AVRUPA KOMİSYONU UFUK 2020 PROGRAMI ŞAMPİYONLARI Avrupa Birliği 7.Çerçeve Programının devamı olan yeni dönem Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı, 79 Milyar bütçeli Ufuk / Horizon 2020 Programı 2014-2020 yılları arasında yürütülecek bir fon. Ufuk 2020 ile inovasyonun teşvik edilmesi ve bilim insanları ile Sanayi ve KOBİ lerin AB destekli projeler için fon almasının kolaylaştırılması hedeflenmekte. Türkiye de Haziran 2014 tarihinde imzalanan antlaşma ile asosiye ülke statüsü ile bu programdan Avrupa Birliği üye ülkeleri ile eşit koşullarda yararlanabiliyor. İlk çağrısı 11 Aralık 2013 tarihinde açıklanan programın 2. dönemi olan 2015-2016 dönemi programları ve çağrı tarihleri fonun web sitesinde yayınlandı. Programın başarı düzeyi yani yapılan başvuruların desteklenme oranı gelişmiş ülkeler lehine 1 ve oldukça düşük. Programın açılan ilk 100 çağrısına yapılan 37.000 başvuru üzerinden yapılan bir analize 2 göre programın başarı oranları % 12'lere kadar inmiş 1 http://www.theguardian.com/higher-education-network/2014/nov/07/european-research-funding-horizon- 2020 2 Flotaros, Horizon 2020 Champions, 2015. 1
durumda. Bu oran, 2007/2013 yılları arasında yürürlükte olan 7. Çerçeve Programının % 19-21'ler düzeyindeki başarı oranının oldukça altında. 24 Haziran 2016 tarihi itibari ile CORDIS'te (Avrupa Komisyonu'nun araştırmacı veritabanı) yer alan verilere dayanarak yapılan bir analiz programın en başarılı ülke ve kurumlarını sıralıyor. Analize göre en çok projesi desteklenen ülke Birleşik Krallık, bununla birlikte projeleri maddi anlamda en çok destek alan ülke ise Almanya (kendisini izleyen ülkenin neredeyse iki katı kadar destek almış). Projeleri en çok desteklenen 35 ülke arasında Almanya'ya ait projelerin aldığı destek, bu ülkelere aktarılan toplam kaynağın % 20'si seviyesinde. Tablo 1 Desteklenen Proje Sayısı ve Payı İtibariyle İlk 10 Ülke ve Türkiye Desteklenen Proje Sayısı İlk 35 Ülke İçinde Desteklenen Toplam Proje Sayısı Açısından Payı Birleşik Krallık 2.341 0,14 Almanya 2.290 0,13 İspanya 1.797 0,10 İtalya 1.590 0,09 Fransa 1.558 0,09 Hollanda 1.144 0,07 Belçika 768 0,04 İsveç 553 0,03 Yunanistan 528 0,03 Avusturya 484 0,03......... Türkiye 108 0,01 Listelerin detayına bakıldığında 3 Türkiye'nin de içinde bulunduğu asosiye ülkeler arasında yer alan İsveç, İsrail ve Norveç'in oldukça iyi bir performans göstererek ilk 20'de yer alması ve Güney Kıbrıs Rum Kesiminin 25. sırada gelmesi dikkati çekmekte. Türkiye desteklenen proje sayısı açısından 108 proje ile 24. sırada iken, projelerine aktarılan 26.293.186 milyon Avro ile 23. sırada geliyor. 3 Listelere erişmek için tıklayınız. 2
Tablo 2Aktarılan Tutar İtibariyle İlk 10 Ülke ve Türkiye ( ) Avrupa Komisyonu Tarafından Aktarılan Tutar ( ) İlk 35 Ülke İçinde Aktarılan Toplam Tutar Açısından Payı Almanya 1.375.951.767 0,202 Birleşik Krallık 961.264.827 0,141 Fransa 703.119.806 0,103 İspanya 590.519.117 0,087 İtalya 554.423.594 0,081 Hollanda 520.158.698 0,076 Belçika 285.929.420 0,042 İsveç 246.424.364 0,036 Avusturya 188.257.276 0,028 Danimarka 168.608.794 0,025......... Türkiye 26.293.186 0,004 Alman araştırma merkezi Max-Planck-Gesellschaft desteklenen projelerine aktarılan tutar açısından ilk 100 kurum sıralamasında 304 milyon Avro ile listenin büyük farkla birincisi. Bu 100 kuruma aktarılan toplam kaynağın % 14'ünden fazlası kurumun projelerine ait. 3
Tablo 3Aktarılan Tutar İtibariyle İlk 10 Kurum Kurum MAX PLANCK GESELLSCHAFT ZUR FOERDERUNG DER WISSENSCHAFTEN E.V. CENTRE NATIONAL DE LA RECHERCHE SCIENTIFIQUE COMMISSARIAT A L ENERGIE ATOMIQUE ET AUX ENERGIES ALTERNATIVES FRAUNHOFER GESELLSCHAFT ZUR FORDERUNG DER ANGEWANDTEN FORSCHUNG EV Avrupa Komisyonu Tarafından Aktarılan Tutar ( ) Aktarılan Toplam Tutar İçindeki Payı 333.576.789 0,143 121.694.784 0,052 75.035.504 0,032 73.565.287 0,031 UNIVERSITY COLLEGE LONDON 49.928.130 0,021 THE CHANCELLOR, MASTERS AND SCHOLARS OF THE UNIVERSITY OF CAMBRIDGE IMPERIAL COLLEGE OF SCIENCE TECHNOLOGY AND MEDICINE THE CHANCELLOR, MASTERS AND SCHOLARS OF THE UNIVERSITY OF OXFORD KARLSRUHER INSTITUT FUER TECHNOLOGIE 44.637.683 0,019 43.766.840 0,019 40.718.354 0,017 39.558.351 0,017 KOBENHAVNS UNIVERSITET 39.075.549 0,017 2015 Yılı Şampiyon Üniversiteler Listesi 4 Avrupa Komisyonu, Ufuk 2020 projesine katılan her kuruluşun sözleşme sayısı, bu projelere verilen ödül miktarı, yürütülen projelerin sayısı gibi önemli rakamları listeledi. Yapılan analizlere göre; Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında, Ufuk 2020 Programında en iyi performans gösteren Birleşik Krallık, 7. Çerçeve Programı ndan da daha iyi bir performans gösteriyor. Onu Hollanda ve İrlanda takip ediyor. İlan edilen listede genel olarak ulusal araştırma kuruluşları hakim: Almanya daki Max Planck Enstitüsü, 333.6 milyon Avro ile, Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma 4 http://www.universityworldnews.com/article.php?story=20151029192346710&query=horizon+2020 4
Merkezi(CNRS), 121.7 milyon Avro ile ve Paris teki Fransa Enerji Komisyonu 75 milyon Avro ile listede yerlerini almakta. Analizlere göre 2015 yılında 4.190 proje ve 7.804 kuruluş Ufuk 2020 hibesi kazanmış. Bunların 2.023 ü (% 26) tek bir projeyle katılmış. Avrupa Konseyi nden en büyük katkıyı alan 50 üniversiteyi, 7. Çerçeve Programı listesiyle karşılaştırdığımızda ilginç sonuçlara ulaştık. 7. Çerçeve Programı nda en iyi performans gösteren ilk 50 üniversite 12 ülkeden çıkmıştı: Bu üniversiteler şunlar: Birleşik Krallık (14), Hollanda (7), Almanya (6), İsveç (5), İsviçre ve İsrail (4 er üniversite), Danimarka (3), Belçika (2), İtalya (2), İspanya, Finlandiya ve Avusturya (1 er Üniversite). Avrupa Komisyonu, 7. Çerçeve Programı (20017-2013 arası) kapsamında 487 çağrı, 136.000 den fazla teklif, 130.000 katılımcıyı içeren 250.000 den fazla proje aldı ve 41.7 milyar Avro ile fonlandı. 7. Çerçeve Programı nda en iyi performansı gösteren 50 üniversiteye, toplam olarak 7.515 milyar Avro ve yılda ortalama 1.073 milyar Avro tahsis edildi. Birleşik Krallık, Avrupa Birliği portföyünden en büyük payı aldı. Bu pay şöyle dağılıyor: Oxford(437 milyon Avro), Cambridge (424 milyon Avro), University College London (352 milyon Avro). Sonuç olarak, 7. Çerçeve Programında 14 Birleşik Krallık üniversitesinin aldığı toplam tutar 3 milyar Avroya yakındı. Listedeki çoğu üniversite, 200 den fazla projeye katılmış ve bunların 42 si 100 milyon Avronun üzerinde destek almış. Listede Güney Avrupa'dan yalnızca 3 üniversite yer almış. Bunlar; Madrid Teknik Üniversitesi, Milano Teknik Üniversitesi ve Bologna 5
Üniversitesi dir. İlk 50 listesinde hiçbir Fransız üniversitesi yok. Aynı zamanda hiçbir Doğu Avrupa üniversitesi de listede bulunmamakta. Ufuk 2020 Şampiyonları ise aldıkları hibenin miktarına göre şöyle sıralanmakta: Birleşik Krallık (16), Hollanda (8), Almanya (6), İsveç (5), İrlanda (4), İsrail (3), Danimarka (3), Belçika (2), Finlandiya (2) ve İtalya (1). İspanya, 7. Çerçeve Programı ndan sonra en iyi ilk 50 listesinden düşmüş görünüyor. Norveç, Bergen Üniversitesi yle 51. sırada ve ilk 50 de yer almayı ucu ucuna kaçırmış. İrlanda 7. Çerçeve Programı ndan sonra Ufuk 2020 de en iyi ülkeler arasına 4. sırada girmiş. Bu en iyi 50 üniversite, Ufuk 2020 Programı nda 2015 yılında toplamda dağıtılan 7,3 milyar Avronun 1 milyar Avrodan fazlasını aldı. Listeye göre, 16 Birleşik Krallık Üniversitesi, Ufuk 2020 den toplamda 393 milyon Avro, 8 Hollanda Üniversitesi 136 milyon Avro ve 4 İrlanda Üniversitesi toplamda 62.3 milyon Avro aldı. University College London, 49.9 milyon Avro ile en üst sırada, onu 44.6 milyon Avro ile Cambridge, 43.8 milyon Avro ile Imperial College London, ve 40.7 milyon Avro ile Oxford takip ediyor. Avrupa Üniversiteler Birliği Yönetim, Finansman ve Kamu Politikası Geliştirme Müdürü Thomas Estermann a göre, Üniversiteler, özellikle de Güney Avrupa ve Doğu Avrupa dakiler, son birkaç yıl içinde ciddi finansal kesintilerle karşı karşıya gelmiştir. Bu aynı zamanda kurumların, Ufuk 2020 Programı gibi rekabetçi alanlardaki yeteneklerini etkilemektedir. Mükemmel araştırma; personel ve altyapıda, uzun vadede sürdürülebilir bir yatırım gerektirir. Üniversiteler Ufuk 2020 Programı nda başarılı olabilmek için stratejilerini tekrar gözden geçiriyorlar. Yenilikçi araştırmalara, projenin hangi alanlarda gerekli olduğuna odaklanarak sanayi ve sosyal kuruluşlarla iş birliği yapmak gibi stratejiler geliştiriyorlar. 6
Hangi üniversitelerin 2007-2013 FP7 listesinde olup da Ufuk 2020 listesinde olmadığı ve hangi yeni üniversitelerin 2015 en iyiler listesine girdiği de ilgi çekmekte. Birleşik Krallık, 3 yeni Üniversite ile Ufuk 2020 listesindeki pozisyonunu güçlendirmiştir. Bunlar, Warwick, Glasgow ve Cardiff Üniversiteleridir. Bu sırada King s College London, 2015 te ilk 50 ye giremeyerek pozisyonunu eskiye oranla zayıflatmıştır. İsviçre den 4 Üniversite ; ETH Zürih, EFPL Zürih, Zürih ve Geneva FP7 listesinde yer alıyordu. Fakat bunların hepsi 2015 te listeden çıkmış. Aynı zamanda, Bologna Üniversitesi, Viyana Teknoloji Üniversitesi, Dresden Teknoloji Üniversitesi ve Technion İsrail Teknoloji Enstitüsü listeden çıkarken- 4 İrlanda Üniversitesi Galway, Cork, Dublin ve Trinity- en iyi 50 arasına girmiş. Berlin Teknik Üniversitesi, Finlandiya daki Aalto Üniversitesi, Almanya daki Bremen Üniversitesi ve Hollanda daki Groningen Üniversitesi, Ufuk 2020 listesinde yer alan yeni isimler. Şampiyonlar listesi, aktif olarak, hırsla Ufuk 2020 Programı na katılan yükseköğretim kurumları için değerli bir kıyaslama aracıdır. Fakat dikkat edilmesi gereken bazı hususlar da var. 1994 ten 2013 e kadar Avrupa Komisyon yetkilisi olan ve Çerçeve Programı nın Değerlendirme ve Denetleme Birimi Başkanı (2006-2013) olan Peter Fisch, Üniversiteleri, Ufuk 2020 üzerinden her anlamda karşılaştırmanın doğru olmadığını söyledi. Üniversitelerin rolleri ulusal bilim sistemlerinde değişkenlik göstermektedir. Örneğin; Birleşik Krallık ta, Max Planck ya da Fraunhofer Kurumu nun dengi olarak karşılaştırılabilecek bir kurum olmadığı için Birleşik Krallık Üniversiteleri Alman benzerlerine göre sıralamada daha iyi bir yer alıyorlar. 7
Sonuç olarak, Ufuk 2020 analizleri yalnızca bir seferlik çağrılar üzerine kurulmuş olduğundan bir kısım şanslı ya da şanssız proje teklifleri çok büyük farklar yaratabilmekte. Tüm bunlara karşın, bir ülkenin üniversitelerinin performansını kıyaslayan bir analiz, ne tarz stratejik yönelimler ve idari düzenlemelerin işe yaradığına; ve hangilerinin revizyona ihtiyacı olduğuna dair çok iyi bir kontrol mekanizması olabilir. 8