YAPI İŞYERLERİNDE YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA İLE İLGİLİ İŞ TEFTİŞ POLİTİKALARI VE UYGULAMALAR Serkan ÇETİNCELİ İş Müfettişi İnş.Yük.Müh.
İŞ KAZASI İSTATİSTİKLERİ SUNUM AKIŞI İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İŞ TEFTİŞ POLİTİKASI ve TEFTİŞ MODELLERİ YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA UYGULAMALARI
YAPI İŞYERLERİ İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği ne göre ÇOK TEHLİKELİ sınıftadır Yapı işyerlerinde yapılan işlerin geçici ve süreli olması, imalat çeşitliliğinin çok fazla oluşu ve işlerin farklı ekiplerce ve eş zamanlı yapılması, tehlike kaynaklarının etkileşim halinde olması, sektörde çalışan işçilerin eğitim düzeyinin düşük olması gibi nedenler yapı sektörünü daha riskli hale getirmektedir
YAPI İŞYERLERİ İş kazası ve ölümlü iş kazası istatistiklerine göre yapı işkolu maden sektörü ile birlikte ilk sıralarda yer almaktadır Yapı işkolunda meydana gelen kazaların yaklaşık %5 i ölümle sonuçlanmaktadır İş kazası sonucu meydana gelen ölümlerin yaklaşık % 34 ü yapı işkolunda meydana gelmektedir
YAPI İŞKOLUNDA KAZA NEDENLERİ 5
ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI ORANLARI 50 45 40 35 30 25 20 44,7 İNŞAAT SEKTÖRÜ Eurostat ve SGK Verilerine Göre 100 Binde Ölümlü İş Kazası Oranları ( 100.000*n(Ölümlü)/n(Toplam İşçi Sayısı) ) 39,9 35 31,1 33,5 28,8 15 (2002-2007) 10,4 10,7 10 9,6 8,8 9,7 7,6 5 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 AB (15 ÜLKE) TÜRKİYE
İNŞAAT SEKTÖRÜ 1 300 1 309 Hayatını Kaybeden İşçi Sayısı 1 138 ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI 1 040 780 1 023 943 (2008-2011) 520 297 475 570 260 156 125 133 130 95 114 85 112 48 74 41 50 53 0 2008 2009 2010 2011 İngiltere Almanya Fransa Türkiye Avrupa Birliği (27 Ülke)
İNŞAAT SEKTÖRÜ 35,00 100 Binde Ölümlü Kaza Oranı ( 100.000*n(Ölümlü)/n(Toplam İşçi Sayısı) ) 32,75 34,95 ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI (2008-2011) 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 23,97 12,71 7,21 6,18 7,94 6,98 6,59 6,94 4,99 6,08 4,81 4,22 3,50 3,15 1,78 1,90 2,36 2,50 0,00 2008 2009 2010 2011 İngiltere Almanya Fransa Avrupa Birliği (27 Ülke) Türkiye
GENEL VE KONTROL TEFTİŞLER İNŞAAT SEKTÖRÜ TEFTİŞ MODELİ (2009 ÖNCESİ) BELİRLİ KONULARA ODAKLANILMAKSIZIN TEFTİŞ ESNASINDA GÖRÜLEN HER UYGUNSUZLUĞA İLİŞKİN TESPİTLER YAPILDI KONTROL TEFTİŞLERİ SONUCUNDA DEVAM EDEN AYKIRILIKLAR İÇİN İDARİ PARA CEZALARI UYGULANDI
İŞ TEFTİŞİNDE YENİ YAKLAŞIM Çalışma hayatının teftişinde etkinliği artırmak için yeni politikalara, yaklaşımlara ve stratejilere ihtiyaç duyulmuştur. Tepkisel teftişlerin (İK ve MH incelemelerini içeren) oranının azaltılmasını, Güvenlik kültürünün artırılmasını, Sosyal sorumluluk konusunda bilinç oluşturmasını, Taraflarla yakın işbirliğini sağlayan ÖNLEYİCİ TEFTİŞLERE ağırlık verilmesi benimsenmiştir YENİ YAKLAŞIM/PROAKTİF
AMAÇ: AMAÇ VE YÖNTEM İş sağlığı ve güvenliği koşullarının hızlı, etkin, aktif ve kalıcı bir şekilde iyileştirilmesi ve önleyici yöntemlerin hızla devreye sokulmasını sağlamak YÖNTEM: Yapı işyerlerinde yüksekten düşme riskinin tespit edilmesi halinde işyerinin kapatılması VEYA işyerinde işin durdurulması yoluna gidilmiş, bu riskler giderilmeden işyerinde çalışılmasına müsaade edilmemiştir
Sosyal tarafların (meslek odaları, sendikalar, vs..), ilgili kurum ve kuruluşların bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi faaliyetleri (sempozyumlar, seminerler, toplantılar, eğitimler, vs..) gerçekleştirilmiş, Kitapçık, broşür dağıtımı sağlanmış, Basın ve yayın araçlarından faydalanılmıştır
2009 YILINDA PİLOT UYGULAMA Ankara, Antalya, Kocaeli, Konya, Eskişehir ve Kayseri İNŞAAT SEKTÖRÜ TEFTİŞ MODELİ (2009-) RİSK ODAKLI TEFTİŞLER YÜKSEKTE ÇALIŞMA Teftişler, 2012 yılından İtibaren YÜKSEKTE GÜVENLİ ÇALIŞMA ODAKLI genel denetimler şeklinde devam etmiştir Yaptırım: HAYATİ RİSKLER İÇİN İŞİN TAMAMEN YA DA KISMİ DURDURULMASI + İPC
İNŞAAT SEKTÖRÜ TEFTİŞ MODELİ (2014) 1. BİNA İNŞAATLARINDA PROGRAMLI TEFTİŞLER Teftişin Konusu: EK-IV asgari gerekler saha önlemleri Yaptırımlar: İdari Para Cezası, Durdurma 2. BÜYÜK İNŞAAT İŞYERLERİNDE İSG YÖNÜNDEN PROGRAMLI ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ Mega Projelere Özgü Teftiş Modelinin ve Takviminin Belirlenmesi İSG yönetim sisteminin, kurulan organizasyonun, uygulamalarının (risk değerlendirmeleri, metot bildirimleri-işe özel risk değerlendirmesi, sağlık ve güvenlik planı, prosedürler, vs.) ve saha gözlemleri Mevzuatın eksikliklerinin (Örn: Kapalı Alan Çalışmaları, Barınma Şartları, Tünel Çalışmalarına ilişkin standartlar) belirlenmesi
Tarih : 13 Mayıs 2014 Yer : Manisa ili Soma ilçesi Kömür madeninde çıkan yangın 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan facia Tarih : 06 Eylül 2014 Yer : İstanbul Mecidiyeköy Asansörün düşmesi sonucu 10 ölü
2014/EKİM ayında maden teftişinde görev alanlar hariç tüm Teknik İş Müfettişleri Türkiye genelinde inşaat işyerlerinde denetim için görevlendirilmiştir Teftişin Konusu: Yüksekte Çalışma ve Barınma Yerleri İller: Teftişler İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Adana gibi büyük iller başta olmak üzere 43 ilde yürütülecektir. İllerin belirlenmesinde, 2013 yılına ait istatistikler esas alınmış, yapı işyerlerinde meydana gelen ölümlü iş kazası sayıları, işyeri sayısı, illerdeki toplam iş kazası hızları dikkate alınmıştır. 1800 civarında işyerinin denetlenmesi beklenmektedir.
YÜKSEKTE ÇALIŞMA RİSKLERİNE GENEL BAKIŞ YÜKSEKTE ÇALIŞMA: Seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma
TOPLU KORUNMA ÖNLEMLERİNE (platformlar, korkuluklar, bariyerler, kapaklar, çalışma iskeleleri, güvenlik ağları veya hava yastıkları vs.) öncelik verilmelidir Toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen ortadan kaldıramadığı ya da uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda ya da daha büyük tehlike doğurabileceği durumlarda KİŞİSEL KORUYUCU YÖNTEMLERE (uygun bağlantı noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam vücut kemer sistemleri veya benzeri güvenlik sistemleri, vs.) kullanılmalıdır
Çalışma yerlerine güvenli bir şekilde ulaşım için uygun araç ve ekipmanlar temin edilmelidir Yüksekten düşme ile ilgili hususlara acil durum planında yer verilmelidir Yatay ve dikey yaşam hatları için gerekli olan bağlantı noktaları ve yapısal düzenlemeler, projenin hazırlık aşamasında belirlenerek bu hususlara sağlık ve güvenlik planında yer verilmelidir Yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yapılarak gerekli eğitim verilmelidir
YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİ PLATFORM KENARLARI (Kalıp Aşaması)
YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİ PLATFORM KENARLARI (Demir Montaj Aşaması)
GÜVENLİ KORKULUK ÖZELLİKLERİ Platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk, Topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk, Platforma bitişik, en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası
PLATFORM KENARLARI
ASANSÖR BOŞLUKLARI
DÖŞEMELERDEKİ BOŞLUKLAR
KALIP ÇALIŞMALARINDA EMNİYET
YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİ TÜNEL KALIP SİSTEMİNDE GÜVENLİK
MALZEME ALIM YERLERİ
MALZEME ALIM YERLERİ
GÜVENLİK AĞLARI Malzeme özellikleri, yapılan statik ve dinamik dayanım deneyleri ile bağlantı ve kurulum şartları bakımından TS EN 1263-1 ve TS EN 1263-2 standartlarına ve ilgili diğer standartlara uygun olacak Uygun tipte güvenlik ağı seçilecek, kurulum ve kullanım kılavuzunun öngördüğü yöntemlerle yeterli eğitim almış kişilerce uzman gözetiminde kurulacak ve kurulan sistemin uygunluğu belgelendirilecek
YAKALAMA/GÜVENLİK AĞLARI
YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİNE ERİŞİM Kalıplara Erişim
YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİNE ERİŞİM Standartlara Uygun Seyyar Merdiven Kullanımı
LAŞIM YOLLARI - SABİT MERDİVENLER
LAŞIM YOLLARI - SABİT MERDİVENLER
YÜKSEKTE ÇALIŞMA YERLERİNE ERİŞİM Man-lift ve man-basket kullanımı
GEÇİTLER
ÇATI ÇALIŞMALARI Çatı koruma duvarları, Güvenlik ağları, Yastıklar Yatay yaşam hatları
ÇATILARDA ÇALIŞMA
ÇATI ÇALIŞMALARI
ÇATI ÇALIŞMALARI
İSKELELERDE GÜVENLİ ÇALIŞMA Çalışma platformları? Ara korkuluklar? Ana korkuluklar? Merdiven sistemi? Çapraz bağlantılar?
SABİTLEME KOŞULLARI
İSKELELER Ön yapımlı bileşenlerden oluşan cephe iskeleleri ve iskele şeklinde kullanılan geçici iş ekipmanlarının TS EN 12810-1, TS EN 12810-2, TS EN 12811-1, TS EN 12811-2, TS EN 12811-3 standartlara ve ilgili diğer standartlara uygunluğu Sağlamlık ve dayanıklılık HESABI (üreticiden temin edilecektir)
GENEL TEDBİRLER Yeterli nitelik ve nicelikte taşıyıcı sistem elemanı (48,3 milimetre anma dış çapı) Ana korkuluk, ara elemanlar, platformlar, eteklik Çalışma platformlarında yağmur, kar, buz vs. karşı önlem Merdiven - ulaşım sistemleri, Uygun kurulum, sabitleme, sağlamlık, dayanıklılık, zemin şartları, yük dağıtan uygun ayak sistemleri Enerji hatlarına yeterli mesafe Bina-iskele arası mesafe Statik elektriğe karşı topraklama
KURULUM ŞARTLARI İskeleler mutlaka sağlam bir zemine kurulmalı!!!
KURULUM ŞARTLARI İskele düzgün ve sağlam bir zemine kurulmazsa iskelede farklı oturmalar sonucunda stabilitesi bozulur!!!
İSKELELERDE GÜVENLİ ÇALIŞMA
SEYYAR İSKELELER
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM İnşaatta çalışanlara çelik burunlu ayakkabı, koruyucu eldiven, koruma gözlüğü (özellikle demir, kalıp ve beton işlerinde çalışanlar için), kulak koruyucusu (gürültülü ortamlarda çalışan işçiler için - LEX, 8h = 85 db (A) ), gerekli bağlantı aparatları ile paraşüt tipi emniyet kemeri verilmelidir Teslim edilen kişisel koruyucu donanımların nasıl kullanılacağı konusunda uygulamalı eğitim verilmesi gerekmektedir. Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM Uygun bağlantı noktaları ve yaşam hatları Bağlantı halatları, lanyardlar Karabinalar, D Halkaları Enerji Sönümleyiciler Halat Tutucular Gerekli Diğer Donanımlar Halat Tutucu Şok Emicili Çift Lanyard ve Karabinalı Halat Emniyet Halatları Temin edilen tüm donanımlar ilgili standartlara uygun olmalıdır!!! Karabina Portatif Üç Ayaklı Alüminyum Sehpa
KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM (1) Yatay Yaşam Hattı (2) Bağlantı Aparatı (3)
GÜVENLİĞİ BİRLİKTE İNŞA EDELİM... Kamu İşverenler Çalışanlar Proje ve İSG Profesyonelleri Sivil Toplum Kuruluşları Üniversiteler Toplumun her bir bireyi
TEŞEKKÜRLER http://www.csgb.gov.tr/csgbportal/itkb. portal?page=baskanlik&id=5 Yayınlar: rehberler, broşürler, kataloglar, programlı teftiş raporları, soru-cevaplar, yargı kararları vs.