TEKİL VE ÇOĞUL GEBELİKLERDEN DOĞAN PREMATÜRE BEBEKLERİN GELİŞİMSEL DURUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Transkript

1 TEKİL VE ÇOĞUL GEBELİKLERDEN DOĞAN PREMATÜRE BEBEKLERİN GELİŞİMSEL DURUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Zeynep Eras, Banu Özyurt, Ömer Erdeve, Evrim Şakrucu, Suna Oğuz, Emre Canpolat, Uğur Dilmen ZTB Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gelişimsel Pediatri Ünitesi

2 Son 30 yılda tüm dünyada prematüre doğum oranı belirgin olarak artmıştır (%7-13). Yardımcı üreme teknikleri ile oluşan çoğul gebelik oranındaki atış, en önemli nedenlerden biri olarak gösterilmektedir. Hamilton et al. Natl Vital Stat Rep 2006;55:1-8 Klebanoff & Keim. Clin Perinatol 2011;38(3):339-50

3 Çoğul gebeliklerden doğan bebeklerde intrauterin gelişme geriliği ve prematürite oranı yüksektir. Bu bebeklerin uzun dönem sonuçlarının tekil bebeklere göre farklılık gösterebileceği bildirilmektedir. Astalos et al. Twin Res 2001;4(6): Ingram Cooke RW. Semin Fetal Neonatal Med 2010;15(6):

4 Bazı çalışmalarda çoğul gebelikten doğan bebeklerin uzun dönemde büyüme geriliği ve serebral palsi, bilişsel alanda bozukluk, konuşma gecikmesi ve öğrenme güçlüğü gibi gelişimsel alanda problemler açısından artmış risk altında oldukları vurgulanmıştır. Ingram Cooke RW. Semin Fetal Neonatal Med. 2010;15(6): Wadhawan et al.pediatrics 2009;123:e The ESHRE Capri Workshop Group. Hum Reprod 2000;15:

5 Bazı çalışmalarda ise, doğum ağırlığına göre düzeltme yapıldığında, tekil ve çoğul gebelikten doğan bebeklerde gelişimsel sorunların sıklığı açısından fark olmadığı bildirilmiştir. Astalos et al. Twin Res. 2001;4(6): Hajnal et al. Ped Neurol. 2005;32(2):87-93

6 AMAÇ Bu çalışmada tekil ve çoğul gebeliklerden doğan prematüre bebeklerin (DH 32 hafta) düzeltilmiş aylarındaki nörolojik ve gelişimsel sonuçlarının karşılaştırılması amaçlandı.

7 MATERYAL-METOD Tek merkezli prospektif bir çalışma Kasım 2008 Kasım 2009 ZTB Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde YYBÜ nde yatan, DH 32 hafta tekil ve çoğul gebelikten doğan bebekler Düzeltilmiş aylarında bebeklerin nörolojik muayeneleri ve Bayley Bebekler için Gelişimsel Değerlendirme Ölçeği II ile gelişimsel değerlendirmeleri yapıldı.

8 MATERYAL-METOD Serebral palsi: etkilenen ekstremitelerde hipertoni, reflekslerde atış ve distonik ya da spastik hareketlerin olması (dipleji, quadripleji ve hemipleji) Nörolojik ve Gelişimsel sorun aşağıdakilerden birinin saptanması olarak tanımlandı: *Serebral palsi *Bilişsel ölçek puanı (MDI) ya da hareket ölçek puanı (PDI)<70 *Körlük *Tam işitme kaybı

9 İSTATİSTİKSEL ANALİZ SPSS 16.0 Kategorik değişkenler için ki-kare testi ve süreklilik gösteren değişkenler için t testi kullanıldı. p <.05 anlamlı kabul edildi.

10 BULGULAR 780 prematüre bebek (DH 32 hafta) Tekil = 480 Çoğul = 293 Taburcu = 402 Taburcu = Yetersiz izlem 72 Katılmayı reddetme 51 Takibi bırakma 31 Yetersiz izlem 28 Katılmayı reddetme 35 Takibi bırakma Son değerlendirme 211 bebek (%55.2) Son değerlendirme 159 bebek (%62.8)

11 Çalışma Grubunun Doğum Ağırlıklar ve Doğum Haftaları Değişkenler Tekil (n=211) Çoğul (n=159) p Doğum Ağırlığı, ortalama, gr ± ± <0.01 Doğum Haftası, ortalama, hafta 29.0 ± ± 2.1 <0.05

12 Çalışma Grubunun Postnatal Değişkenleri Değişkenler Tekil (n=211) Çoğul (n=159) p RDS, n(%) 113 (%53.5) 71 (%44.6) 0.1 PDA, n(%) 80 (%37.9) 55 (%34.6) 0.51 NEK, n(%) 23 (%10.9) 15 (%9.4) 0.23 Sepsis, n(%) 112 (%53.1) 91 (%57.2) 0.68 BPD, n(%) 33 (%15.6) 13 (%8.2) Grade 3-4 İKK, n(%) 4 (%1.9) 5 (%3.1) 0.35 Hidrosefali, n(%) 4 (%1.9) 3 (%1.9) 0,45 ROP, n(%) 99 (%46.9) 61 (%38.4)* <0.05

13 BULGULAR Değerlendirme: Düzeltilmiş 16.7 ay (12-18 ay) Ortalama bilişsel ölçek puanı Tekil grup: 96.1 ± 21.1 Çoğul grup: 99.0 ± 20.4 (p=0.58) Ortalama hareket ölçek puanı Tekil grup: 94.3 ± 21.9 Çoğul grup: 89.7 ± 22.7 (p=0.079)

14 Çalışma Grubunun Düzeltilmiş Sonuçları Değişkenler Tekil (n=211) Çoğul (n=159) p Serebral Palsi,n(%) 7 (%3.3) 7 (%4,4) 0.60 Körlük, n(%) 0 (%0) 0 (%0) 0 Sağırlık, n(%) 0 (%0) 0 (%0) 0 Bilişsel Ölçek Puanı 32 (%15.2) 13 (%8.2) <70, n(%) Hareket Ölçek Puanı <70, n(%) Gelişimsel Alanda Sorun n(%) 42 (%19.9) 29 (%18.2) (%26.5) 29 (%18.2) 0.06

15 TARTIŞMA Çoğul gebelik artmış prematüre doğum oranı ve çok düşük doğum ağırlığı ile yakın ilişkilidir. Birçok çalışmada, çoğul gebelikten doğan bebeklerde mortalite ve uzun dönemde morbidite (serebral palsi ve bilişsel alanda problemler) sıklığında artış bildirilmiştir. Ingram Cooke RW. Semin Fetal Neonatal Med 2010;15(6):362-6 Wadhawan et al. Pediatrics 2009;123:e

16 TARTIŞMA Bizim çalışmamızda tekil ve çoğul gebelikten doğan prematüre bebeklerin düzeltilmiş aydaki değerlendirmelerinde serebral palsi ve gelişimsel alanda sorun olma oranları arasında fark bulunmadı (p=0.60, p=0.06).

17 TARTIŞMA Donovan ve ark DH < 28 hafta, DA: g bebekler Tekil ve çoğul bebeklerde mortalite ve uzun dönem morbidite (CP, bilişsel alanda sorun, körlük yada sağırlık) insidansı açısından fark bulunmamıştır. Donovan et al. Am J Obstet Gynecol 1998;179 (3):742-9

18 TARTIŞMA DH: hafta, 52 ikiz ve 101 tekiz bebek Değerlendirme: Düzeltilmiş ayda Ölüm ya da nörolojik ve gelişimsel sorun olma oranı ikizlerde 29.7% iken tekiz grupta 22.8% (p = 0.337, Fisher's exact test) Her iki grup arasında anlamlı fark bulunmamış. Asztalos et al. Twin Res 2001; 4(6):431-8

19 TARTIŞMA Çalışmamızda çoğul gebeliğin 32 hafta altında doğan prematüre bebeklerin nörolojik ve gelişimsel sonuçlarını etkilemediğini saptadık. Nörolojik ve gelişimsel sorunların belirgin hale gelmesi okul öncesi döneme kadar uzayabileceğinden, 5-7 yaşlarda tekrar değerlendirme yapılması gerekliliği akılda tutulmalıdır.

20 TEŞEKKÜRLER