Tarih. Sevgili Okuyucular,

Transkript

1 Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi Sevgili Okuyucular, Her Ağustos ayında olduğu gibi geçtiğimiz ay da iki büyük zaferimizi art arda büyük coşkularla kutladık. 26 Ağustos 1070 Anadolu topraklarına son gelişimiz ve 30 Ağustos 1922 ise bu toprakların sonsuza dek bizim vatanımız olarak kalacağını ifade etmektedir. Mustafa Kemal Atatürk bu ay 96. yıldönümünü kutladığımız Büyük Zafer in ikinci yılında yaptığı konuşmada zaferi şöyle özetlemektedir: Türk tarihi pek çok zaferle doludur. Ama Türk Milleti nin burada kazandığı bu zafer yalnız bizim tarihimize değil dünya tarihine de kesin yön verecektir. Türk Devleti nin, genç Türkiye Cumhuriyeti nin temeli burada sağlamlaştırıldı, ölümsüz yasayışı burada taçlandırıldı. Akan Türk kanları, göklerde uçuşan şehit ruhları, devletimizin, cumhuriyetimizin ölümsüz koruyucularıdır. Geçtiğimiz Ağustos ayında hepimizi heyecanlandıran bir diğer faaliyet ise Macar Turan Vakfı tarafından Macaristan ın Bugaç Ovası nda düzenlenen kurultay oldu. İlki 12 yıl önce Kazakistan da Macar Boyları Toplantısı şeklinde gerçekleşen bu buluşma, zaman içinde daha geniş ufukla Macaristan da yapılmaya başlandı ve artık yaygın adıyla Turan Kurultayı olarak anılmaktadır. Bu büyük buluşmayı Macar Turan Vakfı kendi ifadeleriyle Hun kökenli milletlerin soylar toplantısı, gelenek yaşatıcı bir kutlama olarak da nitelendirmekte. Türk Dünyası nın birliği için çok önem verdiğimiz bu buluşma Türk coğrafyasının her noktasından büyük bir katılım ile gerçekleşti. Büyük bir mutlulukla tüm Türk devlet, topluluk ve boylarının bayraklarının Doğu Türkistan ve KKTC bayraklarıyla birlikte Avrupa nın tam merkezinde dalgalanmasına üçyüzbini aşkın ziyaretçiyle birlikte şahitlik ettik. Macaristan Meclisi nde gerçekleşen Kurultay açılış konuşmasında Macar Turan Vakfı Başkanı Andras Biro nun Karabağ, Doğu Türkistan, Türkmeneli ve Suriye deki kardeşlerimizin içinde bulundukları zor şartlardan bahsetmesi ve iki yüzlü emperyalist sözde insan hakları savunucularını eleştirmesi tüm katılımcıların takdirini topladı. Bu kurultayla bir kez daha gördük ki geçmişte birlikte ve kardeşçe yaşamış olan atalarımızın bugün ayrı ayrı topluluklar olarak yaşamak durumunda kalan biz torunlarının Turan a olan ilgisinin sürekli olarak arttığıdır. Bu vesileyle Turan fikrinin tohumlarını atan ve bu yolda mücadele veren başta Hüseyinzade Ali Turan, İsmail Gaspıralı, Yusuf Akçura, Zeki Velidi Togan, Ziya Gökalp, Mustafa Kemal Atatürk, Nihal Atsız ve vakfımızın kurucusu hocamız Turan Yazgan olmak üzere tüm Turancıları anmamıza vesile olan böyle büyük bir organizasyonu düzenleyen Macar Turan Vakfı Başkanı Sayın Andras Bíro ya, vakıf çalışanlarına ve Turan Kurultayı na destek veren herkese vakfımız adına teşekkür etmeyi borç biliyoruz. Tanrı Türk ü Korusun... Közhan Yazgan 21. yüzyıla girerken Türkiye çok büyük sarsıntılar geçirdi. 20. asrın son ayında nasıl sömürüldüğümüzü herhalde hükü met dâhil herkes anlamıştır. Gelip giden kaygan sermaye, repo faizleriyle, aşırı faizlerle Türkiye nin öz tasarruflarını sömüren, ülkeyi üretim ekonomi si yerine transfer ekonomisi olarak bağlayan ve gerektikçe kriz ekonomisi yaratan sermaye! Kısmen yabancı, kısmen yerli, kısmen yerli maşaları olarak üç beş kişiyle Türkiye yi esir alan sermaye! Parti başkanlarının kontrolünde bir meclis! Hükümeti denetleme gücü elinden alınmış milletvekille ri! Bütçe açıkları gittikçe artarken, döviz rezervleri gittikçe aza lırken çılgınca geliştirilen, vicdansızca sürdürülen ithalat! Özelleştirme titremesine yakalanmış, Avrupa Birliği ne gir me titremesine tutulmuş, başka çare olmadığının tellallığını ya pan çaresizler! Diğer tarafta her türlü güçlüğü yenecek potansiyel güce sa hip, sahipsiz bırakılmış bir millet!.. Levent, 27 Aralık 2000 Tanrı Türk ü Korusun... Prof. Dr. Turan Yazgan

2 Yavuz Gürler Bilge Kağan ın Hemşehrilerini Ziyaret 04 Hakan Kaya Ayda Bir Film Bozkırın Ortasında Bir Lale Çiçeği Tulpan Prof. Dr. Ayşegül Demirhan Erdemir Türk Tıp Etiği Tarihinde Hasta Olma ve Hastalık Üzerine Yorumlamalar Mehmet Kürşad Yavan 12 Eylül e Giden Yolda Siyasi Şiddet 20 Yasin Baturhan Ergin Muhabbetimiz Şerbet Olsun Bakıt Turmagambetova Aytkeş Tolganbayev ve Özgürlüğün Melodisi Dr. Öğr. Gör. Zekeriya Türkmen 100 Yıllık Kardeş Kömeği Kafkas İslam Ordusu nun Zafer Yürüyüşü -1-34

3 Burak Tut Ayda Bir Spor Bir Türk Geleneği Okçuluk ve Mete Gazoz Ozan Böke Rusya Türklerinde Eğitim Reformu Hareketi 48 Dr. İlhan Akbulut Eski Anadolu nun Uluslararası Ticaret Merkezi: Kültepe-Kaniş Funda Kılınçarslan Ayda Bir Müze Rezan Has Müzesi Prof. Dr. Minehanım T. Nuriyeva Unutulan Tarih / Değiştirilen Adlar-71 Kama Nehri Üzerinde Bulunan Türk Şehri Yar Çallı Taş Yar Brejnev Naberejnie Çelni Turgay Tüfekçioğlu Özden İlteriş Buca Esik Kurganı ndan Türk Medeniyetine Açılan Kapı TDAV Vakfımızdan Cilt: 64 Sayı: 381 Kurucu Başkan Prof. Dr. Turan Yazgan Sahibi Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı adına Közhan Yazgan Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Saadet Pınar Yıldırım Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Töre Yıldırım Düzeltmen Cansu Dıramalı Kapak Fotoğrafı Cengiz Han Güncel Fotoğraflar M. Kemal Sallı Samet Çolban Görsel Tasarım Hayri Güntek 60 Teknik Yönetim ve Tasarım Emel Gökay Tasarım - Fotoğraf İşleme Gökhan Kaya İdare Merkezi Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Kemalpaşa Mah. Bukalidede Sok. Nu: 4 Saraçhane PK: Fatih - İstanbul (0212) yayin@turan.org Basıldığı Yer Şenyıldız Matbaacılık Gümüşsuyu Cad. Işık San. Sit. C Blok No: 19/102 Topkapı İstanbul Telefon: (0212) Matbaa Sertifika No: Fiyatı: 10 TL Abonelik Bedeli Yurtiçi: 100 TL Öğrenciler için : 85 TL Yurtdışı: 60 USD Banka Hesap Numaraları Vakıfbank İstanbul Fatih Şb: TR İş Bankası İstanbul Aksaray Şb: TR Posta Çeki Hesap Numarası İstanbul Aksaray PTT Şubesi Nolu Hesap Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı nın Aylık Süreli Yayın Organıdır. Milli Eğitim Bakanlığı Talim - Terbiye Kurulu nca eğitim ve öğretim açısından öğretmenlere tavsiye edilmiştir. (8 Mart 1995 tarih ve B.08.0.TTK /611.7/0946 nolu karar)

4 Vakfımızdan Ağustos Ayı Boyunca Katıldığımız Etkinlikler ve Ziyaretçilerimiz Ziyaretçi Defteri Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı ve Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi Koordinatörü Prof. Dr. Ahmet Vecdi Can ile kongre yürütme kurulundan Doç. Dr. Köksal Şahin, Dr. Öğr. Üyesi Suat Kol ve Dr. Öğr. Üyesi Ali Kırksekiz le bu yıl on altıncısı düzenlenecek kongremizin son toplantısını gerçekleştirdik. Vakfımızın Yükseköğretim Koordinatörü Uludağ Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Yüce, Uludağ Üniversitesi Orhangazi Yeniköy Arif Çelik M.Y.O. Müdürü Prof. Dr. Birol Taş, Akademik Bakış dergisi editörü Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Çınar la ortak çalışmalarımız hakkında bir toplantı gerçekleştirdik. Genel Başkanımız Közhan Yazgan, Macar-Turan Vakfı tarafından Ağustos 2018 tarihlerinde Macaristan ın Bugaç şehrinde düzenlenen Turan Kurultayı na onur konuğu olarak katıldı. Makedonya Cumhuriyeti YÖK Başkanı Prof. Dr. Agim Ruşiti, Makedonya Uluslararası Vizyon Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fadıl Hoca ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Abdülmecid Nuredin le birlikte vakfımızı ziyaret etti. Genel Müdürümüz Saadet Pınar Yıldırım ın kızı Tülkut Yıldırım ın nişan törenine katıldık. Sevgili kızımıza sonsuz mutluluklar diliyoruz... Türk Dünyası Tarih Kültür ve Türk Dünyası Araştırmaları dergilerimizin yazarlarından, Almanya da 2007 yılında kurduğu IKG-Kültür, Tarih ve Entegrasyon Araştırmaları Enstitüsü Müdürü dostumuz Dr. Latif Çelik, eşi Ayfer Çelik ve oğlu Burak Çelik le vakfımızda bir araya geldik. Türk Dünyası Bakü Atatürk Lisesi doktoru Saba Sadrzade ile kızı Hanım Sadrzade vakfımızı ziyaret ettiler. 63

5 Türk Dünyası Bakü Atatürk Lisesi 1990 Yılından Beri Verdiği Eğitimle Bakü nün En Çok Tercih Edilen Lisesinden Geçen ay mezun olan öğrencilerimizin bir kısmının kazandıkları üniversiteler belli olmuştu. Sonuçların bir kısmı da bu ay belli oldu. Ali Zeynallı, Azerbaycan Teknik Üniversitesi Silah ve Silah Teknolojisi bölümüne, Elmeddin Rehimov; Bakü Devlet Üniversitesi Fars Dili Edebiyatı Bölümüne, Kamran Ağakişiyev; Bakü Devlet Tehlikesizlik Hizmeti Akademisi ne, Ramal Seyidli; İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümüne, Günel İlyaslı; Bursa Uludağ Üniversitesi Moleküler Biyoloji-Genetik bölümüne, Tamella Melikzade; Bakü ADA Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümüne kabul edildiler. Ayrıca Sevinç Memmedova ve Hacı Alibeyov; Türkiye Bursları na hak kazanan öğrencilerimiz oldu. Öğrencilerimizi tebrik ederiz. Mezarışerif Türk Dünyası Reşad Anadolu Lisesi 2017 Yılında Afganistan da Eğitim-Öğretime Başlayan Lisemizden 11. sınıf öğrencimiz Fidan Dergahlı; dört ülkeden 100 ü aşkın gencin katıldığı, Google- Microsoft ve Microbiology Amerika şirketlerinin sponsorluğunda Kızlar Yukarıya Doğru etkinliğine davet edildi. Etkinlikte katılımcılar; kodlama, robotlaştırma, mikro ve moleküler biyoloji alanlarında çalışmalar yapacaklar. Okulumuzu ziyaret eden Türkiye Maarif Vakfı Başkanı Prof. Dr. Birol Akgün, mütevelli heyetinden Doç. Dr. Cahit Bağcı, T.C. Bakü Büyükelçiliği Müsteşarı Volkan Öskiper, Eğitim Müşaviri Mahmut Ağırman ile eğitim alanında işbirliği imkanlarını görüştük. Bayramlaşma Afganistan/ Mezarı Şerif te yerli halkın katılımı ile kurbanlarımız kesilip yoksul ve fakir ailelere dağıtımı yapılmıştır. Kurban bayramının birinci günü vakıf merkezimizde, artık gelenekselleşen bayramlaşma merasimlerimizden birini daha gerçekleştirdik. Her zaman olduğu gibi sıcak gönül ortamında dostlarımızla kucaklaşıp sohbet ettik. 64