ANA HATLARIYLA VERGİ ALACAKLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN YASA TASARISI

Transkript

1 ANA HATLARIYLA VERGİ ALACAKLARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN YASA TASARISI Maliye Bakanlığı nca hazırlanan ve Hükümet tarafından 30 Nisan 2018 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı na sunulan ve kapsamında Orman Kanunu, 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun, Yüksek Öğrenim Kanunu, İmar Kanunu, Yapı denetimi Hakkında Kanun ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık sigortası Kanunu nda da değişiklikler barındıran Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı nın içerdiği mali hususların bir kısmına ilişkin düzenlemelere ana hatları ile aşağıda yer verilmiştir. 1. YASA TASARISI İLE NE AMAÇLANIYOR? Mükelleflerin borç yükünün azaltılarak taksitler halinde ödenmesine imkân sağlanması, Vergi uyuşmazlıklarının çözüme kavuşturulması, Vergi incelemelerinde tespit edilen vergilerin dava yoluna gidilmeksizin ödenmesi Matrah ve vergi artırımı koşuluyla geçmiş yıllara ilişkin vergi incelemesi yapılmaması Stokların, kasa ve ortaklardan alacaklara ilişkin işletme kayıtlarının düzeltilerek gerçek duruma uygun hale getirilmesi 2. TASARININ İÇERİĞİNDE NELER VAR? Kesinleşmiş alacaklar Kesinleşmemiş veya dava aşamasında bulunan alacaklar İnceleme ve tarhiyat aşamasında bulunan işlemler Matrah ve vergi artırımı İşletme kayıtlarının düzeltilmesi Sosyal Güvenlik Kurumu alacakları 3. HANGİ KURUMLARIN ALACAKLARI YAPILANDIRMA KAPSAMINDA? Maliye Bakanlığı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı SGK Belediyeler, İl özel idareleri 4. YAPILANDIRILACAK ALACAK TÜRLERİ NELERDİR? A. Vergiler ve Vergi Cezaları Gelir vergisi, Kurumlar vergisi, KDV, ÖTV, MTV Gümrük vergisi, Gümrük idari para cezaları Diğer vergiler Vergi cezaları, gecikme faiz/zamları

2 B. Sosyal Güvenlik Kurumu Alacakları Sigorta primleri, topluluk ve işsizlik sigortası primleri Sosyal güvenlik destek primi Emeklilik keseneği ve kurum karşılığı İdari para cezaları Gecikme cezaları, faiz ve zamları C. Belediye Alacakları Emlak Vergisi, İlan Reklam Vergileri, vergi cezaları, gecikme zam ve faizleri Su, atık su bedelleri, Katı atık ücretleri Çeşitli ücretlerden kaynaklı alacakları ile zam ve faizleri D. Para Cezaları Trafik Para Cezaları Seçim, Nüfus Para Cezaları Karayolu Taşıma Kanununa göre kesilen para cezaları Karayollarından usulsüz geçişler nedeniyle kesilen para cezaları RTÜK idari para cezaları E. Diğer Alacaklar Öğrenim katkı kredisi ve öğrenim kredisi borçları Ecrimisiller Kaynak kullanımı destekleme fonu (KKDF) 5. TASARI HANGİ DÖNEMLERE AİT BORÇLARI KAPSAMINA ALIYOR? Şu anki haliyle tasarının kapsamı belirlenirken 31 Mart 2018 tarihi dikkate alınmıştır. Bu tarihten öncesine ait vergilendirme dönemleri kapsama dahil edilmiştir. Beyannameli mükellefiyetlerde bu tarihten önce verilmesi gereken beyannameler kapsama alınmıştır yılına ilişkin MTV nin birinci taksidi kanun kapsamında yer almaktadır. 31 Mart 2018 tarihinden önceki tespitlere ilişkin Usulsüzlük ve Özel usulsüzlük cezaları ile, bu tarihten önce verilen Trafik Para Cezaları, Karayolu Taşıma Kanununa göre kesilen para cezaları, Karayollarından usulsüz geçişler nedeniyle kesilen para cezaları, Seçim, Nüfus Para Cezaları, RTÜK idari para cezaları kapsama girmektedir.

3 6. KESİNLEŞMİŞ ALACAKLARIN YAPILANDIRILMASI? Ödenecek Tutar Nasıl Hesaplanacak? Alacak asıllarının (vergiler, diğer alacaklar) tamamı, hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarı ile birlikte ödendiğinde, vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların tamamının, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Borç Vergi Aslına Bağlı Değil ise Yararlanılabilecek mi? Evet, vergi aslına bağlı olmayan Usulsüzlük ve Özel usulsüzlük cezalarının % 50 si ödendiğinde kalan kısmın tahsilinden vazgeçilecek. Para Cezalarında Nasıl İndirim Yapılacak? Trafik, seçim, nüfus, gibi kapsama giren para cezalarının tamamı, faizleri yerine Yİ-ÜFE tutarı ile ödendiğinde, faizlerin tahsilinden vazgeçilecektir. Yapılandırılan Borçlar Nasıl Taksitlendirilecek? Yapılandırılan borçlar 6, 9, 12, 18 taksitte ödenebilecek. Taksitler iki ayda bir ödenecek şekilde öngörülüyor. Borçlar taksitlendirildiğinde yapılandırılacak tutara; 6 taksit için 1,045 9 taksit için 1, taksit için 1, taksit için 1,15 katsayı uygulanacak ve bu tutarlarda taksit sayısına bölünecek. Peşin veya Kısa Sürede Ödeme Yapmanın Bir Avantajı Var mı? Evet, bu tasarıda daha önceki düzenlemelerde olmayan farklı avantajlar da mevcut. Eğer yapılandırılacak tutarın tamamı ilk taksit ödeme süresinde ödenir ise katsayı hesaplanmayacağı gibi, YİÜFE oranları dikkate alınarak hesaplanacak tutarın % 90 ının da tahsilinden vazgeçilecek. Yine İlk taksit ödeme süresi içinde ödenecek olan trafik para cezası gibi cezaların da asıllarında % 25 indirim yapılması öngörülüyor. Ayrıca ilk taksit ödeme süresi içinde ödenecek alacak yalnızca fer i alacak ise bu durumda YİÜFE oranları dikkate alınarak hesaplanacak tutardan % 50 oranında indirim yapılacak. Tasarıda ilk taksit süresi içinde ödeme yapmanın yanı sıra ilk iki taksit içinde borcunun tamamını ödeyenlere yönelik bir fırsat ta mevcut. Yapılandırılacak tutar ilk iki taksit ödeme süresinde ödenirse katsayı hesaplanmayacağı gibi, YİÜFE oranları dikkate alınarak hesaplanacak tutarda % 50 indirim yapılacak. Bu durumda idari para cezalarından yapılacak ilave indirim oranı ise % 12,5.

4 Yine ilk iki taksit içinde ödenen alacak yalnızca fer i alacak ise bu durumda YİÜFE oranları dikkate alınarak hesaplanacak tutardan % 25 oranında indirim yapılacak. Taksitler Süresinde Ödenmediğinde Ne Olacak? İlk iki taksitin süresinde ödenmesi şart. Bir takvim yılında en fazla 2 taksit ödenmeyebilir. Süresinde ödenmeyen taksit, son taksiti izleyen ayın sonuna gecikme zammı oranında geç ödeme zammı ile ödenebilir. Cari Dönem Borçlarını Süresinde Ödemek gerekiyor mu? Evet. Taksit ödeme süresince verilen beyanname/bildirimler üzerine tahakkuk eden; gelir/ kurumlar vergisi, gelir/kurum stopaj vergisi, KDV ve ÖTV yi çok zor durum hali olmaksızın her bir vergi türü itibariyle bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri veya eksik ödemeleri halinde yapılandırılan borçlara ilişkin kalan taksitleri ödeme haklarını kaybedecekler Daha Önce Taksitlendirmiş Olunan Borçlar da Yasadan Yararlanabilecek mi? 6183 sayılı kanuna göre tecil hükümleri çerçevesinde taksitlendirilen alacaklardan kalan taksit tutarları için yeni yasadan yararlanılabilecek. 6552, 6736 ve 7020 sayılı kanunlar çerçevesinde yapılandırılan borçlardan taksit ödemeleri devam edenler ise bu kanundan yararlanamayacaklar. Ancak bu durumdaki borçlular kalan taksitlerin tamamını ödemek isterler ise kalan taksitlere isabet eden YİÜFE tutarının % 90 ı ve katsayı tutarı alınmayacak. Önceden Uygulanmış Hacizlerin Durumu Ne Olacak? Yapılan ödemeler oranında kaldırılacak. Yasadan Yaralanabilmek İçin Açılan Davalardan Vazgeçmek Gerekiyor mu? Evet kanun hükümlerinden yararlanmak isteyenlerin, dava açmamaları veya açmış oldukları davalardan vazgeçmeleri gerekiyor. 7. KESİNLEŞMEMİŞ VE DAVA AŞAMASINDA BULUNAN ALACAKLAR İhtilaflı vergi alacakları dava aşamasına göre aşağıdaki şekilde yapılandırılıyor. İhtilaf vergi mahkemesinde (henüz karara bağlanmamış) ise; Vergi aslının % 50 sinin gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE tutarının ödenmesi halinde, kalan % 50 vergi aslından, vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamından, gecikme faizi ve gecikme zammından vazgeçilecek.

5 İhtilaf, İstinaf veya Temyiz Aşamasında ise; Bu durumda verilen en son karara göre hareket edilecektir. Son karar verginin terkinine ilişkin ise vergi asıllarının % 20 si ile gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE tutarı ödenecek, Son karar vergiyi tasdik ya da tadilen tasdik etmişse; tasdik edilen vergi asıllarının tamamı, terkin edilen kısmın % 20 si, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine Yİ-ÜFE tutarı ödenecek, Kalan vergi asılları, vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının tamamı ile gecikme faizi ve gecikme zammı gibi fer i alacakların tahsilinden vazgeçilecektir. Son karar bozma kararı ise, yukarıdaki ilk işlem, kısmen onama-kısmen bozma olması halinde ise yukarıdaki ikinci işlem uygulanacaktır. Asla bağlı olmayan cezaların durumu Vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları/gümrük yükümlülüğüyle ilgili cezalara açılan dava vergi mahkemesinde sürüyorsa cezanın %25 i, vergi mahkemesi karar vermişse tasdik edilen kısmın %50 si, terkin edilen kısmın %10 u ödenecek, kalan cezaların tahsilinden vazgeçilecektir. 8. İNCELEME VE TARHİYAT AŞAMASINDA BULUNAN İŞLEMLER İnceleme ve tarhiyat safhasındaki alacaklarda başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecektir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra; verginin % 50 si, gecikme faizi yerine YİÜFE tutarı, kanunun yayımlandığı tarihten sonrası için gecikme faizi, vergi aslına bağlı olmayan cezalarda cezanın %25 i ödendiğinde kalan vergi asılları, vergi cezaları ve gecikme faizi aranmayacaktır Bu durumda ödemeler ikişer aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte yapılacaktır. Matrah artırımında bulunan mükellefler hakkında incelemeler ise kanunun yayım tarihini izleyen ayın başından itibaren 1 ay içerisinde tamamlanacaktır. Pişmanlıkla veya kendiliğinden verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden; vergilerin tamamının, pişmanlık zammı ve gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE tutarının, ödenmesi halinde vergi cezalarının, pişmanlık zammının, gecikme faizinin tahsilinden vazgeçilecektir. 9. MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI Mükellefler aşağıdaki tablolarda belirtildiği şekilde beyan ettikleri matrahlarını/vergilerini, kanun tasarısında öngörülen oranlarda artırmaları ve belli bir oranda vergi ödemeleri halinde, bu vergi türleri nedeniyle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

6 Gelir Vergisi Matrah Artırımı YIL MATRAH ARTIRIM ORANLARI ASGARİ ARTIRIM TUTARI (İŞLETME H) ASGARİ ARTIRIM TUTARI(BİLANÇO ESASI VE SERBEST MESLEK KAZ.) VERGİ ORANI 2013 % % % % % % % % 20 Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı YIL MATRAH ARTIRIM ORANLARI ASGARİ ARTIRIM TUTARI VERGİ ORANI 2013 % % % % % % % % 20 Matrah/Vergi Artırımında Uyumlu Mükelleflere Yönelik Bir Avantaj Var mı? Evet var. Gelir ve Kurumlar Vergisinde matrah artırımında, mükelleflerin, artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş, bu vergi türlerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türleri için kesinleşmiş alacaklar ile kesinleşmemiş ve dava aşamasındaki alacaklara yönelik yararlanma talebinde bulunmamış olmaları şartıyla artırılan matrahları % 20 yerine %15 oranında vergilendirilecektir. Kira Gelirleri, Değer Artış Kazancı ve Basit usulde de Matrah Artırımı Mümkün mü? Evet mümkün. Basit usul mükellefler asgari, bilanço esasında defter tutanlar için öngörülen matrahın 1/10 oranında, geliri yalnızca kira gelirinden oluşanlar 1/5 i oranında, bunlar dışındaki gelir türlerinde ise asgari işletme hesabı esasında defter tutanlar tarafından artırılacak matrah tutarında artırımda bulunmaları gerekecek. Matrah Artırımında Bulunan Mükelleflerin Geçmiş Yıl Zararları Ne olacak? Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların % 50 si 2017 ve izleyen yıllar karlarından mahsup edilemeyecek. Katma Değer Vergisi Artırımı KDV artırımın yıllık yapılması gereklidir.

7 Katma Değer Vergisi mükellefleri; her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerinde yer alan hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden; 2013 yılı için %3, yılı için % yılı için % 2, yılı için % yılı için % 1,5 oranlarında KDV artırımı yapacaklar. İlgili yıllarda hiç KDV beyannamesi vermemiş veya bir ya da iki dönem beyanname verilmiş olması halinde mükellefler, gelir/kurumlar vergisi açısından matrah artırımında bulunacaklar ve artırılan matrahlar üzerinden % 18 oranında KDV ödeyerek yasadan yararlanacaklardır. Stopaj Vergi Artırımı Yaptıkları ödemeler üzerinden stopaj yapmak durumunda olan mükellefler, 2013 ila 2017 yılları arasında; ücret ödemeleri, serbest meslek ödemeleri, yıllara sari inşaat ve onarım işlerine ilişkin ödemeler, kira ödemeleri, çiftçilere yaptıkları ödemeler, vergiden muaf esnafa yaptıkları ödemeler üzerinden beyan ettikleri stopajları da artırılabilecekler. Ücret Ödemelerinde Vergi Artırımı Ücret ödemelerinin yıllık toplamı üzerinden, aşağıdaki oranlarda stopaj artırımı yapılacaktır. YIL VERGİ ARTIRIM ORANI 2013 % % % % % 2 Kira ve Serbest Meslek Ödemeleri Stopajında Artırım Serbest meslek ve kira ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; aşağıda belirtilen oranlarda stopaj artırımı yapılabilecek. YIL VERGİ ARTIRIM ORANI 2013 % % % % % 2

8 Matrah/Vergi Artırımında, hesaplanan vergiler ödenmediğinde bu düzenlemeden yararlanılabilir mi? Matrah/vergi artırımı üzerinden hesaplanan vergiler, süresinde ödenmediği takdirde kanun hükümlerinden yine yararlanılabilecek, ancak gecikme zammı 2 kat olarak uygulanacak. Matrah/Vergi Artırımında bulunan mükellefler hakkında devam eden incelemeler ne olacak? Matrah/vergi artırımında bulunan mükellefler hakkında Kanundan önce başlanılmış incelemelerin 1 ay içinde bitirilmemesi halinde bu işlemlere devam edilmeyecek. Matrah/Vergi Artırımı hükümlerinden yararlanamayacaklar var mı? Matrah/vergi artırımdan aşağıdaki kişiler yararlanamayacak; Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler Defter sayfalarını yok edip yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar Belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler 10. İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Kasa Mevcudu ve Ortaklardan Alacaklar Yasa ile Bilanço esasına tabi kurumlar vergisi mükelleflerine işletmede bulunmayan; kasa mevcudu, ortaklardan alacakları, bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini gerçek duruma uygun hale getirmelerine imkan veriliyor. Bu kapsamda; 31/12/2017 tarihli bilanço esas alınacak ve beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında vergi ödenecek. Bu durumda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmeyeceği gibi, gider olarak dikkate alınmayacak. Bu şekilde beyan edilen tutarlar için tarhiyat yapılmayacak. İşletmede Bulunduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Kıymetler Kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşların deftere kaydına imkan veriliyor. Genel orana tabi kıymetlerde % 10 oranında, İndirimli orana tabi olanlarda ise kıymetlerin tabi olduğu KDV oranlarının yarısı oranında hesaplanacak katma değer vergisi ödenecek. Sadece emtia üzerinden ödenen vergi indirim konusu yapılabilecek.

9 Beyan edilen kıymetler için KDV Kanunu uyarınca sorumluluk uygulaması yapılmayacak. Beyan edilen kıymetlerin satılması halinde satış bedeli bunların deftere kaydedilen bedelinden düşük olamayacaktır. Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Emtia Mükellefler, kayıtlarında yer aldığı halde işletmede mevcut olmayan emtialarını, fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirerek kayıtlarını düzeltebilecek. Bu kapsamda ödenmesi gereken KDV, 3 taksitte ödenecek. Eczaneler, stoklarında bulunmayan ilaçlar için maliyet bedeli üzerinden fatura düzenleyecek ve % 4 oranında KDV ödeyecek. Fatura düzenlenerek kayıtlara alınan emtia için geçmişe dönük yönelik ceza ve gecikme faizi uygulanmayacak. 11. BAŞVURU VE İLK TAKSİT ÖDEME SÜRELERİ Türü Son Başvuru Süresi İlk Taksit Ödeme Süresi Kesinleşmiş Alacaklar (Maliye, Gümrük Ticaret 31 Temmuz Eylül 2018 Bakanlıkları, İl Özel İdareleri, Belediyeler) Kesinleşmiş Alacaklar (SGK) 31 Temmuz Ağustos 2018 Kesinleşmemiş/Dava Aşamasındaki Alacaklar 31 Temmuz Eylül 2018 İnceleme ve Tarhiyat Aşamasındaki İşlemler İhbarname tebliğinden itibaren 30 Gün içinde İhbarname tebliğini izleyen ay Matrah ve Vergi Artırımı 31 Temmuz Eylül 2018 İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda 31 Ağustos Eylül 2018 Olmayan Emtia, Demirbaş, Makine, Teçhizat Kayıtlarda Olup İşletmede Bulunmayan Mallar 31 Ağustos Eylül 2018 Kasa/Ortaklardan Alacaklara ilişkin işlemler 31 Ağustos Ağustos 2018 Not: Yukarıdaki tarihler tasarının Mayıs/2018 ayı içinde yasalaşıp yayımlanması durumunda uygulanacaktır. Yayım tarihi Haziran/2018 ayı içine isabet ettiğinde bu süreler bir ay uzayacaktır. Diğer yandan Bakanlar Kurulu nun başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir aya kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır.