MEVLÜT GÖKTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

Transkript

1 MEVLÜT GÖKTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR Atatürk Cad. Gülbahçesi Sitesi No: 67/1 A Blok Kat:2 No: Tel:(0.322) Fax: (0.322) Seyhan/ADANA Sirküler No : 2018/97 Özü : İhracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin zorunlu olan usul ve esaslar Hk , Adana 1- İhracat Bedelinin Yurda getirilmesi. Türkiye de yerleşik kişilerce tarihi ve takipeden altı ay içerisinde yapılan ihracat işlemlerine ait bedellerin, bazı özelliği olan ihracatlar hariç, ihracatın fiilen gerçekleşmesi tarihinden itibaren 180 gün içerisinde, ihracata aracılık eden bankaya getirilerek, Tebliğde belirtilen bazı mahsuplar yapıldıktan sonra kalan, ihracat bedelinin % 80 nin Bankada Türk Lirasına çevrilmesi, yani bankaya satılarak DAB a (Döviz Alım Belgesi) bağlanması gerekmektedir. İhracat işlemlerine ilişkin bedellerin, Uluslararası Ticarette geçerli olan ve aşağıda belirtilen tahsil şekillerinden biri ile yurda getirilmesi mümkündür. - Peşin Ödeme. İhraç edilen malın bedelinin, ithalatçı tarafından malı teslim almadan ödemesi şeklidir. - Vesaik Mukabili Ödeme. Satış sözleşmesine uygun olarak, malların sevk edilmesinden sonra, sevk evraklarını, ödeme veya poliçe kabulu karşılığında ithalatçıya teslimine imkan veren ödeme şeklidir. - Akreditifli Ödeme. İthalatçının verdiği talimat doğrultusunda, ithalatçının çalıştığı bankanın, belirli bir meblağa ve belirli bir vade için, ihracatçının ihraç edilen malların ihracına ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında ihracatçıya ödeme yapılacağını taahhüt eden ödeme şeklidir. - Mal Mukabili Ödeme. İhraç edilen malın, ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra yapılan ödeme şeklidir. - Kabul Kredili Akreditifli Ödeme. Açılan akreditiflerde, ihracata ilişkin sevk belgelerinin ve poliçenin ithalatçının bankasınca kabulünü takiben yapılan ödeme şeklidir. - Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme.

2 2 Bankanın sevk belgelerini ve poliçenin ithalatçı tarafından kabulünü ve ithalatçıya teslimini takiben ihracatçıya poliçe vadesinde yapılan ödemedir. - Kabul Kredili Mal Mukabili Ödeme. İhraç edilen malın bedelinin, ithalatçının malı teslim alması ve poliçeyi kabul etmesinden sonra, poliçe vadesinde ödemenin yapılmasıdır. İhracat işleminden önce peşin gelen dövizlerle ilgili ihracatın 24 ay içerisinde yapılması gerekmektedir. Malın ihraç edilmesinden önce peşin ödeme şeklinde gelen döviz için, 24 ay içerisinde ihracatın yapılmaması veya peşin dövizin iade edilmemesi durumunda bu tutar prefinansman kredi şekline dönüşecektir. Peşin gelen dövizler, dövizi gönderenin muvafakatı ve devir eden ihracatçı firmanın yazılı beyanı ile, başka bir ihracatçı firmaya devredilebilir. Ancak Devralan bu ihracatçı firma, başka bir firmaya devir yapamaz. Peşin gelen bedeller DAB a bağlandıktan veya Döviz Tevdiat hesabına alındıktan sonra, peşin bedelin kullanım süresi içerisinde kısmen veya tamamen bir firmaya devir yapılabilir. Bu durumda devir alan ihracatçı firma adına DAB düzenlenir. Kısmen devir halinde de aynı işlem yapılır. 2- İhracat bedelinin Tahsili. Tebliğde ihracat bedelinin, Gümrük Çıkış Beyannamesinde beyan edilen Türk Parası veya Döviz cinsinden, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde yurda getirilmesinin esas olduğu belirtilmiştir. Yurda getirilen ihraç bedelinden Tebliğde yazılı olan indirim ve mahsuplar yapıldıktan sonra, kalan tutarın %80 nin bankaya satılması ve DAB a bağlanması zorunludur. Şayet Türk Parası cinsinden ihracat yapılmış ise, ihracatın bedeli Döviz cinsin-den getirilebilir. Gümrük Beyannamesinde yazılı alıcı firma veya bu firma dışındaki kişi veya firmalarca transfer edilen tutarlar, ihracatçının beyanına göre ihracat bedeli olarak alışı yapılabilir. İhracat bedeli, Türkiye deki bankalarca düzenlenen çeklerin iştira edilerek, ihracata ilişkin DAB düzenlenebilmesi için, çeki düzenleyen bankanın çek bedelinin yurt dışından geldiğinin beyanı/tesbiti gerekmektedir. Çekin keşidecisi yurtdışı banka ise DAB düzenlene-

3 3 bilir. Çekin keşidecisi şahıs ise, çek bedeli muhabir banka hesaplarına geçince DAB düzenle-nebilir. İhracat bedelinin yolcu beraberinde nakit (efektif) olarak yurda getirilmesi halinde bu nakdin Nakit Beyan Formu ile, Gümrük İdaresine beyan edilmesi gerekmektedir. Beyan edilen bu tutarın en kısa sürede (Otuz gün içerisinde) bankaya yatırılması ve ihracatla ilgili olduğunun beyan edilmesi, Nakit Beyan Formunda ismi yazılı kişi ile ihracatçı arasında illiyet bağının olmasını bankanın tesbit etmesi gerekmektedir. İhraç edilecek mal için, ithalatçı tarafından peşin döviz ödemesi yapılmış ise, ihracatın 24 ay (iki yıl) içerisinde gerçekleştirilmesi zorunludur. Şayet peşin dövizler, Dahilde İşleme Rejimi, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi (VRHİB) kapsamında Döviz kazandırıcı hizmet ve faliyetlerle ilgili ise, peşin dövizlerin kullanım süreleri bu belgelerde yazılı süreler kadardır. İhracat bedeli dövizin yurtdışından geldiğinin tesbiti şartı ile, yurtdışında yerleşik kişi veya firma adına açılmış Döviz Tevdiat hesaplarından tahsil edilebilir. Yurtdışında inşaat ve taahhüt faliyetinde bulunan Türk firmalarının, bu işlerle ilgili olarak yaptıkları ihracatın bedeli, yurda getirilmesi zorunlu olmayan dövizlerle veya yurtdışı bankalarda temin ettikleri döviz kredisi ile, ihracat bedelinin tahsili mümkündür. 3- İhracat Alacağının iskonto ettirilmesi ve faktoring şirketine/ şirketlerine temlik edilmesi. İhracat alacağının Türkiye ve yurtdışındaki bankalara iskonto ettirilmesi halinde, Türkiyedeki bankanın muhabirleri nezdindeki hesabının senet vadesinde alacaklandırıldığı tarihte DAB düzenlenir. İhracat alacağının yurtdışı bankaya iskonto ettirilmesi halinde, Türkiye deki bankanın muhabirlerinin hesabına alacak yazıldığı tarihte, döviz olarak yurda gelen bedel kadar tutar için DAB düzenlenir. İhracattan doğan alacak hakkı, ihracatçı tarafından faktoring sözleşmesi çerçevesinde Faktoring şirketlerine devir edilebilir. 4- Özelliği olan ihracatlarda, ihracat bedelinin getirilmesi.

4 4 Özelliği olan ihracatlarda, ihracat bedelinin getirilme süresi ilgili Tebliğin 5. maddesinde açıklanmıştır. İlgili Tebliğe göre; - Müteahhit firmaların yurtdışındaki inşaat ve onarım işleri için yaptıkları ihracatın bedelinin, 365 gün içerisinde yurda getirilerek bir bankaya satılması/dab a bağlanması zorunludur. - Konsinye yolu ile ihracatta, malın satış tarihinden itibaren bedelinin (90) gün içerisinde getirilerek bankaya satılması/dab a bağlanması zorunludur. - Uluslararası fuar, sergi ve haftalara satılmak için gönderilen mallardan satılanların fuar, sergi ve haftanın bitimini müteakip, satış bedelinin (180) gün içerisinde yurda getirile-rek, bankaya satılması/dab a bağlanması zorunludur. - Yurtdışına geçici ihracatı yapılan malların süresi içerisinde yurda getirilmemesi veya bu süre zarfında satılması halinde, satış bedellinin süre bitimi veya kesin satış tarihinden itibaren (90) gün içerisinde yurda getirilerek, bankaya satılması/dab a bağlanması zorunludur. - İhracat rejimi ve finansal kiralama mevzuatı çerçevesinde, kredili veya kiralama yolu ile yapılan ihracatta, ihracat bedelinin belirlenen vade tarihini izleyen (90) gün içerisinde yurda getirilerek bankaya satılması/dab a bağlanması zorunludur. 5- İhracatçı firma dışındaki firmalara gelen ihracat bedelleri. İhracat bedelinin ihracatçı firma yerine, Gümrük Beyannamesinde yazılı imalatçı firmaya gelmesi halinde, imalatçı ve ihracatçının yazılı beyanlarına istinaden, ihracatçı firma adına ihracat bedeli olarak alış yapılabilir. İhracat bedelinin ihracatçı firma yerine, Gümrük Beyannamesinde yazılı tedarikçi firmalara gelen ihracat bedeline ait dövizin, ihraç konusu malın tedarikçi tarafından ihracatçıya satıldığına dair fatura ve ihracatçı ve tedarikçinin yazılı beyanı ile, tedarikçiye gelen dövizin, ihracatçı firma adına ihracat bedeli olarak alışı yapılabilir.

5 5 Fiili ihracattan sonra fiyat değişikliğinin olması halinde, fiyat değişikliğine ilişkin fatura ve ihracatçının talebi ve fark faturanın ibrazı halinde fark fatura bedeli, ihracat bedeli olarak tahsil edilebilir. 6- Fiili ihraçtan sonra alıcısı tarafından kabul edilmeyen mallar. İhraç edildiği halde, alıcısınca kabul edilmeyen malların, yurda getirilmeden başka bir firmaya satışına ilişkin işlemler, İhracatçı Birliklerince sonuçlandırılacaktır. İhracatçı firmaca düzenlenen yeni satış faturası ve satış sözleşmesi İhracatçı Birliğince onaylanıp, bir örneği Gümrük Müdürlüğüne verilerek, Gümrük Müdürlüğü Gümrük Beyannamesinde gerekli düzeltmeleri yapacak ve düzeltilmiş yeni Gümrük Beyannamesi, ilgili Bankaya ihracat işleminin takibi için gönderilecektir. 7- İhracat bedelinin yurda getirilmesi ile ilgili sorumluluk. İhracat bedelinin yurda getirilerek bankaya satılmasında ve ihracat hesabının kapatılmasından ihracatçı sorumlu olacaktır. İhracat bedelinin banka veya factoring şirketlerince satın alınması halinde ise, sorumlu olacak kişiyi Hazine ve Maliye Bakanlığı belirleyecektir. Bu konuda henüz belirle-me yapılmamış isede, sorumluluğun faktoring şirketlerine ait olması gerektiği şeklinde düzenleme yapılması hukuka uygun olacaktır. İhracata aracılık eden bankalar, ihracat bedelinin getirilmesi ve ihracat bedelinin asgari % 80 nin bankaya satılmasını takiple yükümlüdür. 8- İhracat bedelinden yapılacak indirimler ve mahsuplar. Tebliğin 7. maddesinde ihracat bedelinden indirim ve mahsup yapılacak işlemler açıklanmıştır. Bu indirim ve mahsuplar aşağıdaki gibidir. - İhracatla ilgili navlun, sigorta primi, komisyon, ardiye, depolama, antrepo, gümrük resmi, harç ve faktoring masrafları,

6 6 - Uluslararası para piyasalarındaki faiz oranlarını geçmemek kaydı ile iskonto giderleri gibi masraflar, - Konsinyasyon yolu ile ihraç edilen mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım, fümügasyon (İlaçlama, Kimyasal Dezenfekte, Zirai Karantina), rafa (maniplasyon dizme karıştırma) satış ve benzeri masraflar, - Ticari teammül ve satış sözleşmelerinde veya açılan akreditiflerde varış yerinde tartı ve analiz yapılması sonucu oluşan miktar, kalite farkı, ekspertiz ve tahkim ücretleri ile rafa (manipulasyon) masrafları, - İhraç bedelini getirme süresi içerisinde, ihracatçının ödemesi gereken ithalat bedelleri, sermaye hareketlerine (Bir ülkedeki yerleşik kişi veya kuruluşun, başka ülkedeki kişi veya kuruluşa fon aktarması) ve görünmeyen işlemlere ilişkin giderleri ve transit ticaret alış bedelleri, - Mal ithalat ve ihracında, kişilerin aynı olması halinde, ihraç bedellerinin yurda getirilme süresi içerisinde ithalat bedelleri, - İhracat bedelini getirme süresinden sonraki hallerde, ihracat bedellinden indirimlerle ilgili konularda Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkili olup, Bakanlığın talimatına göre işlem yapılacaktır. İhracat bedellerinin mahsup konusu olması halinde, ihracat bedelleri süresinde yurda getirilmiş sayılacaktır. Mahsup işleminde, döviz alış kuru üzerinden döviz alım ve satım işlemi Bankaca yapılacaktır. Yani bu alım ve satım işleminde kur farkı oluşturulmayacaktır. İhraç bedellerinden yapılan mahsup sonucu kalan ihracat bedelinin en az % 80 i bankaya satılarak Türk Parasına çevrilecektir. İhracatçı isterse ihracat bedelinin kalan % 20 sini bankaya satabileceği gibi, istediği şekilde kullanmakda serbestir. süre. 9- İhracat Bedelinde hesap kapatma, bildirim ve hesap kapatmada ek Ticari amaçlı mal ihracında, bedelleri yurda getirilme süresi içerisinde olan ihracat ile ilgili hesaplar, aracı bankalarca kapatılacaktır. İhracat bedelinin yurda getirilme süresi

7 7 içerisinde kapatılmayan hesaplar, süre bitiminden itibaren beş gün içerisinde, olayın safhaları belirtilen bir yazı ile, Vergi Dairesi Başkanlığına veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne bildirile-cektir. Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğü, bankanın ihbarını içeren yazı tarihinden itibaren 10 gün içerisinde, ihracatçı kişi/firmaya ihracatın 90 gün içerisinde kapatılması için ihtarname gönderecektir. Bu süre içerisinde ihracaat hesabı kapatılacak veya bu sürede kapatılmamaya ait mücbir sebeb veya haklı durumun Vergi Dairesi Başkanlığı veya Vergi Dairesi Müdürlüğüne bildirilmesi gerekmektedir. Mücbir sebeblerin varlığı ihracatçı tarafından bildirilir ve bu sebebler uygun bulunur ise, ihracatçıya mücbir sebebin devamı süresince (6) şar aylık ek süreler verilecektir. Mücbir sebeb dışında kalan makul sebeplerde ise, ihracat hesaplarının kapatılması için altı aya kadar, üçer aylık ek süreler verilecektir. Altı aylık ek sürede ihracat kapatılamaz ise, bundan sonraki makul sebepler nedeni ile ek süreler, Hazine ve Maliye Bakanlığınca verilecektir. 10- İhracat bedelinin süresi içerisinde yurda getirilmesine engel olan mücbir sebep halleri. İlgili Tebliğde mücbir sebep halleri şöyle belirtilmiştir. - İhracatçı veya ithalatçı firmanın yok olması, iflası, konkordato ilan etmesi, - İhracatçı veya ithalatçı firmanın faliyetini daimi olarak tatil etmesi, şahıs firmasında firma sahibinin ölümü, - Grev, lokavt ve avarya (geminin veya gemi ile yükün zarar görmesi.) olması, - İhracatçı veya ithalatçının memleketindeki Resmi makamların karar ve işlemleri sonucu muhabir bankaların işlem yapamamaları, - Tabi afet, harp ve abluka hali, - İhraç edilen malın kaybı, hasara uğraması veya imha edilmesi, - İhtilaf nedeni ile dava açılması veya tahkime gidilmesi.

8 8 Mücbir sebep hallerini ispat için yurtdışından alınan belgelerin Dış Temsilcilikleri-mizde onaylanması veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdik mecburiyetinin kaldırılması sözleşmesine uygun olarak onaylanması gerekir. 11- İhraç bedellerinin noksan gelmesi veya hiç gelmemesi halinde terkin işlemleri. İhracat işlemine ilişkin her bir Gümrkük Çıkış Beyannamesi itibari ile, - Mücbir sebeblerin varlığı dikkate alınmaksızın, her bir Gümrük Çıkış Beyannamesi veya formda yer alan bedellerin, ,-ABD Dolarını aşmaması ve Gümrük Beyannamesi ve formdaki tutarın % 10 nuna kadarki noksanlığı olan ihracat hesapları Bankalarca doğru-dan kapatılacaktır. - Mücbir sebeb halleri gözönünde bulundurulmak kaydı ile, her bir Gümrük Çıkış Beyannamesi veya formda yer alan bedellerin ,-ABD Dolarını aşmaması ve Gümrük Beyannamesi ve formda yer alan tutarın % 10 na kadarki açık kalan hesaplar, Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce kapatılacaktır. - Mücbir sebebler ve haklı durumlar dikkate alınarak her bir Gümrük Beyannamesi itibari ile ,-ABD Doları veya eşitini aşan açık hesaplar Hazine ve Maliye Bakanlığın-ca değerlendirilerek, sonuçlandırılacaktır tarihleri arasında (6) aylık sürede geçerli olan 2018/32-48 nolu Tebliğin uygulanma döneminde ihraç edilen malların bedellerinin getirilme süresi ve hesabın kapatılması, (6) aylık sürenin sona ermesi halinde dahi, bu Tebliğ hükümlerine tabi olacaktır. 12- Serbest kullanım konusu olan ihracat dövizleri. Hizmet ihracatı, transit ticaret, özel fatura ile ihracat ve mikro (küçük Avrodan az) ihracat işlemlerinde, bu işlemler karşılığı gelen dövizlerin kullanımı serbesttir. 13- Tebliğ e aykırılık durumunda uygulanacak cezalar.

9 İhracat 9 bedeli yurda getirilmez veya hesaplar süresi içinde kapatılmazsa, yani Tebliğe aykırı hareket edilmesi durumunda ortaya çıkacak cezai yaptırım Tebliğ de yer almamakla beraber, 1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun un 3. Maddesi uyarınca her türlü mal, kıymet, hizmet ve sermaye ithal ve ihraç edenler veya bu işlere aracılık edenlerden bu işlemlerinden doğan alacaklarını Kanunun 1 inci maddesine göre alınan kararlardaki hükümlere göre ve bu kararlarda tayin edilen süreler içinde yurda getirmeyenler, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde beşi kadar idari para cezasıyla cezalandırılacağı belirtilmiştir. İdari para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere, anılan Kanun un birinci fıkra hükmüne göre (3.000,- TL den ,- TL ye kadar idari para cezası) idari para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın %2,5 undan fazla olamaz. (Kanunda yazılı bu İdari para cezası tutarlarının 2018 ve 2019 T.Yılları için yeniden değerleme katsayısı ile güncellenmesi gerekmektedir) Ayrıca, ithalat, ihracat ve diğer kambiyo işlemlerinde döviz veya Türk Parası kaçırmak kastıyla muvazaalı işlemlerde bulunanlar, yurda getirmekle yükümlü oldukları veya kaçırdıkları kıymetlerin rayiç bedeli kadar idari para cezasıyla cezalandırılırlar. Bu fiilin teşebbüs aşamasında kalması halinde verilecek ceza yarı oranında indirilecektir. Bilgilerinize sunulur. Saygılarımla, YMM. Mevlüt GÖKTÜRK