Diğer Teşebbüsler YENİ TÜRK TİCARET KANUNU Halka Açık A.Ş. HIZLANDIRILMIŞ TASFİYE Tek veya İki TEK KİŞİLİK ŞİRKETE Ortaklı Şirketler DÖNÜŞME Aile Şirketleri Uyuyan Şirketler Pay Sahipleri Arasında İhtilaf Olan Şirketler Av. Lerzan Nalbantoğlu Mart 2013 Aktif Şirketler 1 2012 Deloitte Türkiye
TTK nın etkileyeceği ekonomik düzene bakış Borsa Şirketleri Bankalar ve Sigorta Şirketleri Diğer Teşebbüsler Halka Açık A.Ş. Tek veya İki Ortaklı Şirketler Aile Şirketleri Gerçek kişi tacirler Adi şirketler Kişi şirketleri Kooperatifler Anonim Şirketler 95.000 Uyuyan Şirketler 2 Pay Sahipleri Arasında İhtilaf Olan Şirketler Aktif Şirketler Limited Ortaklıklar 700.000 2012 Deloitte Türkiye
Yeni Türk Ticaret Kanunu Yayımlanan İkincil Mevzuat Kâr Payı Avansı Tebliğ 09.08.2012 Anonim Şirketlerde Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullara Ait Yönetmelik 28.08.2012 Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik 28.08.2012 Ticaret Şirketlerinin Gümrük Ve Ticaret Bakanlığınca Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik 28.08.2012 Anonim Şirketlerin Genel Kurullarında Uygulanacak Elektronik Genel Kurul Sistemi Hakkında Tebliğ 29.08.2012 Ticaret Şirketlerinde A.Ş. Genel Kurulları Dışında Elektronik Ortamda Yapılacak Genel Kurullar Hakkında Tebliğ 29.08.2012 3 Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerin Genel Kurullarında Birikimli Oy Kullanımına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ 29.08.2012 Halka Açık Olmayan Şirketlerde Kayıtlı Sermaye Sistemine İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ - 19.10.201 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Yapı Değişikliği ve Siciller Arası Bildirimler Tebliği - 31.10.2012 Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 04.11.2012 Anonim ve Limited Şirketlerin Sermayelerini Yeni Asgari Tutarlara Yükseltmelerine Ve Kuruluşu Ve Esas Sözleşme Değişikliği İzne Tabi Anonim Şirketlerin Belirlenmesine İlişkin Tebliğ 15.11.2012
Yeni Türk Ticaret Kanunu Yayımlanan İkincil Mevzuat Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Kararı 17.11.2012 Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları İle Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik - 28.11.2012 Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ - 19.12.2012 Bağımsız Denetim Yönetmeliği - 26.12.2012 Mal ve Hizmet Tedarikinde Alacaklıya Yapılan Geç Ödemelere İlişkin Temerrüt Faiz Oranının Belirlenmesi Hakkında Tebliğ 29.12.2012 Münfesih Olmasına veya Sayılmasına Rağmen Tasfiye Edilmemiş Anonim ve Limited Şirketler ile Kooperatiflerin Tasfiyelerine ve Ticaret Sicili Kayıtlarının Silinmesine İlişkin Tebliğ 30.12.2012 Elektronik Tebligat Yönetmeliği - 19.01.2013 Bağımsız Denetime Tabi Şirketlere ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı 23.01.2013 Bağımsız Denetim Resmi Sicil Tebliği Bağımsız Denetçilik Sınav Tebliği Bağımsız Denetçilik Uygulamalı Mesleki Eğitim Tebliği Bağımsız Denetim Yetkilendirme Tebliği 25.01.2013 Ticaret Sicili Yönetmeliği -27.01.2013 4
Yeni Türk Ticaret Kanunu nda yapılan değişiklik ile, öngörülen şartları taşıyan şirketlerin tasfiye işlemleri kolaylaştırılmıştır. 6335 sayılı Yeni TTK ile eklenen Geçici 7. madde, şirketlerin olabildiğince işlevsel ve hızlı bir biçimde tasfiye edilmesini hedeflemektedir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın anılan maddenin uygulanmasına ilişkin düzenlemeleri yapmaya yetkili olduğu öngörülmüştür. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından Münfesih Olmasına veya Sayılmasına Rağmen Tasfiye Edilmemiş Anonim ve Limited Şirketler İle Kooperatiflerin Tasfiyelerine ve Ticaret Sicili Kayıtlarının Silinmesine İlişkin Tebliğ i yayımlanmıştır. (Resmi Gazete 30.12.2012, 28513). 5
GEÇİCİ MADDE 7-6335 sayılı Yeni TTK Değişiklik Kanun un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde madde metninde yazılı hâlleri tespit edilen ya da bildirilen anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi, ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın belirlenen şekilde yapılacağı öngörülmüştür. Davacı veya davalı sıfatıyla devam eden davaları bulunan şirket veya kooperatiflere bu madde hükümleri uygulanmaz. Tebliğin Amacı: Münfesih olmasına veya sayılmasına rağmen tasfiye edilmemiş anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin, ilgili kanunlardaki tasfiye usullerine uyulmaksızın tasfiyelerine ve ticaret sicili kayıtlarının silinmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Tebliğin Kapsamı: Eski Türk Ticaret Kanununda sayılan sebeplerle münfesih olan veya sayılan anonim ve limited şirketleri; Yeni Türk Ticaret Kanununun yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde münfesih olacak anonim ve limited şirketler ile Kooperatifler Kanunu uyarınca halen münfesih olan veya 1/7/2014 tarihine kadar münfesih olacak kooperatifleri kapsar. 6
Tebliğ, şirketleri ve kooperatifleri şu şekilde sıralamaktadır: Sermayelerini, 31/12/1998 tarihine kadar 5.000 TL ye çıkarmayan anonim şirketler ile 500 TL ye çıkarmayan limited şirketler. 7 Kanunun yürürlük tarihinden önce münfesih olan veya sayılan anonim ve limited şirketler. Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre herhangi bir nedenle dağılmış olan kooperatifler. Sebebi ne olursa olsun aralıksız son beş yıla ait olağan genel kurul toplantıları yapılamayan anonim şirketler ile kooperatifler. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsa*- lar Kanununa göre adreslerinin ve durumlarının tespit edilememesi nedeniyle ilgili odadaki üyelikleri askıya alınan ve oda yönetim kurulu kararını takip eden yılbaşından itibaren iki yıl sonunda oda kaydı silinerek, sicil kaydı silinmek üzere Müdürlüklere bildirilen şirketler ve kooperatifler
Tebliğ in 5. maddesi kapsamındaki şirket ve kooperatifler; ilgili ticaret sicili müdürlüğünce 31/3/2013 tarihine kadar resen veya herhangi bir kişi, kurum veya kuruluş tarafından kanıtlarıyla birlikte yapılacak bildirimleri de kapsayacak şekilde, ticaret sicili kayıtları üzerinden yapılacak incelemeyle tespit edilecektir. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 1/7/2014 tarihine kadar münfesih olacak veya sayılacak şirket ve kooperatifler için herhangi bir kişi, kurum ya da kuruluş tarafından kanıtlarıyla yapılacak başvurular da Tebliğin 5. madde hükümlerine göre değerlendirilecektir. 8
Müdürlüklerce resen ya da yapılacak bildirim üzerine tespit edilen şirket ve kooperatiflerin ticaret sicilinde kayıtlı son adreslerine ve sicil kayıtlarına göre şirket veya kooperatifi temsil ve ilzama yetkilendirilmiş kişilere ihtar gönderilir. Gönderilen ihtarlar, ilan edilmek üzere Müdürlükler tarafından Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Müdürlüğüne aynı gün gönderilir. Sicil Gazetesinde yapılan ilan, ilgili odanın internet sitesinde yayımlanır. İlgili odanın internet sitesinin bulunmaması durumunda ilan TOBB un internet sitesinde yayımlanır. İhtarlarda şirket ya da kooperatifin davalı veya davacı sıfatıyla devam eden davalarının bulunup bulunmadığının yazılı şekilde beyan edilmesi de istenir. 9
Sermayesini arttırmayarak münfesih olan şirketlere Sicil Müdürlüğü nce yapılan ihtarda; tebliğ tarihinden itibaren iki ay içinde tasfiye memurunun bildirilmesi, aksi takdirde ticaret sicili kayıtlarından unvanının silineceği, şirkete ait malvarlığının, unvana ilişkin kaydın silindiği tarihten itibaren on yıl sonra Hazineye intikal edeceği ve bunun kesin olduğu açıkça yazılır. Şirketler ile kooperatiflere yapılacak ihtarda tebliğ tarihinden itibaren iki ay içinde; - münfesih olma sebepleri de gösterilerek, bu sebepleri ortadan kaldıran işlemlerin yapılıp ispat edici belgelerin Müdürlüğe verilmesi ya da - tasfiye memurunun Müdürlüğe bildirilmesi gerektiği, - bildirimde bulunulmaması halinde ise bu sürenin sonunda ticaret sicili kayıtlarından unvanının silineceği, - şirkete/kooperatife ait malvarlığının unvana ilişkin kaydın silindiği tarihten itibaren on yıl sonra Hazineye intikal edeceği ve bunun kesin olduğu açıkça yazılır. 10
İlanda ayrıca; şirket veya kooperatifin alacaklıları, alacaklarını kanıtlarıyla birlikte ilan tarihinden itibaren iki ay içinde tasfiye memurlarına bildirmeye davet edilir. Ayrıca ilanda, şirket veya kooperatifin mevcut malvarlığı ile alacak ve borçlarını gösterir listenin; belgeleri ile birlikte ilan tarihinden itibaren bir ay içinde, anonim şirket veya kooperatifin yönetim kurulu, kurulun bir veya birkaç üyesi, denetçileri, limited şirketlerde ise müdür veya müdürler tarafından ilgili tasfiye memuruna verilmesi ihtar edilir. İhtar ve ilana cevap verilmemesi halinde: Müdürlük tarafından yapılan ihtara ve ilanlara rağmen iki ay içerisinde cevap vermeyen veya tasfiye memurunu bildirmeyen yahut durumunu Kanuna uygun hale getirmeyen veya faaliyette bulunduğunu adres ve kanıtlarıyla birlikte bildirmeyen şirket veya kooperatiflerin unvanı ticaret sicilinden resen silinir. Resen unvanı silinen şirket veya kooperatifler Sicil Gazetesinde ve ilgili odanın veya TOBB un internet sitesinde ilan edilir. Ticaret sicilinden silinecek şirket veya kooperatiflerin borçları unvanların silinmesine engel teşkil etmez. 11
Tasfiye memuru olarak; şirket veya kooperatifin ortaklarından herhangi biri, ticaret siciline kayıtlı en son yetkilileri ya da bunların belirleyecekleri üçüncü şahıslar bildirilebilir. Tasfiye memuru olarak başka ortak veya yönetici tarafından bildirilen ortak veya yöneticiler ile üçüncü şahısların bu görevi kabul ettiklerine ilişkin yazılı beyan da bildirime eklenir. Üçüncü şahısların tasfiye memuru olarak tescil edilebilmeleri ortakların veya yöneticilerin hiçbirinin tasfiye memuru olarak bildirilmemiş olmasına bağlıdır. 12
Tasfiye memurları, alacaklıların alacaklarını bildirmeleri için öngörülen iki aylık sürenin sonunda, şirket veya kooperatifin durumunu gösterir bir bilanço hazırlar. Tasfiye memurunca hazırlanan bilançoya göre şirket veya kooperatifin varlığının borçlarından fazla olması halinde, tasfiye memuru tasfiyeyi altı ay içerisinde sonuçlandırır. Gerekli hallerde tasfiye süresi altı ayı aşmamak üzere, tasfiye memurunun müracaatı halinde Bakanlıkça bir defaya mahsus olmak üzere uzatılabilir. Tasfiye memurlarınca hazırlanan bilançoya göre şirket veya kooperatifin borçlarının varlığından fazla olması hâlinde tasfiye memurları durumu derhal alacaklılara bildirerek şirket veya kooperatifin iflasına karar verilmesi için mahkemeye başvuruda bulunmalarını ister. Bildirimde ayrıca, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde şirket veya kooperatifin iflası için mahkemeye müracaat edildiğinin tasfiye memuruna bildirilmemesi halinde şirket veya kooperatifin ticaret sicili kaydının silineceği ihtar olunur. 13
Alacaklıların başvurusu üzerine mahkemece iflasın açılmasına karar verilir ve tasfiye İcra ve İflas Kanununun ilgili hükümlerine göre yürütülür. Süresi içinde şirket veya kooperatifin iflası için mahkemeye müracaat edildiğinin bildirilmemesi hâlinde tasfiye memurlarının başvurusu üzerine ilgili şirket veya kooperatifin unvanı ticaret sicilinden silinir ve bu durum Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir. Tasfiye memurlarına belirtilen bilgi ve belgelerin verilmemesi veya tasfiye memurlarınca da bu bilgi ve belgelere erişilememesi hâlinde durum ticaret sicili müdürlüğüne bildirilerek, başka bir işleme gerek kalmaksızın unvan silinir ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilir. 14
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce tasfiye işlemlerine başlanmış ve tasfiyesi tamamlanmış olmasına rağmen kesin bilançonun genel kurula sunulamaması nedeniyle unvanları sicilden silinemeyen şirket ve kooperatiflerin, Tebliğ hükümlerine göre kayıtlarının silinebilmesi için tasfiye memurlarının ilgili Müdürlüğe başvurmaları gerekmektedir. Tasfiye memurları tarafından; genel kurulun Kanunun öngördüğü asgari süre ve şartlara uygun olarak toplantıya çağrılmış olmasına rağmen iki defa üst üste toplanamadığını ispatlayıcı belgelerin ve kesin bilanço ile şirket ya da kooperatifin davalı veya davacı sıfatıyla devam eden davalarının bulunmadığına ilişkin yazılı beyanın Müdürlüğe verilmesi gerekmektedir. Müdürlüklerce; başvuru üzerine, tevdi edilen belgeler ve kendi kayıtları üzerinden gerekli inceleme yapıldıktan sonra, bu maddede öngörülen şartların varlığının tespiti halinde unvana ilişkin kayıtlar silinir ve bu durum Sicil Gazetesinde ilan edilir. 15
Ticaret sicilinden unvanları silinecek şirket veya kooperatiflerin borçları, unvanlarının silinmesine engel teşkil etmez. Ancak, ticaret sicilinden kaydı silinen anonim şirketler ve kooperatiflerin kanuni temsilcileri ile limited şirket ortaklarının, silinme tarihinden önceki kamu borçlarından doğan sorumlulukları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında devam eder. Bu madde kapsamında Yapılacak tescil ve kayıt silme işlemleri her türlü harçtan, bu işlemler için düzenlenecek kağıtlar damga vergisinden müstesnadır. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanacak olan ilanlardan ücret alınmaz. Bu madde gereğince tasfiye edilmeksizin unvanı silinen şirket veya kooperatiflerin ortaya çıkabilecek malvarlığı, unvana ilişkin kaydın silindiği tarihten itibaren on yıl sonra Hazineye intikal eder. Hazine bu şirket ve kooperatiflerin borçlarından sorumlu tutulmaz. 16
Tasfiye memurlarının sorumlulukları konusunda, özel kanunlardaki sorumluluğa ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Yeni TTK veya Kooperatifler Kanunu hükümleri uygulanır. Ticaret sicilinden kaydı silinen şirket veya kooperatifin alacaklıları ile hukuki menfaatleri bulunanlar haklı sebeplere dayanarak silinme tarihinden itibaren beş yıl içinde mahkemeye başvurarak şirket veya kooperatifin ihyasını isteyebilir. 17
TEK KİŞİLİK ŞİRKET Yeni TTK anonim ve limited ortaklıkların tek kişilik şirket olarak kurulmasına imkan tanımıştır. Tek bir gerçek veya tüzel kişi de anonim şirket kurabilecektir (Yeni TTK md 338/1). Limited şirket, bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur. (Yeni TTK m 573/1) Bir çok yapay ortaklık ilişkileri sona erdirilecek; şirketlerin, ortak sayısının bire indiği durumlarda da varlıklarını korumaları temin edilecektir. Tek kişilik şirket, çeşitli yapılanma modellerine zemin oluşturacak önemli bir hukuk müessesesidir. Kurmak veya dönüşmek için herhangi bir izin almaya gerek yoktur. 18
TEK KİŞİLİK ŞİRKET Neden İhtiyaç Duyuluyor? Yabancı sermayeli şirketler Kamu kurumları, dernekler, vakıflar, üniversiteler, bilimsel araştırma merkezlerinin şirket kurma ihtiyacı Halka kolaylıkla açılma Devirde kolaylık Miras sorunlarını çözümlemek amacıyla Ortak sayısının bire düşmesi halinde şirketin devamı 19
TEK KİŞİLİK ŞİRKET Tek kişilik ortaklık Şirketler Topluluğu (Holding) A Holding A.Ş. Dernekler ve Vakıflar Güzel Sanatlar Kültür Vakfı Gerçek kişi (A) (B) A.Ş. A1 A.Ş. A2 A.Ş. A3 A.Ş. İzmir Güzel Sanatlar Müzecilik Ticaret A.Ş. Gerçek Kişi (A), (B) A.Ş. yi tek başına kurabilir, Hatta tek başına yönetebilir. Special Purpose Vehicles (SPV) Hakim şirket, tek kişilik ortaklık sayesinde, bağlı şirketleri kurarken başka bir ortağa ihtiyaç duymayacaktır. Derneğin veya vakfın, şirket kurarken başka bir ortağa gereksinimi olmayacaktır. (M) A.Ş. (M) SPV (N) A.Ş. (MN) Joint Venture A.Ş. (M) A.Ş., (N) A.Ş. ile doğrudan ortaklık kurmak yerine, kendisinin tek başına olduğu (M) SPV yi kurarak bu şirketi devreye sokabilir. 20 2012 Deloitte Türkiye
TEK KİŞİLİK ŞİRKETE DÖNÜŞME Yeni TTK 338. maddesi uyarınca: Pay sahibi sayısı bire düşerse, durum, bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde yönetim kuruluna yazılı olarak bildirilir. Yönetim kurulu bildirimi aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde, şirketin tek pay sahipli bir anonim şirket olduğunu tescil ve ilan ettirir. Ayrıca, hem şirketin tek pay sahipli olarak kurulması hem de payların tek kişide toplanması hâlinde tek pay sahibinin adı, yerleşim yeri ve vatandaşlığı da tescil ve ilan edilir. Aksi hâlde doğacak zarardan, bildirimde bulunmayan pay sahibi ve tescil ve ilanı yaptırmayan yönetim kurulu sorumludur. Yeni TTK 338. madde ile şirketin tek pay sahibi olarak kendi paylarını iktisap etmesine yasak getirmektedir. 21
TEK KİŞİLİK ŞİRKET TEK PAY SAHİPLİ ANONİM ŞİRKETLERİN KURULUŞU Tek pay sahipli anonim şirket kuruluşlarında, birden fazla pay sahibi bulunan anonim şirket kuruluşlarında istenen evrak ile müracaat edilmelidir. Ayrıca bir belge talep edilmemektedir. TEK PAY SAHİPLİĞİ BİLDİRİMİ 1. Dilekçe (Şirket kaşesi ile yetkili tarafından imzalanmalı, vekaleten imzalanmış ise vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmeli, ekindeki evrak dökümünü içermelidir.) 2.Yönetim Kurulu kararı ( Kararda şirketin tek pay sahibine düştüğü, ayrıca tek pay sahibinin ad-soyad, yerleşim yeri, vatandaşlığı, TC Kimlik Numarası, yabancı uyruklu ise vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numarası belirtilmedir.) Dikkat: Tek pay sahibine düşen anonim şirketin yönetim kurulu sayısında değişiklik yapmak istemesi halinde yeni yasal düzenlemeye uygun şekilde ana sözleşmesinin yönetim kuruluna ilişkin maddesini tadil ederek yönetim kurulu seçimi yapılması gerekmektedir. 22
TEK KİŞİLİK ŞİRKET Yeni TTK 371. maddesi uyarınca: Sözleşmenin yapılması sırasında, şirket tek pay sahibi tarafından ister temsil edilsin ister edilmesin, tek pay sahipli anonim şirketlerde, bu pay sahibi ile şirket arasındaki sözleşmenin geçerli olması sözleşmenin yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır. Bu şart piyasa şartlarına göre günlük, önemsiz ve sıradan işlemlere ilişkin sözleşmelerde uygulanmaz. 23