ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ (ÖABT) ÇÖZÜMLERİ BİYOLOJİ

Transkript

1 ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ (ÖABT) ÇÖZÜMLERİ BİYOLOJİ 1. Bir popülasyonu oluşturan bireylerin benzer çevre koşullarından farklı etkilenmesinin temel nedeni genetik yapılarının farklı olmasındandır. Yani A seçeneğinde verilen DNA larındaki nükleotit dizilişlerinin farklı olması doğru seçenektir. 3. t 1 zaman aralığında nitrifikasyon bakterilerinin birey sayısı arttığı için A seçeneğinde verilen t 1 zaman aralığında topraktaki HNO 3 miktarı artışının bitki gelişimini olumlu etkilemesi beklenir ifadesi doğrudur. Nitrifikasyon bakterilerinin sayısının artması topraktaki nitrat miktarında artışa sebep olur. B seçeneği doğrudur. Saprofit canlılar organik maddeleri inorganik maddelere dönüştürürler. Saprofitlerin azalması sonucunda ortamda inorganik maddeler azalacağından nitrifikasyon bakterilerinin birey sayısının azalmasına neden olabilir. C seçeneği doğrudur. Bitki gelişiminin en iyi olduğu zaman nitrifikasyon bakterilerinin birey sayısının en fazla olduğu zaman aralığında olacaktır. Bu da t 1 ve t 4 zaman aralıklarıdır. D seçeneği Tüm zaman aralıklarında nitrifikasyon bakterileri ortamda olduğundan, amonyağın nitrata dönüşümü gerçekleşir. E seçeneği doğrudur. 2. Litik döngü virüsün çoğalmasının hemen ardından konak hücre parçalanıp ölmesidir. Bu döngüde bakteriyofaj bakterinin nükleotitlerini kullanmaktadır. I. öncül doğrudur. Lizogenik döngüde ise konak, genoma dahil olur ve onunla beraber eşlenir. Lizogenik döngüye giren bir faj tekrar litik döngüye girebilmektedir. II. öncül Bakteri ve arkelerde bulunan restriksiyon enzimleri seçici olarak yabancı DNA ları keserler bu sayede virüslere karşı kendilerini korumuş olurlar. III. öncül doğrudur Karayosunlarında iletim demetleri bulunmadığından floemle organik madde taşıyamazlar. Diğer seçeneklerde verilen özellikler ise eğreltiotu ve karayosunları için ortaktır.

2 5. X, Y ve Z bireyleri tek bir zigottan geliştikleri için tek yumurta üçüzleridirler. Buna göre; Zigot oluşumundan sonra mitoz bölünme ve farklılaşma olayları gerçekleşmiştir. I. öncül doğrudur. Verilen 3 birey de 2 blastomerli evrede ayrılan hücrelerden meydana gelmişlerdir. II. öncül doğrudur. X, Y ve Z bireyleri tek bir zigottan geliştikleri için genetik bilgileri farklı olamaz. III. öncül X, Y ve Z bireyleri tek yumurta üçüzleri olduklarından farklı cinsiyette olamazlar. IV öncül 9. Biyoteknoloji ve gen mühendisliğinin daha fazla gelişmesi ile, Vitamin üretiminin mikroorganizmalara yaptırılması gerçekleştirilebilir. I. öncül doğrudur. İnsanlara ait hormonların (ör; insülin) kadavradan değil mikroorganizmalardan elde edilebilmektedir. II. öncül Biyoteknoloji ve gen mühendisliği ile insan nüfusunun düzensiz artışının engellenmesi gerçekleşmez. III. öncül Bu yöntemlerle bireye özel tedavi yöntemlerinin geliştirilebilir. IV. öncül doğrudur. 6. Aynı coğrafik alanda yaşıyan türler arasında besin rekabeti en alt seviyede ise bu durum türler arasında kaynak paylaşımı yapılması ile açıklanabilir. Örneğin bu kertenkeler bir ağaçta yaşıyorlarsa bir kısmı ağacın tepesinde, bir kısmı ortada, diğerleri ise alt dallarda yaşamaktadırlar. Bu sayede aralarında besin için rekabet en aza indirgenmiş olur. 10. Doğal (filogenetik) sınıflandırma yapılırken canlıların protein benzerlikleri, akrabalık dereceleri ve homolog organların (kökendeş) varlığı dikkate alınmakta iken analog organlar (görevdeş) dikkate alınmamaktadır. 7. Öldükten bir süre sonra kasların katılaşmasının temel nedeni kaslarda ATP üretiminin tamamen durmasından kaynaklanmaktadır. 11. Taşıdığı eşey kromozomlarının çeşitleri aynı fakat sayıları farklı olan iki insandan biri normal dişi (44+XX), diğeri ise süper dişi (44+XXX) olabilir. Buna göre, Her ikisi de dişidir. I. öncül Vücut hücrelerindeki kromozom sayıları aynı değildir. Çünkü biri 46 kromozom iken diğeri ise 47 kromozomdur. II. öncül 8. Sklerankima, ksilem ve peridermis doku hücrelerinin ortak özelliği olgun hücrelerinin ölü olmasıdır. Her ikisinde ortak genler (ör; glikoliz) bulunabilmektedir. III. öncül doğrudur. 2

3 12. Solunum sisteminin görevi, alınan oksijeni kana iletmek ve kandaki karbondioksiti ise dışarı atmaktır. Buna göre; bütün dokulara ait hücreler oksijen kullanıyorsa, solunum sistemi diğer sistemler ile doğrudan veya dolaylı olarak ilişki içerisinde olduğu söylenebilir. I. öncül doğrudur. Doku hücrelerinde açığa çıkan karbondioksitin akciğerlerden atılması için dolaşım sisteminin de görev alması 16. Pıhtılaşma sürecinde görev yapan bazı yapıların proteinden oluşması, proteinlerin sentezinin DNA kontrolünde yapılması hemofili hastalığının kalıtsal olduğunu göstermektedir. I. ve II. öncül doğrudur. Bazı hastalıkların ailede görülüp aile dışında ise çok seyrek görülmesi o hastalığın kalıtsal olduğunu gösterebilir. III. öncül doğrudur. gerekmektedir. II. öncül doğrudur. Diğer organların sistemleri gibi solunum sistemi de farklı doku tiplerinden meydana gelmiştir. Bu farklılık solunum sisteminin diğer sistemler ile ilişki içerisinde olduğunu göstermez. III. öncül Soluk borusunun ağız ile bağlantılı olması solunum sisteminin sindirim sistemi ile bağlantılı olduğunu göstermez. IV. öncül 17. Enzim 1 ph 5 e kadar olan ortamlarda çalışabildiğinden asidik ortamda aktivite göstermektedir. I. öncül doğrudur. Enzim 1 ph 5 e kadar, enzim 2 ve enzim 3 ise ph 5 ten 13. Hormonlar tür içi haberleşmede kullanılabilirken, türler arası haberleşmede ise kullanılmaz. B seçeneği Diğer verilen seçenekler ise doğrudur. sonra aktif olduğundan Enzimler tüm ph değerlerinde çalışabilir ifadesi II. öncül Bir enzimin en uygun çalışabildiği değere optimum değer denir. Enzim optimum değerin üzerine çıkarsa çalışması yavaşlar. III. öncül 14. Karaciğerde üretilip onikiparmak bağırsağına dökülen safra sıvısı içinde, safra pigmentleri ve su bulunurken, lipaz ile enterokinaz bulunmamaktadır. 18. Şekilde gösterilen U borusundaki sıvı yüksekliği bir süre X te kalıyorsa petri kabındaki bakteriler başlangıçta oksijenli solunum olayında karbonhidratları kullanmış olabilir. Çünkü karbonhidratlar solunumda kullanıldığında tüketilen oksijen ile üretilen karbondioksitin katsayıları birbirine eşit olduğundan ortamın basıncı değişmez. I. öncül doğrudur. 15. Bağ doku ve kemik doku besin ve oksijen ihtiyaçlarını doğrudan kan damarlarından karşılamaktadırlar. Kıkırdak dokunun beslenmesi çevredeki bağ dokularından gerçekleşmektedir. Epitel dokusu da kıkırdak doku gibi bağ dokudan beslenmektedir. 3 Yağlar oksijenli solunum olayında kullanıldığında çok oksijen tüketilip az karbondioksit oluşmaktadır. Yani ortamın basıncı azalır. Dolayısıyla renkli sıvının seviyesi X ten Y ye yükselmiş olabilir. II. öncül doğrudur. Etil alkol fermantasyonunda karbondioksit oluşmaktadır. Sonuçta ortamın basıncı artar. Ortamın basıncının artmasıyla renkli sıvı X ten Y ye yükselemez. III. öncül

4 19. Çok sıcak zamanlarda fotosentez verimleri düşük olan C 3 bitkileri, Stomalarıyla aldıkları CO 2 moleküllerini 4C lu bir organik moleküle (malat) dönüştürerek depolayan C 4 ve CAM bitkileri, İletim demetlerini saran demet kını hücrelerinde kloroplast bulunan C 4 bitkileri, Stomaları gece açık, gündüz kapalı olan CAM bitkileridir. 23. Haploit kromozom sayısı 4 olan bir organizmaya ait hücrenin diploit kromozom sayısı 8 dir. Mitotik metafaz evresinde tek sıra halinde dizilmiş olan 8 kromozom sayılır. Mayoz I e ait metafaz evresinde ise çift sıra halinde sıralanmış olan 8 kromozm sayılır. Mayoz II ye ait metafaz evresinde tek sıra halinde sıralanmış olan 4 kromozom sayılır. 20. Amino asitlerde değişken olan radikal gruptur. Dolayısıyla bir amino asitin başka bir aminoasite dönüşümü sırasında yalnızca radikal grup değişmektedir. 21. Fosil yakıtların yanması karbon, Kayaçların aşınması fosfor, Şimşek ve yıldırım olaylarının etkili olması azot, Buharlaşma ve yoğuşma görülmesi su döngüsü ile ilgilidir. Fosfor döngüsünde buharlaşma ve yoğuşma olayları görülmez. 24. Bir nükleotitte 2 bağ bulunduğundan sentezi sırasında 2 molekül H 2 O oluşur. A seçeneği doğrudur. Nükleik asitlerde şeker sayısı, fosfat sayısı ve toplam baz sayısı birbirine eşittir. B seçeneği doğrudur. RNA molekülü; çekirdek, çekirdekçik, ribozom, sitoplazma, mitokondri ve kloroplastta bulunmaktadır. C seçeneği doğrudur. ATP nin yapısındaki şeker riboz olduğundan hidroliziyle elde edilen tüm moleküller DNA yapısına katılamaz. D seçeneği Nükleozit baz ve şekerin oluşturduğu yapıdır. Bu yapıya bir fosfat bağlanırsa nükleotit elde edilir. E seçeneği doğrudur. 25. Bir bitki hücresi yoğunluğu bilinmeyen bir ortama konulduğunda hücre çeperi ile hücre zarı arasındaki mesafenin artması hücrenin su kaybetttiğini gösterir. Yani 22. Glikoliz enzimler, ribozomal proteinler, zar proteinleri ve ETS enzimleri tüm diploit vücut hücrelerinde sentezlenebilirken, fibrinojen proteini ise sadece karaciğer hücrelerinde sentezlenmektedir. 4 hücre hipertonik bir ortama bırakılmıştır. Buna göre B seçeneğinde verilen Hücre su alarak turgor durumuna gelmiştir ifadesi Diğer seçeneklerde verilenler ise doğrudur.

5 26. Klorofil ve nişasta hayvan hücrelerinde sentezlenemez. Fakat kolesterol, ATP ve laktoz hayvan hücrelerinde sentezlenebilir. 30. U.V ışınları sayesinde organik moleküller oluştuğundan bu ışınlar gerekli enerjiyi sağlamış olabilir. I. öncül doğrudur. Heterotrof görüşüne göre ilk oluşan canlı besinlerini dışarıdan hazır alır. Atmosferde oksijen olmadığından, oksijensiz solunum ile enerji üretir. II. öncül doğrudur. Heterotrof görüşüne göre oluşan basit organik moleküller yağmurlarla okyanuslara taşınmış ve daha kompleks olan karmaşık moleküller (protein gibi) meydana gelmiştir. III. öncül doğrudur. 27. Kaspari şeridi kökte, Tüyler Gövde ve kökte, Stoma Gövdede, Epidermis Gövde ve kökte, Endodermis Kökte bulunmaktadır. 31. Uyku sırasında iç organlar otonom sinir sistemine bağlı oldukları için çalışmaya devam ederler. I. öncül doğrudur. 28. Yulaf bitkisinin I yönünde yönebilmesi için ışığın I yönünde verilmesi ve oksinin ise X tarafına konması gerekmektedir. Metabolizma ve solunum yavaşlamaktadır. II. öncül doğrudur. Uyku sırasında bacak ve kollarda bazı refleks olayları meydana gelebilir. III. öncül Diyafram çizgili kastan meydana geldiğinden uyku sırasında çizgili kas faaliyeti gerçekleşmektedir. IV. öncül 29. Stomaların kapanması sürecinde; Stoma hücrelerinde nişasta sentezi yapılır I. olay Stoma hücrelerinde glikoz miktarı azalır II. olay Stoma hücrelerinde ozmotik basınç azalır III. olay Stoma hücrelerinden komşu hücrelere su geçişi olur IV. olay Stoma hücrelerinde turgor basıncı azalır V. olay şeklinde gerçekleşir X engelliliğinde braille alfabesi kullanılıyorsa şahıs görme engelli, Y engelliliğinde işaret dili kullanılıyorsa şahıs işitme engellidir.

6 33. Çok tuzlu besinlerle beslenen insanlarda kandaki Na + ve CI iyonları eşik değerini aşacağından bu maddelerin vücut dışına atılması gerekir. Dolayısıyla aldosteron salınımı azaltılmalıdır. I. öncül doğrudur. Aldosteron vücuttaki K + iyonlarını dışarı atmaktadır. Buna göre aldosteron yetersizliğinde vücutta potasyum birikimi görülebilir. II. öncül doğrudur. Vücutta CI iyonlarının azalması ile aldosteron salınımı 36. Alyuvar zarı üzerinde kan grubunu ortaya çıkaran antijen, kan plazmasında ise antikor bulunmaktadır. Buna göre B kan gruplu Emre den alyuvar ve Eren den plazma kısmı alınıp karıştırıldığında çökelme meydana gelmiyorsa, Eren in kanında B grubuna karşı antikor olmaması gerekir. B grubuna karşı antikor oluşturmayan kan grupları B ve AB dir. artış gösterir. III. öncül doğrudur. 34. Aktin ve miyozinler düzenli olarak dizilmemişlerdir Düz kas, Bantlaşma gözlenmez Düz kas, Kasılma sırasında boyu kısalır Düz kas ve çizgili kas, Hızlı çalışırlar Çizgili kas, 37. Termoregülasyon vücut sıcaklığını belirli aralıklarda tutabilmek için ısı üretimi ile ısı kaybı arasındaki dengeyi sürdürme özelliğidir. Buna göre B seçeneğinde verilen Sırt bölgesinde içi yağ dolu olan hörgüçlerin oluşması olayı termoregülasyon olayı için değil, hücresel solunum esnasında daha fazla metabolik su oluşturmak içindir. Somatik sinirler tarafından uyarılırlar Çizgili kasların özelliğidir. 38. Bir gözün embriyolojik gelişimi sürecinde meydana gelen olayların sıralaması, 35. E seçeneğinde verilen Tüm anemi çeşitleri öldürücüdür ifadesi Örneğin, demir eksikliği anemisi öldürücü değildir. Diğer verilen seçenekler ise doğrudur. 6 ` Ön beyin çukurunun baş ektodermine temas etmesi, ` Optik çukurun oluşması, ` Göz merceğinin oluşması, ` Korneanın oluşması şeklinde olacaktır.

7 39. Işık enerjisi organik besinlerde kimyasal bağ enerjisine dönüşmektedir. Işığa bağımlı evrede ışık enerjisi ile ATP ve NADPH üretilmektedir. Bu moleküller ışıktan bağımsız evrede kullanılarak organik besin üretilmektedir. Buna göre Işıklı evrede üretilip ışıktan bağımsız evrede tüketilen maddeler ATP ve NADPH molekülleridir. 42. Bir davranışın ardından organizma üzerinde bir etki yaratıp davranışın tekrarlanma olasılığını artıran uyarıcılara pekiştireç denir. Sorudaki bilgiye göre Tuba hanım ın Şeyma yı tebrik ederek Şeyma yı sınıf arkadaşlarına alkışlatması pekiştireç kullanımına örnektir. 40. Tohumların çimlenmesi sürecinde meydana gelen olaylar, ` Tohuma su girişi olması, ` Giberellin hormonunun aktifleşmesi, ` Nişastanın glikoza dönüşmesi ` Enerji üretiminin hızlanması, ` Çeneklerin toprak üstüne itilmesi şeklinde olacaktır öğretim programında yer alan kazanımlardan biri Güncel çevre sorunlarının çözümüne ilişkin öneriler sunulur kazanımıdır. Bu kazanım kapsamında öğrencilerin yerel, ulusal ya da küresel çevre sorunlarının olası çözüm yollarını araştırması, tartışması ve bir problem karşısında sorunun çözümü için kararlılık göstermesi hedeflenir. Buna göre ekosistemlerin tahribatına neden olan aşırı tüketimin önlenemez ve doğal bir durum olduğunu kabullenmesi beklenmez. 41. Geleneksel sınıf yönetimi öğretmen merkezlidir. Öğrenci edilgen ve çoğu zaman dinleyicidir. Bu nedenle geleneksel sınıf yönetimi anlayışını benimsemiş bir öğretmenin öğrenci merkezli bir yönetim yaklaşımına sahip olması beklenmez. Öğrenci merkezli yönetim çağdaş sınıf yönetimi yaklaşımına uygunluk gösterir Ders planı yapılırken öğrencilerin zihinsel ve fiziksel gelişim seviyeleri ile bireysel farklılıklar gözetilerek konular, anahtar kavramlar etrafında örüntüler kurularak sunulmalıdır. Dersi tümüyle doğaçlama olarak işleme biyoloji biliminin doğasına uygun değildir.

8 45. Madde ve enerji akışında üretici, tüketici ve ayrıştırıcıların rolünün anlaşılması için canlıların gerçekleşen enerji dönüşümlerinin bilinmesi ve bu iki konu arasında bağlantı kurulması gerekir. Bunun için canlılarda enerji dönüşümleri ile ilgili öğrencilere sorular yöneltilerek önceki öğrenmelerin hatırlatılması ve yeni öğrenilecek bilgilerle ilişki kurulması öğrencilerin yeni konuyu anlamalarını kolaylaştıracaktır. 48. Soruda verilmiş olan I., II., III. ve IV. ifadelere 2011 yılında yayımlanan öğretim programında yer verilmiştir. Bu program kapsamında hem geleneksel hem de alternatif ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yer verilmiştir E modeli; 1. Engage (Girme, dikkat çekme) 2. Explore (Keşfetme, araştırma) 46. Tam öğrenme modelinin uygulanış sırasında yei konunun öğrenilme boyutunun belirlenmesi için izleme testleri oluşturulup uygulanır. İzleme testi sonuçlarına göre hedefe ulaşmış öğrenciler için zenginleştirilmiş etkinlikler düzenlenirken öğrenme eksikliği olan öğrenciler için ise düzeltme, tamamalama etkinlikleri düzenlenir. Tamamalama ve ek öğrenme imkanlarından sonra öğrencilerin öğrenmeleri paralel izleme testleri ile tekrar yoklanır. 3. Explane (Açıklama) 4. Elaborate (Derinleştirme) 5. Evaluate (Değerlendirme) basamaklarından oluşur. Soruda verilmiş olan seçeneklerin 5E modeline uygun olarak sıralanışı E, A, B, D, C şeklindedir. Buna göre 3. basamak olan açıklama basamağına karşılık gelen B seçeneğidir. 47. Biyoloji öğretmeninin yaptırdığı etkinliklere dikkat edildiğinde yaratıcı düşünme ile ilgili bir işlem olmadığı görülmektedir Çapraz bağlantılar öğrencinin birbirine bağlı çok sayıda düşünceyi bildiğini gösterir. Bu nedenle Selin öğretmenin I. eklemeyi yapan öğrenciye daha yüksek sözlü notu vermesi beklenir.