RAKAMLARLA DENİZLİ Eylül 2012 DENİZLİ SANAYİ ODASI Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No: 76/2 DENİZLİ Zeren GERELİOĞLU İsmail TİLLEM Tel : +90 (258) 242 10 04 www.dso.org.tr - dso@dso.org.tr nin üretim merkezi Organize Sanayi Bölgesi nde elektrik tüketimi 31.000 MWh in üzerinde seyrediyor. Kaynak : OSB Haziran ayında Mayıs 2012 ye göre gerileyen elektrik tüketimi 31.181 MWh olarak gerçekleşti. 2005 yılı Temmuz ayından bugüne doğalgazın kullanıldığı Organize Sanayi Bölgesi nde son yıllarda doğalgaz fiyatlarındaki hızlı artışlar nedeniyle, doğalgaz tüketimindeki azalma elektrik tüketimindeki azalmadan çok daha yüksek miktarda gerçekleşmiştir. İhracatçının pazar yelpazesini genişlettiği görülüyor DENİZLİ İHRACATININ ÜLKELERE DAĞILIMI (bin $) 2004 2011 Ocak-Ağustos 2012 Pay Pay Pay ABD 240.878 20,30% 235.843 8,55% 168.468 9,51% AB 735.260 61,95% 1.600.497 58,06% 919.353 51,90% Yükselen Pazarlar (Y.P.) * 83.522 7,04% 521.521 18,92% 376.817 21,27% Diğer Ülkeler (D.Ü.) 127.202 10,72% 398.978 14,47% 306.621 17,31% TOPLAM 1.186.862 2.756.840 1.771.259 Kaynak : TİM ihracatının yarıdan fazlası AB ülkelerine gerçekleşmektedir. İhracatımız içinde ABD pay kaybetmektedir. AB ve ABD nin ihracatındaki payları 2004 yılında sırasıyla %61,95 ve %20,30 iken, 2011 itibarıyla bu oranlar %58,06 ve %8,55 e gerilemiştir. Aynı periyotta ihracatçılarımızın Yükselen Pazarlar olarak adlandırdığımız, aralarında başta komşularımız ile Balkan, Ortadoğu, Kuzey ve Orta Afrika ülkelerinin bulunduğu ülkelere yöneldiği ve bu ülkelere yapılan ihracatın payının %7,04 ten %18,92 ye yükseldiği görülmektedir. 2004 AB- 61,95% Y.P.- 7,04% D.Ü.- 10,72% ABD- 20,30% AB- 58,06% 2011 Y.P.- 18,92% D.Ü.- 14,47% ABD- 8,55% Sanayi Odası 1
İlimiz ihracatı, ithalatımızı rahatlıkla karşılıyor, ancak geneli için durum farklı DENİZLİ - TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ (bin $) İhracat İthalat Fark İhracatın ithalatı karşılama oranı 2011 2.639.035 2.262.602 376.433 116,64% Temmuz 2012 1.469.308 1.324.797 144.510 110,91% 2011 134.917.635 240.841.603-105.923.968 56,02% Temmuz 2012 87.212.105 137.911.808-50.699.703 63,24% * İl Merkezinde kayıtlı firmaların rakamları - Kaynak : Ekonomi Bak. İlimiz ihracatı ithalatının %16,64 üzerinde seyretmektedir. Kullanılan ithal mallarının pek çoğunun farklı iller üzerinden ithal edildiği; bir başka deyişle diğer illerin ithalat kalemlerine eklendiği düşünüldüğünde, deki durumun da genelindeki tabloya benzer olduğunu söylemek daha gerçekçi bir yaklaşım olacaktır. 2012 de Demir-Çelik ve madencilik ihracatlarının payları artıyor DENİZLİ SEKTÖREL İHRACATI (bin $) 2011 Ocak-Ağus. 2011 Ocak- Ağus. 2012 Değişim % Pay %Pay % Pay (%) 2011-2012 Tekstil ve Konfeksiyon 1.278.604 46,38 873.943 47,25 750.862 42,39-14,08 Elektrik - Elektronik ve Demir - Demir Dışı Metal 747.335 27,11 510.343 27,59 483.098 27,27-5,34 Demir Çelik Ürünleri 372.365 13,51 225.184 12,17 274.834 15,52 22,05 Madencilik Ürünleri 132.771 4,82 88.956 4,81 104.473 5,90 17,44 Diğer 225.766 8,19 151.379 8,18 157.988 8,92 4,37 TOPLAM 2.756.840 1.849.805 1.771.255-4,25 Kaynak : TİM Tekstil ve konfeksiyon, nin ana sektörüdür ve ihracatın yarıdan fazlasını gerçekleştirmektedir. Elektrik- Elektronik, Demir, Demir Dışı Metaller ve Demir-Çelik de son yıllarda ihracatındaki paylarını arttıran sektörlerdir. Son yıllarda gerileyen tekstil ve konfeksiyon sektörünün ihracatı içindeki payı 2011 de %46,38 seviyesindeyken, bu oran Ağustos2012 de %42,39 a gerilemiştir. Buna karşın 2011 ve 2012 Ağustos ayları karşılaştırıldığında, Elektrik - Elektronik ve Demir, Demir Dışı Metaller ihracatının payı sırasıyla %27,59 ve %27,27 olarak gerçekleşmiş, Demir-Çelik ihracatının payı ise %12,17 den %15,52 ye yükselmiştir. Bu değişimde son dönemlerde uluslararası piyasalarda hammadde fiyatlarında meydana gelen değişiklikler etkin rol oynamıştır. İhracatta kriz sonrası toparlanma sürüyor Mart 2012 de 238 milyon dolara kadar yükselen nin aylık ihracatı, Ağustos 2012 de 222 milyon dolar olarak gerçekleşti. Sanayi Odası 2
nin havlu bornoz, çarşaf-nevresim ihracatı den TÜRKİYE TEKSTİL İHRACATINDA DENİZLİ NİN PAYI ÜRÜNLER 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Havlu % 70,93 % 70,77 % 74,58 % 72,21 % 75,05 % 74,03 Bornoz-Sabahlık % 69,63 % 69,42 % 65,19 % 66,14 % 66,70 % 69,05 Çarşaf-Nevresim % 24,11 % 32,95 % 42,96 % 49,40 % 49,99 % 44,47 Kaynak : DENİB İlimiz tekstil ve konfeksiyon sektörü ihracatının ana kalemi havludur ve ihracatının %74,03 ünü almaktadır. Bu oran, bornoz ve sabahlıkta %69,05 olup, üçüncü ana kalem çarşaf ve nevresim için 2006 dan 2009 a %24,11 den %44,47 ye yükselmiştir. İlimizde sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus artıyor DENİZLİ VE TÜRKİYE'DE SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ NÜFUS Aralık 2011 Haziran 2012 nin nin Payı Payı Hizmet Akdi ile Çalışan 155.030 11.030.939 1,41% 163.880 12.087.084 1,36% Kamu Çalışanları 30.282 2.554.200 1,19% 30.854 2.610.813 1,18% Bağımsız Çalışanlar 59.882 2.989.958 2,00% 60.048 3.027.957 1,98% TOPLAM : 245.194 16.575.097 1,48% 254.782 17.725.854 1,44% Kaynak : SGK İl Müdürlüğü, SGK Genel Müdürlüğü İlimiz ve ülkemizde sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus Haziran 2012 itibariyle 2011 sonuna göre artmıştır. de sosyal güvenlik çatısı altında çalışan toplam kişi sayısı 254.782 ye yükselmiştir. Tekstil ve konfeksiyon sektörü, istihdam içindeki yüksek payını her gün biraz daha yitiriyor * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar de İŞKUR ca alınan açık işler ve işe yerleştirmeler artıyor İlimizin lokomotif sektörü olan tekstil ve konfeksiyon sektörünün istihdamdan aldığı pay giderek azalmaktadır. 2002 de %51,0 olan bu pay her yıl biraz daha düşerek, Haziran 2012 de %25,4 e kadar düşmüştür. İŞKUR'CA DENİZLİ'DE ALINAN AÇIK İŞLER VE İŞE YERLEŞTİRMELER Temmuz 2012 Aralık 2011 Aralık 2010 Başvurular 2.128 1.252 1.732 Açık İşler 1.007 593 370 İşe Yerleştirmeler 556 347 105 İşe Yerleş. / Açık İş 55,21% 58,52% 28,38% 2011 yılı sonunda 1.252 ye gerileyen İŞKUR a başvuru sayısı, Temmuz 2012 de 2.128 e ulaştı. Aralık 2010 dan Temmuz 2012 ye İŞKUR ca alınan açık işler 370 den 1.007 ye, işe yerleştirmeler ise 105 den 556 ya yükselmiştir. Sanayi Odası 3
Eğitim sektörünün İstihdam üzerindeki etkisi devam ediyor Sıra Sektör DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK ARTTIĞI 5 SEKTÖR Çalışan Sayısı Fark Haziran 12 Mayıs 12 1 Eğitim 1.390 5.201 3.811 2 Tekstil ürünlerinin imalatı 374 31.924 31.550 3 Bina inşaatı 307 14.740 14.433 4 Giyim eşyalarının imalatı 273 9.615 9.342 5 Diğer Madencilik ve Taşocakçılığı 146 1.964 1.818 Toplamı : 3.003 163.880 160.877 DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK AZALDIĞI 5 SEKTÖR Sıra Sektör Fark Haziran 12 Mayıs 12 1 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri -115 4.188 4.303 2 Diğer hizmet faaliyetleri -70 3.825 3.895 3 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı -68 1.244 1.312 4 Hukuki ve muhasebe faaliyetleri -55 1.590 1.645 5 Makine ve teçh. hariç, fabrikasyon metal ür. imalatı -48 6.248 6.296 Kaynak : SGK İl Müdürlüğü * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar Haziran-Mayıs 2012 verilerinin karşılaştırılması neticesinde, 3.000 kişilik artışın büyük bir bölümünün eğitim ve tekstil sektöründe olduğu anlaşılmaktadır. Eğitim sektöründeki artış ise yükseköğretim ve genel ortaöğretimde staj döneminin başlaması nedeniyle stajyer öğrencilerden kaynaklanmaktadır. 2010 yılı ile yatırımlarda toparlanma başlamış gözüküyor DENİZLİ İLİNE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ YILLIK DEĞİŞİMİ Belge Sayısı Yatırım Tutarı (bin TL) İstihdam (Kişi) 2003 141 353.914 6.130 2009 35 137.474 760 2010 62 1.567.327.805 1.212 2011 74 998.700.788 1.554 Temmuz 2012 35 238.342.411 623 Kaynak : Ekonomi Bak. de teşvik belgelerine konu sabit yatırımlar 2009 da 137 milyon TL ye kadar gerilemiş iken 2010 da 1,5 milyar TL nin üzerinde, 2011 de de yaklaşık 1 milyar TL olarak öngörüldü. Bu artışta en büyük rolü enerji yatırımları oynuyor. Tekstil ve konfeksiyon sektörü, krediler içindeki payını da kaybediyor BANKALARCA DENİZLİ DE KULLANDIRILAN SEKTÖREL KREDİLER (milyon TL) 2005 2011 Haziran 2012 pay(%) pay(%) pay(%) Tekstil ve Tekstil Ürünleri 680.181 40,06 1.082.051 13,63 1.130.218 13,26 Metal ve İşlenmiş Maden 101.482 5,98 644.249 8,11 581.476 6,82 Ziraat ve Balıkçılık 32.027 1,89 532.049 6,70 551.075 6,46 Diğer Kurumsal-Ticari Krediler 593.813 34,98 3.205.063 40,37 3.568.123 41,85 Toplam Kurumsal-Ticari Krediler 1.407.503 82,90 5.463.412 68,81 5.830.892 68,39 Bireysel Krediler 290.251 17,10 2.476.003 31,19 2.695.633 31,61 Toplam Krediler 1.697.755 100 7.939.415 100 8.526.525 100 Kaynak : BDDK Finansal Harita Uygulaması de tekstil ve konfeksiyon sektörüne kullandırılan krediler, 2005-2011 periyodunda %40 tan %13 e gerilemiştir. Yükselen sektörler arasında yer alan metal ana sanayi 2005 te %6 larda olan payını, 2011 de %8 e kadar yükseltmiştir. Sanayi Odası 4
Bireysel kredilerdeki yükseliş oldukça çarpıcı Kaynak : BDDK Finansal Harita Uygulaması de bankalarca kullandırılan bireysel kredilerin miktarı 2005-2012 periyodunda 290.251 milyon TL den 2.695.633 milyon TL ye yükselmiştir. Bu çarpıcı artış ile aynı dönemde bireysel kredilerin toplam krediler içindeki payı %17,1 den %31,6 ya yükselmiştir. Kamu gelirlerimizin ana kalemi: vergiler, faizler ve cezalar DENİZLİ - TÜRKİYE KONSOLİDE BÜTÇE GELİRLERİNİN TAHSİLATI (bin TL) Gelir Kalemleri Haziran 2012 2011 Diğer İller Toplam Diğer İller Toplam Merkezi Bütçe 503.886 162.178.445 162.178.445 942.167 294.920.269 295.862.436 Genel Bütçe 463.566 156.127.318 156.127.318 880.750 285.496.026 286.376.776 Vergi Gelirleri 415.098 131.182.838 131.182.838 788.409 252.976.961 253.765.370 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri Alınan Bağış ve Yardımlar Faizler,Paylar ve Cezalar 16.430 10.883.697 10.883.697 28.631 9.025.558 9.054.189 278 1.179.576 1.179.576 312 1.275.874 1.276.186 30.675 10.236.071 10.236.071 60.681 19.431.560 19.492.241 Sermaye Gelirleri 1.085 1.392.283 1.392.283 2.717 2.450.804 2.453.521 Alacaklardan Tahsilatlar 1.252.853 1.252.853 335.269 335.269 Özel Bütçe 40.320 4.353.885 4.353.885 61.417 7.328.769 7.390.186 Düzenleyici ve Denetleyici Kur. 1.697.242 1.697.242 2.095.474 2.095.474 Kaynak : T.C. Maliye Bakanlığı İlimiz ve ülkemizin kamu gelirlerine baktığımızda, en büyük iki gelir kaleminin vergi gelirleri ve faiz, pay ve ceza gelirleri olduğu görülmektedir. Not : İlimiz ve ülkemiz ekonomisine ilişkin daha ayrıntılı istatistik bilgileri Odamız web sitesi www.dso.org.tr adresinde İstatistikler bölümünden temin edebilirsiniz. Sanayi Odası 5