UNESCO TÜRKİYE MİLLÎ KOMİSYONU FAALİYET RAPORLARI

Transkript

1 UNESCO TÜRKİYE MİLLÎ KOMİSYONU FAALİYET RAPORLARI

2 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Faaliyet Raporları Editör UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Genel Sekreterliği Kapak Tasarımı Tevfik Akbabaoğlu Sayfa Tasarımı Baskı ve Cilt Grafik-Ofset Matbaacılık Reklamcılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. 1. Cadde Sokak No: (Oğuzlar Mahallesi) Balgat-ANKARA Tel : Pbx Faks : grafiker@grafiker.com.tr Web : grafiker.com.tr

3 İçindekiler SUNUŞ...13 UNESCO TÜRKİYE MİLLÎ KOMİSYONU ÖNCEKİ BAŞKANLARI...16 TÜRKİYE NİN UNESCO YÜRÜTME KURULU ÜYELİKLERİ...16 UNESCO NEZDİNDE TÜRKİYE DAİMİ TEMSİLCİLERİ DÖNEM YÖNETİM KURULU ÜYELERİ ( ) DÖNEM DENETİM KURULU ÜYELERİ ( )...23 KAYBETTİKLERİMİZ...24 Dünya Belleği İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Semih TEZCAN...24 Yaşayan İnsan Hazinesi Orhan KURT...24 Genel Kurul Üyesi Prof. Dr. Çiğdem KAĞITÇIBAŞI DÖNEM YÖNETİM KURULU...26 Yozgat İstişare Toplantısı...26 Sivas Yönetim Kurulu Toplantısı...26 Yönetim Kurulu Ziyaretleri...27 Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay KILIÇ ı Makamında Ziyaret...27 Orman ve Su İşleri Bakan Yardımcısı Harun TÜFEKÇİ yi Makamında Ziyaret...28 Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI yı Makamında Ziyaret...28 Kültür ve Turizm Bakanı Mahir ÜNAL ı Makamında Ziyaret...29 Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI yı Makamında Ziyaret...29 Millî Eğitim Bakanı Dr. İsmet YILMAZ ı Makamında Ziyaret...30 Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta SARAÇ ı Makamında Ziyaret...30 Millî Eğitim Bakanı Dr. İsmet YILMAZ ı Makamında Ziyaret...30 Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ u Makamında Ziyaret...31 Ödüller...32 Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Türk Halk Kültürüne Hizmet Ödülleri...32 Nikomedia Akademi Derneği Üçüncü Uluslararası Özkan Mert Ödülleri...32 GENEL SEKRETERLİK...33 Radyo Programı

4 EĞİTİM SEKTÖRÜ...37 Eğitim İhtisas Komitesi...38 UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri...38 UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri İstişare Toplantıları...39 ASPnet (Kardeş Okullar Ağı)...42 ASPnet Alt Çalışma Grubu...42 Öğrenen Şehirler Programı...42 Eskişehir ve Konya nın UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağına dâhil edilmesi...43 Öğrenen Şehirler Programı Bolu İstişare Toplantısı...43 UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağı Birinci Üyeler Toplantısı...44 Staj Programı...44 Yüksek Lisans ve Doktora Bursları Programı...45 UNESCO Kulüpleri...45 UNESCO 2030 Eğitim Politikaları Uluslararası Sempozyumu...45 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 4-Eğitim 2030 Avrupa ve Kuzey Amerika Bölgesi Bölgesel Danışma Toplantısı...46 İkinci Dünya Açık Eğitim Kaynakları Kongresi Avrupa Bölgesel Danışma Toplantısı...46 İkinci Dünya Açık Eğitim Kaynakları Kongresi Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Eğitim: Türk Eğitim Sisteminde Stratejik Yönelimler Paneli...47 Mobil Öğrenme Haftası: Acil Durumlarda ve Krizlerde Eğitim...47 DOĞA BİLİMLERİ SEKTÖRÜ...49 Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi...50 Biyolojik Çeşitlilikle İlgili Sözleşmeler Arasında Sinerji Oluşturma Çalıştayı...51 Sürdürülebilir Kalkınma için Bilim-Teknoloji-İnovasyon Politikaları ve Uluslararası İşbirliklerinin Rolü Sempozyumu...51 Seyir Hidrografi ve Oşinografi Hizmetleri Plan ve Koordinasyon Kurulu 2016 Olağan Toplantısı...52 Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu 49. Yürütme Konseyi Toplantısı...52 Türkiye nin Dünya Doğal Miras Potansiyelleri ve Dünya Tarım Mirası Yan Etkinliği...52 Kızılırmak Deltası Bilim Işığında Doğa Okulu Eğitim Programı...54 Ekosistem Servisleri Çalıştayı Kasım 2016 Barış ve Kalkınma için Bilim Günü Paneli Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü Etkinliği - UNESCO Sürecinde Kızılırmak Deltası...55 SEMEP Proje Sunumu Toplantısı...55 Seyir Hidrografi ve Oşinografi Hizmetleri Plan ve Koordinasyon Kurulu 2017 Olağan Toplantısı...55 Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti İstişare Toplantısı...56 Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu 29. Genel Kurulu ve 50. Yürütme Konseyi Toplantıları...56 Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti Sergisi...56 Beşinci Uluslararası Moleküler Biyoloji Kongresi...57 İklim Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi Açılış Konferansı...57 Kadeş Barış Eşitlik Kardeşlik Sempozyumu ve Ödül Töreni...57 Sekizinci Dünya Bilim Forumu

5 Kuzeydoğu Atlantik, Akdeniz ve Bağlantılı Denizlerde Tsunami Etkilerinin Azaltılması ve Erken Uyarı Sistemleri Hükûmetler Arası Koordinasyon Grubu 14. Toplantısı...58 Uluslararası Hidroloji Programı...59 IHP-VIII: Su Güvenliği: Yerel, Bölgesel ve Küresel Sorunlara Yanıtlar...59 Hidroloji İzleme Grubu...59 Dördüncü İstanbul Uluslararası Su Forumu...60 UNESCO Yerbilimleri ve Jeopark Programı...60 Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu...60 Hisaralan Doğal Mirasının Korunması ve Tescili Çalıştayı...61 Sivrihisar ın Jeolojik ve Doğal Değerleri İstişare Toplantısı...61 UNESCO ve Sivas Çalıştayı...62 UNESCO MAB (İnsan ve Biyosfer) Programı...63 MAB İzleme Grubu...64 Dördüncü Dünya Biyosfer Rezervleri Kongresi ve 28. MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyi MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyi...65 Camili Biyosfer Rezervi Periyodik Raporu Revizyon Çalışmaları Saf Kafkas Arı ve Bal Festivali ve Camili Biyosfer Rezervi Paneli...67 MAB Gençlik Forumu...67 UNESCO ve L Oréal Bursları...68 L Oréal-UNESCO Uluslararası Yükselen Yetenekler Bursu...69 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu - L Oréal Türkiye Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursları Ulusal Programı...69 Başvuruların Değerlendirmesi ve Ödül Törenleri...70 SOSYAL VE BEŞERÎ BİLİMLER SEKTÖRÜ...73 Beden Eğitimi ve Spor Programı...74 Beden Eğitimi ve Spor İzleme Grubu...74 Uluslararası Beden Eğitimi ve Spor Hükûmetler Arası Komitesi ve Daimi Danışma Konseyi Ortak Toplantısı...74 UNESCO Biyoetik Programı...75 Biyoetik İhtisas Komitesi...75 Biyoetik Alanında Seçilmiş Rehber Doküman ve Hukuk Belgeleri...76 Biyobanka İstişare Toplantısı...76 Ulusal Etik/Biyoetik Komiteleri 11. Zirve Toplantısı...76 UNESCO Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi, Uluslararası Biyoetik Komisyonu, Bilimsel Bilgi ve Teknoloji Etiği Dünya Komisyonu Ortak Toplantısı...77 Biyoetik İhtisas Komitesi Genişletilmiş Toplantısı: 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Etik...78 UNESCO Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi 10. Oturumu...79 Uluslararası Biyoetik Komisyonu ve Bilimsel Bilgi ve Teknoloji Etiği Dünya Komisyonu Ortak Toplantısı...79 Sosyal Dönüşüm Yönetimi ve Kültürlerarası Diyalog...80 MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi...81 MOST Hükûmetler Arası Konseyi Büro Toplantısı...81 MOST Statüsü ve İşleyiş Kurallarının Revizesi için Çalışma Grubu Toplantıları

6 Sürdürülebilir Kalkınma için Göç: Sosyal Dönüşüm, Medya Anlatımı ve Eğitim Konferansı...82 MOST Hükûmetler Arası Konseyi Büro Toplantısı...82 MOST Hükûmetler Arası Konsey Büro Toplantısı...83 MOST Hükûmetler Arası Konseyi 13. Oturumu...84 Dünya Beşerî Bilimler Kongresi...84 KÜLTÜR SEKTÖRÜ...85 Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması için Alınacak Tedbirlerle ilgili Sözleşme...86 Yerlerinden Edilmiş Kültür Varlıkları İhtisas Komitesi...87 Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme...87 Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi...89 Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Mirası Alanları Alt Çalışma Grubu...89 Akdeniz ve Güney-Doğu Avrupa Odaklı Dini Dünya Mirası Varlıklarının Sürdürülebilir Yönetimi Tematik Danışma Toplantısı...89 UNESCO Yolunda Ankara Kentinin Kültürel Değerleri ve Kimliği Toplantısı...89 Ani Arkeolojik Alanı Dünya Miras Listesine Adaylık Dosyası Bilgilendirme Toplantıları...90 Afrika Kültür Mirası: İleriyi Düşünmek Semineri...90 UNESCO Yolunda Ankara Kentinin Kültürel Değerleri ve Kimliği Paneli...90 UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu Görev Gücü Toplantıları...90 UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu İstişare Toplantısı...90 UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu Basın Toplantısı...91 UNESCO Dünya Mirası Gençlik Forumu 2016: Çok Katmanlı Kültürel Mirasın Odağında...91 UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu...92 ICOMOS Alan İncelemesi: Aphrodisias...95 ICOMOS Türkiye 2016 Yılı Genel Kurulu...95 Mevcut Tehlike ve Zorluklar Karşısında Kültürel Miras: Programlar ve Eylem Planları Uluslararası Konferansı...95 Safranbolu nun UNESCO Dünya Mirası Listesine Kaydedilişinin 23. Yıl Dönümü Kutlama Programı...96 İstanbul un Tarihi Alanları Reaktif İzleme Misyonu...96 ICOMOS Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030 Koordinasyon Toplantısı...96 ICOMOS Anıtlar ve Sitler Günü...97 UNESCO Dünya Mirası Genç Uzmanlar Forumu UNESCO Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumu...98 Sivil-Asker İşbirliği Semineri...99 ICOMOS Alan Ziyareti: Göbekli Tepe...99 İslam İşbirliği Teşkilatı Üyesi ve Gözlemci Üye Ülkelerde Genç Kadınlar Liderlik ve Girişimcilik Programı...99 UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi 21. Taraf Devletler Genel Kurulu...99 UNESCO Dünya Mirası ve Adaylık Süreci Toplantısı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Bahar Kutlaması: Hıdırellez/Aziz George Günü İstişare Toplantısı Bahar Bayramı: Hıdırellez Aday Dosya Yazım Toplantısı Kültürel Mirasın Sürdürülebilir Kalkınmadaki Rolü Toplantısı

7 Güney Doğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Kategori 2 Merkezi Üçüncü Genel Kurulu Türk Macar Geleneksel Mutfak Etkileşimi Projesi Çağlak Festivali ve Ayvaz Dede Şenlikleri UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesine Taraf Devletler Altıncı Genel Kurulu Güney Doğu Avrupa Bölgesel Somut Olmayan Kültürel Miras Uzman Ağı 10. Toplantısı Uluslararası Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı Etnospor Kültür Festivali UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağındaki Gastronomi Şehri Gaziantep in Yol Haritası Belirleme Çalıştayı İslam Dünyasında Somut Olmayan Kültürel Miras Uluslararası Sempozyumu Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesi 11. Olağan Toplantısı Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaran Meclisleri Paneli Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu Geleneksel Okçuluk Temalı Dosya İstişare Toplantısı Dede Korkut Geleneği Dosya İstişare Uzman Toplantısı Bordeaux Montaigne Üniversitesi Dil Festivali Dede Korkut Çok Uluslu Dosyası Yazım Toplantısı Batı ve Orta Asya da Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Üçüncü Uluslararası Uzman Toplantısı Hatay İpek Sarısı Turizm Çalıştayı İkinci Etnospor Kültür Festivali Güney Doğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Kategori 2 Merkezi Dördüncü Genel Kurulu Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresi Yılı Millî Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Göreve Uyum Seminerleri Marka Şehir Bolu ve 5. Uluslararası Köroğlu Festivali Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti Alan Araştırması Somut Olmayan Kültürel Miras Kolaylaştırıcı Ağı Avrupa Bölgesi Eğitmenlerin Eğitimi Çalıştayı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesi 12. Olağan Toplantısı Turizmin Gelişimi ve Geleceği Çalıştayı Somut Olmayan Kültürel Miras Farkındalık Konferans ve Panelleri Sualtı Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Toplantıları Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Bölgesel Toplantısı Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Uluslararası Toplantısı Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Bölgesel Toplantısı Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Şubat 2016 Dünya Radyo Günü Etkinliği

8 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi 10. Olağan Oturumu UNESCO 2005 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Geliştirilmesi ve Korunması Sözleşmesine ilişkin Uzmanlar Toplantısı Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Geliştirilmesi ve Korunması Sözleşmesi Taraflar Altıncı Olağan Oturumu Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi 11. Olağan Oturumu UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Hatay Büyükşehir Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci Sivas Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci Kütahya Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına Dâhil Olan Şehirler BİLGİ VE İLETİŞİM SEKTÖRÜ Dünya Belleği Programı Dünya Belleği İhtisas Komitesi Divanü Lügati t Türk ve Piri Reis in Haritası nın UNESCO Uluslararası Dünya Belleği Kütüğüne Kaydedilmesi Belgesel Mirasın Korunması ve Belgesel Mirasa Erişimde İşbirliğini Güçlendirme Bölgesel Toplantısı Dünya Belleği Programının 25. Yıl Dönümü: Uluslararası İşbirliğini Güçlendirme ve Mevlana Külliyatı Ortak Dosya Hazırlama İstişare Toplantısı İletişim İhtisas Komitesi Şubat 2016 Dünya Radyo Günü Etkinliği Herkes için Bilgi Hükûmetler Arası Konseyi Dokuzuncu Toplantısı Şubat 2017 Dünya Radyo Günü Etkinliği Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü Etkinliği SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA HEDEFLERİ Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri İhtisas Komitesi Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri Genişletilmiş İhtisas Komitesi Toplantısı Arama Konferansı Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri İstişare Toplantısı UNESCO NUN KÜRESEL ÖNCELİKLERİ Afrika Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi FESTA Projesi Ulusal Konferansı Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitimi Çalıştayı Ankara Barosu Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalıştayı Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği Girls Can STEM Etkinliği EGERA Proje Toplantısı Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı Çalıştayı

9 SEKTÖRLER VE KOMİTELER ARASI İŞBİRLİĞİ UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Üçüncü Büyük Buluşması Sivil Toplum Kuruluşları ile Bilgi Paylaşımı ve İşbirliği Çalıştayı BÖLGESEL VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ Altıncı TÜRKSOY Üyesi Ülkeler UNESCO Millî Komisyonları ve Komiteleri Toplantısı Afrika-Türkiye Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı: Doğal, Kültürel ve Somut Olmayan Kültürel Miras Güneydoğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Millî Komisyonları Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı Arap Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı Latin Amerika ve Karayip Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı Diğer Bölgesel ve Uluslararası İşbirliği Toplantıları Büyük Bozkır Uluslararası Sosyal Bilimler Forumu Büyük Bozkır İkinci Uluslararası Sosyal Bilimler Forumu Beşinci Bakü Uluslararası İnsanî Forumu Bağımsızlıklarının 25. Yılında Türk Cumhuriyetleri Sempozyumu UNESCO MİLLÎ KOMİSYONLARI TOPLANTILARI Avrupa Millî Komisyonları Ağı İkinci Toplantısı Yürütme Kurulu UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Üçüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Yürütme Kurulu UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Avrupa Millî Komisyonları Ağı Üçüncü Toplantısı Yürütme Kurulu UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Dördüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı UNESCO 39. GENEL KONFERANSI Eğitim Komisyonu Doğa Bilimleri Komisyonu Sosyal ve Beşerî Bilimler Komisyonu Kültür Komisyonu Bilgi ve İletişim Komisyonu APX Komisyonu UNESCO YÜRÜTME KURULU UNESCO ANMA VE KUTLAMA YIL DÖNÜMLERİ UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümlerinde Türkiye TÜRKİYE NİN ÜYESİ OLDUĞU HÜKÛMETLER ARASI KOMİTE VE KONSEYLER Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi (IGBC) Herkes İçin Bilgi Programı (IFAP) Hükûmetler Arası Konseyi Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) Hükûmetler Arası Konseyi

10 İnsan ve Biyosfer Programı (MAB) Hükûmetler Arası Eşgüdüm Konseyi Kültürel Varlıkların Ait Oldukları Ülkelere İadesinin Teşviki Hükûmetler Arası Komitesi (ICPRCP) Beden Eğitimi ve Spor (CIGEPS) Hükûmetler Arası Komitesi Sosyal Değişimlerin Yönetimi Programı (MOST) Hükûmetler Arası Konseyi Dünya Mirası Komitesi Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesi Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu Yürütme Konseyi Kültür Varlıklarının Yasadışı İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması Sözleşmesi Taraf Devletler Alt Komitesi UNESCO MİLLÎ KOMİSYONLARI YILLIĞI UNESCO MİRAS LİSTELERİNDE TÜRKİYE UNESCO Dünya Mirası Listesi UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi Dünya Belleği Uluslararası Kütüğü Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı Küresel Jeoparklar Ağı Ramsar Alanları YAYINLARIMIZ ( ) Türkiye de Demografik Dönüşüm, Yarattığı Riskler, Alınması Gereken Önlemler ve Gelecekle İlgili Hedefler Tatların Benzer Dünyası: Türk-Macar Ortak Yemek Kültürü UNESCO World Heritage in Turkey UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Deneyimi Broşürü İstanbul Konferansı: UNESCO Kültürel İfadelerin Çeşitliliği Sözleşmesi nin 10. Yılı Herkes için İletişim Görsel İşitsel Miras Alanı ve Koruması MİLLÎ KOMİSYONUMUZA YAPILAN ZİYARETLER LOGO DESTEĞİ VERİLEN FAALİYETLER Hoca Ahmed Yesevi Anma Programı İpek Yolu nun Yükselişi ve Türk Dünyası Bilgi Şöleni Doğumunun 150. Yılında Alihan Bökeyhan ve Türk Dünyası Aydınları Uluslararası Konferansı Çiğdem Şenliği Jeolojik Koruma Eğitim Semineri İsmail Bey Gaspıralı-Kırım Çalıştayı Yârenlik Şöleni FESTA Projesi Ulusal Konferansı Cam Tavanın Ötesinde: Yükseköğretim ve Araştırmada Kadın Temsili

11 476. Uluslararası Manisa Mesir Macunu Festivali Uluslararası Hoca Ahmed Yesevi Sempozyumu İpek Yolu Ülkeleri Kültür Buluşması Konferansı Kuşadası Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi ne Doğru Paneli John Dewey Konferansı Fuad Köprülü ve Vakıflar Paneli Hoca Ahmed Yesevi Anma Programı Somut Olmayan Kültürel Miras Paneli Kabataş Model Birleşmiş Milletler Konferansı Pencere Genç Sanat Festivali Uluslararası Bodrum Dans Festivali Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Paneli Anadolu da Kültür ve İletişim: Geçmiş, Günümüz ve Gelecek Sempozyumu Uluslararası Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali Aristoteles i Anma Etkinlikleri VI. Uluslararası Köroğlu ve Türk Dünyası Destan Kahramanları Sempozyumu Uluslararası Nakışlı Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı Selçuk-Bergama UNESCO Dünya Miras Yolunda Bisiklet Turu Etkinliği Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi Açılışı Uluslararası Nasreddin Hoca Sempozyumu GPDNet Anadolu Medeniyet Turu Programı Greimas Kolokyumu Uluslararası Genç Akademisyenler Kültür Kongresi Aristo nun Etik ve Mutluluk Anlayışı Semineri ve Sergisi Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma Paneli Uluslararası Barikat Film Festivali I. Uluslararası Antalya Güvenlik Sempozyumu Fuad Köprülü Anma Toplantısı Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Etkinlikleri Yüzyıl Dâhisi Matrakçı Nasuh Projesi Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma Paneli Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu İstanbul Arkeoloji Müzesi Etkinlik Kitapçığı Somut Olmayan Kültürel Miras ve Geleneksel Sohbet Toplantıları Geleneksel Çocuk Oyunları Şenlikleri ICOMOS BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Koordinasyon Toplantısı Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu Tarihte ve Günümüzde Karatepe Paneli Uzun İnce Yol Etkinliği Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu Sergisi Türkiye Jeoloji Kurultayı Prof. Dr. Fuad Köprülü Anısına II. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatları Öğretimi Sempozyumu Herkes için Masallar Festivali Hatay Sarısı İpek Turizm Çalıştayı Hisaralan Doğal Mirasının Korunması ve Tescili Çalıştayı

12 7. Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Eğitim Paneli Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresi UNESCO-SEMEP Projesi Günü Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitimi Çalıştayı Uluslararası Bodrum Dans Festivali Uluslararası Altın Boğa Kısa Film Festivali Dünya ICOMOS Anıtlar ve Sitler Günü Kutlamaları Gölcük Fotoğraf Yarışması Fahir ATAKOĞLU Konseri Yerel Tarih Araştırma Proje Sergisi Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı Nasreddin Hoca Şenlikleri Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti Yan Etkinliği Sinopale 6. Uluslararası Sinop Bienali Uluslararası Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali Uluslararası Köroğlu Festivali Uluslararası Nakışlı Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı Uluslararası Moleküler Biyoloji Kongresi Bolu dan Türk Dünyasına; Köroğlu Çalışmalarının Dünü, Bugünü, Yarını Uluslararası Çalıştayı Kültür Mirası ve Komşuluk İlişkileri Konferansı Bergama-Selçuk 2. UNESCO Dünya Mirası Yolunda Bisiklet Turu Üniversitede Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Hedefler, Kazanımlar, Dirençler Çalıştayı I. Uluslararası Kafkasya Halk Kültürü Kongresi Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu Üzerinden Osmanlı - Almanya İlişkileri Uluslararası Pufferfish (Balon Balığı) Çalıştayı Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu Safran Hasadı Etkinliği Türk Tasavvuf Kültüründe Semah Programı Ulusal Geleneksel Türkiye Fotoğraf Yarışması UNESCO TÜRKİYE MİLLÎ KOMİSYONU SERGİLERİ UNESCO Dünya Mirasları Sergisi Doğal Miras Sergisi Somut Olmayan Kültürel Miras Sergisi Nevruz Çiçektir, Biyolojik Çeşitliliktir Sergisi UNESCO ULUSLARARASI GÜN, HAFTA, YIL VE ON YIL İLANLARI UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası Günler UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası Haftalar UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası Yıllar Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Yılı Uluslararası Küresel Anlayış Yılı UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası On Yıllar UNESCO TÜRKİYE MİLLÎ KOMİSYONU YENİ HİZMET BİNASI

13 Sunuş UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Faaliyet Raporları adlı elinizdeki bu kitapçık, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu (UTMK) olarak 2016 ve 2017 yıllarında UNESCO Genel Konferansı, Yürütme Kurulu, Sözleşmelerin Genel Kurulları veya Hükûmetler Arası Komiteleri tarafından alınan kararlara, Sözleşme, Tavsiye Kararı veya Bildirgeler adı altında UNESCO bünyesinde üretilmiş metinlere, Genel Direktörlük, UNESCO Büroları, Merkezleri, Millî Komisyonları ve bunlara bağlı Uzman Toplantıları gibi UNESCO mekanizmalarında ele alınan konulara ve UTMK Yönetmeliğinin kuruluş amaç ve görevlerini belirleyen 6. ve 7. maddelere uygun olarak gerçekleştirilen faaliyetlerin Genel Kurulun bilgisine sunulması maksadıyla hazırlanmıştır. Bu dönemde Millî Komisyonumuz adına önemli gelişmelerden biri Türkiye nin UNESCO 39. Genel Konferansında dönemi için UNESCO Yürütme Kurulu Üyeliğine seçilmesidir. Yürütme Kurulu adaylığı kapsamında Türkiye nin gerçekleştirdiği faaliyetlerin bir parçası olarak Millî Komisyonumuz tarafından İstanbul da gerçekleştirilen Altıncı TÜRKSOY Üyesi Ülkeler UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı; İstanbul da gerçekleştirilen Güneydoğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Millî Komisyonları Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı; Antalya da yapılan Arap Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı; Antalya da düzenlenen Latin Amerika ve Karayip Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı; Antalya da gerçekleştirilen Afrika-Türkiye Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı: Doğal, Kültürel ve Somut Olmayan Kültürel Miras başlıklı uluslararası toplantılar, Devletimizin Yürütme Kurulu seçim sürecine önemli katkılar sağlamıştır. Yürütme Kurulu adaylık sürecinin UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve ilgili diğer kurum ve kuruluşların işbirliği ve eşgüdümü 13

14 Sunuş içerisinde yürütülmesi sonrasında 39. Genel Konferansta, 195 üye devletten oy kullanma hakkına sahip 184 ülkenin 134 ünün oyunu alan Türkiye dönemi için Yürütme Kuruluna seçilmiştir. Türkiye nin, Yürütme Kurulu üyeliği ile UNESCO nun eğitim, bilim, sosyal ve beşerî bilimler, kültür, bilgi ve iletişim konularında işbirliği yapılabilir birikimli ve deneyimli bir paydaş olduğu bir kez daha görülmüştür. Millî Komisyonumuz, Yönetmeliğinin 6. ve 7. maddelerinde ifade edilen görevlerini daha demokratik, daha katılımcı ve daha paylaşımcı bir yönetişimle yerine getirmek amacıyla Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu ve İhtisas Komite üyelerinin ve diğer paydaşlarının bir araya geldiği UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Büyük Buluşması başlıklı toplantısının üçüncüsünü 4-5 Kasım 2016 tarihinde gerçekleştirmiştir. Toplantı iki günlük bir kamp çalışması şeklinde planlanmış ve Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında UNESCO nun eğitim, doğa bilimleri, sosyal ve beşerî bilimler, kültür ve bilgi ve iletişim sektörleri için ayrı ayrı paneller düzenlenmiştir. Toplantı sayesinde Türkiye de UNESCO ideallerini gerçekleştirmek için çalışanları bir araya getirerek aidiyet duygusunun güçlendirilmesinin yanı sıra, UNESCO nun belirlediği kısa, orta ve uzun vadeli program ve kararlarının değerlendirilmesi ve ulusal yol haritalarının oluşturulması hedeflenmiştir. Bu toplantıların UNESCO Genel Konferansı dikkate alınarak bir anlamda Komisyonumuzun Ulusal Konferansı olarak iki yılda bir yapılması ve bir önceki Genel Konferans Kararlarının tartışıldığı, bir sonraki Genel Konferansın hazırlıklarının değerlendirildiği bir istişare zemini oluşturması düşüncesi Yönetim Kurullarımızca benimsenmiştir. UNESCO nun Genel Konferanslarında alınan kararları ve öne çıkan temaları Yönetmeliğimizin 7. maddesinde tanımlanan görevleri kapsamında Türkiye ye aktarmak ve Türkiye deneyim ve birikimini uluslararası toplumla paylaşmak amacıyla birçok etkinlik gerçekleştiren Millî Komisyonumuz, UNESCO ile ilgili konularda toplumsal duyarlılık, farkındalık ve her kesimden katılımı hedefleyen çalışmalara öncelik vermiştir. Bu amaç doğrultusunda Yönetim Kurulumuz, başta İhtisas Komiteleri üyelikleri olmak üzere mümkün olan bütün UTMK süreçlerine toplumun geniş kesimlerinin ve üniversitelerdeki uzmanların katkı ve katılımını güçlendirici kararlar almıştır yılında Türkiye nin ev sahipliği ve başkanlığında 1972 tarihli Doğal ve Kültürel Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında İstanbul da düzenlenen UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu ve Gençlik Forumu ilgili kurumların işbirliğinde ve Millî Komisyonumuzun katkılarıyla gerçekleştirilen önemli uluslararası etkinliklerden biri olmuştur ve 2017 yıllarında Türkiye UNESCO liste, ağ ve programlarında varlığını artırmış, Millî Komisyonumuz da uzman ağı vasıtasıyla bu süreçte danışmanlık görevini yerine getirmiştir. UNESCO Dünya Mirası Listesine Ani Arkeolojik Alanı ve Aphrodisias; İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesine Geleneksel Çini Sanatı, İnce Ekmek Yapımı ve Paylaşımı Geleneği: Lavaş, Katrıma, Jupka, Yufka ve 2017 yılında Bahar Bayramı Hıdırellez; Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine ise Islık Dili unsurları kaydedilmiştir. UNESCO Uluslararası Dünya Belleği Kütüğüne 2017 yılında Divan-ü Lügati-t Türk ve Piri Reis in Haritası kaydedilirken, 2016 yılında Eskişehir ve 2017 yılında Konya UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağına dâhil olmuştur yılında Hatay Gastronomi İstanbul Tasarım, Kütahya Zanaat ve Halk Sanatları alanlarında olmak üzere üç şehrimiz UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına dâhil olmuştur ve 2017 yıllarında Yaşar Üniversitesi Uluslararası Göç Kürsüsü, İstanbul Aydın Üniversitesi Sürdürülebilir Barış için Eğitim Kürsüsü ve Gazi Üniversitesi Örgün ve Yaygın Eğitimde Somut Olmayan Kültürel Miras Kürsüsü kurulmuş; bu Kürsülerin kurulma sürecinde Millî Komisyonumuz tarafından destek verilmiştir. 14

15 2016 ve 2017 yıllarında da Millî Komisyonumuz İhtisas Komitelerimizin etkili, başarılı ve verimli çalışmalarıyla; Türkiye nin UNESCO ile ilgili öncelikli konularını, kısa, orta ve uzun vadeli program ve projelerini ve bu konularda atılacak adımları belirlemek üzere Faaliyet Raporlarında yer alan önemli toplantı ve etkinlikler gerçekleştirmiştir. Dünya mirası alanlarını tanıtmak amacıyla Ankara da Dünya Miras Alanları Çocuk Meclisi Toplantıları, Türkiye deki kürsüler arasında bilgi ve deneyim paylaşımını sağlamak amacıyla Ankara da UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri İstişare Toplantıları, İstanbul da Altıncı TÜRKSOY Üyesi Ülkeler UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı, özel sektör işbirliğinde bilim kadınları çalışmalarını teşvik etmek amacıyla UNESCO-L OREAL Genç Bilim Kadınlarına Destek Programı, Türkiye ve Macaristan arasındaki kültürlerarası diyaloğu geliştirmek amacıyla gerçekleştirilen Türk - Macar Ortak Mutfak Kültürü Projesi yapılmıştır. UNESCO tarafından ilan edilen günlerle ilgili farkındalık çalışmaları kapsamında Ankara da 10 Kasım, Barış ve Kalkınma için Dünya Bilim Günü Paneli, Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri temasıyla Ankara da Sivil Toplum Kuruluşları ile Bilgi Paylaşımı ve İşbirliği Çalıştayı, UNESCO konularında illerimizde farkındalığı artırmak amacıyla Yozgat ta Yönetim Kurulu ziyareti, Sivas ta Yönetim Kurulu Toplantısı ve ardından UNESCO ve Sivas Çalıştayı, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin Türkiye perspektifini yansıtmak amacıyla Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri Genişletilmiş İhtisas Komitesi Toplantısı Arama Konferansı, UNESCO nun Küresel Jeoparklar, Öğrenen Şehirler, Yaratıcı Şehirler gibi çeşitli program ve ağları kapsamında yerel yönetimler tarafından yürütülen çalışmaları desteklemek ve UNESCO süreçlerine dâhil olmalarını teşvik etmek üzere çeşitli illerde istişare toplantıları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca UNESCO ile ilişkilendirilebilecek Anma ve Kutlama Yıl dönümleri kapsamında 2016 yılında Hoca Ahmed Yesevi nin Vefatının 850. Yıl Dönümü ve Fuad Köprülü nün Vefatının 50. Yıl Dönümü çerçevesinde etkinlikler yapılmıştır ve 2017 Yılları Faaliyet Raporlarında yer verilebilecek Millî Komisyonumuz için sevindirici gelişmelerden biri de, 2016 yılında satın alınan ve gerekli tamir ve tadilat işleri tamamlanan yeni hizmet binasına Eylül 2017 de taşınmasıdır. Millî Komisyonumuz 1949 yılındaki kuruluşundan bu yana tarihinde ilk defa kendine ait müstakil bir binaya sahip olarak kurumsal kimliğini güçlendirmeye ve hizmet kalitesini artırmaya yönelik önemli bir adım daha atmıştır. Yeni hizmet binası, farklı grup ve amaçlara yönelik toplantı salonları, çok amaçlı sergi mekânları, kapsamlı arşiviyle bellek kullanımı ve ihtisas kütüphanesiyle bilgi üretimi gibi ihtiyaçlara cevap verebilen fizikî imkânlara kavuşmuştur. Millî Komisyonumuzun yeni hizmet binasına kavuşmasındaki karar, destek, katkı ve yardımları için satın almaya yönelik tahsisatı sağlayan önceki Millî Eğitim Bakanımız Sayın Prof. Dr. Nabi AVCI ve tamamlayıp hizmete açmamızı sağlayan Millî Eğitim Bakanımız Sayın Dr. İsmet YILMAZ ile bina satın almaya yönelik kaynağı tahsis eden Maliye Bakanımız Sayın Naci AĞBAL başta olmak üzere, ilgili bütün kişi, kurum, kuruluşlarla birlikte çalıştığımız mimarlık ve mühendislik firmalarına, bina satın alma süreçlerini yöneten ve sonuçlandıran UNESCO Türkiye Millî Komisyonu 26. Dönem Yönetim Kurulu olarak teşekkürü borç biliriz. UNESCO nun bilgi, birikim ve deneyimlerinin her yönüyle izlenip hayata geçirildiği bir Türkiye ve Türkiye nin de bütün bilgi üretme ve karar alma süreçlerinde daha etkin ve güçlü bir şekilde yer aldığı bir UNESCO vizyonunu gerçekleştirme hedefine yönelik 2016 ve 2017 yıllarına ait çalışmalarımızı içine alan Faaliyet Raporlarımızı bilgilerinize sunarız. Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Başkanı 15

16 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Önceki Başkanları Prof. Dr. Nabi AVCI ( ) Prof. Dr. Arsin AYDINURAZ ( ) Prof. Dr. Oluş ARIK ( ) Prof. Dr. Suat SİNANOĞLU ( ) Prof. Dr. Bedrettin TUNCEL ( ) Ord. Prof. Dr. Tevfik SAĞLAM ( ) Türkiye nin UNESCO Yürütme Kurulu Üyelikleri Yürütme Kurulu iki yılda bir yapılan Genel Konferanslardan sonra, UNESCO nun en önemli organlarından biridir yılına kadar UNESCO Yürütme Kurulunda Türkiye aşağıdaki isimlerle temsil edilmiş; UNESCO da ülke temsiline ilişkin alınan karar sonrasında UNESCO Yürütme Kurulu üyeliğine şahıslar yerine doğrudan devletler seçilmeye başlanmıştır. Türkiye nin UNESCO Yürütme Kurulu üyelikleri aşağıda sunulmuştur: Üye Devlet Olarak Türkiye ( ) Prof. Dr. Orhan GÜVENEN ( ) Prof. Talât Sait HALMAN ( ) Prof. Dr. Erdal İNÖNÜ ( ) Prof. Dr. Bedrettin TUNCEL ( ) Ahmet Kutsi TECER ( ) Reşat Nuri GÜNTEKİN ( ) 16

17 UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilcileri Büyükelçi Ahmet Altay CENGİZER (2016-Devam ediyor) Büyükelçi Hüseyin Avni BOTSALI ( ) Büyükelçi Gürcan BALIK (2013) Büyükelçi Gürcan TÜRKOĞLU ( ) Büyükelçi Ali TUYGAN ( ) Büyükelçi Numan HAZAR ( ) Büyükelçi Halit Bozkurt ARAN ( ) Büyükelçi Turhan FIRAT ( ) Büyükelçi Ömer Engin LÜTEM ( ) Büyükelçi Pulat Yüksel TACAR ( ) Büyükelçi Yalçın KURTBAY ( ) Büyükelçi Nafiz CUHRUK ( ) Büyükelçi Haluk SAYINSOY ( ) Büyükelçi Pertev SUBAŞI ( ) Büyükelçi Veysel VERSAN ( ) Büyükelçi Munis Faik OZANSOY ( ) 17

18 26. Dönem Yönetim Kurulu Üyeleri ( ) Başkan Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Başkan Vekili Büyükelçi Hüseyin Avni BOTSALI Başkan Vekili Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ 18

19 Üye Doç. Dr. Serhan ADA Üye Aysun ARSLAN Üye Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR 19

20 26. Dönem Yönetim Kurulu Üyeleri ( ) Üye Doç. Dr. Adnan BOYACI Üye Yusuf BÜYÜK Üye Doç. Dr. Işın ÇELEBİ 20

21 Üye Sevil Yeşim DİZDAROĞLU Üye Doç. Dr. Nevra ERTÜRK Üye Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI 21

22 26. Dönem Yönetim Kurulu Üyeleri ( ) Üye Funda KOCABIYIK Üye Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ Üye Prof. Dr. Mustafa SAFRAN 22

23 Dışişleri Bakanlığı Gözlemcileri Ayşegül GÖKÇEN KARAARSLAN Emir Salim YÜKSEL Kültür ve Turizm Bakanlığı Gözlemcileri Ramazan ÇOKÇEVİK Başak ÖNSAL DEMİR 26. Dönem Denetim Kurulu Üyeleri ( ) Başkan Mehmet BİRDAL Üye Hayati AKYOL Üye Hakan AY 23

24 Kaybettiklerimiz Dünya Belleği İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Semih TEZCAN Prof. Dr. Semih TEZCAN ( ) Türkoloji alanında yaptığı önemli çalışmalar ile tanınan, yılları arasında Ankara Üniversitesi, yılları arasında Almanya da Bamberg Üniversitesi, Türk Dili Tarihi ve Kültürü Kürsüsünde ve 2008 yılından 2017 yılına kadar Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümünde Öğretim Üyesi olarak çalışan ve XXV. Dönem Dünya Belleği İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Semih TEZCAN ın hayatını kaybetmesi UNESCO camiasında derin üzüntü ile karşılanmıştır. Yaşayan İnsan Hazinesi Orhan KURT Orhan KURT ( ) UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesine 2009 yılında kaydedilen Karagöz ün usta sanatçısı ve anılan Sözleşme kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2008 yılında Yaşayan İnsan Hazinesi ilan edilen Orhan KURT un hayatını kaybetmesi UNESCO camiasında derin üzüntü ile karşılanmıştır. 24

25 Genel Kurul Üyesi Prof. Dr. Çiğdem KAĞITÇIBAŞI Prof. Dr. Çiğdem KAĞITÇIBAŞI ( ) Sosyal ve kültürel psikoloji alanında yaptığı önemli çalışmalarla tanınan, UTMK Genel Kurul Üyesi ve Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Sürdürülebilir Kalkınma UNESCO Kürsüsü Başkanı Prof. Dr. Çiğdem KAĞITÇIBAŞI nın hayatını kaybetmesi UNESCO camiasında derin üzüntü ile karşılanmıştır. 25

26 26. Dönem Yönetim Kurulu Yozgat İstişare Toplantısı 25 Ekim 2017 tarihinde Yönetim Kurulu üyeleri, yerel yönetimleri ilgilendiren Yaratıcı Şehirler ve Öğrenen Şehirler gibi UNESCO Programları ile kültürel ve doğal miras listeleri konularında farkındalığı artırmak amacıyla Yozgat Valisi, Yozgat Belediye Başkanı, Bozok Üniversitesi Rektörü, yerel yöneticiler ve akademisyenlerin katılımlarıyla Yozgat ta bir istişare toplantısı gerçekleştirmiştir. Toplantıda Yozgat Valisi tarafından Yozgat ın kültürel ve doğal değerleri konusunda bilgilendirici bir sunum yapılmıştır. Ardından, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ tarafından UNESCO Programları konusunda bir sunum yapılmıştır. Yönetim Kurulu üyeleri onuruna düzenlenen yemeğin sonrasında Yozgat Çamlığı Millî Parkı ziyaret edilmiştir. Sivas Yönetim Kurulu Toplantısı Ülkemizdeki şehirlerde UNESCO konularında farkındalığı artırmak ve UNESCO 39. Genel Konferansı öncesinde gündeme ilişkin istişarelerde bulunmak amacıyla Yönetim Kurulu toplantısı Ekim 2017 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda 27 Ekim 2017 günü Millî Eğitim Bakanı ve UTMK Genel Kurul Başkanı Dr. İsmet YILMAZ ın Başkanlığında Sivas yerel yöneticilerinin de katılımlarıyla bir oturum gerçekleştirilmiştir. Toplantıda UNESCO 39. Genel Konferansı öncesi Millî Komisyonumuz tarafından yürütülen hazırlıklar, UNESCO Genel Direktörü seçimleri, Türkiye nin dönemi için 58 üye devletten oluşan UNESCO UTMK Genel Kurul Başkanı, Milli Eğitim Bakanı Sayın Dr. İsmet YILMAZ ın Katılımıyla Sivas Yönetim Kurulu Toplantısı 26

27 Yürütme Kurulu adaylığı süreci değerlendirilmiş ve Sivas ın UNESCO çalışma ve süreçlerine katılımı konularında Dr. İsmet YILMAZ a bilgi arz edilmiştir. Toplantının yerel yöneticilerle gerçekleştirilen bölümüne; Sivas Valiliği, Sivas Belediye Başkanlığı, Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlüğü, İlçe Belediyeleri, İlçe Kaymakamlıkları, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İl Millî Eğitim Müdürlüğü, diğer yerel paydaşlar ve basın mensupları katılmıştır. Yerel yöneticiler tarafından Sivas ın doğal ve kültürel mirasları konusunda sunumlar yapılmış, heyet onuruna Sivas Valiliği ve Sivas Belediye Başkanlığınca organizasyonlar gerçekleştirilmiştir. Yönetim Kurulu Ziyaretleri Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay KILIÇ ı Makamında Ziyaret 9 Şubat 2016 tarihinde Yönetim Kurulu Üyeleri, Gözlemci Üyeler, Beden Eğitimi ve Spor İzleme Grubu Üyesi Prof. Dr. Haydar DEMİREL ve Genel Sekreterlikten oluşan heyet Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay KILIÇ ı makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündemini; 3-18 Kasım 2015 tarihleri arasında düzenlenen UNESCO 38. Genel Konferansının Sosyal ve Beşerî Bilimler Komisyonunda Beden Eğitimi ve Spor konusunda alınan kararlar, Beden Eğitimi ve Spor Hükûmetler Arası Komitesi nde (CIGEPS) Türkiye nin konumu, UNESCO nun gençlik stratejisi ve 2017 yılında Uluslararası Beden Eğitimi ve Spordan Sorumlu Bakanlar ve Üst Düzey Yönetim Kurulunun Sayın KILIÇ ı Makamında Ziyareti 27

28 26. Dönem Yönetim Kurulu Yetkililer Konferansı nın Altıncı Oturumunun (MINEPS VI) veya Beden Eğitimi ve Spor Hükûmetler Arası Komitesi nin (CIGEPS) bir sonraki toplantısının Türkiye nin ev sahipliğinde gerçekleştirilmesi konuları oluşturmuştur. Orman ve Su İşleri Bakan Yardımcısı Harun TÜFEKÇİ yi Makamında Ziyaret 11 Mart 2016 tarihinde, Yönetim Kurulu Üyeleri, Gözlemci Üyeler ve Genel Sekreterlikten oluşan heyet, Orman ve Su İşleri Bakan Yardımcısı Harun TÜFEKÇİ yi makamında ziyaret etmiştir. Gündemde görüşülen konular arasında, 3-18 Kasım 2015 tarihleri arasında Paris te gerçekleşen UNESCO 38. Genel Konferansı, Türkiye nin üye olduğu MAB Hükûmetler Arası Eşgüdüm Konseyi ve Uluslararası Hidroloji Programı Hükûmetler Arası Konseyi, UNESCO nun 1972 Sözleşmesi, Türkiye nin MAB Programı kapsamındaki Biyosfer Rezervleri, jeolojik miras ve doğal miras alanı potansiyeli konuları ele alınmıştır. Türkiye nin 40. Dünya Mirası Komitesine ev sahipliği kapsamında ilgili Bakanlık birimleriyle Türkiye nin doğal ve tarımsal miras potansiyeli konularında Millî Komisyonumuz koordinasyonunda gerçekleştirilecek yan etkinlikler ve işbirliği imkânları değerlendirilmiştir. Sayın Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Millî Komisyon Yayınlarını Sayın Harun TÜFEKÇİ ye Takdim Ederken Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI yı Makamında Ziyaret 16 Mart 2016 tarihinde, Yönetim Kurulu Üyeleri, Gözlemci Üyeler ve Genel Sekreterlikten oluşan heyet Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI yı makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündemini oluşturan konular arasında; 3-18 Kasım 2015 tarihleri arasında düzenlenen UNESCO 38. Genel Konferansının Eğitim Komisyonunda alınan kararlar, Türkiye nin UNESCO Yürütme Kurulu adaylığı, UNESCO Anma ve Kutlama Yıldönümleri Programına 2016 yılı için Türkiye tarafından önerilen şair ve sufî Ahmed Yesevi nin Vefatının 850. Anma Yıldönümü ve bilim adamı 28

29 Fuad Köprülü nün Vefatının 50. Anma Yıldönümü nün alınması, Türkiye nin Uluslararası/Hükûmetler Arası Komite ve Konseylere üyelikleri, 40. Dünya Miras Komitesi Toplantısı kapsamında 29 Haziran-12 Temmuz 2016 tarihlerinde İstanbul da gerçekleştirilecek olan Gençlik Forumu yer almıştır. Kültür ve Turizm Bakanı Mahir ÜNAL ı Makamında Ziyaret Yönetim Kurulu Üyeleri, Gözlemci Üyeler ve Genel Sekreterlikten oluşan heyet 19 Mayıs 2016 Atatürk ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramında Kültür ve Turizm Bakanı Mahir ÜNAL ı makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündemini oluşturan konular arasında; 3-18 Kasım 2015 tarihlerinde Paris te gerçekleşen UNESCO 38. Genel Konferansı, Temmuz 2016 tarihlerinde Türkiye nin ev sahipliğinde İstanbul da gerçekleştirilecek 40. Dünya Mirası Komitesi UNESCO Kültür Sözleşmeleri, Yaratıcı Şehirler Ağı, Dünya Kitap Başkenti, Kültürel Peyzaj Tavsiye Kararı, Göç ve Kültürel Miras Tahribatı, 29 Haziran-12 Temmuz 2016 tarihlerinde İstanbul da gerçekleştirilecek olan Gençlik Forumu ve UNESCO çalışmaları hakkında bilgi sunulmuştur. Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI yı Makamında Ziyaret 3 Ağustos 2016 tarihinde UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI yı makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündemini; 29 Haziran-12 Temmuz 2016 tarihlerinde İstanbul da Türkiye nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Dünya Mirası Gençlik Forumu, Temmuz 2016 tarihlerinde İstanbul da Türkiye nin başkanlığı ve ev sahipliğinde gerçekleştirilen 40. Dünya Mirası Komitesi süreci ve sonuçları oluşturmuştur. Sayın Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ un Sayın Prof. Dr. Nabi AVCI yı Makamında Ziyareti 29

30 26. Dönem Yönetim Kurulu Millî Eğitim Bakanı Dr. İsmet YILMAZ ı Makamında Ziyaret 13 Ekim 2016 tarihinde, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Millî Eğitim Bakanı Dr. İsmet YILMAZ ı makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündeminde Millî Komisyonumuzun eğitim sektöründeki faaliyetleri ve 3-4 Kasım 2016 tarihlerinde Antalya da gerçekleştirilecek olan UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Üçüncü Büyük Buluşması yer almıştır. Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta SARAÇ ı Makamında Ziyaret 20 Ekim 2016 tarihinde, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve UTMK Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Serhan ADA, Prof. Dr. M. A. Yekta SARAÇ ı makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündeminde; UNESCO Kürsülerinin üniversitelerde yaygınlaştırılması, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesinin hazırladığı Kültür Yönetimi ve Kültür Politikası Akademik Alan Araştırması raporu ve 4-5 Kasım 2016 tarihlerinde Antalya da gerçekleştirilen UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Üçüncü Büyük Buluşması yer almıştır. Millî Eğitim Bakanı Dr. İsmet YILMAZ ı Makamında Ziyaret 15 Aralık 2016 tarihinde, Yönetim Kurulu Üyeleri, Gözlemci Üyeler ve Genel Sekreterlikten oluşan heyet Millî Eğitim Bakanı Dr. İsmet YILMAZ ı makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündemini oluşturan konular arasında; Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde eğitim, Türkiye nin 2017 yılı için UNESCO Yürütme Kurulu adaylığı, UNESCO Anma ve Kutlama Yıldönümleri Programı, Türkiye nin Uluslararası/Hükûmetler Arası Komite ve Konseylere üyelikleri yer almıştır. Yönetim Kurulunun Millî Eğitim Bakanı Sayın Dr. İsmet YILMAZ tarafından kabulü 30

31 Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ u Makamında Ziyaret 24 Ekim 2017 tarihinde Yönetim Kurulu Üyeleri, Gözlemci Üyeler ve Genel Sekreterlikten oluşan heyet Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ u makamında ziyaret etmiştir. Ziyaretin gündemini oluşturan konular arasında; 30 Ekim-14 Kasım 2017 tarihlerinde Paris te gerçekleştirilecek olan UNESCO 39. Genel Konferansı, UNESCO Yürütme Kurulu seçimleri ve Türkiye nin adaylığı, UNESCO Program, Ağ ve Listeleri, Türkiye nin taraf olduğu ve olmadığı UNESCO Kültür Sözleşmeleri ve Millî Komisyonumuz tarafından yürütülen güncel çalışmalar yer almıştır. Yönetim Kurulunun Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ tarafından kabulü 31

32 26. Dönem Yönetim Kurulu Ödüller Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Türk Halk Kültürüne Hizmet Ödülleri 1955 yılında Ord. Prof. Dr. M. Fuad KÖPRÜLÜ tarafından kurulan Türk Halk Sanatlarını ve Ananelerini Tetkik Cemiyeti, bugünkü adıyla Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu; KÖPRÜLÜ nün Vefatının 50. Yılının UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri arasına alınmasını sağlaması, halk kültürü konusunda Türkiye de yapılan çalışmaların gelişimine katkı sağlaması ve UNESCO nun Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesiyle ilgili çalışmaları nedeniyle Millî Komisyonumuzu Türk Halk Kültürüne Hizmet Ödülüne layık görmüştür. 12 Aralık 2016 tarihinde Ankara da düzenlenen törene UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmıştır. UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Millî Komisyonumuza verilen ödülü alırken Nikomedia Akademi Derneği Üçüncü Uluslararası Özkan Mert Ödülleri Nikomedia Akademi Derneği, Kocaeli Kültür Platformları, Kocaeli Üniversitesi Yüksek Öğrenim Derneği ve Özkan Mert Onur Ödülü Seçici Kurulu tarafından Gallerius un İnanç ve Düşünceye Tolerans ve Hoşgörü kararını İzmit te açıklaması anma etkinlikleri kapsamında, insanlığa ve ülkemize, yaşamsal ve kültürel değerlerimizle ilgili örnek olacak koşulsuz katkıları nedeniyle Millî Komisyonumuzu Uluslararası Özkan Mert Onur Ödülüne layık görmüştür. 27 Nisan 2017 tarihinde İzmit te gerçekleşen ödül törenine Millî Komisyonumuzu temsilen Genel Sekreter Yardımcısı Vekili Şule ÜRÜN katılmıştır. 32

33 Genel Sekreterlik 25 Ağustos 1949 tarihli ve sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan ve dünyanın en eski Millî Komisyonlarından biri olan Millî Komisyonumuz; Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu ve Genel Sekreterlik olmak üzere dört icra organına sahiptir. UNESCO nun eğitim, doğa bilimleri, sosyal ve beşerî bilimler, kültür, bilgi ve iletişim olmak üzere beş sektörüyle ilgili konularda toplumda farkındalık yaratmak, danışmanlık etmek ve Yönetim Kurulunun kararlarını uygulamak üzere çalışmalarını sürdüren Genel Sekreterlik; Genel Sekreter Vekili, Genel Sekreter Yardımcısı Vekilleri ve Uzmanların yanı sıra, Sayman, Muhasebe, Halkla İlişkiler, Teknik Eleman, Şoför ve Büro Görevlisi olmak üzere toplamda 13 personelden oluşmaktadır. Yıllara göre Millî Komisyonumuz Genel Sekreterlik personel sayısını gösteren grafik aşağıda sunulmaktadır: Yönetim Kurulunun kararıyla hazırlanan Sektör Uzmanlığı Yönergesi kapsamında, 2012 yılından sonra, UNESCO nun beş sektöründeki konuları takip etmek üzere uzman personel istihdam edilmiştir. Yönergeye göre, işe başladığı tarihten üç yıl sonra UNESCO çalışmaları üzerine yazdığı tezi Jüri tarafından kabul edilen Sektör Uzmanlarına UNESCO Uzmanı unvanı verilmektedir yılında İrem ALPASLAN BASIK ve Şule ÜRÜN; 2017 yılında Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU tezlerini yazıp UNESCO Uzmanı unvanını almışlardır. 33

34 Genel Sekreterlik İrem ALPASLAN BASIK UNESCO Uzmanlığı Tez Savunması Şule ÜRÜN UNESCO Uzmanlığı Tez Savunması 34

35 Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU UNESCO Uzmanlığı Tez Savunması UTMK Genel Sekreterliğine yıllara göre gelen-giden evrak ve e-posta sayıları aşağıdaki grafikte sunulmaktadır: 35

36 Genel Sekreterlik Radyo Programı TRT Türkiye nin Sesi Radyosu ve Millî Komisyonumuz işbirliğinde 2017 yılı süresince radyo programında UNESCO konularına yer verilmiştir. Yapımcılığını Gülşen AYVAZ, Feray UZ ve Meltem AFŞAR ın üstlendiği, sunuculuğunu ise Nilgün DORUK un yaptığı Hayatın Sesleri Programına 2017 yılı boyunca her Pazartesi günü UNESCO Türkiye Millî Komisyonu temsilcileri katılarak söyleşiler gerçekleştirmiştir. Millî Komisyonumuz Yönetim Kurulu Üyeleri, İhtisas Komiteleri Üyeleri ve Genel Sekreterliğinden, ilgili konuları gereğince, her hafta farklı bir temsilcinin katıldığı programlarda UNESCO konularında farkındalık oluşturmak amaçlanmıştır. Bu programlarda UNESCO sektörleri, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri, UNESCO tarafından ilan edilen yıl, on yıl, hafta ve günler, UNESCO 39. Genel Konferansı, Millî Komisyonumuz tarafından yürütülen çalışmalar gibi konular ele alınmıştır. Radyonun iletişimdeki gücü yoluyla UNESCO konularında farkındalığın arttırılması hedeflenmiş, keyifli sohbetler ve tartışmalar gerçekleştirilmiş, bu çerçevede iyi bir uygulama örneği olmuştur. UNESCO Uzmanları Nilgün DORUK ile birlikte Hayatın Sesleri Radyo Programında 36

37 Eğitim Sektörü Eğitimin tüm yönlerini kapsayan tek Birleşmiş Milletler birimi olan UNESCO nun eğitim sektörü, erken çocukluk döneminden yükseköğrenime kadar her düzeyde, örgün, yaygın veya sargın, her çerçevede ve tüm bireyler için, eğitim sistemlerinin düzenlenmesi görüşü temeli üzerine oturur yılında Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesinde, 193 ülkenin imzasıyla kabul edilen 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri nden Hedef 4 te yer alan Kapsayıcı, eşit ve kaliteli eğitimi sağlamak ve herkes için hayat boyu öğrenme imkanları geliştirmek maddesi, UNESCO eğitim sektörünün üst teması olarak görülmektedir. Nitelikli eğitimin temel amacı; eğitim ve öğrenme şansına sahip her bireyin doğal kaynaklardan yararlanma ve sürdürülebilir bir yaşam biçiminin etkin kılınması konusunda bilgi sahibi olabilmesini sağlamaktır. Bu yolla uzun dönemde bir toplumsal dönüşümün gerçekleştirilmesine yönelik yedi alt hedef belirlenmiştir; bu alt hedefler için ise üç uygulama aracı ortaya konulmuştur. 39. UNESCO Genel Konferansında, eğitim sektörüne ilişkin kabul edilen stratejik hedefler, herkes için kaliteli ve kapsayıcı hayat boyu öğrenmeyi teşvik edecek eğitim sistemleri geliştirmeleri için Üye Devletleri desteklemek; öğrenenleri yaratıcı ve evrensel sorumluluk sahibi yurttaşlar olmaları konusunda güçlendirmek; Eğitim 2030 Gündemine öncülük etmek ve koordinasyonu sağlamak şeklinde sıralanmaktadır. UNESCO nun eğitimsel hedefleri arasında, herkes için kapsayıcı, eşit ve nitelikli eğitimi sağlamanın yanı sıra, eğitimde evrensel ve bölgesel öncülük sağlamak; erken çocukluk döneminden yetişkinlik çağlarına kadar dünya çapında eğitim sistemlerini güçlendirmek; eğitim yoluyla çağdaş ve evrensel sorunlara cevap vermek yer almaktadır. Dünya genelinde bütünsel ve hümanist bir eğitim vizyonu üstlenen UNESCO, tüm bireylerin eğitim hakkına sahip olduğunun farkına varılması gerektiği ve eğitimin bireylerin gelişiminde, sosyal ve ekonomik kalkınmada temel rolü oynadığı inancı üzerine kurulu bir anlayışa sahiptir. Aynı zamanda UNESCO, eğitim konusunda faaliyet gösteren hükûmet kuruluşları, sivil toplum, sivil toplum kuruluşları ve medya arasında Sürdürülebilir Kalkınma için Eğitim hedefine ulaşılması için faaliyetlerin eşgüdümünü yapmaya ve bilgi ve deneyim paylaşımını mümkün kılmaya çalışmaktadır. Eğitim Sektörü içinde Türkiye olarak taraf olduğumuz sözleşmeler; Avrupa Bölgesinde Yükseköğretimle İlgili Belgelerin Tanınmasına İlişkin Sözleşme, Asya ve Pasifik Ülkelerinde Yüksek Öğrenim Çalışmalarının, Diplomalarının ve Derecelerinin Tanınmasına Dair Bölgesel Sözleşme, Avrupa Bölgesindeki Devletlerde Yüksek Eğitimle İlgili Çalışma, Diploma ve Derecelerin Tanınmasına Dair Sözleşme ve Akdeniz e Sahildar Arap ve Avrupa Ülkelerinde Yüksek Öğrenim Çalışmalarının Diplomaların ve Derecelerinin Tanınmasına Dair Sözleşme dir. Coğrafi bölgeleri içinde yer almadığımız diploma denklik sözleşmeleri dışında; Türkiye olarak henüz taraf olmadığımız sözleşmeler; Teknik ve Meslekî Eğitim Sözleşmesi ve Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşmedir. 37

38 Eğitim Sektörü Eğitim İhtisas Komitesi Eğitim İhtisas Komitesi, 12 Eylül 2014 tarihinde UTMK Yönetmeliği çerçevesinde, Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Adnan BOYACI Başkanlığında yeniden kurulmuştur. Başkan Vekilliğini Doç. Dr. Hüseyin KÖKSAL ın yürüttüğü Komitenin üyeleri, Fatih DUT, Ahmet ER, Funda KOCABIYIK, Doç. Dr. Mustafa SEVER, Prof. Dr. Ali YAKICI, Mehmet YAVUZ, Ziya YEDİYILDIZ ve Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU ndan oluşmaktadır yıllarında yedi defa toplanan Eğitim İhtisas Komitesi, UNESCO nun yukarıda belirtilen gündem ve hedefleriyle eşgüdümlü olarak, çalışmalarını Komite toplantıları, düzenlenen veya katılım sağlanan ulusal, bölgesel veya uluslararası toplantılar şeklinde sürdürmüştür. UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri 1992 yılında kurulan UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri Programı, UNESCO nun eğitim, doğa bilimleri, sosyal ve beşerî bilimler, kültür ve bilgi ve iletişim sektörleriyle ilgili önceliklerinde, uluslararası düzeyde üniversiteler arası işbirliğinin ve iletişim ağlarının oluşturulmasını teşvik etmektedir. Bu program aracılığıyla dünya genelindeki tüm yükseköğretim ve araştırma kurumları, toplumların kalkınmasına katkı sağlamak ve sorunların çözümüne işaret etmek amacıyla maddi ve beşerî kaynaklarını bir araya getirmektedirler. Millî Komisyonumuz, üniversitelerde UNESCO Kürsüleri kurma çalışmalarını teşvik ederek ve Kürsü kurma talebinde bulunan tüm üniversitelere danışmanlık hizmeti vererek, ülkemizde bulunan UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri sayısının her geçen yıl artmasını sağlamıştır yılı sonu itibariyle ülkemizde bulunan UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri aşağıdadır: 1) Gazi Üniversitesi Örgün ve Yaygın Eğitimde Somut Olmayan Kültürel Miras Kürsüsü 2) Yaşar Üniversitesi Uluslararası Göç Kürsüsü 3) İstanbul Aydın Üniversitesi Sürdürülebilir Barış için Eğitim Kürsüsü 4) Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Kürsüsü 5) Giresun Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi ve Kadınların Güçlendirilmesi Kürsüsü 6) Kadir Has Üniversitesi Dünya Miras Alanlarının Yönetimi ve Tanıtımı: Yeni Medya ve Katılım Kürsüsü 7) İstanbul Aydın Üniversitesi UNESCO Kültürel Diplomasi Yönetişim ve Eğitim Kürsüsü 8) Selçuk Üniversitesi Sualtı Arkeolojisi UNITWIN Ağı 9) Maltepe Üniversitesi Felsefe ve İnsan Hakları Kürsüsü 10) Galatasaray Üniversitesi Bilgisayar Destekli Üretim Mühendisliği Kürsüsü 11) Boğaziçi Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Kürsüsü Yandaki grafikte Türkiye deki UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsülerinin yıllara göre dağılımı yer almaktadır. Buna göre 2011 yılı itibariyle üç olan Kürsü sayısı 2017 yılına gelindiğinde 11 e yükselmiştir. 38

39 UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri İstişare Toplantıları Millî Komisyonumuz tarafından, ilk olarak 2015, ikincisi 2016 ve üçüncüsü 2017 yılında gerçekleştirilen UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri İstişare Toplantılarında, ulusal düzeyde farkındalığın ve programın görünürlüğünün artırılması, programın Türkiye deki durumunun ve geleceğinin tartışılması, Kürsülerin kendi aralarında ve Millî Komisyon ile işbirliği imkânlarının güçlendirilmesi, Kürsü kurma girişiminde bulunan üniversitelerle deneyim paylaşımında bulunulmasının sağlanması amaçlanmıştır. UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri 2. İstişare Toplantısı 22 Nisan 2016 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI nın açılış konuşmalarıyla katıldığı toplantının teması Somut Olmayan Kültürel Miras olmuş; toplantıya uluslararası düzeyde konuyla ilgili uzmanlar katılmıştır. UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri 3. İstişare Toplantısı ise 4 Mayıs 2017 tarihinde Ankara da gerçekleştirilmiştir. Ülkemizdeki Kürsü temsilcilerinin ve Kürsü kurma girişiminde bulunan üniversitelerin temsilcilerinin katılımlarıyla gerçekleştirilen toplantının teması 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri olmuştur. 39

40 Eğitim Sektörü Sayın Prof. Dr. Nabi AVCI toplantı açılış konuşmasını yaparken UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri 2. İstişare Toplantısı

41 Millî Komisyonumuz adına Doç. Dr. Adnan BOYACI açılış konuşmasını yaparken UNITWIN Ağları/UNESCO Kürsüleri 3. İstişare Toplantısı

42 Eğitim Sektörü ASPnet (Kardeş Okullar Ağı) UNESCO Kardeş Okullar Ağı (Associated Schools Network - ASPnet), tüm dünyadaki eğitim kurumlarını, çocukların ve gençlerin zihinlerinde barışın korunması için ortak bir amaç etrafında birbirine bağlamaktadır. 180 in üzerinde ülkedeki ASPnet üyesi okul, uluslararası anlayış, barış, kültürlerarası diyalog, sürdürülebilir kalkınma ve kaliteli eğitimin desteklenmesinde aktif olarak çalışmaktadır. Eğitimde yenilik ve kalite için bir teşvik edici güç olan ASPnet, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden dördüncüsü olan Nitelikli Eğitim in Küresel Vatandaşlık Eğitimi ve Sürdürülebilir Kalkınma Eğitimine odaklanan alt hedefi 4.7 ye ulaşmak için etkili bir araç olarak kabul edilmektedir. Millî Komisyonumuz tarafından Türkiye de bulunan okulları ve öğretmenleri UNESCO konularına eğilmeye ve bu konularda proje yapmaya teşvik etmek, ulusal düzeyde farkındalık oluşturmak ve programın görünürlüğünü artırmak amaçlarıyla başlatılan çalışmayla ASPnet Programına ilişkin tüm bilgi ve belgeler Sekretarya tarafından Türkçe ye çevrilmiş ve internet sayfasında yayınlanmıştır. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından İl Millî Eğitim Müdürlükleri aracılığıyla, ülkemizde bulunan okulların ASPnet Programına dâhil olmaları için teşvik etmeye yönelik çağrıda bulunulması sağlanmıştır ve ülkemizin tüm bölgelerinden arayan okullara proje hazırlamaları konusunda danışmanlık hizmeti sağlanmaktadır. ASPnet Alt Çalışma Grubu 23 Mart 2016 tarihinde, ulusal koordinatörlük olarak UNESCO ASPnet Programının yürütülmesi için Eğitim İhtisas Komitesi altında ASPnet Alt Çalışma Grubu kurulmuştur ve 2017 yıllarında üç defa toplanan Alt Çalışma Grubunun Üyeleri; Eğitim İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Mustafa SEVER, Millî Eğitim Bakanlığı AB Dış ilişkiler Genel Müdürlüğü Uluslararası Kuruluşlar Daire Başkanı Binnur UZUN ve UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU ndan oluşmaktadır. Alt Çalışma Grubu; ASPnet Ağına dâhil olmak isteyen okulların projelerini değerlendirerek Yönetim Kurulunda karar verilmek üzere görüş vermekte ve ASPnet Ağına dâhil olmasına ulusal düzeyde karar verilen bu okulları UNESCO ASPnet Uluslararası Koordinatörlüğüne bildirerek süreci yönetmektedir. Aynı zamanda ASPnet Okullarının bazı etkinliklerine de katılmaktadır yılı itibariyle Türkiye de Ağa dâhil olan 32 okul bulunmaktadır. Öğrenen Şehirler Programı UNESCO nun Hayat Boyu Öğrenme teması kapsamında, Almanya da bulunan UNESCO Hayat Boyu Öğrenme Enstitüsü tarafından yürütülen Öğrenen Şehirler Programı, herkes için hayat boyu öğrenmeyi teşvik etmektedir. Programa ilişkin ilki 2013 yılında Çin in başkenti Pekin de düzenlenen Birinci Küresel Öğrenen Şehirler Konferansının ikincisi 2015 yılı Mayıs ayında Meksika da, üçüncüsü ise 2017 yılında İrlanda nın Cork şehrinde gerçekleştirilmiştir. Öğrenen Şehirler Küresel Ağı, politika diyalogunu ve üye şehirler arasındaki ikili öğrenmeyi; bağlantılar kurarak, ilişkileri destekleyerek, kapasite geliştirmeye olanak sağlayarak ve öğrenen şehirler inşa etme sürecinin tanınması ve güçlendirilmesi için araçlar geliştirerek teşvik edip, dünya şehirlerindeki hayat boyu öğrenme uygulamalarını desteklemek ve geliştirmektedir. 42

43 Ülkemizdeki şehirleri, UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağına üye olarak bir öğrenen şehir unvanı almaya teşvik etmek için UNESCO Türkiye Millî Komisyonu tarafından başlatılan çalışma kapsamında, ilk olarak 2016 yılında Eskişehir ve ikinci olarak 2017 yılında Konya Öğrenen Şehir olmaya hak kazanmıştır. Eskişehir ve Konya nın UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağına Dâhil Edilmesi Dünya şehirlerindeki hayat boyu öğrenme uygulamalarını destekleyen UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağına, Eskişehir 2016 yılında, Konya ise 2017 yılında dâhil olmuştur. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve Konya Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından Millî Komisyonumuz uzmanlarıyla istişare edilerek hazırlanan başvuru dosyaları, Millî Komisyonumuzca değerlendirilerek olumlu görüşle UNESCO Hayat Boyu Öğrenme Enstitüsüne iletilmiştir. UNESCO tarafından yapılan nihaî değerlendirme sonucunda Öğrenen Şehirler Küresel Ağında Türkiye yi temsil eden şehir sayısı ikiye ulaşmıştır. Öğrenen Şehirler Programı Bolu İstişare Toplantısı 15 Mart 2017 tarihinde Bolu Belediyesi Başkanının daveti üzerine, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU ve Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU Bolu ya giderek, Belediye temsilcileriyle UNESCO Öğrenen Şehirler Ağı üzerine bir istişare toplantısı gerçekleştirmiştir. Toplantıda, Öğrenen Şehirler Ağına ilişkin bir sunum yapılmış; Ağa dâhil olmak için gereken kriterler ve süreçler konusunda bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Bolu İstişare Toplantısı 43

44 Eğitim Sektörü UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağı Birinci Üyeler Toplantısı Kasım 2016 tarihlerinde Çin in Hangzhou şehrinde, Hangzhou Belediyesinin ve Çin Millî Komisyonunun ev sahipliğinde gerçekleştirilen UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağı Birinci Üyeler Toplantısı na Millî Komisyonumuzu temsilen Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU katılmıştır. Öğrenen Şehirler Küresel Ağı üyelerinin arasındaki iletişimi ve programın kapasitesini geliştirebilmek için belediye temsilcileri ve uzmanların ilk defa bir araya geldikleri uluslararası toplantıda, dört ayrı başlık altında konuşmacıların yer aldığı paneller ve değerlendirme-tartışma bölümleri yer almıştır. Panellerin konuları ise; Öğrenme Kaynaklarının Kentsel ve Kırsal Alanlar Arasında Eşit Şekilde Dağılımı, Öğrenen Şehirlerin Kalkınmasında Sürecin İzlenmesi, Öğrenen Şehirlerin Kalkınmasında Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Daha İyi Kullanımı, Öğrenen Şehirler için bir Yasal Çerçeve Geliştirmek şeklinde olmuştur. Aynı zamanda Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi doğrultusunda Küresel Ağdaki gelişmeler, katılımcı şehirlerin yaptıkları etkinlikler ve en iyi uygulamalar değerlendirilmiştir. Staj Programı UNESCO ile ilişkilendirilebilecek alanlarda lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin deneyim kazanmalarını sağlamak ve UNESCO nun faaliyet alanlarına ilişkin üniversite öğrencileri arasında farkındalık oluşturmak amacıyla Millî Komisyonda stajyerlik yapmalarına ilişkin başlatılan Staj Programı, Yönetim Kurulunun kararıyla, Sekretarya tarafından hazırlanan yönerge kapsamında yürütülmektedir. Öğrencilerin sömestr ve yaz tatili takvimlerine uygun olarak ilan edilen dönemlerde alınan başvurular, yönergede belirtilen şartlara uygun olarak değerlendirilmekte ve puan sıralamalarına göre öğrenciler mülakata çağrılmaktadır. Başarılı olan öğrencilere staj yapma imkânı tanınarak, staj dönemini başarıyla tamamlayan öğrencilere sertifika verilmektedir Ocak-Şubat Dönemi Stajyerleri Sertifikalarını Alırken 44

45 Yüksek Lisans ve Doktora Bursları Programı Millî Komisyonumuz tarafından, Yüksek Lisans ve Doktora düzeyinde öğrenim gören; UNESCO nun beş sektörü olan eğitim, doğa bilimleri, sosyal ve beşerî bilimler, kültür, bilgi ve iletişim sektörlerinde UNESCO nun faaliyet alanlarıyla ilgili konularda Yüksek Lisans ve Doktora tezi hazırlayacaklara burs verilmektedir. Yönetim Kurulu kararıyla Sekretarya tarafından hazırlanan ve internet sayfasında yayınlanan yönerge çerçevesinde, başvurular değerlendirilmektedir. Aynı zamanda, Yükseköğretim Kurulu aracılığıyla burs programının üniversitelere duyurulması sağlanmış ve üniversiteler arasında UNESCO farkındalığı güçlendirilmiştir. Doktora Burs Sınavı UNESCO Kulüpleri UNESCO Kulüpleri, UNESCO nun hedefleri ve amaçları doğrultusunda çalışmak, uluslararası anlayış, iş birliği ve dünya barışına katkıda bulunmak, insan haklarını desteklemek, üyelerinin demokrasi ve yurttaşlık eğitimine katkıda bulunmak ve sosyal kalkınmada rol almak amacıyla eğitim kurumları ve sivil toplum kuruluşları bünyesinde oluşturulmaktadır. Millî Komisyonumuz tarafından Kulüpler ile ilgili oluşturulan mevzuat kapsamında UNESCO Kulübü olmak isteyenlere bu unvan verilmektedir. UNESCO 2030 Eğitim Politikaları Uluslararası Sempozyumu Ocak 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilen UNESCO 2030 Eğitim Politikaları Uluslararası Sempozyumuna Millî Komisyonumuzu temsilen Eğitim İhtisas Komitesi uzmanları katılım sağlamıştır. 45

46 Eğitim Sektörü 100 den fazla ülkeden, 150 nin üzerinde kişinin katıldığı Sempozyumda, Eğitim 2030 Eylem Çerçevesinin uygulanmasında okul liderliği, izleme ve değerlendirme ve yönetişim olmak üzere üç konu ele alınmıştır. Bu konuların araştırma raporu olarak sunulmasının ardından, tartışmaya açık oturumlar ve her bir konu için değerlendirme toplantıları düzenlenmiştir. Eğitim liderliğinin eğitim politikalarına etkisi, ülkelerin eğitim konusunda yaptıkları veri analizlerini politika geliştirmede kullanması, eğitimin bir kamu malı olması ve farklılıkların korunması öne çıkan konular arasında yer almıştır. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 4-Eğitim 2030 Avrupa ve Kuzey Amerika Bölgesi Bölgesel Danışma Toplantısı Ekim 2016 tarihleri arasında UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilen SDG4-Eğitim 2030 Bölgesel Danışma Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen, UTMK Eğitim İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Mustafa SEVER ve UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılmıştır Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin 4. maddesi olan Nitelikli Eğitim konusunu tartışmak üzere yapılan bölgesel toplantıya Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinin Eğitim Bakanlıklarından, Sivil Toplum Kuruluşlarından, Birleşmiş Milletlerin çeşitli organlarından ve Millî Komisyonlardan temsilciler katılmıştır. Toplantıda, 2016 Küresel Eğitim İzleme Raporunda ülkelerin durumu, OECD nin 2016 Eğitime Bakış Raporu ve birinci yılında 4. hedefe ulaşmada ülkelerin nerede olduğu konuları ana gündem olarak yer almıştır. İkinci Dünya Açık Eğitim Kaynakları Kongresi Avrupa Bölgesel Danışma Toplantısı Şubat 2017 tarihlerinde Malta nın Valetta şehrinde düzenlenen Avrupa Bölgesel Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Eğitim İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Mustafa SEVER ve UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılmıştır. Toplantı Katılımcıları 46

47 36 farklı ülkeden temsilcilerin katıldığı toplantının üst teması, Eylül ayında Slovenya da yapılması planlanan İkinci Dünya Açık Erişim Kaynakları Kongresine ön hazırlık olarak belirlenmiştir. Malta ve Slovenya Eğitim Bakanlarının katıldığı toplantıya, dünyada açık erişim kaynaklarına dair benimsenen politikalar ve açık erişim konusunda devletlerin kat ettikleri yola dair sunumlar yapılmıştır. Katılımcılar, kendi ülkelerindeki açık erişim politikaları, sınırları ve imkânlarına ilişkin küçük tartışma gruplarına ayrılmıştır. Bu grupların çalışma konuları; açık erişim kaynaklarına kullanıcıların erişim kapasiteleri ve açık erişim kaynaklarının paylaşımı, dilsel ve kültürel engeller, nitelikli ve eşit erişimin sağlanması, iş modellerinin değişimi ve uygun politika çözümlerinin geliştirilmesi şeklinde olmuştur. Katılımcılar bu tartışmalardan elde edilen bulguları paylaşmışlardır. İkinci Dünya Açık Eğitim Kaynakları Kongresi Eylül 2017 tarihlerinde Slovenya nın başkenti Ljubljana da düzenlenen İkinci Dünya Açık Eğitim Kaynakları Kongresine Millî Komisyonumuzu temsilen Eğitim İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Mustafa SEVER katılım sağlamıştır. Katılımcılar, eğitim materyallerinin açık erişime uygun hâle getirilmesinin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmada önemli bir yer tuttuğu, 2030 hedefleri için açık eğitim kaynaklarının geliştirilmesinin ve yaygınlaştırılmasının gerektiği konusunda fikir birliğine varmış; açık eğitim kaynaklarına erişimin önündeki engelleri tartışmışlardır. Aynı zamanda Kongre kapsamında düzenlenen panele dünyanın çeşitli ülkelerinden Eğitim Bakanları da katılmıştır Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Eğitim: Türk Eğitim Sisteminde Stratejik Yönelimler Paneli 9 Mayıs 2017 tarihinde Millî Komisyonumuz ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi işbirliğinde Eskişehir de gerçekleştirilen panele, açılış konuşmalarıyla Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI, Kalkınma Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığı temsilcileri, Yükseköğretim Kurulu temsilcileri, akademisyenler ve öğrenciler katılmıştır. Panelde, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Türkiye Süreci, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Stratejik Göstergeler, Sürdürülebilir Kalkınma için Eğitimde Kurumsal Farkındalık ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin Türkiye ye Yansımaları konu başlıkları yer almıştır. Mobil Öğrenme Haftası: Acil Durumlarda ve Krizlerde Eğitim Mart 2017 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde düzenlenen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Eğitim İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Adnan BOYACI ve UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılmıştır. UNESCO ve UNHCR (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği) işbirliğinde; sempozyum, çalıştay, strateji laboratuvarı ve politika formu olarak düzenlenen etkinlikte Kriz ve Acil Durumlarda Eğitim ana temasıyla yerlerinden edinmiş göçmenlere yönelik mobil platformlar aracılığıyla sunulan eğitim-öğretim projeleri, modelleri ve girişimleri tartışmaya açılmıştır. Yerlerinden edilmiş ve kriz 47

48 Eğitim Sektörü bölgelerindeki çocuklara yönelik kendi dillerini öğretmeyi amaçlayan oyun temelli eğitsel yazılımlar, matematik ve fen eğitimine yönelik dijital yazılımlar, öğretmen destek programları ve portallar tanıtılmıştır. Hedef kitlesi Suriyeli ve Iraklı göçmen aileler ve çocukları olan projelerin tanıtımında, gelişmekte olan ülkelerde erken dönem okuma becerilerinin geliştirilmesi için teknoloji temelli yenilik arayışlarını ön plana çıkaran; anadil öğretimi ve okuma materyallerine, aile topluluk uyumuna ve engelli öğrencilere odaklanan yazılımlar örnek gösterilmiştir. Bunun yanı sıra, Suriyeli ailelerin yaşadığı hanelerde kullanılması ve örgün ve yaygın eğitimin tamamlayıcısı olması hedeflenen ve 4-10 yaş arasındaki Suriyeli çocukların Arapça öğrenmeleri ve sosyo-psikolojik durumlarının iyileştirilmesine yönelik projeler yer almıştır. Etkinliğin politika forumu bölümünde, Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Orhan ERDEM, Türkiye de bulunan sığınmacıların eğitimine ilişkin bir konuşma gerçekleştirmiştir. Aynı zamanda etkinlik kapsamında düzenlenen sempozyumda, Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü uzmanları tarafından, Türkiye de bulunan Suriyeli ve Iraklı öğrencilerin eğitime erişimini kolaylaştıran bilgi ve eğitim teknolojileri konusunda bir sunum yapılmıştır. Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Sayın Orhan ERDEM Mobil Öğrenme Haftası Politika Forumunda 48

49 Doğa Bilimleri Sektörü UNESCO nun doğa bilimleri sektörü ile ilişkili temaları Sürdürülebilir Gelecek için Bilim ve Bir Gezegen/Bir Okyanus tur. Bu temaların çalışma alanları bilim, teknoloji ve inovasyona yatırım, bilim ve mühendislikte kapasite geliştirme, su güvenliği, jeoloji, ekosistemler ve biyoçeşitlilik, bilim ve teknoloji etiği, toplum için bilim, okyanusların gözlemlenmesi ve korunması, tsunami ve okyanus tehlikeleri, iklim değişikliği, sürdürülebilir kalkınma için eğitim, doğal miras, sualtı kültürel mirası konularıyla ilişkilendirilmektedir. Birleşmiş Milletlerin bilimi himayesine almış tek kurumu olan UNESCO nun doğa bilimleri sektörü, birbirleriyle kesişen pek çok tema içermekte; çok disiplinli çalışmalar ve uluslararası işbirliğine odaklanmaktadır. UNESCO, himayesinde kurulan Kategori Merkezleri ve UNESCO Kürsüleri aracılığıyla bilginin paylaşımı ve uluslararası işbirliğinin geliştirilmesini hedeflemektedir. Doğa bilimleri sektörü bilimi; barışın inşası, yoksulluğun ortadan kaldırılması ve sürdürülebilir kalkınmanın teşvik edilmesinde kullanarak UNESCO nun misyonuna katkıda bulunmaktadır. UNESCO, doğa bilimleri sektöründeki temel aktivitelerini uluslararası bilim programları aracılığıyla uygulamaktadır. Bu programlar; Uluslararası Hidroloji Programı (International Hydrological Programme, IHP), Hükûmetler Arası Oşinografi Programı (Intergovernmental Oceanographic Commission, IOC), İnsan ve Biyosfer Programı (Man and Biosphere Programme, MAB), Uluslararası Yerbilimleri ve Jeoparklar Programı (International Geoscience and Geoparks Programme, IGGP) ve Uluslararası Temel Bilimler Programı (International Basic Sciences Programme, IBSP) olarak sıralanmaktadır. Uluslararası bilim programları aracılığıyla; bilgi ve deneyim paylaşımı için uluslararası işbirliği ağları oluşturulması, insanî ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi, ölçme ve değerlendirme aktivitelerinin artırılması, yönetişimin güçlendirilmesi, bilimsel konularda toplumda ve karar vericilerde farkındalık oluşturulması hedeflenmektedir. 39. Genel Konferansta kabul edildiği şekliyle, UNESCO nun ( ) program ve bütçesinin yer aldığı 39 C/5 belgesinde doğa bilimleri sektörüne yönelik olarak stratejik hedeflerini ulusal, bölgesel ve küresel boyutta bilim, teknoloji ve inovasyon sistem ve politikalarının güçlendirilmesi ve sürdürülebilir kalkınmadaki kritik sorunlar için uluslararası bilimsel işbirliğinin teşviki konuları oluşturmaktadır. Sektörün ana eylem hatlarını ise; sürdürülebilir kalkınma için bilgiyi kullanmak, bilim, teknoloji ve inovasyonu geliştirmek, IHP, MAB ve IGGP aracılığıyla doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi, afet risklerinin azaltılması ve iklim değişikliği eylemi, bilimin geliştirilmesi, kıyı ve okyanusların sürdürülebilir korunması ve yönetimi konularında bilgi ve kapasiteyi teşvik etmek konuları oluşturmaktadır yılında kabul edilen 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin doğa bilimleri sektörü ile yakından ilişkisi bulunmaktadır yılına kadar bilimde ulaşılması hedeflenen konular; herkes için suya ve sağlıklamaya erişimi ve suyun ve sağlıklamanın sürdürülebilir yönetimini garanti altına almak (Hedef 6), Herkes için erişilebilir, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerji sağlamak (Hedef 7), Şehirleri ve yerleşim yerlerini kapsayıcı, güvenli, güçlü ve sürdürülebilir hâle getirmek (Hedef 11), Sürdürülebilir 49

50 Doğa Bilimleri Sektörü tüketim ve üretim modellerini temin etmek (Hedef 12), İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için acil olarak adım atmak (Hedef 13), Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını sürdürülebilir kalkınma için korumak ve sürdürülebilir şekilde kullanmak (Hedef 14), Karasal ekosistemleri korumak, restore etmek ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak, ormanların sürdürülebilir kullanımını sağlamak, çölleşme ile mücadele etmek, toprakların verimlilik kaybını durdurmak ve geriye çevirmek ve biyoçeşitlik kaybını durdurmak (Hedef 15), şeklinde sıralanmaktadır. Okyanusların sürdürülebilir korunması kapsamında 14. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefine dikkat çekmek ve uygulanması konusunda okyanus bilimleri alanındaki paydaşları bir araya getirmek amacıyla 2017 yılında Paris te gerçekleştirilen Hükûmetler arası Oşinografi Komisyonu 29. Genel Kurulunda alınan kararın Birleşmiş Milletlerce de kabulü sonrasında yılları Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimleri 10 Yılı ilan edilmiştir. Bu süreç UNESCO nun Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonunun himayesinde sürdürülmektedir. Doğa bilimleri sektöründe 1971 yılında kabul edilen ve Türkiye nin 17 Mayıs 1994 tarihinde Resmî Gazete de yayınlanmasının ardından taraf olduğu Ramsar Sözleşmesi (Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme) bulunmaktadır. Türkiye nin 2017 yılı itibariyle 14 Ramsar Alanı bulunmaktadır. Dünyada ise 169 ülkeden toplam 2301 Ramsar Alanı bulunmaktadır. Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi 17 Mayıs 2014 tarihinde gerçekleştirilen 26. Dönem Genel Kuruluna kadar Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ ün Başkanlığında faaliyetlerini sürdüren Komite, 26. Dönem Genel Kurulunun ardından Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi adıyla 11 Haziran 2014 tarihinde Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI nın Başkanlığında yeniden kurulmuştur. Komite Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA, Komite Üyeleri Doç. Dr. Filiz ARI, Prof. Dr. Şükrü Turan BEŞİKTEPE, Ahmet DEMİRTAŞ, Prof. Dr. Mehmet EKMEKÇİ, Doç. Dr. S. Gül GÜNEŞ, Dr. Murat Ali HATİPOĞLU, Prof. Dr. Latif KURT, Prof. Dr. Yüksel ÖRGÜN, Fahrettin ULU, Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER ve Şule ÜRÜN dür. Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi yıllarında 10 defa toplanmış olup, bu toplantılardan dokuzunu Doğa Bilimleri sektöründeki diğer çalışma gruplarından MAB İzleme Grubu ile birlikte, 10 toplantısını Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu ile birlikte, birini ise Hidroloji İzleme Grubu ile birlikte gerçekleştirmiştir. Komitenin ana çalışma konularını doğa bilimleri sektöründe yer alan temel bilimler, biyoçeşitlilik, doğal miras, okyanus bilimleri ve IOC çalışmaları, hidroloji ve IHP çalışmalarının takibi oluşturmaktadır. Komite ayrıca Türkiye nin döneminde seçildiği UNESCO Dünya Mirası Komitesi çalışmalarına ve UNESCO Doğal Miras sürecine danışmanlık etmektedir. Komite Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA Türkiye nin Doğal Miras Uzmanı olarak sürece katkı sağlamıştır. Doğal miras ve 1972 tarihli Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşmeyle ilgili Komite görevlendirmeleri hakkındaki bilgilere kültürel mirasla birlikte bütünleşik olarak Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi görevlendirmelerinin bulunduğu bölümde yer verilmiştir. UNESCO Dünya Mirası Listesi adaylık dosyaları; envanter niteliğindeki Geçici Listeden seçilerek, taraf devletlerce hazırlanmasının ardından UNESCO Dünya Mirası Merkezine iletilmektedir. UNESCO nun 50

51 ilgili danışma organlarınca değerlendirilen adaylıklar UNESCO Dünya Mirası Komitesinde yapılan nihaî değerlendirmenin ardından Listeye kaydedilmektedir. Adı geçen Listede 206 doğal miras alanı bulunmakta; Türkiye nin henüz kayıtlı bir doğal miras alanı bulunmamaktadır. Geçici Listede ise Türkiye den iki aday doğal miras alanı bulunmaktadır. Millî Komisyon geçmişte Doğal Miras/ Biyosfer Rezervleri/ UNESCO Küresel Jeoparkları konularında gerçekleştirdiği envanter çalıştayları, farkındalık çalışmaları, yerel yönetimlerle işbirlikleri, uzmanlık desteği ve ilgili kurumlar arasında yönetişime verdiği katkılarla Türkiye deki doğal alanların uluslararası alanda tescil edilmeleri için çalışmalarını sürdürmektedir. Komite UNESCO nun Uluslararası Oşinografi Komisyonu çalışmalarını da yakından takip etmektedir. Komite Üyelerinden Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER Kasım 2013 ile Kasım 2017 tarihleri arasında UNESCO ICG Hükûmetler Arası Koordinasyon Grubu bünyesinde yer alan dört Tsunami Uyarı Sisteminden biri olan, Kuzeydoğu Atlantik, Akdeniz ve Bağlantılı Denizlerde Tsunami Etkilerinin Azaltılması ve Erken Uyarı Sistemleri (NEAMTWS) Başkanlığı görevini yürütmüştür. Bu görevi süresince NEAMTWS Bölgesinde Türkiye, Yunanistan, İtalya, Fransa ve Portekiz de bulunan beş Aday Tsunami Servis Sağlayıcı (Candidate Tsunami Service Provider, CTSP) arasından dördünün (Türkiye, Yunanistan, İtalya, Fransa) akreditasyon süreçlerini başarı ile yürütmüş ve alite standartlarını sağlayan 4 adet Tsunami Servis Sağlayıcının hizmete başlamasını başarmıştır. Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Hizmetleri Plan ve Koordinasyon Kurulunu ise Prof. Dr. Şükrü Turan BEŞİKTEPE temsil edilmektedir. Türkiye 40 üye devletten oluşan Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu Yürütme Kurulu üyeliğini tarihlerinde sürdürmektedir. Biyolojik Çeşitlilikle İlgili Sözleşmeler Arasında Sinerji Oluşturma Çalıştayı 8-12 Şubat 2016 tarihlerinde İsviçre de Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisinde UNESCO Dünya Mirası Merkezi işbirliğinde gerçekleştirilen Biyolojik Çeşitlilikle İlgili Sözleşmeler Arasında Sinerji Oluşturma Çalıştayına Millî Komisyonumuzu temsilen aynı zamanda Türkiye Doğal Miras Uzmanı olan Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA katılmıştır. Çalıştayda, biyolojik çeşitlilikle ilgili Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri arasında ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde sinerji yaratmak için belirlenen tematik alanlar üzerinden istişarelerde bulunulmuştur. Sürdürülebilir Kalkınma için Bilim-Teknoloji-İnovasyon Politikaları ve Uluslararası İşbirliklerinin Rolü Sempozyumu Avrasya İleri Araştırmalar Merkezince 26 Mayıs 2016 tarihinde İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünde Sürdürülebilir Kalkınma için Bilim-Teknoloji-İnovasyon Politikaları ve Uluslararası İşbirliklerinin Rolü konulu sempozyuma Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER katılmıştır. Toplantıda bilim, teknoloji ve inovasyon politikaları konusunda bir sunum yapılmış, Millî Komisyonumuzun sürdürülebilir kalkınma, bilim, teknoloji ve inovasyon politikaları doğrultusundaki faaliyetlerini anlatmıştır. 51

52 Doğa Bilimleri Sektörü Seyir Hidrografi ve Oşinografi Hizmetleri Plan ve Koordinasyon Kurulu 2016 Olağan Toplantısı Mayıs 2016 tarihlerinde Ankara da gerçekleştirilen Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir Hidrografi ve Oşinografi Hizmetleri Plan ve Koordinasyon Kurulu 2016 Yılı Olağan Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI katılmıştır. Toplantıda ülkemizde seyir hidrografi ve oşinografi alanlarında icra edilen faaliyetler hakkında bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu 49. Yürütme Konseyi Toplantısı 7-10 Haziran 2016 tarihlerinde Paris te gerçekleştirilen 49. Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu (IOC) Yürütme Konseyi Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER katılmıştır. YALÇINER toplantıda yaptığı konuşmada Temmuz 2015 ile Haziran 2016 tarihleri arasında NEAMTWS aktiviteleri ve yapısı, Bölgedeki Ulusal Tsunami İrtibat Merkezleri, bölge devletlerinin Tsunami Uyarı Odak Noktaları, Fransa, Yunanistan, İtalya, Türkiye ve Portekiz in kurmuş oldukları Aday Tsunami Servis Sağlayıcıları ve bu aday servis sağlayıcıların görev ve yükümlülükleri hakkında bilgiler vermiş, NEAMTWS Çalışma Grupları ve İş Takımlarının sorumlularını ve görev tanımlarını anlatmış, gerçekleştirilen uluslararası işbirlikleri ve diğer farkındalık etkinlikleri hakkında bilgiler vermiştir. Türkiye nin Dünya Doğal Miras Potansiyelleri ve Dünya Tarım Mirası Yan Etkinliği Türkiye nin ev sahipliğinde Temmuz 2016 tarihlerinde İstanbul da gerçekleştirilen UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu kapsamında toplantı süresince pek çok yan etkinlik gerçekleştirilmiş olup, bu etkinliklerden biri de doğal miras konusunda Millî Komisyonumuz yürütücülüğünde Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA nın koordinatörlüğünde 12 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilen Türkiye nin Dünya Doğal Miras Potansiyelleri ve Dünya Tarım Mirası isimli panel olmuştur. Panelin Türkiye deki doğal miras potansiyeli, yasal mevzuatı ve korunan alanlarla ilgili ilk bölümü Millî Komisyonumuz ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü işbirliğinde gerçekleştirilmiştir. Panelin tarımsal mirasla ilgili ikinci bölümü ise Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ve Uluslararası Doğa Koruma Birliği (Crop Wild Relative Specialist Group) işbirliğinde gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe çok sayıda doğal miras uzmanı katılmış olup, etkinlik, verilen resepsiyon ve soru cevap bölümüyle son bulmuştur. Millî Komisyonumuz ev sahipliğinde 13 Temmuz 2016 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Merkezi Başkanı ve Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumuna katılan Doğal Miras Uzmanlarıyla tanışma ve strateji belirlemeye yönelik akşam yemeği düzenlenmiş, etkinlik Komitedeki doğal miras uzmanlarının yoğun katılımıyla gerçekleştirilmiştir. 52

53 Dünya Doğal Miras Potansiyelleri ve Dünya Tarım Mirası Yan Etkinliği Dünya Mirası Komitesi Geleneksel Doğal Miras Uzmanları Toplantısı 53

54 Doğa Bilimleri Sektörü Kızılırmak Deltası Bilim Işığında Doğa Okulu Eğitim Programı Samsun Kızılırmak Deltası Koruma ve Geliştirme Birliği tarafından 1 Eylül 2016 tarihinde Samsun da Kızılırmak Deltası Bilim Işığında Doğa Okulu adıyla TÜBİTAK tarafından desteklenerek gerçekleştirilen eğitim programına Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA katılmış ve UNESCO Dünya Doğal Miras Alanları, Başvuru Süreçleri ile diğer UNESCO Programları hakkında bilgilendirici sunumlar gerçekleştirmişlerdir. Ekosistem Servisleri Çalıştayı İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve BİMTAŞ ın işbirliğinde düzenlenen Ekosistem Servisleri Çalıştayı 11 Ekim 2016 tarihinde İstanbul da gerçekleştirilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Yüksel ÖRGÜN katılmıştır. Çalıştayda İstanbul Çevre Düzeni Planı Analiz Çalışması hakkında katılımcılara bilgiler verilmiş, anket ve grup çalışmaları yapılmış, ekosistem servisleri ekolojik, sosyo-kültürel ve ekonomik açılardan değerlendirilmiştir. 10 Kasım 2016 Barış ve Kalkınma için Bilim Günü Paneli UNESCO tarafından ilan edilmiş günlerden biri olan 10 Kasım, Barış ve Kalkınma için Dünya Bilim Günü vesilesiyle Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi öncülüğünde Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün ev sahipliğinde 10 Kasım 2016 tarihinde bir Panel gerçekleştirilmiştir. Panelin teması UNESCO tarafından etkinlik teması olarak belirlenen Bilim Merkezlerini ve Bilim Müzelerini Kutlamak olarak belirlenmiştir. Panel Katılımcıları 54

55 UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdür Yardımcısı Hayrullah DAĞISTAN ın açılış konuşmalarının ardından, panel sunumlarla devam etmiştir. Panelin ilk konuşmacısı ve Moderatörü Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI olmuştur. Ardından Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Yüksel ÖRGÜN, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Gül GÜNEŞ ve Yaşayan Müze Müdürü Dr. Sema DEMİR sunumlarını yapmıştır. Soru cevap bölümünün ardından toplantı sona ermiştir. Toplantıya, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyeleri, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü temsilcileri ve akademisyenlerden oluşan 76 kişi katılmıştır. 2 Şubat Dünya Sulak Alanlar Günü Etkinliği - UNESCO Sürecinde Kızılırmak Deltası 1-2 Şubat 2017 tarihlerinde Samsun da Dünya Sulak Alanlar Günü Etkinliği-UNESCO Sürecinde Kızılırmak Deltası konulu toplantı ve Kızılırmak Deltası Sulak Alanı gezisi gerçekleştirilmiştir. Toplantıya UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Başkan Vekili Büyükelçi H. Avni BOTSALI, Yönetim Kurulu Üyesi S. Yeşim DİZDAROĞLU, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA ve UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN katılmışlardır. Sulak Alanlar Günü etkinliğinde Millî Komisyon temsilcilerince doğal miras, UNESCO programları ve süreçleri konulu sunumlar yapılmıştır. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine 2016 yılında kaydedilmiş olan Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti nin UNESCO Dünya Mirası Listesine kaydedilmesi sürecinde izlenecek yol haritasına ilişkin Millî Komisyonumuz uzmanlarınca yapılan alan gezisi ile yerel kurum ve kuruluşların temsilcileriyle yapılan istişarelerde edinilen izlenimler sonrasında UNESCO dünya mirası adaylık sürecine ilişkin değerlendirmeler yapılarak, oluşturulan görüşler raporlaştırılmış ve ilgili kurumlarla paylaşılmıştır. SEMEP Proje Sunumu Toplantısı 13 Mayıs 2017 tarihinde MEV Koleji Özel Büyükçekmece Okulları Müdürlüğünce Millî Komisyonumuzun logo desteğiyle İstanbul da gerçekleştirilen SEMEP (Güneydoğu Akdeniz Çevre Projesi) Proje Sunumu Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen SEMEP Koordinatörü Prof. Dr. Sevinç ARCAK katılmış, etkinliğe logo desteği de verilmiştir. Akdeniz bölgesinde çevre bilincinin gelişmesi için oluşturulmuş, bütünsel, disiplinler arası bir çevre eğitim projesi olan SEMEP Projesi kapsamında belirlenen temayla gerçekleştirilen etkinlikte öğrencilerin hazırladıkları çalışmalar değerlendirilmiştir. Seyir Hidrografi ve Oşinografi Hizmetleri Plan ve Koordinasyon Kurulu 2017 Olağan Toplantısı Mayıs 2017 tarihlerinde İstanbul Üniversitesinde gerçekleştirilen Seyir Hidrografi ve Oşinografi Hizmetleri Plan ve Koordinasyon Kurulu 2017 Olağan Toplantısına Millî Komisyonu temsilen Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu Üyesi Dr. Fuat ŞAROĞLU katılmıştır. Toplantıda yıl süresince yapılan faaliyetler sunularak, geleceğe yönelik çalışmalar ve diğer kurumlarla yapılan işbirlikleri hakkında bilgi verilmiştir. 55

56 SUNUŞ Doğa Bilimleri Sektörü Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti İstişare Toplantısı Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından 6-7 Haziran 2017 tarihlerinde Samsun da gerçekleştirilen Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti İstişare Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA ve UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN katılmıştır. Uluslararası uzmanlarında yer aldığı toplantıda deltanın UNESCO doğal miras adaylık süreci hazırlıkları hakkında istişarelerde bulunulmuş ve alan ziyareti yapılmıştır. Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu 29. Genel Kurulu ve 50. Yürütme Konseyi Toplantıları Haziran 2017 tarihlerinde Paris te gerçekleştirilen Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu 29. Genel Kurulu ve 50. Yürütme Konseyi Toplantılarına Millî Komisyonu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER katılmıştır. YALÇINER konuşmalarında; NEAMTWS aktiviteleri ve Başkanlığı dönemindeki faaliyetleri anlatmıştır. Bu süre içinde yapılan aktiviteler arasında en önemlisi Akdeniz deki Türkiye, Yunanistan, İtalya ve Fransa da bulunan Tsunami Servis Sağlayıcı Merkezlerin Akreditasyonlarının tamamlanması olmuştur. Başkanlık döneminde uluslararası uzmanlardan oluşan Akreditasyon takımlarının kurulması, akreditasyon işlerinin tarafsız yönetilmesi ve akreditasyon işlerinin başarı ile tamamlanması NEAMTWS için dünyada örnek bir çalışma gerçekleşmesini sağlamıştır. Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti Sergisi Polonya nın ev sahipliğinde 2-10 Temmuz 2017 tarihlerinde Krakow da gerçekleştirilen UNESCO Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumu kapsamında Samsun Büyükşehir Belediyesi, Samsun Kızılırmak Yan Etkinlik Kitap Tanıtım Faaliyetleri 56

57 Deltası Koruma ve Geliştirme Birliği (SAMKUŞ) ve Millî Komisyonumuz işbirliğinde Dünya Mirası Geçici Listesindeki aday doğal miras alanlarından Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cennetini uluslararası topluma tanıtmak amacıyla fotoğraf sergisi ve 5 Temmuz 2017 tarihinde sergi tanıtımının ardından bütün katılımcılarla bir resepsiyon gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe komite üyeleri ve uzmanlardan yoğun katılım sağlanmıştır. Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti biyolojik çeşitliğini anlatan fotoğraflarından oluşan ve Millî Komisyonumuz tarafından logo desteği verilen kitapçık katılımcılarla paylaşılmıştır. Etkinlikte paylaşılan Millî Komisyonumuz yayınları büyük ilgi görmüştür. Beşinci Uluslararası Moleküler Biyoloji Kongresi 8-10 Eylül 2017 tarihlerinde İstanbul da Boğaziçi Üniversitesinde gerçekleştirilen Beşinci Uluslararası Moleküler Biyoloji Kongresine Millî Komisyonu temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ katılmıştır. UTMK logo desteği de verilen kongrede Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ UNESCO nun yapısı, doğa bilimleri sektörü, UNESCO Bilim Kadınları İçin Burs Programı, Millî Komisyonumuz ile L Oréal Türkiye işbirliğinde yürütülen ulusal burs programı ve UNESCO nun biyoetik yaklaşımı konularında bir sunum yapmıştır. İklim Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi Açılış Konferansı 27 Eylül 2017 tarihinde Ankara da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen İklim Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi Açılış Konferansına Millî Komisyonumuzu temsilen Prof. Dr. Latif KURT katılmıştır. Konferansta iklim değişikliği konusunda 2015 yılında UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilen toplantıda imzalanan Paris Anlaşması ve iklim değişikliğiyle mücadele konusundaki proje çalışmaları anlatılmıştır. Kadeş Barış Eşitlik Kardeşlik Sempozyumu ve Ödül Töreni Eylül 2017 tarihlerinde Çorum Hitit Üniversitesince düzenlenen Kadeş Barış Eşitlik Kardeşlik Sempozyumu ve Ödül Törenine Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI katılmış ve oturum başkanlığı yapmıştır. Toplantı kapsamında UNESCO Dünya Mirası Listesine 2012 yılında kaydedilen Çatalhöyük Neolitik Kenti alan ziyareti de gerçekleştirilmiştir. Kent aynı zamanda, UNESCO Dünya Belleği Kütüğünde kayıtlı olan ve bu bölgede bulunan Boğazköy Hitit Tabletleri ve tarihteki ilk barış antlaşması olarak bilinen Kadeş Antlaşmasını da arşivinde bulundurmaktadır. Sekizinci Dünya Bilim Forumu 7-11 Kasım 2017 tarihlerinde Ürdün de gerçekleştirilen Sekizinci Dünya Bilim Forumuna Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA katılmıştır. İki yılda bir gerçekleştirilen Forumun teması bu toplantı çerçevesinde Barış için Bilim olarak belirlenmiş olup, toplantıda özellikle Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine yönelik farkındalık oluşturulmaya çalışılmış, sayısal transformasyonun ülkelerin kalkınmasına etkileri, sığınmacı bilim insanlarının yolculuğu, afet risklerinin azaltılması gibi konulara ilişkin farklı oturumlar gerçekleştirilmiştir. 57

58 SUNUŞ Doğa Bilimleri Sektörü Kuzeydoğu Atlantik, Akdeniz ve Bağlantılı Denizlerde Tsunami Etkilerinin Azaltılması ve Erken Uyarı Sistemleri Hükûmetler Arası Koordinasyon Grubu 14. Toplantısı Kasım 2017 tarihlerinde Lizbon da gerçekleştirilen Kuzeydoğu Atlantik Akdeniz ve Bağlantılı Denizlerde Tsunami Etkilerinin Azaltılması ve Erken Uyarı Sistemleri Hükûmetler Arası Koordinasyon Grubu (ICG/NEAMTWS) 14. Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER katılmış olup, bahse konu hükûmetler arası toplantıya başkanlık etmiştir. UNESCO/ICG/NEAMTWS toplantısında YALÇINER tarafından bir önceki yılın faaliyetleri ayrıntılı olarak anlatılmıştır. UNESCO tarafından kurulmuş ve yönetilmekte olan dünyadaki diğer Tsunami Uyarı Sistemleri (Pasifik Okyanusu, Karayipler, Hint Okyanusu) tarafından yürütülen faaliyetler de sunulmuştur. Toplantının son gündem maddesi olarak gerçekleştirilen seçimlerin ardından Başkanlık görev süresi sona eren Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER in görevini devretmesi aşamasında, dört yıllık başkanlık görevi süresince karşılaştığı sorunları diplomatik ve teknik yaklaşımlarıyla çözümlemesi nedeniyle ve Başkanlık görevi sırasındaki etkin ve başarılı çalışmalarına UNESCO Hükümetler Arası Oşinografi Komisyonunun memnuniyetinin anısı olarak UNESCO IOC Yürütme Sekreteri tarafından gönderilen kitap ve teşekkür mektubunu takdim etmiştir. Teşekkür konuşmasının ardından YALÇINER dört yıllık Başkanlık görevini yeni Başkana devretmiştir. Prof. Dr. Ahmet Cevdet YALÇINER e gönderilen kitap ve teşekkür mektubunun takdimi 58

59 Uluslararası Hidroloji Programı UNESCO nun Uluslararası Hidroloji Programı (IHP), Birleşmiş Milletler sistemindeki su araştırmaları, su kaynakları yönetimi, eğitimi ve kapasite geliştirilmesi kapsamındaki tek hükûmetler arası programdır yılında kuruluşundan bu yana Uluslararası Hidroloji Programı, uluslararası eşgüdümlü hidrolojik araştırma programından, eğitim ve kapasite geliştirmeyi kolaylaştıran, su kaynakları yönetimi ve yönetişimini arttıran bütüncül bir programa dönüşmüştür. IHP, su kaynaklarının toplumsal boyutunu birleştiren havza ve yeraltı suları yönetiminde disiplinler arası ve bütüncül yaklaşımlara olanak sağlayarak, hidroloji ve tatlı su bilimlerinde uluslararası araştırmaları teşvik eder ve geliştirmektedir yılında kurulan UNESCO nun Uluslararası Hidroloji Programı, programa dair altı yıllık zaman aralıklarıyla uygulanmakta olup, döneminde uygulanmak üzere sekizinci safhaya girmiştir. IHP-VIII: Su Güvenliği: Yerel, Bölgesel ve Küresel Sorunlara Yanıtlar UNESCO nun yeni sekiz yıllık Orta Vadeli Stratejisiyle ( ) uyumlu olarak, IHP nin sekizinci safhası (IHP-VIII) Üye Devletlerle kapsamlı bir istişare süreci yoluyla hazırlanmıştır. IHP-VIII yerel, bölgesel ve küresel sorunlara yanıt olarak su güvenliğini arttırmayı amaçlamaktadır. Su kaynakları yönetimine yönelik çok disiplinli ve çevreye uyumlu yaklaşımlar aranmaktadır. İnsan davranışlarının rolü, kültürel inanışlar ve suya yönelik tutumlar ve değişen su kullanımına uygun araçları daha iyi anlayacak sosyo-ekonomik araştırmalar ele alınacak konular arasında yer almaktadır. IHP-VIII su bilimlerindeki gelişmelerden yararlanarak, hem günümüzün küresel su sorunlarını karşılayacak yetkinlik inşa edecek, hem de yenilikçi yöntemleri, araçları ve yaklaşımları bir araya getirecektir. UNESCO merkezleri ve kürsülerinin bu süreçte önemli bir rol oynayacağı belirtilmektedir. Hidroloji İzleme Grubu Doğa bilimleri sektörü içerisinde faaliyet göstermek üzere 26. Dönem Genel Kurulunun ardından 31 Mart 2017 tarihinde kurulan Hidroloji İzleme Grubunun üyeleri Prof. Dr. Mehmet EKMEKÇİ, Simla Yasemin ÖZKAYA, Doç. Dr. Koray K. YILMAZ ve Şule ÜRÜN dür. Hidroloji İzleme Grubu 2017 yılında biri Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi, Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu ve MAB İzleme Grubu ile birlikte olmak üzere toplam üç toplantı gerçekleştirmiştir. Hidroloji İzleme Grubu, UNESCO nun Uluslararası Hidroloji Programı kapsamındaki çalışmalara ilişkin görüşlerini danışmanlık görevi doğrultusunda ilgili kurumlarımızla paylaşmakta olup, uluslararası alanda programın gereklerine uygun işbirliğine, bilgi ve deneyim paylaşımına devam etmektedir. Batı Avrupa ve Kuzey Amerika grubunda bulunan Türkiye nin IHP Ulusal Komitesi Odak Noktası aynı zamanda Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi de olan, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Etüd, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığından Murat Ali HATİPOĞLU dur. Türkiye nin IHP Hükûmetler Arası Konseyi üyelik dönemleri ise; , , , , , , tarihleridir. Türkiye anılan Konseye UNESCO 39. Genel Konferansında tarihleri için tekrar seçilmiştir. 59

60 SUNUŞ Doğa Bilimleri Sektörü Dördüncü İstanbul Uluslararası Su Forumu Mayıs 2017 tarihlerinde İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayında Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve Türkiye Su Enstitüsü (SUEN) işbirliğinde Su ve Barış temasıyla gerçekleştirilen Dördüncü İstanbul Uluslararası Su Forumuna Millî Komisyonumuzu temsilen Hidroloji İzleme Grubu Üyesi Prof. Dr. Mehmet EKMEKÇİ katılmıştır. Toplantıda, özellikle 6. Hedef olmak üzere suyla ilişkili 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, bu hedeflerin uygulanması, suyla ilgili insanî yardımlar, kentsel su yönetimi ve Türkiye de yaşayan Suriyelilerin su ve temizlik ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik yapılan çalışmaların anlatıldığı paneller gerçekleştirilmiştir. UNESCO Yerbilimleri ve Jeopark Programı UNESCO Küresel Jeoparkları koruma, sürdürülebilir kalkınma ve toplum katılımının ortaklaşa uygulanabildiği alanlar olmaları nedeniyle, Dünya da tanınırlıkları giderek artan alanlardır. Uluslararası öneme sahip bu alanlar koruma, eğitim ve sürdürülebilir kalkınma konularında bütünleşik bir yaklaşımla yönetilen alanlardır yılında UNESCO jeoparklarla çalışmaya başlamış olup, 2004 yılında Küresel Jeopark Ağı (Global Geopark Network) Paris te bir araya gelmiştir yılında UNESCO 38. Genel Konferansında jeoparkların statüsü değişerek, UNESCO tarafından uluslararası tescilinin mümkün olduğu bir UNESCO Programı olmasına karar verilmiştir. Uluslararası Yerbilimleri ve Jeopark Programı (IGGP) Tüzüğü kabul edilerek, UNESCO Küresel Jeoparkı kavramı oluşmuş ve bu statüye sahip alanlara UNESCO Jeopark logosu tasarlanmıştır. Kriterlere sahip olduğu değerlendirilen aday jeopark alanı başvuruları taraf devletlerce uygun görüldüğü şekilde Ulusal Jeopark Komiteleri, Millî Komisyonlar veya UNESCO ile ilişkili yönetici organ aracılığıyla UNESCO ya iletilmektedir. UNESCO Sekretaryası tarafından adaylık dosyaları jeolojik miras konusunda danışma organı olan Uluslararası Jeolojik Bilimler Birliğine (International Union of Geological Sciences, IUGS) iletilmekte olup, yapılan değerlendirmenin sonucu UNESCO Küresel Jeopark Konseyine iletilmektedir. Jeopark alanlarına ilişkin adaylık başvuruları UNESCO Küresel Jeopark Konseyince uygulama yönergesine göre değerlendirilerek, alınan tavsiye kararı UNESCO Yürütme Kuruluna sunularak, nihaî karara varılmaktadır. Jeopark alanlarının belirlenmesinin yanı sıra, yeniden değerlendirme ve alan büyüklüğündeki değişiklik süreçleri de Konsey tarafından yürütülmektedir. Türkiye nin ilk ve tek UNESCO jeopark alanı Manisa da bulunan Kula UNESCO Küresel Jeoparkı dır. UNESCO Küresel Jeopark Ağında 2017 yılı itibariyle 35 ülkeden 127 Jeopark bulunmaktadır. Jeopark alanlarının odaklandığı öncelikli konular arasında, doğal kaynaklar, jeolojik tehlikeler, iklim değişikliği, eğitim, bilim, kültür, kadınlar ve toplumsal cinsiyet eşitliği, sürdürülebilir kalkınma, yerel bilginin korunması ve jeolojik koruma bulunmaktadır. Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu Doğa bilimleri sektörü içerisinde faaliyet göstermek üzere 2 Mayıs 2013 tarihinde Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI tarafından Jeopark İnceleme ve Araştırma Grubu kurulmuştur. 60

61 17 Mayıs 2014 tarihinde gerçekleştirilen UTMK 26. Genel Kurulunun ardından Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu adıyla Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI tarafından Yönetim Kurulunun 7 Kasım 2014 tarihli oturumunda alınan karar gereğince yeniden kurulan Çalışma Grubu üyeleri Prof. Dr. Nazire Özgen ERDEM, Dr. Fuat ŞAROĞLU, Dr. Erol TİMUR ve Şule ÜRÜN den oluşmaktadır. Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu yıllarında Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi ve MAB İzleme Grubu ile birlikte 10 kez toplanmıştır. Çalışma Grubu, UNESCO nun jeopark ve jeolojik miras anlayışı çerçevesinde ulusal farkındalık çalışmalarını sürdürmektedir. Hisaralan Doğal Mirasının Korunması ve Tescili Çalıştayı 5-6 Mayıs 2017 tarihlerinde Balıkesir Sındırgı da Sındırgı Belediyesi, Pamukkale Üniversitesi, Balıkesir Üniversitesi işbirliğinde TÜBİTAK tarafından desteklenen proje kapsamında gerçekleştirilen Hisaralan Doğal Mirasının Korunması ve Tescili Çalıştayına Millî Komisyonu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI katılmış ve anılan çalıştaya logo desteği de verilmiştir. Bölgenin sahip olduğu jeolojik değerlere ilişkin bilgilendirici sunumlar yapılarak, alan ziyareti de gerçekleştirilmiştir. Sivrihisar ın Jeolojik ve Doğal Değerleri İstişare Toplantısı 16 Mayıs 2017 tarihinde Sivrihisar da Sivrihisar Kaymakamı, Sivrihisar Belediyesi Başkanı, Sivrihisar Eğitim, Kültür ve Dayanışma Vakfı Başkanı, ilgili yerel yöneticiler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle Sivrihisar ın Jeolojik ve Doğal Değerleri İstişare Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin Sivrihisar Kayalıkları ve Açık Hava Müzesi 61

62 SUNUŞ Doğa Bilimleri Sektörü KAZANCI, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Yüksel ÖRGÜN ve UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN den oluşan heyet katılmıştır. Toplantıda Sivrihisar ın doğal, jeolojik ve kültürel değerleri hakkında bir sunum gerçekleştirilmiş olup, sunumun ardından UNESCO Programları hakkında bilgi sunulmuştur. Sivrihisar daki kayalıkların UNESCO nun Yerbilimleri ve Jeoparklar Programı kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olabileceği üzerinde durularak, 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesine alınan Sivrihisar Ulu Camii ve Sivrihisar ın doğal ve kültürel değerleri ziyaret edilmiştir. UNESCO ve Sivas Çalıştayı Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi ile Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu öncülüğünde; Yönetim Kurulu Üyeleri, Sivas ili yerel yöneticileri, Cumhuriyet Üniversitesi akademisyenleri ve öğrencilerinin katılımlarıyla 27 Ekim 2017 tarihinde Sivas ta UNESCO ve Sivas Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI UNESCO ve Sivas Çalıştayı Katılımcıları 62

63 Çalıştayın amacı; Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme ve bu kapsamda oluşturulan UNESCO Dünya Mirası Listesi, Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri, Uluslararası Yerbilimleri ve Jeoparklar Programı (IGGP) kapsamındaki UNESCO Jeoparkları, İnsan ve Biyosfer Programı (MAB) Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı ve UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı gibi önemli liste ve ağlarda UNESCO nun programları hakkında farkındalığın artırılması ve yerel yönetimlerle işbirliği olanaklarının değerlendirilmesidir. Çalıştayda UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Nazire ÖZGEN ERDEM, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK, UNESCO Doğa Bilimleri Sektörü Program Uzmanı Dr. Özlem ADIYAMAN LOPES ve Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI tarafından UNESCO liste, ağ ve programları, başvuru ve adaylık süreçleri konularında aydınlatıcı sunumlar gerçekleştirilmiş, jeolojik miras kavramı ve jeopark ilan süreçleri üzerinde durulmuştur. Katılımcılarla yapılan soru cevap şeklindeki değerlendirme bölümünün ardından toplantı sona ermiştir. UNESCO MAB (İnsan ve Biyosfer) Programı UNESCO nun İnsan ve Biyosfer Programı (Man and the Biosphere Programme, MAB) biyosfer kaynaklarının doğa ve sosyal bilimler arasında rasyonel ve sürdürülebilir kullanımı ile insan ve çevre arasındaki ilişkinin geliştirilmesini hedefleyen UNESCO doğa bilimleri sektörü programlarından biri olarak faaliyet göstermektedir yılında UNESCO tarafından başlatılan bu programın temel amacı, insan ile doğal kaynak kullanımı arasında sürdürülebilir ve dengeli ilişkilerin kurulmasını sağlamaktır. Bilim ve sürdürülebilir kalkınma ile ekonomi aracılığıyla doğal ve sosyal bilimlere ortak bir uygulama alanı oluşturmaktadır. Bu amaçla geliştirilen Biyosfer Rezervleri ve Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı bu programın temel uygulama araçlarını oluşturmaktadır. UNESCO hükûmetler arası bilim programlarından biri olan MAB Programı Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı aracılığıyla; iklim değişikliği açısından biyosferdeki değişikliklerin tanımlanması ve değerlendirilmesi, doğal ekosistemler ve sosyo-ekonomik süreçler arasındaki dinamik ilişkilerin karşılaştırılması, özellikle de biyolojik ve kültürel çeşitliliğe ilişkin beklenmeyen kayıpların insan refahına ve ekosistemlerin servis sağlamaya devam edebilmesine etkilerinin incelenmesi, hızlı şehirleşme ve enerji tüketimi bağlamında temel insan refahını ve yaşanabilir bir çevrenin çevre değişiminin itici gücü olarak temin edilmesi, çevresel sorunlar ve çözümler üzerine bilgi alışverişi sağlanması ve transferinin teşvik edilmesi ile sürdürülebilir kalkınma için çevre eğitiminin teşvik edilmesi gibi konularda çalışmaktadır. MAB programı kapsamında geliştirilen bölgesel ağlar sayesinde biyolojik çeşitliliğin korunması, yoksulluğun giderilmesi, insan refahının artırılması, sınır ötesi işbirliğinin teşvik edilmesi, kurumsal ve kişisel kapasite geliştirilmesi gibi konularda işbirlikleri desteklenmektedir. Türkiye nin ilk ve tek biyosfer rezervi 2005 yılında Dünya Biyosfer Rezervleri Ağına dâhil edilen Artvin İli Borçka İlçesinde bulunan Camili Biyosfer Rezervi dir. Dünya Biyosfer Rezervleri Ağında 2017 yılı itibariyle 120 ülkeden, 20 si sınır aşan olmak üzere toplam 669 biyosfer rezervi bulunmaktadır. MAB Programın yönetimi MAB Uluslararası Eşgüdüm Konseyi (International Co-ordinating Council; ICC) ile yürütülmektedir. 34 üye devletten oluşan Uluslararası Koordinasyon Konseyi, iki yılda bir 63

64 SUNUŞ Doğa Bilimleri Sektörü Genel Konferans döneminde gerçekleştirilen seçimle belirlenmektedir yılında gerçekleştirilen UNESCO 35. Genel Konferansında Türkiye dönemi MAB Uluslararası Eşgüdüm Konseyi üyeliğine seçilmiş, UNESCO 38. Genel Konferansında ise anılan Konsey üyeliğine dönemi için tekrar seçilmiştir. Biyosfer Rezervi adaylıkları; üye devletlerdeki MAB Ulusal Komitelerinin de aracılığıyla ilgili kriterlere uygunlukları bakımından değerlendirildikten sonra taraf devletlerce UNESCO ya iletilmektedir. Adaylık dosyalarının Biyosfer Rezervleri Danışma Komitesince değerlendirilmesinin ve alınan tavsiye kararının ardından MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyinin nihaî kararıyla Biyosfer Rezervi ilan süreci tamamlanmaktadır. MAB İzleme Grubu MAB İhtisas Komitesi olarak kurularak çalışmalarını sürdüren, Başkanlığını önceki Yönetim Kurulu üyelerinden Dr. Mahir KÜÇÜK ün yürüttüğü Komite, 17 Mayıs 2014 tarihinde gerçekleştirilen 26. Dönem Genel Kuruluna kadar faaliyet göstermiştir. Genel Kurulun ardından Dr. Mahir KÜÇÜK başkanlığında 6 Ağustos 2014 tarihinde MAB İzleme Grubu adıyla yeniden kurulan İzleme Grubunun üyeleri Erdoğan ERTÜRK, Yıldıray LİSE ve Şule ÜRÜN den oluşmaktadır. MAB İzleme Grubu yıllarında dokuzu Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi ve Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu ile birlikte, biri Hidroloji İzleme Grubuyla birlikte olmak üzere toplam 11 toplantı gerçekleştirmiştir. MAB İzleme Grubu, korunan alanlar, biyosfer rezervi ve ekosistem hizmetleri konularında ulusal düzeyde farkındalık çalışmalarının yanı sıra, uluslararası alanda programın gereklerine uygun işbirliği, bilgi ve deneyim paylaşımına devam etmektedir. Dördüncü Dünya Biyosfer Rezervleri Kongresi ve 28. MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyi Mart 2016 tarihlerinde Dördüncü Dünya Biyosfer Rezervleri Kongresi ve Mart 2016 tarihlerinde ülkemizin de üyesi olduğu MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyi nin 28. Oturumu Peru nun başkenti Lima da gerçekleştirilmiş olup, toplantılara Millî Komisyonu temsilen MAB İzleme Grubu Başkanı Dr. Mahir KÜÇÜK katılmış ve ayrıca MAB İzleme Grubu nda Orman ve Su İşleri Bakanlığı temsilcisi olarak görev yapan MAB ICC Odak Noktası Erdoğan ERTÜRK de söz konusu toplantılara katılım sağlamıştır. Dördüncü Dünya Biyosfer Rezervleri Kongresinde Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve 2015 sonrası kalkınma gündemi öne çıkmıştır. Kongrede biyolojik çeşitliliğin korunması, iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması, kapasite geliştirilmesi ve işbirliği fırsatlarının arttırılmasına yönelik ülkelere tavsiyelerde bulunan Lima Deklarasyonu ve biyosfer rezervlerin yönetimi konusunda geçmişte karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik tedbirleri, eylemleri ve yeni yaklaşımları da içeren yıllarını kapsayan on yıllık Lima Eylem Planı kabul edilmiştir. 28. MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyinde ise Millî Komisyon tarafından MAB İzleme Grubu öncülüğünde hazırlanan Sürdürülebilir Kalkınma Eğitimi İçin Biyosfer Rezervleri: Camili de Yaşam, Mısır Ekmeği, Yoğurt ve Bal kitabı katılımcılarla paylaşılmış ve büyük ilgi görmüştür. Ayrıca yapılan 64

65 Kongre Katılımcılarıyla Dr. Mahir KÜÇÜK ve Erdoğan ERTÜRK Türkiye Masasında MAB ülke raporu sunumunda Camili Biyosfer Rezervi Belgeseli ve Camili Biyosfer Rezervi Periyodik Raporlama çalışmalarından bahsedilmiştir. 29. MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyi Haziran 2017 tarihlerinde Paris te gerçekleştirilen 29. MAB Uluslararası Koordinasyon Konseyine Millî Komisyonumuzu temsilen MAB ICC Odak Noktası Erdoğan ERTÜRK ve UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN katılmıştır. Türkiye nin 34 üyesinden biri olduğu Konsey toplantısı öncesinde hazırlanan ulusal MAB ülke raporu sunulmuş, sürdürülen çalışmalardan bahsedilmiştir. Toplantıda 1995 öncesi ilan edilen Biyosfer Rezervlerinin kriterlere uygunluğunun gözden geçirilmesi konusundaki Çıkış (Exit) Stratejisi, yeni Biyosfer Rezervlerinin ilanı, alanların Periyodik Raporlama 65

66 SUNUŞ Doğa Bilimleri Sektörü Konsey Toplantısı durumları, programa ilişkin bir uygulama yönergesi oluşturulması, ödül ve burs programları gibi konular görüşülerek, karara bağlanmıştır. Toplantıda 20 biyosfer rezervi kriterleri karşılamaması nedeniyle Çıkış Stratejisi kapsamında ilgili taraf devletlerce geri çekilerek, Dünya Biyosfer Rezervleri Ağından çıkmıştır. Camili Biyosfer Rezervi Periyodik Raporu Revizyon Çalışmaları 9-12 Ağustos 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen Camili Biyosfer Rezervi Periyodik Raporu revizyonu kapsamındaki alan çalışmasına MAB İzleme Grubu üyeleri Erdoğan ERTÜRK, Yıldıray LİSE ve Şule ÜRÜN katılmıştır yılında ilan edilmiş olan Camili Biyosfer Rezervinin UNESCO dan gelen talep doğrultusunda 2015 yılında hazırlanarak iletilen Periyodik İzleme Raporunun eksik kalan bölümlerinin Alan Araştırması 66

67 tamamlanması için Artvin ve Borçka da bulunan ilgili kurumlar, saha içerisindeki sivil toplum kuruluşları, köy muhtarları ve diğer ilgililer ziyaret edilerek gerekli veriler toplanmıştır. Alan gezisi sonrasında elde edilen veriler çerçevesinde Orman ve Su İşleri Bakanlığının işbirliğinde Camili Biyosfer Rezervi Periyodik Raporu revizyonu MAB İzleme Grubu Üyelerince gerçekleştirilerek, Millî Komisyonumuz aracılığıyla UNESCO Genel Merkezine iletilmiştir. 16. Saf Kafkas Arı ve Bal Festivali ve Camili Biyosfer Rezervi Paneli Ağustos 2017 tarihlerinde Camili Biyosfer Rezervinde gerçekleştirilen 16.Saf Kafkas Arı ve Bal Festivali kapsamındaki 16.Saf Kafkas Arı ve Bal Festivaline Millî Komisyonu temsilen MAB İzleme Grubu Üyesi Erdoğan ERTÜRK katılmış ve UNESCO doğa koruma alanları ve biyosfer rezervlerinin önemi ve Camili Biyosfer Rezervinde UNESCO Türkiye Milli Komisyonu tarafından bugüne kadar gerçekleştirilen çalışmalar konusunda bir sunum yapmıştır. Sunumda Camili Biyosfer Rezervi Yöresel Ürünler Sertifikasyon Projesi kapsamında Camili Biyosfer Rezervi isim ve logosunun Türk Patent Enstitüsünce onaylandığı ve yörede üretilen doğal ürünlerde bu logonun kullanılmaya başlanması tavsiye edilmiştir. MAB Gençlik Forumu UNESCO Venedik Ofisi ve Paris teki MAB Sekretaryası tarafından organize edilen forumda genç bilim insanları, MAB Programında aktör olmaları ve Lima Eylem planı ile ilişkili olarak sürdürülebilir kalkınma hedefleri (SDG) konusunda ülkelerindeki biyosfer rezervlerde yaptıkları çalışmaları anlatmak üzere bu foruma davet edilmişlerdir. Bu konu ilk defa Dördüncü Dünya Biyosfer Rezervi Kongresinde gündeme gelmiş ve böyle bir gençlik forumunun düzenlenmesi önerilmiştir. Burada, üniversiteler ve araştırma enstitüleri arasında güçlü bir bağ kurmak, kapasite gelişimi sağlamak, MAB programı ve Biyosfer Rezerv kapsamında bütün paydaşların katılımının güçlendirilmesi ve bir network sağlanması, biyosfer rezervler arasında iyi uygulama ve deneyim paylaşımının SDG MAB Gençlik Forumu 67

68 Doğa Bilimleri Sektörü Gençlik Forumu Temsilcisi dikkate alınarak sağlanması, gençlerin biyosfer rezerv yönetişim konularına dâhil olması teşvik edilmek istenmiştir. Forum süresince 50 ye yakın çalıştay düzenlenmiş ve ayrıca İtalya nın Po Deltası Biyosfer Rezervi ziyaret edilmiştir Eylül 2017 tarihlerinde İtalya da (Delta Ovası) gerçekleştirilen ve 85 ülkeden 282 kişinin katılım sağladığı foruma ülkemizden Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesinden Araştırma Görevlisi İnci Zeynep AYDIN katılmıştır. UNESCO ve L Oréal Bursları UNESCO nun iki küresel önceliğinden biri olan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği kavramının Doğa Bilimleri Sektörü kapsamındaki en güçlü örneklerinden birini UNESCO ve L Oréal arasındaki işbirliği oluşturmaktadır. UNESCO ve L Oréal Vakfı yarının küresel sorunlarının üstesinden gelmeye yönelik çalışmalarıyla bilime katkı sağlayan kadın araştırmacılara destek vermektedir. UNESCO ve L Oréal, hızla yeni teknolojilerin gelişmesi, nüfusun yaşlanması ve biyolojik çeşitliliğin tehdit altında olması gibi küresel sorunlarla karşı karşıya olan kadın araştırmacıların toplumda büyük etkiye sahip olacağı ve geleceğin temellerini atacağına inanmaktadır. UNESCO nun Bilim Kadınları İçin Programı kapsamında burs ve ödül programları aşağıda sunulmaktadır: 1- L Oréal-UNESCO Bilim Kadınları İçin Ödülleri, her yıl, beş seçkin bilim kadınına araştırmalarıyla topluma ve insanlığa olan etkilerinden dolayı verilmektedir. 68

69 2- UNESCO- L Oréal Uluslararası Bursları, 2000 yılından beri her yıl doktora yapan veya doktora sonrası 15 gelecek vadeden genç bilim kadınına uluslararası bilimsel işbirlikleri oluşturdukları ve kültürlerarası ağlar geliştirdikleri için verilmektedir. 3- UNESCO Millî Komisyonlarının desteğiyle verilen UNESCO-L Oréal Ulusal Bursları, dünya çapında bütün ülkelerde Bilim Kadınları İçin Programının bir yandan dayanak noktasını oluştururken, diğer yandan kendilerine özgü özellikleri ve özel ihtiyaçlarına saygı duymaktadır yılından bu yana L Oréal-UNESCO Ödülleri, bilimde yaptıkları çalışmalarla büyük gelişmeler sağlayan, 30 ülkeden 97 den fazla bilim kadınına verilmiştir. Bunlardan ikisi daha sonra Nobel Ödülü de kazanmıştır. Bilim Kadınları İçin Programı kadınların bilimsel kariyerlerini uluslararası, bölgesel ve ulusal burs programları ile küresel ağlar yoluyla teşvik ederek cesaretlendirirken, geleceğin bilimini temsil eden kadınları desteklemeyi hedeflemiştir. Bugüne kadar 112 ülkeden 2720 den fazla kadın araştırmacıya burs sağlamış olan program, uluslararası bilim çevrelerinde bilimsel mükemmeliyet göstergesi haline gelmiştir. L Oréal-UNESCO Uluslararası Yükselen Yetenekler Bursu 2014 yılında L Oréal-UNESCO işbirliğinde Uluslararası Yükselen Yetenekler Bursu adıyla yeni bir burs programı oluşturulmuştur. Yükselen Yetenekler Burs Programıyla her yıl 15 bilim kadınına ödül verilmektedir. Ülkemizde bu program kapsamındaki aday UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve L Oréal Türkiye işbirliğinde yürütülen ulusal burs programını kazanan adaylar arasından seçilerek, anılan burs programına aday gösterilmektedir yılında UNESCO - L Oréal Ulusal Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursunu kazanan bursiyerlerimizden Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. M. Bilge DEMİRKÖZ 2017 Uluslararası Yükselen Yetenekler Bursunu almaya hak kazanan 15 bursiyer arasında yer almıştır. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu - L Oréal Türkiye Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursları Ulusal Programı 2003 yılında kısa adı TÜBA olan Türkiye Bilimler Akademisi ve L Oréal Türkiye işbirliğinde başlatılan ulusal burs programı, 2012 yılında UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve L Oreal Türkiye arasında UNESCO - L Oréal Bursları konusunda işbirliği yapmak üzere hazırlanan protokol doğrultusunda 2013 yılından itibaren Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursları ulusal programı olarak devam ettirilmektedir. Ulusal burs programı 2012 yılından beri Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ ün Jüri Başkanlığı ve koordinasyonunda yürütülmektedir yılında Türkiye de başlatılan program kapsamında bugüne kadar toplam 88 aday ödüle layık görülmüştür yılları arasında ise Millî Komisyon işbirliğinde toplam 30 aday yaşam ve malzeme bilimleri alanlarında burs almaya hak kazanmıştır yılları arasında Millî Komisyona ulaşan ve jüri tarafından değerlendirmeye alınan başvuru sayıları Grafik-1 de sunulmaktadır. Buna göre 2013 yılında 54, 2014 yılında 23, 2015 yılında 72, 2016 yılında 98, 2017 yılında ise 83 başvuru 69

70 Doğa Bilimleri Sektörü alınmıştır. Malzeme bilimleriyle karşılaştırıldığında ise, yaşam bilimleri kategorisindeki başvuru sayısı genellikle daha fazla olmaktadır. Burs kapsamında Yaşam Bilimleri ve Malzeme Bilimleri alanlarında araştırma yapmakta olan üçer genç kadın araştırmacı bu program çerçevesinde Dolar değerinde birer yıllık burs ile desteklenmektedir. Bursa hak kazanan adaylar, akademik özgeçmişleri ve gerçekleştirmek istedikleri araştırma projesinin önemi, niteliği, bilimsel yeniliği ve bilime yapacağı katkı ölçüt alınarak Yaşam Bilimleri ve Malzeme Bilimleri seçim komitesi tarafından belirlenmektedir. Burs ilanları başvuru koşullarıyla birlikte her yıl L Oréal Türkiye ve UNESCO Türkiye Millî Komisyonu resmî internet adreslerinden duyurulurken, aynı zamanda Yükseköğretim Kurulu, Üniversiteler, medya, önceki bursiyerler, sivil toplum kuruluşları ve bilim çevrelerince duyurulmaktadır yılından itibaren mevcut başvuru sisteminde değişikliğe gidilerek, adayların adresinden çevrimiçi başvuru sistemi aracılığıyla başvuruda bulunması için hazırlıklar başlatılmıştır. Başvuruların Değerlendirmesi ve Ödül Törenleri 4 Nisan 2016 tarihinde Millî Komisyonumuzda jüri üyelerince değerlendirme Paneli gerçekleştirilerek, ödül almaya hak kazanan bursiyerler belirlenmiştir. Bursiyerlere ödülleri verilmek üzere 2016 yılı Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursları Ödülleri 3 Mayıs 2016 tarihinde İstanbul Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı nda yapılan Ödül Töreni ile sahiplerine takdim edilmiştir. Akademik danışmanlığı, adaylık başvuruları ve jüri değerlendirme süreci Millî Komisyonumuz tarafından sürdürülen programın Ödül Töreni L oréal Türkiye tarafından gerçekleştirilmiştir. Törenin açılış konuşmaları bölümünde UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Yönetim Kurulu Üyesi ve Jüri Başkanı 70

71 Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ adına Prof. Dr. Kezban ULUBAYRAM, L oréal Türkiye Genel Müdürü Claude RUMPLER ve L Oréal Türkiye Bilim Direktörü Fügen SOYKUT söz alarak, toplumsal cinsiyet eşitliği, bilimsel çalışmalarda kadın araştırmacıların desteklenmesinin önemi ve bilimin teşvikinin önemi üzerinde durmuşlardır. Törene bu defa Paris te bulunan L Oréal Vakfından da temsilciler katılmıştır. Açılış konuşmalarının ardından Başarı Hikâyeleri ile Bilim Kadınları Paneli gerçekleştirilmiştir. Panelde Türkiye nin uluslararası alanda başarılarıyla tanınan rol model bilim kadınları kariyerlerini ve başarı öykülerini anlatmışlardır. Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursları 2016 Ödüllerini kazanan bursiyerler: Malzeme Bilimleri alanında; Yrd. Doç. Dr. Rezan DEMİR ÇAKAN (Gebze Teknik Üniversitesi), Doç. Dr. Melahat Bilge DEMİRKÖZ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) ve Yrd. Doç. Dr. Mine İNCE OCAKOĞLU (Mersin Üniversitesi), Yaşam Bilimleri alanında; Yrd. Doç. Dr. Fatma Beste KINIKOĞLU EROL (Acıbadem Üniversitesi), Yrd. Doç. Dr. Ayşegül KUTLUAY BAYTAK (Harran Üniversitesi) ve Yrd. Doç. Dr. Özgül Persil ÇETİNKOL (Orta Doğu Teknik Üniversitesi). Jüri Üyeleri Değerlendirme Paneli 12 Nisan 2017 tarihinde Millî Komisyonda jüri üyelerince gerçekleştirilen değerlendirme panelinin ardından, 2017 yılı Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursları Ödülleri 23 Mayıs 2017 tarihinde İstanbul Ritz-Carlton Otel de yapılan Ödül Töreni ile sahiplerine takdim edilmiştir. Törenin açılış konuşmaları UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve L Oréal Türkiye Genel Müdürü Claude RUMPLER tarafından gerçekleştirilmiştir. Ardından L Oréal Türkiye Kurumsal İletişim Direktörü Filiz ECET programın kısaca tanıtımını içeren bir sunum yapmıştır. Sonrasında gerçekleştirilen Genç Bilim Kadınlarının Bilim Yolculuğu Panelinde uluslararası başarı kazanan önceki bursiyerlerden Yrd. Doç. Dr. Ahu ARSLAN YILDIZ (2014 L Oréal-UNESCO Uluslararası Bilim Kadınları Bursu) ve Doç. Dr. Bilge DEMİRKÖZ (

72 SUNUŞ Doğa Bilimleri Sektörü 2017 Ödül Töreni L Oréal-UNESCO Uluslararası Yükselen Yetenekler Bursu) akademik çalışmalarından, bu süreçte karşılaştıkları zorluklardan ve başarı öykülerinden bahsetmişlerdir. UNESCO-L Oréal Ulusal Genç Bilim Kadınlarına Destek Bursları 2017 ödüllerini kazanan bursiyerler: Malzeme Bilimleri alanında; Yrd. Doç. Dr. Pınar Zeynep ÇULFAZ EMECEN (Orta Doğu Teknik Üniversitesi), Doç. Dr. İmren HATAY PATIR (Selçuk Üniversitesi) ve Doç. Dr. Hilal DEMİR KIVRAK (Yüzüncü Yıl Üniversitesi), Yaşam Bilimleri alanında; Yrd. Doç. Dr. Duygu SAĞ (Dokuz Eylül Üniversitesi), Yrd. Doç. Dr. Zeynep Aslıhan DURER (Acıbadem Üniversitesi) ve Yrd. Doç. Dr. Ayşe KOCA ÇAYDAŞI (Gebze Teknik Üniversitesi). 72

73 Sosyal ve Beşerî Bilimler Sektörü UNESCO nun sosyal ve beşerî bilimler alanındaki rolü adalet, özgürlük ve insan onuru temelli sosyal dönüşümü kolaylaştırmak için bilgiyi teşvik etmek, entelektüel işbirliğini ve standartları geliştirmek olarak tanımlanmaktadır. Bu rolü bağlamında, UNESCO sosyal ve beşerî bilimler sektörü, mevcut ve olması gereken arasındaki farkın azaltılmasına yardımcı olmak için görevler belirlemiştir ve bu farkı, mevcut durumu araştırarak (ampirik sosyal bilim araştırması); olabileceği öngörerek (felsefe ve ileri araştırma) ve olması gerekeni belirleyerek (etik ve insan hakları) azaltmaya çalışmaktadır. UNESCO, sosyal ve beşerî bilimler sektörü için kapsayıcı toplumsal kalkınmayı desteklemek, kültürlerin yakınlaşması için kültürlerarası diyaloğu ve etik ilkeleri teşvik etmek stratejik hedefini belirlemiştir. Sektör çalışmalarını bu stratejik hedef kapsamında kapsayıcı ve adil toplumlar teşvik etmek için haklar ve etik ilkeleri dâhil etmek ve bilgiyi harekete geçirmek ve barışçıl ve katılımcı toplumlar için gençlik katılımını ve kültürlerarası diyaloğu teşvik etmek ana eylem alanları doğrultusunda sürdürmektedir. Sektör Birlikte Yaşamayı Öğrenme temasını da benimseyerek demokrasi, küresel vatandaşlık, kültürlerarası diyalog, barış ve insan hakları için eğitim ve barış inşası oluşturmayı taahhüt etmektedir. Sosyal ve beşerî bilimler sektörü bünyesinde Biyoetik Programı, Sosyal Dönüşüm Yönetimi (MOST) Programı ve Beden Eğitimi ve Spor Programı bulunmaktadır ve çalışmalarını belirtilen rol, hedef ve sorumluluklara uygun olarak bu programlar aracılığıyla yürütmektedir. Bu kapsamda, MOST Programı çalışmalarını MOST Hükûmetler Arası Konseyi takip etmekte; Konsey aracılığıyla araştırma için öncelik alanları oluşturulması sağlanmakta ve gelecek politikalarına karar verme üzerine hükûmetleri yönlendirmektedir. Beden Eğitimi ve Spor Programı çalışmalarını Beden Eğitimi ve Spor (CIGEPS) Hükûmetler Arası Komitesi aracılığıyla yürütmekte; Komite sporun değerinin ve rolünün geliştirilmesini ve sporun kamu politikalarına dâhil edilmesini amaçlamaktadır. Bilimsel Bilgi ve Teknoloji Etiği Dünya Komisyonu (COMEST) ve Uluslararası Biyoetik Komitesi (IBC) bağımsız uzmanlardan oluşmakta ve bilimsel bilgi etiği ve teknoloji ve biyoetik konularına ışık tutan ve güncel gelişmeler hakkında yol gösteren bildirge ve raporlar hazırlamaktadır. Devlet temsilcilerinden oluşan Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi (IGBC) ise bu bildirge ve raporların hükûmetlere sunularak uygulanmasında aracı olmakta ve devletlerin güncel yaklaşım ve ihtiyaçlarına cevap verecek raporların hazırlanması için öneride bulunmaktadır. UNESCO sosyal ve beşerî bilimler programı, 2015 sonrası kalkınma gündeminin uygulanmasında küresel dayanışma, kapsayıcılık, ayrımcılıkla mücadele, toplumsal cinsiyet eşitliği ve hesap verebilirlik gibi evrensel değerleri ve ilkeleri kararlı bir şekilde sağlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, uluslararası işbirliği ve katılımın artışını teşvik eden mevcut disiplinler arası ve sonuç odaklı girişimleri, kalkınma süreçlerini uygun olarak güçlendirmek ve yenilerini geliştirmek önem arz etmektedir. UNESCO temel misyonu ve faaliyet alanında bilime yer veren tek Birleşmiş Milletler kurumu olarak, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin kabul edildiği 2015 yılında eylem alabilmek üzere Orta Vadeli Stratejisi ve programına Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini entegre etmiştir. Bu bağlamda Sosyal ve Beşeri Bilimler Sektörünün çalışmaları 2030 Gündemine katkı verecek şekilde 73

74 SUNUŞ Sosyal ve Beşerî Bilimler Sektörü planlanmıştır Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin bütünüyle ilişkili olan sosyal ve beşerî bilimler programı Üye Devletlerin özellikle Hedef 16 sürdürülebilir kalkınma için barışçıl ve herkesi kucaklayan toplumları teşvik etmek, herkesin adalete erişimini sağlamak, her seviyede etkin, hesap verebilir ve kucaklayıcı kurumlar inşa etmek ; Hedef 10 ülkelerin içinde ve aralarındaki eşitsizlikleri azaltmak ; Hedef 11 kentleri ve insan yerleşim yerlerini herkesi kucaklayan, güvenli, güçlü ve sürdürülebilir kılmak hedeflerine ulaşmalarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Bunun yanı sıra Hedef 4 kapsayıcı, eşit ve kaliteli eğitimi sağlamak ve herkes için hayat boyu öğrenme imkânları geliştirmek ; Hedef 3 insanların sağlıklı yaşamalarını ve herkesin her yaşta refahını sağlamak ; Hedef 13 iklim değişikliği ve etkileri ile mücadele etmek için acil olarak harekete geçmek hedeflerine ulaşabilmeleri için dolaylı olarak katkı sağlamaktadır. Program aynı zamanda Hedef 5 toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve kadınların ve kız çocuklarının toplumsal konumlarını güçlendirmek hedeflerine katkı sağlayacaktır. Beden Eğitimi ve Spor Programı Birlemiş Milletlerin Beden Eğitimi ve Spor konusuna programlarında öncelikli olarak yer veren kuruluşu olan UNESCO, bu konuda ortaya çıkan sorunların tartışılması için hükûmetlere, sivil toplum kuruluşlarına ve uzmanlara yardım ve rehberlik hizmetleri sağlamaktadır. Aynı zamanda, beden eğitimi alanındaki eğitim sistemini genişletmek ve güçlendirmek isteyen taraf devletlere yol göstermekte ve spor konusundaki gelişim programlarının tasarlanmasında ve uygulanmasında uzmanlık hizmeti sunmaktadır. Bunlara ek olarak, UNESCO geleneksel spor ve oyunlar gibi kültürel ve sosyal gelişimle ilişkili alanlarda yol gösterici ve uzman rolü oynamakta ve değerlendirmeler yapmaktadır. Sosyal bağların kuvvetlendirilmesinde güçlü bir araç olan spor, coğrafi sınırları ve sosyal sınıfları reddeden; farklı coğrafi, kültürel ve politik bağlamlarda sosyal birleşme ve ekonomik kalkınmayı teşvik eden önemli bir katalizördür. UNESCO nun sosyal ve beşerî bilimler sektörü içerisinde ele alınan spor programı Barış ve Kalkınma için Spor, Nitelikli Beden Eğitimi, Geleneksel Sporlar ve Oyunlar, Kadın ve Spor ile Anti-Doping gibi çeşitli konulara odaklanmaktadır. Beden Eğitimi ve Spor İzleme Grubu Beden Eğitimi ve Spor İhtisas Komitesi adıyla çalışmalarını sürdüren 26. Dönem Genel Kurulu sonrasında UTMK Yönetmeliği çerçevesinde 7 Kasım 2014 tarihinde, Beden Eğitimi ve Spor İzleme Grubu olarak yeniden kurulmuştur. Prof. Dr. A. Ahmet BAŞARAN, Prof. Dr. Haydar DEMİREL, Dr. Sedef DOĞUSOY GÜZEL ve Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU dan oluşan İzleme Grubu, çalışmalarını katılım sağlanan ulusal ve uluslararası toplantılar şeklinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Uluslararası Beden Eğitimi ve Spor Hükûmetler Arası Komitesi ve Daimi Danışma Konseyi Ortak Toplantısı Şubat 2016 tarihlerinde Monako Prensliğinde gerçekleştirilen Uluslararası Beden Eğitimi ve Spor Hükûmetler Arası Komitesi (CIGEPS) ve Daimi Danışma Konseyi (PCC) Ortak Toplantısına Millî 74

75 Komisyonumuzu temsilen Beden Eğitimi ve Spor İzleme Grubu Üyesi Prof. Dr. Haydar DEMİREL katılmıştır yılı Haziran ayında yapılacak olan Altıncı Beden Eğitimi ve Spordan Sorumlu Bakanlar ve Kıdemli Uzmanlar Uluslararası Konferansına (MINEPS) hazırlık niteliğinde gerçekleştirilen toplantıda, Berlin Deklarasyonunun takibi için ortak bir çerçeve geliştirilmesi ve en iyi uygulamaların sunulması konuları değerlendirilmiştir. Toplantıda Türkiye adına bir sunum gerçekleştiren Prof. Dr. Haydar DEMİREL, beden eğitimi ve fiziksel aktivite ile sporun herkes için temel bir hak olduğunu ve beden eğitimi ile sporun bireylere ve toplumlara fayda sağladığını belirtmiştir. Türkiye de yapılan çalışmalara değinen ve Gençlik ve Spor Bakanı ile yapılan görüşmelere ilişkin bilgi paylaşan Prof. Dr. Haydar DEMİREL, Aktif Yaşam 2020 Programı çerçevesinde gerçekleştirilen etkinliklerden de söz etmiştir. UNESCO Biyoetik Programı Yaşam bilimlerindeki ilerleme insanoğluna sağlığımızı geliştirme ve tüm canlı türlerinin gelişme sürecini kontrol etme gücünü vermiştir. Bu ilerlemenin sosyal, kültürel, hukuki ve etik etkileri geçtiğimiz yüzyılın en önemli tartışmalarından biri olmuş; biyoetik alanını ortaya çıkarmıştır. İnsanlığın ahlaki, entelektüel dayanışması olmadan barışın olmayacağı inancı üzerine inşa edilmiş bir kuruluş olarak UNESCO bu uluslararası ve kültürler üstü tartışmaya tüm ülkeleri dâhil etmeye çalışmaktadır lerden beri UNESCO nun biyoetik alanına dâhil olması tartışmaların uluslararası boyutunu yansıtmıştır yılında UNESCO bünyesinde kurulan Biyoetik Programı disiplinler arası, çok kültürlü ve çoğulcu fikirlerin üretildiği platform olarak yaşam bilimleri alanında ortaya çıkan etik zorlukları belirlemeye ve incelemeye yardımcı olmuştur. 20 yıl içinde UNESCO Biyoetik Programı, biyoetik alanını düzenleyen dört temel hukuk belgesini hazırlamış; ulusal biyoetik komitelerinin kurulmasına ve işlevlerinin güçlendirilmesine destek olmuş; uzmanlar, kurumlarla bu alanda üretilen bilgi ve belgeleri barındırır altı veri tabanına ücretsiz erişim sağlayan Küresel Etik Gözlemi ni (GEObs) kurmuş; dünya genelinde bu alanda akademik çalışmaları ve etkileşimi teşvik etmek üzere UNESCO Kürsüleri ve UNITWIN Ağlarının kurulmasında rol almıştır. Biyoetik İhtisas Komitesi Biyoetik İhtisas Komitesi, UTMK 26. Genel Kurulu sonrasında 11 Haziran 2014 tarihinde yeniden kurulmuş ve Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ Başkanlığında, üyeleri Prof. Dr. Nüket ÖRNEK BUKEN, Prof. Dr. Murat ELÇİN, Dr. Hilal İLBARS, Prof. Dr. Hakan Sedat ORER, Doç. Dr. Işık YULUĞ, Yrd. Doç. Dr. Özge YÜCEL DERİCİLER ve İrem ALPASLAN BASIK tan oluşmaktadır dönemi boyunca üç defa toplanan Biyoetik İhtisas Komitesi biyoetik alanında farkındalığın artırılması, uluslararası işbirliklerinin kurulması, mevzuat geliştirmede ve ihtiyaç duyulan konularda Sağlık Bakanlığına danışmanlık sağlanmasına yönelik çalışmalara ağırlık vermeye devam etmiştir. 75

76 Sosyal ve Beşerî Bilimler Sektörü Biyoetik Alanında Seçilmiş Rehber Doküman ve Hukuk Belgeleri Biyomedikal alandaki hızlı gelişen teknolojilerin etik açısından yönetişimi çok daha yavaş olmakta ve dolayısıyla hukuki yansımaları aynı hızda gerçekleşememektedir. Bu nedenle sözleşme ve anlaşmaların yanı sıra dünyada bilim dernekleri, uluslararası örgüt ve topluluklar biyoetik alanında bildirge, tavsiye kararı, rapor ve görüş niteliğinde çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmaların içerikleri kanun koyucu ve uygulayıcılara, kamu ve özel sektörde faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar ile sivil topluma yöneliktir. Konunun hızlı ilerleyişi ve gelişimini dikkate alan Biyoetik İhtisas Komitesi, bu alanda çalışacak farklı disiplinlerden kişilere ihtiyaç duyabilecekleri kaynağı tek bir yerde sağlamak amacıyla biyoetik ve sağlık teknolojilerini kapsayan mevzuatı da tarayarak biyoetik alanında yapılan çalışmaların seçilmiş bir listesini hazırlamıştır. Söz konusu liste, Millî Komisyonumuzun internet sitesinde yayınlanmış olup, düzenli olarak güncellenmektedir. Biyobanka İstişare Toplantısı Biyobanka İstişare Toplantısı, Sağlık Bakanlığı nın talebi doğrultusunda Biyoetik İhtisas Komitesi üyeleri, alanın uzmanı akademisyenleri, STK ve özel sektör temsilcilerinin katılımıyla 17 Şubat 2016 tarihinde Millî Komisyon Hizmet Binasında toplanmıştır. Anılan toplantıya Biyoetik İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ, Başkan Vekili Prof. Dr. Nüket ÖRNEK BUKEN, Komite Üyeleri Prof. Dr. Murat ELÇİN, Prof. Dr. Hakan Sedat ORER, İrem ALPASLAN BASIK Dr. Hilal İLBARS, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Personeli Gökhan ÖZKAN, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Personeli Süheyla TOPRAK, Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral TUNCER, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Türkan ELDEM, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet MELLİ, Klinik Araştırmalar Derneği Genel Sekreteri Nurşah ÇETİNKAYA, SAKDER temsilcisi Merter ORTAÇ, Sanofi Sağlık Ürünleri temsilcisi Dr. Emel TETİK, Roche İlaç temsilcisi Dr. Aslıgül KENDİRCİ katılmışlardır. Toplantıda, hazırlanan kılavuza ilişkin önerilerin gönderilmesi; Klinik Araştırmalar Etik Kurullarının bir araya geldiği bir toplantının tercihen Sağlık Bakanlığı çatısı altında düzenlenmesi ve farkındalık artırıcı etkinliklerin gerçekleştirilmesi katılımcılarca karara bağlanmıştır. Ulusal Etik/Biyoetik Komiteleri 11. Zirve Toplantısı Ulusal Etik/Biyoetik Komiteleri 11. Zirve Toplantısı Mart 2016 tarihleri arasında Almanya nın başkenti Berlin de gerçekleştirilmiştir. UNESCO ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) işbirliğiyle düzenlenen toplantıya Millî Komisyonumuz, Ulusal Biyoetik Komitesi olarak davet edilmiş ve Biyoetik İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ tarafından temsil edilmiştir. Her yıl biyoetik alanından küresel bir forum oluşturmak amacıyla düzenli olarak gerçekleştirilen Zirve bu yıl Küresel Sağlık, Etik ve Adalet başlığıyla düzenlenmiştir. Toplantının oturumları ise şu başlıklara ayrılmıştır: Yaşam Bilimleri ve Küresel Biyoetik ; Yeni Teknolojiler ve Biyoetik ; Epidemiler (Ebola / Zika Sağlık ve Etik) ; Biyohukuk - Biyoetik Düzenlemeler ; Biyoetik ve Sosyal Farkındalık. 76

77 Zirve Katılımcılarıyla Zirvenin Biyoetik ve Sosyal Farkındalık başlıklı oturumunda Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ Millî Komisyonumuzun yapısı ve Komite nin farkındalık konusunda yapmış olduklarını açıklamıştır. Millî Komisyonumuz yapısında kurulmuş olan Eğitim, İletişim, Doğa Bilimleri, MOST gibi Komiteler ile işbirliklerinin getirdiği çok disiplinli çalışmaların avantajı vurgulanmıştır. Komite nin kurulduğundan bu yana değişik üniversite ve kurumlarda konferanslar verdiği ve Yaşam Bilimleri / Tıp eğitiminde biyoetik konusuna vurgu yapıldığı açıklanmıştır. Biyoetik Komitesinin Sağlık Bakanlığı ile yürüttüğü işbirliği kamuda farkındalık örneği olarak açıklanmıştır. UNESCO Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi, Uluslararası Biyoetik Komisyonu, Bilimsel Bilgi ve Teknoloji Etiği Dünya Komisyonu Ortak Toplantısı UNESCO Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi, Uluslararası Biyoetik Komisyonu (IBC), Bilimsel Bilgi ve Teknoloji Etiği Dünya Komisyonu Ortak Toplantısı Eylül 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Biyoetik İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Hakan SEDAT ORER katılmıştır. Toplantı kapsamında, IBC tarafından hazırlanan mültecilerin durumuna ilişkin biyoetik tavır (bioethical response to the situation of refugees) ve büyük veri kümeleri ve sağlık (big data and health) ile COMEST tarafından hazırlanan su etiği (water ethics) ve robot etiği (robotics ethics) öntaslak raporları üzerinde durulmuştur. Özellikle mültecilerin durumuna ve su etiğine ilişkin konularda Türkiye nin görüş ve tutumu toplantıda dile getirilmiştir. 77

78 SUNUŞ Sosyal ve Beşerî Bilimler Sektörü Biyoetik İhtisas Komitesi Genişletilmiş Toplantısı: 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Etik Biyoetik İhtisas Komitesi, Genişletilmiş Toplantısını dışarıdan katılıma açık olarak seminer formatında 13 Nisan 2017 tarihinde Millî Komisyonumuz Hizmet Binasında Biyoetik İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ başkanlığında gerçekleştirmiştir. Toplantıya ayrıca Başkan Vekili Prof. Dr. Nüket ÖRNEK BUKEN ve Komite Üyeleri Prof. Dr. Murat ELÇİN, Prof. Dr. Hakan S. ORER, Yrd. Doç. Dr. Özge YÜCEL DERİCİLER ve İrem ALPASLAN BASIK katılmıştır. Açılış konuşması gerçekleştiren ve toplantıyı takip eden UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve toplantıda sunum yapmak üzere davet edilen Dünya Kanser Örgütü Önceki Başkanı ve UNICEF Türkiye Millî Komitesi Başkanı Prof. Dr. Tezer KUTLUK, İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aslıhan ÖZTEZEL, L Oréal Bilim Direktörü Dr. Fügen SOYKUT toplantıda hazır bulunmuşlardır Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Etik başlıklı tek gündem maddesiyle toplanan Komite beş sunum etrafında Sürdürülebilir Kalkınmanın etik boyutunu farklı açılardan değerlendirmiştir: Toplantı Afişi 78

79 Sürdürülebilir Kalkınma ve 2030 Hedefleri-Etik Boyut; UICC ve UNICEF Bakışıyla Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri; Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinde Temel Hak ve Özgürlükler; Bilim Yenilikçilik ve Sürdürülebilir Kalkınma İçin Kapasite Geliştirme ve Farkındalık; Sürdürülebilir Kalkınmaya Özel Sektör Bakışı. Toplantı aralarında kamu ve özel sektör temsilcilerinin yanı sıra Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Enformatik Enstitüsü akademisyenleri ve Sağlık Etiği doktora dersi öğrencilerinin de bulunduğu 41 kişi tarafından takip edilmiştir. Kamuya açık formatta ilk defa gerçekleştirilen Komite toplantısının Millî Komisyonda yapılması genç akademisyenlere UNESCO yu yerinde tanımak olanağını vermiş ve görünürlük açısından bir fırsat oluşmuştur. UNESCO Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi 10. Oturumu UNESCO Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi 10. Oturumu için Haziran 2017 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde toplanmıştır. Toplantıya Biyoetik İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Hakan Sedat ORER katılmıştır. Toplantının temel gündem maddelerini UNESCO Biyoetik ve Bilim Etiği Programlarının raporlarının sunumu ile Uluslararası Biyoetik Komitesinin etkinlik önerileri ve raporlarının değerlendirilmesi oluşturmuştur. IGBC bu kapsamda önceden üye devletlerden görüş talep ettiği IBC tarafından hazırlanan mültecilerin durumuna ilişkin biyoetik tavır (bioethical response to the situation of refugees) ile büyük veri kümeleri ve sağlık (big data and health) raporlarını görüşmüştür. Toplantıda ayrıca Dış Denetici (External Auditor) tarafından hazırlanan UNESCO Yönetişimi ve Bağlı Fonlar, Programlar ve Yapılar Hakkında Tavsiye raporuna ilişkin görüşler üye devletlerce diğer gündem maddesi altında dile getirilmiştir. Ülkemizin mülteci sorununa biyoetik bakış başlıklı rapora yanıtı için içerik, Biyoetik İhtisas Komitesince hazırlanarak UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliğimize iletilmiştir. Anılan iki rapora ilişkin toplantıda görüşülen konu başlıklarında Prof. Dr. Hakan Sedat ORER tarafından görüş bildirilmiş, toplantının sonuç raporunda yer alan karar tasarısına değişiklik önerisi verilmiştir. Uluslararası Biyoetik Komisyonu ve Bilimsel Bilgi ve Teknoloji Etiği Dünya Komisyonu Ortak Toplantısı IBC ve COMEST in ortak toplantısı Eylül 2017 tarihlerinde UNESCO nun Paris te bulunan Genel Merkezinde gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Biyoetik İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Hakan Sedat ORER katılmıştır. Toplantı kapsamında, 37. Genel Konferansa sunulmak üzere IBC tarafından hazırlanan mültecilerin durumuna ilişkin biyoetik tavır (bioethical response to the situation of refugees) ile büyük veri kümeleri ve sağlık (big data and health) raporlar ile COMEST tarafından hazırlanan su etiği (water ethics) ve robot etiği (robotics ethics) başlıklı raporlar katılımcıların katkıları ile finalize edilmiştir. 79

80 SUNUŞ Sosyal ve Beşerî Bilimler Sektörü Sosyal Dönüşüm Yönetimi ve Kültürlerarası Diyalog Sosyal Dönüşüm Yönetimi Programı 1994 yılında kurulmuş UNESCO nun sosyal dönüşümler üzerine çalışmalarını sürdürdüğü hükûmetler arası bilim programıdır. Sosyal Dönüşüm Yönetimi Programı araştırma, siyasa ve uygulamalar arasında etkili köprüler inşa etmeye odaklanmaktadır. MOST hükûmetler, sosyal ve beşerî bilim toplulukları ve sivil toplumlarla beraber bilgi ve eylem arasındaki pozitif sosyal değişimin anahtarı olan bağlantıyı güçlendirmek için çalışmaktadır. UNESCO nun sosyal bilim araştırmalarını destekleyen ve teşvik eden tek program olması nedeniyle UNESCO nun genel hedeflerinin belirlenmesinde MOST Programının önemli bir yeri bulunmaktadır. MOST, Sürdürebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında kalkınma, yoksulluğun ortadan kaldırılması, çevresel değişimler için kapsayıcı ve sürdürülebilir çözümler üretilmesi ve kapsayıcı, etkili ve hesap verebilir yönetim teşvik edilmesinin yanı sıra UNESCO nun Afrika ve toplumsal cinsiyet eşitliği küresel önceliklerine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. MOST, kanıtlanmış bilgilerle desteklenen karar verme kültürünün teşvik edilmesi için bilim insanlarının bilgilerini kullanan araştırma-politika ara yüzleri aracılığıyla Üye Devletleri politika geliştirme süreçlerini geliştirmeleri konusunda desteklemektedir. MOST Programının bilgiye açık erişimi ve kapsayıcılığı düzenlemek, sürdürülebilir bilim gibi disiplinler arası yaklaşımları, MOST tartışma belgeleri ve Politika Raporunun yayınlanmasıyla bilgi ve deneyimin paylaşılmasını ve uygun yöntem ve ölçütlerin geliştirilmesini sağlamak amacıyla araştırma ; Üye Devletlere MOST aracılığıyla uluslararası gündemleri şekillendirme ve bunlara yanıt oluşturacak teknik temelleri geliştirme olanakları sağlamayı amaçlayan Bölgesel Bakanlar Toplantıları, Hükûmetler Arası Konseyi, UNESCO yönetim organları ve diğer BM Toplantılarını içeren MOST Hükûmetler Arası Forumları ; MOST Okulları, Gelecek için Okuryazarlık Laboratuvarları ve Kapsayıcı Politika Laboratuvarı aracılığıyla Üye Devletler ve bilim topluluklarıyla birlikte çalışarak MOST çıktılarını ulusal tartışma ve politika mekanizmalarına yerleştirmeyi amaçlayan politik destek ve kapasite geliştirme olmak üzere üç işlevsel ayağı bulunmaktadır. MOST Programı döneminde MOST Statüsünü ve İşleyiş Kurallarını revize etmiş, MOST Kapsamlı Stratejisi ve MOST Eylem Planı üzerine çalışmalar gerçekleştirmiş ve belgelerin oluşmasını sağlamıştır. UNESCO nun MOST Programı kapsamında önem verdiği konulardan bir diğerini de Kültürlerarası Diyalog oluşturmaktadır. UNESCO değerleri kapsamında kültürel çeşitlilik ve kültürel diyaloğu teşvik etmenin, kültürler arasında köprü kurma ve barış için zemin hazırlamanın en güçlü yolu olduğu vurgulanmaktadır. Aynı zamanda, dünya kültür mirasının ve çeşitliliğinin korunabilmesinin, gerektiği biçimde takdir edilmesinin ve sürdürülmesinin yöntemi olan kültürlerarası diyaloğu benimsemektedir. Bireylerin ve toplumların bir arada yaşayamamaktan kaynaklı özellikle yoksul, kadın, genç, göçmen gibi kırılgan grupların karşılaştığı dışlanma ortaya çıkmaktadır. UNESCO Kültürel Çeşitlilik Evrensel Bildirgesi nin ilkeleri doğrultusunda diyalog, şiddetle mücadele ve kültürlerin yakınlaşmasına katkıda bulunan değerleri, tutumları ve davranışları geliştirmek ve yaygınlaştırmak her zamankinden daha önemli hâle gelmektedir Uluslararası Kültürel Yakınlaşma On Yılı da barış için kültürler ve dinler arası diyalog, anlayış ve işbirliğinin yaygınlaştırılması amacıyla ilan edilmiştir. Kültürel Çeşitlilik 80

81 Evrensel Bildirgesi ve Uluslararası Kültürel Yakınlaşma On Yılı ilanı göz önünde bulundurulduğunda, yıllarında karşılıklı anlayış ve saygı ile tüm kültürlerin eşit haysiyetini temel alan, insanlar, milletler ve medeniyetler arasındaki diyalog; uluslararası barış, insanlar arası uzlaşma ve sosyal kapsayıcılık oluşturmanın önkoşulu olarak ele alınmaktadır. UNESCO kültürel miras yoluyla uzlaşmanın işlevini ve Diyalog Yolları Programı ile değişim için ortak alan olan kültürün rollerini vurgulamaktadır. Bu amaçla, Köle Yolu ve İpek Yolu Programları ile diyaloğu geliştirmeye devam etmektedir. MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi, Yönetim Kurulu Başkan Vekili Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ başkanlığında UTMK Yönetmeliği çerçevesinde 2014 yılında kurulmuştur. Başkan Vekilliği Prof. Dr. Jülide Yıldırım ÖCAL tarafından yürütülen komitenin üyeleri Esat Ertaç ERBESLER, Doç. Dr. M. Murat ERDOĞAN, Beste GÜRSU, Ayşegül GÖKÇEN KARAASLAN, Tuğba SOYSAL ÖZÖNER, Prof. Dr. Fırat PURTAŞ, Doç. Dr. Yaşar SALİHPAŞAOĞLU, Prof. Dr. İsmail TUFAN ve B. Selenay YAKICI dan oluşmaktadır. Komite döneminde UNESCO Genel Konferansı kararları ışığında konularını takip etmek üzere üç toplantı gerçekleştirmiştir. Türkiye nin Hükûmetler Arası Konsey Başkan Vekili olduğu bu dönemde komite çalışmalarını Konsey çalışmaları doğrultusunda yürütmüş; MOST Statü ve İşleyiş Kurallarının revizesi, MOST Kapsamlı Stratejisi ve MOST Eylem Planının oluşmasına katkı sağlamıştır. MOST Hükûmetler Arası Konseyi Büro Toplantısı MOST Hükûmetler Arası Konseyi ilk Büro Toplantısı Ocak 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ ve Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI katılım sağlamıştır. Başkan Yardımcısı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ 81

82 Sosyal ve Beşerî Bilimler Sektörü Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ nin Grup I adına Türkiye yi temsilen Başkan Yardımcısı olarak katılım sağladığı toplantıda MOST Kapsamlı Stratejisi belgesi, MOST Millî Komiteleri Rehberi ve MOST Okulları Rehberi UNESCO 199. Yürütme Kuruluna sunulacak nihai haline getirilmiştir. Ayrıca MOST Statüsü ve İşleyiş Kurallarının revize edilmesi için Çalışma Grubu kurulmasına karar verilmiştir. Çalışma grubu Türkiye nin başkanlığında Arjantin, Tayland ve Mısır ın katılımlarıyla oluşturulmuştur. MOST Statüsü ve İşleyiş Kurallarının Revizesi için Çalışma Grubu Toplantıları 2016 yılı Ocak ayında gerçekleştirilen MOST Hükûmetler Arası Konsey Büro Toplantısı kararı doğrultusunda MOST Statüsü ve İşleyiş Kurallarının revizesine ilişkin oluşturulan çalışma grubu 2016 yılı boyunca üç defa toplanmış ve toplantıları Çalışma Grubu Başkanlığını yürüten MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ takip etmiştir. Çalışma Grubu ilk toplantısını 25 Mayıs 2016 tarihinde Paris te gerçekleştirmiştir ve toplantıda taslak oluşturulması önerilmiştir. Toplantı sonrası Hükûmetler Arası Konsey Başkan Yardımcıları taslak olarak hazırlanan belge hakkında gruplarıyla istişare yürütmüşlerdir. Çalışma Grubu değerlendirmeler toplandıktan sonra ikinci toplantısını 8 Haziran 2016 tarihinde Konsey Başkanı ve MOST Sekretaryasının katılımıyla gerçekleştirmiştir ve son toplantısını 7 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirerek Büro Toplantısına sunmak üzere taslakları tamamlamıştır ve taslak öneri Sekretaryaya iletilmiştir. Türkiye yi temsilen Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ başkanlığında oluşturulan Çalışma Grubu böylelikle MOST Statüsü ve İşleyiş Kuralları kapsamındaki çalışmalarını sonuçlandırmıştır. Sürdürülebilir Kalkınma için Göç: Sosyal Dönüşüm, Medya Anlatımı ve Eğitim Konferansı 6 Temmuz 2016 tarihinde Kursk Hoşgörü Merkezi (Rusya Federasyonu) ve UNESCO işbirliğinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilen Sürdürülebilir Kalkınma için Göç: Sosyal Dönüşüm, Medya Anlatımı ve Eğitim Konferansına Millî Komisyonumuzu temsilen MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ katılım sağlamıştır. Konferans kapsamında Köln Belediye Başkanı moderatörlüğünde incelikli medya anlatımı ve eğitim aracılığıyla mültecilerin toplumsal kabulünün geliştirilmesi konulu bir panel ve Doç. Dr. Mehmet Akif KİREÇCİ moderatörlüğünde politika oluşturucuları bilgilendirme için sosyal ve beşerî bilimlere olan ihtiyaç ve göç faktörleri konusunda bir panel düzenlenmiştir. MOST Hükûmetler Arası Konseyi Büro Toplantısı 2016 yılının ikinci MOST Hükûmetler Arası Konseyi Büro Toplantısı Eylül 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ ve Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI katılım sağlamıştır. Toplantıda MOST Stratejisi kapsamında oluşturulan Eylem Planı, MOST Statüsü ve İşleyiş Kurallarının revizesi, göçün sosyal etkileri, nedenleri ve süreçlerine ilişkin MOST Programının Girişimleri, Bilimsel Danışma Kurulu Raporu tartışılmıştır. 82

83 Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ MOST Hükûmetler Arası Konsey Büro Toplantısı MOST Hükûmetler Arası Konsey Bürosunun 2017 yılındaki ilk toplantısı Mart 2017 tarihlerinde Malezya nın başkenti Kuala Lumpur da gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ ve Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI katılım sağlamıştır. Konsey Büro toplantısı bütün bölge temsilcilerinden oluşan başkan yardımcılarının katılımlarıyla gerçekleştirilmiş ve Grup I adına başkan yardımcılığını Türkiye temsil etmiştir. Toplantıda MOST adına UNESCO Sekretaryasında yapılan faaliyetler ve yeni gelişmeler, MOST Bölgesel Bakanlar Forumu, MOST Okulları, MOST Millî Komiteleri ve Inclusive Policy Lab adlı bir sitenin UNESCO Sosyal Bilimler- MOST bünyesinde hayata geçirilmesi hakkında bilgi verilmiştir. MOST Statüsü ve İşleyiş Kurallarının revizesine ilişkin gündem maddesi de tartışılarak Hükûmetler Arası Konseyin 13. Oturumu hazırlıkları yapılmış ve gündemi belirlenmiştir. Toplantı Katılımcıları 83

84 Sosyal ve Beşerî Bilimler Sektörü MOST Hükûmetler Arası Konseyi 13. Oturumu MOST Hükûmetler Arası Konsey Toplantısı Mart 2017 tarihleri arasında Kuala Lumpur da gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ ve Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI katılım sağlamıştır. MOST Hükûmetler Arası Konsey Toplantısı tarihinde ilk defa Paris dışında bir şehirde- farklı bir ülkede gerçekleştirilmiştir. Toplantıda MOST Sekretaryası MOST faaliyetleri kapsamında ve Hükûmetler Arası Konsey başkan yardımcıları sırasıyla bölgesel faaliyet planları kapsamında sunum yapmışlardır. Batı Avrupa ve Kuzey Amerika adına Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ sunum yapmış ve önerilen faaliyetleri Konsey Üyeleri ile paylaşmıştır. MOST Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı tarafından da Bilimsel Danışma Kurulu raporu sunulmuştur. Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ başkanlığında gerçekleştirilen toplantının ikinci gününde MOST Statüsü ve İşleyiş Kuralları revizesi tartışılmış ve belgeler üzerinde yapılan değişiklikler oybirliği ile kabul edilmiştir. MOST ilk reform teklifini UNESCO Genel Konferansına sunan program olarak tarihe geçmiştir. Toplantı Katılımcıları Dünya Beşerî Bilimler Konferansı 6-12 Ağustos 2017 tarihlerinde Belçika da gerçekleştirilen Dünya Beşerî Bilimler Konferansına Millî Komisyonumuzu temsilen MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ katılım sağlamıştır. UNESCO MOST Programı işbirliğiyle gerçekleştirilen konferansta Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ nin katılım sağladığı ilk oturumun başlığı Sınırlar ve Göç olmuştur ve bu oturumda göç konusunda bir sunum yapmıştır. Göçü anlamak konulu MOST Hükûmetler Arası Konsey Oturumu olarak planlanan oturumda Konsey Üyeleri Slovakya ve Türkiye yer almış ve Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ Türkiye temsilcisi olarak sunum gerçekleştirmiştir. 84

85 Kültür Sektörü Kuruluş yıllarından itibaren yaptığı etkinlikler ve sağladığı katkılarla toplumlar için bir yakınlaşma, diyalog, uyum ve kimlik kaynağını oluşturarak kültür çalışmalarına yön vermiş olan UNESCO, çalışmalarını ve işbirliklerini modern dünyanın gelişen zorluk ve ihtiyaçlarına cevap verecek girişim ve programlarla destekleyerek devam ettirmektedir. Bu kapsamda UNESCO, orta vadeli dönemi için iki stratejik hedef etrafında oluşturulan ve ana eylem planlarıyla uyum içerisinde olan Temel Program IV eylem planının uygulanmasına odaklanmaktadır. Kültür Sektörü için mirasımızı korumak, yaratıcılığımızı teşvik etmek teması altında, mirasın korunması, teşviki ve aktarılması ile yaratıcılığın ve kültürel ifade çeşitliliğinin teşviki stratejik hedef olarak belirlenmiştir. Ayrıca diyalog ve kalkınma için kültürün ve mirasın korunması, teşviki ve aktarılması ile sürdürülebilir kalkınma için somut olmayan kültürel mirasın korunmasının yanı sıra kültürel ifade çeşitliliği ve yaratıcılığın teşviki UNESCO tarafından ana eylem planları olarak ifade edilmiştir. Bu doğrultuda her zaman olduğu gibi UNESCO nun kültür sözleşmeleri ve tavsiye kararları stratejik hedeflerin ve ana eylem planlarının uygulanmasında temel araçlar olmaya devam edeceklerdir. UNESCO, döneminde özellikle kültürün sürdürülebilir kalkınmaya etkisi ve çatışma nedeniyle tehlike altında bulunan kültürel mirasların korunması konularına ağırlık vermiş, gerek Kültür Sözleşmeleri, gerekse diğer program ve faaliyetleri içerisinde çok disiplinli yaklaşımı benimsemiştir. Alt yapısında güçlü bir kültür bileşeni olmayan hiçbir kalkınma çeşidinin sürdürülebilir olmayacağı görüşüyle hareket eden UNESCO, kültürler arasında karşılıklı anlayış ve diyaloğa dayanan insan merkezli bir yaklaşımı hedeflemekte ve ancak bu temeller üzerine oturtulan kalkınmanın sürdürülebilir olabileceğini savunmaktadır. UNESCO, kültürün sürdürülebilir kalkınmanın yön vericisi ve sağlayıcısı olarak tanınması ve belirlenecek hedeflerde yer bulmasını; başta BM platformları olmak üzere pek çok uluslararası platformda savunmuştur. Bu kapsamda kültürün sürdürülebilir kalkınmanın sağlayıcısı olduğu ilk defa Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030 Gündeminde yer almıştır Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden dördünde daha açık olmak üzere, dokuz hedef içerisinde kültürün sürdürülebilir kalkınmayla ilişkisi vurgulanmaktadır. Bahse konu dört hedef herkesi kapsayan ve herkese eşit derecede kaliteli eğitim sağlamak ve herkese yaşam boyu eğitim imkânı tanımak (Hedef 4); sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomik kalkınmayı sağlamak, tam ve üretici istihdamı ve insan onuruna yakışır işleri sağlamak (Hedef 8); kentleri ve insan yerleşim yerlerini herkesi kucaklayan, güvenli, güçlü ve sürdürülebilir kılmak (Hedef 11); sürdürülebilir tüketimi ve üretimi sağlamak (Hedef 12) şeklinde sıralanmaktadır. Gelecek dönemde sürdürülebilir kalkınmaya yönelik çalışmaların söz konusu hedefler üzerinden ve alt hedefler ile stratejilerde belirlenen çerçeveye uygun olarak yürütülmesi öngörülmektedir. Silahlı çatışma ya da doğal afet durumlarında tahrip olan kültürel mirasın korunması, son dönemde UNESCO nun kültür çalışmalarının odağında yer alan en temel konulardan biri olmuştur. Bu kapsamda 85

86 SUNUŞ Kültür Sektörü 2015 yılında başlatılan Unite4Heritage (Miras İçin Birleş) Küresel Koalisyonu sürdürülmüş ve 2017 yılında gerçekleştirilen UNESCO 39. Genel Konferansında Silahlı Çatışma Durumlarında Kültürün Korunması ve Kültürel Çoğulculuğun Sağlanması UNESCO Eyleminin Güçlendirilmesi Stratejisi kapsamında BM Güvenlik Konseyi Kararı 2347 nin konu üzerindeki önemli rolüne değinerek ek belge kabul edilmiştir. UNESCO nun kültür sektörüyle ilişkili altı sözleşmesi bulunmaktadır. Anılan sözleşmeler, 2005 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi, 2003 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, 2001 Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi, 1972 Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme, 1970 Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması İçin Alınacak Tedbirlerle İlgili Sözleşme, 1954 Silahlı Bir Çatışma Halinde Kültür Mallarının Korunmasına Dair Sözleşme olarak sıralanmaktadır. Türkiye, bu sözleşmelerden 2005, 2003, 1972, 1970 ve 1954 tarihli beş sözleşmeye taraftır. UNESCO nun geniş çevrelerce tanınan kültür sözleşmeleri, uluslararası işbirliği için benzersiz bir küresel platform oluşturmakta, insan haklarına ve paylaşılan değerlere dayalı bütüncül ve kapsayıcı kültür yönetimi sistemi kurmaktadır. Söz konusu uluslararası anlaşmalar doğal ve kültürel mirasları, sualtı kültürel mirasını, somut olmayan kültürel mirası, müze koleksiyonları ve mirasın diğer formlarını korumak ve muhafaza etmek için uygun ortam oluşturmakta, yaratıcılık, inovasyon ve dinamik kültür sektörlerinin ortaya çıkmasına destek olmaktadır. Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması için Alınacak Tedbirlerle ilgili Sözleşme 1954 tarihli Silahlı Çatışma Durumunda Kültürel Varlıkların Korunmasına Dair Lahey Sözleşmesi ve Protokolü nün benimsenmesinden on altı yıl sonra, uluslararası toplum, söz konusu korumayı daha geniş bir çerçeve kapsamına almak amacıyla, UNESCO 26. Genel Konferansında 1970 tarihli UNESCO Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması için Alınacak Tedbirlerle ilgili Sözleşmeyi benimsemiş ve kültür varlıklarının yasadışı ticaretini engellemeyi hedeflemiştir Sözleşmesi, UNESCO nun aralarında kültür varlıklarının yasadışı yollarla transferine yoğun olarak maruz kalan ülkelerin de bulunduğu 136 Üye Devlet tarafından benimsenmiştir. Ancak kültür varlıklarının yasadışı ticarete konu olmasının geçtiğimiz yıllarda gittikçe evrenselleşmesi göz önünde bulundurulduğunda, devletlerin aynı zamanda insanlığa ait olan miraslarının kaçakçılığını engellemek için Sözleşmeye taraf olmalarının gerekliliği önem kazanmıştır. Türkiye nin 1981 yılında taraf olduğu Sözleşme, Taraf Devletlerin özellikle önleyici tedbirler, koruma düzenlemeleri ve uluslararası işbirliği alanlarında harekete geçmesini gerektirmekte, kültür varlıklarının kanunsuz olarak transferini önleyici eylem ve tedbirler için uluslararası işbirliğini teşvik etmekte ve kültür varlıklarının iadesi için ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde tedbirler geliştirmektedir. Öncü niteliğindeki bu uluslararası anlaşmanın düzenlemelerinin ışığında, devletler kendi topraklarında yer alan kültürel varlıkları korumak ve söz konusu varlıkların yasadışı ticareti, ithalatı ve ihracatını engellemek amacıyla işbirliği içerisinde çalışmalar yürütmeye başlamışlardır. Söz konusu uluslararası hukuki belge, hızlı bir biçimde büyüyen ve politik, diplomatik, medya ve hukuk alanlarında dikkat çekmeye başlayan bu hususa yönelik olarak hazırlanmıştır. 86

87 Yerlerinden Edilmiş Kültür Varlıkları İhtisas Komitesi 2014 tarihinde kültür varlıklarının yasadışı ithal, ihraç ve mülkiyet transferinin önlenmesi ve yasaklanması ile bu eserlerin ait oldukları ülkelere iadelerinin teşvik edilmesi yönündeki çalışmaların ülkemiz açısından önemi göz önünde bulundurularak Millî Komisyon bünyesinde yeniden kurulan İhtisas Komitesi, 2016 yılının Ağustos ayı itibariyle Yönetim Kurulu Üyesi Aysun ARSLAN Başkanlığında çalışmalarını yürütmektedir. Özgen ACAR, Çetin ARSLAN, Zeynep BOZ, Doç. Dr. Ertekin Mustafa DOKSANALTI, Prof. Dr. Ethem ELDEM, Dr. Nazan ÖLÇER, Prof. Dr. Sibel ÖZEL, Prof. Dr. Kadir PEKTAŞ, Ali SERİM, Emir Salim YÜKSEL ve M. Aslı HETEMOĞLU ndan oluşan komite çalışmalarını yurtdışında bulunan kültür varlıklarının iade çalışmalarında akademik destek ve danışmanlık sağlanması, eserlerin iade yöntemlerine ilişkin stratejilerin belirlenmesi, iade süreçlerindeki mevcut veya olası eğilimlerin değerlendirilmesi ve kültür varlıklarının yasadışı ticaretine ilişkin olarak toplumda farkındalık oluşturma konuları kapsamında sürdürmüştür. Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme UNESCO, üstün evrensel değere sahip kültürel ve doğal miras alanlarının korunmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme 1972 yılında kabul edilmiştir. Mirasın korunması için uluslararası girişim fikri UNESCO nun temel motivasyonlarından birini oluşturmaktadır ve kültürel ve doğal alanların korunmasına ilişkin bir eylem olarak uluslararası düzeyde farkındalık oluşturmayı amaçlamaktadır. UNESCO tarafından kültürel mirasın korunması için uluslararası anlaşma taslağının hazırlanması amacıyla Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi nin (ICOMOS) de desteğiyle bir girişim başlatılmıştır. Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) ve diğer paydaşların kültürel ve doğal mirasların korunmasına ilişkin düzenleme önerilerinin de dikkate alınması sonucunda son hâlini alan sözleşme 1972 yılında UNESCO Genel Konferansında kabul edilmiştir. Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşmenin en önemli özelliklerinden biri doğal ve kültürel alanların korunmasına ilişkin kavramları tek bir belgede bir araya getirmesidir. Sözleşme bağlamında Taraf Devletler, kültürel ve doğal mirasların bölgesel koruma programlarına entegre edilmesi, korumaya ilişkin bilimsel ve teknik araştırmaları üstlenme ve yürütme, yerel halkın gündelik yaşantılarında mirasa işlev kazandırması ve ayrıca dünya mirasının eğitim ve bilgi programları aracılığıyla farkındalığının artırılması gibi konularda teşvik edilmektedirler. Ayrıca Sözleşme kapsamında Taraf Devletler düzenli olarak Dünya Mirası Komitesine miras alanlarına ilişkin koruma durum raporu sunmaktadırlar. Söz konusu raporlar, uzmanlar tarafından alanların süreç içerisindeki durumlarının değerlendirilmesine, mevcut veya olası sorunlara ilişkin çözüm önerisi arayışı ve ihtiyaçların kararlaştırılmasına imkân sağladığından Dünya Mirası Komitesinin çalışmaları için büyük önem taşımaktadır. Sözleşmeye Türkiye 16 Mart 1983 tarihinde taraf olmuştur. Türkiye ilk kez 1983 yılında Dünya Mirası Listesinde miras alanı bulunmayan Taraf Devletler kontenjanından Dünya Mirası Komitesinde yer almıştır yılında gerçekleşen 19. Taraf Devletler Genel Kurulunda Sözleşme tarihinin en yüksek oyunu alarak Komite üyeliğine ikinci kez seçilmiştir. Her yıl gerçekleştirilen Dünya Mirası Komitesi Oturumlarında güncellenen Dünya Mirası Listesinde, 2017 yılında Polonya nın ev sahipliği ve başkanlığında gerçekleştirilen Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumunda listeye kayıt edilen Aphrodisias miras alanıyla birlikte Türkiye nin 15 i kültürel, 2 si karma olmak üzere 17 mirası bulunmaktadır. Türkiye nin Dünya Mirası Listesinde yıllara göre durumunu gösteren grafik aşağıda sunulmaktadır. 87

88 SUNUŞ Kültür Sektörü Dünya Mirası Komitesi tarafından UNESCO Dünya Mirası Listesine alınan bu mirasların yanı sıra söz konusu listeye önerilmesi planlanan miraslardan oluşan Geçici Liste bulunmaktadır. Geçici Liste üye devletler için ulusal bir envanter niteliğinde olup, asıl listeye başvurulacak olan alanlar bu listeden seçilerek belirlenmektedir. UNESCO nun Dünya Mirası Geçici Listesinde Türkiye nin ilki 1994 yılında sunulan ve son olarak 2017 yılında güncellenen şekliyle 67 kültürel, 2 karma ve 2 doğal olmak üzere toplam 71 mirası bulunmaktadır. Türkiye nin Dünya Mirası Geçici Listesinde yıllara göre durumunu gösteren grafik aşağıda sunulmaktadır. 88

89 Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi, 26. Dönem Genel Kurulunun ardından 12 Haziran 2014 tarihinde Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Nevra ERTÜRK Başkanlığında yeniden kurulmuştur. Ağustos 2016 tarihi itibariyle Komite Başkan Vekilleri Prof. Dr. Neslihan DOSTOĞLU ve Prof. Dr. Ufuk KOCABAŞ, Komite Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE, Prof. Dr. Berrin ALPER, Prof. Dr. Rüstem ASLAN, Davut Gazi BENLİ, Prof. Dr. İclal DİNÇER, Dr. Şule KILIÇ, İpek ÖZBEK, Prof. Dr. Sare SAHİL, Prof. Dr. Bilal SÖĞÜT, Yrd. Doç. Dr. Mehmet UĞURYOL, Emir Salim YÜKSEL ve M. Aslı HETEMOĞLU ndan oluşmaktadır. Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi çalışmalarını Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında yürütmekte; Sözleşmenin temel ilkelerinin yaygınlaştırılmasını ve miras alanlarının sürdürülebilir korunmasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca yıllarında Türkiye nin üyesi olduğu Dünya Mirası Komitesi çalışmalarına kültürel miras dosyalarının değerlendirilmesi kapsamında akademik birikimiyle danışmanlık eden Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi, Türkiye de UNESCO ve kültürel miras farkındalığını artırma ve geliştirme temel hedefiyle hareket etmektedir. Komite 2016 ve 2017 yıllarında sekiz defa toplanmıştır. Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Mirası Alanları Alt Çalışma Grubu 2014 yılında gerçekleştirilen 26. Dönem Genel Kurulunun ardından Kültür Sektöründe ve Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi içerisinde faaliyet göstermek üzere 15 Aralık 2014 tarihli Yönetim Kurulu kararıyla Prof. Dr. Berrin ALPER, Davut Gazi BENLİ ve Doç. Dr. Zeynep Gül ÜNAL ve Şule ÜRÜN den oluşan Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Mirası Alanları Alt Çalışma Grubu kurulmuş ve yıllarında çalışmalarını yürütmüştür. Akdeniz ve Güney-Doğu Avrupa Odaklı Dini Dünya Mirası Varlıklarının Sürdürülebilir Yönetimi Tematik Danışma Toplantısı Şubat 2016 tarihleri arasında Paris te düzenlenen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE ve Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Daire Başkanı ve Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Davut Gazi BENLİ katılmıştır. Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE, toplantıda Türkiye nin UNESCO Dünya Mirası Listesine kayıtlı dini öneme sahip arkeolojik alanları Çatalhöyük, Hierapolis, Efes ve Bergama ya ilişkin bir sunum gerçekleştirmiştir. UNESCO Yolunda Ankara Kentinin Kültürel Değerleri ve Kimliği Toplantısı 29 Mart 2016 tarihinde Atılım Üniversitesinde gerçekleştirilen UNESCO Yolunda Ankara Kentinin Kültürel Değerleri ve Kimliği toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Sare SAHİL katılmıştır. Ankara Büyükşehir Belediyesi, Altındağ Belediyesi, Şehir Plancıları Odası, VEKAM, Anadolu Medeniyetleri Müzesi temsilcilerinin de katıldığı toplantıda Ankara nın UNESCO Dünya Mirası Listesine katılımı konusunda neler yapılabileceği tartışılmış, mevcut çalışmalar ve yapılması planlanan çalışmalara ilişkin fikir alışverişinde bulunulmuştur. 89

90 SUNUŞ Kültür Sektörü Ani Arkeolojik Alanı Dünya Miras Listesine Adaylık Dosyası Bilgilendirme Toplantıları Nisan 2016 tarihleri arasında Paris te gerçekleştirilen toplantılara Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE katılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarıyla Dünya Mirası Komitesi üyesi ülkelerin Daimi Temsilcilikleriyle yapılan görüşmelerde Ani Arkeolojik Alanı dosyası hakkında bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Afrika Kültür Mirası: İleriyi Düşünmek Semineri 3-4 Mayıs 2016 tarihlerinde Güney Afrika Cumhuriyetinde düzenlenen seminere Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK katılmıştır. Kapasite artırma çalışmaları, sivil toplum kuruluşları ve yerel toplulukların korumaya ve sürdürülebilir yönetime olan katkılarının tartışıldığı toplantıda, Doç. Dr. Nevra ERTÜRK Çatalhöyük miras alanında yerel halk ve sivil toplum kuruluşlarının miras alanının sürdürülebilir yönetimi kapsamındaki çalışmaları konulu bir sunum gerçekleştirmiştir. UNESCO Yolunda Ankara Kentinin Kültürel Değerleri ve Kimliği Paneli 9 Mayıs 2016 tarihinde Ankara da gerçekleştirilen UNESCO Yolunda Ankara Kentinin Kültürel Değerleri ve Kimliği Paneline Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Sare SAHİL katılmıştır. Panelde, Ankara nın somut ve somut olmayan kültürel mirası, Ankara daki modern mimari yapılar, kentsel peyzaj gibi konulara odaklanılmıştır. UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu Görev Gücü Toplantıları Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve İstanbul Sit Alanları Alan Yönetimi Başkanlığının oluşturduğu ve Başkanlığını Dışişleri Bakanlığı Yurtdışı Tanıtım ve Kültürel İlişkiler Genel Müdürü Büyükelçi Lale ÜLKER in üstlendiği Görev Gücü, Türkiye nin ev sahipliği ve Başkanlığında gerçekleştirilen ve Dışişleri Bakanlığı Kültürel Diploması Genel Müdür Yardımcılığı Daire Başkanı Cem KAHYAOĞLU nun Koordinatörlüğünü üstlendiği Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumunun hazırlık süreçlerinde yedi toplantı yapmıştır. Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu ve Gençlik Forumu 2016 hazırlık çalışmalarına ilişkin gerçekleştirilen Görev Gücü Toplantılarına Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN ve Sektör Uzmanları E. Serkan ALYANAK ile M. Aslı HETEMOĞLU katılmışlardır. UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu İstişare Toplantısı 10 Haziran 2016 tarihinde Millî Komisyon Hizmet Binasında gerçekleştirilen toplantıya Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu Başkanı Büyükelçi Lale ÜLKER, Dışişleri Bakanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcileri katılmıştır. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. 90

91 Nizamettin KAZANCI ve Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Zeki KAYA ile UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN ve Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılmıştır. Toplantıda, 40. Oturumda görüşülmesi planlanan adaylık dosyaları ve koruma durum raporlarına ilişkin bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu İstişare Toplantısı UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu Basın Toplantısı 27 Haziran 2016 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumunun tanıtımına yönelik basın toplantısı, İstanbul da Esma Sultan Yalısında gerçekleştirilmiştir. Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ un katıldığı ve basınla bilgi paylaşımı şeklinde gerçekleşen toplantıya, Dünya Mirası Komitesi toplantısının hamisi olarak Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI, ev sahibi olarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Dünya Miras Komitesi 40. Oturum Başkanı ile çok sayıda davetli ve basın mensubu katılmıştır. UNESCO Dünya Mirası Gençlik Forumu 2016: Çok Katmanlı Kültürel Mirasın Odağında Türkiye nin ev sahipliği ve başkanlığında İstanbul da gerçekleştirilen UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu öncesinde 29 Haziran - 12 Temmuz 2016 tarihleri arasında İstanbul da UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve İstanbul Tarihi Alanları Alan Yönetimi Başkanlığı tarafından UNESCO Dünya Mirası Gençlik Forumu 2016 gerçekleştirilmiştir. Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK ve Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE forumun tema ve programının oluşturulması ve planlanması süreçlerinde akademik danışmanlık ve destek sağlamışlardır. Ayrıca Sektör Uzmanları E. Serkan ALYANAK ve M. Aslı HETEMOĞLU tarafından aktif olarak takip edilen ve yürütülen foruma 35 Taraf Devlet temsilcisi katılmıştır. Çok Katmanlı Miras temasıyla gerçekleştirilen forumda kültürel mirasın korunmasına ilişkin çeşitli etkinlik, sunum ve uygulamalı alıştırmalara katılan gençler İstanbul, Bursa ve İznik te 91

92 SUNUŞ Kültür Sektörü yer alan miras alanlarını ziyaret ederek alan çalışması gerçekleştirmişlerdir. Ayrıca Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumunun açılış gününde Dünya Mirası Gençlik Forumu 2016 İstanbul Deklarasyonunu Komiteye sunmuşlardır. Dünya Mirası Gençlik Forumu Katılımcıları UNESCO Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu UNESCO 1972 Dünya Doğal ve Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin Hükûmetler Arası yönetim organı olan Dünya Miras Komitesinin 40. Oturumu, Türkiye nin başkanlığında ve ev sahipliğinde Temmuz 2016 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi nde (ICC) gerçekleşmiştir. Toplantılara Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Neslihan DOSTOĞLU, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE, Prof. Dr. Berin ALPER, Prof. Dr. Sare SAHİL, Yrd. Doç. Dr. Mehmet UĞURYOL ve Davut Gazi BENLİ, ICOMOS Türkiye Millî Komitesi Üyesi Prof. Dr. Can Şakir BİNAN, UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN, Sektör Uzmanları M. Aslı HETEMOĞLU ve E. Serkan ALYANAK katılmışlardır. Komite çalışmalarına Komite üyesi 21 devletin yanı sıra Sözleşmeye taraf olan 87 devlet temsilcisi, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler, Yerel Yönetimler, Alan Başkanlıkları temsilcileri ve Gençlik Forumu katılımcılarının da aralarında bulunduğu 1971 kişi katılmıştır. 10 Temmuz 2016 tarihinde İstanbul Kongre Merkezinde yapılan açılış töreninde, UNESCO Genel Direktörü Irina BOKOVA tarafından ney sanatçısı Kudsi ERGÜNER e UNESCO Barış Sanatçısı unvanı verilmiştir. Türkiye nin UNESCO Nezdinde Daimi Temsilci Büyükelçisi Hüseyin Avni BOTSALI başkanlığında Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve UNESCO Türkiye Millî Komisyonu uzman ve yöneticilerinden oluşan bir heyetle takip ettiği 40. Oturumun 11 Temmuz 2016 tarihindeki ilk gündem maddesinde kültürel ve doğal mirası koruma duyarlılığının yeni durumlar ve gelişmeler dikkate alınarak güçlendirilmesi çağrısını içeren İstanbul Bildirisi kabul edilmiştir. Toplantılar sırasında 48 i Tehlike Altındaki Dünya Miras Listesi nde yer alan toplam 155 varlığın koruma durumu raporları değerlendirilmiştir. Komitenin en önemli gündem konularından biri olan yeni miras alanlarıyla ilgili adaylık dosyalarının değerlendirilmesi sonucunda, 12 kültürel, 6 doğal ve 3 karma olmak üzere toplam 21 alanın kaydedilmesiyle Listedeki varlık sayısı 1052 ye yükselmiştir. 92

93 15 Temmuz 2016 tarihinde Komiteye önerilen yeni adaylık dosyalarının görüşüldüğü gündem maddesinde Türkiye den İpek Yolu üzerindeki Anadolu, Kafkaslar ve Orta Asya kültür medeniyet ve mimari izlerini taşıyan varlıklarından Ani Arkeolojik Alanı (Kars) dosyası görüşülmüş ve UNESCO Dünya Mirası Listesine kaydedilmesine karar verilmiştir. Böylece Türkiye nin Dünya Mirası Listesindeki varlık sayısı 16 olmuştur. Komite toplantısı kapsamında aralarında Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI nın da katıldığı 1970 ve 1972 Sözleşmeleri Arasında Eşgüdüm Sağlanmasına Yönelik Mevzuat Çalışmaları ve UNESCO Türkiye Millî Komisyonunun Türkiye nin Dünya Doğal Miras Potansiyelleri ve Dünya Tarım Mirası panelleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ICOMOS ICORP Türkiye tarafından Millî Komisyonumuzun desteğiyle Mirası Kurtarabilirsiniz başlıklı fotoğraf sergisi Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Miras Alanları Alt Çalışma Grubu üyesi Prof. Dr. Zeynep Gül ÜNAL ın koordinasyonunda düzenlenmiştir. Komite toplantısı süresince Millî Komisyonumuzca ev sahipliği yapılan Doğal Miras Uzmanlarıyla tanışma ve strateji belirlemeye yönelik akşam yemeğinin de bulunduğu 40 ın üzerinde yan etkinlik ve sergiler düzenlenmiştir. Dünya Mirası Komitesi çalışmaları devam ederken 15 Temmuz 2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti devletinin varlığına ve bütünlüğüne yönelik gerçekleştirilen terörist kalkışma girişimi sonrasında Komite çalışmalarına bir gün ara verilmiş ve 17 Temmuz 2016 tarihinde toplantıya devam edilmiştir. Millî Komisyonumuz tarafından devletimizin bütünlüğüne yönelik olarak gerçekleştirilen bu hain girişime ilişkin kınama mesajı yayınlanmıştır. Başbakan Sayın Binali YILDIRIM Başbakan Yardımcısı Sayın Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ UTMK Başkanı Sayın Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ 93 Dünya Miras Komitesi 40. Oturumu Başkanı Sayın Büyükelçi Lale ÜLKER

94 SUNUŞ Kültür Sektörü 17 Temmuz 2016 tarihindeki kapanış oturumunda Polonya nın Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumuna Temmuz 2017 de Krakow da ev sahipliği yapma önerisi kabul edilmiştir. Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu Millî Komisyon Heyeti Dünya Mirası Dergisi Türkiye Özel Sayısı Kapak Fotoğrafı 94

95 Toplantının görüşülemeyen gündem maddelerinin görüşülmesi için Ekim 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde Komite Başkanı Büyükelçi Lale ÜLKER in başkanlığında Komite üyesi 21 devletin yanı sıra Sözleşmeye taraf devletlerin, UNESCO Üyesi devletlerin, Hükûmetler arası kuruluşların, sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinin katılımıyla ek oturumu gerçekleşmiştir. 26 Ekim 2016 tarihinde sona eren toplantıya Türkiye heyeti olarak Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve İstanbul Alan Başkanlığı temsilcileri katılmıştır. Dünya Mirası Komitesi 40. Oturumu kapsamında katılımcılara sunulmak üzere Dünya Mirası Dergisi Türkiye Özel Sayısı yayımlanmıştır. Türkiye nin Dünya Mirası Listesindeki alanlara ilişkin makalelerin yer aldığı sayıda Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE nin Türkiye deki arkeolojik alanlarda ziyaretçi ve yerel toplulukların yönetimi konusunda, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA nın Türkiye nin potansiyel doğal miraslarını tanıtan makaleleri yer almaktadır. İngilizce, Fransızca ve İspanyolca dillerinde basılan derginin Türkiye özel sayısına Dünya Mirası Merkezinin internet adresinden ve ilgili linkten review/80/ erişilmesi mümkündür. Dergi toplantı süresince katılımcılara dağıtılmış ve katılımcılardan büyük ilgi görmüştür. ICOMOS Alan İncelemesi: Aphrodisias Eylül 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen ICOMOS uzmanı alan incelemesine Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK katılmıştır. Aphrodisias miras alanı ve yönetim planına ilişkin sunumların gerçekleştirildiği toplantılarda ayrıca alan ziyareti gerçekleştirilmiştir. ICOMOS Uzmanına miras alanı ve dosyası hakkında detaylı bilgi sunulmuştur. ICOMOS Türkiye 2016 Yılı Genel Kurulu Ekim 2016 tarihleri arasında İstanbul da gerçekleştirilen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Aysun ARSLAN, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekilleri Prof. Dr. Neslihan DOSTOĞU ve Prof. Dr. Ufuk KOCABAŞ ile Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılmışlardır. Toplantı kapsamında uluslararası düzeyde farkındalığı artırmak amacıyla Millî Komisyonumuz tarafından UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesine 2008 yılında kaydedilmiş olan Mevlevi Sema Töreni etkinliği gerçekleştirilmiş ve etkinlik Millî Komisyonumuz logosuyla da desteklenmiştir. Mevcut Tehlike ve Zorluklar Karşısında Kültürel Miras: Programlar ve Eylem Planları Uluslararası Konferansı Kasım 2016 tarihleri arasında Krakov da gerçekleştirilen Mevcut Tehlike ve Zorluklar Karşısında Kültürel Miras: Programlar ve Eylem Planları Uluslararası Konferansına Millî Komisyonumuzu temsilen Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Mirası Alanları Alt Çalışma Grubu Üyesi Doç. Dr. Zeynep Gül ÜNAL ve Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılmışlardır. Konferans süresince kültürel mirası koruma sözleşmeleri, çatışma nedeniyle tehlike altında bulunan bölgelerdeki kültürel miraslar, yasadışı kültürel miras trafiği, felaketler ve çatışmalar sonrası kültürel mirasa ilk müdahale konuları tartışılmıştır. 95

96 SUNUŞ Kültür Sektörü Safranbolu nun UNESCO Dünya Mirası Listesine Kaydedilişinin 23. Yıl Dönümü Kutlama Programı 16 Aralık 2016 tarihinde Safranbolu da gerçekleştirilen Safranbolu nun UNESCO Dünya Mirası Listesine kaydedilişinin 23. Yıl Dönümü Kutlama Programına Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Sare SAHİL katılmıştır. Program kapsamında katılımcılar tarafından UNESCO, kültürel mirasın korunması ve Safranbolu başlıklı sunumlar gerçekleştirilmiştir. İlgili kamu kurum çalışanları, Karabük Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencileri, sivil toplum kuruluşları ve yerel halk tarafından duyarlılık ve ilgiyle takip edilen program kapsamında Prof. Dr. Sare SAHİL kültürel mirasın korunmasına ve UNESCO nun Dünya Mirası Listesine ilişkin bir konuşma gerçekleştirmiştir. İstanbul un Tarihi Alanları Reaktif İzleme Misyonu Aralık 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen İstanbul un Tarihi Alanları Reaktif İzleme Misyonuna Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK ve Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Ufuk KOCABAŞ katılmışlardır. İstanbul un Tarihi Alanları Alan Yönetimi Başkanlığı tarafından hazırlanan sunumlarda Yenikapı dolgu alanı, Avrasya Tüneli, Mermer Kule, Kara Surları Projesi Etapları, Osmanlı Ahşap Evleri gibi konularda bilgi paylaşımında bulunulmuştur. ICOMOS Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030 Koordinasyon Toplantısı 4-5 Şubat 2017 tarihleri arasında İstanbul da gerçekleştirilen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Neslihan DOSTOĞLU ve Sektör Uzmanı Prof. Dr. Neslihan DOSTOĞLU 96

97 M. Aslı HETEMOĞLU katılmışlardır. Farklı ülkelerden konuyla ilgili katılımcıların yer aldığı toplantıda UNDP, UCLG ve UNESCO Kültür Sektöründen uzmanlar da katılım sağlamışlardır. Tematik sunumların yanı sıra katılımcılar üç çalışma grubu olarak yerelleşme, izleme-göstergeler ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile ICOMOS Bilimsel Komiteleri arasındaki bağlantı konularında çalışmışlardır. ICOMOS Anıtlar ve Sitler Günü Nisan 2017 tarihlerinde Adana da gerçekleştirilen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE katılmıştır Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve aynı doğrultuda belirlenmiş Dünya Turizm Örgütü Hedeflerinde yer alan yereldeki özgünlüğün kapasite artırımı yoluyla geliştirilmesi vurgusunun Türkiye de ne ölçüde uygulandığının anlaşılmasına ilişkin farkındalık yaratmayı amaçlayan toplantıda, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü Hedefleri içerisinde sürdürülebilirlik kavramı her yönüyle tartışılmıştır. UNESCO Dünya Mirası Genç Uzmanlar Forumu Haziran-4 Temmuz 2017 tarihleri arasında Dünya Miras Komitesi 41. Oturumu öncesinde Memory: Lost and Recovered Heritage temasıyla Polonya nın Varşova ve Krakov şehirlerinde gerçekleştirilen foruma Türkiye yi temsilen UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU seçilmiş ve katılım sağlamıştır. Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumu toplantılarının açılış gününde Dünya Mirası Genç Uzmanlar Forumu 2017 Krakow Deklerasyonunu Komiteye sunan 35 Taraf Devlet temsilcisi genç uzman ayrıca kendi ülkelerindeki miras alanlarına ilişkin sunum gerçekleştirmişlerdir. Bu kapsamda M. Aslı HETEMOĞLU Eskigediz depremi sonrası alandaki iyileştirme uygulamalarına ve sürecine ilişkin bir sunum gerçekleştirmiştir. UNESCO Dünya Mirası Genç Uzmanlar Forumu

98 SUNUŞ Kültür Sektörü UNESCO Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumu 2-12 Temmuz 2017 tarihleri arasında Polonya nın Krakov şehrinde gerçekleştirilen UNESCO Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumuna Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK, Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA ve ICOMOS Türkiye Millî Komitesi Genel Sekreteri ve Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Mirası Alanları Alt Çalışma Grubu Üyesi Doç. Dr. Zeynep Gül ÜNAL, UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN ve Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılmışlardır. Millî Komisyonumuz tarafından görevlendirilen uzmanlarımız, uzmanlık alanları doğrultusunda dosyaları önceden değerlendirmiş, UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile sürece ilişkin istişarelerde bulunmuşlardır. Dünya mirası uzmanları görüşülen koruma durum raporları, danışma organı rapor ve eleştirileri, alanların miras listelerine kaydedilme durumları, üstün evrensel değerleri vb. konulara ilişkin yaptıkları değerlendirmeleri Komitede ilgili gündem maddelerinde ifade etmişlerdir. Dünya Mirası Komitesi 41. oturumunda Aphrodisias adaylık dosyası değerlendirmeye alınmıştır. Yapılan değerlendirme sonucunda Dünya Mirası Komitesi söz konusu miras alanımızın Listeye kaydedilmesine karar vermiştir. Böylece Türkiye nin UNESCO Dünya Mirası Listesindeki miras alanı sayısı 17 ye yükselmiştir. Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumu Türkiye Masası 98

99 Toplantıdan Bir Görünüm Dünya Mirası Komitesi 41. Oturumu Millî Komisyon Heyeti Sivil-Asker İşbirliği Semineri Eylül 2017 tarihleri arasında İstanbul da gerçekleştirilen seminere Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK ve Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Mirası Alanları Alt Çalışma Grubu Üyesi Doç. Dr. Zeynep Gül ÜNAL katılmıştır. NATO askerleri, Kızılay, Kızılhaç ve Birleşmiş Milletlerin ilgili kuruluşlarının katıldığı seminerde kültür mirasının ne olduğu, toplumlar için ne ifade ettiği ve neden korunması gerektiği konusunda Doç. Dr. Nevra ERTÜRK ve son yıllarda kültür mirasının terör grupları için neden bir araç hâline geldiği ve çatışma sonrasında kültür mirasının nasıl korunabileceği konusunda Prof. Dr. Zeynep Gül ÜNAL sunum yapmışlardır. ICOMOS Alan Ziyareti: Göbekli Tepe 2-6 Ekim 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen ICOMOS Alan Ziyaretine Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanlarının yanı sıra Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE katılmıştır. Alandaki üst örtülerin, alanın yönetim planının ve yerel halk katılımının öneminin değerlendirildiği toplantıda ayrıca Şanlı Urfa kentinin gelişim planının alanı nasıl etkileyeceğine ilişkin görüşler değerlendirilmiştir. İslam İşbirliği Teşkilatı üyesi ve gözlemci üye ülkelerde Genç Kadınlar Liderlik ve Girişimcilik Programı İslam İşbirliği Teşkilatı Kadından Sorumlu Bakanlar Konferansı Dönem Başkanlığı çerçevesinde 2-11 Kasım 2017 tarihlerinde İstanbul ve Ankara da Gelecek için Birleş (ALLY for Future) başlıklı İİT üyesi ve gözlemci üye ülkelerde Genç Kadınlar Liderlik ve Girişimcilik Programı düzenlenmiştir. Millî Komisyonu temsilen Çatışma Nedeniyle Tehlike Altında Bulunan Dünya Miras Alanları Alt Çalışma Grubu üyesi Prof. Dr. Zeynep Gül ÜNAL ın katıldığı program kapsamında 05 Kasım 2017 tarihinde, İstanbul da, Çatışma Bölgelerinde Kültürel Mirasa ilişkin bir sergi gerçekleştirilmiştir. UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi 21. Taraf Devletler Genel Kurulu UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi 21. Taraf Devletler Genel Kurulu Kasım 2017 tarihlerinde çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Komite üyeliğinin son yılında Genel Kurula Millî Komisyonumuzu 99

100 SUNUŞ Kültür Sektörü temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN ve Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılmışlardır. Dünya Mirası Fonu, Taraf Devletlerin katkı payları, Stratejik Eylem Planının uygulanmasında Dünya Mirası Sözleşmesi çıktıları ve gelişimi, Dünya Mirası ve sürdürülebilir kalkınmayla ilgili gündem maddelerinin de yer aldığı 21. Taraf Devletler Genel Kurulunda aynı zamanda Dünya Mirası Komitesinin yeni üyeleri belirlenmiştir. Dört yıllık üyelik süresinin dolması sebebiyle Türkiye nin de yer aldığı 12 Taraf Devlet Komiteden ayrılırken, gerçekleştirilen gizli oylama yöntemiyle Avustralya, Bahreyn, Bosna Hersek, Brezilya, Çin, Guatemala, Macaristan, Kırgızistan, Norveç, İspanya, Uganda ve Saint Kitts ve Nevis komitenin yeni üyeleri olarak belirlenmiştir. UNESCO Dünya Mirası ve Adaylık Süreci Toplantısı 2 Aralık 2017 tarihinde Ayvalık ta gerçekleştirilen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Nevra ERTÜRK katılmış ve Geçici Listede yer alan aday miras alanları için izlenecek yol haritasına ilişkin UNESCO Dünya Mirası Listesi: Süreç ve Uygulamalar başlıklı bir konuşma gerçekleştirmiştir. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, 2003 yılındaki UNESCO 32. Genel Konferansında kabul edilmiştir. Sözleşmenin ikinci maddesi Somut Olmayan Kültürel Mirası şu şekilde tanımlamaktadır: Somut Olmayan Kültürel Miras, toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekânlar anlamına gelir. Kuşaktan kuşağa aktarılan bu somut olmayan miras, toplulukların ve grupların çevreleriyle, doğayla ve tarihleriyle etkileşimlerine bağlı olarak, sürekli biçimde yeniden yaratılır ve bu onlara kimlik ve devamlılık duygusu verir; böylece kültürel çeşitliliğe ve insan yaratıcılığına duyulan saygıya katkıda bulunur. Yaşayan kültürel mirasın korunmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını hedefleyen bu Sözleşme ile UNESCO, kimlik ve aidiyet duygusunu değerli görmenin yanında geleneksel ve yerli bilgi sistemlerinden ve deneyimlerinden sağlık, beslenme, barınma ve eğitim gibi pek çok alanda yararlanılmasını, doğa ve kültür kaynaklarının sürdürülebilir kullanımını özendirmeyi hedeflemiştir. 195 UNESCO Üyesi devletten 176 sının taraf olduğu Sözleşmeye Türkiye 23 Mart 2006 tarihinde 45. ülke olarak taraf olmuştur. Türkiye ilk kez dönemi için Sözleşmenin Hükûmetler Arası Komitesine seçilmiş, 2007 yılında Komite Başkanlığını üstlenerek 2008 yılında 3. Hükûmetler Arası Olağan Komite Toplantısına ev sahipliği yapmış, yılları arasında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine önerilen dosyaları inceleyen Alt Organa seçilmiştir. Ülkemiz 2014 yılında yapılan Taraf Devletler Genel Kurulunda dönemi için Komite üyeliğine seçilmiş; 2016 yılında Komite Başkan Yardımcılığı ve Raportörlük görevlerini, 2017 yılında ise Başkan Yardımcılığını üstlenmiştir ve 2017 yıllarında yapılan Somut Olmayan Kültürel Miras Hükûmetler Arası Komitesi oturumlarında Geleneksel Çini Sanatı Türkiye dosyası olarak; İnce Ekmek Yapımı ve Paylaşımı Geleneği: Lavaş, 100

101 Katrıma, Jupka, Yufka Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye nin; Bahar Bayramı Hıdırellez ise Makedonya ve Türkiye nin çok uluslu dosyaları olarak Temsilî Listeye kaydedilmiştir yılında Temsilî Listeye kaydedilen Nevruz dosyası 2016 yılında Afganistan, Azerbaycan, Hindistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan, Tacikistan ve Türkmenistan katılımı ile genişletilmiştir. Ayrıca, 2017 yılında Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine ilk defa Türkiye adına Islık Dili kaydedilmiştir. Böylece Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde yer alan unsur sayımız 16 ya yükselmiştir. UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesinde Türkiye nin yıllara göre durumunu gösteren grafik aşağıda sunulmaktadır. Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi 17 Mayıs 2014 tarihinde gerçekleştirilen 26. Dönem Genel Kurulu sonrasında 11 Haziran 2014 tarihinde yeniden kurulan Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Başkanlığında, Başkan Vekilleri Prof. Dr. Metin EKİCİ, Prof. Dr. Muhtar KUTLU ve Üyeleri Prof. Dr. Şeref ATEŞ, Prof. Dr. Ali DUYMAZ, Prof. Dr. Dilaver DÜZGÜN, Dr. Selcan GÜRÇAYIR TEKE, Solmaz KARABAŞA, Funda KOCABIYIK, Doç. Dr. Gülin ÖĞÜT EKER, Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL, Prof. Dr. Nebi ÖZDEMİR, Vildan SATIK, Emir Salim YÜKSEL ve İrem ALPASLAN BASIK ile faaliyet göstermiştir döneminde on beş defa toplanan Komite, somut olmayan kültürel miras farkındalığını artırmak, sivil toplum kuruluşları ve uzmanların SOKÜM çalışmalarının teşviki, somut olmayan kültürel miras ve eğitimle ilgili süreçlerin geliştirilmesi, kültürlerarası çalışmalar ve ortak adaylıklarla ülkemizin Hükûmetler Arası Komitede temsiline yönelik çalışmalara ağırlık vermiştir. 101

102 SUNUŞ Kültür Sektörü Bahar Kutlaması: Hıdırellez/Aziz George Günü İstişare Toplantısı Bahar Kutlaması: Hıdırellez/Aziz George Günü adaylık dosyasının geleceği Hakkında 5 Şubat 2016 tarihinde İstanbul da bir istişare toplantısı gerçekleştirilmiştir. Millî Komisyonumuz ev sahipliğinde Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğiyle düzenlenen toplantıya çok uluslu dosyada yer almak isteyen devletlerden Hırvatistan, Makedonya, Moldova, Romanya ve Türkiye uzmanları katılmıştır. Hükûmetler Arası Komitenin adaylık dosyası üzerinde vermiş olduğu kararı ayrıntılı olarak değerlendiren uzmanlar, kararın argümanlarını ve mevcut veriler ışığında dosyanın geleceğini istişare etmişlerdir. Toplantı sonucunda katılımcılar Komitenin kararına uyma ve Bahar Kutlaması: Hıdırellez başlıklı dosyayı Türkiye nin moderatörlüğünde hazırlama yönünde mutabakat sağlamışlardır. İstişare Toplantısı Bahar Bayramı: Hıdırellez Aday Dosya Yazım Toplantısı Daha önce gerçekleştirilen Bahar Kutlaması: Hıdırellez/Aziz George Günü İstişare Toplantısının tavsiyesi çerçevesinde Bahar Bayramı: Hıdırellez başlıklı dosyanın yazımı için Mart 2016 Makedonya ve Türkiye arasında mutabakat imzalanırken 102

103 tarihleri arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bir toplantı düzenlenmiştir. Anılan toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Metin EKİCİ, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL ve UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK katılmışlardır. Kültür ve Turizm Bakanlığı uzmanları, Makedonya uzman ve yetkilileriyle birlikte dosya içeriğinin oluşturulmasına katkı ve danışmanlık desteği sağlamıştır. Toplantı sonunda iki devlet yetkililerinin mutabakatıyla UNESCO Genel Merkezine gönderilecek dosya imzaları atılmıştır. Kültürel Mirasın Sürdürülebilir Kalkınmadaki Rolü Toplantısı Şubat 2016 tarihlerinde Umman ın başkenti Muskat ta düzenlenen Kültürel Mirasın Sürdürülebilir Kalkınmadaki Rolü konulu toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim Ölçer ÖZÜNEL katılmıştır. Güney Doğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Kategori 2 Merkezi Üçüncü Genel Kurulu Güneydoğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras 2. Kategori Merkezinin 19 Nisan 2016 tarihinde yapılan Üçüncü Olağan Genel Kuruluna Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmıştır. Türk Macar Geleneksel Mutfak Etkileşimi Projesi Millî Komisyonlar arasında işbirliğinin artırılması ve Güney Doğu Avrupa da ortak miras ve kültürlerarası diyaloğun teşviki amaçlarıyla düzenlenen etkileşim projesi 2016 yılında tamamlanmıştır. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve UNESCO Macaristan Millî Komisyonu işbirliğinde gerçekleştirilen proje için Nisan 2016 tarihleri arasında Türkiye nin ve 9-18 Mayıs 2016 tarihleri arasında Macaristan ın çeşitli bölge ve şehirlerinde ülke uzmanlarının katılımıyla alan çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Alan çalışmalarına Macaristan dan halk bilimi ve somut olmayan kültürel miras uzmanları olarak Mihaly Hoppal, Julia Bartha, Janos Sipos, Edit Batho, Andrea Ban, David Somfai Kara, Eva Deak katılmıştır. Türkiye den ise halkbilimi ve somut olmayan kültürel miras uzmanları olarak Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL, Yrd. Doç. Dr. Dilek TÜRKYILMAZ, Doç. Dr. Adem KOÇ, Dr. Selcan GÜRÇAYIR TEKE, Dr. Ezgi METİN BASAT, Tuna YILDIZ ve Zeynep Safiye BAKİ NALCIOĞLU katılmıştır. Alan araştırma süresinde Türkiye de 35, Macaristan da 25 olmak üzere toplam 60 kişiyle görüşülmüştür. Bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkan bildirilerin derlenmesiyle Tatların Benzer Dünyası: Türk-Macar Ortak Yemek Kültürü başlıklı yayın UNESCO Türkiye Millî Komisyonu tarafından basılmıştır. 103

104 SUNUŞ Kültür Sektörü Türkiye ve Macaristan Mutfak Etkileşimi Alan Araştırması 104

105 557. Çağlak Festivali ve Ayvaz Dede Şenlikleri 5-6 Mayıs 2016 tarihleri arasında Akhisar Belediyesi tarafından Akhisar da düzenlenen 557. Çağlak Festivaline Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Metin EKİCİ ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Gülin ÖGÜT EKER katılmışlardır. Çağlak Festivaliyle bağlantılı olarak, Saray Bosna yetkililerinin ve Akhisar Belediyesinin davetiyle Mayıs 2016 tarihlerinde Saray Bosna da gerçekleşen Ayvaz Dede Şenlikleri de adı geçen üyelerimizce takip edilmiştir. Etkinliklerde uygulanan ve aktarılan geleneğin iki ülke arasında paylaşılıyor olması çok uluslu dosya süreçleri açısından uzmanlarca not edilmiş ve Kültür ve Turizm Bakanlığının dikkatine sunulmuştur. Bu çalışmaları müteakip Akhisar Belediyesinin davetiyle 1-5 Temmuz 2017 tarihlerinde gerçekleşen Ayvaz Dede Şenliklerine de katılım sağlanmıştır. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesine Taraf Devletler Altıncı Genel Kurulu Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesine Taraf Devletler Altıncı Genel Kurulu 30 Mayıs-01 Haziran 2016 tarihleri arasında UNESCO Genel Merkezinde düzenlenmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Metin EKİCİ, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim Ölçer ÖZÜNEL, UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK ve Sektör Uzmanı E. Serkan ALYANAK katılmışlardır. Toplantı esnasında Büro Seçimi, Somut Olmayan Kültürel Miras Fon Kaynaklarının kullanımı, Komitenin üye seçimi ve dağılımı ile Uygulama Yönergesinde yapılacak değişiklikler gibi maddeler ele alınmıştır. Toplantıda Avusturya, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Ermenistan, Kolombiya, Küba, Guatemala, Filipinler, Mauritius, Senegal, Zambiya, Lübnan ve Filistin dönemi için Hükûmetler Arası Komite Üyesi olarak seçilmiştir. Taraf Devletler Genel Kurulu 105

106 SUNUŞ Kültür Sektörü Güney Doğu Avrupa Bölgesel Somut Olmayan Kültürel Miras Uzman Ağı 10. Toplantısı UNESCO Hırvatistan Millî Komisyonu, Hırvatistan Kültür Bakanlığı ve UNESCO Venedik Ofisi işbirliğinde Haziran 2016 tarihlerinde Güney Doğu Avrupa Somut Olmayan Kültürel Miras Uzman Ağının 10. Toplantısı düzenlenmiştir. Hırvatistan ın Brac Adasında gerçekleşen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılmıştır. Uzman Ağı 10. Toplantısında 1972 ve 2003 Sözleşmeleri arasındaki sinerji ve koordinasyonu değerlendirmiştir. Uluslararası Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı Ağustos 2016 tarihlerinde Gölcük Belediye Başkanlığı ev sahipliğiyle düzenlenen Şenlik ve Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmıştır. Yedincisi gerçekleşen etkinlikte Türkiye ve farklı ülkelerden katılımcılar hazır bulunmuştur. Etkinlik kapsamında paylaşılan somut olmayan kültürel miras unsuru Kırkyama ve somut olmayan kültürel miras çalışmaları hakkında bilgi aktarılmıştır. Uluslararası Kırkyama Şenliği Etnospor Kültür Festivali Ağustos 2016 tarihleri arasında İstanbul Dünya Etnospor Konfederasyonu tarafından düzenlenen Festivale Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmıştır. Birincisi düzenlenen Festivalde cirit, okçuluk, kökbörü, yağlı güreş, mangala, aşık oyunu gibi geleneksel oyunlar yer almıştır. Festival kapsamında 120 etkinlik 106

107 gerçekleştirilmiş, 586 sporcu Festivale katılım sağlamıştır. Etnospor dallarından bazılarını toplum ile buluşturmak ve tanıtmak, bu sporların profesyonelleşmesini sağlamak ve aynı zamanda somut olmayan kültürel miras unsurlarının yeniden hatırlanmasını amaçlayan etkinliği yaklaşık iki yüz bin kişi ziyaret etmiştir. UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağındaki Gastronomi Şehri Gaziantep in Yol Haritası Belirleme Çalıştayı Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından Eylül 2016 tarihlerinde düzenlenen etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılım sağlamıştır. Farklı boyutlarıyla gastronominin tartışıldığı Çalıştayda İpek yolu üzerinde somut olmayan kültürel miras olarak yemek kültürü hakkında bilgi ve deneyim paylaşımı sağlanmıştır. İslam Dünyasında Somut Olmayan Kültürel Miras Uluslararası Sempozyumu 27 Ekim 2016 tarihinde Kuveyt te gerçekleştirilen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılım sağlamıştır. İslam dünyasının somut olmayan kültürel mirası ile ilgili bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesi 11. Olağan Toplantısı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesi 11. Olağan Toplantısı 28 Kasım-2 Aralık 2016 tarihleri arasında Etiyopya nın başkenti Addis Ababa da gerçekleştirilmiştir. Toplantıya UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Metin EKİCİ, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL, UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK ve Sektör Uzmanı E. Serkan ALYANAK Millî Komisyonumuzu temsilen katılmışlardır. Aynı zamanda Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Prof. Dr. Metin EKİCİ toplantıya somut olmayan kültürel miras Türkiye uzmanları olarak devlet adına görevlendirilmişlerdir. Adaylıkların, önerilerin ve taleplerin kayıt, seçim veya kabulü konusunda karar alma süreçlerinin belirginleştirilmesi; bir unsurun bir listeden diğerine aktarılması ve bir listedeki unsurun geri çekilmesine yönelik değerlendirme; sözleşme için kapsamlı bir sonuçlar çerçevesinin geliştirilmesi; acil durumlarda somut olmayan kültürel miras toplantının öne çıkan gündem maddelerini oluşturmuştur. Toplantıda Türkiye nin sunduğu Geleneksel Çini Sanatı dosyası kabul edilmiştir. İnce Ekmek Yapımı ve Paylaşımı Geleneği: Lavaş, Katrıma, Jupka, Yufka Azerbaycan, İran, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye nin çok uluslu dosyaları olarak Temsilî Listeye kaydedilmiştir yılında Temsili Listeye kaydedilen Nevruz dosyası Afganistan, Azerbaycan, Hindistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan, Tacikistan ve Türkmenistan katılımı ile genişletilmiştir. 107

108 SUNUŞ Kültür Sektörü Hükûmetler Arası Komite Türkiye Heyeti Anadolu Sohbet Gelenekleri ve Yaran Meclisleri Paneli Yâran Meclisi Gençlik Eğitim Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından 28 Ocak 2017 tarihinde düzenlenen etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Metin EKİCİ ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komite Üyesi Prof. Dr. Ali DUYMAZ katılmışlardır. Çankırı da gerçekleştirilen panelde Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ tarafından Yaran Sohbetleri ve UNESCO konulu bir konuşma yapılmıştır. Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve Somut Olmayan Kültürel Miras Enstitüsü Derneği işbirliğiyle Sakarya nın Sapanca ilçesinde düzenlenen, UNESCO Genel Direktörlüğünce Somut Olmayan Kültürel Miras Logosuyla desteklenen Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu 6-10 Şubat 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Somut olmayan kültürel miras alanında uzmanların eğitimini amaçlayan Kış Okulunda doktora ve üstü düzeyde öğretim elemanları, belediye ve bakanlık temsilcileri, farklı disiplinlerden uygulayıcılar ve araştırmacılar ile gelenek taşıyıcıları yer almıştır. Somut olmayan kültürel miras alanında uluslararası deneyime sahip uzmanların katılımı ile koruma, kuşaktan kuşağa aktarım, eğitim, katılım, sürdürülebilir kalkınma, etik kodlar, medya, görsel kültür, müzecilik, dijital kültür ile somut olmayan kültürel miras arasındaki ilişkilerin tartışıldığı etkinlik kapsamında Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesinin uygulanması süreçleri çeşitli açılardan 108

109 ele alınmıştır. Etkinlik kapsamında ayrıca ocak başı sohbetleri ve somut olmayan kültürel miras unsurlarının uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Kış Okulu sonunda 30 katılımcı sertifika almaya hak kazanmış ve Sakarya Milletvekili Prof. Dr. Mustafa İSEN, Sapanca Belediye Başkanı Doç. Dr. Aydın YILMAZER in de katılımlarıyla gerçekleştirilen sertifika töreniyle etkinlik sona ermiştir. Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesinde sunulan UNESCO Sekretaryasının raporunda örnek olarak yer almıştır. Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu Geleneksel Okçuluk Temalı Dosya İstişare Toplantısı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine sunulmak üzere hazırlanan dosya için Bakanlık tarafından bir istişare ve dosya yazım toplantısı düzenlenmiştir. 11 Şubat 2017 tarihinde düzenlenen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Dr. Selcan GÜRÇAYIR TEKE katılmış ve Millî Komisyonumuz tarafından hazırlanan öneri ve içeriği paylaşarak, dosyaya danışmanlık desteği sağlamıştır. Dede Korkut Geleneği Dosya İstişare Uzman Toplantısı Şubat 2017 tarihlerinde Kazakistan ın Kızılorda şehrinde düzenlenen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK katılmıştır. Toplantıda Azerbaycan, Kazakistan ve Kırgızistan da somut olmayan kültürel miras ve Dede Korkut geleneği hakkında sunumlar gerçekleştirilmiş; Dede Korkut geleneğinin ülkelerdeki durumu hakkında değerlendirme yapılarak Dede Korkut konulu çok uluslu bir dosya hazırlanması hakkında uzman düzeyinde tartışma yürütülmüştür. 109

110 SUNUŞ Kültür Sektörü Uzman Toplantısı katılımcıları Bordeaux Montaigne Üniversitesi Dil Festivali Bordeaux Montaigne Üniversitesi tarafından her yıl düzenlenen Dil Festivaline Ebru sanatını sunmak üzere bir sanatçı davet edilmiştir. 16 Mart 2017 tarihinde Dil Festivali kapsamında düzenlenen atölyede ebru sanatı, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan, Yaşayan İnsan Hazinesi Fuat Başar ın çırağı Suna Selma KOÇAL tarafından icra edilmiş ve sergilenmiştir. Dede Korkut Çok Uluslu Dosyası Yazım Toplantısı Kazakistan ın Almatı şehrinde 20 Mart 2017 tarihinde gerçekleşen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılmıştır. Dede Korkut geleneği konusunda çok uluslu dosyanın Azerbaycan, Kazakistan ve Türkiye nin katılımıyla yazım çalışmaları toplantıda sürdürülmüştür. Toplantı sonucunda ortaya çıkan taslak ilgili devletlerin resmi makam temsilcilerinin nihai onayıyla son haline getirilmiş ve UNESCO Genel Direktörlüğüne iletilmiştir. Batı ve Orta Asya da Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Üçüncü Uluslararası Uzman Toplantısı İran da bulunan Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Batı ve Orta Asya Bölgesel Kategori 2 Merkezi tarafından düzenlenen uluslararası uzman toplantısının üçüncüsü Nisan 2017 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Çevresel Sürdürülebilirlik İçin Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması başlığıyla düzenlenen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılmıştır. Farklı boyutlarıyla çevresel sürdürülebilirlik ve somut olmayan kültürel miras ilişkisinin ele alındığı toplantıda Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL tarafından topluluk katılımı üzerinde duran bir sunum gerçekleştirilmiştir. 110

111 Hatay İpek Sarısı Turizm Çalıştayı Hatay Valiliği koordinasyonuyla 5 Mayıs 2017 tarihinde Hatay da düzenlenen etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Muhtar KUTLU katılmış ve konuyla ilişkili Türkiye de somut olmayan kültürel miras çalışmaları hakkında sunum yapmıştır. Farklı disiplinlerden akademisyenler, meslek birlikleri ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerini bir araya getiren çalıştayda Hatay ve Hatay Sarısı İpeğinin özellikleri, üretimi, pazarlaması yetiştiriciliği gibi konular üzerinde durulmuştur. Etkinlik kapsamında ayrıca yetiştirici ve dokuma ustalarına plaket takdim edilmiş ve yöresel dokuma defilesi gerçekleştirilmiştir. İkinci Etnospor Kültür Festivali Dünya Etnospor Konfederasyonu tarafından Mayıs 2017 tarihleri arasında İstanbul da düzenlenen etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmıştır. Geleneksel çocuk oyunlarını oynatmak ve bu oyunların aktarımını yaşatarak sağlamak amacıyla somut olmayan kültürel miras alanında çalışan uzmanlarca da etkinliğe katkı ve katılım sağlanmıştır. Festivalde at yarışları ve okçuluk başta olmak üzere diğer geleneksel sporlar yer almış ve toplam 586 sporcu müsabakalara katılmıştır. Festival kapsamında ayrıca çadırlarda oba yaşamı canlandırılmış, el sanatları atölyeleri, geleneksel lezzetler, kılıç kalkan gösterileri, atlı gösteriler ve Orta Asya toyları gibi pek çok etkinlik düzenlenmiştir. Güney Doğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Kategori 2 Merkezi Dördüncü Genel Kurulu Güneydoğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras 2. Kategori Merkezinin Mayıs 2017 tarihleri arasında yapılan Dördüncü Olağan Genel Kuruluna Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmıştır. Toplantıda Ukrayna Genel Kurul üyeliğine kabul edilmiş; Yunanistan ise Genel Kurul Başkanlığına seçilmiştir. Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Dördüncü Genel Kurulda 111

112 SUNUŞ Kültür Sektörü Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresi Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü Turizm Fakültesi Dekanlığı tarafından Mayıs 2017 tarihleri arasında düzenlenen Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresine Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmıştır. Toplantı kapsamında Millî Komisyonun çalışmalarını anlatan bir bildiri sunulmuştur Yılı Millî Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Göreve Uyum Seminerleri Türk kültürünün yurt dışında tanıtılması, yayılması ve korunması, yurt dışındaki vatandaşlarımız ve soydaşlarımızın kültürel bağlarının korunması, güçlendirilmesi ile Türk dilinin öğretilmesi amacıyla Bakanlıklar Arası Ortak Kültür Komisyonu (BAOKK) tarafından yurtdışında öğretmen ve Öğretim Üyesi/ Öğretim Görevlisi/Okutman görevlendirilmektedir. Bu kapsamda 2 Ağustos 2017 tarihinde İstanbul da gerçekleşen seminere Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Muhtar KUTLU, 9 Ağustos 2017 tarihinde Konya da gerçekleşen seminere UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılarak somut olmayan kültürel miras konusunda sunum yapmıştır. Millî Eğitim Bakanlığı Yurtdışı Göreve Uyum Seminerleri kapsamında somut olmayan kültürel miras farkındalığı sağlamak üzere hâlihazırda 7000 civarında öğretmen ve okutmana ulaşılmıştır. İstanbul Semineri Marka Şehir Bolu ve 5. Uluslararası Köroğlu Festivali Bolu Valiliği ve Bolu Belediyesi tarafından düzenlenen Marka Şehir Bolu ve 5. Uluslararası Köroğlu Festivali kapsamında 17 Ağustos 2017 tarihinde konferans vermek üzere UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Millî Komisyonumuzu temsilen anılan etkinliğe katılım sağlamıştır. 112

113 Konferans kapsamında 500 den fazla dinleyiciye UNESCO ve programları ile İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi açısından Köroğlu süreçleri anlatılmıştır. Konferans Afişi Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti Alan Araştırması UNESCO Türkiye Millî Komisyonunun desteğiyle, Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi ile Samsun Büyükşehir Belediyesinin işbirliğinde 8-20 Ağustos 2017 tarihleri arasında Ondokuzmayıs, Bafra ve Alaçam ilçelerinin sınırları içerisinde yer alan Kızılırmak Deltası nda UNESCO Süreci Çerçevesinde Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti Etki Alanında Somut Olmayan Kültürel Mirasın Belirlenmesi Projesi kapsamında bir alan araştırması yapılmıştır. UNESCO Dünya Mirası Listesine aday olan Sulak Alanda yapılan alan araştırması 14 kişiden oluşan bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. Toplamda 22 köyün ziyaret edildiği 400 kaynak kişi ile görüşmeler yapılan araştırmaya Millî Komisyonumuzu temsilen görevlendirilen Doktora Bursiyeri Tuna YILDIZ 113

114 SUNUŞ Kültür Sektörü katılmıştır. Ayrıca araştırmada Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Muhtar KUTLU ile Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komite Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL de yer almıştır. Alan araştırması sonunda yayınlanacak olan Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti Somut Olmayan Kültürel Mirası kataloğunun ise 2018 yılında basılması planlanmaktadır. Somut Olmayan Kültürel Miras Kolaylaştırıcı Ağı Avrupa Bölgesi Eğitmenlerin Eğitimi Çalıştayı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin Avrupa da uygulanması için kapasite geliştirme ihtiyacını karşılamak üzere bölgedeki somut olmayan kültürel miras kolaylaştırıcılarını güçlendirmek üzere UNESCO Sekretaryasının davetiyle Eylül 2017 tarihlerinde Somut Olmayan Kültürel Miras Kolaylaştırıcı Ağı Avrupa Bölgesi Eğitmenlerin Eğitimi Çalıştayı düzenlenmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzun önerisi ve UNESCO Sekretaryasının davetiyle Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılmıştır. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesi 12. Olağan Toplantısı Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetler arası Komitesi 12. Olağan Toplantısı 4-9 Aralık 2017 tarihlerinde Kore Cumhuriyetinin Jeju Adasında gerçekleştirilmiştir. Toplantıya UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komite Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL, UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK ve UTMK Doktora Bursiyeri Tuna YILDIZ Millî Komisyonumuzu temsilen katılmışlardır. Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ toplantıda Komite Üyesi devlet adına görevlendirilmiş Somut Olmayan Kültürel Miras Uzmanı olarak görev yapmıştır. Toplantıda Türkiye nin sunduğu Islık Dili dosyası Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine kabul edilmiştir. Bahar Bayramı Hıdırellez ise Makedonya ve Türkiye nin çok uluslu dosyaları olarak Temsilî Listeye kaydedilmiştir. Toplantıda ayrıca Türkiye den üç sivil toplum kuruluşunun Sözleşmeye akredite edilmesi Genel Kurula önerilmiştir. Turizmin Gelişimi ve Geleceği Çalıştayı İslam İşbirliği Teşkilatı ve İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi tarafından Kasım 2016 tarihlerinde Konya da düzenlenen Konya da Turizmin Gelişimi ve Geleceği Çalıştayına Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılmıştır. Konya da turizmin gelişimi ve geleceği için yöntem geliştirmek ve Turizm Bakanları İslam Konferansına öneri sunmak amacıyla düzenlenen etkinlik turizm, miras koruma, kapasite geliştirme, teşvik gibi konular çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Toplantıda Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL tarafından, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine kaydedilmiş Mevlevi Sema Törenleri hakkında somut olmayan kültürel miras süreçleri ve koruma yaklaşımını anlatan bir sunum gerçekleştirilmiştir. 114

115 Somut Olmayan Kültürel Miras Farkındalık Konferans ve Panelleri Ülkemizde somut olmayan kültürel miras konusuna artan ilgi, somut olmayan kültürel mirasın tam ve doğru şekilde anlaşılması için özellikle üniversiteler ve akademik çevrelerde farkındalığın artırılmasına duyulan ihtiyaç ve bu yönde gelen talepler doğrultusunda İhtisas Komitesi üyelerince yıl içinde somut olmayan kültürel miras konulu konferans ve paneller gerçekleştirilmeye devam edilmiştir yılları içerisinde panel gerçekleştirilen kurumlar şunlardır: Gaziantep Üniversitesi, Çorum Hitit Üniversitesi, Bartın Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Bozok Üniversitesi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi. Sualtı Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi 2001 yılında UNESCO Genel Konferansının 31. Oturumunda kabul edilmiş ve UNESCO nun kültürel mirasının korunması kapsamında geliştirilen dördüncü sözleşmesi olmuştur. Söz konusu Sözleşme, Taraf Devletlerin sualtı kültürel mirası konusunda farkındalığının artırılması ve koruma çalışmalarının geliştirilmesini amaçlamaktadır. Sualtı kültürel mirasının korunması için temel prensipleri ortaya koymak, kapsamlı bir devletler arası işbirliği sistemi oluşturmak, sualtı kültürel mirasına ilişkin geniş çevrelerce kabul edilen uygulanabilir kurallar geliştirmek sözleşmenin temel hedefleri arasındadır. Sözleşme kapsamında ayrıca Taraf Devletler toplantısına uygun bilimsel ve teknik desteği sağlamak üzere Bilimsel ve Teknik Danışma Kurulu oluşturulmuştur. Bilimsel ve Teknik Danışma Kurulu, Sözleşmede belirlenen kural ve düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin teknik ve bilimsel sorulara cevap vermek üzere çalışmaktadır. Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu Daha önce 10 Mayıs 2011 tarihinde kurularak faaliyet gösteren Sualtı Kültürel Mirası İhtisas Komitesi, 6 Ağustos 2014 tarihinde Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu olarak yeniden kurulmuştur yıllarında Doç. Dr. Harun ÖZDAŞ Başkanlığında, Üyeler Umut GÖRGÜLÜ, Yrd. Doç. Dr. Hakan ÖNİZ ve Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU ndan oluşan İzleme Grubu Sözleşme kapsamında çalışmalarını sürdürmüştür. Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Toplantıları 9-10 Mayıs 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilen Sualtı Kültürel Mirası Daimi Delegasyonlar Toplantısı, 2001 Sözleşmesi Taraf Devletler Çalışma Toplantısı ve Yedinci Bilimsel ve Teknik Danışma Kurulu Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu Başkanı Doç. Dr. Harun ÖZDAŞ katılmıştır. Toplantılarda genel olarak son zamanlarda politikleşme sürecine giren Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesine ve Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Bölgesel Toplantısı 8-9 Haziran 2016 tarihlerinde Danimarka nın başkenti Kopenhag da yer alan Millî Müze de gerçekleştirilen UNESCO Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Bölgesel Toplantısı ile 115

116 SUNUŞ Kültür Sektörü Bilimsel Kollokyuma Millî Komisyonumuzu temsilen Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu Başkanı Doç. Dr. Harun ÖZDAŞ katılmıştır. İlk gününde Baltık ve diğer Avrupa ülkelerinin bölgesel toplantısı ve sualtı kültürel mirasının korunması ile Sözleşmeye ilişkin çeşitli sunumlar gerçekleştirilen toplantıda, ikinci gün dört farklı oturum gerçekleştirilmiştir. Oturumlardan bir tanesine Başkanlık eden Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu Başkanı Doç. Dr. Harun ÖZDAŞ, ayrıca İnsitu gerçekten toplumu etkilemekte midir? başlıklı bir sunum gerçekleştirmiştir. Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Bölgesel Toplantısı Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Uluslararası Toplantısı Eylül 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilen toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu Başkanı Doç. Dr. Harun ÖZDAŞ katılmıştır. Toplantıda 2001 sözleşmesi ve uygulanmasına ilişkin değerlendirmelerde bulunulmuştur. UNITWIN toplantılarına network üyesi Konya Selçuk Üniversitesi adına aynı zamanda Sualtı Kültürel Miras İzleme Grubu Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hakan ÖNİZ tarafından katılım gerçekleşmiştir. Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi Bölgesel Toplantısı 29 Mayıs 1 Haziran 2017 tarihleri arasında UNESCO Genel Merkezi nde gerçekleştirilen toplantılara Millî Komisyonumuzu temsilen Sualtı Kültürel Mirası İzleme Grubu Başkanı Doç. Dr. Harun ÖZDAŞ katılmıştır. Sözleşme nin Hükumetler arası komite toplantısı ve Bilimsel Teknik Danışma Kurulu toplantısı gerçekleştirilirken, genel anlamda Sualtı Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ilişkisi, sualtı kültürel mirasının farkındalığının artırılması çalışmaları değerlendirilmiştir. Ayrıca İzleme Grubu Başkanı tarafından dünya denizlerine ilişkin 116

117 sözleşme çerçevesinde ortaya çıkan gelişmeler, stratejiler ve yönelimlere ilişkin sonuçlar ve izlenimler önerilerle birlikte hazırlanan raporlarla UNESCO başkanlığına sunulmuştur. Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi 2005 yılında yapılan UNESCO Genel Konferansında kabul edilen Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi (KİFAÇ), kültürel zenginliklerden yararlanarak kültür endüstrisi alanında yeni üretimler yapmayı ve bu yolla kültürel çeşitliliğin korumasını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Sinema sanayini küreselleşmenin etkisinden korumak bu Sözleşmenin hazırlık süreçlerinde önemli motivasyon konularından birini oluşturmuş ve bu alana hâkim kimi ülkelerin film, çizgi film ve belgesel alanlarında ortaya koyduğu ürünlerin günden güne dünyanın kültürel çeşitliliğini ortadan kaldırdığı fikri ortaya çıkmış, bu nedenle kültür endüstrisi alanındaki küresel endüstrilerin kültürel tek-tipleşmeye neden olduğu savunulmuştur. Sözleşme ile kültürün endüstriye dönüştüğü ve kültürel ifade çeşitliliğinin oluştuğu sinema, müzik, basın, televizyon, yayıncılık, tiyatro gibi alanlar ve kültürel endüstri ürünlerinin insanlığın kültürel zenginliğini korumak ve tek-tipleşmeyi önlemek için desteklenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye, 31 Aralık 2017 itibariyle 145 üyesi bulunan KİFAÇ Sözleşmesine taraf olma sürecinde 2017 yılında önemli adımlar atmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1 Mart 2017 tarihli 76. birleşiminin altıncı oturumunda, Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı (1/372) ve ilgili Dışişleri Komisyonu Raporu (S. Sayısı 77) oybirliğiyle kabul edilmiştir. Anılan kanun, 25 Mart 2017 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştır. 3 Temmuz 2017 tarih ve 2017/10537 karar sayısıyla Bakanlar Kurulunca onaylanan Kanun Tasarısı nı müteakiben, Dışişleri Bakanlığımızın yürüttüğü süreç ile 2 Kasım 2017 tarihi itibariyle Sözleşme ye resmen Taraf Devlet olma takvimi başlatılmış olup, ilerleyen süreçte Sözleşmeye resmen taraf olma sürecinin tamamlanması beklenmektedir. Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi 2014 yılında gerçekleştirilen UTMK 26. Genel Kurulunun ardından 11 Haziran 2014 tarihinde Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Serhan ADA nın başkanlığında yeniden kurulan Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi; Başkan Vekili Dr. Yeliz DİNİZ, üyeler; Şeyh Abdurrahman ÇELİK, Doç. Dr. Tuba Işınsu DURMUŞ, Bülent FORTA, Ayşegül Gökçen KARAARSLAN, Yusuf GÜRSOY, Tuğrul PAŞAOĞLU, Ahmet SEL, Canan TANRIÖVER YILMAZ, Prof. Dr. Nilüfer TİMİSİ NALÇAOĞLU, Abdülkadir YALVAÇ, Feride Merve NİMETOĞLU ve İ. Tolga KORUCU ile faaliyetlerine devam etmektedir yıllarında on sekiz defa toplanan Komite, çalışmalarını aylık Komite toplantıları, düzenlenen veya katılım sağlanan ulusal, bölgesel veya uluslararası etkinlikler şeklinde sürdürmektedir. Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi; Sözleşmenin Hükûmetler Arası Komitesi, Taraflar Konferansı, UNESCO Genel Konferansları ve uzman toplantılarını izleyerek ulusal düzeyde uygulamaya yönelik çalışmalara zemin hazırlamaya, birikim sağlamaya, deneyim paylaşmaya ve bu alanlarda faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarımıza karşı danışmanlık rolünü gerçekleştirmeye çalışmaktadır. 117

118 SUNUŞ Kültür Sektörü Komite yıllarında çalışmalarını sürdürmek üzere Dünya Radyo Günü, Caz Günü, Sözleşmeye Taraf Olma Süreci, Kültürel İfade Çeşitliliği Konusunda Farkındalık Oluşturma, Komitenin İletişim Politikası ve Eylem Planı, Sözleşme Özelinde Farkındalık Oluşturma ve Faaliyet Yürütme temalarında çalışma grupları oluşturmuştur. Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesinin 10. Yıl dönümü vesilesiyle 20 Ekim 2015 tarihinde İstanbul da düzenlenen Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin 10 Yılı başlıklı bir konferans bildirileri Türkiye Yayıncılar Birliği nin desteği ile kitaplaştırılarak Türkçe ve İngilizce olarak yayınlanmıştır. 13 Şubat 2016 Dünya Radyo Günü Etkinliği İletişim İhtisas Komitesi, Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması İhtisas Komitesi, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği (RATEM), Anadolu Ajansının işbirliği ve Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesinin ev sahipliğinde 13 Şubat 2016 tarihinde Dünya Radyo Günü etkinliği gerçekleştirilmiştir. Panelde, Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Serhan ADA açılış konuşmalarını yapmıştır. İki oturumdan oluşan panele Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Nilüfer TİMİSİ NALÇAOĞLU, Yusuf GÜRSOY, İletişim İhtisas Komitesi Başkan Vekili Dr. Hilmi BENGİ yer almıştır. (Bknz. Sf. 128) Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi 10. Olağan Oturumu Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi 10. Olağan Oturumu Aralık 2016 tarihlerinde arasında UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilmiş, toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Serhan ADA, Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Başkan Vekili Dr. Yeliz DİNİZ ve Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU katılmışlardır. Toplantıda, Sekretarya nın kapasite geliştirme ve bilgi yönetim faaliyetleri, Sözleşme nin Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Gündemine olan katkısı, Kültürel Çeşitlilik Uluslararası Fonu nun (IFCD) uygulaması ve yeni projelerin kabulü, Sözleşmenin uygulanmasında sivil toplumun katılımı ve Sözleşmenin dijital ortamda uygulanması için taslak eylemsel ilkeler değerlendirilmiştir. UNESCO 2005 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Geliştirilmesi ve Korunması Sözleşmesine ilişkin Uzmanlar Toplantısı Mayıs 2017 tarihlerinde Berlin de UNESCO 2005 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Geliştirilmesi ve Korunması Sözleşmesine ilişkin Uzmanlar Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Serhan ADA katılmıştır. Kültür politikaları uzmanlarının katılım sağladığı toplantıda kültür ve sanatın değişen konumu, Güney- Güney işbirliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine dair konular değerlendirilmiştir. 118

119 Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Geliştirilmesi ve Korunması Sözleşmesi Taraflar Altıncı Olağan Oturumu Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Geliştirilmesi ve Korunması Sözleşmesi Taraflar Altıncı Olağan Oturumu Haziran 2017 tarihleri arasında UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilmiş, toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Serhan ADA ve Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Tuba Işınsu DURMUŞ ile Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU katılmışlardır. Toplantıda, Dış Denetçinin Raporundaki Tavsiye Kararları, Sekretaryanın etkinliklerine dair Raporu ve yine Sekretaryanın Kültürel Çeşitlilik Uluslararası Fonu üzerine Raporu ve fon sağlama stratejisi gibi gündem maddeleri değerlendirilmiştir. Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi 11. Olağan Oturumu Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi Hükûmetler Arası Komitesi 11. Olağan Oturumu Aralık 2017 tarihleri arasında Paris teki UNESCO Genel Merkezinde gerçekleşmiş, toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Serhan ADA ve Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Başkan Vekili Dr. Yeliz DİNİZ ile Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU katılmışlardır. Toplantıda, dijital ortamda kültürel ifadelerin çeşitliliğinin sağlanması doğrultusunda eylemsel ilkelerin uygulanmasına yönelik aktiviteler de dâhil olmak üzere Komitenin çalışma planı belirlenmiş, periyodik raporlama çerçevesine dair ileriye dönük değişiklikler tartışılmış, Kültürel Çeşitlilik Uluslararası Fonu na sunulan yeni projelerin fonları onaylanmıştır. Toplantıda ayrıca UNESCO Kültürel Politikaların Yeniden Şekillenmesi 2018 Küresel Raporunun (UNESCO 2018 Global Report on Re-Shaping Cultural Policies) tanıtımı yapılmıştır. UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı 2004 yılında başlayan UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı (Creative Cities Network), çeşitli bölgelerden, farklı gelir seviyeleri, kapasite ve nüfusa sahip şehirleri yaratıcı endüstriler alanında çalışmak üzere bir araya getiren bir girişimdir. Şehirler tarihî ve kültürel geçmişleri ve çeşitli kültür aktörlerini bir arada bulunduran dinamik yapılarıyla yaratıcılığın yeni boyutlarını üretmeye ve keşfetmeye muktedirdirler. Program, yerel aktörler tarafından yürütülen kültürel endüstrilerin yaratıcı, ekonomik ve sosyal potansiyelinin kullanılmasını teşvik etmeyi amaçlamakta ve bu sebeple UNESCO nun kültürel çeşitlilik ideallerini desteklemektedir. Yaratıcı Şehirler Ağı, şehirler tarafından kendi yetenek ve enerjilerini yönlendirecekleri, yaratıcı endüstri sektörü tercihlerine göre seçilebilecek yedi tema etrafında şekillendirilmiştir. Bu temalar edebiyat, film, müzik, zanaat ve halk sanatları, tasarım, gastronomi ve medya sanatları olarak belirlenmiştir yılı itibariyle Yaratıcı Şehirler Ağının 72 ülkeden 180 üyesi bulunmaktadır. 119

120 SUNUŞ Kültür Sektörü Hatay Büyükşehir Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı ve Ağa dâhil olma konusunda teknik ayrıntıları görüşmek ve dosya hazırlık süreçlerine katkı vermek üzere 28 Mart 2017 tarihinde UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ başkanlığındaki heyet Hatay Büyükşehir Belediyesi temsilcileri ve paydaşları ile UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı üzerine Hatay da bir istişare toplantısı gerçekleştirmiştir. Millî Komisyonumuz ve Büyükşehir Belediyesi arasında yapılacak çalışmalar için koordinasyon sağlamak, takvim belirlemek ve süreç yönetimi için istişarelerde bulunulmuştur. Yaratıcı Şehirler Ağına ilişkin bilgi ve deneyim paylaşımı kapsamında UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK ve Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU tarafından Yaratıcı Şehirler Ağı ile ilgili bir sunum yapılmış, süreçler değerlendirilmiştir. Hatay ın gastronomi birikimi ve dosya hazırlıkları hakkında bilgi edinen Millî Komisyonumuz heyeti, Hatay Büyükşehir Belediyesi Başkanlığıyla bir araya gelerek Yaratıcı Şehirler Ağına dair istişarelerde bulunmuştur. Sivas Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı ile ilgili istişarelerde bulunmak üzere 10 Mayıs 2017 tarihinde Sivas Belediye Başkanı, Belediye yetkilileri ve Orta Anadolu Kalkınma Ajansından oluşan bir heyet Millî Komisyonumuzu ziyaret etmiştir. Toplantı sırasında, Millî Komisyonumuz tarafından UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına ilişkin bir sunum yapılmış; Ağa dâhil olmak için gereken kriterler ve süreçler konusunda bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Sivas heyeti, çalışmalarına dair bir sunum gerçekleştirerek yürüttükleri adaylık Sivas Heyetiyle Toplantı 120

121 sürecine dair detaylı bilgiler paylaşmış, Sivas ın müzik birikimi ve dosya hazırlıkları hakkında paylaşımda bulunmuştur. Kütahya Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci 23 Şubat 2017 tarihinde Kütahya Belediye Başkanı ve heyeti UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ u makamında ziyaret etmiştir. UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına ilişkin istişarelerde bulunulan toplantı sırasında Millî Komisyonumuz tarafından UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına ilişkin bir sunum yapılmış; Ağa dâhil olmak için gereken kriterler ve süreçler konusunda bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Kütahya Belediyesi Başkanı Kamil SARAÇOĞLU ve Heyetinin UTMK Ziyareti İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yaratıcı Şehirler Ağı İstişare Süreci UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programı ve Ağa dâhil olma konusunda teknik ayrıntıları görüşmek ve dosya hazırlık süreçlerine katkı vermek üzere 9 Mart 2017 tarihinde İstanbul da İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Yaratıcı Şehir Adaylık İstişare ve Çalışma Grubu toplantısı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK ile Sektör Uzmanları E. Serkan ALYANAK, M. Aslı HETEMOĞLU ve İ. Tolga KORUCU katılmışlardır. Toplantıda UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına ilişkin istişarelerde bulunulmuş, Ağa dâhil olmak için gereken kriterler ve süreçler konusunda bilgi paylaşımında bulunulmuştur. 121

122 Kültür Sektörü UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına Dâhil Olan Şehirler Yaratıcılığı ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel sürdürülebilir kalkınmanın stratejik bir faktörü olarak belirlemiş şehirler sayesinde UNESCO nun kültürel çeşitlilik ideallerini destekleyen UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına İstanbul, Hatay ve Kütahya şehirlerimiz dâhil olmuştur. Yaratıcı Şehirler Ağında yer alan ilk Türk şehri olan Gaziantep ten (gastronomi) sonra 2017 yılında yapılan başvuru ve değerlendirmeleri müteakip Hatay Gastronomi İstanbul Tasarım, Kütahya Zanaat ve Halk Sanatları alanında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağına dâhil olmuştur. UNESCO Genel Direktörü Irina BOKOVA, 2017 yılında 44 ülkeden 64 şehrin UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağının yeni üyeleri olarak belirlendiğini duyurmuştur. Her devletten en fazla 3 şehrin seçildiği Ağa bu yıl daha önceden hiç temsili olmayan devletlerden 19 şehir dâhil edilmiştir. Böylelikle çeşitliliğinin ve coğrafi temsilin geliştirildiği Ağda Türkiye yi temsil eden şehir sayısı dörde ulaşmıştır. 122

123 Bilgi ve İletişim Sektörü UNESCO Bilgi ve İletişim Sektörü günümüzdeki biçimiyle 1990 yılında kurulmuştur. Sektör, İfade Özgürlüğü ve Medya Gelişimi Birimi, Bilgi Toplumları Birimi, İdari Ofis, İdari Birim ve Genel Direktör Yardımcılığı Ofisi adlı beş ayrı birimden oluşmaktadır. İletişim Gelişimi için Uluslararası Program (IPDC) ve Herkes İçin Bilgi Programı (IFAP) sektör tarafından yürütülen iki programdır. Bilgi Toplumu İnşası ve bilgi toplumunun temel yapı taşlarından olan İfade Özgürlüğü UNESCO nun bilgi ve iletişim alanının ana temalarındandır. Bilgi toplumu; bilgiye evrensel erişim, ifade özgürlüğü, kültürel ve dilsel çeşitliliğe saygı ve herkes için kaliteli eğitimle inşa edilebilmektedir. Medya özgürlüğü ise insanların bilgiye ulaşabilme ve diledikleri bilgiyi seçebilme fırsatlarını artırmaktadır. İfade özgürlüğünün öneminin vurgulanması 2015 sonrası kalkınma gündeminde vatandaşların katılımının teşvik edilmesi ve demokrasi gelişimi için vazgeçilmez bir unsurdur. Hukukun üstünlüğü sürdürülebilir insan hakları odaklı kalkınma gündemi yönetiminin bir ön koşulu ve bir sonucudur. İfade özgürlüğü ve gazetecilerin güvenliği hukukun üstünlüğü için önemli bir konudur. UNESCO nun bu alandaki çalışmaları, sürdürülebilir kalkınma için barışçıl ve herkesi kucaklayan toplumları teşvik etmek, herkesin adalete erişimini sağlamak, her seviyede etkin, hesap verebilir ve kucaklayıcı kurumlar inşa etmek şeklindeki Hedef 16 ya katkıda bulunmaktadır. Medya kalkınmasına UNESCO nun yaklaşımı bilgi odaklıdır. Bu yaklaşım hızla değişen medya ortamının yarattığı zorlukları ve fırsatları göz önünde bulundurur. IPDC nin Bilgi Odaklı Medya Kalkınmasına ilişkin Özel Girişimi medya kalkınmasını güçlendirmek için bilgi üretimi ve paylaşımını vurgulamakta ve dünya çapında gazetecilik eğitimini güçlendirmek amacıyla kapsayıcı yaklaşıma özel ilgi göstermektedir. Bu girişim SKH 16 ya katkıda bulunmaktadır. UNESCO nun bilgiye evrensel erişimi sağlama çalışmaları özellikle bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimin artırılması yoluyla dayanıklı altyapı inşa etmek ve inovasyonu teşvik etmek odaklı 9. Hedefine doğrudan katkı sağlamaktadır. YouthMobile Girişimi gençlere ilgili mobil uygulama çözümleri geliştirerek sürdürülebilir kalkınmanın yerel sorunlarını yerel dillerde doğrudan azaltmayı öğretmeyi amaçlamaktadır. Bu girişim; küresel büyüme, akıllı cep telefonlarına erişimin yanı sıra dijital yerli gençlerin sezgisel yetenek ve enerjilerinden de yararlanmaktadır. Dünya Belleği Programı Yüzyıllar boyunca, dünyanın çeşitli yerlerinde önemli koleksiyonlar; yağma ve dağılma, yasadışı ticaret, yıkım, yetersiz konut ve finansman gibi sebeplerle zarara uğramış; iklim koşulları, ihmalkârlık, doğal afetler, savaş ve toplumsal karışıklıklar sebebiyle evrensel önem taşıyan belgesel miras zarar görmüş veya yok olmuştur. UNESCO Dünya Belleği Programı, insanlığın ortak mirası olarak görülen dünyadaki belgesel mirasın korunması ve mirasa erişim konularında farkındalık yaratmak amacıyla, bilgi ve iletişim sektörü altında 1992 yılında kurulmuştur. Dünyanın belgesel mirasının herkese ait olması, herkes için tamamen 123

124 Bilgi ve İletişim Sektörü muhafaza edilmesi ve korunması gerektiği ve kültürel gerekçe ve kullanışlılık çerçevesinde kimseye engel olmadan herkes tarafından erişilebilir olmasını sağlama görüşüne sahiptir. Dünya Belleği Programının üç temel hedefi bulunmaktadır: Bunlardan ilki, dünya üzerindeki belgesel mirasların en uygun tekniklerle korunmasını kolaylaştırmak; ikincisi, belgesel mirasa evrensel düzeyde erişimi sağlamaya yardımcı olmak; üçüncüsü ise belgesel mirasın varlığı ve önemi konusunda dünya çapında farkındalığı artırmaktır yılından bu yana çalışmalarını sürdüren program, 1993 yılında Polonya nın Pultusk şehrinde ilk toplantısını gerçekleştirmesinin ardından, konunun uzmanlarıyla her iki yılda bir düzenli olarak bir araya gelmektedir. Üye devletler tarafından programın en çok tanınan yüzü olan Dünya Belleği Kütüğü 1995 yılında oluşturulmuş; Kütüğe ilk kayıt ise 1997 yılında alınmıştır. Millî Komisyonumuz bünyesinde görevini sürdüren Dünya Belleği İhtisas Komitesi, ulusal komite olarak, programın evrensel düzeyde belirlenen amaçlarını ulusal düzeyde gerçekleştirmek üzere çalışmaktadır. Aynı zamanda, Uluslararası Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmesi uygun ve gerekli olan Türkiye deki belgesel mirasları belirleyip; adaylık dosyası hazırlayarak, UNESCO Dünya Belleği Sekretaryasına önermektedir. Bugüne kadar Türkiye nin önerisiyle Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilen belgesel miraslar şu şekildedir: Boğaziçi Üniversitesi Gözlem ve Deprem Araştırma Enstitüsü Kandilli Rasathanesi El Yazmaları (2001); Boğazköy Hitit Tabletleri (2001); İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi İbn-i Sina Yazmaları Koleksiyonu (2003); Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi (2013); Kültepe Tabletleri (2015) ve son olarak Divanü Lügati t-türk ile Piri Reis in Haritası nın da Uluslararası Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmesiyle, 2017 yılı itibariyle Türkiye nin Dünya Belleği Kütüğünde yer alan belgesel miras sayısı 7 olmuştur. UNESCO Dünya Belleği Kütüğünde Türkiye nin yıllara göre durumunu gösteren grafik aşağıda sunulmuştur. 124

125 Dünya Belleği İhtisas Komitesi Dünya Belleği İhtisas Komitesi 12 Eylül 2014 tarihinde UTMK Yönetmeliği çerçevesinde, Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa SAFRAN başkanlığında yeniden kurulmuştur. Başkan Vekilliğini Prof. Dr. Yaşar TONTA ve Doç. Dr. Uğur ÜNAL ın yürüttüğü Komitenin üyeleri, Yrd. Doç. Dr. Togay Seçkin BİRBUDAK, Mustafa Yaşar GÜNEŞ, Prof. Dr. Mehmet Zeki İBRAHİMGİL, Prof. Dr. Hamza KELEŞ, Prof. Dr. Muhittin MACİT, Prof. Dr. Ayşe Melek ÖZYETGİN, Beste PEHLİVAN SUN, Prof. Dr. Semih TEZCAN ( ), Dr. Mutlu Tahsin ÜSTÜNDAĞ, Yrd. Doç. Dr. Haydar YALÇIN, Dr. Bahattin YALÇINKAYA ve Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU ndan oluşmaktadır yıllarında dokuz defa Millî Komisyonumuzda toplanan Dünya Belleği İhtisas Komitesi, UNESCO nun yukarıda belirtilen gündem ve hedefleriyle ilişkili olarak, çalışmalarını Komite toplantıları, düzenlenen veya katılım sağlanan ulusal, bölgesel veya uluslararası toplantılar, etkinlikler şeklinde sürdürmüştür. Divanü Lügati t Türk ve Piri Reis in Haritası nın UNESCO Uluslararası Dünya Belleği Kütüğüne Kaydedilmesi UNESCO Genel Merkezinde Ekim 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen Uluslararası Danışma Komitesi Toplantısının ardından dünya çapında 78 yeni miras Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmiştir. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu uzmanları tarafından hazırlanan Divanü Lügati t-türk ve Piri Reis in Haritası adaylık dosyaları, UNESCO Dünya Belleği Programı Uluslararası Danışma Komitesi tarafından incelenerek Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmiştir. Türk Lehçeleri Divanı anlamını taşıyan ve Türkçe nin ilk bilinen sözlüğü Divanü Lügati t-türk ve Piri Reis in Haritasının Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmiş olması, bu eserlerin evrensel düzeyde büyük bir önem taşıdığının göstergesidir. Böylelikle, 2017 yılı itibariyle Türkiye nin Dünya Belleği Kütüğünde yer alan miras sayısı yedi olmuştur. Piri Reis in Haritası 125

126 Bilgi ve İletişim Sektörü Divanü Lügati t-türk Belgesel Mirasın Korunması ve Belgesel Mirasa Erişimde İşbirliğini Güçlendirme Bölgesel Toplantısı Ağustos 2017 tarihlerinde İran ın başkenti Tahran da gerçekleştirilen Belgesel Mirasın Korunması ve Belgesel Mirasa Erişimde İşbirliğini Güçlendirme bölgesel toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Dünya Belleği İhtisas Komitesi Üyesi Dr. Bahattin YALÇINKAYA ve UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılmıştır. UNESCO Tahran Bölge Ofisi, İran Millî Kütüphane ve Arşivleri Müdürlüğü, UNESCO İran Millî Komisyonu desteğiyle yapılan toplantının amacı, belgesel mirasın tanımlanması, korunması, belgesel mirasa erişim ve bu anlamda geliştirilen politikaları UNESCO tavsiyeleri ışığında tartışmak ve gözden geçirmek olmuştur. Bunun yanı sıra, Dünya Belleği Programı çerçevesinde son başarıları ve deneyimleri paylaşmak, bu alanda bölgesel işbirliğini geliştirmek ve desteklemek için somut olanakları belirlemek amaçlanmıştır. Azerbaycan, Hindistan, İran, Kazakistan, Özbekistan ve Pakistan ın katıldığı toplantıda; Dünya Belleği Kütüğünde Türkiye nin yeri, Türkiye de belgesel mirasın korunması ve belgesel mirasa erişim konularını içeren bir sunum yapılmıştır. 126

127 Yrd. Doç. Dr. Bahattin YALÇINKAYA ve Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU toplantıda Dünya Belleği Programının 25. Yıl Dönümü: Uluslararası İşbirliğini Güçlendirme ve Mevlana Külliyatı Ortak Dosya Hazırlama İstişare Toplantısı Kasım 2017 tarihlerinde, Dünya Belleği Programının 25. Yıl Dönümü vesilesiyle, Dünya Belleği Programı çerçevesinde uluslararası işbirliğini artırmak ve Dünya Belleği Kütüğüne kaydedilmek üzere Mevlana Külliyatı üzerine ortak dosya hazırlama imkânlarını görüşmek amacıyla Millî Komisyonumuz tarafından Dünya Belleği Programının 25. Yıl Dönümü: Uluslararası İşbirliğini Güçlendirme ve Mevlana Külliyatı Ortak Dosya Hazırlama İstişare Toplantısı düzenlenmiştir. Mevlana nın eserlerinden en az birinin yazmasının bulunduğu düşünülen ülkelerin davet edildiği toplantıya, Afganistan, Almanya, Avusturya, Azerbaycan, Bulgaristan, Hindistan, İrak, İran, Pakistan, Özbekistan ve Tacikistan temsilcileri katılmıştır. Aynı zamanda, Dışişleri ve Kültür ve Turizm Bakanlıkları temsilcileri, Mevlana ve eserleri konusunda çalışan sivil toplum kuruluşları ve Konya Mevlana Müzesi nden temsilciler de katılmışlardır. Toplantının sonunda, Mevlana nın çalışmalarının bütünüyle ve en iyi şekilde temsil edilebilmesi için, Mevlana nın tüm eserlerini içeren, Mevlana Külliyatı nın (Mesnevi, Divan-ı Kebir, Fîhi Mâ Fîh, Mecalis-i Seb a, Mektûbât), Mevlana nın eserlerinden birinin veya birden fazlasının elyazmasının bulunduğu ülkelerle, Türkiye nin önderliğinde bir ortak dosya hazırlanıp sunulması konusunda, ülke temsilcileri hemfikir olduklarını dile getirmişlerdir. 127

128 Bilgi ve İletişim Sektörü Toplantı Katılımcıları İletişim İhtisas Komitesi 11 Haziran 2014 tarihinde Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR ın başkanlığında UTMK Yönetmeliği çerçevesinde yeniden kurulan İletişim İhtisas Komitesinin Başkan Vekili Dr. Hilmi BENGİ ve Üyeleri Mehmet AKARCA, Yrd. Doç. Özlem AVCI, Ersin BALCI, Prof. Dr. Haluk GÜRGEN, Ali KARAÇALI, Ahmet KOT, Prof. Dr. Nükhet VARDAR, Amber TÜRKMEN, Dr. Nebi KILIÇARSLAN, Prof. Dr. Zeynep KARAHAN USLU, M. Selçuk YAVUZKANAT ve İ. Tolga KORUCU dur ve 2017 yıllarında on beş defa toplanan Komite, çalışmalarını aylık komite toplantıları, düzenlenen veya katılım sağlanan ulusal, bölgesel veya uluslararası etkinlikler şeklinde sürdürmüştür. Türkiye, 2017 yılında gerçekleşen UNESCO 39. Genel Konferansında Herkes için Bilgi Programı Hükûmetler Arası Konseyine seçilmiştir. Konseyin 26 üyesinden biri olan Türkiye nin üyeliği 2021 yılına kadar devam edecektir. 13 Şubat 2016 Dünya Radyo Günü Etkinliği Millî Komisyonumuz İletişim İhtisas Komitesi ve Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması İhtisas Komitesi, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği (RATEM) ve Anadolu Ajansı işbirliğiyle Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi ev sahipliğinde 13 Şubat 2016 Dünya Radyo Günü etkinliği gerçekleştirilmiştir yılı Radyo Günü temasının Olağanüstü Hal ve Felaket Durumlarında Radyo olması sebebiyle, Panelin ana başlığı Olağanüstü Hal ve Felaket Durumlarında Radyo olarak belirlenmiştir. Panelde, doğal afetler, toplumsal kriz ve felaketler bağlamında ele alınan konular, özellikle Ortadoğu da yaşanan savaş ve çatışmaların yol açtığı göçün yetişkin ve çocuk göçmenler üzerinde yarattığı sorunlar ele alınmıştır. Panelin açılış konuşmalarında, ev sahibi olarak Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı ve ardından Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Serhan ADA 128

129 Etkinlik Afişi yer almıştır. Panelin ilk oturumu Radyo: İletişim Öncü ve Kurucusu temasıyla RATEM Yönetim Kurulu Başkanı ve Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması İhtisas Komitesi Üyesi Yusuf GÜRSOY moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Oturumda konuşmacı olarak Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sezer AKARCALI, TRT Radyo Dairesi Başkanı Amber TÜRKMEN ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Rektör Danışmanı ve İletişim İhtisas Komitesi Başkan Vekili Dr. Hilmi BENGİ katılmıştır. Olağanüstü Hallerde Radyo Kullanım Örnekleri başlıklı ikinci oturum ise İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Nilüfer TİMİSİ NALÇAOĞLU moderatörlüğünde gerçekleştirilmiştir. Oturumda konuşmacı olarak Açık Radyo dan Gürhan ERTÜR ve RTÜK Üst Kurul Uzmanı Erdem ÇAKMAK yer almıştır. Panel soru cevap bölümüyle sona ermiştir. Herkes için Bilgi Hükûmetler Arası Konseyi Dokuzuncu Toplantısı Mayıs 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilen Herkes için Bilgi (IFAP) Hükûmetler Arası Konseyi Dokuzuncu Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen İletişim İhtisas Komitesi Başkan Vekili Dr. Hilmi BENGİ ve Sektör Uzmanı E. Serkan ALYANAK katılmıştır. Herkes için Bilgi Programının planlanması ve uygulanmasından sorumlu Konseyin Dokuzuncu Toplantısında, Program etkinlikleri değerlendirilmiş ve yeni görevlendirmeler yapılmıştır. Programın etki alanının genişletilmesi ve başarılı uygulamalarına fon sağlanması hususunda istişarelerde bulunulmuş ve Taraf Devletlerin Programın gelecekteki çalışmalarına dâhil olmaları teşvik edilmiştir. 129

130 Bilgi ve İletişim Sektörü 13 Şubat 2017 Dünya Radyo Günü Etkinliği 2017 yılı Dünya Radyo Gününde Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğinde, TRT İstanbul Radyosunda bir etkinlik gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve İletişim İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR katılmışlardır. Etkinlik kapsamında düzenlenen ve yaklaşık 300 kişinin katıldığı panelde Radyo Sensin teması çerçevesinde konuşmalar yapılmış, lisans öğrencilerinin radyonun önemine ilişkin hazırladıkları Türkçe ve İngilizce videolar izlenmiştir. Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü Etkinliği UNESCO Türkiye Millî Komisyonu, Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi-Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü, İtalyan Kültür Merkezi işbirliğinde; Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü nün destekleriyle, Ekim 2017 tarihleri arasında Kadir Has Üniversitesi Cibali Kampüsü nde Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü: Bu Senin Hikâyen! Onu Kaybetme! isimli etkinlik gerçekleştirilmiştir. Etkinliğin açılış konuşmalarını Eskişehir Milletvekili Prof. Dr. Nabi AVCI, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, İletişim İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR ve İstanbul İtalyan Kültür Merkezi Direktörü Dr. Alessandra RICCI yapmıştır. Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR Görsel-işitsel miras ve bu mirasın korunmasına ilişkin konularda çalışan akademisyenler, araştırmacılar ve uzmanların bir araya geldiği etkinlikte; kültürel mirasa ait görsel-işitsel miras materyalleri olan kayıtlar, filmler, radyo ve televizyon programlarına ait değerlere dikkat çekilmiştir. Türk, Sırp, Romen, İtalyan ve İngiliz uzmanların bir araya gelerek bilgi ve deneyim paylaşımında bulundukları etkinlikte film gösterimleri yapılmış ve görsel materyaller katılımcılar ile paylaşılmıştır. 130

131 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Birleşmiş Milletler Genel Merkezinde Eylül 2015 tarihleri arasında gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesinde 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kabul edilmiş olup, anılan hedefler UNESCO 38. Genel Konferansında önemli yer bulmuştur. UNESCO kabul edilen bu hedefler doğrultusunda bütün sektörlerinde stratejik hedeflerini, orta ve uzun vadeli programını yeniden değerlendirmiş ve bu kapsamda çalışmalarını sürdürmeye devam etmektedir. Yayınlanan 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi ve 169 alt başlığı yeni küresel gündemin amaç ve boyutlarını göstermekte olup, bu hedefler aşağıda sıralanmaktadır: Hedef 1. Her tür yoksulluğu, nerede olursa olsun sona erdirmek Hedef 2. Açlığı bitirmek, gıda güvenliğini sağlamak, beslenme imkânlarını geliştirmek ve sürdürülebilir tarımı desteklemek Hedef 3. İnsanların sağlıklı bir yaşam sürmelerini ve herkesin her yaşta refahını sağlamak Hedef 4. Herkesi kapsayan ve herkese eşit derecede kaliteli eğitim sağlamak ve herkese yaşam boyu eğitim imkânı tanımak Hedef 5. Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve kadınların ve kız çocuklarının toplumsal konumlarını güçlendirmek Hedef 6. Herkes için suya ve sağlığa erişimi ve suyun ve sağlığın sürdürülebilir yönetimini garanti altına almak Hedef 7. Herkes için erişilebilir, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerji sağlamak Hedef 8. Sürdürülebilir ve kapsayıcı ekonomik kalkınmayı sağlamak, tam ve üretici istihdamı ve insan onuruna yakışır işleri sağlamak Hedef 9. Dayanıklı altyapı inşa etmek, sürdürülebilir ve kapsayıcı sanayileşmeyi ve yeni buluşları teşvik etmek Hedef 10. Ülkelerin içinde ve aralarındaki eşitsizlikleri azaltmak Hedef 11. Kentleri ve insan yerleşim yerlerini herkesi kucaklayan, güvenli, güçlü ve sürdürülebilir kılmak Hedef 12. Sürdürülebilir tüketimi ve üretimi sağlamak Hedef 13. İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele için acil olarak adım atmak Hedef 14. Okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını sürdürülebilir kalkınma için korumak ve sürdürülebilir şekilde kullanmak Hedef 15. Karasal ekosistemleri korumak, restore etmek ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak, 131

132 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ormanların sürdürülebilir kullanımını sağlamak, çölleşme ile mücadele etmek, toprakların verimlilik kaybını durdurmak ve geriye çevirmek ve biyoçeşitlilik kaybını durdurmak Hedef 16. Sürdürülebilir kalkınma için barışçıl ve herkesi kucaklayan toplumları teşvik etmek, herkesin adalete erişimini sağlamak, her seviyede etkin, hesap verebilir ve kucaklayıcı kurumlar inşa etmek Hedef 17. Sürdürülebilir kalkınma için küresel ortaklığın uygulama araçlarını güçlendirmek ve küresel ortaklığı yeniden canlandırmak Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri İhtisas Komitesi Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Işın ÇELEBİ nin Başkanlığında 16 Aralık 2016 tarihli Yönetim Kurulu kararıyla kurulan Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri İhtisas Komitesi Üyeleri Prof. Dr. Fikret ADAMAN, Dr. İzzet ARI, Bahar ÖZAY, Ebru ALARSLAN, Gamze ALARSLAN, Derya ÇAĞLAR, Ediz HUN, Doç. Dr. Ahmet Emre DEMİRCİ, Mehmet POLAT, Prof. Dr. Ömer Ferit SARAÇOĞLU, Tuğberk TOSUNOĞLU, Murat SUYABATMAZ, Hüseyin TATLIDİL ve İ. Tolga KORUCU ile çalışmalarını yürütmüştür yıllarında beş defa toplanan Komite, çalışmalarını aylık Komite toplantıları, düzenlenen veya katılım sağlanan ulusal, bölgesel veya uluslararası etkinlikler şeklinde sürdürmektedir. 132

133 Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri Genişletilmiş İhtisas Komitesi Toplantısı Arama Konferansı Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında Türkiye perspektifini mevcut durum ve önerileri içeren bir rapor hazırlamakta olan Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri İhtisas Komitesi, bu kapsamda söz konusu raporun çıktılarını değerlendirmek üzere Arama Konferansı niteliğinde bir Genişletilmiş İhtisas Komitesi Toplantısı gerçekleştirmiştir. Toplantının Açılış Konuşmasını Yapan Doç. Dr. Işın ÇELEBİ Ağustos 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen toplantıya Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Işın ÇELEBİ, ilgili İhtisas Komite Üyeleri, Genel Sekreterlik Uzmanları, kamu, özel sektör, sivil toplum ve akademi temsilcileri katılmıştır. Toplantı UTMK Başkan Vekili Hüseyin Avni BOTSALI, Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Işın ÇELEBİ ve Arama Danışmanlık Kurucu Üyesi Prof. Dr. Oğuz BABÜROĞLU nun açılış konuşmaları ile başlamıştır. Konuşmalarda Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündeminin yapısı ve öneminden, ilgili İhtisas Komitesi nin çalışmalarından ve yapılacak iki günlük Genişletilmiş İhtisas Komitesi Toplantısının içeriğine değinilmiştir. 133

134 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Program gereğince ilk oturumda 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi gruplar halinde incelenmiş, Türkiye nin Sürdürülebilir Kalkınma Gündemindeki mevcut durumu tespit edilmeye çalışılmıştır. Beyin fırtınası modeliyle yürütülen oturumdaki hedef grupları şöyledir: Bölüm 1: Yoksulluğa Son, Açlığın Yok Edilmesi (Hedef 1-2) Bölüm 2: Sağlık ve Refah, Kaliteli Eğitim, Cinsiyet Eşitliği (Hedef 3-4-5) Bölüm 3: Sağlıklı Suya Erişim, Erişilebilir Temiz Enerji (Hedef 6-7) Bölüm 4: İstihdam ve Ekonomik Büyüme, Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı, Eşitsizliklerin Azaltılması (Hedef ) Bölüm 5: Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar, Bilinçli Üretim ve Tüketim, İklim Değişikliğiyle Mücadele, Sudaki Yaşam, Karadaki Yaşam (Hedef ) Bölüm 6: Barış ve Adalet, Hedefler için Ortaklıklar (Hedef 16-17) Arama Konferansı Katılımcıları Her bölümde katılımcılar, Türkiye nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine nazaran mevcut durumuna dair tespit ve fikir paylaşımında bulunmuşlardır. Kent-kır dengesinin gözetilmesi, sosyal girişimciliğe önem verilmesi, eğiticilerin eğitimi, sivil toplumun Sürdürülebilir Kalkınma Gündemindeki artan önem ve inisiyatifi, temiz enerjiye bir tanım getirilmesi, küreselleşme-yerelleşme dengesizliği, kayıt dışı ekonomi sorunları, mevzuat göre işlem yapma gibi tespit ve fikirler katılımcılar tarafından ortaya konmuştur. 134

135 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri İstişare Toplantısı 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında Kalkınma Bakanlığı Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Dairesi ve Millî Komisyonumuz işbirliğinde 23 Kasım 2016 tarihinde Millî Komisyonumuz Hizmet Binasında bir toplantı gerçekleştirilmiştir. İstişare niteliğindeki toplantıya Kalkınma Bakanlığı Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Dairesi Başkanı Dr. İzzet ARI, Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanları Rıza Fikret YIKMAZ, Selen ARLI YILMAZ ve Musa RAHMANLAR, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ ve Genel Sekreterlik Uzmanları katılmıştır. Toplantıda UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Millî Komisyonun yapısı, görevleri, yönetim organları, ihtisas komiteleri, uzmanlığı ve danışsal rolü hususlarında tanıtıcı bir sunum yapmış, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin UNESCO nun 38. Genel Konferansında alınan kararlar sonucunda UNESCO sistemine entegrasyonundan bahsetmiştir. Ardından Kalkınma Bakanlığı Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Dairesi Başkanı Dr. İzzet ARI 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında Bakanlıklarında yürütülen çalışmaları, bu hedeflerin oluşum süreçlerini özetlemiş ve Türkiye nin bu çalışmada öncü ülke olarak varlığını gösterdiğini vurgulamıştır. Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ sürdürülebilir kalkınma kapsamında özellikle bilim konusunda Birleşmiş Milletler tarafından UNESCO nun görevlendirildiğini ifade ederek, bu kapsamda bilim, inovasyon ve etik konularının öne çıktığını ifade edilmiştir. Toplantıda sonuç olarak, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde Kalkınma Bakanlığı ve Millî Komisyon işbirliğinde yapılabilecek çalışmalar değerlendirilmiştir. 135

136 UNESCO nun Küresel Öncelikleri Afrika Afrika ile uzun yıllardır işbirliği çalışmaları sürdüren UNESCO, söz konusu işbirliği çalışmalarını her zaman temel önceliği olarak tanımlamıştır. Bu kapsamda dönemi için Üye Devletler tarafından kabul edilen iki küresel öncelikten biri Afrika Önceliği olmuştur. Üye Devletlerle yapılan istişarelere ve alınan kararlara göre oluşturulan UNESCO nun Afrika ya yönelik eyleminin iki temel alana odaklanması planlanmaktadır: - Kapsayıcı, barışçıl ve dirençli toplumlar oluşturarak barışı inşa etmek, - Yoksulluğun ortadan kaldırılması ve sürdürülebilir kalkınma için kurumsal kapasitelerin oluşturulması. Afrika daki gelişimi desteklemek ve kapasite inşası için bilim, teknoloji ve inovasyonu kullanarak, eğitimin kalitesini, eşitliğini ve anlamını artırarak, kültür ve kalkınma için miras ve yaratıcı endüstrileri seferber ederek, ifade özgürlüğünü teşvik ederek, kalkınma, cinsiyet eşitliği ve barış ve vatandaşlık eğitimi için bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak şu hedeflere ulaşılması beklenmektedir: bölgedeki kalıcı barışı inşa etmek, yoksulluğu ortadan kaldırmak ve sürdürülebilir kalkınmayı kapsamlı şekilde gerçekleştirmek. Afrika önceliği için UNESCO 37. Genel Konferansında bir eylem planı kabul edilmiştir. Söz konusu uygulama stratejisi, kendi vatandaşları tarafından yönlendirilen ve küresel alanda dinamik bir güç temsil eden entegre, refah ve barışçıl bir Afrika oluşturmayı önemseyen Afrika Birliği Vizyonuna dayanmaktadır. Ayrıca uygulama stratejisi, Afrika önceliğiyle uyumlu olacak şekilde UNESCO nun tüm eylemlerini yönlendirmekte ve özellikle Üye Devletler tarafından tavsiye edilen ve Afrika önceliği tanımını genişleten altı amiral gemisi program kapsamında hareket etmektedir. Söz konusu altı amiral gemisi program, geniş sektörler arası çalışma üzerinde tanımlanmış ve UNESCO program ve bütçesine yerleştirilmiştir. Eğitim bölgenin kalkınması için temel anahtar görevi görmektedir. Dakar ve Senegal Bölgesel Ofisi ve Sahra altı ülkelerdeki UNESCO yu temsil eden diğer 15 saha ofisi, Afrika hükümetlerinin ve kalkınma ortaklarının öncelikleri arasında eğitimin sürdürülmesini sağlamak için çalışmaktadırlar. Doğa bilimleri sektöründe Afrika önceliğiyle ilgili üç stratejik hedef bulunmaktadır. Bu hedefler; bilim ve teknolojinin gelişmesine izin verecek bir ortam oluşturmak; bilim, mühendislik ve teknoloji alanlarında insan kaynakları kapasitesini geliştirmek; yoksulluk ve çevre sorunlarını ele almak için bilimsel bilginin uygulanmasını kolaylaştırmaktır. UNESCO, sosyal ve beşerî bilimler sektöründe, özellikle insan hakları, yoksulluğun ortadan kaldırılması, ırkçılık ve ayrımcılığa karşı mücadele, toplumsal cinsiyet eşitliği, gençliğin güçlenmesi, 136

137 göç ve bölgesel entegrasyon dâhil olmak üzere toplumsal dönüşümler için Afrika Üye Devletlerini politikalar geliştirmeye destek vermeye odaklanmaktadır. UNESCO, zengin ve çeşitli kültürlerin büyük potansiyelini ortaya çıkarmak için Afrika kıtasındaki tüm üye ülkelerle birlikte çalışmaktadır. Bunu, UNESCO Kültür Sözleşmeleri ve Tavsiye Kararlarının uygulanmasını, kültürel çeşitliliğe saygı duyan ortak değerler ve karşılıklı taahhütler üzerine kurulan uluslararası işbirliği ve diyalog için benzersiz bir küresel platform olarak destekleyerek gerçekleştirmektedir. Kültürel kimliklere saygı ve mirasın etkili bir şekilde korunmasını ve geliştirilmesini sağlamak için gerekli kurumsal ve mesleki kapasitelerin yanı sıra, büyüme politikaları ve güçlendirme politikaları üzerinde durulmakta, kültürel ve yaratıcı endüstrilerin geliştirilmesi vurgulanmaktadır. Bilgi ve iletişim sektöründe Afrika önceliği kapsamında bilgi tabanlı toplumların inşası ve Afrika da medyanın geliştirilmesi gibi konularda işbirlikleri ve projeler gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, ifade özgürlüğünün teşviki, bilgiye erişim konusunda kapasite ve stratejiler geliştirilmesiyle, özellikle de kurumsal kapasitenin arttırılması hedeflenmektedir. Uygulama Stratejisi, Afrika Birliği nin 2063 Gündemini bütünüyle içine alan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030 Gündemi ile uyum içerisindedir. UNESCO nun Afrika daki geniş bir paydaş grupla çalışması, bölgesel ve uluslararası düzeyde Güney-Güney ve Kuzey-Güney-Güney arasındaki işbirliğini teşvik eden 2030 Gündeminin uygulanması için önemli bir karşılaştırma avantajı olacaktır. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Toplumsal cinsiyet eşitliği, 2008 yılından beri UNESCO nun küresel önceliklerinden biridir. Bu tarihten itibaren de UNESCO, Sekretaryası içindeki çalışmalarında ve Birleşmiş Milletler organlarını da içeren diğer paydaşlarıyla birlikte yaptıkları bütün program ve etkinliklerinde toplumsal cinsiyet eşitliğini garanti ederek çalışmaktadır. Uluslararası onaylanmış olan kalkınma amaçlarının başarısı için de toplumsal cinsiyet eşitliği gerekli koşullardan biridir. Ancak hâlâ dünya üzerinde kadınlar, eğitime, uygun işe ve temel kaynak ve hizmetlere daha az ulaşabilmektedir. UNESCO nun toplumsal cinsiyet eşitliği vizyonu, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığı Ortadan Kaldırma Sözleşmesi ile Pekin Beyannamesi ve Eylem Planı gibi uluslararası enstrümanlarla birlikte ilerlemektedir. UNESCO nun stratejik paydaşları ve ağlarıyla güçlendirilmiş mevcut alanları, norm ve standartlarla geliştirilmiş deneyimleri, uygulama ve geliştirme politikası için kapasite inşası; kadın hakları, kadınların güçlendirilmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için UNESCO yu öncü iştirakçilerden biri yapmıştır. UNESCO için toplumsal cinsiyet eşitliği kadın ve erkek arasında eşit hakları, sorumlulukları ve fırsatları ifade etmektedir. Bu; hem kadınların hem erkeklerin çıkarları, ihtiyaçları ve önceliklerini 137

138 UNESCO nun Küresel Öncelikleri dikkate almak ve kadın ve erkekler arasındaki grupların çeşitliliğini fark etmek anlamına gelmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitliği insan hakları ilkesi olarak değerlendirilmekte, sürdürülebilir ve insan merkezli kalkınma için önkoşul ve amacın kendisini oluşturmaktadır. UNESCO nun toplumsal cinsiyet eşitliği önceliğinin temel amacı, yaşamın her alanında kadın ve erkeklere fırsat veren çevreler yaratmak için Kurumun yeteneklerini güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma ve barışın faydalarına katılarak katkı sağlamaktır. UNESCO sürdürülebilir kalkınma ve barışa katkılarının, küresel alanda kadınların güçlenmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği başarıları üzerinde olumlu ve kalıcı etkileri olmasını sağlayacağını vurgulamaktadır Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri açısından değerlendirildiğinde Hedef 5 Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve kadınların ve kız çocuklarının toplumsal konumlarını güçlendirmek toplumsal cinsiyet eşitliği ile doğrudan ilgili olup, Hedef 1, 2, 4, 10 başta olmak üzere yoksulluğun ve açlığın yok edilmesi, eşitsizliklerin azaltılması, eğitime erişimin sağlanması gibi diğer alt hedeflerde de bu konuya sıklıkla değinilmektedir. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi 26. Dönem Genel Kurulunun ardından 10 Ekim 2014 tarihinde önce İzleme Grubu olarak kurulan, ardından 11 Haziran 2014 tarihinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi olarak adı değişen Komite önceki Yönetim Kurulu Üyelerinden Mine NARİN başkanlığında, görevinden ayrılmasına kadar çalışmalarını sürdürmüştür. 1 Kasım 2016 tarihinden itibaren Yönetim Kurulu Üyesi Sevil Yeşim DİZDAROĞLU nun Başkanlığında, Başkan Vekilleri Doç. Dr. Hülya ŞİMGA ve Dr. Göknur AKÇADAĞ, Komite Üyeleri Prof. Dr. Ayşe Feride ACAR, Prof. Dr. Aylin GÖRGÜN BARAN, Doç. Dr. Armağan ERDOĞAN, Prof. Dr. Gülsün SAĞLAMER, Prof. Dr. Mine Göğüş TAN, Prof. Dr. Gülriz UYGUR ve UNESCO Uzmanı Sema AKMEŞE dir yıllarında yedi toplantı gerçekleştiren Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi, çalışmalarını 2016 ve 2017 yıllarında da aylık komite toplantıları, düzenlenen veya katılım sağlanan ulusal, bölgesel veya uluslararası etkinlikler şeklinde sürdürmüştür. FESTA Projesi Ulusal Konferansı FESTA Projesi Ulusal Konferansı 18 Nisan 2016 tarihinde İstanbul Teknik Üniversitesinde Cam Tavanın Ötesinde: Yükseköğretim ve Araştırmada Kadın Temsili teması ve Milli Komisyonumuz desteğiyle gerçekleştirilmiştir. Konferansa üniversite yöneticileri, öğretim üyeleri ve araştırmacılardan oluşan yaklaşık elli temsilci katılımmış yer almış ve üniversitelerdeki toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda tartışma ortamı sağlanmıştır. Toplantı nın açılışı FESTA Projesi Yürütücüsü ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komite Üyesi Prof. Dr. Gülsün SAĞLAMER, UTMK Başkanı Prof. Dr. Öcal OĞUZ adına Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Uluslararası Kuruluşlar Daire Başkanı ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komite Üyesi GÖKNUR AKÇADAĞ tarafından yapılan konuşmalarla gerçekleşmiştir. Toplantıda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komite Üyesi Prof. Dr. Mine TAN FESTA Projesi ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komite Üyesi Prof. Dr. Feride ACAR EGERA Projesi ve Prof. Dr. Çiler DURSUN GENOVATE Projesi hakkında bilgi paylaşmıştır. 138

139 Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitimi Çalıştayı Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi ile Gaziantep Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (GÜKAMER) işbirliğiyle Mayıs 2017 tarihlerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalıştayı Gaziantep Üniversitesi nde düzenlenmiştir. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi üyelerinden Prof. Dr. Mine TAN, Prof. Dr. Aylin GÖRGÜN BARAN, Prof. Dr. Hülya ŞİMGA ve Prof. Dr. Gülriz UYGUR Çalıştayda Toplumsal Cinsiyet Kavramı, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Toplumsal Cinsiyet ve Eğitim ve Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk konularında sunumlar yapmıştır. Çalıştaya Gaziantep Üniversitesi nden öğretim elemanları yanında Gaziantep teki diğer üniversitelerden katılımcılar, Gaziantep Belediyesi temsilcileri ve Şiddet Önleme ve İzleme (ŞÖNİM) temsilcileri ile sivil toplum örgütleri de katılmıştır. Ankara Barosu Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalıştayı Ankara Barosu Staj Eğitim Komisyonuyla birlikte Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi tarafından Haziran 2017 tarihlerinde düzenlenen Çalıştaya avukat, avukatlık stajyeri ve Hukuk Fakültesi öğrencilerinden oluşan 54 kişi katılmıştır. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi üyelerinden Prof. Dr. Ayşe Feride ACAR, Prof. Dr. Aylin Görgün BARAN ve Prof. Dr. Gülriz UYGUR Çalıştayda Toplumsal Cinsiyet Kavramı, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, CEDAW ve İstanbul Sözleşmesi ve Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk konularında sunum yapmıştır. Çalıştayın amacı, avukatlara ve hukuk öğrencilerine yönelik toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalığına ilişkin temel kavramlar üzerinde durularak, hukukta toplumsal cinsiyet eşitliğinin nasıl sağlanacağı olmuştur. CEDAW (Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi) ve onu izleyen İstanbul Sözleşmesi nin (Kadına Yönelik Şiddet ve Ev-İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi) mevzuatları da Çalıştayda değerlendirilmiştir. Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği Girls Can STEM Etkinliği ABD Büyükelçiliği ile Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği tarafından ortak olarak yürütülen Girls Can STEM etkinliği 8 Mart 2017 de Ankara Cer Modern de gerçekleştirilmiştir. Etkinlikte kız çocukların bilim dünyasında yolunu açmayı, bu yolda teşvik edilmelerini ve özellikle dezavantajlı öğrencileri bilim, teknoloji ve inovasyona yönelterek onlara ilham vermeyi, bu çocukları rol modeller ile tanıştırmak amaçlanmaktadır. Etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Aylin GÖRGÜN BARAN ve Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU katılmıştır. 11 Şubat UNESCO Dünya Bilim Kadınları Günü ve UNESCO nun küresel öncelik olarak belirlediği toplumsal cinsiyet eşitliğine dair çalışmaları hakkında bilgi paylaşımında bulunulmuştur. 139

140 UNESCO nun Küresel Öncelikleri EGERA Proje Toplantısı 6-7 Ekim 2017 tarihlerinde Antalya da gerçekleştirilen EGERA (Effective Gender Equality in Reseach and Academia) Proje Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Üyeleri Prof. Dr. Mine Göğüş TAN ve Prof. Dr. Gülsün SAĞLAMER katılmışlardır Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı Çalıştayı 26 Ekim 2017 tarihinde, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü tarafından Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı Taslağı üzerine bir çalıştay düzenlenmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılmıştır. Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarından temsilcilerin davet edildiği çalıştay kapsamında; eğitim, ekonomi, sağlık, karar alma mekanizmalarına katılım, medya ve göç temaları altında oturumlar düzenlenmiştir. Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması ve kadın erkek eşitliğinin tüm kamu politikalarına dâhil edilmesi yönünde hazırlanan taslak metin üzerinde katılımcılar görüşlerini bildirmiştir. 140

141 Sektörler ve Komiteler Arası İşbirliği UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Üçüncü Büyük Buluşması UNESCO Genel Konferanslarını müteakip iki yılda bir düzenlenen ve Genel Konferanslarda alınan kararların UNESCO ailesiyle paylaşılmasını amaçlayan Büyük Buluşma toplantılarının üçüncüsü UTMK Genel Kurul Üyeleri, Yönetim Kurulu Üyeleri, İhtisas Komite Üyeleri, UNESCO Kürsü temsilcileri, akademisyenler, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, özel kuruluş temsilcileri, basın mensupları, UNESCO konularında çalışan uzmanlar ve Genel Sekreterlik personelinin katılımlarıyla 4-5 Kasım 2016 tarihlerinde Antalya da gerçekleştirilmiştir. Millî Eğitim Bakanı Sayın Dr. İsmet YILMAZ Toplantının açılış konuşmaları UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, UNESCO Genel Merkezi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bölüm Direktörü S. Gülser CORAT, Dışişleri Bakanlığı Yurt Dışı Tanıtım ve Kültür İşleri Genel Müdürü Büyükelçi Lale ÜLKER, Sakarya Milletvekili Prof. Dr. Mustafa İSEN, Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta SARAÇ ve Millî Eğitim Bakanı ve UTMK Genel Kurul Başkanı Dr. İsmet YILMAZ tarafından gerçekleştirilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI video mesajıyla katılımcıları selamlamıştır. UNESCO Genel Direktörü Irina BOKOVA nın toplantıya ilişkin Millî Komisyonumuza gönderdiği mesaj UNESCO Genel Merkezi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bölüm Direktörü S. Gülser CORAT tarafından okunmuştur. Genel Direktör mesajında UNESCO Türkiye Millî Komisyonu, kapsamlı üyeler ağı ve 141

142 Sektörler ve Komiteler Arası İşbirliği güçlü liderliğiyle gerçek bir şampiyondur. sözleriyle Millî Komisyonumuzun uzman ağındaki çeşitliliğe ve diğer Millî Komisyonlar arasındaki konumuna vurgu yapmıştır. Türkiye nin UNESCO Barış Sanatçısı Kudsi ERGÜNER in müzik dinletisinin ardından UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ UNESCO ve Millî Komisyonu tanıtan, Türkiye nin UNESCO daki yerini ve Sürdürülebilir Kalkınma hedeflerinin UNESCO ile ilişkisini anlatan sunumunu gerçekleştirmiştir. UNESCO Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Bölüm Direktörü Sayın S. Gülser CORAT, UNESCO Genel Direktörü Sayın Irina BOKOVA nın Mesajını Okurken Toplantının Deneyimler ve Perspektifler bölümünde UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi Büyükelçi Altay CENGİZER ve önceki UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi ve UTMK Başkan Vekili Büyükelçi Hüseyin Avni BOTSALI konuşma yaparak UNESCO deneyimlerini katılımcılarla paylaşmışlardır. UNESCO Barış Sanatçısı Kutsi ERGÜNER 142

143 Eğitim, kültür, sosyal ve beşeri bilimler, bilgi ve iletişim ve doğa bilimleri panelleriyle toplantı devam etmiştir. Eğitim İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Adnan BOYACI moderatörlüğünde gerçekleştirilen eğitim sektörü panelinde; UNESCO da eğitim, sürdürülebilir kalkınma gündeminde eğitimin yeri, öğretmenler ve yükseköğretim konuları tartışılmıştır. Panele UNESCO Eğitim Sektörü Program Uzmanı Margarete SACHS ISRAEL, OECD İcra Komitesi Eski Başkanı E. Büyükelçi Mithat RENDE, Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali KISAKÜREK ve Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ziya SELÇUK katılmışlardır. UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi Büyükelçi Altay CENGİZER moderatörlüğünde gerçekleştirilen kültür sektörü panelinde kültür sözleşmelerinin kültürel mirasın korunmasına katkısı, sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin uygulanabilirliği açısından kültürün yeri görüşülmüştür. Panele Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Can Ş. BİNAN, Brüksel Vrije Üniversitesi Eleştirel Miras Çalışmaları ve Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması UNESCO Kürsüsü Başkanı Prof. Dr. Marc JACOBS, Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL ve UTMK Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Üyesi Abdülkadir YALVAÇ katılmıştır. Toplantının ikinci gününde Biyoetik İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ ün moderatörlüğünde gerçekleştirilen sosyal ve beşeri bilimler sektörü panelinde, sektörde yer alan programlar, yaşlılığın demografik dönüşüme etkileri ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin sektörde ne anlam ifade ettiği tartışılmıştır. Panele UTMK Başkan Vekili ve MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ, MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. İsmail TUFAN, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümler Ağı Türkiye Direktörü Bahar ÖZAY ve Kalkınma Bakanlığı Planlama Uzmanı Musa RAHMANLAR katılmıştır. İletişim İhtisas Komitesi Başkan Vekili Dr. Hilmi BENGİ moderatörlüğünde gerçekleştirilen bilgi ve iletişim sektörü panelinde iletişimin temaları, sosyal medya, sürdürülebilir kalkınma ve iletişim, medyada kadının yeri ve bilgi edinme hakkı konularına yer verilmiştir. Panele İletişim İhtisas Komitesi Üyeleri Prof. Dr. Haluk GÜRGEN, Prof. Dr. Nükhet VARDAR, Yrd. Doç Dr. Özlem AVCI, Çankaya Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zeynep KARAHAN USLU ve Dünya Belleği İhtisas Komitesi Üyesi Dr. Bahattin YALÇINKAYA katılmıştır. Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI moderatörlüğünde gerçekleştirilen doğa bilimleri sektörü panelinde Türkiye de bilim çalışmaları, bilimde kadının yeri ve özel sektör işbirliklerimize yer verilmiştir. Panele Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat ACAR, Yükseköğretim Kurulu Başkanı Danışmanı Prof. Dr. Sezer KOMSUOĞLU, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Mehmet EKMEKÇİ ve L Oreal Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Fügen SOYKUT katılmıştır. Sunumlar, konuşmalar ve tartışmalardan sonra Prof. Dr. Mustafa İSEN in yönetiminde gerçekleştirilen açık uçlu değerlendirme oturumunda üyelerin görüşlerini açıkladığı tartışma platformu oluşturulmuş, bu tartışmalardan bir sonuç raporu çıkarılmıştır. Ayrıca toplantıda katılımcılara anket formları dağıtılarak, farklı disiplinler ve kurumlardan UNESCO ya katkıda bulunan bütün paydaşların görüş ve önerileri alınmıştır. 143

144 Sektörler ve Komiteler Arası İşbirliği Üçüncü Büyük Buluşma Katılımcıları Sivil Toplum Kuruluşları ile Bilgi Paylaşımı ve İşbirliği Çalıştayı UNESCO Türkiye Millî Komisyonu tarafından Sivil Toplum Kuruluşları ile Bilgi Paylaşımı ve İşbirliği Çalıştayı, 31 Mayıs 2017 tarihinde Ankara da gerçekleştirilmiştir. Çalıştayda, Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri teması kapsamındaki faaliyetlerini ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine yönelik yaklaşımlarını paylaşan sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği imkânları değerlendirilmiştir. Açılış konuşmalarında Millî Eğitim Bakan Yardımcısı Orhan ERDEM in yer aldığı Çalıştayda, Millî Komisyonumuz Genel Sekreterliği tarafından sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ilişkin yapılan sunumun ardından 22 sivil toplum kuruluşu temsilcisi söz alarak Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine yönelik çalışmalarını paylaşmışlardır. Çalıştaya Yönetim Kurulu Üyeleri ile Birleşmiş Milletler temsilcileri de katılmıştır. Sivil Toplum Kuruluşları ile Bilgi Paylaşımı ve İşbirliği Çalıştayı Katılımcıları 144

145 Bölgesel ve Uluslararası İşbirliği Karşılıklı deneyim paylaşımını mümkün hâle getiren uluslararası işbirlikleri; sürdürülebilir barış, kültürler arası diyalog ve kültürlerin yakınlaşması hedeflerine yönelik çalışmaların temelini oluşturmaktadır. UNESCO, dönemini Uluslararası Kültürel Yakınlaşma On Yılı ilan ederek bu işbirliklerini desteklemektedir. UNESCO nun bu yaklaşımı kapsamında Millî Komisyonumuz uluslararası işbirliğini güçlendirmek ve kültürlerarası diyaloğu artırmak amacıyla bölgesel ve uluslararası işbirliği çalışmaları yürütmektedir. Millî Komisyonumuz, Türkiye nin dönemi Yürütme Kurulu adaylığı kapsamında gerçekleştirdiği faaliyetlerin de bir parçası olarak 2016 ve 2017 yıllarında TÜRKSOY Üyesi Ülkeler, Afrika Devletleri, Güneydoğu Avrupa Devletleri, Arap Devletleri, Latin Amerika ve Karayip Devletleri UNESCO Millî Komisyonlarıyla istişare ve deneyim paylaşımı toplantıları gerçekleştirmiştir. Aşağıdaki haritada yıllarında uluslararası işbirliği yapılan UNESCO Grupları sunulmuştur. Bunlar; TÜRKSOY Üyesi Ülkeler, Afrika Devletleri, Güneydoğu Avrupa Devletleri, Arap Devletleri, Latin Amerika ve Karayip Devletleridir. Uluslararası İşbirliği Yapılan UNESCO Grupları 145

146 Bölgesel ve Uluslararası İşbirliği Altıncı TÜRKSOY Üyesi Ülkeler UNESCO Millî Komisyonları ve Komiteleri Toplantısı Altıncı TÜRKSOY Üyesi Ülkeler UNESCO Millî Komisyonları ve Komiteleri Toplantısı, Millî Komisyonumuz ev sahipliği ve Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) katkılarıyla 9 Temmuz 2016 tarihinde İstanbul da gerçekleştirilmiştir. İlki 2010 yılında Ankara da gerçekleşen toplantıya yüzün üzerinde temsilci tarafından katılım sağlanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI nın katıldığı toplantıya TÜRKSOY üyesi Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Gagavuz Yeri (Moldova) ile gözlemci olarak Moldova, Moğolistan ve Bosna Hersek ten Millî Komisyon, UNESCO Nezdinde Daimi Temsilcilik ve hükûmet temsilcileri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti temsilcileri ile Türk Keneşi temsilcisi ve Azerbaycan Türk Kültür ve Miras Vakfı Başkanı katılım sağlamışlardır. TÜRKSOY Üyesi Ülkelerin Temsilcileriyle Toplantıda, önceki dönem başkanlığını yürüten Azerbaycan Millî Komisyonu Genel Sekreterine teşekkür edilerek TÜRKSOY Üyesi Ülkeler UNESCO Millî Komisyonları altıncı dönem başkanlığı Türkiye ye devredilmiştir. Toplantı kapsamında TÜRKSOY Üyesi Ülkeler Üçüncü Eğitim Semineri, Dokuzuncu Somut Olmayan Kültürel Miras Semineri, Dördüncü Kültürel ve Doğal Miras Semineri ve Dördüncü Dünya Belleği Semineri eş zamanlı ve paralel salonlarda düzenlenmiştir. Toplantı ana oturumu ve seminerlerinde Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve 2030 Gündemi, Uluslararası Kültürel Yakınlaşma 10 Yılı ( ) ve Eylem Planı, İpek Yolu işbirlikleri, Ortak (Çok uluslu/seri/ Sınır aşan) adaylık dosyaları hazırlanması konusunda işbirliği imkânları tema ve gündem konuları üzerinde değerlendirme yapılmıştır. Seminer ve işbirliği üzerine genel tartışmaların çıktıları kapanış oturumunda değerlendirilmiştir. Toplantının tavsiye kararları temsilcilerle paylaşılarak, sonuç bildirisi olarak UTMK internet sayfasında yayınlanmıştır. 146

147 Afrika-Türkiye Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı: Doğal, Kültürel ve Somut Olmayan Kültürel Miras 37 Afrika ülkesinin Millî Komisyon Genel Sekreterlerinin katılımlarıyla Nisan 2017 tarihlerinde Antalya da Afrika-Türkiye Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı: Doğal, Kültürel ve Somut Olmayan Kültürel Miras adlı toplantı gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI ve Antalya Milletvekili Gökçen ÖZDOĞAN ENÇ de katılım sağlamıştır. Afrika Devletleri Temsilcileriyle Prof. Dr. Nabi AVCI moderatörlüğünde gerçekleştirilen ilk oturumda işbirliği imkânları üzerine genel tartışma yapılmıştır. Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE nin sunum gerçekleştirdiği ikinci oturumda 1972 tarihli Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme kapsamında işbirliği olanakları görüşülmüştür. Moderatörlüğünü UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ un yürüttüğü üçüncü oturumda ise Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL tarafından Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi konulu bir sunum gerçekleştirilmiş; Sözleşme kapsamında işbirliği olanakları değerlendirilmiştir. Toplantının ikinci gününde Türkiye nin kültürel ve doğal miraslarını tanıtmak amacıyla UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki alanlar ziyaret edilmiştir. Güneydoğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Millî Komisyonları Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı Güneydoğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Millî Komisyonları Deneyim Paylaşımı Yuvarlak Masa Toplantısı Millî Komisyonumuz ev sahipliğinde 12 Mayıs 2017 tarihinde İstanbul da gerçekleştirilmiştir. Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Nabi AVCI nın katıldığı toplantıya; Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, 147

148 Bölgesel ve Uluslararası İşbirliği Güneydoğu Avrupa Devletleri Temsilcileriyle Makedonya, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Ukrayna UNESCO Millî Komisyonları Genel Sekreterleri ve temsilcileri katılım sağlamıştır. Toplantıda 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri üzerinden deneyim paylaşımında bulunulmuş, bu hedefler kapsamında sürecin nasıl yönetileceğine ve Millî Komisyonların rolünün ne olacağına ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca, UNESCO liste ve ağları ve ortak adaylık dosyaları hazırlanması konularında işbirliği imkânları değerlendirilmiştir. Toplantının, yılları arasında Balkan Ülkeleri UNESCO Millî Komisyonları adıyla gerçekleştirilen 13 toplantının ardından 27 yıl sonra bölgesel işbirliğini sağlamak için yeniden yapılması, başarılı bir inisiyatif olarak değerlendirilmiş ve Güneydoğu Avrupa Ülkeleri UNESCO Millî Komisyonları İstişare Toplantılarının her yıl düzenli olarak yapılması benimsenmiştir. Arap Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı Arap Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı, Millî Komisyonumuz ev sahipliğinde 27 Eylül 2017 tarihinde Antalya da gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Cezayir, Filistin, Irak, Lübnan, Moritanya ve Oman UNESCO Millî Komisyonları Genel Sekreterleri ve temsilcileri katılım sağlamıştır. 148

149 Arap Devletleri Temsilcileriyle Toplantıda 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri hakkında deneyim paylaşımında ve değerlendirmelerde bulunulmuştur. Aynı zamanda, UNESCO liste ve ağları ve ortak adaylık dosyaları hazırlanması konularında işbirliği imkânları değerlendirilmiştir. Toplantıda, Türkiye ve Arap Devletleri UNESCO Millî Komisyonları İstişare Toplantılarının her yıl düzenli olarak yapılması benimsenmiştir. Latin Amerika ve Karayip Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı Latin Amerika ve Karayip Devletleri ile Türkiye Arasında UNESCO Konularında Deneyim Paylaşımı için Yuvarlak Masa Toplantısı Millî Komisyonumuz ev sahipliğinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı desteğiyle 29 Eylül 2017 tarihinde Antalya da gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Ekvador, Guyana, Guatemala, Haiti, Kosta Rika, Küba, Jamaika, Uruguay, Saint Vincent ve Grenadines UNESCO Millî Komisyonları Genel Sekreterleri ve Bakanlık temsilcileri katılım sağlamıştır. Kültür ve Turizm Bakanı Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ un açılış mesajı gönderdiği toplantıda; UNESCO listeleri, ağları ve programları kapsamında işbirliği imkânları tartışılmış, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde deneyim paylaşımında bulunulmuş ve UNESCO nun altı Kültür Sözleşmesi ve uygulama alanları değerlendirilmiştir. Toplantıda, Türkiye ile Latin Amerika ve Karayip Devletleri UNESCO Millî Komisyonları İstişare Toplantılarının her yıl düzenli olarak yapılması benimsenmiştir. 149

150 Bölgesel ve Uluslararası İşbirliği Latin Amerika ve Karayip Devletleri Temsilcileriyle Diğer Bölgesel ve Uluslararası İşbirliği Toplantıları Büyük Bozkır Uluslararası Sosyal Bilimler Forumu Büyük Bozkır Uluslararası Sosyal Bilimler Forumu Mayıs 2016 tarihlerinde Türkiye nin de üyesi olduğu Uluslararası Türk Akademisi tarafından aralarında Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun da bulunduğu 13 kurumun desteğiyle Kazakistan ın başkenti Astana da gerçekleştirilmiştir. Foruma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılmış ve Avrasya da Entegrasyon ve Bilimsel İşbirliği: Modern Yaklaşımlar Aramak adlı panelde konuşmacı olarak yer almıştır. Aynı zamanda, panelde Millî Komisyonumuz tarafından gerçekleştirilen bölgesel seminerler ve işbirlikleri hakkında bilgi paylaşımında bulunulmuştur. Büyük Bozkır İkinci Uluslararası Sosyal Bilimler Forumu Büyük Bozkır İkinci Uluslararası Sosyal Bilimler Forumu 26 Mayıs 2017 tarihinde Kazakistan ın başkenti Astana da gerçekleştirilmiştir. Forumun organizasyonunda ve destekleyen kurumları arasında Türkiye den Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu ve Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) yer almıştır. Foruma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması gerçekleştirmiştir. Altı panelden oluşan Forumda Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Bilim Kültü: Bilimsel Entegrasyon ve Ortak Değerler Oturumunda Türk Dilini Uluslararası Toplumla Buluşturma başlıklı bir bildiri sunmuş ve bildiride Millî Komisyonumuzun başlatmış olduğu Uluslararası Türk Dili Günü ilan sürecine de yer vermiştir. 150

151 Büyük Bozkır Uluslararası Sosyal Bilimler Forumu Konuşmacıları Beşinci Bakü Uluslararası İnsanî Forumu Beşinci Bakü Uluslararası İnsanî Forumu Azerbaycan ın başkenti Bakü de Eylül 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Foruma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Başkan Vekili Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ katılım sağlamıştır. Altı yuvarlak masa şeklinde gerçekleştirilen Forumda Çok Kültürlülüğün Muhtelif Modelleri: Teoriden İnsani Deneyime Doğru adlı yuvarlak masa toplantısına Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Kitlesel Göçlerde İnsani Varlığın Korunması adlı yuvarlak masa toplantısına Doç. Dr. Akif KİREÇCİ katılım sağlamıştır. Bağımsızlıklarının 25. Yılında Türk Cumhuriyetleri Sempozyumu Bağımsızlıklarının 25. Yılında Türk Cumhuriyetleri Sempozyumu 6-7 Ekim 2016 tarihinde Ahmet Yesevi Üniversitesi ev sahipliğinde TİKA, Türk Keneşi, Uluslararası Türk Akademisi, Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi, Kazakistan Büyükelçiliği, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, TÜRKSOY, Türk Tarih Kurumu ve Ankara Siyasal ve Ekonomik Araştırmalar Merkezi nin destekleriyle gerçekleştirilmiştir. Sempozyuma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve Bağımsızlık Sonrasında Türk Cumhuriyetleri ile UNESCO Türkiye Millî Komisyonunun İlişkileri adlı bir bildiri sunmuştur. 151

152 SUNUŞ UNESCO Millî Komisyonları Toplantıları Avrupa Millî Komisyonları Ağı İkinci Toplantısı Avrupa Millî Komisyonları Ağı, UNESCO ve Avrupa Birliği arasındaki ilişkiyi güçlendirme fikrinin değerlendirildiği toplantıda öne sürülen fikir akabinde özellikle informel olarak etkileşimleri ve işbirliklerini güçlendirmek amacıyla döneminde çalışmalarını sürdürmüştür. Ağın ikinci toplantısı Şubat 2016 tarihlerinde Polonya nın Krakow şehrinde gerçekleştirmiştir. Avrupa Birliği üyesi ve aday ülkeleri ile EFTA ülkeleri millî komisyonlarının davet edildiği toplantıya 31 Millî Komisyon ve UNESCO Sekretaryasından 57 temsilci katılmıştır. Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkan Vekili Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ ile Genel Sekreter Yardımcısı Vekili İrem ALPASLAN BASIK ın katıldığı toplantıda genel, paralel ve World Cafe oturumlarında belirlenen konu başlıklarında bilgi, deneyim ve soruların paylaşılmasına imkân sağlanmıştır. Genel oturumda şu konu başlıkları ilgili Millî Komisyon temsilcilerinin sunumları etrafında Millî Komisyonların perspektif ve görev alanlarında tartışılmıştır: 2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri çerçevesinde Avrupa da eğitim için yeni fırsatlar ve güçlükler ; Kültür ve çatışmalar: kültürel çeşitlilik ve kültürel diyaloğu teşvik etmek için eylem ve araçlar, kültürel mirasın tahribatı ve tehdit edilmesinin önlenmesi ; Avrupa da Göçler ; UNESCO 2005 Sözleşmesi ve TTIP. Bu başlıklardan Avrupa da Göçler başlığı altında Millî Komisyonumuzu temsilen Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ nin yaptığı sunum ilgiyle takip edilmiş, Millî Komisyonların çalışma alanlarıyla konunun nasıl ilişkilendirebileceğini gösteren iyi uygulama örneği olarak kaydedilmiş ve toplantı raporuna yansıtılmıştır Yürütme Kurulu UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Yürütme Kurulu oturumları sırasında düzenli olarak gerçekleştirilen Millî Komisyonlar toplantılarının 199. Yürütme Kurulu oturumu Nisan 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde düzenlenmiştir. Dış İlişkilerden ve Stratejik Planlama Bürosundan sorumlu Genel Direktör Yardımcılarının da iştirak ettiği toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Genel Sekreter Yardımcısı Vekili İrem ALPASLAN BASIK katılmıştır. Toplantıda 39 C/5 belgesinde 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin yer alması dikkate alınarak bu konu açık tartışmalar kapsamında ele alınan temel husus olmuştur Sürdürülebilir Kalkınma Gündemine UNESCO nun ve millî komisyonların aktif katkısının program uygulamasında nasıl sağlanacağına ilişkin sorular Millî Komisyonumuzca dile getirilmiş ve diğer millî komisyonlardan destek bulmuştur. Üç Ayaklı Çalışma Grubunun kararlarına paralel olarak hazırlanan Yıllık Raporun gelecek dönemde geliştirilerek sürdürülmesinin önemi vurgulanmış ve bu seneki rapora 143 Millî Komisyonun katıldığı aktarılmıştır. 152

153 Üçüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Üçüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Haziran 2016 tarihinde UNESCO Çin Halk Cumhuriyeti Millî Komisyonu ve Şanghay Belediyesi ev sahipliğinde Çin in Şanghay şehrinde gerçekleştirilmiştir. Toplantıya 119 ülkenin millî komisyonu ve 142 temsilci katılım sağlamıştır. Millî Komisyonumuzu temsilen toplantıya UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Genel Sekreter Yardımcı Vekili İrem ALPASLAN BASIK katılmıştır. Toplantı genel oturumunda 2030 Gündeminin uygulanmasında Millî Komisyonların rolü ; Gençlik ve şiddet içeren aşırıcılığın önlenmesi ; ortak mirasın silahlı çatışma ve doğal afet halinde korunması: girişimler ve fikirler, Kamu ve Özel Sektör İşbirliklerinin Güçlendirilmesi başlıklı konular görüşülmüştür. Bölgesel tartışmalar kapsamında Millî Komisyonumuzun içinde yer aldığı Avrupa ve Kuzey Amerika Grubunda: 2030 gündemi, 39 C/5 ve 2030 gündeminin söz konusu belgeyle entegrasyonu temaları ele alınmıştır. Toplantının sonunda gerçekleşen istişareler sonucunda beş bölgenin bakış açısından öncelikler sıralanmış ve UNESCO Sekretaryasına aktarılmıştır Yürütme Kurulu UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı 200. Yürütme Kurulu Millî Komisyonlar Toplantısı Ekim 2016 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde düzenlenmiştir. 80 devletten 103 temsilcinin katılımıyla gerçekleşen toplantıya millî komisyon dışından kurumlardan katılan sayısı 34 olmuştur. Toplantıda Millî Komisyonumuzu Genel Sekreter Yardımcısı Vekili İrem ALPASLAN BASIK ve Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI temsil etmiştir. Dış İlişkilerden, Stratejik Planlama Bürosundan ve Sosyal ve Beşeri Bilimlerden sorumlu Genel Direktör Yardımcıları toplantıya katılmıştır. Toplantı gündeminde görüşülen konular 2016 Dünya Sosyal Bilimler Raporu, UNESCO Ödülleri Stratejisi ve Birleşik Krallık Millî Komisyonunun sunumu, Bilgi ve İletişim Sektörü çalışmaları ve Millî Komisyonlarla Sektörün işbirliği, MAB Stratejisi ve Lima Eylem Planı olmuştur. Toplantıda ayrıca UNESCO Millî Komisyonları ve Sekretarya arasında işbirliğinin güçlendirilmesine yönelik Eylem Planın uygulanması hakkında Genel Direktörün sunacağı rapor için Millî Komisyonların görüşleri talep edilmiş ve bunun için gönderilecek resmi yazının bilgisi paylaşılmıştır. Dış İlişkiler Sektörünün bütçesinde yaşanan azalma nedeniyle Millî Komisyonlara hizmet sunma kapasitesinin bulunamayacağı hakkında bilgi ilgili Genel Direktör Yardımcısı tarafından paylaşılmıştır. Toplantıda Millî Komisyonumuzca üç Genel Direktör Yardımcısı tarafından yapılan konuşmalar çerçevesinde 2030 Hedeflerinin bu yıl yapılacak Büyük Buluşmanın konusu olduğu ve Türkiye de UNESCO ile ilgili tüm paydaşların bir araya geldiği bu toplantının ulusal düzeyde değerlendirme ve bilgilendirme için önemli imkân sağladığı belirtilmiştir. Sosyal Bilimler Raporu Özetinin Türkçeleştirildiği, bu çalışma sonuçlandığında internet üzerinden paylaşılacağı bilgisi verilmiş; cevaben 153

154 UNESCO Millî Komisyonları Toplantıları ilgili Genel Direktör Yardımcısı tarafından Millî Komisyonumuza ulusal farkındalığın artırılmasına desteği için teşekkür edilmiştir. Avrupa Millî Komisyonları Ağı Üçüncü Toplantısı Avrupa Millî Komisyonları Ağı Üçüncü Toplantısı 2-5 Nisan 2017 tarihlerinde Yunanistan ın Selanik şehrinde gerçekleştirmiştir. Avrupa Birliği üyesi ve aday ülkeleri ile EFTA ülkeleri millî komisyonlarının davet edildiği toplantıya 35 Millî Komisyon ve UNESCO Sekretaryasından 61 temsilci katılmıştır. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Genel Sekreter Yardımcısı Vekili İrem ALPASLAN BASIK ve Sektör Uzmanı E. Serkan ALYANAK katılmıştır. Toplantı üç gün boyunca genel, paralel ve World Cafe oturumlarla belirlenen konu başlıklarında bilgi, deneyim ve soruların paylaşılmasına imkân sağlamıştır. Bu toplantıda ayrıca geleceğe yönelik atılabilecek adımların tartışılmasını teminen dönüşümlü oturumlar yapılmış, bir çalışma kâğıdı oluşturularak Avrupa Millî Komisyonları adına UNESCO ya bir tavsiye belgesi hazırlanmıştır. Genel oturumda; UNESCO 2030 Geleceğe Yönelik Vizyonumuz, 2030 Gündemi Çerçevesinde Avrupa ve Eğitimin İhtiyaçları, Ulusal Politika Gündemlerinde Küresel Vatandaşlık Eğitiminin Geliştirilmesi, Dünya Belleği: Avrupa da Ortak Projeler, UNESCO nun Ağları: İdare ve İşbirliği, UNESCO İçin Güçlükler En Önemli Güçlükler Nelerdir, 2030 Vizyonumuz Temel Unsurlar Neleri İçermektedir, Geleceğe Yönelik Adımlar 39 C/5 Ötesinde Öncelikli Olarak Neler Yapılmalıdır konu başlıkları tartışılmıştır. Toplantı sonunda hazırlanan tavsiye belgesi UNESCO nun fırsat ve güçlüklerini bölge millî komisyonlarının yaklaşımından özetlemiş ve özellikle 2030 Gündemi için yapılabilecekler ile millî komisyonların katma değeri ve uygulamaya yönelik tavsiyelerini ortaya koymuştur Yürütme Kurulu UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Yürütme Kurulu oturumları sırasında düzenli olarak gerçekleştirilen Millî Komisyonlar toplantılarının 201. Yürütme Kurulu oturumu Nisan 2017 tarihlerinde UNESCO Genel Merkezinde düzenlenmiştir. Dış İlişkilerden, Sosyal ve Beşeri Bilimlerden ve Afrika Önceliğinden sorumlu Genel Direktör Yardımcılarının da iştirak ettiği toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Genel Sekreter Yardımcısı Vekili İrem ALPASLAN BASIK katılmıştır. Toplantıda, 10. Gençlik Forumunun Düzenlenmesi, United4Heritage Kampanyası, Afrika Önceliği, UNESCO Burs Programları ve Gençlik Komitesi Hakkında İtalya Millî Komisyonunun Sunumu konuları ele alınmıştır. Gençlik Forumunun değişen formatı toplantıda farklı boyutlarıyla pek çok millî komisyon tarafından ele alınmış ve tartışılmıştır. Gündemin diğer önemli konusunu Afrika Önceliği teşkil etmiştir. Bu başlık altında Afrika Millî Komisyonları söz alarak Millî Komisyonumuza düzenlediği deneyim paylaşım toplantıları için teşekkür etmişlerdir. Anılan toplantılar ve Millî Komisyonumuzun Afrika Millî Komisyonlarıyla başlattığı deneyim paylaşımı ve işbirliği inisiyatifi Afrika Önceliğinden sorumlu Genel Direktör Yardımcısı tarafından örnek gösterilmiş ve bu boyutuyla toplantı raporunda yer bulmuştur. Toplantıda ayrıca UNESCO Kulüpleri hakkında mevzuatın yenilenmesine ilişkin olarak yapılacak çalışmanın ön bilgisi verilmiştir. Bütçe kısıtı nedeniyle bu defa sadece internet üzerinden yayınlanan 2016 UNESCO Millî Komisyonları Yıllık Raporuna ise 123 Millî Komisyonun katıldığı aktarılmıştır. 154

155 Dördüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Dördüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı 27 Ekim 2017 tarihinde UNESCO Genel Merkezinde gerçekleştirilmiştir. UNESCO 39. Genel Konferansından bir gün önce düzenlenen toplantıya UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Başkan Vekili Büyükelçi Hüseyin Avni BOTSALI ve Genel Sekreter Yardımcısı Vekili İrem ALPASLAN BASIK katılmıştır. Millî Komisyonlar yanında Daimi Temsilcilikler tarafından da izlenen toplantıya yaklaşık 178 temsilci katılım sağlamıştır. UNESCO Bölge Ofisleri ve Genel Merkez personelinin de izlediği toplantı toplam 213 kişi tarafından takip edilmiştir. UNESCO Sekretaryasının daveti ve Millî Komisyonların kararıyla toplantının Eş Raportörlüğüne İrem ALPASLAN BASIK seçilmiştir. İngilizce olarak hazırlanan rapor UNESCO nun internet sayfasında yayınlanmış ve Sekretarya tarafından Millî Komisyonlara gönderilmiştir. Tam gün süren toplantıda dört oturumda şu başlıklar etrafında tartışma yürütülmüştür: Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin (SKH) ve özellikle de SKH 4 ün deneyim paylaşımı ve diğer girişimler üzerinden etkin uygulanması, UNESCO Birlikleri, Merkezleri ve Kulüplerine ilişkin taslak düzenleyici çerçeve, UNESCO programlarının koordine edilmesinde Millî Komisyonların rolünün güçlendirilmesi, Millî Komisyonlar arası ve Genel Merkezle işbirliklerinin yaygınlaştırılması. Anılan oturumların başlangıcında Millî Komisyonlar ve UNESCO Genel Direktörlüğü temsilcileri tarafından sunumlar gerçekleştirilmiş ve akabinde başlıklar tartışmaya açılmıştır. UNESCO Dördüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısı Resepsiyonu 155

156 UNESCO Millî Komisyonları Toplantıları programlarının koordine edilmesinde Millî Komisyonların rolünün güçlendirilmesi, Millî Komisyonlar arası ve Genel Merkezle işbirliklerinin yaygınlaştırılması diğer başlıklarla ilişkili olarak gündemin ağırlıkla tartışılan ve üzerinde durulan temel başlığını teşkil etmiştir. Bu bağlamda özellikle gelecek toplantıda konunun odaklı tartışılması için bir çalışma grubunun kurulması üzerinde uzlaşılmıştır. Millî Komisyonumuz bu sunumlardan sonra söz alarak, ulusal düzeyde UNESCO karar, belge ve yayınlarının yaygınlaştırılması ve bunlara farkındalığın artırılması için yapılan çeviriler; envanterler için danışmanlık çalışmaları ve özellikle de diğer bölgelerin Millî Komisyonlarıyla gerçekleştirdiği işbirliği ve deneyim paylaşımı toplantıları hakkında deneyimini katılımcılarla paylaşmıştır. İkili ve tematik işbirlikleri alanında ortak etkileşim projeleri ve sonuncunda ortaya çıkan yayınlar hakkında bilgi sunulmuş ve bu gündem maddesinin önemi çerçevesinde gelecek toplantıların gündemine eklenmesini önermiştir. Toplantının kapanışı Genel Direktör Irina BOKOVA tarafından yapılmıştır. Genel Direktör Millî Komisyonlara sürekli destek, dinamizm ve bağlılıkları için; Millî Komisyon temsilcileri ise her koşulda Millî Komisyonların rolüne verdiği önem için Genel Direktöre teşekkür etmişlerdir. Dördüncü Bölgeler Arası UNESCO Millî Komisyonları Toplantısının resmî resepsiyonu UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve UNESCO Sekretaryası işbirliğiyle düzenlenmiştir. Resepsiyonun açılışında Millî Komisyonumuz adına UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılımcıları selamlamış ve Millî Komisyonlar arası işbirliği ve etkileşime vurgu yapan bir konuşma gerçekleştirmiştir. Başkan Vekili Büyükelçi Hüseyin Avni BOTSALI, Daimi Temsilci olarak görev aldığı döneme de atıfla Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş yıldönümüne de atfedilen bu resepsiyona katıldıkları için Millî Komisyon temsilcilerine teşekkür etmiştir. 156

157 UNESCO 39. Genel Konferansı UNESCO 39. Genel Konferansı 30 Ekim-14 Kasım 2017 tarihleri arasında UNESCO Genel Merkezinde üye devletlerin temsilcilerinin katılımlarıyla gerçekleştirilmiştir. UNESCO Genel Konferansı iki yılda bir, tek haneli yıllarda gerçekleştirilmekte; aynı zamanda UNESCO nun üç temel yürütme organından biri olması nedeniyle en önemli faaliyetlerinden birini oluşturmaktadır. Konferans sırasında, UNESCO üye devletlerinin ulusal beyanlarının yer aldığı Genel Politika Görüşmeleri, Liderler Forumu, Genel Direktör ve Yürütme Kurulu Başkanı Dönem Raporları, UNESCO Genel Direktörü seçimi, UNESCO nun görev alanına giren komitelerin faaliyet raporları ve geleceğe dönük stratejik hedef ve programlarını içeren toplantılar düzenlenmiştir. UNESCO bütçe ve programı, eğitim, doğa bilimleri, sosyal ve beşerî bilimler, kültür, bilgi ve iletişim sektörlerine ilişkin gündem konularının karara bağlandığı Komisyon ve Komite toplantıları, Yürütme Kurulu seçimleri gibi konuların yanı sıra çok sayıda yan etkinlik, resepsiyon ve sergi gerçekleştirilmiştir. Türkiye nin dönemi Yürütme Kurulu üyeliği kapsamında UNESCO 39. Genel Konferansına UTMK Genel Kurul Başkanı ve Millî Eğitim Bakanı Dr. İsmet YILMAZ ın heyet başkanlığında, UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ahmet Altay CENGİZER, Millî Eğitim Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yusuf BÜYÜK, Dışişleri Bakanlığı Yurt Dışı Tanıtım ve Kültür İşleri Genel Müdürü Büyükelçi Lale ÜLKER, Millî Eğitim Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Funda KOCABIYIK, UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Başkan Vekili Büyükelçi Hüseyin Avni BOTSALI, Yönetim Kurulu Üyeleri Doç. Dr. Serhan ADA, Aysun ARSLAN, Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR, Doç. Dr. Adnan BOYACI, Sevil Yeşim DİZDAROĞLU, Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI, Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ, Prof. Dr. Mustafa SAFRAN, Genel Sekreterlik Uzmanları, Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ve UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği mensuplarından oluşan bir heyet katılmıştır. 2 Kasım 2017 tarihinde 195 üye devletin yüksek düzeyde temsilcilerinin söz aldığı Genel Politika Görüşmelerinde Heyet Başkanı Dr. İsmet YILMAZ tarafından Türkiye Ulusal Beyanı yapılmıştır. Dr. İsmet YILMAZ, beyanında, UNESCO nun Türkiye ve uluslararası toplum açısından taşıdığı önemi vurgulamış; eğitim, bilim, kültür ve iletişim alanlarındaki çalışmalarına Türkiye nin yaklaşımını anlatmıştır. Dr. İsmet YILMAZ, konuşmalarında 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ve hedefler arasında özellikle eğitime odaklanan 4. Hedefe; kültürel mirasın korunması ve tahrip olan kültürel varlıkların restore edilmesiyle kültürel varlıkların yasa dışı ticaretine karşı yürütülen çalışmalara değinerek, Türkiye nin tüm önemli uluslararası sözleşme ve mevzuatlara taraf olduğunu belirtmiştir. UNESCO nun kurucu ve aktif bir üyesi olarak Türkiye nin, önemli komitelerde yer aldığını ve ilgili hükûmetler arası programlar kapsamında çalışmalar yürüttüğünü dile getirerek, Türkiye nin eğitimdeki durumuna değinmiş; ülkelerindeki çatışma nedeniyle Suriye den gelen 3 milyondan fazla kişiye ev sahipliği yaptığını ve mültecilere barınma, güvenlik ve sağlık hizmeti sağlamasının yanı sıra okul çağındaki çocuklara eğitim hizmeti de sunduğunu ifade etmiştir. Dr. İsmet YILMAZ, konuşmasını bitirirken, Türkiye nin Dönemi Yürütme Kurulu adaylığı kapsamında sorumluluk almaya hazır olduğunu vurgulamıştır. 157

158 UNESCO 39. Genel Konferansı Millî Eğitim Bakanı Sayın Dr. İsmet YILMAZ 39. Genel Konferansta Türkiye Adına Konuşmasını Yaparken Liderler Forumu, Dünya liderleri ve çeşitli ülkelerden üst düzey katılımla, 31 Ekim-1 Kasım 2017 tarihlerinde Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Çok Taraflı Sistemde UNESCO nun Rolü temasıyla gerçekleştirilmiştir. 8 Kasım 2017 tarihinde dönemi için Yürütme Kurulunda görev alacak üye devletlerin seçimi gerçekleştirilmiştir. 58 üye devletin temsil edildiği Yürütme Kurulunda 2005 yılından bu yana yer almayan Türkiye, kurucuları arasında yer aldığı Kurumun en önemli icra organlarından biri olan Yürütme Kuruluna seçilmiştir. Bu seçimde altı seçim grubunda 58 üyeden oluşan ve yılda iki kez toplanarak idari ve mali kararlar alan UNESCO Yürütme Kurulunun 27 yeni üyesi belirlenmiştir. Batı Avrupa ve Kuzey Amerika Devletlerinin bulunduğu birinci grupta boşalan üç koltuk için aday olan Almanya, Finlandiya, Portekiz ve Türkiye için oy kullanılmıştır. 195 üye devletten oy kullanma hakkına sahip 184 ülkeden 134 ünün oyunu alan Türkiye, Finlandiya ve Portekiz ile birlikte dönemi Yürütme Kuruluna seçilmiştir. Türkiye, Yürütme Kuruluna adaylık sürecini Dışişleri Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve eşgüdüm içerisinde yürüterek bu başarılı sonuca ulaşmıştır. 8 Kasım 2017 tarihinde öğleden sonra yapılan Genel Oturumda 39. Genel Konferans Başkanı tarafından açıklanan Yürütme Kurulu seçim sonuçlarına göre, yılları için seçilen 27 üye devlet seçim gruplarına göre aşağıda sunulmaktadır: 158

159 Yürütme Kurulu Seçimleri Sonrası Röportaj Grup I - Batı Avrupa ve Kuzey Amerika Devletleri Finlandiya, Portekiz, Türkiye Grup II - Doğu Avrupa Devletleri Arnavutluk, Belarus, Bulgaristan Grup III - Latin Amerika ve Karayip Devletleri Küba, Grenada, Jamaika, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Venezuela Grup IV - Asya ve Pasifik Devletleri Bangladeş, Çin, Hindistan, Endonezya, Japonya, Filipinler Grup V(a) - Afrika Devletleri Burundi, Ekvator Ginesi, Etiyopya, Madagaskar, Zambiya, Zimbabve Grup V(b) - Arap Devletleri Fas, Katar, Mısır, Ürdün 9 Kasım 2017 tarihinde Adaylıklar Komitesinde Uluslararası/ Hükûmetler Arası Komite ve Konsey seçimleri yapılmıştır. Türkiye Herkes için Bilgi Programı (IFAP) Hükûmetler Arası Konseyi ve Uluslararası Hidroloji Programı Hükûmetler Arası Konseyine seçilmiştir. 159

160 UNESCO 39. Genel Konferansı UTMK Başkanı ve Genel Sekreterlik Uzmanları 39. Genel Konferansta 10 Kasım 2017 tarihinde Genel Direktör seçimi yapılmıştır yılları arasında iki dönem UNESCO Genel Direktörlüğü yapan Irina BOKOVA nın görev süresini tamamlanmasının ardından, UNESCO Yürütme Kurulu 202. Oturumunda gerçekleştirilen seçimle Audrey AZOULAY ı Genel Direktörlük için önerilmesiyle 39. Genel Konferans Genel Oturumunda 131 oyla dönemi için Audrey AZOULAY UNESCO Genel Direktörü seçilmiştir. Genel Oturumda kabul edilen eğitim, doğa bilimleri, sosyal ve beşeri bilimler, kültür, bilgi ve iletişim, finans, idare ve genel sorular, program desteği ve dış ilişkiler (APX) Komisyon Raporları Millî Komisyonumuz uzmanlarınca Türkçeleştirilerek internet sitesine eklenmiş ve ilgili kurum ve kuruluşlara iletilmiştir. Millî Komisyonumuzun 68 yıllık deneyimini üye devletlerle paylaşmak ve Yürütme Kurulu adaylığına katkı sağlamak amacıyla Genel Sekreterlik Uzmanlarınca Fransızca, İngilizce ve İspanyolca dillerinde hazırlanan Experience for UNESCO: Turkish National Commission for UNESCO isimli broşür çalışması 39. Genel Konferans süresince katılımcılarla paylaşılmıştır. Eğitim Komisyonu 2-4 Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen Eğitim Komisyonu Toplantısına, Millî Komisyonumuzu temsilen Eğitim İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Adnan BOYACI ve UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılmıştır. Toplantının Başkan Yardımcılığına Grup I adına Türkiye seçilmiş ve Türkiye yi Doç. Dr. Adnan BOYACI temsil etmiştir. Komisyon gündem maddeleri; Taslak Program ve Bütçesi; İşgal edilmiş Arap bölgelerindeki eğitim ve kültür enstitülerine ilişkin 37 C/ Karar 72 nin uygulanması; UNESCO himayesi altında Kategori 160

161 2 Enstitü ve Merkezlerinin kurulması; Gençlik Forumunun Sonuçları; SDG4-Eğitim 2030 Gündeminin uygulanmasında UNESCO nun rolü; Yükseköğretimde yeterliklerin tanınmasına ilişkin evrensel bir sözleşmenin hazırlanması üzerine ilerleme raporu; Açık Eğitim Kaynakları (OER) alanında uluslararası işbirliği üzerine standart oluşturan bir belgenin istenilebilirliği; 1960 Eğitimde Ayrımcılığa Karşı Sözleşme ve Tavsiye Kararının Üye Devletler tarafından uygulanması üzerine birleştirilmiş rapor; 1974 Uluslararası Anlayış, İşbirliği ve Barış için Eğitim ile İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerle ilgili Eğitime İlişkin Tavsiye Kararının Üye Devletler tarafından uygulanmasına ilişkin birleştirilmiş rapor; 1978 Eğitim İstatistiklerinin Uluslararası Standardizasyonuna ilişkin Revize Edilmiş Tavsiye Kararının Üye Devletler tarafından uygulanmasına ilişkin birleştirilmiş rapor; Latin Amerika ve Karayipler de Yüksek Öğrenim Çalışmalarının, Diplomalarının ve Derecelerinin Tanınmasına Dair Bölgesel Sözleşmenin (1974) ön revizyonu olarak belirlenmiştir. Toplantının ülke beyanları bölümünde Türkiye adına söz alınmış, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma 4. Hedefinin uygulanması ve izlenmesine UNESCO nun önderlik etmesi; 2030 Eğitim Gündeminin uygulanmasının sağlanması; 39 C/5 Belgesinde yer alan eğitim sektörünün stratejik hedef ve öncelikleri ve Türkiye tarafından üç milyonun üzerinde yerlerinden edilmiş insana eğitim, sağlık ve barınma hizmetleri sağlanması gibi konulara değinilmiştir. Doğa Bilimleri Komisyonu 6-7 Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen Doğa Bilimleri Komisyonu toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI ve UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN katılmıştır. Doğa Bilimleri Komisyonu gündem maddeleri; Gençlik Forumu Sonuçları; için Doğa Bilimleri ve IOC için Taslak Program ve Bütçe Taslağının değerlendirilmesi ve kabulü; UNESCO himayesinde Doğa Bilimleri ve IOC alanındaki kategori 2 merkezlerinin kurulması; İklim Değişikliği Eylemi için UNESCO Stratejisi, Uluslararası Işık Günü İlanı (16 Mayıs); Birleşmiş Milletler tarafından 2019 yılının Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosu Uluslararası Yılı İlanı; Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimleri Uluslararası On Yılı ( ); olarak belirlenmiştir. Komisyon toplantısı sonucunda alınan kararlar konferansın genel oturumuna sunularak kabul edilmiştir. Toplantının ülke beyanları bölümünde UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliğiyle doğa bilimleri alanında yapılan istişareler sonucunda Türkiye adına söz alan Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI konuşmalarında, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin bilim sektörüne olumlu etki yaptığı, UNESCO nun bütçe ve programının 2030 Gündemi kapsamında bilim, teknoloji ve yenilikçi uygulamaların taraf devletlerin karşılaştıkları sorunların çözülmesindeki kritik rolünü vurgulamış, Türkiye de kurulacak olan Birleşmiş Milletler Teknoloji Bankası kuruluş anlaşmasının imzalanmış olduğunu belirtmiş, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında özellikle herkes için su hizmetlerine erişime odaklanan 6. Hedefin önemini ve sınıraşan su yönetimiyle ilgili alt hedefine ilişkin düzenlenecek olan bilimsel toplantı kapsamında Türkiye nin hassasiyetlerini dile getirmiştir. Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimleri Uluslararası On Yılı gündem maddesinde ise; iklim değişikliğinin deniz seviyesi yükselmesi, tsunami ve okyanusların olumsuz etkilere karşı hazırlıklı 161

162 UNESCO 39. Genel Konferansı olunmasının insanlık ve sürdürülebilir kalkınma için önemini vurgulayarak, bu kapsamdaki gözlemlere dayanarak erken uyarı sistemleri tesis edilmesi için taraf devletleri ekstra bütçe ayırmaya davet etmiştir. Türkiye nin Doğu Akdeniz, Ege ve Karadeniz e tsunami hizmeti veren Boğaziçi Üniversitesi- Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsünde IOC tarafından akredite edilmiş olan Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme Merkezi ni kurarak bu faaliyetleri desteklediğini vurgulamıştır. Bilim Komisyonunda ışık bilimi ve ışık tabanlı teknolojilerin sürdürülebilir kalkınma, enerji ve toplum sağlığı gibi alanlarda karşılaşılan güçlükleri gidermek ve ülkelerde yaşam kalitesini arttırmak için taşıdığı öneme dikkat çekerek 16 Mayıs günü Uluslararası Işık Günü / Işık ve Işık Tabanlı Teknolojiler Günü olarak ilan edilmiş ve Millî Komisyonumuzca üniversiteler başta olmak üzere ilgili kurumlara resmi yazıyla bildirilmiştir yılının Kimyasal Elementlerin Periyodik Tablosu Uluslararası Yılı İlanı ise, üniversitelerin ilgili Fakültelerine iletilmiştir. IOC ilk defa Bilim Komisyonuna ilave ayrı bir oturumda toplanmıştır. Sosyal ve Beşerî Bilimler Komisyonu 7-9 Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen Sosyal ve Beşerî Bilimler Komisyonu Toplantısına Millî Komisyonumuzu temsilen Biyoetik İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ, UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK ve Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI katılmıştır. Toplantının Başkan Yardımcılığına Grup I adına Türkiye seçilmiş ve Türkiye yi Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ temsil etmiştir. Komisyon gündem maddeleri; Gençlik Forumu Sonuçları; Taslak Program ve Bütçesinin değerlendirilmesi; CIGEPS, COMEST, IBC, IGBC ve MOST Raporları; Dönüşmekte olan bir Gezegen için Zorluklar ve Sorumluluklar: Dünya Beşerî Bilimler Konferansı; UNESCO himayesinde Kategori 2 Enstitü ve Merkezlerinin Kurulması; MOST Hükûmetler Arası Konseyi Statüsünün Revizesi; Beden Eğitimi ve Spordan Sorumlu Bakanlar ve Üst Düzey Yetkililer Altıncı Uluslararası Konferansı (MINEPS Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ Komisyona Başkanlık Yaparken 162

163 VI) Takibi; UNESCO nun uluslararası Auroville Şehri, Hindistan ile İşbirliği; 1974 Araştırmacıların Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararının uygulanmasına ilişkin Üye Devletler Birleştirilmiş Raporu; İklim Değişikliğine ilişkin etik ilkeler taslak bildirgesi; 1974 Araştırmacıların Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararına ilişkin revize önerisi; olarak sıralanmaktadır. Toplantının ülke beyanları bölümünde Türkiye adına söz alan Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ; Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin sosyal ve beşerî bilimler sektörüne katkısı; sosyal kapsayıcılık, ayrımcılık karşıtlığı, dayanışma gibi temel kavramları kapsayan MOST Programına Türkiye desteği; Biyoetik kürsülerinin sayılarının artması ve bölgesel işbirliklerinin desteklenmesinin yönetişim seviyelerinde etik kılavuzların yayılmasında etkili olacağı; doğa bilimleri ve sosyal bilimlerin yakında ilişkide olmasının gerekliği ve Araştırmacıların Statüsünün revizesinin siyasa kararlarında bilim adamlarının rolünü vurgulamak açısından önemi gibi konulara değinmiştir. Komisyonda sosyal ve beşerî bilimler sektörü açısından önemli olan üç belgenin hazırlanması ve revize edilmesi değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, MOST Hükûmetler Arası Konseyi Statüsü revize edilmiştir. Hazırlanmakta olan İklim Değişikliğine İlişkin Etik İlkeler Bildirgesi nihai haliyle kabul edilmiştir Araştırmacıların Statüsüne İlişkin Tavsiye Kararı revizesi değerlendirilmiş ve Tavsiye Kararı Bilim ve Araştırmacılara İlişkin Tavsiye Kararı adıyla kabul edilmiş ve bu kararlar Türkçeleştirilerek Millî Komisyonumuz internet sitesinde yayımlanmıştır. Kültür Komisyonu 8-11 Kasım 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen Kültür Komisyonu toplantılarına Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. Öcal OĞUZ, Yerlerinden Edilmiş Kültür Varlıkları İhtisas Komitesi Başkanı Aysun ARSLAN, Kültürel İfadelerin Çeşitliliği İhtisas Komitesi Başkanı Doç. Dr. Serhan ADA ve Sektör Uzmanları M. Aslı HETEMOĞLU ile İ. Tolga KORUCU katılmışlardır. Kültür Komisyonu gündem maddeleri; Gençlik Forumu Çıktıları; Program ve Bütçe Taslağının Değerlendirme ve Kabulü (39 C/5), Endonezya da Güney Doğu Asya Bölgesindeki İnsan Evrimi, Adaptasyonu ve Dağılımı Bölgesel Merkezinin Kurulması, Kudüs ve 38C/Resolution 52 nin Uygulanması, Silahlı Çatışma Halinde Kültürün Korunması ve Kültürel Çoğulculuğun Sağlanması UNESCO Eyleminin Güçlendirilmesi Stratejisi ve 1970 Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması İçin Alınacak Tedbirlerle İlgili Sözleşme nin Uygulanmasının Güçlendirilmesi; olarak sıralanmıştır. Toplantının ülke beyanları bölümünde UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliğiyle Kültür alanında yapılan istişareler sonucunda Türkiye adına söz alan Doç. Dr. Serhan ADA konuşmalarında, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve 39C/5 belgesinde yer alan stratejik hedeflerin kültür sektörü ve çalışmalarına tam anlamıyla entegre edilmesinin gerekliliğini ve önemini vurgulamıştır. Ayrıca son zamanlarda dünya gündemini meşgul eden insanî krizler ve terör nedeniyle tahrip olan kültürel mirasın korunması ve kültür varlıklarının yasadışı kaçakçılığıyla mücadele konularında Türkiye nin göstermiş olduğu kararlılığını ifade ederek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 2347 sayılı kararın gerçekleştirilmesinde UNESCO nun oynadığı öncü rolden duyulan memnuniyeti dile getirmiştir. Afrika ve Gelişmekte olan Küçük Ada Devletleri ile olan kapasite inşası programlarının sürdürülmesinin önemini vurgulayarak bu kapsamda Türkiye-Afrika Bakanlar Konferansının gerçekleştirildiğini 163

164 UNESCO 39. Genel Konferansı belirtmiştir. Son olarak Türkiye nin kültürel çoğulculuk ve kültürel ifadelerin çeşitliliği konularındaki hassasiyetinin bir göstergesi olarak 2005 Sözleşmesine taraf olduğunu ifade etmiştir. Özellikle UNESCO nun Kültür Sözleşmeleri arasında giderek artan politikleşmenin sözleşmelerin uygulanması süreçlerine zarar verdiğinin altının çizildiği Kültür Komisyonu toplantıları sırasında ayrıca silahlı çatışma durumlarında kültürün korunması ve kültürel çoğulculuğun sağlanması için UNESCO eyleminin güçlendirilmesi gündem maddesi sırasında doğal afet durumlarını da dâhil eden tasarı görüşülmüş ve yapılan değişiklik önerileriyle kabul edilmiştir tarihli Kültür Varlıklarının Kanunsuz İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması İçin Alınacak Tedbirlerle İlgili Sözleşme nin Uygulanmasının Güçlendirilmesi gündem maddesinde ise, sözleşmenin uygulanması konusundaki kararlılığını ifade eden bir konuşma gerçekleştirilmiştir. Bilgi ve İletişim Komisyonu Bilgi ve İletişim Komisyonu toplantıları 6-7 Kasım 2017 tarihlerinde toplanmıştır. Toplantıya İletişim İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR, Dünya Belleği İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Mustafa SAFRAN, UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU ve Sektör Uzmanı İ. Tolga KORUCU katılmıştır. Toplantı gündemi; Taslak Programın ve Bütçesinin Benimsenmesi (39 C/5); Birleşmiş Milletler Gazeteci Güvenliği ve Suçların Cezasızlığı Olayı Eylem Planı nın uygulanmasında UNESCO nun lider rolünün güçlendirilmesi; UNESCO nun gözetiminde; Kore Cumhuriyeti nde Belge Mirası Uluslararası Merkezi nin Kategori 2 Merkezi olarak kurulması; UNESCO nun gözetiminde (Kategori 2) Quito, Ekvator da Latin Amerika İleri İletişim Çalışmaları Uluslararası Merkezi nin (CIESPAL) kurulması; 2015 sonrası Bilgi Toplumları Dünya Zirvesi Raporu; Quebec in Eylem Çağrısı: İnternet ve Gençliğin Radikalleşmesi; Açık Eğitim Kaynakları (OER) alanında uluslararası işbirliği için bir standart belirleme aracının istenilebilirliği; Gençlik Forumu nun sonuçları olarak sıralanmıştır. Komisyonda, Birleşmiş Milletlerin Gazeteci Güvenliği ve Suçların Cezasızlığı Eylem Planı etrafında birçok tartışma yaşanmıştır. Komisyondaki temsilciler Gazeteci Güvenliği çerçevesinde giderek artan işbirliğine dikkat çekerek Paris, New York ve Cenevre de kurulan Merkezlerle birlikte artık odak noktalarının sayısının arttığından ve gazeteci güvenliğinin araştırılması ile izlenmesi için daha elverişli bir olduğu belirtilmiştir. Toplantının ülke beyanları bölümünde Türkiye adına söz alan UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği, UNESCO nun bütçe hususunda yaşadığı zorluklar sebebiyle belirlenen öncelik alanları arasında bilgi ve iletişim sektörünün de yer alması gerektiğini dile getirmiştir. Sadece bağış yapan ülkelerin değil, bütün ülkelerin UNESCO ya olan değerli katkılarının göz önünde bulundurulması ihtiyacı da vurgulanmıştır. UNESCO nun, Birleşmiş Milletler Gazeteci Güvenliği ve Suçların Cezasızlığı Eylem Planı nın yürütücüsü konumundaki öncü rolünün Türkiye tarafından takdirle karşılandığı belirtilirken, öncelik verilen ilgili konunun yanı sıra kapasite geliştirme ve medya okuryazarlığı gibi alanlara da aynı derecede ilgi gösterilmesi gerekliliği de ifade edilmiştir. Özellikle Afrika ülkelerinde mevzu bahis hususların en büyük sorunlar olduğu da beyan edilmiştir. 164

165 Bu kapsamda UNESCO Genel Direktörü Audrey AZOULAY den Üye Devletlerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik dengeli bir yaklaşım beklendiği açıklanmış ve bütün öncelik alanlarına aynı önemin verilmesi talebi dile getirilmiştir. APX Komisyonu Finans, İdare ve Genel Sorular, Program Desteği ve Dış İlişkiler (APX) Komisyonu 31 Ekim-4 Kasım 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. APX Komisyonu toplantısına UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK katılmıştır. APX Komisyonu gündemi; Genel Direktörün UNESCO Sözleşmesi IV.C maddesi 8(c) bendi hükümlerinin yürütülmesine ilişin olarak Üye Devletlerden aldığı haberleşmeler hakkında raporu; Bütçenin hazırlanma yöntemleri, için bütçe tahminleri ve bütçe teknikleri; için Taslak Bütçe ve Programın değerlendirilmesi ve kabulü; yıllarında UNESCO nun ilişkilendirilebileceği anma ve kutlama yıldönümlerine ilişkin Üye Devletlerin teklifleri; Günümüz dünyasında sesin önemi: iyi uygulamaları teşvik etmek; UNESCO nun idari organlarının yönetimi, çalışma prosedürleri ve yöntemleri; Bölgesel faaliyetlerin Kurum tarafından uygulamasına yönelik olarak bölgelerin tanımı; sivil toplum kuruluşları ve Üye Devletler arasında, idari organları da dâhil olmak üzere, nitelikli diyalog için öneriler; Katılım Programı ve acil yardımın ilke ve koşulları; UNESCO Birlikleri, Merkezleri ve Kulüplerine ilişkin taslak düzenleyici çerçeve; 31 Aralık 2016 günü sona eren mali yıl için UNESCO hesaplarıyla ilişkili mali rapor ve bağımsız denetimden geçmiş konsolide finansal tablolar ve Dış Denetmenin raporu; Üye Devletlerin katkılarına ilişkin değerlendirme ölçeği ve para birimi ; Üye Devletlerin katkılarının toplanması; Döner Sermaye Fonu (Working Capital Fund): Seviye ve yönetim; Personel Mevzuatı ve Personel Kuralları; Personel maaşları, ödenekleri ve yardımları; Birleşmiş Milletler Ortak Personel Emeklilik Fonu (United Nations Joint Staff Pension Fund) ve Üye Devletlerin temsilcilerinin dönemi için UNESCO Personel Emeklilik Komitesine atanması; Tıbbi Yardım Fonu nun (MBF Medical Benefits Fund) durumuna ilişkin Genel Direktörün raporu; Tıbbi Yardım Fonu nun (MBF Medical Benefits Fund) Denetimi; dönemi için İnsan Kaynakları Yönetim Stratejisi hakkında Genel Direktörün raporu; UNESCO Binasının idaresine ilişkin olarak Genel Direktörün Genel Merkez Komitesi işbirliğiyle hazırladığı raporu olarak belirlenmiştir. APX Komisyonunda yılları UNESCO ile ilişkilendirilmiş anma ve kutlama yıldönümleri kabul etmiştir. Millî Komisyonumuz uzmanları tarafından adaylık dosyaları hazırlanarak 2018 yılı için önerilen Atebetü l-hakayık ın Basılışının 100. Yıl Dönümü Kazakistan ve Kırgızistan ın desteğiyle; 2019 yılı için önerilen Kutadgu Bilig in Yusuf Has Hacib tarafından Yazılışının 950. Yıl Dönümü ise Azerbaycan ve Kazakistan ın desteğiyle Programa kabul edilmiştir. Genel Konferansın 39. oturumunda oylamaya katılamayacak devletler değerlendirilmiştir. Komisyonun aldığı kararlardan biri de UNESCO nun idarî organlarının yönetimi, çalışma prosedürleri ve yöntemlerini gözden geçirecek açık uçlu çalışma grubu tavsiyelerinin değiştirilerek kabulüdür. Genel Konferansın aldığı karar doğrultusunda Genel Konferans Usul Kurallarında değişiklik yapılmış; Yürütme Kurulu Üyelerinin dönem sınırıyla görev yapması prensipte kabul edilmiştir. 165

166 SUNUŞ UNESCO Yürütme Kurulu Yürütme Kurulu, UNESCO nun üç yönetim organından biridir ve Genel Konferans tarafından seçilmektedir. Yürütme Kurulunun görev ve sorumlulukları öncelikli olarak Kuruluş Sözleşmesi ve Genel Konferans tarafından belirlenen kural veya yönetmeliklerde belirtilmektedir. Yürütme Kurulu, Genel Konferansı temsil etmekte, Genel Konferans kararları doğrultusunda yetkilendirildiği konuları ele almaktadır. Yürütme Kurulu özellikle aşağıda sıralanan konularda çalışmaktadır: Genel Konferansın gündemini hazırlar, UNESCO nun çalışma programını ve Genel Direktör tarafından kendisine sunulan tahmini bütçeleri inceler ve Genel Konferansa bunları önerileriyle birlikte sunar. Birleşmiş Milletler üyesi olmayan yeni Devletlerin kabulü hakkında tavsiyelerde bulunur. Genel Direktör ataması konusunda Genel Konferansa öneri sunar. Genel Konferans tarafından kabul edilen programın yürütülmesinden sorumludur ve bu bağlamda, Genel Direktör tarafından sunulan Kurum faaliyetleri hakkındaki raporları değerlendirir. Genel Konferansın olağanüstü oturumlarına davet eder. Genel Konferans tarafından kabul edilen düzenlemelere uygun olarak, eğitim, bilim ve beşerî bilimler veya bilginin yaygınlaştırılması konularında uluslararası ve sivil toplum konferansları düzenler. Genel Direktör veya temsilcisi, oy hakkı olmaksızın, Yürütme Kurulu organları ve Bürosunun toplantılarına katılmaktadır. Yürütme Kurulunun uygun eylemleri için öneriler hazırlayabilir ve incelenmekte olan herhangi bir konuyla ilgili sözlü veya yazılı beyanda bulunabilmektedir. Genel Oturumda Genel Direktör; Genel Konferans tarafından kabul edilen programın uygulanmasını raporlar, Yürütme Kurulu ve Genel Konferans tarafından kabul edilen kararların ve önceki oturumlarda kabul edilen kararların takibini raporlar, Taslak program ve bütçe için öneriler sunar. Yürütme Kurulu, iki yıllık süre içerisinde en az 4 defa olağan oturumla toplanır. Ayrıca, Genel Direktörlük görevine adaylıklar, Sekretaryaya yapılacak atamalar ve Yürütme Kurulunca karar verilen diğer hususları ele almak üzere özel oturumla toplanabilmektedir. Yürütme Kurulu dört yıllık görev süresi için Genel Konferans tarafından seçilen 58 Üye Devletten oluşmaktadır. UNESCO 39. Genel Konferansında 8 Kasım 2017 Çarşamba günü kapalı oylama sistemiyle gerçekleştirilen seçimde Türkiye dönemi için Yürütme Kuruluna seçilmiştir. Hâlihazırda Yürütme Kurulu Üyeliği yapan devletler aşağıdadır: 166

167 Amerika Birleşik Devletleri ( ) Arnavutluk ( ) Bangladeş ( ) Belarus ( ) Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda ( ) Bulgaristan ( ) Brezilya ( ) Burundi ( ) Çin ( ) Mısır ( ) Ekvator Ginesi ( ) Endonezya ( ) Etiyopya ( ) Fas ( ) Fildişi Sahilleri ( ) Filipinler ( ) Finlandiya ( ) Fransa ( ) Gana ( ) Güney Afrika ( ) Grenada ( ) Hindistan ( ) İran ( ) İspanya ( ) İtalya ( ) Jamaika ( ) Japonya ( ) Katar ( ) Kamerun ( ) Kenya ( ) Kore ( ) Küba ( ) Lübnan ( ) Litvanya ( ) Madagaskar ( ) Malezya ( ) Meksika ( ) Nikaragua ( ) Nijerya ( ) Pakistan ( ) Paraguay ( ) Portekiz ( ) Rusya Federasyonu ( ) Saint Vincent ve Grenadinler ( ) Saint Lucia ( ) Senegal ( ) Sırbistan ( ) Slovenya ( ) Umman ( ) Ürdün ( ) Sri Lanka ( ) Sudan ( ) Türkiye ( ) Venezuela ( ) Vietnam ( ) Yunanistan ( ) Zambiya ( ) Zimbabve ( ) 167

168 SUNUŞ UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri 1956 yılında oluşturulan UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Programı, UNESCO idealleri açısından öneme sahip kişiler ve tarihî olaylara evrensel değer kazandırmayı, toplumlararası barışı, anlayışı ve yakınlaşmayı geliştirmeyi amaçlamaktadır. Programa sunulacak önerilerin yıl dönümlerinin 50 ve katları olması gerekmektedir yılı 38. Genel Konferansı ile revize edilen kriterler doğrultusunda her üye devlet, biri toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ilgili olabilecek iki öneri sunabilme hakkına sahiptir. Bu öneriler için aynı zamanda en az iki diğer üye devletin de desteği beklenmektedir. UNESCO Genel Konferansları sırasında, üye devletler tarafından önerilen anma ve kutlama yıl dönümleri görüşülerek karara bağlanmaktadır. UNESCO tarafından hazırlanan başvuru formuna göre yapılan öneriler, Yürütme Kurulu tarafından görüşülmekte ve uygun bulunanlar Genel Konferansın onayıyla kesinlik kazanmaktadır. Millî Komisyonumuz, dönemsel başvuru takvimine uygun olarak ilgili bakanlıklara, üniversitelere, sivil toplum kuruluşlarına ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlara UNESCO tarafından belirlenmiş ölçütleri göndererek uygun öneriler yapılmasını istemektedir. Gelen önerilerin Yönetim Kurulunda değerlendirilmesiyle alınan karar doğrultusunda, adaylık dosyaları Millî Komisyonumuz uzmanlarınca hazırlanarak, UNESCO ya iletilmektedir yılında gerçekleştirilen UNESCO 38. Genel Konferansında Millî Komisyonumuz tarafından önerilen Hoca Ahmed Yesevi nin Vefatının 850. Yıl Dönümü ve Fuad Köprülü nün Vefatının 50. Yıl Dönümü Azerbaycan ve Kazakistan ın desteğiyle UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümü Programına dâhil edilmiştir. Hoca Ahmed Yesevi Fuad Köprülü 168

169 İlan edilen yıldönümlerine ilişkin farkındalığın artırılması, yıl dönümlerinin uluslararası platformda benimsenmesinin yanı sıra ulusalda duyurulması ve etkinliklerle kutlanması amacıyla; Millî Komisyonumuz tarafından ilgili kurum ve kuruluşlara bilgi gönderilmiş; medya platformunda anılan yıl dönümlerine ilişkin paylaşımda bulunularak etkinlikler yapılması teşvik edilmiştir. Etkinlik yapmak üzere Millî Komisyonumuza başvuran ve uygun bulunan etkinlikler, Millî Komisyonumuz ve UNESCO Genel Direktörlüğü tarafından hazırlanan yıl dönümü logosu verilerek desteklenmiştir. Bu kapsamda Türkiye de bu dönemde 400 ün üzerinde etkinlik yapılmıştır yılında gerçekleştirilen UNESCO 39. Genel Konferansında ise 2018 yılı için önerilen Atebetü l- Hakayık ın Basılışının 100. Yıl Dönümü, Kazakistan ve Kırgızistan ın desteğiyle; 2019 yılı için önerilen Kutadgu Bilig in Yusuf Has Hacib tarafından Yazılışının 950. Yıl Dönümü Azerbaycan ve Kazakistan ın desteğiyle Programa alınmıştır. Böylece, Türkiye ye ait Millî Komisyonumuz tarafından önerilen ve UNESCO Genel Konferansı tarafından kabul edilen 27 Anma ve Kutlama Yıl Dönümü bulunmaktadır. Aşağıdaki grafikte Türkiye nin UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Programındaki durumu yıllara göre sunulmaktadır: 169

170 UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümlerinde Türkiye Mustafa Kemal Atatürk ün Doğumunun 100. Yıl Dönümü (1981) Mimar Sinan ın Vefatının 400. Yıl Dönümü (1988) Yunus Emre nin Doğumunun 750. Yıl Dönümü (1991) Uluğ Bey in Doğumunun 600. Yıl Dönümü (1994) Şair Fuzûlî (Mehmed bin Süleyman Fuzûlî) nin Doğumunun 500. Yıl Dönümü (1995) Nasreddin Hoca nın Vefatının 700. Yıl Dönümü (1996) Hasan Ali Yücel in Doğumunun 100. Yıl Dönümü (1997) Osmanlı Bilim ve Kültür Mirasının ve Çok Uluslu Yönlerinin Oluşumunun Başlangıcının 700. Yıl Dönümü (1999) Şeyh Galip in Vefatının 200. Yıl Dönümü (1999) Nazım Hikmet in Doğumunun 100. Yıl Dönümü (2002) Mevlânâ Celâleddîn-î Rûmî nin Doğumunun 800. Yıl Dönümü (2007) Kaşgarlı Mahmud un Doğumunun Yıl Dönümü (2008) Kâtip Çelebi nin Doğumunun 400. Yıl Dönümü (2009) Ressam, Arkeolog ve Sanat Uzmanı Osman Hamdi Bey in Vefatının 100. Yıl Dönümü (2010) Evliya Çelebi nin Doğumunun 400. Yıl Dönümü (2011) Mimar ve Şehir Planlamacı Kemal Ahmet Arû nun Doğumunun 100. Yıl Dönümü (2012) Yusuf Nâbî nin Vefatının 300. Yıl Dönümü (2012) Müzisyen Buhurizade Mustafa Itrî nın Vefatının 300. Yıl Dönümü (2012) Pîrî Reis Dünya Haritasının 500. Yıl Dönümü (2013) Halide Edip Adıvar ın Vefatının 50. Yıl Dönümü (2014) İsmail Gaspıralı nın Vefatının 100. Yıl Dönümü (2014) Matrakçı Nasuh un Vefatının 450. Yıl Dönümü (2014) Türk ve İslâm Eserleri Müzesi nin Kuruluşunun 100. Yıl Dönümü (2014) Fuad Köprülü nün Vefatının 50. Yıl Dönümü (2016) Hoca Ahmed Yesevi nin Vefatının 850. Yıl Dönümü (2016) Atebetü l-hakayık ın Basılışının 100. Yıl Dönümü (2018) Kutadgu Bilig in Yusuf Has Hacib tarafından Yazılışının 950. Yıl Dönümü (2019) 170

171 Türkiye nin Üyesi Olduğu Hükûmetler Arası Komite ve Konseyler Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi (IGBC) Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi (IGBC) 1998 yılında Uluslararası Biyoetik Komitesi (IBC) Statüsü kapsamında kurulmuştur ve Komite 36 üye devletten oluşmaktadır. En az iki yılda bir toplanan Üye Devletler IBC nin öneri ve karar tasarılarını incelemektedir. Hükûmetler Arası Biyoetik Komitesi ne (IGBC) 2013 yılında UNESCO 37. Genel Konferansında seçilen Türkiye nin Komite Üyeliği 2017 yılında düzenlenen UNESCO 39. Genel Konferansında sona ermiştir Dönemi Üye Devletler: Almanya, Avusturya, Belçika, Brezilya, Cezayir, Dominik Cumhuriyeti, Fildişi Sahilleri, Finlandiya, Fransa, Gine, Guatemala, Güney Kore Cumhuriyeti, Gürcistan, Hindistan, İran, Japonya, Kamerun, Kenya, Kolombiya, Kuzey Kore Demokratik Cumhuriyeti, Libya, Litvanya, Lübnan, Madagaskar, Malezya, Mali, Meksika, Nijer, Nikaragua, Rusya Federasyonu, Singapur, Slovakya, Sudan, Togo, Türkiye, Umman. 39. Genel Konferansında Dönemi için seçilen Üye Devletler: Azerbaycan, Kongo, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Ekvator, Fransa, Almanya, Macaristan, Kenya, Litvanya, Namibya, Nijer, Singapur, Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda Cumhuriyeti, Uruguay. Herkes İçin Bilgi Programı (IFAP) Hükûmetler Arası Konseyi Herkes için Bilgi Programı (IFAP) Hükûmetler Arası Konseyi 2001 yılında kurulmuştur ve 26 üye devletten oluşmaktadır. Konsey, Herkes için Bilgi Programı planlama ve uygulamalarına kılavuzluk etmekte ve Programın gelişimini sağlamayı, uluslararası işbirliklerini artırmayı amaçlamaktadır. Herkes için Bilgi Programı (IFAP) Hükûmetler Arası Konseyine 2013 yılında düzenlenen UNESCO 37. Genel Konferansında seçilen Türkiye nin Konsey Üyeliği 2017 yılında düzenlenen UNESCO 39. Genel Konferansında sona ermiş; ancak 2017 yılında düzenlenen UNESCO 39. Genel Konferansında yapılan seçimle Türkiye tekrar IFAP Konsey Üyesi olarak seçilmiştir Dönemi Üye Devletler: Arjantin, Bahreyn, Botsvana, Çin, Etiyopya, Filipinler, Gana, Gine, Grenada, Hollanda, İsrail, İsveç, İsviçre, Kamboçya, Litvanya, Malezya, Mısır, Peru, Rusya Federasyonu, Senegal, Slovakya, Sudan, Tayland, Türkiye, Venezuela, Zambiya. 39. Genel Konferansında Dönemi için seçilen Üye Devletler: Bahreyn, Güney Afrika, İsviçre, Kuzey Kore Demokratik Cumhuriyeti, Macaristan, Jamaika, Litvanya, Mali, Nijer, Umman, Rusya Federasyonu, Türkiye. Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) Hükûmetler Arası Konseyi Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) Hükûmetler Arası Konseyi 1975 yılında kurulmuştur ve 26 üye devletten oluşmaktadır. Konsey, Uluslararası Hidroloji Programının önceliklerini belirlemekte, 171

172 Türkiye nin Üyesi Olduğu Hükûmetler Arası Komite ve Konseyler planlamayı sağlamakta ve yönetimini üstlenmektedir. Uluslararası Hidroloji Programı (IHP) Hükûmetler Arası Konseyine ilk defa 1977 yılında üye olan ve o tarihten itibaren 6 dönem üyeliği bulunan Türkiye Konseye 2013 yılında düzenlenen UNESCO 37. Genel Konferansında tekrar üye seçilmiştir. Türkiye nin Konsey Üyeliği 2017 yılında düzenlenen UNESCO 39. Genel Konferansında sona ermiş; ancak 2017 yılında düzenlenen UNESCO 39. Genel Konferansında yapılan seçimle Türkiye tekrar IHP Konsey Üyesi olarak seçilmiştir Dönemi Üye Devletler: Almanya, Arjantin, Avusturya, Brezilya, Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda, Burkino Faso, Çin, Endonezya, Fas, Gana, Guatemala, İsviçre, Japonya, Kazakistan, Kenya, Kore Cumhuriyeti, Küba, Macaristan, Meksika, Mısır, Namibya, Nepal, Nijerya, Norveç, Pakistan, Peru, Polonya, Rusya Federasyonu, Senegal, Slovenya, Sudan, Tunus, Türkiye, Umman, Ürdün, Yunanistan. 39. Genel Konferansında Dönemi için seçilen Üye Devletler: Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda, Etiyopya, Güney Kore, Hollanda, İran, Japonya, Libya, Mısır, Paraguay, Slovenya, Sri Lanka, Şili, Türkiye, Zambiya. İnsan ve Biyosfer Programı (MAB) Hükûmetler Arası Eşgüdüm Konseyi İnsan ve Biyosfer Programı (MAB) Hükûmetler Arası Eşgüdüm Konseyi 1971 yılında kurulmuştur ve 34 üye devletten oluşmaktadır. Yılda bir kez toplanan Konsey Üyeleri MAB Programını ve program politikalarını geliştirmek için çalışmalarını sürdürmektedir yılından itibaren Konseyde etkin bir şekilde rol alan Türkiye, Konseye son olarak 2015 yılında düzenlenen UNESCO 38. Genel Konferansında tekrar üye olarak seçilmiştir ve mevcut Konsey Üyeliği 2019 yılında düzenlenecek olan UNESCO 40. Genel Konferansına kadar devam edecektir Dönemi Üye Devletler: Almanya, Avusturya, Azerbaycan, Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda, Burkina Faso, Cezayir, Çin, Endonezya, Fas, Fransa, Güney Afrika, Honduras, İspanya, İsveç, Japonya, Kamerun, Kazakistan, Kolombiya, Kore Cumhuriyeti, Kuveyt, Macaristan, Madagaskar, Malezya, Meksika, Nijerya, Peru, Rusya Federasyonu, Saint Vincent ve Grenadinler, Slovakya, Togo, Türkiye, Yemen. 39. Genel Konferansında Dönemi için seçilen Üye Devletler: Almanya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Estonya, Fas, Fildişi Sahilleri, Fransa, Güney Afrika, Haiti, İspanya, İsveç, Kenya, Meksika, Sudan, Umman, Vietnam. Kültürel Varlıkların Ait Oldukları Ülkelere İadesinin Teşviki Hükûmetler Arası Komitesi (ICPRCP) Kültürel Varlıkların Ait Oldukları Ülkelere İadesinin Teşviki Hükûmetler Arası Komitesi (ICPRCP) 1978 yılında kurulmuştur ve 22 üye devletten oluşmaktadır. Komite özellikle uluslararası sözleşmelerin uygulanmadığı bölgelerdeki önemli kültürel varlıkların ait oldukları ülkelere iadesi için gerekli uzlaşmayı ikili anlaşmalar ve işbirlikleri yoluyla sağlamayı amaçlamaktadır. ICPRCP Komitesine ilk defa 1987 yılında üye olan ve o tarihten itibaren 4 dönem üyeliği bulunan Türkiye Komiteye 2015 yılında düzenlenen UNESCO 38. Genel Konferansında tekrar seçilmiştir ve mevcut Komite Üyeliği 2019 yılında düzenlenecek olan UNESCO 40. Genel Konferansına kadar devam edecektir. 172

173 Dönemi Üye Devletler: Arjantin, Avusturya, Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti, Bolivya, Çin, Fildişi Sahilleri, Guatemala, Irak, İtalya, Japonya, Kore Cumhuriyeti, Litvanya, Macaristan, Mali, Meksika, Mısır, Moğolistan, Romanya, Sri Lanka, Suudi Arabistan, Türkiye, Zambiya. 39. Genel Konferansında Dönemi için seçilen Üye Devletler: Ermenistan, Benin, Güney Kore Cumhuriyeti, Kuzey Kore Demokratik Cumhuriyeti, Ekvator, Guatemala, Irak, Mali, Meksika, Pakistan. Beden Eğitimi ve Spor (CIGEPS) Hükûmetler Arası Komitesi Beden Eğitimi ve Spor (CIGEPS) Hükûmetler Arası Komitesi 1978 yılında kurulmuştur ve 18 üye devletten oluşmaktadır. Komite beden eğitimi ve sporun sosyo-ekonomik yararlarını en üst seviyeye çıkarmak için uluslararası çabayı teşvik etmeyi ve etkin spor politikaları ve programları geliştirmeyi amaçlamaktadır. Komiteye ilk defa 1987 yılında üye olan ve o tarihten itibaren çalışmalarını sürdüren Türkiye 2015 yılında düzenlenen UNESCO 38. Genel Konferansında Komiteye tekrar üye olarak seçilmiştir ve mevcut Komite Üyeliği 2019 yılında düzenlenecek olan UNESCO 40. Genel Konferansına kadar devam edecektir. Türkiye 2014 yılında Grup I adına Komite Başkan Yardımcılığı görevini üstlenmiştir Dönemi Üye Devletler: Almanya, Azerbaycan, Brezilya, Danimarka, Endonezya, Güney Afrika, İran, Katar, Kolombiya, Kongo, Madagaskar, Malezya, Meksika, Rusya Federasyonu, Türkiye, Ukrayna, Umman, Yemen. 39. Genel Konferansında Dönemi için seçilen Üye Devletler: Almanya, Arjantin, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Finlandiya, Gambiya, Güney Afrika, Japonya, Rusya Federasyonu, Tunus, Türkmenistan. Sosyal Değişimlerin Yönetimi Programı (MOST) Hükûmetler Arası Konseyi MOST Hükûmetler Arası Konseyi 1994 yılında kurulmuştur ve UNESCO Genel Konferansında seçilen 35 üye devletten oluşmaktadır. Konsey iki yılda bir toplanmaktadır ve araştırma için öncelik alanların oluşturulması ve gelecek politikalarına karar verme üzerine çalışmalarını sürdürmektedir. MOST Hükûmetler Arası Konseyine Türkiye ilk defa 1999 yılında 30. UNESCO Genel Konferansı kararıyla dört yıl süreliğine seçilmiş, bu üyeliğinden sonra 36. UNESCO Genel Konferansı kapsamında tekrar seçilmiş ve mevcut komite üyeliği 2015 yılında gerçekleştirilen 38. UNESCO Genel Konferansı kararıyla yenilenmiştir. Türkiye döneminde MOST Hükûmetler Arası Konseyi Başkan Yardımcılığına seçilmiştir Dönemi Üye Devletler: Afganistan, Arjantin, Bahreyn, Bangladeş, Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Endonezya, Ekvator, Filipinler, Fransa, Gana, Gine, Güney Afrika, İsrail, Japonya, Kamerun, Kanada, Kenya, Kosta Rika, Küba, Lübnan, Macaristan, Malezya, Meksika, Mısır, Norveç, Rusya Federasyonu, Slovakya, Tayland, Togo, Tunus, Türkiye, Ürdün, Yunanistan. UNESCO 39. Genel Konferansında Dönemi için seçilen Üye Devletler: Kosta Rika, Dominik Cumhuriyeti, Ekvator, Çekya, Etiyopya, Endonezya, Madagaskar, Malezya, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Sri Lanka, Zimbabve. 173

174 Türkiye nin Üyesi Olduğu Hükûmetler Arası Komite ve Konseyler Dünya Mirası Komitesi Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına Dair Sözleşme, 1972 yılında kabul edilmiş ve 1977 yılında yürürlüğe girmiştir yılında Sözleşmenin çalışmalarını sürdürmek için kurulan Dünya Mirası Komitesinde 21 üye devlet yer almaktadır. Dünya Miras Komitesine ilk defa döneminde üye olan Türkiye, 2013 yılında Dünya Mirası Komitesi 19. Genel Kurulunda Sözleşme Komite Üyeliği seçim tarihinin en yüksek oyunu alarak ikinci kez seçilmiştir. Türkiye nin mevcut komite üyeliği 2017 yılında sona ermiştir. Türkiye, 2015 yılında Komite Başkanlığını Almanya dan devralmış ve 2016 yılında ilk kez olmak üzere Büyükelçi Lale ÜLKER Başkanlığında Dünya Miras Komitesine ev sahipliği yapmıştır Dönemi Üye Devletler: Angola, Azerbaycan, Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti, Burkina Faso, Endonezya, Filipinler, Finlandiya, Güney Kore, Hırvatistan, Jamaika, Kazakistan, Kuveyt, Küba, Lübnan, Peru, Polonya, Portekiz, Tunus, Türkiye, Vietnam, Zimbabve. 21. Genel Kurulda Seçilen Üye Devletler: Avustralya, Bahreyn, Bosna Hersek, Brezilya, Çin, Guatemala, İspanya, Macaristan, Kırgızistan, Norveç, Saint Kitts ve Nevis, Uganda. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükûmetler Arası Komitesi Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, 2003 yılında kabul edilmiş ve 2006 yılında yürürlüğe girmiştir yılında yapılan Birinci Taraf Devletler Genel Kurulunda Türkiye Sözleşmenin icra organı olan 24 üyeli Hükûmetler Arası Komiteye seçilmiştir. Türkiye, 2007 yılında Hükûmetler 112 Arası Komite Başkanlığına seçilmiş ve 2008 yılında Komiteye ev sahipliği yapmıştır. Türkiye yılları arasında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine kaydı üye devletlerce önerilen dosyaları inceleyen ve altı ülkeden oluşan Alt Organ da görev yapmıştır yılında Türkiye yılları için Fransa ve İtalya yı geride bırakarak yeniden Komite üyeliğine seçilmiştir. Türkiye, 2015 yılında gerçekleştirilen Komitenin 10. Oturumunda, 2016 yılında gerçekleşecek olan 11. Komite toplantısı sonuna kadar Başkan Yardımcılığı ve Raportörlük görevini üstlenmiştir. Sözleşme İçtüzüğü gereğince Başkan Yardımcılığına taraf devletler, Raportörlüklere ise şahıslar görevlendirilmektedir. Türkiye den UNESCO Nezdinde Daimi Temsilciliğimiz Başkâtibi Murat SOĞANGÖZ seçilmiştir Dönemi Üye Devletler: Afganistan, Arjantin, Bahreyn, Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti, Filipinler, Fransa, Gana, Kenya, Kosta Rika, Küba, Lübnan, Mısır, Rusya Federasyonu, Slovakya, Tayland, Togo, Türkiye, Ürdün Dönemi Üye Devletler: Ermenistan, Avusturya, Kolombiya, Küba, Kıbrıs, Guatemala, Lübnan, Moritanya, Filistin, Filipinler, Senegal, Zambiya. Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu Yürütme Konseyi Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu, Birleşmiş Milletler sistemi içerisinde deniz bilimleri alanında yetkin organ olarak 1960 yılında kurulmuştur ve Komisyonda 148 üye devlet bulunmaktadır. İki yılda bir toplantı gerçekleştiren Yürütme Konseyi, Komisyonun çalışma planını oluşturma, Genel Kurul hazırlıklarını ve Komite çalışmalarını yürütmeden sorumludur yılında gerçekleştirilen Hükûmetler Arası Oşinografi Komisyonu Genel Kurul 28. Oturumunda Yürütme Konseyi Üyesi seçilen Türkiye, 2017 yılında gerçekleştirilen 29. Oturumda tekrar seçilmiştir. 174

175 Yürütme Konseyi Üye Devletleri: ABD, Almanya, Arjantin, Avustralya, Bangladeş, Belçika, Brezilya, Birleşik Krallık ve Kuzey İrlanda Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti, Danimarka, Ekvator, Fildişi Sahilleri, Fas, Mısır, Fransa, Grenada, Güney Afrika, Güney Kore Cumhuriyeti, Hindistan, Japonya, Kanada, Kenya, Kolombiya, Küba Meksika, Norveç, Filipinler, Pakistan, Polonya, Portekiz, Peru, Rusya Federasyonu, Senegal, Şili, Tayland, Tanzanya, Togo, Tunus, Türkiye, Ukrayna. 29. Genel Kurulda Seçilen Üye Devletler: Bulgaristan, Endonezya, İspanya, İtalya, Kuveyt, Malezya, Palau, Umman, Uruguay, Yunanistan. Kültür Varlıklarının Yasadışı İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması Sözleşmesi Taraf Devletler Alt Komitesi Kültür Varlıklarının Yasadışı İthal, İhraç ve Mülkiyet Transferinin Önlenmesi ve Yasaklanması Sözleşmesi Taraf Devletler Alt Komitesi 2013 yılında kurulmuştur ve 18 Üye Devletten oluşmaktadır. Alt Komite 1970 Sözleşmesinin amaçlarının teşvik edilmesi, Taraf Devletler tarafından iletilen raporların incelenmesi, Sözleşmenin uygulanması kapsamında faaliyetlerin yürütülmesi ve kültürel varlıkların yasadışı ticareti konusunda Kültürel Varlıkların Ait Oldukları Ülkelere İadesinin Teşviki Hükûmetler Arası Komitesi ile koordinasyonu sürdürülmesini amaçlamaktadır. Türkiye Alt Komitenin 2013 yılında düzenlenen ilk oturumunda Komite Üyesi olarak seçilmiş ve 2017 yılında gerçekleştirilen Alt Komitenin 5. Oturumunda tekrar Üye olmuştur yılında gerçekleştirilen Alt Komitenin 5. Oturumunda Türkiye yi temsilen Kültür ve Turizm Bakanlığı Uzmanı ve Yerlerinden Edilmiş Kültür Varlıkları İhtisas Komitesi Üyesi Zeynep BOZ Raportör olarak seçilmiştir Dönemi Üye Devletler: Bulgaristan, Çad, Çin, Ekvator, Fas, İtalya, Japonya, Macaristan, Madagaskar, Meksika, Mısır, Nijerya, Pakistan, Peru, Romanya, Türkiye, Umman, Yunanistan. Komitenin 5. Oturumunda Dönemi için seçilen Üye Devletler: Cezayir, Fildişi Sahilleri, Güney Kore, Honduras, İsveç, Mısır, Peru, Türkiye, Zambiya. 175

176 SUNUŞ UNESCO Millî Komisyonları Yıllığı Millî Komisyonların faaliyetlerini ve işbirliklerini daha görünür kılmak ve bilgi paylaşımını kolaylaştırma hedefiyle 2013 yılında başlatılmış bir inisiyatif olan UNESCO Millî Komisyonları Yıllığı 2016 ve 2017 yıllarında yayınlanmaya devam etmiştir. UNESCO Sekretaryası ile Millî Komisyonlar arasında işbirliğini güçlendirmeye yönelik Eylem Planının 7. Tavsiyesi doğrultusunda hazırlanan Yıllık, ilgili millî komisyonun o yılki faaliyetleri hakkında özet bilgi sunmakta ve bir örnek projeye yer vermektedir. Her yıl UNESCO Genel Direktörlüğü tarafından hazırlanarak basılan Yıllık ayrıca internet üzerinden de kamuoyuyla paylaşılmaktadır Yıllığında faaliyetlerine yer verilen 123 millî komisyon arasında Millî Komisyonumuz da bulunmaktadır. Önceki dönemden farklı olarak bu dönemden itibaren Yıllık yalnızca internet üzerinden İngilizce ve Fransızca karışık bir formatta yayınlanmıştır Yıllığında ise Millî Komisyonumuzun da içinde bulunduğu 150 Millî Komisyonun etkinliklerine yer verilmiştir. Millî Komisyonlar Yıllığı 2016 Millî Komisyonlar Yıllığı

177 UNESCO Miras Listelerinde Türkiye UNESCO Dünya Mirası Listesi 2017 yılı itibariyle UNESCO Dünya Mirası Listesinde 15 si kültürel ve 2 si karma alan olmak üzere toplam 17 mirası yer almaktadır. Kültürel Miraslar: Aphrodisias (2017) Ani Arkeolojik Alanı (2016) Efes (2015) Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (2015) Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (2014) Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (2014) Çatalhöyük Neolitik Kenti (2012) Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (2011) Truva Antik Kenti (1998) Safranbolu Şehri (1994) Xanthos-Letoon (1988) Nemrut Dağı (1987) Hattuşa: Hitit Başkenti (1986) İstanbul un Tarihi Alanları (1985) Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (1985) Karma Miraslar: Hieropolis-Pamukkale (1988) Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (1985) UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi Türkiye nin 2017 yılı itibariyle UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde 67 si kültürel, 2 si karma ve 2 si de doğal alan olmak üzere toplam 71 mirası yer almaktadır. Kültürel Miraslar: İvriz Kültürel Peyzajı-Konya (2017) 177

178 UNESCO Miras Listelerinde Türkiye Ayvalık Endüstriyel Peyzajı-Balıkesir (2017) Assos Arkeolojik Alanı-Çanakkale (2017) Yivli Minare Camii-Antalya (2016) Kibyra Antik Kenti-Burdur (2016) Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü-Van (2016) Malabadi Köprüsü-Diyarbakır (2016) Nuruosmaniye Külliyesi-İstanbul (2016) Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi-Edirne (2016) Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar-Ankara (2016) Sivrihisar Ulu Camii-Eskişehir (2016) Bodrum Kalesi-Muğla (2016) Akdamar Kilisesi-Van (2015) Antik Aspendos Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri-Antalya (2015) Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi)-Kahramanmaraş (2015) Mudurnu Tarihî Lonca Kasabası-Bolu (2015) Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları-Amasya (2015) Dağlık Frigya (2015) Stratonikeia Antik Kenti-Muğla (2015) Uzunköprü-Edirne (2015) İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması-Siirt (2015) Yıldız Sarayı Kompleksi-İstanbul (2015) Anadolu Selçuklu Medreseleri (2014) Anavarza Antik Kenti-Adana (2014) Kaunos Antik Kenti-Muğla (2014) Kızkalesi-Mersin (2014) Arslantepe Arkeolojik Alanı-Malatya (2014) Kültepe Arkeolojik Alanı-Kayseri (2014) Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları-Çanakkale (2014) Eflatunpınar Kaya Anıtı-Konya (2014) İznik-Bursa (2014) 178

179 Mahmutbey Camii-Kastamonu (2014) Ahi Evran Türbesi-Kırşehir (2014) Titus-Vespasianus Tüneli-Hatay (2014) Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup Kilisesi-Mardin (2014) Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri-Manisa (2013) Laodikeia Arkeolojik Alanı-Denizli (2013) Ceneviz Ticaret Yolu nda Akdeniz den Karadeniz e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri (2013) Aizanoi Antik Kenti-Kütahya (2012) Beçin Ortaçağ Kenti-Muğla (2012) Birgi Tarihî Kenti-İzmir (2012) Gordion-Ankara (2012) Hacı Bektaş Veli Külliyesi-Nevşehir (2012) Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı-Muğla (2012) Niğde nin Tarihi Anıtları-Niğde (2012) Mamure Kalesi-Mersin (2012) Odunpazarı Tarihî Kent Merkezi-Eskişehir (2012) Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi-Gaziantep (2012) Zeugma Arkeolojik Siti-Gaziantep (2012) Beyşehir, Eşrefoğlu Camii-Konya (2011) Hatay, St. Pierre Kilisesi-Hatay (2011) Göbeklitepe Arkeolojik Alanı-Şanlıurfa (2011) Likya Uygarlığı Antik Kentleri (2009) Perge Antik Kenti-Antalya (2009) Sagalassos Antik Kenti-Burdur (2009) Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları-Bitlis (2000) Alahan Manastırı-Mersin (2000) Alanya Kalesi ve Tersanesi-Antalya (2000) Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri-Şanlıurfa (2000) İshakpaşa Sarayı-Ağrı (2000) Konya Selçuklu Başkenti-Konya (2000) 179

180 UNESCO Miras Listelerinde Türkiye Mardin Kültürel Peyzaj Alanı-Mardin (2000) Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı (2000) St. Nicholas Kilisesi-Antalya (2000) St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Çevresi-Mersin (2000) Sümela Manastırı-Trabzon (2000) Karain Mağarası-Antalya (1994) Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar: Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı-Antalya (2000) Kekova-Antalya (2000) Doğal Miraslar: Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti-Samsun (2016) Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı-Ankara-Konya-Aksaray (2013) İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesi Bahar Bayramı Hıdırellez (Makedonya ile ortak dosya, 2017) Geleneksel Çini Sanatı (2016) İnce Ekmek Yapma ve Paylaşma Kültürü: Lavaş, Jupka, Kartırma, Yufka (Azerbaycan, İran, Kazakistan ve Kırgızistan ile ortak dosya, 2016) Geleneksel Çini Ustalığı (2016) Ebru: Türk Kâğıt Süsleme Sanatı (2014) Türk Kahvesi ve Geleneği (2013) Mesir Macunu Festivali (2012) Geleneksel Tören Keşkeği (2011) Geleneksel Sohbet Toplantıları (Yaren, Barana, Sıra Geceleri ve diğer, 2010) Alevi-Bektaşi Ritüeli Semah (2010) Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali (2010) Âşıklık Geleneği (2009) Karagöz (2009) Nevruz (Afganistan, Azerbaycan, Hindistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan, Tacikistan, Türkmenistan ile ortak dosya, 2009) Meddahlık Geleneği (2008) Mevlevi Sema Törenleri (2008) 180

181 Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi Islık Dili (2017) Dünya Belleği Uluslararası Kütüğü Divanü Lügati t-türk (2017) Piri Reis in Haritası (2017) Kültepe Tabletleri (2015) Evliya Çelebi Seyahatnamesi (2013) İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi İbn-i Sina Yazmaları Koleksiyonu (2003) Boğaziçi Üniversitesi Gözlem ve Deprem Araştırma Enstitüsü Kandilli Rasathanesi El Yazmaları (2001) Boğazköy Hitit Tabletleri (2001) Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı Camili Biyosfer Rezervi (2005) Küresel Jeoparklar Ağı Kula Volkanik UNESCO Küresel Jeoparkı (2013) Ramsar Alanları Nemrut Kalderası (Bitlis, 2013) Kuyucuk Gölü (Kars, 2009) Kızören Obruğu (Konya, 2006) Yumurtalık Lagünü (Adana, 2005) Meke Maarı (Konya, 2005) Kızılırmak Deltası (Samsun, 1998) Akyatan Lagünü (Adana, 1998) Uluabat Gölü (Bursa, 1998) Gediz Deltası (İzmir, 1998) Göksu Deltası (Mersin,1994) Burdur Gölü (Burdur,1994) Seyfe Gölü (Kırşehir, 1994) Manyas Gölü (Kuş Gölü) (Balıkesir, 1994) Sultan Sazlığı (Kayseri, 1994) 181

182 Yayınlarımız ( ) Türkiye de Demografik Dönüşüm, Yarattığı Riskler, Alınması Gereken Önlemler ve Gelecekle İlgili Hedefler UNESCO MOST Programı kırılgan grup olarak sosyal dönüşümün önemli bir parçası olan yaşlılık konusuyla ilgilenmekte, Türkiye nin de öncülüğüyle belgelerinde yaşlılığa yer vermektedir. Aynı zamanda 2016 Dünya Sosyal Bilimler Raporunda da yaşlıların bakımı ve sosyal hayattan dışlanmaması, eşitsizliğin azaltılmasında önemli görülmekte; yaşlıların gıdaya, güvenli ve kapsayıcı kamu hizmetlerine erişimleri 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleriyle de desteklenmektedir. Bu hususlar göz önünde bulundurularak; Türkiye de demografik dönüşüm, yarattığı riskler, alınması gereken önlemler ve gelecekle ilgili hedefler konusunda MOST ve Kültürlerarası Diyalog İhtisas Komitesi üyesi Prof. Dr. İsmail TUFAN tarafından bir rapor hazırlanmıştır. Raporda Türkiye deki demografik dönüşüm istatistiksel verilere dayalı olarak verilmiş; yaşlılık ve bakıma muhtaçlık konuları işlenerek yaşlılık problemlerine çözüm önerileri örneklendirilmiştir. Aynı zamanda raporda ampirik araştırmalar, gerontolojik uygulamalar ve yapısal gelişimi destekleyen gerontolojik çalışmalar yer almıştır. Rapor Türkiye de Demografik Dönüşüm, Yarattığı Riskler, Alınması Gereken Önlemler ve Gelecekle İlgili Hedefler adıyla 2016 yılında Türkçe ve Social Transformation and Ageing: The Case of Turkey adıyla İngilizce olarak yayınlanmıştır. Tatların Benzer Dünyası: Türk-Macar Ortak Yemek Kültürü Türkiye ve Macaristan Geleneksel Ortak Mutfağı Projesi Millî Komisyonumuz ve UNESCO Macaristan Millî Komisyonu işbirliğinde, Türk ve Macar mutfak ve somut olmayan kültürel miras uzmanlarının bir araya gelerek iki ülkede yürüttüğü alan çalışmaları ile gerçekleştirilmiştir. 182

183 Uzun süren alan çalışmaları sonucu Macaristan da yapılan toplantıda Türk ve Macar araştırmacılar tarafından bildiriler sunulmuştur. Sunulan bildiriler daha sonra Türkçe, Macarca ve İngilizce olarak üç dilli bir kitap hâline getirilmiştir. Kitabın amacı, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesinin tanımladığı ve gelecek kuşaklara aktarılmasını istediği mutfak kültürünün iki ülkedeki durumunu görmek, karşılaştırmak ve deneyimleri paylaşmaktır. UNESCO World Heritage in Turkey 2016 Türkiye nin UNESCO Dünya Mirası Listesindeki miras alanlarına ilişkin hazırlanmış özgün akademik makalelerin yer aldığı kitapla ilgili proje, UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşmenin 40. yılı vesilesiyle başlatılmıştır. İlk baskısı 2013 yılında Millî Komisyonumuz tarafından yayımlanan UNESCO World Heritage in Turkey 2016 kitabı, Türkiye nin Dünya Mirası Listesinde yer alan miras alanlarına ilişkin ülkemizin uluslararası alanda tanınan saygın akademisyenleri tarafından özgün araştırmalara ve bağımsız değerlendirmelere dayalı olarak yazılan makalelerden oluşmaktadır. Kitap, Türkiye nin Dünya Mirası Komitesi üyeliği sürecinde de uluslararası toplumla paylaşılmış ve 2016 yılında Millî Komisyonumuz tarafından ikinci baskısı yayımlanmıştır. Editörlüğünü Doç. Dr. Nevra ERTÜK ve Doç. Dr. Özlem KARAKUL un yaptığı Kitap, Türkiye nin UNESCO Dünya Mirası Listesinde ve UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde yer alan miras alanlarına ilişkin makalelerden oluşmaktadır. UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Deneyimi Broşürü İngilizce adı Experience for UNESCO: Turkish National Commission for UNESCO olan broşür, UNESCO nun 2017 yılında yapılan 39. Genel Konferansı sırasında katılımcılarla paylaşmak üzere, Millî Komisyonumuzun 68 yıllık deneyimini paylaşmak ve Yürütme Kurulu adaylığına katkı sağlamak amacıyla Genel Sekreterlik Uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Fransızca, İngilizce ve İspanyolca olarak üç dilde hazırlanan Broşür, 183

184 Yayınlarımız ( ) Millî Komisyonumuzun üniversiteler, kamu kurumları, sivil toplum, eğitim, bilim ve sanat kurumları gibi pek çok kesimle, diyalog ve işbirliği içinde bir araya gelerek UNESCO konularında yapılan danışmanlıkları, oluşturulan farkındalıkları ve uygulama süreçlerine yapılan katkı ve katılımları özetlemektedir. Herkes için İletişim Herkes için İletişim kitabı, İletişim İhtisas Komitesi öncülüğünde, iletişim alanında tanınmış uzmanların makalelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Yayının amacı, UNESCO nun bilgi ve iletişim sektörü stratejik hedefinde de olduğu gibi ifade özgürlüğünü, medyanın güçlenmesini ve bilgiye erişimin sağlanmasını desteklemektir. Kitap, İletişim İhtisas Komitesi üyeleri ile kamu sektörü, özel sektör, akademi ve daha birçok alanda konuyla ilgili uzmanların makaleleriyle yapmış olduğu katkılarla hazırlanan kitap Türkçe ve İngilizce olmak üzere tek bir kitap olarak basılmıştır. İstanbul Konferansı: UNESCO Kültürel İfadelerin Çeşitliliği Sözleşmesi nin 10. Yılı İstanbul Konferansı: UNESCO Kültürel İfadelerin Çeşitliliği Sözleşmesi nin 10. Yılı kitabı; UNESCO Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi (KİFAÇ) Sözleşmesi nin (2005) 10. Yılı dolayısıyla Millî Komisyonumuz tarafından düzenlenen Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin 10. Yılı Konferansının tebliğ ve konuşma metinlerini içermektedir. Konferansın ve yayının amacı Türkiye de KİFAÇ Sözleşmesinin ve onun 10 yıllık pratiğinin bilinirliği doğrultusunda içerik yaratmaktır. Türkçe ve İngilizce iki ayrı kitap olarak basılan yayında, Konferansa katılan ve Sözleşme nin maddesi ve ruhu ile 10 yıla yayılan uygulaması konusunda birikimi olan uluslararası uzmanların yanı sıra Türkiye deki kültür endüstrileri meslek örgütlerinin temsilcileri ve yaratıcı ekonomi aktörleri katılımcılarıyla kamu yöneticilerinin konuşmaları yer almaktadır. 184

185 Görsel İşitsel Miras Alanı ve Koruması Millî Komisyonumuz, Kadir Has Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü, İtalyan Kültür Merkezi işbirliğinde; Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğünün destekleriyle, Ekim 2017 tarihleri arasında Kadir Has Üniversitesi Cibali Kampüsünde Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü: Bu Senin Hikâyen! Onu Kaybetme! isimli bir etkinlik gerçekleştirilmiştir. Etkinlikte bir araya gelen Türk kamu kurumları ve arşivleri temsilcilerinin, akademisyenlerin, Balkan ülkelerinden konuyla ilgili yöneticilerin ve Millî Komisyonumuz temsilcilerinin konuşma metinlerinden ve makalelerinden oluşan Herkes için İletişim kitabı Türkçe ve İngilizce olmak üzere tek bir kitap olarak basılmıştır. 185

186 Millî Komisyonumuza Yapılan Ziyaretler Millî Komisyonumuz yıllarında da, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör, üniversiteler ve yerel yönetimlerden gelen heyet ve kişiler tarafından ziyaret edilmiştir. Bu ziyaretlerde çoğunlukla, UNESCO programları hakkında bilgi paylaşımında bulunulmuş; ilgili konularda işbirliği imkânları değerlendirilmiştir. 15 Aralık 2016 tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı Ankara İl Müdürlüğü temsilcileri; 15 Aralık 2016 tarihinde Barikat Film Festivali Tertip Kurulu üyeleri; 15 Aralık 2016 tarihinde EPOS 7 Derneği Başkanı Ayşe Zafer KOZANOĞLU ve beraberindeki heyet; 17 Kasım 2016 tarihinde, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Halkbilim Önceki Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nevzat GÖZAYDI; 17 Ekim 2016 tarihinde, Osmaniye MHP Milletvekili Doç. Dr. Ruh ERSOY; 15 Kasım 2016 tarihinde, UNİMA Türkiye Başkanı Alpay EKLER ve Genel Sekreter Nilüfer ÖZÇÖREKÇİ GÖL; 18 Ekim 2016 tarihinde Sivrihisar Eğitim Vakfı Başkanı Naci ŞAKAR; 13 Ekim 2016 tarihinde, UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ahmet Altay CENGİZER; 07 Ekim 2016 tarihinde, Safranbolu Kültür ve Turizm Vakfı Başkanı Şefik DİZDAR ve beraberindeki Heyet; 7 Ekim 2016 tarihinde Türk Kültür ve Miras Vakfı Başkanı Büyükelçi Günay EFENDİYEVA; 22 Eylül 2016 tarihinde, Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu Başkanı Prof. Dr. İrfan Ünver NASRATTINOĞLU; 19 Eylül 2016 tarihinde Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Şeref ATEŞ ve heyeti; 13 Mayıs 2016 tarihinde 40. Dünya Miras Komitesi Başkanı Büyükelçi Lale ÜLKER; 11 Mayıs 2016 tarihinde IPDC (Uluslararası İletişimin Geliştirilmesi Programı) Başkanı Albana SHALA; 08 Nisan 2016 tarihinde, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Danışmanı H. Alev ERLEVENT, Müzik Tarihçisi Oğuz ERBAŞ; 16 Şubat 2016 tarihinde Afrika Dünya Miras Fonu Başkanı Dr. Webber Ndoro ve beraberindeki heyet; 25 Ocak 2016 tarihinde, İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Oğuz ESEN; 14 Ocak 2016 tarihinde, Paris Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Ziya YEDİYILDIZ; 12 Ocak 2016 tarihinde, Ayvalık Belediye Başkanı ve heyeti, Millî Komisyonumuzu ziyaret etmiş; Başkan ve/veya Başkan Vekillerimiz, ilgili Yönetim Kurulu Üyelerimiz ve uzmanlarımızla görüşmüşlerdir. 1 Aralık 2017 tarihinde UNESCO Öğretmen Geliştirme Birimi Başkanı Edem ADUBRA; 13 Haziran 2017 tarihinde Birleşmiş Milletler Mukim Koordinatörü Irena Vojackova SOLLORANO ve BM Koordinasyon Müdürü Halide ÇAYLAN; 23 Şubat 2017 tarihinde Cibuti Eğitim Bakanı Mustafa Muhammed MAHMUD ve heyeti; 23 Şubat 2017 tarihinde Kütahya Belediye Başkanı Kamil SARAÇOĞLU ve heyeti; 11 Ocak 2017 tarihinde Yükseköğretim Kurulu Başkan Danışmanı Prof. Dr. Sezer Şener KOMSUOĞLU ve Yükseköğretim Denetleme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa SAFRAN; 27 Ocak 2017 tarihinde, Âşık Veysel Kültür Derneği Başkanı Gündüz ŞATIROĞLU; 24 Ocak 2017 tarihinde, Sivrihisar Belediye Başkanı Hamid YÜZÜGÜLLÜ ve Yrd. Doç. Dr. Adem KOÇ; 24 Ocak 2017 tarihinde Kastamonu Belediye Başkanı Tahsin BABAŞ ve heyeti; 12 Ocak 2017 tarihinde, Bolu Belediye Başkan Yardımcısı Emine DAVAROĞLU ve heyeti; 10 Ocak 2017 tarihinde, Yazar - Şair - Halk Kültürü Araştırmacısı ve Ürünler Koleksiyoncusu - Fotoğraf Sanatçısı Ahmet ŞENOL; 5 Ocak 2017 tarihinde Samsun Büyükşehir Belediyesi heyeti, Millî Komisyonumuzu ziyaret etmiş; Başkan ve/veya Başkan Vekillerimiz, ilgili Yönetim Kurulu Üyelerimiz ve uzmanlarımızla görüşmüşlerdir. 186

187 Logo Desteği Verilen Faaliyetler UNESCO konularında özellikle ulusal farkındalığını artırmak amacıyla gerçekleştirilen etkinliklere Millî Komisyon yönetmeliği ve Logo Kullanım yönergesi doğrultusunda destek sağlanmaktadır. UNESCO çalışmalarının yoğunlaşmasıyla birlikte başta UNESCO Türkiye Millî Komisyonu isim ve logosunun kullanım izni ve uzman desteği olmak üzere Millî Komisyonumuzdan destek talepleri artmış ve bu kapsamda Millî Komisyonumuz yıllarında toplam 83 etkinliğe destek sağlamıştır. Yıllara göre logo desteği verilen faaliyetler grafiği aşağıda sunulmaktadır. Hoca Ahmed Yesevi Anma Programı 24 Şubat 2016 tarihinde İstanbul Sultan Gazi Belediyesi tarafından İstanbul da gerçekleştirilen Ahmed Yesevi Anma Programı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Panele Millî Komisyonumuzu temsilen tarihleri arasında UTMK Başkan Vekilliği görevini yürüten Büyükelçi Gürcan TÜRKOĞLU katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. 187

188 Logo Desteği Verilen Faaliyetler İpek Yolu nun Yükselişi ve Türk Dünyası Bilgi Şöleni 3-5 Mart 2016 tarihlerinde Türk Ocakları tarafından Ankara da gerçekleştirilen İpek Yolu nun Yükselişi ve Türk Dünyası Bilgi Şöleni ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Doğumunun 150. Yılında Alihan Bökeyhan ve Türk Dünyası Aydınları Uluslararası Konferansı 4 Mart 2016 tarihinde Gazi Üniversitesi Türkiyat Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından Ankara da gerçekleştirilen Alaş ın Alihan ı Doğumunun 150. Yılında Alihan Bökeyhan ve Türk Dünyası Aydınları Uluslararası Konferansı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. 3. Çiğdem Şenliği 5 Mart 2016 tarihinde Gazi Üniversitesi Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi tarafından Ankara Hamamönü nde gerçekleştirilen 3. Çiğdem Şenliği ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Şenliğe Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Somut Olmayan Kültürel Miras Üyeleri Doç. Dr. Evrim Ölçer ÖZÜNEL ve Dr. Selcan GÜRÇAYIR TEKE katılım sağlamış ve sunum yapmışlardır. 188

189 Jeolojik Koruma Eğitim Semineri 7 Mart 2016 tarihinde TMMOB Jeoloji Mühendisliği Odası Başkanlığı tarafından Ankara da gerçekleştirilen Jeolojik Koruma Eğitim Semineri ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Seminere Millî Komisyonumuzu temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI ve Jeolojik Miras ve Jeopark Alt Çalışma Grubu Üyesi Dr. Fuat ŞAROĞLU katılmıştır. İsmail Bey Gaspıralı-Kırım Çalıştayı 11 Mart 2016 tarihinde Türkçe Konuşan Ülkeler Uluslararası Gazeteciler Derneği tarafından Kastamonu Üniversitesinde gerçekleştirilen İsmail Bey Gaspıralı-Kırım Çalıştayı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen İletişim İhtisas Komitesi Başkan Vekili Dr. Hilmi BENGİ katılım sağlamış ve bir konuşma gerçekleştirmiştir. Yârenlik Şöleni Nisan 2016 tarihleri arasında Sandıklı ilçesi Kültür Varlıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği tarafından gerçekleştirilen Yarenlik Şöleni ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Şölene Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamıştır. 189

190 Logo Desteği Verilen Faaliyetler FESTA Projesi Ulusal Konferansı Cam Tavanın Ötesinde: Yükseköğretim ve Araştırmada Kadın Temsili 18 Nisan 2016 tarihinde İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Cam Tavanın Ötesinde: Yükseköğretim ve Araştırmada Kadın Temsili başlıklı FESTA Projesi Ulusal Konferansı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Konferansa Millî Komisyonumuzu temsilen Sektör Uzmanı B. Selenay YAKICI katılmış ve UTMK Başkanı adına açılış konuşması gerçekleştirmiştir Uluslararası Manisa Mesir Macunu Festivali Manisa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından Nisan 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen Uluslararası Manisa Mesir Macunu Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Uluslararası Hoca Ahmed Yesevi Sempozyumu Ahmet Yesevi Üniversitesi tarafından Nisan 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen Uluslararası Hoca Ahmed Yesevi Sempozyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Sempozyuma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve konuşma gerçekleştirmiştir. 190

191 İpek Yolu Ülkeleri Kültür Buluşması Konferansı 5-6 Mayıs 2016 tarihlerinde Atatürk Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen İpek Yolu Ülkeleri Kültür Buluşması Konferansı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Kuşadası Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi ne Doğru Paneli Kuşadası Belediyesi ve TULPAR Halkbilimi, Eğitim, Kültür ve Sanat Derneği tarafından 5-6 Mayıs 2016 tarihlerinde gerçekleştirilen Kuşadası Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi ne Doğru Paneli ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Etkinlikte Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Muhtar KUTLU panelist olarak yer almıştır. John Dewey Konferansı Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi tarafından Mayıs 2016 tarihlerinde John Dewey in Demokrasi ve Eğitim adlı kitabını yazmasının 100. Yıl Dönümü kapsamında gerçekleştirilen John Dewey Konferansı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Fuad Köprülü ve Vakıflar Paneli 12 Mayıs 2016 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Fuad Köprülü ve Vakıflar Paneli ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Hoca Ahmed Yesevi Anma Programı 12 Mayıs 2016 tarihinde Yesevi Ocağı Eğitim Kültür ve Sanat Derneği tarafından Kocaeli de gerçekleştirilen Hoca Ahmed Yesevi Anma Programı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 191

192 Logo Desteği Verilen Faaliyetler Somut Olmayan Kültürel Miras Paneli 13 Mayıs 2016 tarihlerinde Akdeniz Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Somut Olmayan Kültürel Miras Paneli ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Panelde Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, İhtisas Komitesi Başkan Vekilleri Prof. Dr. Metin EKİCİ ve Prof. Dr. Muhtar KUTLU panelist olarak yer almışlardır. Kabataş Model Birleşmiş Milletler Konferansı Mayıs 2016 tarihleri arasında Kabataş Erkek Lisesi tarafından gerçekleştirilen Kabataş Model Birleşmiş Milletler Konferansı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Konferansa Millî Komisyonumuzu temsilen tarihleri arasında UTMK Başkan Vekilliği görevini yürüten Büyükelçi Gürcan TÜRKOĞLU katılım sağlamıştır. Pencere Genç Sanat Festivali İstanbul Kültürlerarası Sanat Derneği (İKASD) tarafından Mayıs 2016 tarihleri arasında düzenlenen Pencere Genç Sanat Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 192

193 17. Uluslararası Bodrum Dans Festivali Mayıs 2016 tarihleri arasında Bodrum Dans Kulübü tarafından gerçekleştirilen 17. Uluslararası Bodrum Dans Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Paneli 10 Haziran 2016 tarihinde Şahinkaya Koleji tarafından düzenlenen Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Paneli ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Anadolu da Kültür ve İletişim: Geçmiş, Günümüz ve Gelecek Sempozyumu Atılım Üniversitesi Rektörlüğü tarafından Haziran 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen Anadolu da Kültür ve İletişim: Geçmiş, Günümüz ve Gelecek Sempozyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Sempozyuma Millî Komisyonumuzu temsilen Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılım sağlamıştır. 193

194 Logo Desteği Verilen Faaliyetler 31. Uluslararası Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali Abant İzzet Baysal Üniversitesi Mengen Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü tarafından 5-6 Ağustos 2016 tarihlerinde gerçekleştirilen 31. Uluslararası Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Aristoteles i Anma Etkinlikleri Nesin Matematik Köyü tarafından Ağustos 2016 tarihleri arasında Aristoteles in Doğumunun Yıl Dönümü vesilesiyle gerçekleştirilen Aristoteles i Anma Etkinlikleri ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. VI. Uluslararası Köroğlu ve Türk Dünyası Destan Kahramanları Sempozyumu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu Halk Kültürünü Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü tarafından Ağustos 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen VI. Uluslararası Köroğlu ve Türk Dünyası Destan Kahramanları Sempozyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Sempozyuma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. 7. Uluslararası Nakışlı Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı Gölcük Belediyesi tarafından Ağustos 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen 7. Uluslararası Nakışlı Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. 194

195 Selçuk-Bergama UNESCO Dünya Miras Yolunda Bisiklet Turu Etkinliği Selçuk Belediyesi tarafından Eylül 2016 tarihlerinde gerçekleştirilen Selçuk-Bergama UNESCO Dünya Miras Yolunda Bisiklet Turu Etkinliği ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi Açılışı Ünye Belediyesi Başkanlığı Strateji Geliştirme Müdürlüğü tarafından 29 Eylül 2016 tarihinde Ünye Yaşayan Kültürel Miras Müzesi Açılışı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Uluslararası Nasreddin Hoca Sempozyumu Anadolu Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü tarafından 30 Eylül-2 Ekim 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen Uluslararası Nasreddin Hoca Sempozyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. GPDNet Anadolu Medeniyet Turu Programı Yunus Emre Enstitüsü tarafından 2-9 Ekim 2016 tarihleri arasında UNESCO Dünya Miras Alanlarının bulunduğu illerde gerçekleştirilen GPDNet Anadolu Medeniyet Turu Programı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 195

196 Logo Desteği Verilen Faaliyetler Greimas Kolokyumu İstanbul Üniversitesi ve Lorraine Üniversitesi işbirliğinde 6-7 Ekim 2016 tarihlerinde Algirdas Julien Greimas ın Yapısal Anlambilim kitabının yayımlanmasının ellinci yılı vesilesiyle gerçekleştirilen Greimas Kolokyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Uluslararası Genç Akademisyenler Kültür Kongresi Zekeriya Doğan Eğitim Kültür, Gençlik ve Spor Derneği ve Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü işbirliğiyle 6-8 Ekim 2016 tarihleri arasında İzmir de gerçekleştirilen Uluslararası Genç Akademisyenler Kültür Kongresi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Aristo nun Etik ve Mutluluk Anlayışı Semineri ve Sergisi Aktif Felsefe Yeni Yüksektepe Derneği tarafından 22 Ekim 2016 tarihinde gerçekleştirilen Aristo nun Etik ve Mutluluk Anlayışı Semineri ve Sergisi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 196

197 Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma Paneli ANAÇEV tarafından 8 Ekim 2016 tarihinde gerçekleştirilen Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma Paneli ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Panele Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. 7. Uluslararası Barikat Film Festivali Barikat Sanat Atölyesi Derneği tarafından 1-4 Aralık 2016 tarihleri arasında gerçekleştirilen 7. Barikat Film Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Festivale Millî Komisyonumuzu temsilen Yönetim Kurulu Üyesi ve İletişim İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Deniz BAYRAKDAR ve İletişim İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özlem AVCI katılım sağlamıştır. I. Uluslararası Antalya Güvenlik Sempozyumu Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisi Başkanlığı tarafından 2-4 Aralık 2016 tarihleri arasında Antalya da gerçekleştirilen Radikalleşme Süreçleri ve Terörizm temalı I. Uluslararası Antalya Güvenlik Sempozyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Sempozyuma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkan Vekili Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ katılım sağlamıştır. 197

198 Logo Desteği Verilen Faaliyetler Fuad Köprülü Anma Toplantısı Halk Kültürü Araştırmaları Kurumu tarafından 10 Aralık 2016 tarihinde gerçekleştirilen Fuad Köprülü Anma Toplantısı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Etkinlikleri 2016 yılı Nisan ve Aralık aylarında Zübeyde Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Etkinlikleri ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 16. Yüzyıl Dâhisi Matrakçı Nasuh Projesi İstanbul Kültürlerarası Sanat Diyalogları (İKASD) Derneği tarafından gerçekleştirilen 16. Yüzyıl Dâhisi Matrakçı Nasuh Projesi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir yıllarında İstanbul, Viyana, Tokyo, Paris (UNESCO Genel Merkezi), Roma, Vaşington ve Budapeşte de sergilenmiş ve 5 Temmuz 2017 tarihinde Roma da gerçekleştirilen sergi açılışına Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkan Vekili M. Akif KİREÇCİ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. 198

199 Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma Paneli Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Merkezi Müdürlüğü tarafından 12 Aralık 2016 tarihinde Hoca Ahmed Yesevi ve Fuad Köprülü Anma Paneli ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Panele Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ panelist olarak katılım sağlamıştır. Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu Yıldız Teknik Üniversitesinden iletilen dijitalleştirme ve kültürel miras yönetimi konulu proje kapsamında yayınlanan Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. İstanbul Arkeoloji Müzesi Etkinlik Kitapçığı Epos7 Derneği tarafından yayınlanan İstanbul Arkeoloji Müzesi Etkinlik Kitapçığı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Somut Olmayan Kültürel Miras ve Geleneksel Sohbet Toplantıları 27 Ocak 2017 tarihinde Ahi Yaran Meclisi Gençlik Eğitim, Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından gerçekleştirilen Somut Olmayan Kültürel Miras ve Geleneksel Sohbet Toplantıları na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamıştır. Geleneksel Çocuk Oyunları Şenlikleri 2017 yılı Ocak- Mayıs ayları boyunca, Ankara Valiliği Millî Eğitim Müdürlüğü tarafından Çocuk Dostu Şehirler Ankara Uygulamaları çalışmaları kapsamında düzenlenen Geleneksel Çocuk Oyunları Şenlikleri ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 199

200 Logo Desteği Verilen Faaliyetler ICOMOS BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Koordinasyon Toplantısı 4-5 Şubat 2017 tarihlerinde ICOMOS tarafından gerçekleştirilen ICOMOS BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Koordinasyon Toplantısı Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Toplantıya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Neslihan DOSTOĞLU ve Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılım sağlamıştır. Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu 6-10 Şubat 2017 tarihleri arasında Somut Olmayan Kültürel Miras Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Kış Okuluna Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Komite Başkan Vekilleri Prof. Dr. Metin EKİCİ ve Prof. Dr. Muhtar KUTLU, Komite Üyeleri Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL ve Dr. Selcan GÜRÇAYIR TEKE somut olmayan kültürel miras kolaylaştırıcısı olarak; UNESCO Uzmanı İrem ALPASLAN BASIK ve Sektör Uzmanı E. Serkan ALYANAK katılım sağlamıştır. Tarihte ve Günümüzde Karatepe Paneli 24 Mart 2017 tarihinde Kadirli Eğitim ve Kültür Vakfı tarafından gerçekleştirilen Karatepe ve Prof. Dr. Halet ÇAMBEL konulu panele Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Panele Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkan Vekili Doç. Dr. M. Akif KİREÇCİ katılım sağlamış ve moderatörlük yapmıştır. 200

201 Uzun İnce Yol Etkinliği 8 Mayıs 2017 tarihinde Âşık Veysel Kültür Derneği tarafından Âşık Veysel ŞATIROĞLU nun Vefatının 44. Yılı kapsamında gerçekleştirilen Uzun İnce Yol Etkinliği ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu Sergisi 6-11 Nisan 2017 tarihlerinde Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından Paris te gerçekleştirilen Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu Sergisi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Sergiye Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkan Vekili Büyükelçi Hüseyin Avni BOTSALI ve Dünya Belleği İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Mustafa SAFRAN katılım sağlamıştır. 70. Türkiye Jeoloji Kurultayı Nisan 2017 tarihleri arasında TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından gerçekleştirilen 70. Jeoloji Kurultayı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Kurultaya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. Öcal OĞUZ ve Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmışlardır. 201

202 Logo Desteği Verilen Faaliyetler Prof. Dr. Fuad Köprülü Anısına II. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatları Öğretimi Sempozyumu 17 Nisan 2017 tarihinde Gazi Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Prof. Dr. Fuad Köprülü Anısına II. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatları Öğretimi Sempozyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Sempozyuma Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. Herkes için Masallar Festivali Nisan 2017 tarihleri arasında Yunus Emre Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen Herkes için Masallar Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Festivale Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı M. Öcal OĞUZ ve Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL katılım sağlamıştır. Hatay Sarısı İpek Turizm Çalıştayı 4-5 Mayıs 2017 tarihlerinde Hatay Valiliği İl Kültür Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Hatay Sarısı İpek Turizm Çalıştayı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Muhtar KUTLU katılım sağlamıştır. Hisaralan Doğal Mirasının Korunması ve Tescili Çalıştayı 5-6 Mayıs 2017 tarihlerinde Balıkesir Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi ve Sındırgı Belediyesi işbirliğinde gerçekleştirilen Hisaralan Doğal Mirasının Korunması ve Tescili konulu Çalıştaya Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI katılım sağlamıştır. 202

203 7. Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri 5-6 Mayıs 2017 tarihlerinde Altındağ Belediyesi ve Gazi Üniversitesi işbirliğinde gerçekleştirilen 7. Hamamönü Hıdırellez Şenlikleri ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Şenliklere Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Eğitim Paneli 9 Mayıs 2017 tarihinde Anadolu Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Eğitim Paneli ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Panele Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılım sağlamıştır. 12. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi Mayıs 2017 tarihlerinde Başkent Üniversitesi ve Eğitim Yönetimi ve Denetimi Derneği tarafından gerçekleştirilen 12. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi ne Millî Komisyonumuzu isim ve logosuyla destek verilmiştir. Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresi Mayıs 2017 tarihleri arasında Selçuk Üniversitesi Turizm Fakültesi Dekanlığı tarafından gerçekleştirilen Uluslararası Kültürel Miras ve Turizm Kongresi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Kongreye Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve sunum gerçekleştirmiştir. 203

204 Logo Desteği Verilen Faaliyetler UNESCO-SEMEP Projesi Günü 21 Mayıs 2017 tarihinde İstanbul MEV Özel Büyükçekmece Koleji tarafından gerçekleştirilen UNESCO- SEMEP Projesi Günü ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitimi Çalıştayı Mayıs 2017 tarihlerinde Gaziantep Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eğitimi Çalıştayı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi Başkan Vekili Doç. Dr. Hülya ŞİMGA ve Komite Üyeleri Prof. Dr. Mine TAN, Prof. Dr. Aylin GÖRGÜN BARAN ve Prof. Dr. Gülriz UYGUR katılmış ve konferans vermişlerdir. 18. Uluslararası Bodrum Dans Festivali Mayıs 2017 tarihleri arasında Bodrum Dans Kulübü tarafından gerçekleştirilen 18. Uluslararası Bodrum Dans Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 14. Uluslararası Altın Boğa Kısa Film Festivali 2017 yılı Mayıs ayında İstanbul Erkek Lisesi tarafından gerçekleştirilen 14. Uluslararası Altın Boğa Kısa Film Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 204

205 Dünya ICOMOS Anıtlar ve Sitler Günü Kutlamaları 2017 yılı Nisan-Mayıs aylarında ICOMOS tarafından gerçekleştirilen Dünya ICOMOS Anıtlar ve Sitler Günü Kutlamaları na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep AKTÜRE katılım sağlamıştır. Gölcük Fotoğraf Yarışması 2017 yılı Nisan ve Kasım aylarında Gölcük Belediye Başkanlığı tarafından Somut Olmayan Kültürel Mirasımız ve Donanma Kenti Gölcük konularında gerçekleştirilen 8. Ulusal Fotoğraf Yarışması na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Fahir ATAKOĞLU Konseri 1 Haziran 2017 tarihinde UNESCO Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği tarafından çeşitli kurum ve kuruluşlar ile Millî Komisyonumuz işbirliğinde UNESCO Genel Merkezi I. Salon da kültürel bir etkinlik düzenlenmiştir. RUBATO müzik grubuyla birlikte gerçekleştirilen Fahir ATAKOĞLU Konseri Millî Komisyonumuz tarafından desteklenmiştir. Yerel Tarih Araştırma Proje Sergisi 2 Haziran 2017 tarihinde İzmir Özel Saint-Joseph Fransız Lisesi tarafından gerçekleştirilen Yerel Tarih Araştırma Proje Sergisi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Sergiye Millî Komisyonumuzu temsilen UNESCO Uzmanı Esra HATİPOĞLU AKSOYOĞLU katılım sağlamıştır. 205

206 Logo Desteği Verilen Faaliyetler Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı Haziran 2017 tarihlerinde Ankara Barosu Avukatlık ve Staj Akademisi tarafından gerçekleştirilen Toplumsal Cinsiyet Farkındalığı konulu eğitime Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Eğitime Millî Komisyonumuzu temsilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İhtisas Komitesi Üyeleri Prof. Dr. Feride ACAR, Prof. Dr. Aylin GÖRGÜN BARAN ve Prof. Dr. Gülriz UYGUR katılmış ve konferans vermişlerdir. Nasreddin Hoca Şenlikleri 30 Haziran-2 Temmuz 2017 tarihleri arasında Sivrihisar Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen Nasreddin Hoca Şenlikleri ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti Yan Etkinliği 2-12 Temmuz 2017 tarihleri arasında Samsun Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından Krakow da yapılacak Dünya Miras Komitesi sırasında gerçekleştirilen Kızılırmak Deltası Sulak Alanı ve Kuş Cenneti yan etkinliğine Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Yan etkinliğe Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ, Yönetim Kurulu Üyeleri Prof. Dr. Nizamettin KAZANCI ve Doç. Dr. Nevra ERTÜRK, Doğa Bilimleri İhtisas Komitesi Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki KAYA, UNESCO Uzmanı Şule ÜRÜN ve Sektör Uzmanı M. Aslı HETEMOĞLU katılım sağlamıştır. Sinopale 6. Uluslararası Sinop Bienali 1 Ağustos-17 Eylül 2017 tarihleri arasında Avrupa Kültür Derneği tarafından gerçekleştirilen Sinopale 6. Uluslararası Sinop Bienali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 206

207 32. Uluslararası Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali Ağustos 2017 tarihlerinde Abant İzzet Baysal Üniversitesi Mengen Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü tarafından gerçeklirilen 32. Uluslararası Mengen Aşçılık ve Turizm Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 5. Uluslararası Köroğlu Festivali Ağustos 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilen 5. Uluslararası Köroğlu Festivali ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Festival kapsamında Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Köroğlu konulu konferans vermiştir. 8. Uluslararası Nakışlı Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı Ağustos 2017 tarihleri arasında Gölcük Belediye Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen Uluslararası Nakışlı Kırkyama Şenliği ve Çalıştayı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve açılış konuşması yapmıştır. 207

208 Logo Desteği Verilen Faaliyetler 5. Uluslararası Moleküler Biyoloji Kongresi 8-10 Eylül 2017 tarihlerinde Boğaziçi Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen 5. Uluslararası Moleküler Biyoloji Kongresi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Kongreye Millî Komisyonumuzu temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Meral ÖZGÜÇ katılım sağlamış ve sunum yapmıştır. Bolu dan Türk Dünyasına; Köroğlu Çalışmalarının Dünü, Bugünü, Yarını Uluslararası Çalıştayı Eylül 2017 tarihlerinde Abant İzzet Baysal Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Bolu dan Türk Dünyasına; Köroğlu Çalışmalarının Dünü, Bugünü, Yarını konulu Uluslararası Çalıştaya Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Kültür Mirası ve Komşuluk İlişkileri Konferansı 6 Eylül 2017 tarihinde Açık Diyalog İstanbul Derneği tarafından gerçekleştirilen Kültür Mirası ve Komşuluk İlişkileri Konferansı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Konferansa Millî Komisyonumuzu temsilen Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Nevra ERTÜRK katılım sağlamış ve moderatörlük yapmıştır. Bergama-Selçuk 2. UNESCO Dünya Mirası Yolunda Bisiklet Turu Eylül 2017 tarihlerinde Selçuk ve Bergama Belediyeleri tarafından düzenlenen Bergama- Selçuk 2. UNESCO Dünya Mirası Yolunda Bisiklet Turu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 208

209 Üniversitede Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Hedefler, Kazanımlar, Dirençler Çalıştayı 6-7 Ekim 2017 tarihlerinde EGERA Projesi - ODTÜ Ekibi tarafından gerçekleştirilen Üniversitede Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Hedefler, Kazanımlar, Dirençler konulu çalıştaya Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Çalıştaya Millî Komisyonumuzu temsilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi Üyeleri Prof. Dr. Feride ACAR, Prof. Dr. Gülsün SAĞLAMER ve Prof. Dr. Mine TAN katılım sağlamıştır. I. Uluslararası Kafkasya Halk Kültürü Kongresi 9-11 Ekim 2017 tarihleri arasında Kafkas Üniversitesi Geleneksel Âşık Sanatı ve Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından gerçekleştirilen I. Uluslararası Kafkasya Halk Kültürü Kongresi ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu Üzerinden Osmanlı - Almanya İlişkileri Ekim 2017 tarihleri arasında Almanya- Frankfurt Kitap Fuarında tanıtımı ve sergisi yapılan Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonu Üzerinden Osmanlı - Almanya İlişkileri etkinliğine Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Uluslararası Pufferfish (Balon Balığı) Çalıştayı 3-14 Ekim 2017 tarihleri arasında İskenderun Teknik Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Uluslararası Pufferfish( Balon Balığı) Çalıştayı na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 6. Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu 2-4 Kasım 2017 tarihleri arasında TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından gerçekleştirilen 6. Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu na Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. 209

210 Logo Desteği Verilen Faaliyetler Safran Hasadı Etkinliği Kasım 2017 tarihleri arasında Safranbolu Kültür ve Turizm Vakfı tarafından gerçekleştirilen Safran Hasadı Etkinliği ne Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Türk Tasavvuf Kültüründe Semah Programı 26 Aralık 2017 tarihinde Gazi Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Türk Tasavvuf Kültüründe Semah Programına Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Panele Millî Komisyonumuzu temsilen UTMK Başkanı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ katılım sağlamış ve oturum başkanlığı yapmıştır. 23. Ulusal Geleneksel Türkiye Fotoğraf Yarışması 2017 yılı Aralık ayında Aktiffelsefe-Yeni Yüksektepe Kültür Derneği tarafından gerçekleştirilen Somut Olmayan Kültürel Miras konulu 23. Ulusal Geleneksel Türkiye Fotoğraf Yarışmasına Millî Komisyonumuz isim ve logosuyla destek verilmiştir. Yarışma jürisinde Millî Komisyonumuzu temsilen Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyesi Prof. Dr. Muhtar KUTLU katılmıştır. 210

211 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Sergileri Millî Komisyonumuzun Hizmet Binası bahçe duvarlarında yılları arasında UNESCO Dünya Mirasları, Doğal Miras, Somut Olmayan Kültürel Miras ve Nevruz Çiçektir, Biyolojik Çeşitliliktir sergileri açılmıştır. Gerçekleştirilen sergilerle UNESCO ve miras farkındalığının oluşturulması amaçlanmıştır. UNESCO Dünya Mirasları Sergisi UNESCO nun 1972 tarihli UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesine 1983 yılında taraf olan Türkiye nin Sözleşme kapsamındaki Dünya Kültürel ve Doğal Miras Listesinde 2017 yılı itibariyle 17 mirası yer almaktadır. Bu kapsamda Millî Komisyonumuzun bahçe duvarlarında UNESCO Dünya Mirasları başlıklı bir sergi açılmıştır. Sergide UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Listesine 17 mirası kaydedilmiş olan ülkemizin dünya miraslarının fotoğrafları, listeye kayıt tarihleriyle birlikte sergilenmiştir. Sergi Alanı - Dış Cephe 211

212 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Sergileri Doğal Miras Sergisi Türkiye nin UNESCO Dünya Mirası Listesi ve Dünya Mirası Geçici Listesinde yer alan karma mirasları ve doğal mirasları ile UNESCO MAB Biyosfer Rezervleri Ağında yer alan Camili Biyosfer Rezervi ve UNESCO Jeopark Ağında yer alan Kula Jeoparkı fotoğrafları listelere kayıt tarihleriyle doğal miras farkındalığını artırmak amacıyla hizmet binasının bahçe duvarlarında sergilenmiştir. Sergi Alanı - Arka Bahçe Somut Olmayan Kültürel Miras Sergisi UNESCO nun 2003 tarihli Somut Olmayan Kültürel Mirasının Korunması Sözleşmesine 2006 yılında taraf olan Türkiye nin 2017 yılı itibariyle İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsilî Listesinde 16 unsuru yer almaktadır. Bu kapsamda Millî Komisyonumuzun bahçe duvarlarında Somut Olmayan Kültürel Miras başlıklı bir sergi oluşturulmuştur. Sergide ülkemizin UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine kayıtlı 16 unsurunun fotoğrafları listeye kayıt tarihleri ve açıklamalarıyla birlikte sergilenmiştir. 212

213 Sergi Alanı - Dış Cephe Nevruz Çiçektir, Biyolojik Çeşitliliktir Sergisi Nevruz; Azerbaycan, Afganistan, Hindistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Pakistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Türkiye nin ortak mirası olarak UNESCO tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsilî Listesine kaydedilmiş ve aynı zamanda 21 Mart günü 2010 yılında Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Nevruz Günü ilan edilmiştir. Bu kapsamda Mart aylarında Millî Komisyonumuzun bahçe duvarlarında Nevruz Çiçektir Biyolojik Çeşitliliktir temalı bir sergi açılmaktadır. Sergide çoğu sadece Türkiye topraklarında yetişen ve endemik olarak tanımlanan Nevruz çiçeklerinin fotoğrafları yerel adları ve açıklamalarıyla sergilenmiştir. Nevruz Çiçektir Biyolojik Çeşitliliktir Sergisinden Bir Fotoğraf 213

214 UNESCO Uluslararası Gün, Hafta, Yıl ve On Yıl İlanları UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası Günler 27 Ocak - Uluslararası Soykırım Kurbanlarını Anma Günü 11 Şubat - Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü 13 Şubat - Dünya Radyo Günü 21 Şubat - Uluslararası Anadil Günü 8 Mart - Uluslararası Kadınlar Günü 20 Mart - Uluslararası Fransızca Konuşanlar (Francophonie) Günü 21 Mart - Uluslararası Nevruz Günü 21 Mart - Dünya Şiir Günü 21 Mart - Uluslararası Irk Ayrımcılığının Kaldırılması Günü 22 Mart - Dünya Su Günü 6 Nisan - Uluslararası Kalkınma ve Barış için Spor Günü 23 Nisan - Dünya Kitap ve Telif Hakkı Günü 30 Nisan - Uluslararası Caz Günü 3 Mayıs - Dünya Basın Özgürlüğü Günü 5 Mayıs- Afrika Dünya Miras Günü 16 Mayıs Uluslararası Işık Günü 21 Mayıs - Diyalog ve Kalkınma için Dünya Kültürel Çeşitlilik Günü 22 Mayıs-Uluslararası Biyolojik Çeşitlilik Günü 25 Mayıs - Afrika Günü/Afrika Haftası 5 Haziran - Dünya Çevre Günü 8 Haziran - Dünya Okyanus Günü 17 Haziran - Dünya Çölleşme ve Kıtlıkla Mücadele Günü 18 Temmuz Uluslararası Nelson Mandela Günü 26 Temmuz- Uluslararası Bataklık (Mangrove) Ekosisteminin Korunması Günü 9 Ağustos - Uluslararası Dünya Yerli Halklar Günü 12 Ağustos - Uluslararası Gençlik Günü 23 Ağustos - Uluslararası Köle Ticaretinin Anılması ve Köleliğin Ortadan Kaldırılması Günü 8 Eylül - Uluslararası Okuryazarlık Günü 214

215 15 Eylül - Uluslararası Demokrasi Günü 20 Eylül - Uluslararası Üniversite Sporları Günü 21 Eylül - Uluslararası Barış Günü 28 Eylül - Uluslararası Bilgiye Evrensel Erişim Günü 5 Ekim - Dünya Öğretmenler Günü 13 Ekim - Uluslararası Dünya Afetten Kaçınma Günü 17 Ekim - Uluslararası Yoksullukla Mücadele Günü 20 Ekim - Dünya İstatistik Günü 27 Ekim - Dünya Görsel-İşitsel Miras Günü 2 Kasım - Uluslararası Gazetecilere Karşı işlenen Suçların Cezasız Kalmasını Sona Erdirme Günü 5 Kasım Uluslararası Romen Dili Günü 5 Kasım - Dünya Tsunami Farkındalığı Günü 10 Kasım - Barış ve Kalkınma İçin Dünya Bilim Günü Kasım ayının Üçüncü Perşembesi - Dünya Felsefe Günü 16 Kasım - Uluslararası Hoşgörü Günü 25 Kasım - Uluslararası Kadına Karşı Şiddettin Ortadan Kaldırılması Günü 29 Kasım - Uluslararası Filistin Halkıyla Dayanışma Günü 1 Aralık - Dünya AIDS Günü 3 Aralık - Uluslararası Engelliler Günü 10 Aralık - İnsan Hakları Günü 18 Aralık - Uluslararası Göçmenler Günü 18 Aralık - Dünya Arap Dili Günü UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası Haftalar Nisan: Eğitim için Küresel Eylem Mayıs 2017: Afrika Haftası Mayıs ayının dördüncü haftası: Uluslararası Sanat Eğitimi Haftası 27 Ağustos - 1 Eylül 2017: Dünya Su Haftası Eylül 2017: Afrika Mühendislik Haftası 215

216 UNESCO Uluslararası Gün, Hafta, Yıl ve On Yıl İlanları UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası Yıllar Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Yılı Birleşmiş Milletler dünyanın ekonomik faaliyetinin yaklaşık % 10 unu oluşturan turizm endüstrisinin önemli potansiyelini göz önünde bulundurarak yoksullukla mücadeleye katkıda bulunmak ve UNESCO nun en temel ideallerinden biri olan hoşgörü ve kültürler arası diyaloğu teşvik etmek amacıyla 2017 yılını Uluslararası Kalkınma için Sürdürülebilir Turizm Yılı olarak belirlemiştir. Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Yılı, Sürdürülebilir Kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030 Gündemi kapsamında, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine katkıda bulunabilecek daha sürdürülebilir bir turizm sektörüne yönelik politika, işletme uygulamaları ve tüketici davranışlarındaki değişimi desteklemeyi amaçlamaktadır Uluslararası Küresel Anlayış Yılı Uluslararası Küresel Anlayış Yılı UNESCO 192. Yürütme Kurulunun 14 Ağustos 2013 tarihindeki oturumunda aldığı karara istinaden, UNESCO 37. Genel Konferansı kapsamında Finans, Yönetim ve Genel Sorunlar, Program Desteği ve Dış İlişkiler Komisyonunda ilan edilmiştir. Anılan toplantıda Genel Direktör, adı geçen etkinliğin Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda da ilan edilmesi için gerekli çabaları göstermeye davet edilmiştir. UNESCO Tarafından Benimsenen Uluslararası On Yıllar Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanus Bilimleri On Yılı Afrika Kökenliler On Yılı Herkes için Sürdürülebilir Enerji On Yılı Kültürlerin Yakınlaşması On Yılı Biyolojik Çeşitlilik On Yılı Çölleşmeyle Mücadele ve Çöller On Yılı 216

217 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yeni Hizmet Binası UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yeni Hizmet Binası UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yeni Hizmet Binası 1949 yılında kurulan UNESCO Türkiye Millî Komisyonu, ilk yıllarda çeşitli kurumlarca geçici olarak tahsis edilen mekânlarda çalışmalarını sürdürmüş, 1959 yılında Göreme Sokak Çankaya/Ankara adresinde bulunan apartman dairesine taşınmış, daha sonra bu binadan bir daire daha satın alarak 2011 yılına kadar faaliyetlerini iki ayrı kattaki iki dairesinde yürütmüştür. Temsil açısından daha uygun olacağı değerlendirilerek 2011 yılında Hereke Sokak Gaziosmanpaşa Çankaya/Ankara adresindeki kiralık müstakil binaya taşınmıştır. Millî Komisyonun kurumsal kapasitesinin ve çalışma ağının genişlemesiyle aynı doğrultuda artan ulusal ve uluslararası görünürlüğünün ortaya çıkardığı yeni ihtiyaçları karşılamak amacıyla 27 Eylül 2017 de Gökçek Sokak Gaziosmanpaşa Çankaya/Ankara adresindeki kendi müstakil binasına taşınmıştır. Millî Komisyonun değişen ve gelişen ihtiyaçlarına göre kapsamlı bir inşaat sürecinden geçen bina, ihtiyaca yönelik düzenlemeleriyle hizmet vermeye başlamıştır. Hizmet Binası içerisinde Millî Komisyon bünyesinde kurulan ve ülkemizin UNESCO çalışmalarına katkı sağlayan ihtisas komiteleri, çalışma ve izleme grupları toplantılarının aynı anda gerçekleştirilebilmesine imkân sağlayan iki toplantı salonu bulunmaktadır. Ayrıca Yönetim Kurulu ve geniş katılımlı yuvarlak masa toplantılarının da yapılabildiği bir toplantı salonu mevcuttur. 217

218 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yeni Hizmet Binası Yönetim Kurulu Toplantı Salonu UNESCO konularıyla ilgili konferans, çalıştay, seminer, panel gibi bilimsel ve akademik etkinliklerin gerçekleştirilmesine olanak sağlayan 70 kişi kapasiteli Konferans Salonu ve bu salona hizmet veren fuaye alanı aynı zamanda geçici sergiler de dâhil olmak üzere kültür-sanat faaliyetleri için de uygun olarak tasarlanmıştır yılından beri muhafaza edilen Millî Komisyon arşivi yeni hizmet binası bodrum katta yer alan arşiv odalarına yerleştirilmiştir. Önümüzdeki dönemde Millî Komisyon arşivinin dijitalleştirilmesi çalışmalarına başlanması planlanmaktadır. Komite Toplantı Salonu 218

219 Seminer Salonu Yeni Hizmet Binasında çoğunlukla UNESCO logolu kitaplardan oluşan ve akademisyenlerin, öğrencilerin ve UNESCO konularında çalışmak isteyenlerin önceden randevu alarak kullanabileceği 4000 kitap kapasiteli bir Millî Komisyon Kütüphanesi oluşturulmuştur. Daha fazla UNESCO yayını kazandırılarak ihtisas kütüphanesi hâline getirilmesi planlanan kütüphane aynı zamanda Millî Komisyon stajyer öğrencilerine çalışma mekânı sağlamaktadır. Hizmet Binası çevresinde farklı dönemlerde farklı temalarla gerçekleştirilen Millî Komisyon sergileri yer almaktadır. Ayrıca Binanın arka bahçesi ve teras alanı sergi ve resepsiyon gibi kültürel ve sanatsal Arşiv 219

220 UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yeni Hizmet Binası faaliyetlerin gerçekleştirilmesine uygun olarak tasarlanmıştır. Güvenlik personelinin istihdam edilmeye başlandığı yeni hizmet binasında personel ve misafir kullanımına göre tasarlanmış yarı kapalı otopark alanları mevcuttur. Hizmet binasında ayrıca Başkan ve Başkan Vekilleri için odalar, personel odaları, iletişim odası ve üyeler için çalışma odaları bulunmaktadır. Kütüphane 220