer yaratmanın şart olduğu
ve ülke ekonomik hedeflerine erişmek ve toplumsal katma değer için radikal ve süreçlerde ani değişiklikler yaratan (disruptive) yenilikler gerekliliği, bunun da ÜSİ olmadan sağlanamayacağı vurgulanmıştır. Bu oturumunda konuşmacılar ve tüm katılımcılarla birlikte yapılan beyin fırtınası sonucunda her bir oturum başlığına göre Sonuç Bildirgesi nde yer alması gereken hususlar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir: Stratejik Ar-Ge Yönetimi Süreçleri Üniversitelerin kendi içindeki iletişim/iş birliği kuvvetlendirilmeli, Döner sermaye mevzuatı akademisyenlerin de para kazanacağı şekilde düzenlenmeli, Akademik yükseltme kriterleri üniversite-sanayi ortak çalışmalarını teşvik edecek şekilde yeniden düzenlenmeli, Genç akademisyenlerin ve öğrenciler de sürecin içine dahil edilmeli, Ar-Ge çalışmalarına hem üniversitede hem de sanayide bütüncül bir yaklaşım kazandırılmalı. Üniversite ve Sanayinin Karşılıklı Beklentileri Çalışmaların bir sistem anlayışı içerisinde, ortak hedeflere yönelik ve bir bütün olarak ele alınmaları, Gelecek odaklılık (sanayinin 5-10 yıllık perspektifini ortaya koyması), Üniversitelerin teknoloji öngörüleri yapmaları ve küresel rekabet için üniversite bir pencere açmaları, Karşılıklı erişilebilirlik (hangi sektörlerde hangi alt yapılar var, olanaklar neler?), Eleman yetiştirme (sanayinin ihtiyaç duyduğu / duyacağı nitelikte elemanları yetiştirilmesi, sanayi tarafından finansman sağlanması), İnovasyon yönetimi konusunda lisansüstü programların geliştirilmesi, Girişimcilik eğilimi olan öğrencilerin mevcut girişimci şirketler tarafından işe alınmalarının teşvik edilmesi, Üniversite/sanayi sektörlerinin proaktif olması ve işbirliği yapmak için koşulların oluşmasını beklememeleri ( Dont wait for a knock on te door; build a door ) Sanayide doktora sonrası (post-doc) çalışmaların yürütülmesi, Sanayi de üniversiteye yönelik arayüzler kurması,
Başarılı ÜSİ örnekleri ödüllendirilmesi. Entelektüel Varlık Yönetimi Entelektüel Varlığa (IP) değil esas Entelektüel Değerlere (IA) önem verilmesi ( Not to maximize revenue but to dissemminate technology as wide as possible ), Entelektüel değerler açısından uluslar arası alanda nerede olduğumuzun belirlenmesi, Fikri mülkiyetin değeri ne olabilir? Patent sahibi elindeki patentin değeri kadar bir kredi alabilir mi? gibi soruların vurgulanması, Patentler artık koruma için değil fikirlerin paylaşımı, takas için (patent trading) de alındığı bilincinin oluşturulması, Ulusal gereksinimlerimiz ile yatırımlarımızın paralel olmasına özen gösterilmesi (Istanbul da 42 üniversite varsa, Piyasa 42 TTO ya ihtiyaç duyacak kapasiteye sahip mi?), Fikri mülkiyet hakları konusunda mesleğe uygun seçmeli dersler konulması, Fikri mülkiyetin yönetimine yönelik insan kaynağının arttırılması. Arayüzlerin Rolü ÜSİ, araştırmaları bilimsel niteliğini düşürür fobisinin yenilmeye çalışılması (Doçentlik sınav yönetmeliği), Sadece teknolojik/mühendislik alanda değil yönetim/sosyal bilimler alanında da ÜSİ çalışmalarına önem verilmesi, Bölümlerde yapılacak toplantılarla akademisyenlerin ilgi alanlarının belirlenmesi, Yerel boyutta sahip olunan imkanların kullanılması, beklentilerin gerçekçi düzeylerde tutulması ve muhtemel düş kırıklıklarının önlenmesi (Hiçbir şey bir gecede olmaz- Girişimcilik de), Akademik kurumlar arası işbirliği ve ağların oluşturulması, Girişimciliğin üniversitenin dışına taşınması. Arayüz Yönetimi Arayüz kuruluşlarının araştırma stratejisi aşamasında da katkı vermesi, Yetkilendirilmiş danışman firmaların oluşturulması,
Ulusal bir Arayüz ağı nın oluşturulması ( God helps connected brains Tanrı bağlantıları olan beyinlere yardım eder.), Eğitim, paylaşım, işbirliği ve beklenti yönetiminin (bir günde her şey değişmeyecek) iyi uygulanması, Eksikliklerin nerede olduğu sorgulanarak, arayüzlerde profesyonel yapılanmanın gerçekleştirilmesi, Ulusal teknoloji platformlarının iyileştirilmesi ve gerektiğinde yenilerinin oluşturulması, Ekosistem Yönetimi Seçilmiş özel konulara ait fonlar oluşturulup, bu başlıkların öncelikli olarak desteklenmesi, Belirli kriterleri yerine getiren STK ların üniversite içinde bir iletişim noktası açması, Özellikle devlet üniversitelerinde üst yönetimin destekleyici yaklaşımının sağlanması, Otokontrol mekanizması konulması, Kamunun kolaylaştırıcı rolü olması, Yurtdışından başarılı ÜSİ modellerinin örnek olarak incelenmesi, Kamu temsilcilerinin ÜSİMP Ulusal Kongreleri vb. toplantılara katılmasının sağlanması, Sürdürülebilirliğin sağlaması için finansal paylaşım modeli oluşturulması. Sonuç olarak; Üniversite-Sanayi işbirliği sürecinin bir tartışma ve öğrenme süreci olduğu, bu süreci tamamlamış bir ülkenin bulunmadığı, değişen koşullara göre yeni yaklaşım ve yöntemlerin geliştirildiği vurgulanmış, ülke çıkarlarının gerektirdiği durumlarda radikal yaklaşımlardan kaçınmadan gerekli bilgilerin kamu temsilcilerine sunulması gerektiği görüşü hakim olmuştur. Bunun etkin bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için, lobi faaliyetleri yapılması gerektiği ve bir komisyon oluşturularak, kamu yetkililerine sunulmak üzere bir taslak hazırlanması kararlaştırılmıştır.