ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİNDE GELİŞİMSEL PEDİATRİ ÜNİTELERİ

Transkript

1 ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİNDE GELİŞİMSEL PEDİATRİ ÜNİTELERİ Prof. Dr. İlgi Ertem Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Gelişimsel Pediatri Ünitesi Uz. Dr. Zeynep Eras T.C. S.B. Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gelişimsel Pediatri Ünitesi Uz. Dr. Bahar Bingöler Pekcici T.C. S.B. Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji-Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gelişimsel Pediatri Ünitesi

2 Gelişimsel Pediatri Üniteleri Modeli Gerekçesi EĞĠTĠM ÖNCESĠ VE SONRASI KENDĠNĠ YETERLĠ DEĞERLENDĠRME Öncesi (%) Sonrası (%) 0-3 yaģtaki çocukların geliģim alanlarını bilerek değerlendirebilirim. GeliĢimsel sorunu olan çocukların geliģimsel izlemlerini ve desteklenmelerini yapabilirim. Ev ortamında çocukların geliģimini destekleyecek yaklaģımlar konusunda ailelere danıģmanlık yapabilirim. Özel eğitim gereksinimi olan çocukları bu hizmete yönlendirebilirim. Engelleri olan çocuklarla ilgili devlet uygulamalarını bilerek ailelere danıģmanlık yapabilirim Ertem ve ark. J Dev Behav Pediatrics 2009

3 Gelişimsel Pediatri Üniteleri Modeli Birinci basamak sağlık çalışanlarının önündeki en önemli engeller 1) Konuyu bilmemek 2) Zaman Gerekçesi 3) İkinci ve üçüncü basamak (çocuk hekimlerinin) konu ile ilgili yeterince bilgi ve deneyiminin olmaması Ertem ve ark. J Dev Behav Pediatrics 2009

4 Gelişimsel Pediatri Üniteleri Modeli Gerekçesi Ülkemizde gelişimsel pediatri bilimi pediatri içinde yaygınlaşmamıştır. Gelişimsel sorunları olan çocuklara verilen hizmetlerin aileden sonra ilk kapısını açan ya da kapayan çocuk hekimidir. Ülkemizdeki sağlık çalışanlarını çocuk sağlığı konusunda eğiten çocuk hekimleridir. Çocuk hekimlerinin büyük çoğunluğunun eğitim aldığı kurumlar üniversite hastaneleri değil, Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleridir. SB Eğitim ve Araştırma Hastanelerinden pek çoğu Gelişimsel Pediatri Ünitelerini kurmak ve uygulamaya geçirmek için başvuruda bulunmuştur.

5 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Gelişimsel Pediatri Ünitesi Hizmet AraĢtırma Eğitim Savunuculuk

6 GELİŞİMSEL PEDİATRİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI Eğitim Kurumu Sorumlu Hekim İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Gelişimsel Pediatri Ünitesi Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Gelişimsel Pediatri Ünitesi Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemotoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi (Dışkapı) Gelişimsel Pediatri Ünitesi Yrd. Doç. Dr. Derya Gümüş Doğan Yrd. Doç. Dr. Gülsüm Atay Uzm. Dr. Bahar Bingöler Pekcici 4 Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gelişimsel Pediatri Ünitesi Uzm. Dr. Zeynep Eras

7 Gelişimsel Pediatri Üniteleri Programı TC. Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri+Ankara Üniversitesi+UNICEF Gelişimsel Pediatri alanında özgün bir eğitim programının hazırlanması Gelişimsel Pediatri Ünitesi ekiplerinin eğitim programını tamamlaması Eğitimi tamamlayan ekiplerin kurumlarında yaptıkları etkinliklerin desteklenmesi

8 KURAMSAL EĞİTİM 160 saat SUNUMLARDAN BAZILARI Gelişimsel Pediatri Bilimi ve İçeriği Gelişim Biliminin Temel Kuram ve Öğretileri Gelişimsel Değerlendirme Yöntemlerinin Temel İlkeleri Gelişimsel Değerlendirme Araçları: Gelişimi İzleme ve Destekleme Rehberi (GIDR) Gelişimi Etkileyen Psikososyal Çevresel Etmenler İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması (International Classification of Functioning - ICF) Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminde Ruh Sağlığı ve Gelişimsel Bozukluklarının Tanısal Sınıflandırması: Yenilenmiş Basım (TS:0-3 YB) (Diagnostic Classification of Mental Health and Developmental Disorders of Infancy and Early Childhood: Revised Edition - DC:0-3R) Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları(ÖSKR) Hakkındaki Yönetmelik Prematüre Bebeklerin Gelişimsel İzlem Teknikleri Gelişimsel Değerlendirme Araçları: Bayley Bebekler İçin Gelişim Değerlendirme Ölçeği II (Bayley Scales of Infant Development II) Gelişimsel Değerlendirme Araçları: Vineland Uyum Davranış Ölçeği II (Vineland Adaptive Behavior Scale II) Erken Çocuklukta Konuşmada Gecikme Erken Çocuklukta Kronik Hastalıkların Gelişim Üzerine Etkisi Erken Çocuklukta Serebral Palsi Gebelik Dönemi ve Doğum Dönemi Depresyonu Görme Engeli Olan Bebek ve Ailesine Yaklaşım Down Sendromu Olan Bebek ve Ailesine Yaklaşım Beslenmenin Gelişim Üzerine Etkisi Erken Çocuklukta Sık Rastlanan Davranış Sorunlarını Önleme

9 PRATİK EĞİTİM 160 saat Gelişimi değerlendirme yöntemleri Aile merkezli yaklaşımlar Ayaktan ve yatarak tedavi gören farklı gelişimsel sorunları olan çocukların gelişimsel değerlendirilmesi, tedavisi Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi nde aile merkezli gelişimsel değerlendirme, destekleme, risk belirleme ve tedavi pratiği Hasta dosyası oluşturma, arşivleme Konsültasyon yazma Hastaların sosyal ve yasal haklardan (özürlü sağlık kurulu raporu çıkarma, özel eğitim kurumuna ve okul öncesi eğitim kurumuna yönlendirilme, evde bakım parası ve vergi indirimi gibi haklardan) yararlanabilmeleri amacı ile Özürlü Sağlık Raporu hazırlama

10 Multidisipliner Model Eğitim Pediatri Sosyal hizmet Çocuk Gelişimi KBB FTR Ruh sağlığı Göz H. Ortopedi

11 Transdisipliner Bütüncül Model Transdisciplinary Medical Home Model FTR Pediatrik Nöroloji KBB GÖZ Aile Hekim Gelişimsel pediatri Özel Eğitim Sosyal Hizmetler Ruh sağlığı Ortopedi

12 GPU Eğitim Programı

13

14 GPU Eğitim Programı

15 GPU Eğitim Programı sonrasında kurulan üniteler 1 2 Kurum Adı Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dr. Sami Ulus Çocuk Hastanesi Gelişimsel Pediatri Eğitimi Bitiş Tarihi Ünite nin hizmete başlama tarihi Haziran Eylül Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kurulma aşamasında 4 Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kurulma aşamasında

16 Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi

17 Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi

18 Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi

19 GELĠġĠMSEL PEDĠATRĠ ÜNĠTESĠ ZEKAĠ TAHĠR BURAK KADIN SAĞLIĞI EĞĠTĠM ve ARAġTIRMA HASTANESĠ ANKARA- TÜRKĠYE

20 Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ülkemizde 1/10 bebek prematüre doğmaktadır ZTB en büyük kadın-doğum merkezi ve yenidoğan yoğun bakım hastanesidir doğum / yıl 3000 yenidoğan yoğun bakım yatışı / yıl prematüre (<1500 gram) yoğun bakım yatışı / yıl

21 ZTB Gelişimsel Pediatri Ünitesi Açılış: 01 / Eylül / 2009 Sağlık Bakanlığı kadın-doğum eğitim araştırma hastanelerinde açılan ilk merkez Bir gelişimsel pediatrist ve iki çocuk gelişim uzmanı Yenidoğan yoğun bakım ünitesinden taburcu olan bebeklerin bütüncül izlem modeli ile ayrıntılı gelişimsel değerlendirme ve izlemi Yenidoğan uzmanı eğitimi

22 Bütüncül İzlem Modeli (Medical Home Model) Aynı çatı altındaki hizmetler 1. Sağlık izlemi 2. Gelişimsel Pediatri 3. Diyetisyen 4. Fizik tedavi rehabilitasyon ve fizyoterapi 5. Odyoloji 6. Oftalmoloji 7. Çocuk cerrahisi

23 Gelişimsel Pediatri Ünitesi

24 BİR YILLIK SÜREÇ 01 / Eylül / / Ağustos / 2010 Bütüncül izlem modelinin yürürlüğe konması Bütüncül izlem modeli (Medical Home Model) ile birinci basamakta izlem modelinin karşılaştırma araştırması (YL tezi) Yenidoğan yoğun bakım ünitesinden taburcu olan 700 yüksek riskli bebeğin ayrıntılı gelişimsel değerlendirmesi, desteklenmesi ve izlemi Günlük süpervizyonlu olgu toplantıları ile yenidoğan yan dal asistanlarının ve tüm ekibin eğitimi, bilgi paylaşımı

25 Prematüre Bebeklerimizin İlk Doğum Günü Partisi

26 T.C. S.B. ANKARA ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI HEMATOLOJİ-ONKOLOJİ EĞİTİM ARAŞTIRMA HASTANESİ GELİŞİMSEL PEDİATRİ ÜNİTESİ 2010

27 Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji-Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi Türkiye deki önde gelen çocuk sağlığı ve hastalıkları eğitim ve araştırma hastanelerindendir. Yataklı hizmetler 250 yataklı servis 14 yataklı pediatrik yoğun bakım ünitesi 30 yataklı(15 i anneli oda ) yenidoğan yoğun bakım ünitesi 14 yataklı transplantasyon ünitesi Poliklinik ve acil servis hizmetleri hasta girişi / gün

28 Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji-Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi Pediatri asistanları ve genel pediatristler Pediatrik yan dal asistanları ve uzmanları Gelişimsel pediatrist ve çocuk gelişim uzmanı Fizik tedavi rehabilitasyon uzmanı ve fizyoterapist Çocuk psikiyatristi Çocuk cerrahı Odyoloji uzmanı Oftalmoloji uzmanı Genetik uzmanı Çocuk beyin cerrahisi uzmanı

29 Gelişimsel Pediatri Ünitesi Sağlık Bakanlığı bünyesinde yer alan cocuk hastanelerinde açılan (Eylül 2009) ilk ünitedir. Bir gelişimsel pediatrist ve bir çocuk gelişim uzmanı 0-6 yaş arasındaki çocukların ayrıntılı gelişimsel değerlendirmesi, desteklenmesi, izlemi Asistan rotasyonu ile çocuk hekiminin eğitimi

30 Bir Yıllık Süreç Gelişimsel zorlukları olan 350 çocuğun ayrıntılı gelişimsel değerlendirme ve desteklenmesi yapılmış ve izleme alınmıştır. Değerlendirilen ve izleme alınan çocuklar: Yenidoğan yoğun bakım ünitesinden taburcu olan Pediatrik yoğun bakım ünitesinden taburcu olan Pediatri yan dalları ve sosyal pediatri tarafından konsülte edilen Bu yıl başlayacak olan asistan rotasyonumuzda her çocuk hekimine gelişimsel pediatri ve EÇG alanında 1 aylık yoğun eğitimin verilmesi planlanmaktadır.

31