Diz Osteoartriti. Hasta Rehberi

Transkript

1 Diz Osteoartriti Hasta Rehberi

2 Değerli hasta Değerli hasta, Eklem hastalıkları içinde en yaygın olanı osteoartrittir. Osteoartrit, kısaca eklemdeki kırkırdak dokusunun aşınması yada tamamen yok olması, en sonunda kemiğe zarar vermesi olarak açıklanabilir. Osteoartritli hastaların ağrıları vardır ve eklem hareketliliği azalmıştır. Diz osteoartritten en çok etkilenen eklemdir(%60). Osteoartritin çeşitli ebepleri vardır; yaş, kilo, eklem dizilim bozuklığu, spor yaralanmaları (düşme vs), ve kazalar. Tedaviye yardımcı yollardan bazıları egzersiz, mobilite yardımcıları(ortez), sağlıklı beslenme ve ağrının önlenmesi için ilaç tedavisi olarak sayılabilir. Her hasta için özel tedavi planlanmalıdır. Size uygun doğru tedavi yöntemi için doktorunuza danışmalısınız. Bu rehber sayesinde çok sık görülen osteoartrit hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz. Ottobock osteortrit ekibiniz

3 Diz osteoartritinin gelişimi Dizde temas halindeki kemiklerin arası kıkırdakla kaplanmıştır. Kırkırdakta kan damarları yoktur kıkırdağın beslenmesi eklemin hareketliliğiyle mümkündür. Bu sebeple düzenli egzersiz çok önemlidir. Kırkırdak, eklem içinde kemiklerin hareketlerinin etkili ve mümkün olduğunca az bir sürtünmeyle gerçekleşmesini sağlar. Eklemlerin yüzeyini bir yastık gibi kaplar ve ekleme etki eden kuvvetleri eşit bir şekilde dağıtır. Kırkırdak zarar görürse, kemiklerin birbiri üzerinde kayma özelliği etkilenir. Bu durum eklem hareket kısıtlılığına sebep olabilir. Kıkırdaktaki hasar kalıcıdır. Kıkırdakta önce küçük çatlaklar oluşur ve sonrasında parçalanmalar gerçekleşir. Bu sırada hasar gören bölgede kemik ucu kalınlaşır. Kırkırdak dokusu tamamen yok olduğunda, etkilenen kemikler aralarında koruyucu kıkırdak doku olmadığı için birbirine sürtünmeye başlar. Osteoartritin tipik semptomları arasında eklem ağrısı ve hareket kaybı vardır. Osteoartrit (dejeneretif artrit olarak da bilinir) yaşlanmanın olağan bir süreci olduğundan oluşumu engellenemez. Fakat doğru adımları atarak, oluşumunu geciktirebilirsiniz. Diz osteoartriti Ottobock 3

4 Diz osteoartritinin dört gelişim evresi: Osteoartrit gelişimi dört evrede tanımlanır. Birinci evre, eklem kıkırdağında değişikliğin görüldüğü, genellikle ağrının hissedilmediği dönemdir. İkinci ve üçüncü evrede eklem kıkırdağının zarar gördüğü ve hasarın ilerlediği dönemdir. Diz ağrısı genelde bu aşamalarda başlar. Kırkırdak tamamen yok olduğunda, bu dönem doktorlar tarafından dördüncü evre olarak tanımlanır. Eklem kapsülü Eklem sıvısı (sinovya) Eklem aralığı Etkilenmiş kapsül Eklem kıkırdağı, sert ve pürüzlü Sinovyal membran Sinovyal membran Eklem kıkırdağı Eklem aralığı, daralmış Sağlıklı diz eklemi Zarar görmüş diz eklemi İnsan vücudundaki en kalın eklem kıkırdağı diz kapağının (patella) arkasındadır. Bu bölge oldukça fazla yük taşır. Burada oluşan osteoartrit patellofemoral osteoartrit olarak adlandırılır. Patellofemoral osteoartrit 4 Ottobock Diz osteoartriti

5 Diz osteoartritinin belirtileri Diz osteoartritine işaret eden bazı sık görülen belirtiler vardır. Bu belirtilerin biri yada bir kaçı bir arada görülebilir. Fakat osteoartritin başlangıç aşamasında ağrı hissedilmediği için bu belirtileri fakedemeyebilirsiniz. Belirtiler genellikle şu sırayla ortaya çıkar: 1 Eklemden sesler gelmesi 2 Özellikle ağır yük taşırken dizlerde ağrı hissedilmesi 3 Merdiven çıkmak gibi günlük aktiviteler sırasında ağrı hissedilmesi 4 Eklem hareket kabiliyetin azalması 5 Ödem ve enflamasyon Osteoartritin olağan gelişimi Diz osteoartriti ağrı yapmaya başladığında bir kısır döngü başlar: dizinin ağrısını hafifletmek için hasta kompanse edici bir postür edinir ve diz hareketini sınırlar. Bu postür doğal olmadığından, vücudun diğer bölgelerinde, örneğin kalçalarda, başka problemlere neden olabilir. Kısıtlanmış hareketin bir diğer etkisi de, kıkırdağın beslenememesidir. Kırkırdak bu nedenle iyice zayıflar ve dolayısıyla ağrı da artar. Diz osteoartriti Ottobock 5

6 Eklem kıkırdağı aşınması Kıkırdağın yetersiz beslenmesi Hareketsizlik 6 Ottobock Diz osteoartriti Eklem kıkırdağı hasarı Osteoartrit döngüsü Enflamasyon, ağrı Dengeleyici postür ve hareket

7 Diz osteoartritinde kullanılan müdahaleler Zarar görmüş kıkırdağın yenilenmesi mümkün olmadığı için, osteoartritin tedavisi genellikle belirtilerin azaltılmasını hedefler. Dolayısıyla tedavinin amacı ağrıyı azaltmak ve hareket kabiliyetini korumak yada arttırmaktır. Osteoartritte Eklem Koruyucu Tedaviler Ekleme özgü egzersizler (fizyoterapi ve spor gibi): Düzenli olarak egzersiz yaparak hareket kabiliyetinizi koruyabilir, kaslarınızı güçlendirebilir ve egzersiz sayesinde kıkırdağınızın beslenmesini sağlayabilirsiniz. Sıcak-soğuk uygulamaları: Diz için sıcak mı iyidir soğuk mu? Cevap duruma göre değişir. Eğer akut inflamasyon dönemindeyseniz, soğuk ağrıyı azaltır ve şişliği kontrol altına alır. İnflamaston döneminde değilseniz sıcak kasları ve tendonları gevşetir ve dolaşımı arttırarak kıkırdağın beslenmesini sağlar. Ağrı kesici jeller: Ağrı kesici jeller ve glukozamin takviyeli osteoartrit ilaçlarını doktorunuzun tavsiyesiyle kullanabilirsiniz. Ortopedik destekler (ortezler ve takviyeler): Ortopedik destekler ağrıyı azaltma ve hareket kabiliyetini arttırmak için dize yada bacağa dışarıdan uygulanır. Hayat tarzı değişikliği: Osteoartriti yönetmek için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri de sağlıklı bir hayat tarzı benimsemektir. İlerleyen sayfalarda buna nasıl ulaşacağınızla ilgili bilgiler bulabilirsiniz. Hayat tarzı değişikliği ve Beslenme Osteoar t r i t l e m ü c a d el e d e yap abileceğiniz bir çok ş ey var. D aha s ağl ıkl ı bir hayat t a r z ı b e n i m s e m e d d e bunlardan biri. Sigar a ve alkol tüketimin den kaçının. B ol miktarda salata, sebze ve balık tüketin ve sağlıklı yağlar tüketin. Kilo almanız dizinize binen yükü ar ttır acağı için kilo kontrolüne dikkat edin. Bu süreçte profesyonellerden yardım alabilirsiniz. Diz osteoartriti Ottobock 7

8 Mobilite Yardımcıları Agilium ürün ailesi Diz için ortopedik mobilite araçları genellikle ortezler ve desteklerdir. Bahsedilen iki ürün grubu da bacağa dıştan uygulanır. Ottobock un Agilium grubu ortezlerden oluşur. Bu ürünler özel olarak diz osteoartriti olan hastaları desteklemek için dizayn edilmiştir ve her biri osteoartritin farklı karakteristiklerini tedavi etmek için çalışır. Osteoartrit kullanıcılarının ortezlerini mümkün olduğunca kullanmasını sağlamak için ortezler özellikle günlük kullanım için tasarlanmıştır. Ortezlerin her biri oldukça konforludur. 8 Ottobock Diz osteoartriti

9 Biliyor muydunuz? Bir osteoartrit hastası yılda yaklaşık 1,200 ağrı kesici alır. Bu durum mide, bağırsaklar ve karaciğer gibi diğer organlara zarar verebilir. Bu nedenle Agilium ailesinden bir ortez ağrı kesicilere iyi bir alternatiftir. Diz osteoartriti olan herkes ortezlerin kendileri için etkinliğini test etmelidir. Diz osteoartriti Ottobock 9

10 Agilium Freestep 2.0 Agilium Freestep 2.0 ı genel osteoartrit tedavisi için geliştirilmiştir ama Agilium Freestep 2.0 dize takılmıyor, ayağa giyiliyor! Dizdeki zarar görmüş kıkırdağı rahatlatmak için Agilium Freestep 2.0 dizin yük hattını değiştirir. Dizin yük hattı, vücut ağırlığının kıkırdağı en çok etkilediği noktayı ifade eder. Agilium Freestep 2.0 Dizde dinamik yük dağılımı Ayakta dururken, yürürken yada koşarken ortez etkilenen bölgeyi eklem hareket açıklığını arttırarak rahatlatır. Diz altında giymesi kolaydır Üst düzey konfor Diz kısıtlanmaz Otururken kısıtlanmış hissetmezsiniz Bacağınızdan kaymaz Çeşitli durumlarda destek Alışveriş yapmak ve yürüyüşe çıkmak gibi günlük aktiviteler sırasında Koşu ve doğa yürüyüşü gibi zorlayıcı aktiviteler sırasında 10 Ottobock Diz osteoartriti Hastalarımın çoğu Agilium Freestep ten çok memnun. Şimdiye kadar büyük bir kısmı ameliyatı erteleyebildi. Dr. Hartmut Stinus Ortopedi ve Travma Cerrahisi Uzmanı

11 Karin günlük hayat tecrübelerini/aktivitelerini yeniden keşfediyor Doğru uygulandığında, ortezim düzgünce oturuyor. Kaymıyor. Karin Karin, yaklaşık 20 yıldır sağ dizinde osteo-artritten muzdarip. 30 yıldır bir medikal ürün mağazasının yöneticisi olması dolayısıyla, çok sayıda farklı ortez denedi. Fakat bir kaç hafta öncesine kadar Agilium Freestep 2.0 la tanışmamıştı. İlk başta bu ortezin nasıl çalıştığını anlayamadım. diyor. Daha önce denediği bütün ortezler ve destekler dize giyiliyordu. Ama yine de Karin, ayak ve alt bacak ortezinin günlük hayattaki etkisini gözlemleyebiliyor. Örneğin, bankadan eve gelmek, bir kat merdiven inmeyi gerektiyor. Birden, neden bu kadar hızlı yürüyorum, diye düşündüm diye gülerek ekliyor. Merdivenleri durarak, etkilenen dizine çok yük bindirmemek için iki ayağını birbirine uydurmaya çalışarak inmek yerine doğal olarak ve duraksamadan indiğini ancak merdivenlerin yarısına geldiğinde farketmiş. Ortezden çok memnunum! diyor Karin. Çok uzun zamandır ağrımı dindirmeye uğraşıyordum. Her zaman dik durmaya çalışmasına rağmen Karin, dizindeki baskıyı ve ağrıyı azaltmak için küçük kompanse edici hareketler yaptığını farketmiş. Ama şimdi, arabaya binip inmek gibi küçük hareketler bile çok daha kolay, çünkü artık dizine ağırlık verebiliyor. Karin, seyahat etmeyi de seviyor. Yeni şeyler keşfetmekten gerçekten hoşlanıyorum, diyor. Çiçekleri seven Karin, daha önce orman yürüyüşlerine gittiğinden bahsediyor. Bu sayede ara sıra durup dizimi dinlendirebildim, diyor Karin. Ama şimdi, Karin bir şehri gezmek istiyor. Eğer yarın biri gelip bana Hadi New York a gidelim! dese cevabım Harika! Ne zaman yola çıkıyoruz? olurdu. diye ekliyor. Diz osteoartriti Ottobock 11

12 Agilium Patella Agilium Patella, özellikle patellofemoral osteoartrit ağrısını (diz kapağının arkasında oluşan osteoartrit) rahatlatmakta etkilidir. Agilium Patella kumaş bir çerçeve ve stabilize edici elementlerden oluşur. Dinamik merkelezleme tekniğini kullanarak diz kapağının tam ortada hizalanmasını sağlar. Bu da kanıtlanış olarak diz kapağındaki baskıyı azaltır. Bu ortez benim için mükemmel çünkü diz kapağım çok hassas ve Agilium Patella yı ayarlayarak her zaman konforlu olmasını sağlayabiliyorum. Kadri Agilium Patella Dinamik diz kapağı takibi Diz kapağına sadece hareketin gerektirdiği kadar müdahale edilir. Üst düzey konfor Diz kapağı barındaki ayarlar kullanılarak Agilium Patella çeşitli günlük hayat aktivitelerine adapte olabilir. Diz kapağı barındaki pedler ortezi diz kapağında hassasiyet olanlar için bile konforlu hale getirir. 12 Ottobock Diz osteoartriti

13 Agilium Reactive Agilium Reactive genel diz osteoartritini tedavi etmek için kullanılan geleneksel bir ortezdir. Dizlerini saran bir ortez isteyen kullanıcılar için idealdir. Kullanıcılar, genelde bu tür ortezlerin otururken rahatsız hissettirdiğini ve sıktığını söyler. Bunun nedeni, üst baldır bandının ayakta dururken rahatsız etmemesine karşın oturunca bacağı sıkmaya başlamasıdır. Bu nedenle Agilium Reactive bir düğme yardımıyla gevşetilebilen yenilikçi bir bant içerir. Agilium Reactive Üst düzey konfor için Minimal ağırlık İnce bir dizayn Özel dizayn edilmiş kaymaz yüzey Gevşeyebilen bant Oturma pozisyonunda bant tek bir hareketle gevşetilebilir. Bu sayede oturma pozisyonunda üst kas grubunu sıkıştırmaz Diz osteoartriti Ottobock 13

14 İstanbul Merkez: Otto Bock Ortopedi ve Rehabilitasyon Tekniği Ltd. Şti. Maltepe Mah. Eski Çırpıcı Yolu Sokak Merter İş Merkezi A2/ Zeytinburnu/İstanbul Tel: Fax: Ankara Ofis: Otto Bock Ortopedi ve Rehabilitasyon Tekniği Ltd. Şti. Gazi Mahallesi Silahtar Caddesi No:106 Yenimahalle Ankara - Türkiye Tel: Fax: ankara@ottobock.com.tr İzmir Ofis: Otto Bock Ortopedi ve Rehabilitasyon Tekniği Ltd. Şti. Mimar Sinan Mah sok. No:104/2 Alsancak İzmir - Türkiye Tel: Fax: izmir@ottobock.com.tr İstanbul Acıbadem Perakende Satış Mağazası: Otto Bock Medikal Acıbadem Mah. Gayretli Sk. Gayret Apt. No:22 Da: İstanbul -Türkiye Tel: Fax: info@ottobock.com.tr