Dünya Gazetesinin Tarihli Yayımından Alıntıdır.

Transkript

1 Dünya Gazetesinin Tarihli Yayımından Alıntıdır. VERGİDE YAPISAL REFORMLARA İHTİYAÇ VAR MIDIR? Ali ÇAKMAKCI Yeminli Mali Müşavir Bağımsız Denetçi Ülkemizin içinden geçtiği özel ekonomik konjonktürde yapısal reformların önemini ve ne kadar geç kalındığını tekrar tecrübe etmiş bulunmaktayız. Yapısal reform olarak ifade edilen kapsam elbette çok geniş olmakla birlikte, vergi hukukuna yönelik 1 atılması gerektiğini düşündüğümüz ve geç kalınan bazı hususları sizlerle paylaşmak isteriz. Yapısal reformlar daha ihtiyaç hissedilmeden, uzun vadeli gözlemlere bağlı olarak zamanında yapılması gerekirken, sorunun tam içine girdiğinizde bir anlam ifade etmeyebilecektir. Birçok ekonomi kitabında ekonomide alınan bir kararın ekonomiye gerçek anlamda yansımasının 30/40 aya, bazı ABD kaynaklı kitaplarda ise100 aya kadar çıktığını teorik olarak biliyoruz. Bunun adına ise politika gecikmesi denilmektedir. Vergi de, ekonomide çok önemli bir maliye politikası aracı olarak yer

2 almaktadır. Bu aracın etkin, etkili, verimli kullanılması ekonomi verilerine önemli olumlu geri dönüşler kazandırabilecektir. Bu çerçevede vergisel anlamda her ne kadar geç kalınmış olsa dahi, vergi politikaları açısından yapılmasının gerekli ve zorunlu olduğu bazı temel ve kronik hususları kısaca paylaşmak isteriz. 1-Üreten İle Üretmeyenin Kurumlar Vergisi Oranı Üretici Lehine Düşürülmelidir: Ülkemizde kurumlar vergisi oranı üretici ve üretici olmayanlar için %20 (2018, 2019 ve 2020 yılları için geçici olarak %22) olarak uygulanmaktadır. Fakat, bir ülkede vergi sistemi üreticisini korumuyor, ona yönelik pozitif ayrımcılık yaratamıyorsa bu vergi 2 sisteminin ekonomiyi teşvik etmesinden ziyade önüne set çektiğini ifade etmek yerinde olacaktır. Üretici, bu ülkede gerçek istihdamı yaratan, işin riskini üstlenen, ekonomiye gerçek anlamda kaynak aktaran bir ekonomi birimidir. Vergi sistemi üreten ile üretmeyen aynı orana tabi tutarak problemli bir ekonominin altyapısını oluşturmaktadır. Önemli bir maliye politikası aracının daha etkin ve etkili kullanılabilmesi adına üreticilerin 10 puan civarında aşağıda kurumlar vergisi ödemesi orta ve uzun vadede önemli kazanımlar sağlayabilecektir.

3 Üretici olarak ifade ettiğimiz kesimi, belli stratejik ürünleri üreten, önemli düzeyde katma değeri ülkemizde yaratan veya belli sayıda istihdam barındıran üreticiler vb olarak tespit edilip gerçek anlamda bir vergi stratejisi oluşturulmasının önemli olduğunu düşünmekteyiz. 2-Üreticilerin Yurtiçi Teslimlerinde Şarta Bağlı KDV Muafiyeti: Ülkemiz için belli stratejik ürünleri üreten, ithal ikamesi niteliğinde olup dış ticaret dengeleri üzerinde önemli etkisi olan ürünleri üreten, önemli düzeyde katma değeri ülkemizde yaratan, belli sayıda istihdam barındıran üreticiler ürünü ürettikleri zaman bu malların KDV lerini aylar sonra aldıkları gibi, doğrudan yatırımlarına ilaveten ciddi KDV yükü ile karşılaşmaktadırlar. Bu kitlenin, ürettiği ürünlerin yurtiçi teslimleri hem 3 ithal ikamesi yoluyla, hem de istihdam sürekliliği açısından önemli misyon üstlenmesi nedeniyle vergiden muaf olması ve KDV siz işlem yapması önemlidir. Bu üretici grubundan mal alan sonraki safhadaki yurtiçi mükellefler ise aynen ithalatta olduğu gibi 2 nolu KDV beyanı ile ödeyip 1 nolu KDV beyanı ile indirim konusu yapabileceklerdir. Bu durumda, hem Hazinenin vergi kaybı olmayacaktır, hem de bu işin riskini üretici değil, artık zincirin sonraki safhaları üstlenecektir. Böylece üretimi teşvik eden ve koruyan bir vergi sistemi geliştirmiş olacaksınızdır. Bu durumda,

4 üreticinin yüklenimlerinin iade edilmesine yönelik bir düzenleme gelebilecektir. Ülkenizde üreticinizi vergi politikalarıyla ancak bu şekilde koruyabilirsiniz. 3-Yatırım Teşvik Belgelerinin Doğu Ve Güneydoğuya Katkısı Bulunmamaktadır: Ülkemizde 20/30 yıldır uygulanan teşvik sistemi 2012 de revize edilse dahi, doğu ve güneydoğuya amaçlanan önemli yatırımları çekememiştir. Bir diğer ifadeyle, yatırım teşvik mevzuatımız kendisinden beklenen adaletli gelir dağılımı, normal bir nüfus dağılımı, kalkınmada ve refahta eşit paylaşım gibi hiçbir ekonomik amaca hizmet etmemiştir. Bize göre, 1. Ve 2. Bölge yatırım teşvik belgelerine belki kademeli olarak %3-%5 gibi 4 doğu ve güneydoğuyu kalkındırma amacıyla fon ihdas edip bu bölgelerde özel sektörün yapmadığı yatırımların devlet kanalıyla yapılması teşvik edilmiş olacaktır. Devletin bunları yapmakla ilgili bir görevinin olduğunu düşünmekteyiz. Bu misyon pek çok sorunu kendiliğinden çözebilecektir. 4-Kayıtdışı Ekonomi Sorunu: Ülkemizde ciddi düzeylerde kayıtdışı olduğuna yönelik tespitler ve görüşler bulunmaktadır. Şirketlerimizde kayıtdışına giden para, bir müddet sonra şirketlerde sermaye kaybolduğundan/eridiğinden ortaklar cari hesapları kanalıyla şirketlere geri

5 dönmektedir. Hatta çoğu şirketlerimizin hiç kar dağıtmadan sürekli olarak cari hesap kanallarıyla borçlandığı açıktır. Bu sorunu temelden olmasa da, önemli ölçüde çözebilecek hususlardan bir tanesi sisteme cari hesaplarla gelen bu kaynaklar için Menkul Sermaye İradları bölümünde bir emsal menkul sermaye iradı tanımlaması yaparak bu kaynakların ortak nezdinde vergilendirilmesini sağlamaktır. Kurum şeklindeki ortaklar için transfer fiyatlandırması olarak bir vergi güvenlik müessesi zaten bulunduğundan bunlar için gereksiz kalacaktır. Bu durum, açıkça hem Hazine gelirlerini artıracaktır, hem kayıtdışının önüne dolaylı bir set kuracaktır, hem şirket sahiplerinin kayıtdışının artık bir maliyetinin ve bedelinin olduğunu anlamalarına yardımcı olacak, daha da önemlisi ortaklar bu kaynakları cari 5 hesap yoluyla değil artık sermaye olarak getirmeyi yeğleyeceklerdir. Bu durumda, reel sektörümüz finans ve bankacılık sektörüne karşı daha güçlü bir sermaye ile duracak, sürekliliği, krizlere dayanıklılığı ve sürdürülebilirliği artacaktır. Bir operasyon ile pekçok konu çözülebilecektir. Kayıtdışı tespiti daha sonra yapılırsa o tarihte zaten gerekli işlemler icra edilebilecektir. Gayrimenkul sermaye iradı başta olmak üzere pek çok emsal bedel uygulamasının olduğu vergi mevzuatımızda gerekli olduğunu düşündüğümüz bir husustur.

6 5-Vergi Kanunlarında Peşin Ödemeyi Sevk Eden Düzenlemeler Hazineye Fayda Sağlayacaktır: Vergi kanunlarımızda genel ve özel ödeme zamanları belirtilmiş olup, her vergi kanununda bunların taksitleri özel olarak yer almaktadır. Buna karşın, peşin ödeme arzusu olan mükelleflerin ödemelerini peşin olarak yapmaları durumunda belli bir indirim imkanının olması Hazine açısından gelirin daha erken elde edilmesine yol açabilecektir. Bu durumda, yapılacak bir yasal düzenlemeyle peşin tahsilatların teşvik edilmesi sağlanabilecektir. Yukarıda ifade ettiğimiz bazı temel hususların altyapısı tartışılabilir, daha sağlıklı temellere oturtulabilir. Burada önemli olan olgu, vergisel prensipleri belirlemek ve 6 odaklanmaktır. Sorunlar ancak bu şekilde aşılır ve azaltılabilir.

7 Yazar-Ali ÇAKMAKCI Yeminli Mali Müşavir (Sworn In CPA), Bağımsız Denetçi (Independent Auditor), Vergi Bölüm Başkanı (Head Of Tax,) Genel Müdür Yardımcısı (Vice President), Mali İşler Koordinatörü (CFO-Genel Müdür Yardımcısı), E. Hesap Uzmanı (F. Tax Inspector) Aslen Konya'lı olan ÇAKMAKCI, 1982 yılında Ankara da doğdu yılında Gazi Üniversitesi Yabancı Diller Okulu nu (İngilizce) bitirdi ve 2004 yılında Gazi Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü nden mezun oldu. Aynı yıl yapılan Hesap Uzmanları Kurulu giriş sınavında başarılı olmak suretiyle Hesap Uzman Yardımcılığı na atandı yılında yapılan yeterlik sınavında başarı göstererek üçlü kararname ile Hesap Uzmanlığı görevine atanmış ve büyük hacimdeki inşaat, turizm, çelik konstruksiyon, konfeksiyon, ticaret, altın ticareti (mücevherat), hizmet sektörü, telekominikasyon, sigorta, kağıt üretimi, elektrik, gayrimenkul alım satımı vb alanlarda üst düzey vergi incelemeleri, karapara soruşturmaları ve bilimsel konularda çalışmalar yaptıktan sonra, 2010 yılında bir Kurumun Mali İşler Koordinatörlüğü (CFO) ne ve ilişkili bir şirketin Genel Müdür Yardımcılığı na atanmıştır yılında ise akaryakıt dağıtım ve bayilik, inşaat, sigorta, hastane, üniversite gibi konularda faaliyette bulunan bir şirkette Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmıştır. Bir Yeminli Mali Müşavirlik şirketinde 2 yıl Vergi Bölüm Başkanı (Head Of Tax) olarak görev yaptıktan sonra TaxAuditingYMM Bağımsız Denetim Kurucu Ortağı olarak görev yapmaktadır. 7 Bulgaristan, BAE-Dubai, Rusya, Hollanda, Fransa gibi pekçok ülke mevzuatlarında önemli bilgi ve deneyimleri bulunan ÇAKMAKCI, tüm müşterilerini yurtdışına taşıyarak şirketlerimizin uluslararası başarılarına önemli düzeyde katkı sağlamaktadır. Halen, havalimanı inşaatleri, mobilya, duvar kağıdı, imalat sektörü, akaryakıt dağıtım ve bayileri, banyo ve mutfak sektörü, uluslararası taşımacılık,

8 ayakkabı, konaklama sektörü, beton, pazarlama, ulaşım, yıllara sari inşaat, özel ve kat karşılığı inşaat gibi 80 den fazla şirkete danışmanlık, denetim, ve tam tasdik hizmeti sunmaktadır. Yabancı dili İngilizce olup, iyi derecede İngilizce bilmektedir. KPDS, IELTS gibi sertifkalara sahip olmakla beraber 2 yıl Wall Strett English Enstitü'de yabancı dil eğitimi almıştır. Evli ve bir oğlu bulunmaktadır. Yeminli Mali Müşavir-YMM (Sworn In CPA) ve Bağımsız Denetim (Independent Auditor) Sertifikalarına sahiptir. Beşiktaş Jimnastik Kulubü (BJK) Kongre Üyesi, YMM Odası Üyesi, Konyalılar Derneği Denetim Kurulu Üyesi ve Konsiad ile diğer bazı Derneklerin üyesidir. Ekonomi, özelleştirme, UFRS, vergi hukuku, ticaret hukuku, yükseköğretim mevzuatı gibi çeşitli hukuki alanlarda yazılmış ve ulusal yayın yapan dergilerde yayımlanmış yaklaşık 200 adet makale ve sirkülerleri ile mali konularda çeşitli sunum/seminer çalışmaları bulunmaktadır. Vergi yargısı alanında önemli çalışmaları mevcuttur. Özelleştirme Uygulamalarının Vergi Gelirleri Üzerine Etkisi (HUK Yayımlanmamış Tez) konusunda tez çalışması; Vakıf Üniversitelerinin Mali Sorunları (Seçkin Kitabevi 2012), Akaryakıt Sektörü Vergi Ve Mali Hukuk Uygulamaları (Seçkin Kitabevi 2013), "Konu Ve Sektör Bazlı Vergi Sorunları" (Legal Yayıncılık 2016 ) üzerine yazılmış kitapları bulunmaktadır. Çok sayıda belli hacimdeki şirketlere ve gerçek kişilere denetim ve danışmanlık hizmeti vermektedir. Uzmanlık çalışmaları arasında özetle; 8 Vergi Danışmanlığı Ve Denetimi, KDV ve ÖTV İadesi, Vergi Planlaması, Uluslararası Vergi Planlaması, Vergi (Diğer Mali Hukuk) Danışmanlığı, Vergi İnceleme Danışmanlığı, Bölünme, Birleşme, Tür Değiştirme, Devir Gibi Şirket Yeniden Yapılandırma Ve Yeni Ortaklık Yapıları Oluşturmak, Şirket Değerlemesi, UFRS/Bağımsız Denetim, Transfer Fiyatlandırması, Fiscal Due Diligence, Hisse Satın Alma Anlaşmaları, İç Denetim, Özel Denetim, Teşvik Belgesi Alınması.

9 1 Makale konularını yazıldığı dönem dikkate alınarak güncel mevzuat açısından değerlendirmenizi rica ederiz. Gerekli olması halinde konunun spesifik boyutları da dikkate alınarak bir uzmana danışmakta yarar olduğu düşünülmektedir. Makalenin Tüm Hakları Şirketimize ve Yazarına Aittir. İzinsiz çoğaltılamaz, dağıtılamaz, kopyalanamaz, amacı dışında ve atıf yapmadan kullanılamaz. Aksi takdirde derhal yasal işlem yapılacaktır. Soru, görüş, öneri ve değerlendirmelerinizi aşağıdaki iletişim adreslerine iletmenizi rica ederiz: Adres: Merkez Ofis 1 (YMM Hizmetleri): Divan Recidence Basın Ekspres Yolu Bağlar Mahallesi Mimar Sinan Sokak No: 35 Kat: 6 Daire:72 Bağcılar-GÜNEŞL-İSTANBUL Bağımsız Denetim Hizmet Ofisi: Basın Ekspres Yolu Mahmutbey Mah. Taş Ocağı Cad. Ağaoğlu My Office 212 Kat:20 Daire: 336 Bağcılar-İSTANBUL Tel : GSM(İş):(0505) (0552) :(0212) Faks :(0212) Mail :taxauditingymm@gmail.com :alicakmakci99@gmail.com 9