ULUSAL SINAV TÜRLERİ VE SORUNLARI

Transkript

1 BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ ULUSAL SINAV TÜRLERİ VE SORUNLARI Turgay POLAT 1

2 Büyük ölçekli sınavların genel amaçları Sıralama, seçme, yerleştirme Öğrenci odaklı, risk/fayda yüklü (high stakes) Sorumlu tutma (accountibility) Okul ve okul grupları seviyesinde Gözleme (monitoring) Grup seviyesinde (ülke, bölge, öğrenci grupları vs.) 2

3 Büyük ölçekli sınav örnekleri Tür Ülkemizde ABD de Sıralama, seçme, yerleştirme ÖSYS, TEOG SAT, ACT Sorumlu tutma??????? Eyalet sınavları Gözleme ÖBBS PISA, TIMSS NAEP 1 1 NAEP: National Assessment of Educational Progress 3

4 Ülkemizde nasıl sınavlara ihtiyaç var? Özellikle 6. sınıf ve 9. sınıf öncesinde akademik profili ölçemiyoruz? Mevcut LGS ve ÖSYS bu görevi görür mü? Kapsam darlığı Risk/fayda yüklü bir sınav oluşu TIMSS, PISA bu görevi görür mü? Ulusal müfredatı temsilde zorluk İçeriğini şekillendiremiyoruz Yeterli sıklıkta değiller 4

5 NAEP ve Ulusal Karne - Ulusal çapta yıldan yıla puan bazında değişim 4. Sınıf NAEP Matematik puan trendi Temel seviye: 214 puan Yeterli Seviye: 249 puan İleri Seviye: 282 puan Temel seviye : 214 puan Yeterli Seviye: 249 puan İleri Seviye : 282 puan

6 Ulusal çapta yıldan yıla başarı seviyeleri bazında değişim 4. Sınıf NAEP Matematik Rakamlar Temel ve üstü, Yeterli ve üstü ve İleri seviyedeki öğrenci yüzdelerini gösterir.

7 NAEP ve Ulusal Karne Eyalet seviyesinde 2014 sonuçları

8 Eyalet seviyesinde karşılaştırması Her iki sınıfta ilerleme 4. Sınıfta ilerleme 8. Sınıfta ilerleme İlerleme yok 15 eyalet her iki sınıf seviyesinde ilerleme göstermiş

9 ÜNİVERSİTE GİRİŞ VE TÜRKİYE 9

10 En Az Yükseköğretim Mezunu Olan Nüfusun Oranı (2015)

11 BAŞVURAN YILLARI ARASI ÖĞRENCİ DEĞİŞİMİ GRAFİĞİ Seri 2 Seri YIL SERİ 2: BAŞVURAN ÖĞRENCİ SAYISI SERİ 3: KONTENJAN

12 Yordam Geçerliliği: Gözlenenle kestirilen arasındaki ilişki Başarısız olan Başarılı olan

13 Bazı Ülkelerde Üniversite Giriş Sistemleri Dünyanın hiçbir ülkesinde öğrenciler üniversitelere sınavsız veya herhangi bir kriter olmadan girememektedirler. Özellikle gelişmiş ülkelerde de çeşitli üniversite sınavları uygulanmakta ve öğrenciler bu sınavlara hazırlanmaktadırlar. Ancak dünyada MERKEZİ YERLEŞTİRME sadece Türkiye de bulunuyor.

14 AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ABD de üniversiteye giriş üç önemli kriterle yapılmaktadır. Lise mezuniyeti skorları, Ülke çapında yapılan SAT (Scholastic Aptitute Test and the Scholastic Assesment) veya ACT (National College Admission and Placement Examination) sınav puanı ve/veya Referans mektupları dikkate alınmaktadır. Liseden düşük notla mezun olanlar iki yıllık kolejlere yerleştirilmektedir. Kolejde not ortalamasını yükseltenler üniversitelere giriş yapabilirler. Genel sınavlarda % 10 luk dilime girenler saygın üniversitelere kayıt yaptırabilirler.

15 KANADA Kanada da üniversiteye giriş kriterleri de ABD ye benzerdir. Lise mezuniyeti skorları en önemli değişken, SAT burada da bazı üniversitelerce istenir. En önemli kriter Essey ler ve Referans mektuplarıdır. Kanada da bütün üniversiteler devlet üniversitesidir. Öğrencilerini kendileri seçer, bölüm bazlı kriter uygulayan üniversiteler dahi var. (UBC, York, Waterloo) Liseden düşük notla mezun olanlar iki yıllık kolejlere yerleştirilmektedir. Ama hazırlık liseleri bulunuyor.

16 HOLLANDA Hollanda da dokuzuncu sınıfta mesleki yönlendirme yapılmaktadır. Öğrenciler lise mezuniyet sınavındaki başarılarına (6 7 dersten oluşan Bakalorya sınavı) göre üniversitelere yerleştirilir. İNGİLTERE İngiltere de üniversitelere girişte, Genel Eğitim Sertifikası Sınavları nda en az geçer not alma şartı aranır. Sınavlar ; normal, ileri ve özel Düzeylerde yapılmaktadır. Özel düzeydekiler daha çok burs sınavlarıdır. Bazı üniversiteler kendileri giriş sınavı yaparlar.

17 ALMANYA Olgunluk diploması ve ABİTUR sistemiyle öğrenci üniversitelere kabul edilir. - Merkezi yerleştirme yoktur. - ABİTUR ile alan dersleri ölçülür. JAPONYA- G.KORE Japonya da lise öğrenimindeki başarı notu ve iki aşamalı olarak yapılan üniversite giriş sınavı puanı dikkate alınır. Birinci aşama merkezi, ikinci aşama üniversitelerce yapılmaktadır. Her iki ülkede de çok sert sınav süreçleri olsa da yerleştirme merkezi değildir.

18 ÖSYS NİN DÜNÜ BUGÜNÜ; Ülkemizde 1974 yılına kadar üniversiteler kendi öğrencilerini kendileri almaktaydılar yılında sınavların tek merkezden yapılması kararı alınmıştır. O günden bu güne sınavlar merkezi olarak yapılmaktadır.( ÖSYM KURULUŞU)

19 Bu tarihte Üniversitelerarası Öğrenci seçme ve Yerleştirme Merkezi kurulmuş ve işlevini yerine getirmeye başlamıştır. Bu merkez 1981 yılına kadar işlevini sürdürmüştür ve 1975 tarihlerinde üniversite sınavlar sabah ve öğlen olmak üzere iki oturumda, yılları arasında aynı günde tek oturumda uygulanmış, 1981 yılında itibaren ise iki basamaklı sınav haline getirilmiştir. - Üniversitelerarası Seçme Sınavı ( ÜSS ) - Üniversitelerarası Yerleştirme Sınavı ( ÜYS ) 1987 yılında ise adaylara ÖYS de testlerin hepsini değil girmek istediği bölüme göre gereken testleri çözme hakkı verilmiştir.

20 1999 yılında ÖYS kaldırılmış sadece ÖSS adıyla tek sınava düşürülmüş ve haziran ayında uygulanmaya başlanmıştır. Aynı yıl AOBP uygulamasıyla öğrencilerin lise alanlarına göre yükseköğretime geçmesi sağlanmıştır. Bu sınav eski ÖSS gibi temel konulardan sorulan sorularla yapılmaya devam etmiştir. Kanımca ön önemli değişiklik ve sıkıntı bu sistemdir.

21 Arada birçok küçük düzenleme yapılmıştır. Ancak en son ve en önemli değişiklik 2006 yılında tek sınav ancak iki bölümlü bir sınav uygulaması olmuştur. Bu değişiklik sonucunda adaylar ortak alan ve alan testleri olarak iki bölümden oluşan testlere yanıt vermeye başlamışlardır yılında temel basamak sınavı YGS ve her testin farklı günlerde yapıldığı LYS sistemine geçilmiştir. HER SİSTEMDE DEĞİŞMEYEN TEK ŞEY MERKEZİ YERLEŞTİRME OLMUŞTUR.

22 YENİ SINAV SİSTEMİ «Yükseköğretim Kurumları Sınavı»

23 YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI SINAVI Birinci Oturum İkinci Oturum Yükseköğretim Kurumları Sınavı, Dil sınavı hariç Haziran ayı içinde bir hafta sonu Cumartesi günü yapılacak iki oturumlu bir sınavla gerçekleşecektir.

24 YGS nin Mart ayında gerçekleştiriliyor olması okullarda ikinci dönem ders işlenmesini güçleştirdiği için yeni sistemde sınavın Haziran ayında gerçekleştirilecek olması olumlu bir gelişmedir.

25 Birinci Oturum Cumartesi Günü Sabah İkinci Oturum Cumartesi Günü Öğleden Sonra TEMEL YETERLİLİK TESTİ - Sözel- Ağırlıklı Türkçe - Sayısal- Ağırlıklı Temel Matematik -Sözel ve Sayısal becerilerin ölçülmesi- -TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİL. -SOSYAL BİLİMLER -MATEMATİK -FEN BİLİMLERİ

26 BİRİNCİ OTURUM

27 BİRİNCİ OTURUMUN UYGULANMASI Temel Yeterlilik Testi 40 Sözel sorusu (Testin ağırlığı %50) 40 Sayısal sorusu (Testin ağırlığı %50) Temel Yeterlilik Testi Puanı

28 Temel Yeterlilik Testi Puanı (TYT-Puanı) Bu test adayların önlisans ve lisans programlarını tercih edebilmesi için yükseköğretime giriş baraj puanlarını belirleyecektir. Bu sene, önlisans ve lisans programlarının tercih edilebilmesi için geçen sene gerekli olan baraj puanlarında bir değişikliğe gidilmeyecektir.

29 TYT-Puanı 150 ÖNLİSANS PROGRAMLARI YKS-Y 180 LİSANS PROGRAMLARI Temel Yeterlilik Testi Puanı 150 nin altında olan adayların tercih hakkı bulunmayacaktır.

30 YGS nin kaldırılıp TYT nin (Temel Yetenek Testi) getirilmesi Temel Matematik ve Temel Türkçe çözmesi olumlu gelişme olarak görülmektedir. Başta ABD olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde SAT ve benzeri ana dil yeterliliği ve temel işlem yeterliliği sorgulanarak öğrenciler üniversitelerin giriş koşulunu sağlamaktadır. Bu açıdan doğru bir adım atılmıştır. Yeni sistemde Meslek Lisesi öğrencileri TYT puanlarıyla ön lisans programlarına daha kolay yerleşeceklerdir. TYT nin öğrencinin üniversiteye yerleşme puanına etkisi %40 olacaktır. Bu da öğrencilerin temel becerilerinin (okuma, yazma, kendi dilinde düşünebilme, temel matematiksel işlemler) üniversiteye girişte etkinin artmasını sağlayan olumlu bir gelişmedir.

31 İKİNCİ OTURUM

32 YABANCI DİL OTURUMU Dil sınavı ise aynı hafta sonu Pazar günü gerçekleştirilecektir. Yabancı Dil Oturumunda; soru sayısı 80 dir.

33

34 Türk Dili ve Edebiyatı- Coğrafya-1 Sosyal Bilimler Tarih, Coğrafya-2, Felsefe Grubu, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi 40 Soru 40 Soru 40 Soru 40 Soru Matematik Fen Bilimleri

35 İkinci Oturumdaki Testlerin Ağırlıkları Sözel puan: Türk Dili ve Edebiyatı-Coğrafya-1 testinin ağırlığı %50, Sosyal Bilimler testinin ağırlığı %50 Sayısal Puan: Matematik testinin ağırlığı %50, Fen Bilimleri testinin ağırlığı %50 Eşit Ağırlık Puanı: Türk Dili ve Edebiyatı-Coğrafya-1 testinin ağırlığı %50, Matematik testinin ağırlığı %50

36 PUAN NASIL HESAPLANIR ÖNEMLİ öğrencinin neti Türkiye çözüm ort. SP = ( x ) x katsayı standart sapma ÖNEMLİ

37 PUAN NASIL HESAPLANIR ÖRNEK TÜRKÇE. : TYT NET SAYISI 40 (SAY) NET SAYISI TSP =( x ) x 0.4 (%20) 7.4 TSP= 90 (500 PUAN SİSTEMİNE DÖNÜŞTÜRMEDE) %17.4

38

39

40

41

42 İkinci oturumun TYT nin devamında aynı gün öğleden sonra yapılması tarafımızdan sakıncalı görünmektedir. İkinci oturumun daha sağlıklı ve dingin kafayla yapılabilmesi açısından bir gün sonra Pazar günü yapılması daha sağlıklı olacaktır.

43 Adayların geçmişte olduğu gibi YGS de bir barajı sağlayarak LYS sınavına giriş hakkı elde etmesi koşulunun kaldırılıp isteğe bağlı yapılması olumlu bir gelişme olmuştur. Böylelikle 2017 yılında adayın YGS de barajı geçen adayın i LYS ye girecektir, LYS ye giren aday sayısı %50 oranında artacaktır bu da üniversiteyi tercih etme havuzunu büyütecek, daha fazla adayın üniversitelerde boş kontenjan kalmadan yerleşmesini sağlayacaktır.

44 Yerleştirme Önlisans Programlarında: TYT-Puanı Temel Yeterlilik Puanı (TYT-Puanı): [Türkçe Testi %50] + [Temel Matematik Testi %50] Lisans Programlarında ise; Dört puan türü (Sözel, Sayısal, Eşit Ağırlık ve Dil) esas alınmaktadır. Sözel, Sayısal, Eşit Ağırlık ve Dil puanları hesaplanırken Temel Yeterlilik Testi nin % 40 etkisi olacaktır. Belli programlar için getirilen başarı sıralaması şartına devam edilecektir

45 Bir önceki sistemde adaylar daha yüksek puan alabilmek için kat sayısı düşük de olsa okullarında, müfredatlarında olmayan alanlarda sınava hazırlık yapmaktaydılar. Örneğin TM öğrencisinin yüksek puanlı bir hukuk fakültesini kazanabilmek için YGS fen testini çözmesi gerekirken yeni sistemde aday sadece matematik ve Türkçe-edebiyat çözerek bu amaca ulaşacaktır. Bu dersler de adayın okuldaki müfredatıyla birebir örtüşmektedir.

46 Puanlar hesaplanırken her ne kadar testlerin ağırlığı eşit oranda gösterilse bile istatistik açısından çözüm ortalaması düşük olan testlerin (matematik vb.) puan getirisi daha yüksek olacaktır. Dolayısıyla; 1. Sayısal puan türünde 80 Matematik 40 Fen 40 Türkçe sorusu çözüleceği için adayların puanlarının %50 sini Matematikten alacağı görülmektedir. 2. Eşit ağırlık puan türünde 80 Matematik 80 Türkçe-Edebiyat sorusu çözeceklerdir. Matematik testinin %50 oranında etkili olacağını ön görmekteyiz. 3. Sözel puan türünde adaylar 80 Türkçe-Edebiyat 40 Matematik 40 Sosyal Bilimler sorusu çözeceklerdir. Geçmişte %11 etkili olan Matematiğin yeni sistemde %25- %30 arası etkili olacağını ön görmekteyiz.

47 4. Dil puanında bir değişiklik olacağını düşünmüyoruz. 5. Ortaöğretim başarı puanında herhangi bir değişiklik olmamıştır. 6. Bölümlerin puan türleri bir önceki sistemde MF-1 MF-2 MF-3 MF-4 olanlar sayısal, TM-1 TM-2 TM-3 olanlar Eşit Ağırlık, TS-1 TS-2 olanlar sözel, DİL-1 DİL-2 DİL-3 olanlar dil, YGS-1 YGS-2 YGS-3 YGS-4 YGS-5 YGS-6 olanlar TYT olarak değiştirilecektir.

48 Özel Yetenekle Öğrenci Alan Programlar Özel yetenekle öğrenci alan programlar için baraj puanı geçen sene ile aynı tutulmuştur. Temel Yeterlilik Testi ne giren ve Temel Yeterlilik Testi Puanı en az 150 olan adaylar Özel Yetenekle Öğrenci Alan Lisans programlarını tercih edebileceklerdir.

49 Orta Öğretim Başarı Puanı (OBP) Hesaplaması Ortaöğretim Başarı Puanı nın hesaplanmasında herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir. Yerleştirme puanlarına etkisi geçen seneki gibi aynı oranda olacaktır. Meslek lisesi mezunlarına geçen seneki alan odaklı ek puan uygulamasına devam edecektir. Engelli adaylara yönelik düzenlemelerin uygulanmasına devam edilecektir.

50 OBP HESAPLANMA SİSTEMİ OBP= (Diploma notu x 5) x0.12

51 YENİ ORTA ÖĞRETİME GEÇİŞ SİSTEMİ

52 Bazı Ülkelerde Lise Giriş Sistemleri

53 SİNGAPUR Singapurlu öğrenciler, ilkokul 6. sınıfın sonunda yani 13 yaşındayken İlköğretim Okul Bitirme Sınavına (PSLE) giriyor. Bu sınav, öğrencilerin altı yıllık ilköğretimde neler öğrendiğini ve ortaöğretime geçmek ve ondan fayda sağlamak için yeterli bir temel kazanıp kazanmadıklarını değerlendiriyor. Ayrıca öğrencilerin, ebeveynlerin ve öğretmenlerin, her çocuğun güçlü yanlarının neler olduğunu belirlemelerini, ortaöğrenimini çocuğun öğrenme ihtiyaçlarına uygun hale getirmeyi ve böylece öğrencilerin gerekli desteği alabilmelerini sağlıyor. Sınav sonucuna göre öğrenciler öğrenme hızlarına, yeteneklerine ve eğilimlerine uyan bir orta dereceli okula yerleştiriliyor. Öğrenciler aynı zamanda sanat ya da spor gibi alanlardaki güçlü yönlerine ve ilgilerine dayalı bir ortaöğretim kurumuna da kabul edilebiliyor.

54 JAPONYA Japonya da dokuz senelik zorunlu eğitimin ardından lise eğitimi başlıyor. Ortaokul mezunları eğitimlerine normal lisede ya da teknoloji liselerinde (kosen) devam edebiliyorlar, ancak bu zorunlu değil. Bu yüzden bu okullara girmek için öğrencilerin bir giriş sınavını geçmeleri gerekiyor. Japonya da liseye geçiş sınavları büyük bir önem taşıdığı için gençler üzerinde ciddi bir baskı yaratıyor ve bu sınavlar genel olarak giriş sınavı cehennemi (juken jigoku) olarak biliniyor. Devlet ve özel liselere giriş genellikle üç kritere göre belirleniyor: Sınav, mülakat ve ortaokul notları. Bu kriterlerin ağırlıkları ise bölgeden bölgeye değişebiliyor.

55 ÇİN Çin de 10 ila 12 inci sınıf arasındaki üç yıl, lise öğrenimi olarak kabul ediliyor. Ortaokulu bitiren öğrenciler, normal lise ya da meslek liselerine devam etmeyi seçebiliyor. Normal liseye devam etmek isteyen öğrencilerin zhongkao olarak bilinen normal lise giriş sınavlarını geçmeleri gerekiyor. Eyalet eğitim müdürlükleri tarafından hazırlanan ve yönetilen giriş sınavı, ortaokul mezuniyet sınavıyla benzer konuları içeriyor. Lise Giriş Sınavlarındaki zorlu sorular, öğrencilerin hangi okullara gireceğini belirliyor. Adaylar önceden girmek istedikleri okulları sıralayarak tercihlerini yapıyor ve aldıkları puanlara göre kayıt hakkı kazanıyorlar. Belli başlı iyi liselere girişin başka bürokratik kuralları da var. Eğer prestijli bir lise yılda 800 öğrenci almak istiyorsa, okulun öğrenci kabul departmanı, öğrenci puanlarını en yüksekten en düşüğe doğru sıralıyor ve ilk 700 öğrencisini seçiyor. Diğer 100 yer, standart koşulları sağlayamayan ama yine de o okulda okumak isteyen öğrencilere sunuluyor. Ancak bu muhtemel adayların ekstra okul ücreti ödemeleri gerekiyor.

56 GÜNEY KORE Güney Kore de liseler ve liselere giriş modelleri üçe ayrılıyor. Normal liselere öğrenci kabulü, bir öğrencinin kayıtlı adresine dayanıyor. Meslek/teknik liseler içinse kayıt öğrenci tercihine göre yapılıyor. Yabancı dil, güzel sanatlar, fen ve teknoloji liseleri için de giriş yine öğrenci tercihine dayalı. YENİ ZELANDA Yeni Zelanda da öğrenciler, yaşadıkları bölgedeki liseye adrese dayalı kayıt yaptırıyor. Okulun kontenjanı kalırsa, diğer bölgelerdeki öğrenciler de kayıt için başvurabiliyorlar. Okulların öğrenci kabulleri ve kontenjanlarıyla ilgili bilgi internette yayınlandığı gibi, doğrudan okullarla görüşüp bilgi alınabiliyor. Ayrıca okullar her yıl, bölge dışından öğrenci alımı için ne kadar kontenjanlarının kaldığını, son başvuru ve kura tarihlerini bölgede yayınlanan bir gazetede duyurmakla yükümlüler.

57 FRANSA Dört devlet lisesi türü bulunuyor: Genel, teknolojik, profesyonel ve mesleki yeterlilik eğitimi veren CAP. Ortaokulun sonunda öğrenciler Brevet sınavına giriyor. Sınavda öğrencilerin yazma, anlama ve analiz yeteneklerinin ölçülmesini hedefleyen açık uçlu sorular yer alıyor. Ardından her öğrenci mezun olduğu ortaokul tarafından Brevet puanı, eğitim hedefi ve okul dosyalarına göre bir lise türüne yönlendiriliyor. Üniversite hedefi olanlar genel lise; bir meslekte gelişmeyi hedefleyenler profesyonel, teknolojik veya CAP liselerini tercih ediyor. Diğer türlerde eğitim alanlar da uygun yeterlilikler sağlanırsa üniversiteye gidebiliyor. Adrese dayalı sistemde öğrenciler, bölgesi dışında başka bir devlet okuluna kayıt yaptıramıyor.

58 ALMANYA İlkokul, 4 yıl sürüyor. Ardından 10 uncu sınıfa kadar ortaöğretim birinci kademe başlıyor. Bu bittiğinde üniversiteye girişte değerlendirilen Abitur için ortaöğretim ikinci kademeye geçiliyor. Ortaöğretim ilk kademede, mesleki uzmanlık kazandıran ve düşük seviyede öğrencilerin gittiği Hauptschule, genel lise gibi değerlendirilebilecek Realschule ve üniversite odaklı en nitelikli eğitimin verildiği Gymnasium okul türleri yer alıyor. Öğrenciler adrese dayalı en yakın okula yönlendiriliyor. İstediği tür çevrede yoksa, bölge dışındaki tercih edilebiliyor. 4 üncü sınıfa kadar okul, çocuğun kişisel ve akademik gelişimiyle ilgili öğretmen, idareci ve uzmanların desteğiyle bir rapor hazırlıyor ve ailelere tavsiyelerde bulunuyor.

59 Türkiye de Lise Giriş Sisteminin Tarihçesi 1955 yılından itibaren hizmet vermeye başlayan ve yabancı dilde eğitim sunan kolejler öğrencilerini sınavla seçiyordu. Daha sonra öğrencilerini sınavla alan 1964 yılında itibaren fen lisesi, 1985 yılından itibaren Anadolu imam hatip liseleri, 1990 yılından itibaren Anadolu öğretmen liseleri ile 2003 yılında faaliyete geçen sosyal bilimler lisesi kurulmaya başladı.

60 Türkiye de Lise Giriş Sisteminin Tarihçesi Kolej olarak açılan ve şimdilerde Anadolu lisesi olarak bilinen okullar ise 1999 yılına kadar öğrencilerini ilkokuldan itibaren merkezi sınavla aldı. Sekiz yıllık kesintisiz eğitim uygulamasının başlamasıyla Anadolu liselerinin ortaokul kısmı kapanmış, Anadolu liseleri hazırlık ve üç yıllık lise eğitimi vermeye başladı. Yeni düzenlemeyle öğrenciler, 8. sınıftan itibaren Anadolu liselerine yerleşmek için sınava girmeye başladı. LGS, OKS, SBS Türkiye'de ortaöğretime geçişte merkezi sınavlar hep var olmuş, ancak bu sınavların yöntemleri farklılıklar göstermişti.

61 Türkiye de Lise Giriş Sisteminin Tarihçesi 2000'li yıllarda sınavla öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına LGS ile yerleştirme yapılırken, 2004 yılından itibaren OKS'ye geçilmiş, 2008 yılında son kez yapılan OKS ile bu sistem de terkedildi. OKS sistemine geçilerek özel okullar ile polis kolejine öğrenci alımları da bu sınavla yapılmaya başlandı. İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıflar için düzenlenen SBS'lere ise 2008 yılında geçildi, bu yılda sadece 6 ve 7. sınıflar için SBS düzenlendi yılından itibaren ise bu sınav ilköğretim 8. sınıflara uygulandı.

62

63 LİSELERE GEÇİŞ SİSTEMİ A- EĞİTİM BÖLGESİNE GÖRE MAHALLİ YERLEŞTİRME Anadolu liseleri Anadolu meslek lisesi İmam Hatip Lisesi B- SINAVLA ÖĞRENCİ ALAN OKULLARA YERLEŞTİRME Devlet Fen Liseleri Sosyal Bilimler Liseleri Proje Okulları C- ÖZEL YABANCI VE ÖZEL LİSELERE YERLEŞTİRME Özel Yabancı okullar Özel okullar

64 LİSELERE GEÇİŞ SİSTEMİ 8.sınıftan mezun olacak öğrencinin %90 ı adrese dayalı, %5 i merkezi sınav, %5 i ise özel okullara yerleştirilecek. Yeni sistemde sınava girmek zorunlu değil. Sınava girmek istemeyen bir öğrenci, adrese en yakın okula yerleştirilecek. Sınava giren öğrenci için de girmeyecek öğrenci için de başvuru esnasından bir ekran gelecek, ekrandan 5 tercihte bulunulacak. Öğrencinin tercihi esas olacak.

65 A- EĞİTİM BÖLGESİNE GÖRE MAHALLİ YERLEŞTİRME OKUL TÜRÜ OKUL SAYISI KONTENJANI ANADOLU LİSELERİ MESLEK LİSELERİ İMAM HATİP LİSELERİ TOPLAM

66 A- EĞİTİM BÖLGESİNE GÖRE MAHALLİ YERLEŞTİRME UYGULAMASI - Türkiye Eğitim Bölgeleri ne ayrılacak (zaten var) - Eğitim Bölgeleri; ilçe veya mahalle değil ayrı oluşturulmuş içinde her okul türünden en az 1 er tane lise bulunduran bölgedir. - Her öğrencinin adresine göre kayıtlı olduğu bir eğitim bölgesi e-okul üzerinden atanacak. - Mayıs ayı sonunda sınava girsin girmesin her öğrenci e-okul üzerinden kendi eğitim bölgesinde bulunan en fazla 5 en az 1 okulu tercih edecek. - Öğrenciler bu tercihlere göre okullara yerleştirilecek. Bu yerleştirme sırasında öğrenci kesinlikle tercih etmediği bir okula yerleştirilmeyecek.

67 A- EĞİTİM BÖLGESİNE GÖRE MAHALLİ YERLEŞTİRME UYGULAMASI - Öğrencinin tercih ettiği okulda kontenjandan daha fazla tercih olursa, öğrencinin bir sonraki tercihine bakılacak. Bu işlem son tercihine kadar yapıldıktan sonra aynı durum devam ederse öğrenci son tercihindeki okulda yeni sınıf veya kontenjan yaratılarak yerleştirilmiş olacak. - Adrese dayalı yerleştirmede kontenjandan fazla tercih olması durumunda ortaokul başarı puanı esas alınacaktır. - Eğitim bölgeleri farklı ilçelerden veya mahallelerden oluşabilecektir. Bu durumda büyük kentler hariç her ilçe bir eğitim bölgesi olacaktır. - Eğer bir eğitim bölgesinde özellikle küçük ilçelerde herhangi bir okul türü yoksa ÇPL içinde her okul türü yapılandırılacaktır.

68 B- SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK LİSELER OKUL TÜRÜ OKUL SAYISI KONTENJANI DEVLET FEN LİSELERİ SOSYAL BİLİMLER LİSELERİ PROJE OKULLARI TOPLAM

69 B- SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK LİSELER - İsteğe bağlı girilebilen, tek oturumdan oluşan sınav yapılacak - Sınav haziran ayının ilk haftası ilk Pazar günü yapılacak - Sınavda çoktan seçmeli 60 soru sorulacak ve 90 dakika süre verilecek - Sorular 6.7. ve 8.sınıftan (sarmal konular baz alınarak) sorulacak, - Sınav puanları açıklandıktan sonra 5 tercih yapılabilecek, - Sınava giren ve adrese dayalı tercih yapan öğrencilerin yerleştirme sonuçları aynı anda açıklanacak,

70 B- SINAVLA ÖĞRENCİ ALACAK LİSELER DERS ADI SORU SAYISI SÖZEL BÖLÜM SAYISAL BÖLÜM TÜRKÇE 15 SOSYAL BİLGİLER 15 MATEMATİK 15 FEN VE TEKNOLOJİ 15 TOPLAM 60

71 C- ÖZEL YABANCI VE ÖZEL LİSELERE YERLEŞTİRME OKUL TÜRÜ OKUL SAYISI KONTENJANI ÖZEL YABANCI LİSELER ÖZEL TÜRK LİSELERİ TOPLAM

72 C-ÖZEL YABANCI VE ÖZEL LİSELERE YERLEŞTİRME - Özel Liseler öğrenci alımında serbest bırakıldı. - Merkezi sınav sonucunu kullanabilirler, - Kendileri ortak sınav yapabilirler, - Her okul tek başına sınav yapabilir veya başka kriter kullanabilir.

73 LİSELERE GEÇİŞ SİSTEMİ Yeni liselere geçiş sisteminde en önemli değişiklik sınava girme zorunluluğunun kaldırılmış olmasıdır. Bu da öğrencilerin %90 ının liseye adrese dayalı sistemle girmesini öngörmektedir. Ancak adrese dayalı yerleştirmenin en önemli kavramı olan EĞİTİM BÖLGELERİ kamuoyunca anlaşılamamıştır. Eğitim bölgelerinin hızlı şekilde açıklanması ve bölgelerin kapsamının ilan edilmesi sistemin anlaşılması adına çok önemlidir. EĞİTİM BÖLGELERİ tanımı tam yapılmalı, bölgeler açıklanmalıdır.

74 LİSELERE GEÇİŞ SİSTEMİ Adrese dayalı yerleştirmede seçilen bir okula kontenjandan fazla tercih varsa yerleştirmede öncelik ortaokul bitirme notu yüksek olana verilecek. Bu sistem eski süper liseleri çağrıştırıyor. Öğrencilerin salt okul notlarının kullanılması birçok sakıncayı doğuracaktır. Eğer okul başarı notu kullanılırsa hem okul notlarının şişirilmesi gündemde tutulmaya devam edecek, hem de objektif kriterler olmayacaktır. Okul başarı puanları öğrencilerin meslek liseleri veya İmam hatiplere gitmesi için gösterge olmayacaktır. Okul başarı puanı yanında mutlaka okul öğretmenler kurulu ve şube öğretmenler kurulu kararları baz alınmalıdır.

75 LİSELERE GEÇİŞ SİSTEMİ Sınavla öğrenci alan okullar listesinin mayısta açıklanacağı söylendi. Bu çok geç bir tarih çünkü bu okulların hangileri olduğu velilerin ve öğrencilerin kafasını karıştırmaktadır. Bu okul listesi geciktikçe sınava hazırlık süreçleri beslenecek ve giren öğrenci sayısı artacaktır. Bu açıdan okul listesi açıklanması velilerin ve öğrencilerin okulları görmesi kafa karışıklığını giderecektir. Yapılacak olan sınav 60 soru olarak açıklandı. Bu soru sayısı sınava girecek öğrenci sayısı 400 bini bulduğunda öğrencileri sıralamayacaktır. Bu sebeple soru sayısı artırılmalıdır soru aralığı yeterli olacaktır.

76 LİSELERE GEÇİŞ SİSTEMİ Sınavla öğrenci alan Liselerin kapsamı genişlememeli, bu okulların standartları belirlenmeli ve gerekirse akreditasyon sistemi kurulmalıdır. Bu okul listesinin siyasi ve yerel baskılarla artmaması önemlidir. Bu yıl için sınavda 6,7 ve 8.sınıflardan soru sorulacağı belirlendi. Bu bu yıla özgü yanlıştır. Çünkü TEOG 8.sınıftan oluştuğu için geriye dönük soru sormak velilerin hazırlık kaygısı, öğrencilerin sınav kaygısını besleyecektir. Bu açıdan bu yıl sadece 8.sınıftan soru sorulmalıdır. Bu sınavda okul başarı puanı kullanılmamalıdır. Sınav puanı salt sınavdan oluşmalıdır. Sınav çok zor olmalı sınava girmeyi caydırmalıdır. Özel yabancı okulların öğrenci alma sistem ocak ayına kadar netleşmelidir. Öğrencilerin hazırlık sürecini bu çok etkileyecektir

77 Teşekkürler Turgay Polat Bahçeşehir Üniversitesi Rektör Danışmanı