Programlanabilir Lojik Kontrolör

1 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Programlanabilir Lojik Kontrolör MP201E PLC Kullanım Kılavuzu [Rev_1.0_MP201E]

2 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC İÇİNDEKİLER 1. GENEL ÖZELLİKLER... 7 1.1. MP201E... 7 1.1.1. Hızlı ve kolay kullanımlı programlama editörü... 7 1.1.2. Giriş/Çıkış genişleme yeteneği... 7 1.1.3. Gelişmiş PID özellikleri... 7 1.1.4. Gerçek zaman saati... 7 1.1.5. Dijital girişleri 0-50V lojik ve hızlı sayıcı girişi olarak kullanabilme... 8 1.1.6. Dijital çıkışlar ile 0-50V lojik çıkış, PWM ve PTO sinyal üretimi... 8 1.1.7. Endüstriyel Haberleşme Protokolleri... 8 1.1.8. Fonksiyon Kütüphanesi ve Programlama Kabiliyetleri... 8 1.1.9. Donanımsal Watchdog-Timer... 8 1.1.10. Snapshot... 8 1.1.11. Log Kayıt Özelliği... 8 2. DONANIMSAL ÖZELLİKLER...10 2.1. Kullanıma Hazırlık...11 2.2. LED Bilgileri...12 2.3. Dijital Giriş...13 2.4. Dijital Çıkış...14 2.5. Analog Giriş...15 2.6. Analog Çıkış...16 2.7. Röle Çıkış...17 2.8. RTD Girişleri...18 2.9. USB Haberleşme...19 2.10. Sistem Saat Pili...20 2.11. CANBUS Yapısı...20 2.12. CANBUS sı...21 2.13. Sistem Güç Beslemesi...22 2.14. Çevresel Şartlar...22 2.15. Cihaz Boyutları...22 2.16. Mekanik Kurulum Bilgileri...23 2.16.1. Vidalama Kurulum Bilgileri...23 2.16.2. Klemens Kurulum Bilgileri...24 2.17. Ethernet...24 2.18. RS485 Seri Haberleşme...25 2.19. RS232 Seri Haberleşme...26 2.20. Paket İçeriği...27 2.21. Donanım Garanti Şartları...27 3. YAZILIMSAL ÖZELLİKLER...28 3.1. Fonksiyon Blok Diyagramları...29 3.1.1. Fonksiyon Blok Diyagramları Nedir?...29

3 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.1.2. Mikrodev PLC FBD İşlem Yöntemi...29 3.1.3. İşlem Döngü Sırası...29 3.1.4. PLC'lerin Blok Kapasiteleri...29 3.2. Veri Tipleri...30 3.3. İşlemci-Mimari Yapı...30 3.4. Online İzleme...31 3.5. Kalıcılık-Snapshot Fonksiyonu...31 3.6. Hızlı Sayıcılar...32 3.7. PWM-Sinyal Genişlik Modülatörü...32 3.8. Darbe Treni Çıkışı(PTO)...32 3.9. LOG Kayıt...33 3.10. Gerçek Zaman Saati...33 3.11. Uzaktan Yükleme...34 3.12. Soket Yapısı...35 3.13. MODBUS Protokolü...35 3.14. Cihaz Modbus Tablosu...36 3.15. Hot Swap...36 3.16. Gateway Modu...37 3.17. AT komut satırları...37 3.17.1. LOCALIP...37 3.17.2. MAC...37 3.17.3. GATEWAY...37 3.17.4. NETMASK...37 3.17.5. SERVERIP...38 3.17.6. SERVERPORT...38 3.17.7. LISTENPORT...38 3.17.8. GPRSAPN...38 3.17.9. GPRSNAME...38 3.17.10. GPRS IP...38 3.17.11. GPRSPSSW...38 3.17.12. WIFIPSSW...38 3.17.13. WIFISSID...38 3.17.14. VERSION...38 3.17.16. SERIALNO...39 3.17.17. CONNECTION...39 3.17.18. CSQ...39 3.17.19. DEFAULT...39 3.17.20. SETTIME...39 3.17.21. RESET...40 3.18. Ethernet Hızlı Kurulum...40 3.19. Sorun Giderme...41

4 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4. ÜRÜNÜN PROGRAMLANMASI...45 4.1. Programlama Editörü...45 4.2. Editörün Kurulumu...45 4.2.1. Minimum Sistem Gereksinimleri...45 4.2.1. Editörün Kurulumu...45 4.3. USB Sürücü Yükleme...49 4.4. Editör Menüleri...52 4.4.1. DOSYA MENÜSÜ...52 4.4.2. DÜZENLE MENÜSÜ...52 4.4.3. ARAÇLAR MENÜSÜ...53 4.4.4. PENCERE MENÜSÜ...53 4.4.5. YARDIM MENÜSÜ...54 4.4.6. DURUM ÇUBUĞU...54 4.5. Editörün Modları...60 4.5.1. KAPI EDİTÖRÜ...60 4.5.2. SİMÜLASYON...60 4.5.3. ONLINE İZLEME...61 4.6. Programlama İşlevleri...62 4.6.1. KENAR (EDGE)...63 4.6.2. DEĞİL (NOT)...63 4.6.3. VEYA (OR)...64 4.6.4. VEYADEĞİL (NOR)...64 4.6.5. VEDEĞİL (NAND)...65 4.6.6. VE (AND)...65 4.6.7. ÖZEL VEYA (XOR)...66 4.6.8. YÜKSEK SEVİYELİ SİNYAL (HIGH)...66 4.6.9. DÜŞÜK SEVİYELİ SİNYAL (LOW)...67 4.6.10. DARBE RÖLESİ...67 4.6.11. KAYDIRMA...68 4.7. Giriş Çıkış İşlevleri...69 4.7.1. DİJİTAL GİRİŞ...69 4.7.2. DİJİTAL ÇIKIŞ...69 4.7.3. ANALOG GİRİŞ...69 4.7.4. ANALOG ÇIKIŞ...70 4.7.5. RÖLE ÇIKIŞI...70 4.7.6. RTD GİRİŞİ...70 4.7.7. PWM ÇIKIŞI...71 4.7.8. HIZLI SAYICI...72 4.8. Analog İşlevler...73 4.8.1. ANALOG KALİBRATÖR...73 4.8.2. ANALOG KARŞILAŞTIRICI...73

5 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.8.3. ANALOG İŞLEM...74 4.8.4. HİSTERESİS...75 4.8.5. ANALOG RAMPA...76 4.8.6. ANALOG YAZMAÇ...76 4.8.7. ANALOG MUX...77 4.9. Zamanlayıcılar...78 4.9.1. ÇEKMEDE GECİKME...78 4.9.2. ÇEKMEDE KALICI GECİKME...78 4.9.3. ÇEKMEDE DÜŞMEDE GECİKME...79 4.9.4. DÜŞMEDE GECİKME...80 4.9.5. SİMETRİK DARBE ÜRETECİ...80 4.9.6. ZAMAN AYARLI ÇIKIŞ RÖLESİ...81 4.9.7. HAFTALIK ZAMANLAYICI...81 4.9.8. YILLIK ZAMANLAYICI...82 4.9.9. GERÇEK ZAMAN ÜRETECİ...82 4.9.10. ASTROZAMANLAYICI...83 4.9.11. PULSE TRAIN ÇIKIŞI...83 4.10. Word İşlevler...84 4.10.1. WORD YAZMAÇ...84 4.10.2. WORD KARŞILAŞTIRICI...85 4.10.3. WORD İŞLEM...86 4.11. Long İşlevler...87 4.11.1. LONG YAZMACI...87 4.11.2. LONG KARŞILAŞTIRICI...87 4.11.3. LONG İŞLEM...88 4.12. Sayaç İşlevleri...89 4.12.1. YUKARI/AŞAĞI SAYAÇ...89 4.13. GSM İşlevleri...89 4.13.1. SMS GİRİŞİ...89 4.13.2. SMS ÇIKIŞI...90 4.13.3. ARAMA KABUL ET...91 4.13.4. ARAMA YAP...92 4.14. Alarm ve Loglama İşlevleri...92 4.14.1. LOGLAYICI...92 4.14.2. SNAPSHOT...93 4.15. Yazmaç İşlevleri...94 4.15.1. WORD TABLO...94 4.15.2. ANALOG TABLO...94 4.15.3. WORD TABLO İŞLEM...95 4.15.4. ANALOG TABLO İŞLEM...95 4.15.5. STRING YAZMAÇ...96

6 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.15.6. STRING İŞLEM...97 4.16. Modbus İşlevler...97 4.16.1. MODBUS TCP EFENDİ...97 4.16.2. MODBUS RTU EFENDİ...98 4.16.3. MODBUS TCP KÖLE...98 4.16.4. MODBUS RTU KÖLE...99 4.16.5. SERİ BLOK...99 4.16.6. TCP SOKET...99 4.16.7. MODBUS TABLO BLOĞU... 100 4.17. Modbus Yazmaç İşlevleri... 101 4.17.1. MODBUS FLOAT OKUYUCU... 101 4.17.2. MODBUS FLOAT YAZICI... 101 4.17.3. MODBUS WORD YAZICI... 102 4.17.4. MODBUS WORD OKUYUCU... 102 4.18. Bayrak İşlevleri... 103 4.18.1. İKİLİ BAYRAK... 103 4.18.2. WORD BAYRAK... 103 4.18.3. ANALOG BAYRAK... 103 4.19. Bit Birleştirme... 104 4.19.1. BİT BİRLEŞTİRME... 104 4.20. Kontrolör İşlevleri... 105 4.20.1. PID KONTROLÖR... 105 4.20.2. ON-OFF KONTROLÖR... 107 4.21. HVAC İşlevleri... 108 4.21.1. YÜZER KONTROL... 108 4.22. Sistem İşlevleri... 109 4.22.1. MAKRO... 109 4.23. Multiplexer İşlevleri... 111 4.23.1. ANALOG MUX... 111 4.23.2. WORD MUX... 112 4.24. Paket Blok... 112

7 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 1. GENEL ÖZELLİKLER 1.1. MP201E 1.1.1. Hızlı ve kolay kullanımlı programlama editörü Fonksiyon blok diagramlarıyla programlanabilme (FBD) Online izleme ile cihaz yazmaç verilerini canlı izleme Offline simülasyon imkanı 1.1.2. Giriş/Çıkış genişleme yeteneği CANBUS tabanlı genişleme altyapısıyla 1024 noktaya kadar genişleme Dağıtık I/O olarak, şase bağımsız esnek genişleme imkanı Eklenebilecek genişleme ünitesi sayısı: 80 CANBUS bağlantı kopukluklarını otomatik algılama 1.1.3. Gelişmiş PID özellikleri Sınırsız sayıda kullanım PID parametrelerini otomatik hesaplama (Auto-tune) 1.1.4. Gerçek zaman saati Zaman tabanlı işlem yeteneği (Dakika, Saat başlarında işlem) Takvim fonksiyonları: Günlük, Haftalık, Yıllık zamanlayıcı Yüksek Hassasiyet (Yıllık kayma maksimum 4 sn) Astronomik zaman saatinde enlem-boylam verileriyle güneş doğuş-batış saatleri

8 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 1.1.5. Dijital girişleri 0-50V lojik ve hızlı sayıcı girişi olarak kullanabilme 30Hz-30KHz hızlı sayıcı okuma 2 ve 3 fazlı enkoder desteği 1.1.6. Dijital çıkışlar ile 0-50V lojik çıkış, PWM ve PTO sinyal üretimi Pulse train output (PTO): Darbe sayısı ve genişliği ile kontrol yeteneği Pulse Width Modulation (PWM): Darbe frekans ve genişliği ile kontrol yeteneği 1.1.7. Endüstriyel Haberleşme Protokolleri Modbus RTU Master/Slave Modbus TCP Master/Slave 1.1.8. Fonksiyon Kütüphanesi ve Programlama Kabiliyetleri Temel Lojik İşlemler: AND, OR, NAND, NOR, XOR, EDGE, DARBE Rölesi Zamanlayıcı, Gecikme ve Sayıcı Matematiksel işlem blokları: Trigonometrik, Üstel, Logaritmik fonksiyonlar, Toplam, Çarpım, Modüler Aritmetik, vs Tablo İşlemleri: Ortalama, Trend, Toplam, Max, Min Kontrol İşlemleri: PID, Rampa, Histeresis, Kalibratör, Karşılaştırıcı, ON-OFF Timer 1.1.8. Donanımsal Watchdog-Timer Sistemdeki olası sorunlarda cihaz yazılımı yeniden başlatılarak sistemin kilitlenmesi önlenecektir. PLC ürünlerde yazılımsal ve donanımsal watchdog-timer fonksiyonu bulunmaktadır. 1.1.9. Snapshot Enerji kesintisi durumlarında parametre kayıplarını önleme 1.1.10. Log Kayıt Özelliği Sistem yazmaç bilgilerini kaydetme özelliğidir. Zaman ve yazmaç etiketi atama imkanı vardır. Mantıksal işlemlerle kayıt başlatma-durdurma yapılabilir. Kullanıcıya özgü kayıt periyodu ayarlanabilir.

9 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Giriş-Çıkış Adet Dijital 6 Dijital Çıkış 8 Röle 4 Analog Giriş 4 Analog Çıkış 2 RTD Girişi 2 RS485/RS232 Kanalı 1 USB 1 9-36Vdc Besleme 1 Ethernet Modem 1

10 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2. DONANIMSAL ÖZELLİKLER Kullanıma Hazırlık LED Bilgileri Dijital Giriş Dijital Çıkış Analog Giriş Analog Çıkış Röle Çıkış RTD Girişleri USB Haberleşme Sistem Saat Pili Canbus Yapısı Canbus sı Sistem Güç Beslemesi Çevresel Şartlar Cihaz Boyutları Mekanik Kurulum Bilgileri Ethernet RS485 Seri Haberleşme RS232 Seri Haberleşme Paket İçeriği Donanım Garanti Şartları

11 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.1. Kullanıma Hazırlık DİKKAT: Bu kullanım kılavuzuna uyulması, cihazın arızasız çalışması ve garanti haklarının kaybolmaması için şarttır. Bu nedenle, cihaz devreye alınmadan önce bu kullanma talimatı dikkatlice okunmalıdır! Kullanma talimatında cihazın ayar ve fonksiyonları ile ilgili önemli bilgiler bulunduğundan, cihaza yakın bir yerde muhafaza edilmelidir. Cihazda herhangi bir yardımcı besleme kaynağı(ups) bulunmamaktadır. Enerji kesintilerinden doğacak aksaklıklardan firmamız mesul değildir Bütün bağlantıları kontrol ettikten sonra cihaz devreye alınmalıdır. Kullanılacak sigorta FF süper hızlı tip ve akım sınır değeri 1 A olmalıdır. Cihaz rutubetli, titreşimli ve tozlu ortamlardan uzak tutulmalıdır. Cihaz çalışma sıcaklığında çalıştırılmalıdır. Hasar görmüş ürünler kesinlikle monte edilmemeli ve devreye alınmamalıdır. Cihazı solvent (tiner, benzin, asit vs.) içeren veya aşındırıcı temizlik maddeleri ile temizlenmemelidir. Cihazı temizlerken sadece kuru bez kullanılmalıdır. Cihaz sadece yetkili servis tarafından tamir edilmelidir. Montaj ve elektriksel bağlantılar teknik personel tarafından kullanma kılavuzundaki talimatlara uygun olarak yapılmalıdır. Bu şartların dikkate alınmaması durumunda ortaya çıkacak sonuçlardan üretici firma ya da yetkili satıcısı sorumlu değildir

12 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.2. LED Bilgileri Cihaz ilk açıldığı durumda sistem ve error led'i 5 saniye boyunca beraber yanacaktır. Cihaz çalışır durumda iken power led'i devamlı yanık, system led'i 1 sn aralıklarla yanıp-sönecektir. Error led'i yandığı durumlarda Mikroterminal yazılımı ile gelen hata bilgisi elde edilebilir. Ethernet, GSM veya Wifi üzerinden bağlantı yapıldığında Net2 yanık durumda kalacaktır LED Power Cihaz enerjili ise yanık durumdadır System Çalışma esnasında 1sn aralıklarla yanıp-sönecektir Error Hata durum bilgisi Net1 Yakın bağlantı durumu Net2 Uzak bağlantı durumu

13 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.3. Dijital Giriş Özellik Modül girişi Sink Transistör Voltaj aralığı 0-50VDC ON Voltaj seviyesi 5 VDC - 50 VDC OFF Voltaj seviyesi 0-3 VDC Giriş Akımı Typ 0.70 ma 24 VDC Max Giriş Akımı 1.50 ma 50 VDC Giriş Empedansı >3.3 MΩ OFF to ON Response 25 mikrosaniye ON to OFF Response 25 mikrosaniye Güncelleme Periyodu 4 mikrosaniye

14 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.4. Dijital Çıkış Özellik Modül çıkışı Sink Transistörlü Çıkış Voltaj aralığı 3.3-50VDC Max. Çıkış Akımı 125 ma/point, 500 ma/common Min. Çıkış Akımı 0.42 ma/point, 1.68 ma/ common(3.3 V) Max. Kaçak Akım 0.01 ma Gerilim Düşümü 2.3 VDC @ 0.76 ma OFF to ON Response 25 mikrosaniye ON to OFF Response 25 mikrosaniye Güncelleme Periyodu 4 mikrosaniye Giriş GND ortak uç Optik İzalasyonlu Harici Gerilim girişi 5-50 VDC Max 48 ma(all Outputs On) Max. Çekilen Akım Max. 0.5 A

15 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.5. Analog Giriş Özellik Akım giriş Doğruluk %1 doğruluk, 12Bit çözünürlük Gerilim giriş Doğruluk %1 doğruluk, 12Bit çözünürlük Akım Girişi 0(4)-20mA Gerilim Girişi 0(2)-10V Örnekleme Periyodu 1,5 ms Analog Şasi Ayrı analog şasi Örnek resimde 4 analog giriş için bağlantı şeması örneği bulunmaktadır.

16 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.6. Analog Çıkış Özellik Akım Çıkış Doğruluk %1 doğruluk, 12Bit çözünürlük Gerilim Çıkış Doğruluk %1 doğruluk, 12Bit çözünürlük Akım Çıkışı 0(4)-20mA Gerilim Çıkışı 0(2)-10V Güncelleme Periyodu 50ms Analog Şasi Ayrı analog şasi Mikrodev ürünleri 9-36V aralığında besleme gerilimi desteklemektedir. Analog çıkışları kullanılacak cihazlarda 24VDC uygulanmalıdır. Örnek resimde 2 analog çıkış için bağlantı şeması örneği bulunmaktadır.

17 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.7. Röle Çıkış Özellik Röle kontak çıkışları NC(Normalde Kapalı)-NO(Normalde Açık) Kontak max. Akım 3A@250VAC, 3A@30VDC Kontaklama Adedi-3A@125 VAC 20000000000 Kontaklama Adedi-3A@30 VDC 20000000000 Kontaklama Adedi-3A@250 VAC 10000000000 24 V besleme için 1 röle aktif akımı 8mA Mikrodev ürünleri 9-36V aralığında besleme gerilimi desteklemektedir. Röle çıkışları kullanılacak cihazlarda min 12VDC uygulanmalıdır.

18 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.8. RTD Girişleri Modül Çıkışı Direnç PT100 100Ω PT1000 1000Ω NTC 10KΩ PTC 10KΩ

19 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.9. USB Haberleşme Mikrodev USB portlu ürünlerde herhangi bir dönüştürücüye ihtiyaç duymadan standart "USB yazıcı kablosu" ile haberleşebilirsiniz. USB sürücünüzü yükledikten sonra "Aygıt Yöneticisi" penceresinden cihazın "COM" adresini öğrenebilirsiniz. Mikrodev cihazları 115200B, 8 data bits, parity yok, stop bit 1 ve akış denetimi kapalı olarak haberleşmektedir. USB 2.0 hızında erişim sunmaktadır. Farklı şasi bağlantılarında Mikrodev USB bağlantısı yapılan dizüstü bilgisayarınızı bataryası ile besleyiniz. Farklı şasi bağlantı durumlarını tölere etmek için Mikrodev izolasyonlu USB kablosu kullanabilirsiniz. Desteklenen platformlar; Windows XP (32/64) Windows Vista(32/64) Windows 7 (32/64) Windows 8 (32/64) Windows 8.1 (32/64) Macintosh OSX Linux 3.x.x Linux 2.6.x

20 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.10. Sistem Saat Pili 3 yıl sistem saatinin devam etmesini sağlayacaktır. 3 yıl sonunda teknik servis tarafından pil değişimi ile periyot yenilemesi yapabilirsiniz. Sistem pili "3V CR2032 parapil" özelliğindedir. 2.11. CANBUS Yapısı Canbus RJ11 pin yapısı ile canbus haberleşme kablosu hazırlayabilirsiniz. 60 metre uzaklıktan veri okuması yapılabilecek altyapı bulunmaktadır. Cihazlar arası canbus haberleşmesinde ExtOut >ExtIn girişlerine eklenerek bağlantı yapılandırılmaktadır. 1024 nokta ile haberleşme imkanı sunmaktadır.

21 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.12. CANBUS sı Tüm genişleme modülleri kendi içerisinde 16'şar adet eklenebilmektedir. Cihazlar bağlanırken "ext out" çıkışları "ext in" girişlerine bağlanır. Genişleme modülü ID atama işelminde her genişleme modülü kendi içerisinde sınıflandırılmalıdır. 1 dijital çıkış ve 2 dijital giriş genişleme modülü plan PLC sisteminde; dijital çıkışın ID'si 0, dijital girişlerin ID'leri 0 ve 1 olmalıdır. Genişleme modül bağlantı sırası farklılığı desteklenmektedir. Örneğin; "PLC" -> "Dijital Çıkış 0" -> "Dijital Giriş 0" -> "Dijital " ya da "PLC" -> "Dijital " -> "Dijital Giriş 0" -> "Dijital Çıkış 0" şeklinde bağlanabilir.

22 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.13. Sistem Güç Beslemesi Özellik Besleme 9-36 V DC (korumalı) Normal Çalışma 60mA Yukarıdaki veriler 24Vdc için hesaplanmıştır. Röle kullanım durumlarında 12-36V besleme uygulanması gerekmektedir. Analog çıkış kullanımlarında 24-36V besleme uygulanması gerekmektedir. 2.14. Çevresel Şartlar Özellik Çalışma Sıcaklığı -10.. 50 C Depolama Sıcaklığı -40..85 C Yoğunlaşmamış Nem 5..95Rh İşletme irtifası < 2000m Titreşim 0,5G (3 eksende her 2 saat için) Darbe 10G Gürültü Bastırması 1500Vp-p, 1us genişliğinde 2.15. Cihaz Boyutları

23 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.16. Mekanik Kurulum Bilgileri Cihazın arkasında din ray girişleri ve mandalı bulunmaktadır. Cihazın üst mandalını yukarı kaldırınız. Önce alt Din Rail kızağına daha sonrada mandalı kaldırılmış üst kızak bölümünü yerleştiriniz. 2.16.1.Vidalama Kurulum Bilgileri Vida ile kurulum için 2 adet vida girişli mandal bulunmaktadır. Sağ üst ve sol altta bulunan vidalama mandallarını açınız.

24 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.16.2.Klemens Kurulum Bilgileri Klemens sıkma torku en fazla 0.5 N.m'dir. 2.17. Ethernet 1000 Mbs haberleşen sistemlerle haberleşirken ethernet modem ve 1000Mbs haberleşen sistem arasına switch eklemeniz gerekmektedir. 2 cihaz arasında haberleşmesi durumunda kros ethernet kablosu kullanmanız gerekmektedir. Özellik Arayüz RJ-45 İletişim Kablosu Kategori 5e İletişim Hızı 10/100 Mbps Auto-Detect Ağ Protokolü ICMP, IP, TCP, UDP, DHCP, SMTP, Modbus TCP 24V beslemede ethernet için kullanılan akım 60mA

25 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.18. RS485 Seri Haberleşme şemasında olduğu gibi A >A, B >B ve GND >GND bağlantısı yapılmalıdır. 300,1200, 2400, 4800, 9600, 19200, 38400, 57600, 115200 bps baudrate haberleşme hızları desteklenmektedir. 5, 6, 7 ve 8 veri bitleri yapısıyla haberleşebilirsiniz. "Tek", "çift" ve "yok" türündeki eşlik bitleri desteklenmektedir. 1, 1,5 ve 2 stop bit desteği vardır. PLC ürünlerde "Seri Blok" ile haberleşme parametreleri yapılandırılmaktadır. Protokol dönüştürücü ürün ailesinde "AT+UARTSETTING=Baudrate,VeriBiti,StopBiti,Parity" olarak haberleşme parametreleri ayarlanmaktadır. Örneğin; "AT+UARTSETTING=9600,7,1,N" Modbus RTU protokolü altyapısıyla 247 cihaz ile okuma yazma işlemi yapabilirsiniz. 3Kv galvonik izolasyon koruma bulunmaktadır.

26 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.19. RS232 Seri Haberleşme şemasında olduğu gibi RX >TX, TX >RX ve GND >GND bağlantısı yapılmalıdır. 300,1200, 2400, 4800, 9600, 19200, 38400, 57600, 115200 bps baudrate haberleşme hızları desteklenmektedir. 5, 6, 7 ve 8 veri bitleri yapısıyla haberleşebilirsiniz. "Tek", "çift" ve "yok" türündeki eşlik bitleri desteklenmektedir. 1, 1,5 ve 2 stop bit desteği vardır. PLC ürünlerde "Seri Blok" ile haberleşme parametreleri yapılandırılmaktadır. Protokol dönüştürücü ürün ailesinde "AT+UARTSETTING=Baudrate,VeriBiti,StopBiti,Parity" olarak haberleşme parametreleri ayarlanmaktadır. Örneğin; "AT+UARTSETTING=9600,7,1,N"

27 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 2.20. Paket İçeriği Kullanım kılavuzu, Cihaz konfigürasyon bilgisayar yazılımı, Firmware güncelleme yazılımı, Firmware dosyası USB kablosu 2.21. Donanım Garanti Şartları Mikrodev kontrol cihazları yetkili kıldığı servisle dışındaki şahıslar tarafından onarım veya başka bir sebeple müdahale edilmemiş olması şartıyla malzeme ve işçilik hatalarına karşı iki yıl süre ile garanti edilmiştir. Garanti süresi, malın teslim tarihinden itibaren başlamaktadır. Ürünün bütün parçaları dahil olmak üzere firmamızın garantisi kapsamındadır. Ürünün garanti süreci içinde arızalanması durumunda, tamirde geçen süre garanti sürecine eklenir. Ürünün tamir süresi en fazla 30 iş günüdür. Bu süre ürünün servis istasyonuna, servis istasyonunun olmaması durumunda malın satıcısı, bayi, acentası, temsilciliği, ihracatçısı veya imalatçısından birisine bildirim tarihinden itibaren başlar. Ürünün garanti süresi içerisinde gerek malzeme ve işçilik, gerekse montaj hatalarından dolayı arızalanması halinde işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamiri yapılacaktır. Teslim tarihinden itibaren garanti süresi içinde kalmak kaydıyla 2 yıl içerisinde, aynı arızayı ikiden fazla tekrarlamaması veya farklı arızaların dörtten fazla ortaya çıkması sonucu maldan yararlanamamanın süreklilik kazanması, Tamiri için gerekli azami sürenin aşılması Servis istasyonu mevcut olmaması halinde sırasıyla; satıcısı, bayi, acentası, temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçısından birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulunmadığının belirlenmesi durumlarında, ücretsiz olarak değiştirme işlemi yapılacaktır.

28 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3. YAZILIMSAL ÖZELLİKLER Fonksiyon Blok Diyagramları Veri Tipleri İşlemci-Mimari Yapı Online İzleme Kalıcılık-Snapshot Fonksiyonu Hızlı Sayıcılar PWM-Sinyal Genişlik Modülatörü Darbe Treni Çıkışı(PTO) LOG Kayıt Gerçek Zaman Saati Uzaktan Yükleme TCP/IP Soket Yapısı MODBUS Protokolü Cihaz Modbus Tablosu Hot Swap Gateway Modu AT komut satırları Ethernet Hızlı Kurulum Sorun Giderme Ürünün Programlanması

29 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.1. Fonksiyon Blok Diyagramları 3.1.1. Fonksiyon Blok Diyagramları Nedir? FBD yöntemi, lojik kapıların kullanımına dayanan ve şematik bir gösterim şekli sunan programlama şeklidir. Burada kullanılan lojik semboller kutular şeklinde gösterilir. Sembollerin sol tarafında giriş sinyalleri, sağ tarafında ise çıkış sinyalleri bulunur. Program lojiği bu kutular arasındaki bağlantıların bir sonucudur. Yani, bir komutun (örneğin VE kapısının) sonucu bir başka komutun (örneğin bir zaman rölesinin) girişi olarak kullanılabilir. Bu bağlantı kavramı pek çok lojik problemin çözümünü sağlar. Şematik lojik kapı gösterim şekli program akışını izlemek için çok uygundur. Fonksiyonel blok diagramları; ladder ve STL türü programlamadaki karmaşık işlemleri bloklar halinde çözüm üreten programlama türüdür. Örneğin; ladder programlamada haftalık zamanlayıcı tasarlamak için tüm günleri ve saatleri kontrol eden algoritma tasarlamak gerecektir. Bu işlem için de 42 adet kontak kullanmak gerekmektedir. Hatta gerçek zaman saati olmayan PLC'ler ile çalışıldığında haftalık zamanlama işlevi için 95 adet kontak kullanmak gerekmektedir. Mikrodev FBD programlamada ise "Haftalık Zamanlayıcı" bloğunu diagrama ekleyerek, blok içerisinden aktif olmasını istediğiniz gün ve saat dilimini seçmeniz yeterlidir. 3.1.2.Mikrodev PLC FBD İşlem Yöntemi Mikrodev FBD PLC editör programı olan Mikrodiagram tarafından, FBD projesi derlenir ve PLC nin anlayacağı bir dildeki ikili dosya düzenine dönüştürülür. Bu şekilde dönüştürülen ikili PLC proje dosyası, PLC üzerindeki Flash belleğe yüklenir. PLC çalışmaya başlayınca, Flash bellekten bu bilgiler alınarak RAM belleğe yüklenir. Çözümleme işlemi tamamlanarak FBD komutları çalıştırılır. 3.1.3. İşlem Döngü Sırası Bir döngü çalışır ve sonuçlar görüntü bellek üzerine yazılır. Görüntü bellek üzerindeki bilgilere göre fiziksel çıkışlar güncellenir. Fiziksel girişlerden gelen bilgilere göre görüntü bellek güncellenir. 3.1.4. PLC'lerin Blok Kapasiteleri Yazmaç MP10X MP20X MP30X MP40X İkili 512 1024 4096 131072 Word 128 256 1024 32768 Float 64 128 512 16384 Long 64 128 512 16384

30 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.2. Veri Tipleri Mikrodev ürün ailelerinde 4 farklı yazmaç tipi bulunmaktadır. Bunlar; Bit,Word,Long ve Float yazmaçlarıdır. Bit(BinaryDigit) yazmaçlar 0-1 değerlerini alabilmektedir. Mikrodiagram yazılımında 0'dan başlamaktadır. Word yazmaçlar; 16 bit değerlikli 0-65535 arasında tamsayı değerleri alabilmektedir. Mikrodiagram yazılımında 1056'dan başlamaktadır. Long yazmaçlar; 32 bit değerlikli tamsayı değerleri yazılabilmektedir. Float yazmaçlar; 32 bit IEE754 formatında veri yazılabilmektedir. 3.3. İşlemci-Mimari Yapı İşlemci Hızı MP10X MP20X MP30X MP40X MIPS 60 60 180 216

31 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.4. Online İzleme Mikrodev PLC-RTU ürünlerinde cihaz yazmaç ve giriş-çıkış birimlerini canlı olarak incelemeye imkan sağlayan teknolojidir. USB haberleşme ile yapılan Online İzleme'de 250-20000 milisaniye arası yenileme seçeneği vardır. Yüksek seviyeli giriş ve çıkışlar 1 ile ifade edilmekte, düşük seviyeli giriş ve çıkışlar 0 ile gösterilmektedir. Yazmaç değerleri blok üzerindeki bilgilendirme metinlerinden izlenebilmektedir. Hat bağlantısının lojik 1 olduğu bağlantılar kırmızı ve lojik 0 olduğu bağlantılar kırmızı ile gösterilmektedir. 3.5. Kalıcılık-Snapshot Fonksiyonu Olası enerji kesintisi durumlarında cihaz yeniden başladıktan sonra sistemin kaldığı yerden devam etmesine olanak sağlayan teknolojidir. Mikrodev PLC'lerde kalıcılık FLASH bellek üzerinde sağlanmakta olup, kalıcılık parametrelerini tutmak için ayrıca bir batarya bulunmamaktadır. Kalıcılık işlemi 2 aşamalı programlanmaktadır. Bloklar üzerinden kalıcılık seçimi yapılması ve Kalıcılık işlemini periyodik veya olay tabanlı çalıştıracak SnapShot bloğunun kullanılmasıdır. SnapShot bloğunun tetik girişinden yükselen kenar alınması durumunda kalıcılık seçimi yapılmış blokların değerleri kalıcı hafızadaki saklama bölgesine kaydedilir. MP30X ve MP40X serisi ürünlerde kalıcılık işlemi FRAM tipinden bellekler ile sağlanmakta olup, ayrıca bir SnapShot bloğunun kullanılmasına gerek kalmamaktadır.

32 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.6. Hızlı Sayıcılar 30 Hz ile 30 Khz okuma hızı "Tick Count" fonksiyonuyla okuma yapılacak frakans ayarlanabilmektedir. 4294836225 kere sayma işlemi yapılabilir. Aynı anda sayma değeri ve frekans içerisinde gelen sinyal değerleri incelenebilir. 3.7. PWM-Sinyal Genişlik Modülatörü 30 Hz ile 30 Khz sinyal genişlik modülatörü kullanabilirsiniz. %1-100 arasında duty cycle ayarlanabilmektedir. Oluşturulan sinyalin frekans değeri ayarlanabilmektedir. İstenilen lojik durumlara göre başlat-durdur imkanı vardır. Aynı anda 4 ayrı kanaldan PWM sürebilirsiniz. Oluşturulan sinyalin gerilimi 1-50V arasında ayarlanabilmektedir. PWM çıkışlarını osilaskop gibi izleme cihazlarıyla kullanabilmeniz için dijital çıkış ile dijital çıkış Vin arasına 10KΩ'luk pull up direni takmalısınız. 3.8. Darbe Treni Çıkışı(PTO) Adım motorları başta olmak üzere sinyal tetikleme kontrollü herhangi bir sürücüyü kontrol etmek için kullanabilirsiniz. Ayarlanabilen pulse genlik miktarına göre kare dalga üretebilmektedir. 10us çözünürlükte kare dalga oluşturabilirsiniz. Oluşturulan sinyal gerilimi 3.3-50V arasında ayarlanabilmektedir. Göndirlecek sinyal adedi ayarlanabilmektedir.

33 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC "Döngü Delta" fonksiyonu ile rampalı iniş ve kalkışlar yapılabilmektedir. Örneğin; döngü süresi 100, sinyal sayı değeri 10 olan PTO bloğuna döngü delta değeri -1 yazıldığında gönderilen sinyaller 99,98,97,...90'a kadar azalacaktır. +1 yazıldığında ise gönderilen sinyal genliği artmaktadır. PTO çıkışlarını osilaskop gibi izleme cihazlarıyla kullanabilmeniz için dijital çıkış ile dijital çıkış Vin arasına 10KΩ'luk direnç takmalısınız. 3.9. LOG Kayıt Yazmaç Türü MP20X MP30X MP40X Birim İkili 174700 1397600 11180800 Adet Word 131000 1048000 8384000 Adet Analog 87300 698400 5587200 Adet Long 87300 698400 5587200 Adet - Mikrodev MP20X ve üsütü ailelerde log kayıt özelliği mevcuttur. Cihaz üzerinde oluşturulan log kayıtları, cihazın sahip olduğu haberleşme kanalları üzerinden bilgisayar ortamına alınabilmekte ve burada tarih zaman bilgisiyle ayrıştırılabilmektedir. MP20X sınıfında 4Mbit, MP30X sınıfında 32Mbit be MP40X sınıfında 32MBayt log kayıt kapasitesi bulunmaktadır. Yazmaç türlerine göre blok kapasiteleri yukarıdaki tabloda belirtilmiştir. Cihazların toplam LOG kayıt kapasitesini = Tetikleme*(10+3*(Binary)+4*(word)+6*(analog)+6*(long)) formülüyle hesaplayabilirsiniz. Her tetiklemede 10 bitlik log header'ı bulunmaktadır. 3.10. Gerçek Zaman Saati Gerçek zaman saati ile senkronize zaman işlemleri yapabilirsiniz. Gün bazında hesaplanan zaman hassasiyet bilgilerini aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz. Özellik MP10X MP20X MP30X MP40X Maksimum Zaman kayması 5sn/30 Gün 4sn/30 Gün 4sn/365 Gün 4sn/365 Gün

34 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.11 Uzaktan Yükleme Mikrodev cihazlarına TCP/IP üzerinden PLC Diagram Yükleme, PLC Firmware Yükleme ve Log kayıtlarının alınması için tasarlanmış yazılım altyapısıdır. Ethernet, GSM ve Wi-Fi bağlantısında aynı yapı geçerlidir. Cihazla bağlantı kurulabilmesi için TCP soket bloğu ekli olması gerekmektedir. TCP istemci veya TCP sunucu modunda uzaktan yazılım kontrolü yapabilirsiniz. TCP Soket bloğunu Modbus Blokları alt sekmesinden ekleyebilirsiniz. PLC sunucu seçildiyse uzaktan yükleme yazılımından PLC Server Olarak Çalışıyor veya PLC istemci olarak seçildiyse Program Server Olarak çalışıyor işaretlenir. Uzaktan Yazılım Yükleme programında Dosya Yükleme sekmesindeyken *.bin uzantılı dosyayı seçerek yükleme işlemini yapabilirsiniz. Yükleme tamamlandıktan sonra gönderilen yazılımın aktifleşmesi için Cihazı Resetle butonuyla PLC cihazını yeniden başlatınız.

35 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.12. TCP/IP Soket Yapısı Mikrodev TCP/IP soket yapısını GSM veya ethernet üzerinden oluşturabilmektedir. Akıllı bağlantı modeli uygulanan Mikrodev TCP/IP yapısında bağlantı durumu periyodik olarak kontrol edilmektedir. kopukluğu yaşandığı durumda belirlenen zaman aşım süresi geçtiyse bağlantı yeniden başlatılarak sistem haberleşmesinin devamı sağlanmaktadır. TCP/IP yapısında istemci modunda belirlenen sunucu port ve IP'sine bağlanmaktadır. Sunucu modunda ise belirtilen dinleme portundan istemcinin bağlanması beklenmektedir. IP filtreleme fonksiyonuyla sisteminize sadece tek IP'den erişim yapılmasını sağlayabilirsiniz. Mikrodev cihazlarında TCP/IP bağlantısının koptuğunda yeni durumlar tanımlama özelliği vardır. Örneğin; bağlantı koptuğunda cihaz değerlerini LOG kayıt hafızasına kaydedip, bağlantı geldiğinde kaydedilen dataların sisteminize gönderilmesini sağlayabilirsiniz. 3.13. MODBUS Protokolü Kolay ve hızlı, bütün üreticilere açık ve herkes tarafından telif ücreti gerektirmeden kullanılabilir bir protokol olması, günümüzde elektronik cihazlarda en yaygın kullanılan haberleşme protokolü olmasındaki en büyük etkenlerden bazılarıdır. Çalışma mantığı bir ana cihaz(master) ve ana cihaza bağımlı bir veya daha fazla cihaz(slave) arasında ayni ağ üzerinde yapılan veri alışverişi üzerine kurulmuştur. Veri aktarımı birler ve sıfırlar halinde, yani bitlerle sağlanır. Birçok versiyonları olmasına karşın, en çok kullanılan versiyonları Modbus RTU ve Modbus TCP/IP'dir. Mikrodev PLC MP20X ve üstü aileler "MODBUS TCP Master, MODBUS TCP Slave, MODBUS RTU Master ve MODBUS RTU Slave versiyonlarını desteklemektedir. Mikrodev PLC ile geliştirilen uygulamadaki tüm bloklara ait değerlere MODBUS üzerinden TCP yada RTU olarak erişilebilmekte yine aynı şekilde blok değerleri değiştirilebilmektedir. Mikrodev PLC cihazları Master olarak ayarlandıklarında, Okuma ve Yazma isteklerini yine programlanacak Slave cihazlara gönderebilmelerine imkan sağlayan bloklar mevcuttur. Mikrodev PLC cihazlarındaki Modbus bloklarının sağladğı kolaylık ve esneklik; bir çok projede haberleşme görevlerinin büyük bir kolaylıkla programlanmasına imkan sağlamaktadır. Star, ring ve bus topolojileri desteklenmektedir. Mikrodev bus topoloji ile haberleşmenizi önermektedir. topolojileri:

36 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.14. Cihaz Modbus Tablosu Cihazın yapılandırma parametrelerini aşağıdaki Modbus adreslerinden okuyabilir ve değişiklik yapabilirsiniz. Yazmaç Adresi Formatı Niteliği 0 unsigned 16 Bit Server Port Sunucu portu 1 unsigned 16 Bit Listen Port Dinleme portu 11 unsigned 16 Bit Connection Track test sıklığı 12 unsigned 16 Bit Uart Buffer Size Veri paket boyutu 14 unsigned 16 Bit Physlayer Fiziksel Katman 16 unsigned 16 Bit MAC Mac bilgisi 18 unsigned 16 Bit Local IP Cihaz yerel IP adresi 20 unsigned 16 Bit Netmask Ağ maskesi 22 unsigned 16 Bit Gateway Ağ geçiti 36 unsigned 16 Bit Serial Cihaz seri numarası 3.15. Hot Swap Enerji altındayken genişleme modülü ekleme-çıkarma özelliğidir. Sistemin işleyişini engellemeden genişleme modüllerini değiştirebilirsiniz.

37 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.16. Gateway Modu Cihazda temel olarak iki farklı iletişim arayüzü olacaktır. Bu iletişim ara yüzlerinden birisi yerel ağdır. Yerel ağda, fiziksel katman olarak RS485 kullanılır, MODBUS-RTU protokolü desteklenir. Verisi okunacak veya kontrol edilecek slave cihazlar bu ağa bağlıdır. Diğer iletişim ara yüzünde ise fiziksel katman olarak GPRS ve/veya Ethernet teknolojileri kullanılır, MODBUS-TCP protokolü desteklenir. Sunucular ve SCADA sistemleri ile bu ikinci arayüz üzerinden iletişim kurulur. Cihaz çalışırken; MODBUS-TCP arayüzünden aldığı paketi bir kuyruğa ekler ve sonra kuyruktan sırayla çekerek, MODBUS-TCP istek paketini MODBUS-RTU istek paketine çevirip RS485 üzerindeki yerel ağa gönderir. Yerel ağdaki slave cihaz bu istek paketine MODBUS-RTU cevap paketini oluşturup gönderir. MODBUS GATEWAY cihazı da RS485 arayüzünden aldığı bu cevabı MODBUS-TCP paketine çevirip ilgili noktaya geri iletir. Sunucu MODBUS-TCP istek mesajını MODBUS GATEWAY gönderir. MODBUS GATEWAY, ulaşan MODBUS-TCP istek mesajını analiz eder ve MODBUS RTU istek mesajını RTU ya gönderir - Mikrodev PLC ürünlerinde gateway fonksiyonu da bulunmaktadır. TCP ve seri blok parametrelerini yapılandırarak otomasyon sisteminizi kontrol ederken aynı zamanda PLC'yi gateway cihazı olarak da kullanabilirsiniz. 3.17. AT komut satırları "AT"+"komut"= fortmatında komut gönderilmelidir. 3.17.1.LOCALIP Yerel IP adresi tanımlama işlemi yapmaktadır. Yaz seçeneği kullanılarak cihazın ip adresi belirlenir. Oku seçeneği kullanarak mevcut ip numarası verisi incelenebilir. GPRS bağlantısı kullanılan sistemlerinde GPRSIP komut satırı kullanılmalıdır. 3.17.2.MAC Network Ethernet MAC adresi tanımlama işlemi yapmaktadır. Ağ içerisinde aynı MAC adresli cihaz olmamalıdır. Mikrodev cihazları fabrika çıkış MAC adresi cihazın seri numarasıdır. 3.17.3.GATEWAY Network Ethernet Gateway adresi tanımlama işlemi yapmaktadır. Kullanılacak gateway adresi cihaz IP numarasının subnet adresi ile aynı olmalıdır. Örneğin cihazın bağlantı yaptığı ip adresi 192.168.2.22 ise gateway adresi 192.168.2.1 olmalıdır. 3.17.4.NETMASK Network Ethernet Netmask tanımlama işlemi yapmaktadır.

38 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.17.5.SERVERIP Sunucu IP adresi tanımlama işlemi yapmaktadır. Cihazın bağlantı yapacağı ip adresi belirlenir. Serverip parametresinin kullanılabilmesi için cihazın istemci olarak çalıştırılması gerekecektir. TCP soket bloğu içinde serverip tanımlaması yapıldığında konsol sekmesinden yapılan serverip değişikliği geçersiz sayılacaktır. 3.17.6.SERVERPORT Sunucunun port numarası tanımlama işlemi yapmaktadır. 1 ile 32767 arasında tamsayı olarak tanımlama yapılabilir. 3.17.7.LISTENPORT Dinleyici port numarası tanımlama işlemi yapmaktadır. 1 ile 32767 arasında tamsayı olarak tanımlama yapılabilir. 3.17.8.GPRSAPN GPRS sunucularının apn tanımlama işlemini yapmaktadır. APN bilgisini GSM operatör firmaları belirlemektedir. 3.17.9.GPRSNAME GPRS kullanıcı tanımlama işlemini yapmakatdır. 3.17.10.GPRS IP GPRS operatörleri tarafından belirlenen ip verisidir. GPRSIP'yi operatör atadığı için yazma yapılamaz. IP alınamadığı durumlarda -1 geri dönmektedir. GPRS'li cihazlarda local ip devre dışı kalıp, bağlantı gprs ip üzerinden yapılmaktadır. Satın alacağınız GPRS hattının statik ip'ye sahip olması önerilir. Yoksa her bağlantı yaptığınızda cihazın ip adresi değişecektir. 3.17.11.GPRSPSSW GPRS şifre tanımlama işlemi yapmaktadır. 3.17.12.WIFIPSSW Wifi şifre ataması yapılır. Örnek; AT+WIFIPSSW=12345 3.17.13.WIFISSID Wifi kullanıcı adı ataması yapılır. Örnek ;AT+WIFISSID=Mikrodev 3.17.14.VERSION Cihazın yazılım versiyon bilgisini verir. Sadece okuma yapılabilir.

39 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.17.15.SERIALNO Cihazın yazılım seri numarası bilgisini verir. Sadece okuma yapılabilir. 3.17.16.CONNECTION Modem durumu bilgisini verir. 0 >> İÇİNDE (INIT) 1 >> GÜÇ KAPALI (POWER OFF) 2 >> GÜÇ AÇIK (POWER ON) 3 >> AÇIK (TURNED ON) 4 >> ARA BAĞLANTI KURULUYOR (LINKING UP) 5 >> BAĞLANTI YOK (DISCONNECTED) 6 >> BAĞLANIYOR (CONNECTING) 7 >> BAĞLANTI KOPUYOR (DISCONNECTING) 8 >> BAĞLI (CONNECTED) 9 >> ARA BAĞLANTI KURULU (LINKED UP) 3.17.17.CSQ GSM modeminin hat çekim güç bilgisini verir. 1-31 arası tamsayı değerler alır. Hattın çekmediği durumlarda -1 geri döner. Sadece okuma yapılabilir. Hat çekim gücü bulunulan ortam ve GPRS antenine bağlı olarak değişmektedir. GSM hattı takılı olmasada çekim alanı içerisindeyseniz CSQ değeri okuyabilirsiniz. 3.17.18.DEFAULT Fabrika ayarlarının yüklenmesini sağlar. 1 yazıp yaz butonuna basarak aktifleşir. Fabrika ayarları yüklendikten sonra konsol penceresinden değiştirilen veriler incelenebilir. Sadece yazma yapılabilir. 3.17.19.SETTIME Cihazın saniye, dakika, saat, gün, ay ve yıl parametrelerin değerleri ayarlanır. 06-11-2013 14:28:14 şeklinde zaman parametreleri girilmelidir.

40 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Cihazın girilen zaman parametrelerini enerji kesildiğinde de saklaması için RTC pilinin takılı olması gerekir. RTC pili takılı olmayan cihazlarda enerji kesintisi durumlarında cihaz zamanı fabrika ayarlarına dönecektir. 3.17.20.RESET Cihazın yeniden başlaması sağlanır. 1 verisi gönderilerek komut aktifleşecektir. Sadece yazma yapılabilir. 3.18. Ethernet Hızlı Kurulum 1. Adım: Gateway Atama AT+GATEWAY=? komutu ile cihaza ağ geçit adres ataması yapılır. Örnek; AT+GATEWAY=192.168.2.1 2. Adım: Netmask Atama AT+NETMASK=? komutu ile cihaza ağ maskesi ataması yapılır. Örnek; AT+NETMASK=255.255.255.0 3. Adım: Yerel IP Atama Cihaz istemci yapılandırılacaksa bu adımı atlayınız. AT+LOCALIP=? komutu ile cihaza IP ataması yapılır. Örnek; AT+LOCALIP=192.168.2.159 4. Adım: Dinleme Poru Atama Cihaz istemci yapılandırılacaksa bu adımı atlayınız. AT+LISTENPORT=? komutu ile cihaza listen port ataması yapılır. Örnek; AT+LISTENPORT=502 PLC ve RTU ürünlerinde TCP soket blok üzerinden atama yapılır. 5. Adım: Sunucu IP Atama Cihaz sunucu yapılandırılacaksa bu adımı atlayınız. AT+SERVERIP=? komutu ile cihaza sunucu IP ataması yapılır. Örnek; AT+SERVERIP=192.168.2.159 PLC ve RTU ürünlerinde TCP soket blok üzerinden atama yapılır. 6. Adım: Sunucu Port Atama Cihaz sunucu yapılandırılacaksa bu adımı atlayınız. AT+SERVERPORT=? komutu ile cihaza sunucu port ataması yapılır. Örnek; AT+SERVERPORT=502 PLC ve RTU ürünlerinde TCP soket blok üzerinden atama yapılır.

41 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 3.19. Sorun Giderme Cihazın olası hata durumunda detaylı bilgiyi aşağıdaki tablodan elde edebilirsiniz. Hata Kodu Hata Mesajı ERROR-1 FILE_OK = 1 İşlem Başarılı ERROR-2 ERR_FS_FORMAT_FAILED Format işlemi gerçekleştirilemedi ERROR-3 ERR_FS_FORMAT_SUCCESSED Format işlemi başarılı ERROR-4 ERR_FS_FORMATED Cihaz format atılmış durumda ERROR-5 ERR_FS_FS_FAILED Dosya sistemini başlatırken bir sorun oluştu ERROR-6 ERR_FS_FLASH_STATUS Flash IC ile ilgili problem var ERROR-7 ERR_FS_CARD_NOT_DETECTED Flash IC ile ilgili problem var ERROR-8 ERR_FS_CARD_CHANGED Flash IC ile ilgili problem var ERROR-9 ERR_FS_NOT_ERASED Dosya sisteminde internal hata ERROR-10 ERR_FS_NOT_FORMATTED Cihaza format atılmamış durumda ERROR-11 ERR_FS_INVALID_MBR Dosya sisteminde internal hata ERROR-12 ERR_FS_INVALID_PBR Dosya sisteminde internal hata ERROR-13 ERR_FS_INVALID_FAT Dosya sisteminde internal hata ERROR-14 ERR_FS_INVALID_NAME Dosya sisteminde internal hata ERROR-15 ERR_FS_INVALID_HANDLE Dosya sisteminde internal hata ERROR-16 ERR_FS_INVALID_PARAM Dosya sisteminde internal hata ERROR-17 ERR_FS_NO_EMPTY_BLOCK Dosya sisteminde internal hata ERROR-18 ERR_FS_INVALID_BLOCK Dosya sisteminde internal hata

42 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC ERROR-19 ERR_FS_ECC Dosya sisteminde internal hata ERROR-20 ERR_FS_ECC_CORRECTABLE Dosya sisteminde internal hata ERROR-21 ERR_FS_FILE_OPENED Dosya açık durumda ERROR-22 ERR_FS_FILE_EXIST Dosya daha önceden oluşturulmuş ERROR-23 ERR_FS_DIR_NOT_EMPTY ERROR-24 ERR_FS_EOF Dosya sonuna ulaşıldı ERROR-25 ERR_FS_FILE_NOT_OPENED Dosya açık değil ERROR-26 ERR_FS_FILE_NOT_EXIST Bu isimde bir dosya sistemde tanımlı değil ERROR-27 ERR_FS_NO_LONG_NAME Dosya ismi hatalı ERROR-28 ERR_FS_NOT_FOUND İşlem Başarılı ERROR-29 ERR_FS_INCORRECT_FAT Dosya sisteminde internal hata ERROR-30 ERR_FS_ROOT_DIR Dosya sisteminde internal hata ERROR-31 ERR_FS_LOCKED Dosya sisteminde internal hata ERROR-32 ERR_FS_NOT_PERMITTED Dosya sisteminde internal hata ERROR-33 ERR_FS_OUT_OF_MEMORY Dosya sisteminde internal hata ERROR-34 ERR_FS_OUT_OF_ROOT_ENTRY Dosya sisteminde internal hata ERROR-35 ERR_FS_NO_MORE_ENTRY Dosya sisteminde internal hata ERROR-36 ERR_FS_SM_TIMEOUT Dosya sisteminde internal hata ERROR-37 ERR_FS_SYSTEM_PARAMETER Dosya sisteminde internal hata ERROR-38 ERR_FS_INTERNAL Dosya sisteminde internal hata ERROR-39 ERR_FS_FILE_NAME_LEN_TOO_LONG Dosya sisteminde internal hata

43 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC ERROR-40 ERR_FS_NO_EMPTY_CLUSTER Dosya sisteminde internal hata ERROR-41 ERR_FS_FORMAT_BLOCK Dosya sisteminde internal hata ERROR-42 ERR_FS_INIT Dosya sisteminde internal hata ERROR-43 ERR_FS_FIRST_BAD_BLOCK Dosya sisteminde internal hata ERROR-44 ERR_FS_CIS_BLOCK Dosya sisteminde internal hata ERROR-45 ERR_PAT_OK Dosya sisteminde internal hata ERROR-46 ERR_PAT_PAGE_INDEX_OUTOFBOUND Dosya sisteminde internal hata ERROR-47 ERR_PSB_PAGE_INDEX_OUTOFBOUND Dosya sisteminde internal hata ERROR-48 ERR_PAT_EXCESSIVE_PAGE_COUNT Dosya sisteminde internal hata ERROR-49 ERR_PSB_EXCESSIVE_PAGE_COUNT Dosya sisteminde internal hata ERROR-50 ERR_PAT_INVALID_PAGE Dosya sisteminde internal hata ERROR-51 ERR_PAT_PAGES_NOT_FOUND Dosya sisteminde internal hata ERROR-52 ERR_PAT_NO_FREE_PAGE Dosya sisteminde internal hata ERROR-53 ERR_PAT_NO_VALID_PAGE Dosya sisteminde internal hata ERROR-54 ERR_PSB_INVALID_PAGE Dosya sisteminde internal hata ERROR-55 ERR_PAT_NOT_PERMITTED Dosya sisteminde internal hata ERROR-56 ERR_PAT_WRONG_WRITE_SIZE Dosya sisteminde internal hata ERROR-57 ERR_PAT_OUT_OF_CHIP Dosya sisteminde internal hata ERROR-58 ERR_FLASH_WRITE_WRONG_PAGE_SIZE Dosya sisteminde internal hata ERROR-59 ERR_SYSTEM_ONESHOT One shot timer mekanizması başlatma hatası ERROR-60 ERR_SYSTEM_MODBUSPOLLER Modbus poller mekanizması başlatma hatası

44 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC ERROR-61 ERR_SYSTEM_APPFILE Uygulama seviyesinde dosya tutarsızlığı hatası ERROR-62 ERR_FIRMWARE_IDREAD Cihaz id si okunamıyor ERROR-63 ERR_FIRMWARE_IDMATCH Cihaz id, royalty listesinde bulunamadı ERROR-64 ERR_FILEPAGES_MISS Oluşturulan dosyalara atanan page sayısında eksik var

45 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4. ÜRÜNÜN PROGRAMLANMASI 4.1. Programlama Editörü 4.2. Editörün Kurulumu 4.2.1. Minimum Sistem Gereksinimleri İşletim Sistemi : Microsoft Windows XP/Vista/7/8/8.1 (32/64 Bit), Linux İşlemci : 500 Mhz işlemci RAM : 512 MB RAM Ekran Kartı : 128 MB Disk Alanı : 100 MB Boş Disk Alanı 4.2.2. Editörün Kurulumu Mikrodiagram kurulum dosyasını www.mikrodev.com internet adreslerinden ücretsiz olarak temin edebilirsiniz. Mikrodiagram kurulum sihirbazına hoşgeldiniz.

46 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Kurulum adres dizini seçimi Başlat menüsü dizini seçimi

47 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Ek simgeler seçimi Seçilen özelliklerin gösterilmesi

48 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Kurulum ilerleme Kurulum tamamlandı

49 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.3. USB Sürücü Yükleme USB sürücü kurulum başlatma Lisans şartları

50 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Usb sürücünün yükleneceği klasör seçilir. Kuruluma başlama penceresi

51 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Kurulum yükleme durumu Kurulum tamamlandı

52 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.4. Editör Menüleri 4.4.1. DOSYA MENÜSÜ Mikrodiagram dosya menüsünden temel program dosyalama işlemlerini yapabilirsiniz. Yeni bir proje dosyası oluşturmak için Yeni Diagram veya Altrutin seçeneğine tıklayınız. Daha önce kaydettiğiniz mdv uzantılı Mikrodiagram dosyasını açmak için Diagram veya Altrutin Aç seçeneğine tıklayınız. En son üzerinde işlem yaptığınız diagramları görüntülemek için Son Kullanılan Dosyalar seçeneğini kullanabilirsiniz. Kaydet seçeneğiyle üzerinde çalışılan diagram dosya üzerine kaydedilir. Farklı kaydet seçeneğinde ise mevcut diagram yeni bir dosya yapısı üzerine kaydedilecektir. Tümünü kaydet seçeneğinde de açık olan tüm diagram kaydedilir. Kaydedilene geri dön seçeneğinde ise dosyanın en son kayıtlı haline geri dönmesi sağlanabilir. Kapat ile üzerinde çalışma yapılan, tümünü kapat ile açık tüm diagramlar ve diğerlerini kapat seçeneğiyle açık olan diagram haricindeki tüm diagramlar kapatılabilir. 4.4.2. DÜZENLE MENÜSÜ Geri al seçeneğiyle son yaptığınız değişikliği geri alabilir ve geri alınan seçeneği ileri alarak da geri alınan seçeneği iptal edebilirsiniz. Bloklar üzerinde kes/kopyala ve yapıştır işlem seçenekleri de düzenle menüsü altında bulunmaktadır.

53 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.4.3. ARAÇLAR MENÜSÜ Mikrodiagram programının sistem dili, çalışma sayfası alanı ve port bağlantı ayarlarının yapılabileceği seçenekler bulunmaktadır. 4.4.4. PENCERE MENÜSÜ -Mikrodiagram tasarım penceresinin ayarlamalarının yapıldığı seçenekler bulunmaktadır. Tam ekran seçeneğiyle ekranınızda sadece Mikrodiagram tasarım alanının kalmasını sağlayabilirsiniz. Birden fazla diagram açıksa ekranı bölerek çalışma alan sayfanızı çoğaltabilirsiniz.

54 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.4.5. YARDIM MENÜSÜ Mikrodiagram program menüsü yardım içerikleri, teknik destek ve program sürümünün görüntülenebileceği menüdür. 4.4.6. DURUM ÇUBUĞU Nesneleri taşımak için kullanılan fare durumu modudur. Blokları birbirine bağlamak için kullanılan fare modudur. Yeni blok eklemek için kullanılan fare modudur. Seçili olan kapı türünü diyagram bölümüne ekleme yapar. Diyagram tasarım bölümüne yazı eklemeyi sağlar. Yazı Ekleme Modu seçildikten sonra diyagramda yazdırılmak istenilen bölgeye tıklanır. Fare imleç moduna geçerek yazı yazmaya olanak sağlayacaktır. Metin yazıldıktan sonra üzerinde fare ile sağ tuş tıklandığında aşağıdaki menü seçeneği açılacaktır. Metnin kalınlığını, font boyutunu ve rengini açılan menü ile tasarlayabilirsiniz. Hat tanımı yapılmış blokların hat etiketi ekleme seçeneğidir. Hat etiketi ekle simgesi tıklandığında açılan pencerede Mevcut Hat Etiketleri seçeneklerinden eklenecek hat etiketi seçilir.

55 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Hat Etiketi Ekle penceresinden hat etiketi seçilip OK tıklandıktan sonra aşağıdaki gibi diyagramda etiket oluşacaktır. Etiketi blok bağlantıları yaparak kullanabilirsiniz. Tasarlanan diagramda bölümler oluşturmak için gruplama işlemi yapar. Blokları Grupla simgesine tıkladıktan sonra gruplanacak alan seçilir. Seçme işlemi tamamlandıktan sonra aşağıdaki gibi Blok Grubu penceresi açılacaktır. Görünüm ile seçilen grubun arka plan dolgusu, Renk ile grup rengini ve Ölçü ile blok genişlik ve yüksekliğini ayarlamanıza olanak sağlar. Davranış ile seçilebilir yapıldığında eklenen grup seçilebilir olacaktır.

56 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Tasarlanan diagramı derleyerek cihaza yükleme işlemi yapar. Simgeye tıklandıktan sonra dosyanın cihaza yükleme işlemi aşağıda görüldüğü gibi Genel Mesajlar ile izlenebilir. Derlenen diagramla oluşan bin uzantılı dosyayı cihaza yükler. Simgeye tıklanınca aşağıdaki gibi pencere açılacaktır.

57 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC String formatında oluşturulmuş verileri cihaza yükler. Simgeye tıklanınca aşağıdaki gibi pencere açılacaktır Yeni diagram oluşturulurken seçilen cihaz özelliklerini görüntüleme ve değişiklik yapma seçeneklerinin olduğu penceredir. Cihaz değişikliği yapmak için Kullanılan Ana Birim değiştirilerek Değiştir butonuna tıklanır. Tasarlanan aktif diagramı kaydeder. Tasarlanan aktif diagramı farklı kaydeder.

58 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Diagram ayarlarının ve blok renginin görüntülenmesi ve değiştirilmesi işlemlerini sağlar. Simgeye tıklandıktan sonra aşağıdaki pencere açılacaktır. Arkaplan Rengi ile diagram arkaplanı ve Blok Rengi ile blokların renkleri ayarlanabilir. Sayfa Boyutu seçeneğinde ise mevcut diagramın yükseklik ve genişliği ayarlanabilmektedir. Açık diagram üzerinde yakınlaştırma ve uzaklaştırma işlemlerinin yapıldığı bölümdür String formatlı veri tipleri oluşturulduğu seçenektir. Simgeye tıklandığında aşağıdaki pencere açılacaktır. Açılan pencerede 256 adet string veri girişi yapılabilmektedir. Boş verilerde NULL değeri görünecektir.

59 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Eklenen bloklara göre cihaz bellek durumunu gösterir. Birden fazla bloğu paket haline getirerek kullanabilirsiniz..

60 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.5. Editörün Modları 4.5.1. KAPI EDİTÖRÜ Diagram tasarımın yapıldığı Mikrodiagram modudur. 4.5.2. SİMÜLASYON Tasarlanan diyagramın simülasyonun yapılabileceği moddur. Simülasyon; PLC cihaz bağlantısı olmadan tasarlanan diyagramınızın benzetimini yapmanıza olanak sağlayacaktır. Sanal giriş-çıkışlar sayesinde diyagramınızın tepkilerini inceleyebilirsiniz.

61 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.5.3. ONLINE İZLEME Tasarlanan diyagramın cihaz verileri tabanlı anlık izlemesinin yapılabileceği moddur. Online izleme seçeneğini kullanabilmeniz için PLC cihazınızın bilgisayarınıza bağlı olması gerekmektedir. Yüksek seviyeli giriş ve çıkışlar 1 ile ifade edilmekte, düşük seviyeli giriş ve çıkışlar 0 ile gösterilmektedir. Yazmaç değerleri blok üzerindeki bilgilendirme metinlerinden izlenebilmektedir.

62 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.6. Programlama İşlevleri Temel İşlevler Giriş Çıkış İşlevleri Analog İşlevler Zamanlayıcılar Word İşlevler Long İşlevler Sayaç İşlevleri GSM İşlevleri Alarm ve Loglama İşlevleri Yazmaç İşlevleri Modbus İşlevler Modbus Yazmaç İşlevleri Bayrak İşlevleri Bit Birleştirme Kontrolör İşlevleri HVAC İşlevleri Sistem İşlevleri Multiplexer İşlevleri Paket Blok

63 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.6.1. KENAR (EDGE) I1 >>Referans girişidir. Boş bırakılamaz. Giriş 2 Y/D >>Yükselen ya da düşen kenar seçim girişidir. Giriş 3 B/T >>Bir döngü ya da tam döngü girişidir. Giriş 4 Sıf >>Blok değerini sıfırlar Çıkış O1 >>Edge bloğunun çıkışıdır. Edge kapısı kenar tetikleme işlemleri için kullanılır. Yükselen veya düşen kenarı algılama, buna göre çıkışına clock darbesi veya sürekli high verme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır. 4 adet girişi bulunmaktadır. I1 girişi input girişidir. Bu giriş boş bırakılamaz. Y/D girişi ve B/T girişi sinyal kenarını ve çevrim tipini temsil etmektedir. Bu girişler boş bırakılıp, blok özelliklerinden de ayarlanacağı gibi high veya düşük seviyeli sinyal, 0 veya 1 vererek de çalıştırılabilir. Y/D girişine 0 veya düşük seviyeli sinyal verilmesi durumunda D (düşen) sinyal kenarına, 1 veya high verilmesi durumunda Y (yükselen) sinyal kenarına karşılık gelmektedir. B/T için 0 veya düşük seviyeli sinyal verilmesi durumunda T (tam döngü) çevrim tipine, 1 veya high verilmesi durumunda ise B (bir döngü) çevrim tipi seçimi anlamına gelmektedir. 4.6.2. DEĞİL (NOT) Giriş I1 >> Değil Kapısı girişidir Çıkış O1 >> not bloğunun çıkışıdır. Değil kapısı tersleme işlemlerinde kullanılır. Girişine gelen sinyali tersine çevirir. Girişine gelen sinyal 1 veya high ise low ( 0 ) yapar, gelen sinyal 0 veya low ise high ( 1 ) yapar.

64 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.6.3. VEYA (OR) Lojik VEYA işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 2 Lojik VEYA işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 3 Lojik VEYA işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 4 Lojik VEYA işlemi uygulanacak giriştir. Çıkış 1 Lojik VEYA işleminin çıkışıdır. Giriş değerlerine lojik VEYA (OR) işlemi uygulanır. OR bloğunda kullanılacak giriş sayısına göre oluşturulan doğruluk tabloları aşağıdaki gibidir. 4.6.4. VEYADEĞİL (NOR) I1 VEYA DEĞİL kapısı girişidir. I2 VEYA DEĞİL kapısı girişidir. I3 VEYA DEĞİL kapısı girişidir. I4 VEYA DEĞİL kapısı girişidir. O1 VEYA DEĞİL kapısı çıkışıdır.

65 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.6.5. VEDEĞİL (NAND) Lojik VE DEĞİL işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 2 Lojik VE DEĞİL işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 3 Lojik VE DEĞİL işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 4 Lojik VE DEĞİL işlemi uygulanacak giriştir. Çıkış 1 Lojik VE DEĞİL işleminin çıkışıdır. Giriş değerlerine lojik VE DEĞİL (NAND) işlemi uygulanır. NAND kapısı AND kapısının çıkışına Not kapısının eklenmesi ile oluşmuş bir logic kapıdır. NAND kapı tipinde yalnızca bütün girişlerden gelen bilgi high veya 1 olduğu durumda çıkışına low ( 0 ) aktarır. Diğer durumlarda çıkışına daima high ( 1 ) aktarır. En az iki girişi kullanılmalıdır. Herhangi iki giriş kullanıldığında diğer girişler boş bırakılabilir. 4.6.6. VE (AND) Lojik VE işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 2 Lojik VE işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 3 Lojik VE işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 4 Lojik VE işlemi uygulanacak giriştir. Çıkış 1 Lojik VE işleminin çıkışıdır. Giriş değerlerine lojik VE (AND) işlemi uygulanır. VE (AND) işlemi bloğunda en az iki giriş kullanılmalıdır AND bloğunda kullanılacak giriş sayısına göre oluşturulan doğruluk tabloları aşağıdaki gibidir.

66 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.6.7. ÖZEL VEYA (XOR) Lojik XOR işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 2 Lojik XOR işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 3 Lojik XOR işlemi uygulanacak giriştir. Giriş 4 Lojik XOR işlemi uygulanacak giriştir. Çıkış 1 Lojik XOR işleminin çıkışıdır. Giriş değerlerine lojik mantıksal özel veya (xor) işlemi uygulanır. XOR kapısı, iki girişten herhangi birisinin high diğerinin low olduğu durumda çalışır. İkisi de high ( 1 ) veya ikisi de low ( 0 ) olduğu durumda çıkışına low ( 0 ) verir. XOR kapısı için en az iki giriş kullanılmalıdır. Blokta herhangi iki giriş kullanıldıktan sonra diğer girişler boş bırakılabilir. 4.6.8. YÜKSEK SEVİYELİ SİNYAL (HIGH) Lojik high sinyal çıkışıdır. High kapısı yüksek seviyeli sinyal (lojik 1) kullanılması gereken durumlarda kullanılır. Çıkışına daima high ( lojik 1 ) verir.

67 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.6.9. DÜŞÜK SEVİYELİ SİNYAL (LOW) Lojik low sinyal çıkışıdır. low kapısı düşük seviyeli sinyal (lojik 0) kullanılması gereken durumlarda kullanılır. Çıkışına daima low ( lojik 0 ) verir. 4.6.10. DARBE RÖLESİ Trg >> Tetikleme Girişi Giriş 2 Set >> Yüksek seviyeli sinyal Giriş 3 Res >> Düşük seviyeli sinyal Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Darbe rölesi aç-kapa, set ve reset gibi işlemler için kullanılır. Lojik çıkış veren bir kapıdır. Set girişi röle çıkışını yüksek seviyeli (high) konumuna ayarlar. Reset girişi röle çıkışını düşük seviyeli (low) konumuna ayarlar Trg girişi ise bloğun mevcut durumunun değilini alır. Örneğin; darbe rölesi düşük seviyeli sinyal çıkışı konumundaysa yüksek, yüksek seviyeli sinyal çıkışı üretirken düşük konumuna geçecektir.

68 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.6.11. KAYDIRMA In >> Kaydırılacak word değer girişi Giriş 2 Loa >> Değer yükle Giriş 3 Dir >> Yön Giriş 4 Clk >> Kaydırma başlat Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Shift bloğu, bir değerin sağa veya sola shift edilmesi durumlarında kullanılır. Shift bloğu shift etmek, bir bit sağa veya sola kaydırma yani 2 ile çarpma veya 2 ye bölme anlamına gelir. In girişi, shift edilecek değerin girişidir. Word, long veya analog yazmaç bağlanılabilir. Analog yazmaca rasyonel (ondalıklı) değer girildiğinde tamsayı olarak kaydırma işlemi yapılır. Loa girişi "load" yani yükleme yapılacak olan değerin blok içine alınması için kullanılır. Dir girişi "direction" girişidir. Bu girişe yüksek seviyeli sinal uygulandığı zaman sola, düşük seviyeli sinyal uygulandığı zaman sağa kaydırma işlemi yapılır. Clk girişi ise hangi sıklıkta shift edileceği girişidir. Her yükselen kenarda kaydırma işlemi gerçekleşir. O1 ucu çıkış ucudur. Kaydırma işlemi uygulanan değer çıkışa aktarılır. Shift bloğunun çalışma mantığı, "in" girişinde bulunan yazmaç verisi "Loa" girişine yüksek seviyeli sinyal uygulandığında kaydırılacak veri blok içerisine alınacaktır. "Clk" girişine yüksek seviyeli sinyal uygulandığında "dir" yön durumuna göre kaydırma işlemi yapılacaktır. Shift işlemi devam ederken tekrar load girişine bilgi gelirse shift işlemi 1 den tekrar başlar. Load girişine bilgi geldiği sürece yalnızca bir kez shift edilir.

69 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.7. Giriş Çıkış İşlevleri 4.7.1. DİJİTAL GİRİŞ Dijital Giriş temsil eden blok çıkışı Digital giriş işlemlerinde Digital girişi temsilen kullanılır. Digital giriş bir buton veya 0-1 mantığı ile çalışan bir sinyal şekli olabilir. Buna optik sensörler, switchler gibi 0-1 şeklinde çalışan elemanlar örnek verilebilir. 4.7.2. DİJİTAL ÇIKIŞ Dijital Çıkış temsil eden blok girişidir Çıkış 1 Dijital Çıkış temsil eden blok çıkışı Digital çıkışı temsilen kullanılır. Çıkışına 0-1 mantığı ile çıkış verir. Digital çıkış beslemesi ne kadarsa o kadar genlikli sinyali 1 olarak kabul eder ve çıkışa aktarır. Digital çıkışın anlık değeri okunmak istendiği durumlarda kullanılır. 4.7.3. ANALOG GİRİŞ Analog Giriş temsil eden blok çıkışı Analog sinyal kullanılmak istenen durumlarda giren sinyali temsilen kullanılır 0-10 V veya 0-20 ma olarak ayarlanabilir ve bu aralıkta gelen değişken sinyallerin okunması ve kullanılması için kullanılan bloktur.

70 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Analog çıkışın gerilim ya da akım çıkışı olması sipariş sırasında belirtilen istere göredir. 4.7.4. ANALOG ÇIKIŞ Analog Çıkış temsil eden blok girişidir Çıkış 1 Analog Çıkış temsil eden blok çıkışı 4.7.5. RÖLE ÇIKIŞI Gelen sinyale göre röleyi açıp kapatır. Çıkış 1 Röle ile okunan değer başka blokta kullanılmak istendiği durumda kullanılır. Röle çıkış bloğu, röleyi aç-kapat işlemlerinde kullanılır. Röle çıkış bloğuna sinyal gelmediği durumlarda röle çıkış bloğu açık yani 0 konumundadır. Röleye sinyal geldiği anda röle tetiklenir ve röle kapanır. Rölenin çıkışına istenilen bir devre takılabilir. Burada röle anahtar işlevi görmüş olur. 4.7.6. RTD GİRİŞİ Çıkış 1 Kullanılan RTD sensörünün diagramdaki çıkışıdır. RTD girişi, sıcaklık sensörü girişidir. Sıcaklık santigrad derece olarak okunur ve işleme katılabilir.

71 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Sıcaklık girişleri tercihe göre PT100, PT1000 veya NTC olabilmektedir. Okunan sıcaklık değeri analog değerdir. Bu değer PID denetleyici, analog işlem, analog karşılaştırıcı gibi pek çok işlemde işleme katılabilir. 4.7.7. PWM ÇIKIŞI Str -> Start / Stop girişidir. Boş bırakılamaz. Giriş 2 Fre -> Frekans girişidir. Giriş 3 Dut -> Duty girişidir. PWM ( pulse Width Modulation ) blok, üzerine gelen duty değerine göre frekansın yüzde kaçında high yüzde kaçında low olması gerektiğini belirten bloktur. Bloğun "Srt. Girişi" Start/stop anlamına gelmektedir. Yüksek seviyeli (high) olduğu durumlarda blok çalışır. Bloğun " Fre. Girişi " dışarıdan frekansı değiştirilmek istendiği durumlarda kullanılır. Bu giriş boş bırakılarak blok seçeneklerinden de ayarlanabilir. Bloğun "Dut. Girişi" Duty bloğun seçeneklerinden ayarlanacağı gibi dışarıdan da müdahale edilip ayarlanabilir. Bu giriş de boş bırakılabilir. MP200 ve MP201'de dijital çıkış 0, dijital çıkış 1, dijital çıkış 2 ve dijital çıkış 3 PWM çıkışı olarak kullanılmaktadır.

72 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.7.8. HIZLI SAYICI Sıf -> Blok değeri sıfırla Giriş 2 T -> Periyot zamanlama parametresi Çıkış 1 Tick Count -> Periyot içindeki sinyal sayısı Çıkış 2 Tick H -> Yüksek değerlikli yazmaç Çıkış 3 Tick L -> Düşük değerlikli yazmaç "Sıf" girişine yüksek seviyeli sinyal geldiğinde sayaç değerleri sıfırlanacaktır. "T" değeri; ne kadarlık bir zaman dilimi içindeki gelen sinyal sayısının sayılacağanı ayarlamaktadır. Milisaniye cinsinden değer girilmektedir. Örneğin 10 girildiğinde tick count çıkışında her 10ms içinde gelen siyal sayısı görülecektir. Veya 1000 değerinde 1000ms=1sn olduğu için tick count çıkışında Hertz cinsinden değer görülecektir. Tick Count çıkışında belirlenen T değeri kadar periyot içinde kaç adet sinyal saydığı verisini içermektedir. Hızlı sayaç belirtilen T değeri kadar çalışmadıysa Tick Count değeri 0 olacaktır. Online izlemede hızlı sayıcı üzerinde olan yazı kutucuğunda Tick count değeri bulunmaktadır. Tick L çıkışında sayaç verisinin düşük değerlikli bölümüdür. Tick H çıkışı sayaç verisinin yüksek değerlikli bölümüdür. Örneğin; Tick L verisi 65536'ya ulaşınca Tick H'yi 1 artıracak ve Tick L sıfırlanacaktır. 65536 defa bu işlem döngüsel olarak tekrarlanacaktır. Toplam sayaç değerini hesaplanması için 65535 ile Tick H verisi çarpılıp Tick L ile toplanmalıdır. Hızlı sayıcılar 65535*65535 = 4294836225 adet sayma işlemi yapabilmektedir. MP200 PLC ailesinde Din2->Hızlı Sayıcı 0 // Din3->Hızlı Sayıcı 1 MP201 PLC ailesinde ise Din12->Hızlı Sayıcı 0 // Din13->Hızlı Sayıcı 1 olarak işlev görmektedir.

73 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.8. Analog İşlevler 4.8.1. ANALOG KALİBRATÖR I1 >> Kullanılacak olan analog değerin girişidir. Giriş 2 Trg >> Tetikleme girişidir, boş bırakılabilir. Çıkış 1 01 >> Kalibre edilmiş Analog girişin çıkışıdır. Analog kalibratör bloğu, analog bir değerin Y = mx + c şeklinde bir işleme tabi tutulması anlamına gelmektedir m ve c değerleri bloğun seçeneklerinden ayarlanan bir değerdir. X değeri bloğun giriş değeridir ve Y değeri ise bu işlemin çıkış değeridir. 4.8.2. ANALOG KARŞILAŞTIRICI ina >> Karşılaştırılacak değer girişidir. Giriş 2 inb >> Analog Karşılaştırıcı alt eşik değeri girişidir. Giriş 3 inc >> Analog Karşılaştırıcı üst eşik değeri girişidir. Giriş 4 Enb >> Analog Karşılaştırıcı Enable girişidir. Çıkış 1 01 >> Analog Karşılaştırıcı çıkışıdır Analog karşılaştırıcı blok, analog değerlerin birbirleri ile karşılaştırılması işleminde kullanılır. Çıkışına binary (0 ya da 1) değer aktarır. İstenilen karşılaştırma işlemi doğru ise çıkışına 1, yanlış ise 0 değerini aktarır.

74 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC InA karşılaştırılacak olan analog giriş değeridir. InB karşılaştırmada alt eşik değeridir. Büyük, küçük ve eşittir seçenekleri seçildiğinde yalnızca InB girilmelidir. Arasında ve dışında seçenekleri için alt eşik değeri InB girişidir. InC girişi üst eşik değeridir. Arasında veya dışında seçenekleri kullanıldığı zaman üst eşik değerini belirler. Enb girişi enable girişidir. Bloğun aktif olması için yüksek seviyeli sinyal (high) verilmesi gerekmektedir. InB ve InC değerleri boş bırakılıp blok seçeneklerinden de değer girilebilir. 4.8.3. ANALOG İŞLEM ina >> 1. analog veri girişi. Giriş 2 inb >> 1. analog veri girişi. Giriş 3 Trg >> Trg girişi Çıkış 1 O1 >> Blok çıkışı Analog işlem bloğu ile analog değerlerde matematiksel işlemler yapılabilir. Yapılan işlem sonucunda ise çıkışa tekrar analog değer olarak sonuç yazdırılır. Analog işlem bloğu ile yapılabilir işlemler şunlardır: toplama(+), çıkarma(-), çarpma(*), bölme(/), mutlak değer x, karekök, SIN, COS, TAN, ASIN, ACOS, ATAN, ATAN2, TAŞI. Analog işlem bloğunda seçilen işlemin sembolu bloğun üzerinde görülmektedir. Analog işlem bloğunda toplama(+), çıkarma(-), çarpma(*) ve bölme(/) işlemleri için iki sayı gerektiğinden InA ve InB girişi kullanılır. InB giriş iboş bırakıldığı durumlarda bloğun içinden InB değeri seçilmelidir. Mutlak değer x, karekök, SIN, COS, TAN, ASIN, ACOS, ATAN, ATAN2 işlemleri için InA girişi referans alınmaktadır. InB girişi bu seçenekler seçildiğinde kullanılmamaktadır. TAŞI işlemi için ise sadece InB girişi kullanılmaktadır. Bloğun içerisinden InB girişi ayarlanmaktadır. Bu seçenek ile InB girişine yazılan değer, hangi blok numarasının değeri kullanılmak isteniyorsa onun değeridir. Buraya girilen değer ile analog işlem bloğu, blok numarası yazılı olan bloğun çıkışı gibi çıkış verir. Yazılan değerdeki bloğun kopyası işlevi görür.

75 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Analog işlem bloğunda trigonometrik işlemler yapılırken blok girişi radyan olarak algılar. Ayarlanan bu değer eğer derece ise 0.0174532925 değeri ile çarpılıp çıkışa işlem bloğunun girişine bu şekilde verilmelidir. Ters trigonometrik işlem yapılırken ise, çıkışı radyan olarak vereceğinden dereceye çevirmek için işlem bloğunun çıkışı 0.0174532925 değerine bölünür ve derece olarak karşılığı bulunur. 4.8.4. HİSTERESİS In >> Histeresis bloğu girişidir. Boş bırakılamaz Giriş 2 EHi >> Eşik artan girişidir. Giriş 3 Elo >> Eşik azalan girişidir. Giriş 4 Trg >> Trg girişi Çıkış O1 >> Histeresis bloğu çıkışıdır. Lojik çıkış vermektedir. Histeresis blok, belirli bir aralık oluşturma imkanı verir.yani belirlenen bir değerin üzerine çıkınca blok aktif olur, geri dönüşte tekrar belirlenen bir değerin altına indiği zaman pasif olur. In girişi, referans alınacak ve Histeresis işlemine katılacak olan giriştir. Boş bırakılamaz. EHi girişi azalan eşik girişidir. Yani geri dönüşte hangi noktaya kadar high kalacağını belirler. ELo girişi, artan eşik girişidir. Bu noktaya kadar değer low durumda olacaktır. Girilen değerin üzerine çıktığı zaman high duruma geçecektir. EHi ve ELo girişleri boş bırakılıp blok seçeneklerinden de ayarlanabilir. Trg girişi tetikleme girişidir, boş bırakılabilir. Trig aktifken çalış seçeneği seçildiği durumlarda trg girişine tetikleme vermek için ikili çıkışı olan blok bağlanmalıdır.

76 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.8.5. ANALOG RAMPA Str >> Başlat/Durdur Giriş 2 Sıf >> Değeri sıfırla Çıkış O1 >> Analog Rampa bloğu çıkışıdır. Analog rampa bloğu ile belirlenen değerler arasında sabit ivmeli değer değişimi yapmaya yaramaktadır Çıkışından analog değer alınır. Bloğun seçeneklerinde bulunan başlangıç değeri bitiş değeri ve ulaşma süresi girilerek ayarları yapılır. Bloğun "Str" girişi ile blok başlat/durdur işlemi yapılmaktadır. İkili giriş bağlantısı yapılır. Bloğun "Sıf" girişi ile blok değeri sıfırlama işlemi yapılmaktadır.ikili giriş bağlantısı yapılır. Belirlenen aralıkların belirlenen saniyeye göre ivme değeri otomatik ayarlanır ve skalandırmasını kendi içinde otomatik olarak yapar. 4.8.6. ANALOG YAZMAÇ InA >> Analog değer giriş bağlantısı Giriş 2 Lat >> Yazmayı aktifleştir Çıkış O1 >> Analog çıkış Analog yazmaç bloğu register bloğu olarak kullanılır. İçine float değer girebilirsiniz. Buna göre çıkış verir. TCP veya RTU bağlantı ile içerisine değer atanabilir. Başka bir bloğun çıkışı bu register bloğuna kaydedilebilir.

77 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Analog yazmaç değerine dışarıdan bir değer girilecekse yazmaç bloğunun girişleri kullanılır. InA girişine yazmaca yazılacak bloğun çıkışı bağlanır. Lat girişine ise ikili çıkış bağlanır. Analog yazmaçlara 0'dan farklı değer yazıldığında çıkışına yüksek seviyeli sinyal uygulanır. 4.8.7. ANALOG MUX I1 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 2 I2 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 3 I3 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 4 I4 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 5 S1 >> Analog Mux Bloğun Çıkış Seçme Girişi Giriş 6 S2 >> Analog Mux Bloğun Çıkış Seçme Girişi Çıkış O1 >> Analog Mux Bloğu Çıkışı Okunan Analog değerleri istenen çıkışa aktarma işleminde kullanılır. Burada anahtarlama yapılarak farklı durumlarda farklı analog değerleri çıkışa aktarmaya olanak sağlar. Girişlerine dışarıdan değer girilebildiği gibi içine de değer girilebilir.

78 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.9. Zamanlayıcılar 4.9.1. ÇEKMEDE GECİKME Trg >> Tetikleme Girişi Giriş 2 T >> Zamanlama Parametresi Girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Trg Girişine sinyal geldikten sonra belirlenen süre boyunca sinyal vermeyip, belirlenen süreye geldiğinde çıkışına yüksek seviyeli(high) çıkış veren bir bloktur. T değeri 0-65535 arası bir sayıdır. T değeri girişi kullanıldığında Trg girişinin en az T değeri kadar 1 olması durumunda T süresi sonunda çıkış yüksek seviyeli çıkış (high) olur. T değerini blok içindeki pencerede de yazabilirsiniz. T girişine word, analog veya long yazmaç bağlanabilmektedir. 4.9.2. ÇEKMEDE KALICI GECİKME Trg >> Tetikleme Girişi Giriş 2 Rst >> Reset Girişi Giriş 2 T >> Zamanlama Parametresi Girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Belirli bir süre sonunda çıkışın sürekli olarak lojik 1 de olmasını gereken uygulamalarda kullanılır.

79 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC T değeri girişi kullanıldığında Trg girişinin en az T değeri kadar 1 olması durumunda T süresi sonunda çıkış yüksek seviyeli çıkış (high) olur. Çıkışın kalıcı olarak high olmasını sonlandırmak için Reset girişine yüksek seviyeli sinyal (high) gönderilir. T değerini blok içindeki pencerede de yazabilirsiniz. T girişine word, analog veya long yazmaç bağlanabilmektedir. 4.9.3. ÇEKMEDE DÜŞMEDE GECİKME Trg >> Tetikleme Girişi Giriş 2 th >> Çekmede gecikme süresi girişidir. Giriş 3 tl >> Düşmede gecikme süresi girişidir. Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Çekmede ve düşmede gecikme gerektiren uygulamalarda kullanılır. TH değeri 0-65535 arası bir sayıdır. Trg girişindeki durum en az TH süresi boyunca yüksek seviyeli (high) ise, çıkış bu sürenin geçmesi üzerine yüksek seviyeli çıkış üretir. Trg girişindeki durum bu süre geçmeden önce düşük seviyeli konuma geçerse (low) TH süresi sıfırlanır. TL süresi, Trg girişindeki sinyalin yüksek seviyeli halden düşük seviyeli hale geçmesiyle tetiklenir. Durumu grafikte inceleyebilirsiniz. T girişine word, analog veya "long" yazmaç bağlanabilmektedir.

80 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.9.4. DÜŞMEDE GECİKME Trg >> Tetikleme Girişi Giriş 2 T >> Zamanlama Parametresi Girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Yüksek seviyeli sinyalin (high), düşük seviyeli (low) konuma geçtiğinde çıkışının hemen düşük seviyeli konuma geçmesi istenmiyorsa, bir süre daha yüksek seviyede kalması istendiği durumlarda kullanılır. Durumu grafikten inceleyebilirsiniz. T girişine word, analog veya long yazmaç bağlanabilmektedir. 4.9.5. SİMETRİK DARBE ÜRETECİ Enb >> Aktifleştirme Girişi Giriş 2 T >> Zamanlama Parametresi Girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Belirlenen süre içinde kare dalga oluşturan bloktur. Belirlenen değer T değeridir. Periyot ise 2T dir. T değeri blok seçeneklerinden girilebildiği gibi istenildiği durumda dışarıdan da girilebilir. T girişine dışarıdan değer girildiği durumda, blok seçeneklerinden zamanlamanın birimi seçilir. T girişine word, analog veya long yazmaç bağlanabilmektedir.

81 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.9.6. ZAMAN AYARLI ÇIKIŞ RÖLESİ Trg >> Tetikleme Girişi Giriş 2 T >> Zamanlama Parametresi Girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Trg girişi set olunca T değeri kadar çıkış yüksek seviyeli konuma geçer. T değerini geçince Trg girişi yüksek seviyeli olsa da çıkış düşük seviyeli sinyal üretir. T girişi kullanılmadığında girilen ilk değer değerine göre çalışır. T girişine word, long veya analog yazmaçlarla veri girişi yapılabilir. 4.9.7. HAFTALIK ZAMANLAYICI Gün >> Gün Seçimi Giriş 2 A.Z.>> Açma Saati Giriş 3 K.Z.>> Kapama Saati Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Haftanın seçilen gün ve saatlerinde alarm çıkışı olarak kullanılır. Gün değeri dışarıdan girilmek istenen durumlarda her günü bir bit temsil etmektedir. LSB biti pazartesi gününü, MSB biti Pazar gününü ifade etmektedir. Yani pazartesi için 1 değeri girilir. Salı için 2, Çarşamba için 4, Perşembe için 8, Cuma için 16, cumartesi için 32, Pazar için 64 değeri girilmelidir. Birden fazla gün seçilmek istendiği durumlarda günlere karşılık gelen değerler toplanarak yazılır. Mesela pazartesi, çarşamba, Cuma günü için 1+4+16=21 değeri girilmelidir.

82 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC A.Z. ve K.Z. değerleri dışarıdan girilmek istendiği durumlarda, zamanlar dakika aralığında çalıştığı için dakika değeri arada herhangi bir noktalama işareti olmadan girilir. Örneğin 16:30:00 değeri için 1630 yazılmalıdır. 01:17:56 için 117 değeri girilmelidir Haftalık zamanlayıcı değeri dakika çözünürlüğünde çalıştığı için, istenilen saat diliminde + 30 sn aralığında işlem gerçekleşmektedir. 4.9.8. YILLIK ZAMANLAYICI Gün >> Gün Seçimi Giriş 2 A.Z.>> Açma Saati Giriş 3 K.Z.>> Kapama Saati Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Yıllın belirlenen ayının belirlenen günlerinde çıkış üretmesi için kullanılır. Girilen açma ve kapama tarihleri arasında alarm çıkışı olarak yüksek seviyeli sinyal (high) üretir. 4.9.9. GERÇEK ZAMAN ÜRETECİ Çıkış Out >> Pulse üreten çıkış Gerçek zamanlı çıkış alınmak istendiği durumlarda kullanılır. Çıkışında anlık bir pulse üretir. Blok seçeneklerinden farklı süreler seçilebilir.

83 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.9.10. ASTROZAMANLAYICI Enl >> Enlem değeri girişi Giriş 2 Boy >> Boylam değeri girişi Giriş 3 Ofs >> Ofset değeri girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Enlem, boylam ve ofset değeri girilerek güneşin doğma ve batma saatlerine göre çalışması gerçekleşir. Gündüz süresince yüksek seviyeli sinyal (high) çıkışı verir, güneş battığı saatte düşük seviyeli sinyal (low) çıkışını verir. Ofset değeri saniye olarak girilir. GMT saatine göre + veya olarak değer girilir. Enl. Boy ve Ofs giriş değerleri bloğun içinden de girilebilir. Mikrodiagram konsol sekmesinden portu açarak cihazın hesapladığı güneş doğuş ve batış saatlerini görebilirsiniz. Bunun için AT+Reset komutuna 1 yazara Yaz komutu gönderildiğinde cihaz kapanıp yeniden açıldığında güneş doğuş-batış saatlerini verecektir. 4.9.11. PULSE TRAIN ÇIKIŞI Baş >> PTO başlat Giriş 2 En >> PTO aktifleştir Giriş 3 Cyc >> İki yükselen kenar arası zaman Giriş 4 Dön >> Döngü Delta Giriş 5 Say >> Sinyal sayısı Çıkış Art >> Sinyal çıkışı

84 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Sinyalin periyodunun, ivmelenmesinin ve adedinin belirlenebildiği çıkıştır. PTO bloğunun En girişi yüksek konumundayken Bas girişinden tetikleme geldiğinde blok çalışmaya başlayacaktır. Belirlenen Cyc zaman değeri kadar iki yükselen kenar arası mesafe belirlenir. İvmelenmeli sinyal kullanımı gerekiyorsa Dön seçeneğine girilecek değerle pozitif ya da negatif ivmeli sinyal elde edilebilir. İvmeli döngü delta kullanımlarında çözünürlüğe dikkat edilmesi gerekmektedir. Say girişinde kaç periyotluk sinyal üretileceği belirlenir. PTO bloğunun çıkışı dijital çıkış 0, 1, 2 veya 3 e verilmesi gerekmektedir. Bir dijital çıkış birden fazla PTO bloğuyla kontrol edilebilir. Dijital çıkışın kontrol edildiği PTO lardan herhangi biri pasif konumuna geçerse o kanala ait tüm PTO lar pasif konumuna geçecektir. PTO kullanılabilen cihazlarda 0, 1, 2, ve 3 üncü dijital çıkışlar PTO haricinden başka amaçlarla kullanılamaz. Bu kanallardan sadece sinyal gönderimi yapılmaktadır. PTO bloğu çalışmaya başladıktan sonra belirtilen sinyal sayısını tamamladığında "Art" çıkışı yüksek seviyeli sinyal çıkışı üretecek ve yüksek seviyeli sinyal olarak konumunu koruyacaktır. Bloğun "en" veya "bas" girişinden sinyal kesilse de "Art" çıkışı yüksek seviyeli sinyal olarak kalacaktır. PTO tekrar işlevini tamamladığında "art" çıkışı 1-0-1 konumuna geçecektir. Birden fazla PTO işlev tamamlama algılamak için "art" çıkışına kenar kapısı ekleyip "yükselen kenar algıla" seçeneğini kullanabilirsiniz. 4.10. Word İşlevler 4.10.1. WORD YAZMAÇ I1 >> Kaydedilecek word değer girişi Giriş 2 Lat >> Değeri yaz girişi Çıkış O1 >> Yazmaç çıkışı 16 bit bir tam sayı kullanılmak istendiği durumlarda veya modbus üzerinden erişip bir değer girilmek istendiği durumlarda kullanılır. Çıkışına 16 bit integer sayı olarak çıkış verir.

85 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Çıkışı aynı zamanda ikili çıkış (lojik) olarak da çalışabilmektedir. Değeri 0 iken düşük seviyeli sinyal (low), 1 ve üzeri değerlerde yüksek seviyeli sinyal (high) üretir. Başka bir değer bu bloğa yazdırılmak istendiği durumlarda ise bloğun I1 girişine bağlanır ve ikili çıkış elde edilebilen herhangi bir blokla Lat girişine yüksek seviyeli sinyal uygulandığında blok içine yazma gerçekleşecektir. 4.10.2. WORD KARŞILAŞTIRICI InA >> 1. word girişi Giriş 2 InB >> 2. word girişi Giriş 3 InC >> 3. word girişi Giriş 4 Enb >> Blok aktifleştirme Çıkış O1 >> Yazmaç çıkışı Word olarak karşılaştırma yapılacak uygulamalarda kullanılır. Word değerleri karşılaştırır ve ikili sinyal(high-low) çıkış verir. Giriş değerleri blok seçeneklerinden belirlenebildiği gibi word olarak başka bir blok ile değer de girilebilir. Word Karşılaştırıcı bloğu ile arasında, büyük, küçük, dışında, eşittir işlemleri yapılabilir. Eşittir, büyüktür ve küçüktür işlemi için; ina ve inb girişleri kullanılmalıdır. Arasında ve dışında işlemleri için; ina değeri inb ve inc için değerlendirilecektir.

86 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.10.4. WORD İŞLEM InA >> 1. word girişi Giriş 2 InB >> 2. word girişi Giriş 3 Trg >> Blok tetikleme girişi Çıkış O1 >> Yazmaç çıkışı Word işlem yapılacak uygulamalarda kullanılır. InA girişine başka bir bloktan word değer gelmelidir. Giriş üstüne yaz seçeneği işaretli ise de sonuç ina girişi üzerine yazılacaktır. Word işlem bloğunda toplama, çıkarma, çarpma, bölme, OR, XOR, leftshift, rightshift, checkbit, mutlak değer, bit karşılaştır, mod, bit yerleştir ve MV (move) işlem seçenekleri bulunmaktadır. Trg. Girişi, tetikleme girişidir. Boş bırakılabilir. Bloğun içerisinde Trg girişi aktifken çalış kutucuğu seçilirse, trg. Girişine her pulse geldiğinde yükselen kenarda değeri okur, pulse gelmediği veya sürekli high geldiği sürece son değerinde sabit kalır. Sola kaydır işleminde ina girişindeki yazmaç verisini inb değeri kadar sağa kaydırma işlemi yapmaktadır Sağa kaydır ina girişindeki yazmaç verisini inb değeri kadar sağa kaydırma işlemi yapmaktadır. Bit karşılaştır; ina değerinin inb. bitinin mantıksal değerini kontrol eder. Örneğin ina girişinde 3 değeri yazılı ve inb girişinde 1 değeri yazılı ise blok değer sonucu 1 dönecektir. Çünkü 3 sayısının ikilik tabandaki değeri 11 dir.bu değerin 1. bit değeri 1 olduğu için blok 1 değerini vererek yüksek konumuna geçecektir. Taşı; inb de yazılı olan blok numarası yazmaç değerini ina girişinde olan yazmaca taşıma işlemi yapmaktadır. Taşıma işlemi yapıldığında taşınan yani inb ile belirlenen yazmaçtaki veri silinmemektedir. Örneğin inb değerine 1056 yazılırsa 1056 blok numaralı adresteki yazmaç verisi ina girişine bağlı olan yazmaca taşınacaktır. Taşı işlemini bloklara alarm tanımlama içinde kullanabilirsiniz. Word işlemde "Taşı" komutunu seçtikten sonra "inb" yazmacına 30000 değerini yazınız. Word işlem bloğunun "ttk" girişi aktifleştiğinde "ina" verisini TCP/IP'den alarm olarak gönderecektir. Örnek alarm verisi "! Alarm! : Blok No: 1057, Blok Value: 4357"

87 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.11. Long İşlevler 4.11.1. LONG YAZMACI In >> Kaydedilecek word değer girişi Giriş 2 Lat >> Değeri yaz girişi Çıkış O1 >> Yazmaç çıkışı 32 bit bir tam sayı kullanılmak istendiği durumlarda veya modbus üzerinden erişip bir değer girilmek istendiği durumlarda kullanılır. Çıkışına 32 bit integer sayı olarak çıkış verir. Çıkışı aynı zamanda ikili çıkış (lojik) olarak da çalışabilmektedir. Değeri 0 iken düşük seviyeli sinyal (low), 1 ve üzeri değerlerde yüksek seviyeli sinyal (high) üretir. Başka bir değer bu bloğa yazdırılmak istendiği durumlarda ise bloğun I1 girişine bağlanır ve ikili çıkış elde edilebilen herhangi bir blokla Lat girişine yüksek seviyeli sinyal uygulandığında blok içine yazma gerçekleşecektir. 4.11.2. LONG KARŞILAŞTIRICI InA >> 1. LONG girişi Giriş 2 InB >> 2. LONG girişi Giriş 3 InC >> 3. LONG girişi Giriş 4 Enb >> Blok aktifleştirme Çıkış O1 >> Yazmaç çıkışı

88 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Long olarak karşılaştırma yapılacak uygulamalarda kullanılır. LONG değerleri karşılaştırır ve ikili sinyal(high-low) çıkış verir. Giriş değerleri blok seçeneklerinden belirlenebildiği gibi long olarak başka bir blok ile değer de girilebilir. Long Karşılaştırıcı bloğu ile arasında, büyük, küçük, dışında, eşittir işlemleri yapılabilir. Eşittir, büyüktür ve küçüktür işlemi için; ina ve inb girişleri kullanılmalıdır. Arasında ve dışında işlemleri için; ina değeri inb ve inc için değerlendirilecektir. 4.11.3. LONG İŞLEM InA >> 1. Long girişi Giriş 2 InB >> 2. Long girişi Giriş 3 Trg >> Blok tetikleme girişi Çıkış O1 >> Yazmaç çıkışı Long işlem yapılacak uygulamalarda kullanılır. InA girişine başka bir bloktan Long değer gelmelidir. Giriş üstüne yaz seçeneği işaretli ise de sonuç ina girişi üzerine yazılacaktır. Long işlem bloğunda toplama, çıkarma, çarpma, bölme, OR, XOR, leftshift, rightshift, checkbit, mutlak değer, bit karşılaştır, mod, bit yerleştir ve MV (move) işlem seçenekleri bulunmaktadır. Trg. Girişi, tetikleme girişidir. Boş bırakılabilir. Bloğun içerisinde Trg girişi aktifken çalış kutucuğu seçilirse, trg. Girişine her pulse geldiğinde yükselen kenarda değeri okur, pulse gelmediği veya sürekli high geldiği sürece son değerinde sabit kalır. Sola kaydır işleminde ina girişindeki yazmaç verisini inb değeri kadar sağa kaydırma işlemi yapmaktadır Sağa kaydır ina girişindeki yazmaç verisini inb değeri kadar sağa kaydırma işlemi yapmaktadır. Bit karşılaştır; ina değerinin inb. bitinin mantıksal değerini kontrol eder. Örneğin ina girişinde 3 değeri yazılı ve inb girişinde 1 değeri yazılı ise blok değer sonucu 1 dönecektir. Çünkü 3 sayısının ikilik tabandaki değeri 11 dir.bu değerin 1. bit değeri 1 olduğu için blok 1 değerini vererek yüksek konumuna geçecektir. Taşı; inb de yazılı olan blok numarası yazmaç değerini ina girişinde olan yazmaca taşıma işlemi yapmaktadır. Taşıma işlemi yapıldığında taşınan yani inb ile belirlenen yazmaçtaki veri silinmemektedir.

89 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Örneğin inb değerine 1056 yazılırsa 1056 blok numaralı adresteki yazmaç verisi ina girişine bağlı olan yazmaca taşınacaktır. 4.12. Sayaç İşlevleri 4.12.1. YUKARI/AŞAĞI SAYAÇ Trg >> Blok tetikleme girişi Giriş 2 Res >> Blok resetleme girişi Giriş 3 Dir >> Sayaç yönü belirleme ikili girişi Çıkış O1 >> Yazmaç çıkışı Sayma işlemini 0 dan yukarıya doğru birer artırarak veya bir değerden geriye doğru birer azaltmasını gerektiren durumlarda kullanılır. 32 bite değer kadar sayma işlemi yapabilir. Dir yüksek seviyeli sinyal(high) ise artırır, düşük seviyeli sinyal(low) ise azaltır. Trig sinyalinin yükselen kenarında count değerini 1 artırır/azaltır. 4.13. GSM İşlevleri GSM modemli ürünlerde geçerlidir. 4.13.1. SMS GİRİŞİ No >> Mesaj kabul edilecek numara Giriş 2 Msg >> Mesaj içeriği Çıkış 1 Out >> SMS geldiğinde yüksek seviyeli sinyal üretir Çıkış 2 Fla >> Yeni SMS geldiğinde pulse üreten çıkıştır

90 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Cihazın SMS ile kontrolünü gerektiren uygulamalarda kullanılır. String bloklardan almış olduğu verilere göre işlem yapar. Numara ve mesaj girişlerine String bloktan değer gelmelidir. Bloğun seçeneklerinden gelen mesajın hangi stringe kaydedileceği girilmelidir. Bu offset değeri mutlaka String tablodaki boş bir değer seçilmelidir. Sms alma işleminde alınacak SMS de gönderilen mesaj beklenen mesaj ile karşılaştırılır. Eğer beklenen mesaj ile gelen mesaj aynı ise SMS Out çıkışı high duruma geçer. Fla çıkışı her mesaj geldiğinde anlık sinyal çıkışı verecektir. Ayrıca gelen bir sms, String olarak kullanılabilir, karşılaştırmaya konulabilir. Bunun için sms bloğunun yalnızca numara girişine bir String blok bağlanması gerekmektedir. Bloğun seçeneklerinden belirlenen offset değerine gelen sms içeriği yazılır. Bu sayede String register ile bu değer istenildiği şekilde kullanılabilir. Kabul Edilecek Tel no: SMS hangi numaradan gelen SMS i kabul edecekse o numara başında +90 olacak şekilde girilir. Herhangi bir numaradan gelen SMS kabul edilecekse 0 yazılır. Sms giriş bloğunun çıkışından lojik bir değer okunmak istendiği durumda Çözme Yöntemi seçeneği Karakter Dizisini Karşılaştır seçeneği seçilmelidir. Gelen sms içeriği başka bir yerde kullanılacak ise Asvii yi Tamsayı ya seçeneği seçilmelidir. Hat etiketi tanımlandığında; out çıkışı referans alınarak hat tanımı kullanılır. 4.13.2. SMS ÇIKIŞI In >> Gönderilecek word değer girişi Giriş 2 Trg >> Blok Tetikleme girişi Giriş 3 No >> Mesaj gönderilecek numara girişi Giriş 4 Msg >> Gönderilecek mesaj içeriği Cihazın SMS ile geribesleme yapması gerektiren uygulamalarda kullanılır. Tetikleme olduğunda belirlenen numaraya belirlenen mesajı gönderir.

91 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC String bloklardan almış olduğu verilere göre işlem yapar. Numara ve mesaj girişlerine String bloktan değer gelmelidir. Trg girişine yüksek seviyeli (high) sinyal geldiğinde sms gönderme işlemi gerçekleşir. Yükselen kenarda tetiklenmektedir. Mikrodiagramda word, analog, long bloklarda aynı zamanda lojik olarak da çalışabildiği için buraya bu bloklardan da 0 dan farklı bir değer gelmesi, sms göndermek için yeterlidir. No girişine hangi mesaj gönderilecek numara belirtilir. Buraya String bir blok bağlayarak ofset değeri seçilmesi gerekmektedir. Gönderilecek numara string tablodan Türkiye için "+90" ekleyerek +901234567898 gibi girilmelidir. Cihazın en son SMS aldığı numaraya SMS gönderilmesi isteniyorsa No girişine String blok ile < simgesi girilmelidir. Msg girişine ise gönderilmek istenen mesaj içeriği girilir. Bu içeriği de bir String blok ile vermek gerekmektedir. Herhangi bir word ya da analog değer cümle içinde kullanılarak gönderilecekse "msg" girişine bağlanan blokta cümle içinde s yazılarak kullanılabilir. Örneğin; oda sıcaklığı s derecedir. 4.13.3. ARAMA KABUL ET No >> Arama kabul edilecek numara girişi Çıkış 1 DTM >> DTMF kodu çıkışı Çıkış 2 Cal >>Hatta çağrı kontrol çıkışı Arama blokları sayesinde PLC cihazı DTMF kodlar ile kontrol edilmektedir. Bu bloklardan Arama kabul et bloğu gelen çağrıyı belirlenen numaradan gelmişse cevaplamaktadır ve cevaplandıktan sonra telefondan girilen DTMF kodlar cihazda görülmektedir. Arama yapıldığı sürede "call" çıkışı yüksek seviyeli sinyal konumuna geçecektir. No girişine String blok ile arama kabul edilecek numara girilir. Ayrıca bu giriş boş bırakılarak blok seçeneklerinden de numara girilebilir. Girilen numaranın başında +90 bulunmalıdır. Örneğin; +901234567898 Cal çıkışı çağrı olduğu sürece çıkışında yüksek seviyeli sinyal (high) üretmektedir.

92 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Arama kabul edildikten sonra DTMF kod ile işlem yapabilmek için telefondan öncelikle * tuşuna basılır. Girilmek istenen DTMF girilir ve # tuşuna basılır. Burada * ile # arasında girilen değer word olarak DTM çıkışına aktarılır. Örnek Olarak *1234# girildiğinde DTM çıkışından 1234 değeri okunur. Bu değer word olarak istenilen yerde kullanılabilir. Tekrar DTMF Kod aktarılması için aynı işlem tekrarlanır. Yani * tuşu ile DTMF kod girişi başlatılır. # tuşu ile girilen DTMF kod çıkışa yazdırılır. Numara filtrelemesi yapılmadan, herhangi bir numaradan gelen SMS alınmak istenilen durumlarda SMS numara girişine "0" yazılır. 4.13.4. ARAMA YAP No >> Arama yapılacak numara girişi Giriş 2 Ara >> Arama yap Arama yap bloğu ile bir sinyal ile istenilen numaranın araması gerçekleştirilir. Gelen arama kullanıcı tarafından cevaplansa bile DTMF kod gönderilemez. Yalnızca bir alarm durumunda çağrı almış olur. No girişine aranmak istenen telefon numarası String bir blok aktarılır. Bu giriş boş bırakılarak blok seçeneklerinden de telefon numarası belirlenebilir.. Ara girişine yüksek seviyeli sinyal geldiğinde blok aktifleşecek ve belirlenen numara aranacaktır. Girilen numaranın başında +90 bulunmalıdır. Örneğin; +901234567898 4.14. Alarm ve Loglama İşlevleri 4.14.1. LOGLAYICI Trg >> Blok tetikleme ikili girişi Giriş 2 En >> Blok Aktifleştirme ikili girişi Log almak istendiği durumlarda kullanılır. Her pulse geldiği anda log kaydı tutulur.

93 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC "En" girişine ise yüksek seviyeli sinyal uygulandığında blok aktifleşecektir. Log kaydının kullanılması için kayıt tutulmak istenen blokların seçeneklerindeki log kayıt hafızasına ekle seçeneği aktif edilmesi gerekmektedir. Loglayıcının trg girişine simetrik darbe jeneratörü veya herhangi bir ikili sinyal üreten blok bağlanarak loglama tetiklemesi yapılabilir. Loglayıcıdan kayıt hafızasına eklenen blokların değerlerini görebilmek için Modbus TCP üzerinden verilerin alınması gerekmektedir. Bunun için Modbus TCP bağlantısının sürekli kurulu olmasına gerek yoktur. Log kaydı sürekli hafızasına belirlenen sıklıkta değerleri kaydetmektedir. Yalnızca istenildiği durumda cihaza bağlanıp log kayıtları çekilmektedir. Bu sayede kullanımı ve data kullanımı oldukça tasarruflu olmaktadır. MP200 ve üstü serilerde geçerlidir. 4.14.2. SNAPSHOT Trg >> Blok tetikleme ikili girişi Giriş 2 En >> Blok Aktifleştirme ikili girişi Snapshot bloğu kalıcılık durumlarında kullanılmaktadır. Kalıcılığın hangi durumlarda veya hangi zaman aralıklarında yapılmak istendiği bu bloğun trg girişine girilir ve bu durumlarda cihazda programlanan yazmaç blokları kalıcı olarak çalışır. Kalıcılık, cihaz reset aldığında veya elektrik kesintisi olduğunda ilk girilen değerden değil de en son snapshot bloğuna sinyal geldiği andaki değerinden devam etmesi için kullanılır. Hangi blokların kalıcı olacağı ise blok seçeneklerindeki kalıcılık bölmesinden seçilir. Yalnızca kalıcılık seçeneği seçili olanlar işleme alınır, diğer blokların çalışması standart çalışmalarına devam eder.

94 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.15. Yazmaç İşlevleri 4.15.1. WORD TABLO In >> Eklenecek word değer girişi Giriş 2 Clk >> Saat sinyali ikili girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Kullanıcı tarafından tablo tipi ve tablo boyutu aşağıdaki gibi seçilebilir. Burada Circular (döngüsel) veya FIFO seçeneklerinden birisi seçilmelidir. Döngüsel seçenekte en son giren ilk sıraya alınır ve döngüye göre en sonda olan döngüden çıkarılır. Bu şekilde sürekli değerlerin güncel değerleri görülür. Clk girişi ile erişilecek tablo numarası belirlenir. FIFO seçeneğinde ise ilk giren değer ilk çıkar. Örneği 1,2,3,4 değerleri varken 5 girildiğinde 5,2,3,4 şeklinde olacaktır. 6 girildiğinde 5,6,3,4 olacaktır. 7 girilince 5,6,7,4 olacaktır. Buraya girilen değerler word değerlerdir. Word tablo kullanılarak 65535 adet word veriyi tek blokta depolama imkanı sağlamaktadır. 4.15.2. ANALOG TABLO In >> Eklenecek Analog değer girişi Giriş 2 Clk >> Saat sinyali ikili girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Kullanıcı tarafından tablo tipi ve tablo boyutu aşağıdaki gibi seçilebilir. Burada Circular (döngüsel) veya FIFO seçeneklerinden birisi seçilmelidir.

95 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC FIFO seçeneğinde ise ilk giren değer ilk çıkar. Buraya girilen değerler Analog değerlerdir. Döngüsel seçenekte en son giren ilk sıraya alınır ve döngüye göre en sonda olan döngüden çıkarılır. Bu şekilde sürekli değerlerin güncel değerleri görülür. Clk girişi ile erişilecek tablo numarası belirlenir. Analog tablo kullanılarak 65535 adet Analog veriyi tek blokta depolama imkanı sağlamaktadır. 4.15.3. WORD TABLO İŞLEM In >> Eklenecek word değer girişi Giriş 2 Clk >> Saat sinyali ikili girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Word olarak alınan değerlere veriyi al, topla, ortalamasını al, meydanını bul, max ve min değerlerini bul gibi işlemler yapma işlemlerinde kullanılır. Clk girişine her yüksek seviyeli sinyal geldiğinde seçilen işlem tekrarlanır. Ind girişine word tablo bağlanır. 4.15.4. ANALOG TABLO İŞLEM In >> Eklenecek Analog değer girişi Giriş 2 Clk >> Saat sinyali ikili girişi Çıkış O1 >> İkili çıkış üreten blok çıkışı Analog olarak alınan değerlere veriyi al, topla, ortalamasını al, meydanını bul, max ve min değerlerini bul gibi işlemler yapma işlemlerinde kullanılır. Clk girişine her yüksek seviyeli sinyal geldiğinde seçilen işlem tekrarlanır. Ind girişine analog tablo bağlanır.

96 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.15.5. STRING YAZMAÇ Çıkış Out >> String veri çıkışı String yazmaca veri eklemek için string tablo kullanılır. String tablo açılması için durum çubuğunda bulunan string tablo simgesine tıklanır. String tablo açılarak kaç farklı değer kullanılacaksa ( numara, mesaj içeriği gibi) tabloya istenildiği gibi girilebilir. String tabloda her bir satıra en fazla 256 karakter girilebilir. Tabloda değerler girildikten sonra OK basılıp çıkılır. Programlama yapılırken tabloda girilen değerleri bir yerde kullanmak için String yazmacı kullanılır. sms giriş ve çıkış blokları, arama kabul etme ve arama yapma bloklarında, numara girişleri ve mesaj içerikleri String yazmaç ile verilir. String yazmaç bloğunun seçeneklerinden tablodaki hangi değer olması gerektiği seçilir. Cihaza diagram yüklendikten sonra durum çubuğundaki "string tablosunu cihaza gönder" simgesine tıklanarak string tablosu cihaza yüklenmelidir.

97 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.15.6. STRING İŞLEM InA >> 1. string girişi Giriş 2 InB >> 2. string girişi Giriş 3 Trg >> Blok tetikleme girişi Çıkış Out >> String işlem çıkışı String formatlı veriyi dönüştür, birleştir, sonuna ekle, temizle, bul, karşılaştır, string uzunluğu, indeks ve yerine koy işlemleri yapmak için kullanılır. Stringe dönüştür işlevi seçildiğinde ina girişine word ya da long yazmaç bağlanır. InB girişine ise string yazmaç ile "%s" ifadesi eklenmelidir. Word değerlerini stringe veri kaybı olmadan çevrilebilmektedir. Analog değerlerde ondalık kısmı string değere aktarılmaktadır. Örneğin; 12,34 değeri girildiğinde string dönüştürme sonucu 12,34 olacaktır. 4.16. Modbus İşlevler MP200 ve üstü serilerde geçerlidir. TCP blokları ethernet, wifi ve GSM modemli cihazlarda geçerlidir. 4.16.1. MODBUS TCP EFENDİ Giriş parametreleri girişi Çıkış Blok bağlantı çıkışı Uzak noktadaki cihazlarla GPRS veya internet haberleşmesi gerektiren uygulamalarda kullanılır. TCP Efendi bloğu ile haberleşme yapılacak ana cihaz tayin edilmiş olur.

98 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Bu blok diyagrama eklenir ise blok içerisinde IP ve port numarası tanımlanan Slave cihaza TCP üzerinden bağlantı kurar. kurulunca cihazın Out çıkışı set olur. TCP üzerinden Modbus işlerinden olan Word/Float Read/Write işlemleri yapılması için ilgili blokları eklenebilir. Bu blok eklenmiş ise MODBUS TCP SLAVE bloğu eklenemez. 4.16.2. MODBUS RTU EFENDİ Giriş parametreleri girişi Çıkış Blok bağlantı çıkışı Yakındaki cihazlarla kablolu haberleşme (RS485) gerektiren uygulamalarda kullanılır. RTU efendi bloğu seri haberleşmede veri iletişimi yapılacak ana cihazı tayin eder. RTU ağında Word/Float Read/Write işlemleri yapılması için ilgili bloklar eklenebilir. Modbus RTU Master bloğu eklenmiş ise MODBUS RTU SLAVE bloğu eklenemez. 4.16.3. MODBUS TCP KÖLE Giriş parametreleri girişi Çıkış Blok bağlantı çıkışı Uzak noktadaki cihazlarla GPRS veya internet haberleşmesi gerektiren uygulamalarda kullanılır Bu blok eklenince sistem bir TCP sunucusu çalıştırmaya başlar. Sunucunun dinlediği IP adresi ve port numarası bloğun ayarlarında konfigüre edilir GPRS kullanılması durumunda IP adresi set edilmektedir. Sadece port numarası set edilebilir

99 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.16.4. MODBUS RTU KÖLE Giriş parametreleri girişi Çıkış Blok bağlantı çıkışı Yakındaki cihazlarla kablolu haberleşme (RS485) gerektiren uygulamalarda kullanılır. Bu blok sayesinde cihazdaki MODBUS WORD REGISTER veya MODBUS FLOAT REGISTER registerlarına Serial Modbus RTU üzerinden erişim imkânı sağlanmış olur Blok içerisinden Modbus köle adresi belirtilmelidir. 4.16.5. SERİ BLOK Çıkış Seri bağlantı parametre bağlantı çıkışı RS485 haberleşmesinde Baudrate ayarlarını yapıp okumak için kullanılır. Seri haberleşmenin sağlanabilmesi için cihazlar arasındaki Baudrate, "databit" ve "parity" ayarları aynı olması gerekir. 4.16.6. TCP SOKET Çıkış 1 Out >> TCP parametreleri bağlantı çıkışı Çıkış 2 O2 >> durum çıkışı TCP Soket Bloğu, Ethernet veya gprs ile haberleşme yapılmak istendiğinde kullanılır. TCP Soket Bloğu, client veya server olarak kullanılabilir.

100 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Client olarak çalıştırıldığında server port numarası girilmesi gerekmektedir. Server olarak çalıştırıldığı zaman listen port ve IP fitler değerleri girilmelidir. Hat tanımı yapıldığında hat etiketi çıkışı bloğun "out" çıkışı olarak kullanılır. O2 çıkışı; bağlantı olduğu durumlarda yüksek seviyeli, bağlantı koptuğu durumlarda düşük seviyeli sinyal konumuna geçer. 4.16.7. MODBUS TABLO BLOĞU Ana >> RTU Efendi Girişi Giriş 2 Tbl >> Tablo Bloğu Girişi Giriş 3 Ttk >> Tetikleme Giriş 4 Rtu >> RTU ID Belirleme Giriş 5 Yzm >> Yazmaç Adres Parametresi Giriş 6 Yzm >> Yazmaç Sayısı Çıkış Dur >> Modbus Tablo Çıkışı Belirli bir yazmaç adresinden başlayarak paketler halinde veri okunması için kullanılan modbus okuma bloğudur. "Modbus RTU ID"'ye köle RTU ID numarası yazılır. "Yazmaç adresi" hangi yazmaçtan okumaya başlanılacağını belirtir. "Yazmaç sayısı" yazmaç adresi ile belirtilen yazmaçtan itibaren kaç tane yazmaç okunacağını belirtir. Analog yazmaç okumada okunacak yazmaç sayısının 2 katı kadar yazmaç sayısı girilmelidir. Modbus protokolü tarafından sınırlandırılan blok okuma adedi 128'dir.

101 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Okunacak cihaz ve yazmaç özelliklerine göre modbus okuma fonksiyonu seçilir. Tutan yazmaçları oku: (0x03) Read Holding Registers ve giriş yazmaçları oku: (0x04) Read Input Registers fonksiyonlarını belirtmektedir. 4.17. Modbus Yazmaç İşlevleri MP200 ve üstü serilerde geçerlidir. 4.17.1. MODBUS FLOAT OKUYUCU Mas >> Modbus TCP Master veya RTU Master bağlantısının girişidir Giriş 2 Trg >> Blok tetikleme girişi Çıkış O1 >> Blok çıkışı Float tipindeki bir yazmaçtan değer okumayı gerektiren uygulamalarda kullanılır. Kullanıcı tarafından girilen RTU ID ve yazmaç adresi ile okunan float değer bloğa gelen Trg sinyalinin yükselen kenarında aktarılır. 4.17.2. MODBUS FLOAT YAZICI Mst >> Modbus TCP Master veya RTU Master bağlantısının girişidir Giriş 2 Trg >> Blok tetikleme girişi Giriş 3 In >> Blok veri giriş bağlantısı Register a float değeri yazmayı gerektiren uygulamalarda kullanılır. Kullanıcı tarafından girilen RTU ID ve Register adresi ile yazılacak float değer bloğun çıkışına Trg sinyalinin yükselen kenarında aktarılır.

102 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.17.3. MODBUS WORD YAZICI Mst >> Modbus TCP Master veya RTU Master bağlantısının girişidir Giriş 2 Trg >> Blok tetikleme girişi Giriş 3 In >> Blok veri giriş bağlantısı Register a word değeri yazmayı gerektiren uygulamalarda kullanılır. Kullanıcı tarafından girilen RTU ID ve Register adresi ile yazılacak word değer bloğun çıkışına Trg sinyalinin yükselen kenarında aktarılır. 4.17.4. MODBUS WORD OKUYUCU Mas >> Modbus TCP Master veya RTU Master bağlantısının girişidir Giriş 2 Trg >> Blok tetikleme girişi Çıkış O1 >> Blok çıkışı Word tipindeki bir yazmaçtan değer okumayı gerektiren uygulamalarda kullanılır. Kullanıcı tarafından girilen RTU ID ve yazmaç adresi ile okunan word değer bloğa gelen Trg sinyalinin yükselen kenarında aktarılır.

103 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.18. Bayrak İşlevleri 4.18.1. İKİLİ BAYRAK Giriş Blok girişi Çıkış Blok çıkışı Binary olarak gecikme (loop) oluşturma gerektiren işlemlerde kullanılır. 4.18.2. WORD BAYRAK Giriş Blok girişi Çıkış Blok çıkışı Word olarak gecikme (loop) oluşturma gerektiren işlemlerde kullanılır. Blok giriş ve çıkışlarına word yazmaç bağlanmalıdır. 4.18.3. ANALOG BAYRAK Giriş Blok girişi Çıkış Blok çıkışı Analog olarak gecikme (loop) oluşturma gerektiren işlemlerde kullanılır. Blok giriş ve çıkışlarına analog yazmaç bağlanmalıdır.

104 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.19. Bit Birleştirme 4.19.1. BİT BİRLEŞTİRME 1. bit girişi Giriş 2 2. bit girişi Giriş 3 3. bit girişi Giriş 4 4. bit girişi Giriş 5 5. bit girişi Giriş 6 6. bit girişi Giriş 7 7. bit girişi Giriş 8 8. bit girişi Çıkış Blok çıkışı Bit birleştirme durumları gerektiren uygulamalarda kullanılır. 8 girişin her biri bir bite karşılık gelmektedir. Bit birleştirme bloğu ile 8 girişi tek çıkış ile kontrol edebilirsiniz.

105 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.20. Kontrolör İşlevleri 4.20.1. PID KONTROLÖR Pro >> Process Value Analog Veri Girişi Giriş 2 Hed >> Hedef Nokta Girişi Giriş 3 Örn >> Örnekleme Zamanı Giriş 4 Kp >> P Katsayısı Girişi(%) Giriş 5 Ti >> I Katsayısı Girişi(sn) Giriş 6 Td >> D Katsayısı Girişi(sn) Giriş 7 Pro >> Process Input Min Girişi Giriş 8 Pro >> Process Input Max Girişi Giriş 9 Pro >> Process Output Min Girişi 0 Pro >> Process Output Max Girişi 1 Mod >> Mod seçimi (Autotunning, Otomatik) 2 Yön >> Yön Seçimi (İleri, Geri) Çıkış O1 >> Blok çıkışı(analog)

106 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC PID denetleyici endüstriyel ve otomatik kontrol alanlarında sıkça kullanılan otomatik kontrol mekanizmalarından biridir. PID denetleyici Proportional Integrative and Derivative işlemlerini yapmaktadır. PID denetleyici ile bir mekanizmayı sabit bir değere en optimum sürede ulaşmak ve en ideal ortamlarda değeri sabit tutmak için düzenlenmiş bir denetleyicidir. Kp katsayısı proportional yani oransan işlemi ifade etmektedir. Bunun anlamı, PID çalışma hedef noktanın % kaçına ulaştığı zaman PID kontrolörün devreye gireceğini belirlemeye yarayan bir katsayıdır. Integrative katsayısı integral katsayısı anlamına gelmektedir. Integral etkisi ile hedef nokta ile o anki değer ölçülüp aradaki hata hesaplanır ve hatanın azaltılması için sisteme verilmesi gereken enerjiyi hesaplar. Derivative ise türev anlamına gelmektedir ve integral katsayısının tam tersi olarak davranır. Sistemde frenleme etkisi yapmaya yönelik bir etki oluşturur. Türev ve integral katsayıları saniye olarak değerlerdir. Integraldeki saniyenin anlamı; kaç saniye öncesine göre hataları referans alacağı anlamına gelir. Türevi ise gelecekteki durumlarda tahmin yürütür. Kaç saniye sonrasına kadar tahmin yürütüleceğini ifade eder. Bunun haricinde mikrodiagramda kullanılan PID denetleyici blokta girilmesi gereken birkaç değer daha bulunmaktadır. Hangi aralıklarda PID sistemden değer okusun ve işlem yapsın anlamına gelen sample time yani örnekleme zamanı girilmesi gerekmektedir. Bununla beraber bir de hedef nokta girmek gerekmektedir. Burada mod ve yön seçeneği de bulunmaktadır. Bu seçenekler ile PID denetleyici otomatik olarak mı kontrol edilecek manuel olarak mı bilgisi girilmelidir. Ayrıca hedef nokta olarak ileri yönlü olarak mı geri yönlü olarak mı çalışacağını belirten yön seçimi de bulunmaktadır. Bunların dışında Kp, Ti ve Td süreleri de girildikten sonra giriş ve çıkışın minimum ve maksimum değerleri de girilmelidir. Giriş olarak en az ve en fazla ne kadar değer geleceği buradan belirlenmelidir. Giriş minimum ve maksimum değerleri 0-1 arası çalışacak şekilde ayarlanmıştır. Burada minimum ve maksimum değerler girilerek 0-1 arasında bir skalandırma yapılmaktadır. Çıkış da aynı şekilde minimum ve maksimum değerlere göre 0-1 arası skalandırma yapar ayarladığınız değere göre çıkış verir. Autotunning modu ile PID parametrelerinin otomatik elde edilme imkanı vardır.

107 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.20.2. ON-OFF KONTROLÖR InA >> Alarm Veri Girişi Giriş 2 Elow >> Eşik low girişi Giriş 3 Ehigh >> Eşik high girişi Giriş 4 Ehisteris >> Eşik histeris girişi Giriş 5 Ton >> Alarm on süresi (ms) Giriş 6 Toff >> Alarm off süresi (ms) Çıkış O1 >> Blok çıkışı(analog) InA girişine gelen değeri giriş olarak algılar. Hangi durumda aktifleşmesi belirlemek için blok girişlerine de değer verilebilir, blok seçeneklerinden de değerler girilebilir. Kontrol parametreleriyle belirlenen alt ve üst değerlerin arasında mı dışında mı veya girilen bir değere eşit mi büyük mü küçük mü şeklinde karşılaştırmalar tanımlanarak belirlenir. Kontrolör aktifleştiğinde ise kaç saniye sonra çıkışın aktifleşeceği ve oluştuktan kaç saniye sonra çıkışın pasifleşeceği bilgisi milisaniye cinsinden belirlenir.

108 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.21. HVAC İşlevleri 4.21.1. YÜZER KONTROL VAN >> Vana Açılma Değeri Giriş 2 TAS >> Tam Açma Süresi Giriş 3 MAS >> Minimum Açma Süresi Çıkış 1 AC >> Açma Çıkışı Çıkış 2 KAP >> Kapama Çıkışı Oransal veya PID vana kontrol uygulamalarında kullanılır. Çıkış 1'den gönderilen dijital sinyal süresi kadar vana açılacaktır. Çıkış 2'den gönderilen dijital sinyal süresi kadar da vana kapama işlemi gerçekleşir. Bloğun "AC" ve "KAP" çıkışları kontrol durumlarına göre yüksek/düşük seviyeli sinyal üretmektedir. Vananın kapalıyken %100 açılma değeri milisaniye cinsindan "Tam açılma süresi"'de belirtilir. Vananın minimum hareket etme zamanı milisaniye cinsinden "Min Açma Süresi"'de belirtilir. "VAN" girişinden gelen vana değiştirme süresi "MAS"'tan küçük ise vanaya hareket sinyali gönderilmeyecektir. "VAN" girişinden % cinsinden vana durum bilgisi belirtilir. Bu girişe analog yazmaç bağlanarak hassas veri girişi sağlanabilir. Tam açma ve minimum açma değerleri long formattadır.

109 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.22. Sistem İşlevleri 4.22. MAKRO In0 >> 1. veri girişi Giriş 2 In1 >> 2. veri girişi Giriş 3 In2 >> 3. veri girişi Giriş 4 In3 >> 4. veri girişi Giriş 5 Ttk >> Tetikleme Çıkış 1 o0 >> 1. veri çıkışı Çıkış 2 o1 >> 2. veri çıkışı Blok içerisindeki kod yazım alanında özel komut tanımlamaları yaparak, özgün bloklarınızı tasarlayabilirsiniz. Makro bloğuna özgü analog format tabanında 50 adet değişken bulunmaktadır. "v0","v1","v2" ve "v3" adreslemelerini kullanarak makro içerisinde tanımlamalarda bulunabilirsiniz. Değişken yazmaçlar analog formattadır. Makro bloğunun girişlerinden veri okumak için "in0", "in1", "in2" ve "in3" adreslemelerinikullanabilirsiniz. Makro bloğunun çıkışlarına veri aktarmak için "o0" ve "o1" adreslemelerini kullanabilirsiniz. Makro içerisinde diagram alanında bulunan herhangi bir blok değerini okumak yada yazmak isterseniz "$" ifadesi ve blok numarası belirterek kullanabilirsiniz. Örneğin; 1056 numaralı blok değerini makro içerisinde adreslemek için "$1056" yazmanız yeterlidir. Mikrodiagram makro adresleme çözümü sayesinde diagram alanındaki tüm bloklara değer yazabilir ve okuyabilirsiniz. "[" karakteri ile komut satırı başlangıcı oluşturulur. "]" ile de komut satırı sonu oluşturulur. Temel komut satırı kullanımı: ["adresleme" = "adresleme" "komut" "adresleme" ] olarak kullanılır. "[E]" ifadesiyle makro sonu belirtilir.

110 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC IF kullanımı; [IF,adresleme,atlama satırı] Örneğin; "Adreslemedeki değer 0 ise atlama satırında belirtilen komut satırına geçilecektir. "Atlama satırı" olarak belirtilen veri makroda yazılan [***] yapsında olan komut satır sırasıdır. Kullanılan IF komut satırının alt satırları için pozitif ve üst satırları için de negatif sayı değeri yazılır. Örneğin IF'ın 2 alt satırına geçmek için 2 ve IF'ın 2 üst satırına geçmek için de -2 yazılır. Örnek; [v1=v0>$1504] > $1504 numaralı blok değeri v0'dan büyük mü? Büyük ise v1'e 1 atanacaktır. [IF,v1,2] > v1 değeri 0 ise döngüye girme ve 3 satır sonrasına atla; 1 ise döngüye girmek için komut satırına devam et [v2=$1504+0] > 1 üst satırdaki IF 1 ise yani v0 değeri $1504'den küçük ise değeri $1504'ü v2'ye ata. Atama işlemlerinde makro satır formatına uygun olması için "+0" eklenmiştir. [E] > Makro sonu Komut + Toplama - Çıkarma * Çarpma // Bölme % Mod alma & Mantıksal ve işlemi Mantıksal veya işlemi ^ Mantıksal özel veya işlemi > Büyüktür < Küçüktür e Eşittir b Büyük Eşit k Küçük Eşit n Eşit Değil

111 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC IF Mantıksal Eğer [ Komut satırı başlangıç ] Komut satırı sonu E Makro sonu $ Blok Adresleme 4.23. Multiplexer İşlevleri 4.23.1. ANALOG MUX I1 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 2 I2 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 3 I3 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 4 I4 >> Analog Mux Bloğun Girişi Giriş 5 S1 >> Analog Mux Bloğun Çıkış Seçme Girişi Giriş 6 S2 >> Analog Mux Bloğun Çıkış Seçme Girişi Çıkış O1 >> Analog Mux Bloğu Çıkışı Okunan Analog değerleri istenen çıkışa aktarma işleminde kullanılır. Burada anahtarlama yapılarak farklı durumlarda farklı analog değerleri çıkışa aktarmaya olanak sağlar. Girişlerine dışarıdan değer girilebildiği gibi içine de değer girilebilir.

112 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC 4.23.2. WORD MUX I1 >> Mux Bloğun Veri Girişi Giriş 2 I2 >> Mux Bloğun Veri Girişi Giriş 3 S >> Mux Bloğu Seçim Girişi Çıkış O1 >> Mux Bloğu Çıkışı word formatındaki yazmaçlardan veri seçmek için kullanılmaktadır. 4.24. Paket Blok

113 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Giriş 0 Paket Blok 0. girişi Paket Blok 1. girişi Giriş 2 Paket Blok 2. girişi Giriş 3 Paket Blok 3. girişi Giriş 4 Paket Blok 4. girişi Giriş 5 Paket Blok 5. girişi Giriş 6 Paket Blok 6. girişi Giriş 7 Paket Blok 7. girişi Çıkış 0 Paket Blok 0. çıkışı Çıkış 1 Paket Blok 1. çıkışı Çıkış 2 Paket Blok 2. çıkışı Çıkış 3 Paket Blok 3. çıkışı Çıkış 4 Paket Blok 4. çıkışı Çıkış 5 Paket Blok 5. çıkışı Çıkış 6 Paket Blok 6. çıkışı Çıkış 7 Paket Blok 7. çıkışı

114 Programlanabilir Lojik Kontrol Ailesi MP201E PLC Alt programlar oluşturmak için Paket Blok yapısını kullanabilirsiniz. Paket Blok içerisinde kullanılan giriş-çıkış kadar Paket Blok bloğunda giriş-çıkış oluşacaktır. Paket Blok olarak kaydedilen dosyalar *.smdv uzantıya sahip olacaktır. Aynı projede aynı veya farklı 1'den fazla Paket Blok kullanabilirsiniz. Paket Blok hazırladığınız *.smdv uzantılı dosyada sadece 1 adet Paket Blok tasarlayabilirsiniz. Tasarlanan Paket Blokler Mikrodev Kütüphanesine kaydedilmektedir.