8. SINIF REHBERLİK VE KARİYER PLANLAMA DERSİ PROGRAMI VE ETKİNLİKLER KİTAPÇIĞI

Transkript

1 8. SINIF REHBERLİK VE KARİYER PLANLAMA DERSİ PROGRAMI VE ETKİNLİKLER KİTAPÇIĞI ADAPAZARI REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü

2 GİRİŞ Eğitim, bireyin gelişmesi, hayatındaki rol ve görevleri en iyi şekilde yerine getirmesi için ihtiyacı olan tutum ve davranışları kazandırma sürecidir. Eğitim yaşantısının nihayetindeki önemli amaçlarından biri olan iş ve meslek sahibi olmak, birey ve toplum için kritik bir öneme sahiptir. Eğitim süreçlerinin bir boyutunun da mesleki gelişim süreçlerinin yerine getirilmesi olduğu kabul edilmektedir. Bu bağlamda rehberlik hizmetleri büyük önem taşımaktadır. Rehberlik; bireyin potansiyelini tanıyarak etkin kullanması, kendini gerçekleştirmesi, yaşama etkin katılması ve üretken bir birey olmasını amaçlayan bir disiplindir. Kariyer ise hayat boyu kendimizi tanımamızı, ilgilerimizi, yapmak istediğimiz işleri, mesleğimizi, üretkenliğimizi ve bunların sonucu olarak elde ettiğimiz doyumu içeren geniş bir kavramdır. Bu nedenle eğitim; rehberlik ve kariyer gelişimi konularını mutlaka kapsamalı ve bu konularda sistematik bir şekilde bireyin gelişimine katkı sunmalıdır. Kariyer planlamasını doğru yapan bireyler, kaynak israfı, zaman israfı gibi dezavantajlardan etkilenmeden ülke kalkınmasına ve ilerlemesine çok önemli katkılar sağlayacaktır. Bu nedenle bireyin kendini tanımasına, yeteneklerini daha etkin kullanarak kendini gerçekleştirmesine, özgür ve üretken birey olmasına katkı sağlamak amacıyla Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi Programı hazırlanmıştır.

3 PROGRAMIN VİZYONU Programının vizyonu; kendini tanıyan, gizil güçlerini fark eden, toplumda mesleklerin önemini bilen ve kariyerini planlayan bireyler yetiştirmektir. PROGRAMIN GENEL AMAÇLARI Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi Programı nı tamamlayan öğrencilerin; 1. Kendi gizil güçlerini keşfeden, 2. Alacağı eğitimin gelişimine ve yaşamına katkısını bilen, 3. Yaşamı planlamanın önemini bilen, 4. Geleceğe yönelik planlama yapma becerisini kazanmış, 5. Kendi kariyer yaşamına ilişkin alternatifleri değerlendirebilen, 6. Mesleklerin yaşamdaki yeri ve önemini kavramış, 7. Her mesleğin toplumda önemli ve değerli olduğunu bilen, 8. Çevresindeki olanakları değerlendirebilen bireyler olmaları beklenmektedir. PROGRAMIN YAPISI PDR hizmetleri bireylere belirli yeterlikler kazandırmaya çalışmaktadır. Bu yeterlikler a) okula ve çevreye uyum, b) eğitsel başarı, c) kendini kabul, d) kişilerarası ilişkiler, e) aile ve toplum, f) güvenli ve sağlıklı hayat, g) eğitsel ve mesleki gelişim gibi yeterliklerdir. Program, ortaokul 8. sınıfta ve haftada bir saat okutulan bir dersi kapsaması nedeniyle, yeterlik temelli değil, konu temelli olarak hazırlanmıştır. Bu haliyle program, bireyi temel özne olarak alıp bireyden mesleklere, mesleklerden topluma doğru bütünleşmeyi sağlamaya çalışan konuları içeren bir yapı göstermektedir. Programın konuları PDR hizmet alanları olan kişisel, eğitsel ve mesleki rehberlikle ilişkilendirilmiştir. Aşağıdaki görselde programın konularıyla PDR hizmet alanlarının ilişkilendirilmesi gösterilmiştir.

4

5 PROGRAMIN UYGULANMASI Programın uygulanmasında aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır: 1) İlköğretim Kurumları ( İlkokul ve Ortaokul) Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi haftada bir saat okutulacak bir derstir. Bu dersi şube rehber öğretmen okutmakla görevlidir. Şube rehber öğretmen, programda yer alan kazanımların işleniş dağılımını bu dersin toplam saatini dikkate alarak planlamalıdır. 2) Okul rehber öğretmeni programın kazanımlarının ölçülmesinde, çocukların yetenek, ilgi ve değerlerinin belirlenmesinde şube rehber öğretmenlerine gerekli desteği sağlamalıdır. 3) Programda güvenli ve sağlıklı yaşam ve kendini tanıma konuları işlenirken öğrencilerin gelişim özellikleri, ihtiyaçları, çevreye ve sosyal yaşama uyumları, ilgi ve yeteneklerini keşfetmeleri, güçlü ve zayıf yönlerini fark etmeleri, kendilerini zararlı alışkanlıklardan korumaları gibi hususlara dikkat edilmelidir. 4) Programda eğitim yaşamı ve kendini tanıma konuları işlenirken bireysel farklılıkları keşfetme, ilgi ve yeteneklerini fark etme, kendi öğrenme yollarını anlama, başarılı bir eğitim yaşamı sürdürmeleri gibi hususlara dikkat edilmelidir. 5) Programda kariyer planlama, meslekleri tanıma ve kendini tanıma konuları işlenirken meslekler, meslek yaşamı, ilgi ve yeteneklere uygun kariyer yaşamına yönelme gibi hususlara dikkat edilmelidir. 6) Programın etkililiğinin sağlanması için şube rehber öğretmeninin; okul yönetimi, rehber öğretmen ve veliyle iş birliği yapması, yakın çevresindeki olanakları kullanması gerekmektedir. 7) Programın uygulanmasında rol oynama, sınıf içinde proje çalışmaları, küçük grup çalışmaları, problem çözme, bireysel çalışma, beyin fırtınası, gösteri, gezi-gözlem, sorucevap, benzetim, ikili ve grup çalışması, eğitsel oyunlar, kariyer planlama dosyası gibi yöntem ve tekniklere yer verilebilir. 8) Konularda yer alan kazanımların işlenişinde, belirli bir sıralama yerine bir bütünlük içerisinde, birbirleri ile ilişkili olacak şekilde ele alınmasına dikkat edilmelidir. Şube rehber öğretmeni, rehber öğretmen işbirliği ile hazırlayacağı çeşitli etkinliklerle dersin kazanımlarının gerçekleşmesini sağlamalıdır. 9) Öğrenci grubuna hangi konuda çalışılacağı etkinlik öncesinde açıklanmalıdır. Süreç boyunca uyulması gereken kurallar belirlenmelidir. Ayrıca etkinliklerle ilgili hazırbulunuşluk

6 gerektiği durumlarda bir hafta önceden araştıracakları konular hakkında bilgilendirme yapılmalıdır. 10) Öğretmenler etkinlikleri uygularlarken heterojen gruplarla çalıştıkları için öğrencilerin özelliklerini dikkate almalıdırlar. Etkinliklerinde bireysel farklılıklar göz önünde bulundurulup her bireyin özel ve değerli olduğu vurgulanmalıdır. 11) Öğretmen konuların işlenişinde yeri geldiğinde güncel olaylarla (sağlıklı beslenme, zararlı alışkanlıklar, meslekler vb.) ilişkilendirme yapmalıdır. 12) Öğrencilerin kendilerini uygun yöntem ve tekniklerin de yardımıyla tanımaları programın başarısı için önemlidir. Kendini tanıyan öğrenciler, gidebilecekleri en uygun üst öğrenim kurumu ve mensubu olabilecekleri mesleği araştırmalıdırlar. Bu nedenle öğrencilere kariyer planlamanın önemi kavratılmalıdır. 13) Programın meslekler ve kariyer planlama konularında başarıya ulaşmak için öğrencilerin üst öğrenim kurumlarına (çeşitli lise türleri) ziyaretleri, iş kurumu ziyareti yapılarak meslekler hakkında araştırmalar yapmaları ve iş sektöründe farklı meslek gruplarını gözlemeleri sağlanmalıdır. Bu imkânların bulunmadığı yerlerde okullarda meslek ve panolar aktif şekilde kullanılmalı, internetten, belgesellerden ve buna benzer materyallerden yararlanılmalıdır. 14) Öğrenciye verilen sorumlulukların (kariyer dosyası hazırlama, öz geçmiş yazma, meslekleri araştırma vb.) yerine getirilmesi sağlanmalıdır. 15) Öğretmen, programda yer alan kazanımların yaşam becerilerine dönüştürülmesini sağlamalıdır. 16) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerini sürdüren öğrenciler için özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi Programı temel alınarak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlanmalı ve uygulanmalıdır.

7 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Programda yer alan kazanımların öğrencilerde gerçekleşme düzeyinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Buna hizmet edecek olan ölçme ve değerlendirme sürecidir. Şube rehber öğretmeni programın kazanımlarının ölçülmesi ve değerlendirmesi konusunda aşağıda açıklanan noktalara dikkat etmelidir. 1. Rehberlik ve kariyer planlama bilişsel öğrenmeleri içerdiği kadar duyuşsal öğrenmelerin de yoğun olarak yaşandığı bir alandır. Bu nedenle bilişsel alanı ölçen araçlar kadar duyuşsal alanı da ölçen araçlar kullanılmalıdır. 2. Amaca hizmet eden test (ilgi, tutum, kişilik) ve test dışı tekniklerin (gözlem, görüşme, günlük, canlandırmalar vb.) tamamı kullanılabilir. Bu bağlamda, yetenekleri belirlemek amacıyla okul rehberlik ve psikolojik danışma servisinin uyguladığı yetenek testlerinin sonuçları vb. veriler kullanılmalıdır. 3. Öğrencilerin ilgilerini belirlemek için okul rehberlik ve psikolojik danışma servisinin uygulayacağı ilgi envanterleri, kişilik ölçekleri, öğrencilerin tutacakları günlükler, öğrencilerin yapacağı öz değerlendirmeler, aile üyelerinin öğrenciyle ilgili gözlemleri, öğretmen gözlemleri vb. kullanılmalıdır. 4. Öğrencinin belirli bir alana yönelik tutumu ya da ailenin çocuğun seçimlerine yönelik tutumlarını belirlenmesi için tutum ölçekleri, gözlemler vb. kullanılmalıdır. 5. Öğrencilerin değerlerini belirlemek için, o yaş grubuna uygun varsa değerleri belirleyen ölçekler, öğrencilerin öz değerlendirmeleri, öğretmen, ebeveyn gözlemleri ve görüşleri vb. kullanılmalıdır.

8 KONULAR VE KAZANIMLAR Konular Kazanımlar Açıklamalar Kendini Tanıma 1. Ergenlik döneminin bedeninde, duygularında ve düşüncelerinde oluşturduğu etkileri sıralar. 2. Bedensel ve duygusal değişimlerin ergenlik döneminin doğal bir parçası olduğunu fark eder. 3. Yetenek, ilgi, değer kavramını açıklar. 4. Değerlerle ilgileri ayırt eder. 5. Kendi yetenek, ilgi ve değerlerini fark eder 6. Bireysel özelliklerini tanımaya istekli olur. 7. Güçlü ve zayıf yönlerini listeler. 8. Bireysel özelliklerin toplumda üstlendiği rollere etkisini kavrar. 9. Bireysel farklılıklarını ve özelliklerini değerlendirir. Fen bilimleri dersiyle ilişkilendirme yapılmalıdır (Kazanım 1, 2). Her bireyin tek ve eşsiz olduğu göz önünde bulundurulup öğrencilerin değer, yetenek ve ilgilerine saygı gösterilmelidir (Kazanım 5, 6, 7, 8,9). Şube rehber öğretmeni öğrencilerin yetenek, ilgi ve değerlerini belirlemede okul rehber öğretmeninden destek almalıdır. Çünkü bu özellikler yetenek, ilgi ve tutum ölçme araçlarıyla belirlenebilecek özelliklerdir (Kazanım 5, 7, 9). Güvenli ve Sağlıklı Yaşam 10. Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına etkilerini fark eder. 11. Kendini zararlı alışkanlıklardan korur. 12. Güvenli ve sağlıklı hayat için gerekli alışkanlıkları edinir. 13. Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar. 14. Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir. 15. Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır. Şube rehber öğretmeni öğrencilerin zararlı alışkanlıklarla ilgili bilinçlenmeleri ve kendilerini korumalarıyla ilgili çeşitli kurum ve kuruluşlardan (konuyla ilgili sağlık kurumları vb.) destek almalıdır (Kazanım 10, 11, 12). Kazanımda sağlıklı hayat, sağlıklı beslenme, temizlik, spor, hastalık ve kazalara karşı korunma vb. konuları ele alınmalıdır (Kazanım 12). Şube rehber öğretmeni öğrencilerin stres ve stresle başa çıkma yöntemlerini kullanma becerilerini geliştirmede okul rehber öğretmeninden destek almalıdır. Çünkü bu konular uzmanlık gerektiren konulardır (Kazanım 13, 14, 15). Eğitim Yaşamı 16. Kendi öğrenme stilini belirler. 17. Okuldaki görev ve sorumluluklarını yerine getirir. 18. Okul başarısını arttırmak için planlı çalışmaya özen gösterir. 19. Sınav kaygısının performansına etkisini kavrar. 20. Sınav kaygısıyla baş etme yollarını açıklar. 21. Sınav kaygısı yaşadığında gerekli yardım almaya istekli olur. Görev ve sorumluluklarımız kadar hak ve özgürlüklerimizin de olduğu ve demokratik toplumların bir gereği olduğu vurgulanır (Kazanım 17). Yoğun sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin rehberlik ve psikolojik danışma servisinden aktif yardım alınması sağlanmalıdır (Kazanım 19, 20, 21).

9 Konular Kazanımlar Açıklamalar Meslekleri Tanıma 22. İş, meslek, uğraş ve kariyer kavramlarını tanımlar. 23. Meslek sahibi olmanın önemini açıklar. 24. Üst öğrenim kurumlarına geçiş sistemini araştırır. 25. Ortaöğretim program türleri hakkında bilgi toplar. 26. İlgi, yetenek ve değerlerin ortaöğretim program türü seçimindeki rolünü fark eder. 27. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitimin neler olduğunu kavrar. 28. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği bireysel özelliklerin neler olduğunu kavrar. 29. Ortaöğretim program türü seçiminde ailesinin ve çevresinin beklentileriyle kendi beklentilerini ayırt eder. 30. İlgi duyduğu mesleklerle bireysel özelliklerinin ortak noktalarını belirler. 31. Eğitimini sürdüreceği ortaöğretim program türünün meslek seçimine etkisini fark eder. 32. Meslekler hakkında bilgi toplayacağı kaynakları fark eder. 33. Meslekler hakkında bilgi toplar. 34. Her mesleğin toplum yaşamındaki önemini fark eder. 35. Mesleklerin uzun vadede istihdam olanaklarını değerlendirir. Şube rehber öğretmeni öğrencilerin ilgi, yetenek ve değerlerinin ortaöğretim programını seçimdeki rolünü ve ilgi duyduğu mesleklerle bireysel özelliklerinin ortak noktalarını belirlemelerinde okul rehber öğretmeninden destek almalıdır (Kazanım 28, 30). Özellikle toplumsal cinsiyet rolleri ve meslek seçiminde cinsiyete ilişkin önyargılara değinilmeli ve meslek seçiminde buna dikkat edilmesi gerektiği açıklanmalıdır (Kazanım 29, 31). Kariyer seçiminde zaman zaman ailelerin beklentilerinin bireyin beklentilerinin önüne geçtiğine ve bu durumun sakıncalarına değinilmelidir (Kazanım 29). Mesleklerle ilgili bilgi toplayabileceği kurum/kuruluş (iş kurumu, okul rehberlik ve psikolojik danışma servisi gibi), dijital ortam (WEB) vb. yönlendirilir (Kazanım 32, 33). Belirli meslekler hakkında toplumda var olan ön yargılara değinilmeli, her mesleğin yaşamdaki değerine ve önemine vurgu yapılmalıdır (Kazanım 34). Şube rehber öğretmeni öğrencinin her mesleğin toplum yaşamındaki önemini belirlemesinde ve mesleklerin uzun vadede istihdam olanaklarını değerlendirmelerinde çeşitli meslek odalarından, çalışanlarından, iş kurumundan destek alabilir (Kazanım 34, 35). Kariyer Planlama 36. Günlük yaşamında olumlu iletişim kurmanın önemini açıklar. 37. Kendini tanıtmada öz geçmişin önemini fark eder. 38. Öz geçmişini yazar. 39. Kariyer planlama basamaklarını açıklar. 40. Bireysel kariyer planlama dosyası hazırlar. 41. Ortaöğretim tercihlerini kariyer dosyasındaki verilerden yararlanarak belirler. 42. Kariyer planlamanın gelişim dönemlerinde farklılık gösterebileceğini fark eder. 43. Mevcut kariyer hedeflerinin gerçekleşebilirliğini değerlendirir. 44. Kariyer planlamada alternatifleri değerlendirir. İş yaşamında iletişimin önemi vurgulanır (Kazanım 36). Kariyer dosyasında bireyin kendini tanımasına ve gerçekçi kararlar vermesine yardımcı olacak her tür materyal ve verinin bulunmasının önemine değinilmelidir (Kazanım 40). Alternatifli düşünmenin önemine değinilmelidir. Tek hedefin olmasının sakıncalarına vurgu yapılmalıdır. Ön yargıların ve olumsuz düşüncelerin kariyer planlamaya etkisi vurgulanmalıdır (Kazanım 44).

10 Ergenlik döneminin bedeninde, duygularında ve düşüncelerinde oluşturduğu etkileri sıralar. (Kazanım 1) 7. SINIF 10.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: BEDENİMDEKİ DEĞİŞİKLİKLER Sınıf: Yeterlik Alanı: 7. sınıf Kendini Kabul Kazanım: Bedensel değişimini fark eder. (Kazanım Numarası 73) Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: Hazırlayanlar: Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Değişik yaşlarda çekilmiş fotoğraflar. Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN Süreç: Öğretmen öğrencilere bir hafta önceden değişik yaşlarda çekilmiş fotoğrafları derse getirmelerini ister. 1. Gönüllü öğrencilerden fotoğraflarını göstererek kendilerinde meydana gelen bedensel değişiklikleri sınıfla paylaşmaları istenir. 2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Çocukluk fotoğraflarınız ile şimdiki halinizi karşılaştırdığınızda fiziksel değişiklikler olmuş mu? Neler? Değişmeyen yanlarınız var mı? Neler? 3. Fotoğraflarda gözükmeyen bedensel değişiklikler de vardır. Fen bilgisi kitabında detaylı olarak bedensel değişiklikler yer almıştır. Bedensel değişim ile ilgili merak ettikleri konuları rehber öğretmene de danışabilecekleri vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. Değerlendirme:

11 Bedensel ve duygusal değişimlerin ergenlik döneminin doğal bir parçası olduğunu fark eder. (Kazanım 2) Etkinliğin Adı: Sınıf: Yeterlik Alanı: Kazanım: Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: DEĞİŞİYORUM 8.Sınıf Kendini Kabul 8. SINIF 1.ETKİNLİK Bedensel ve duygusal değişimlerin ergenlik döneminin doğal bir parçası olduğunu fark eder. (Kazanım Numarası -76-) Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Form-67, Bebeklik, ergenlik ve yaşlılık dönemine ait resimler. Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Hazırlayanlar: Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN Süreç: 1. Öğretmen sınıfa getirdiği bebeklik, ergenlik ve yaşlılık dönemine ait resimleri öğrencilere sırasıyla gösterir. 2. Öğrencilere aşağıdaki yönerge verilir. Her insan bebeklikten yaşlılığa kadar değişik gelişim dönemlerinden geçer. Bu gelişim dönemleri; Bebeklik ve çocukluk (0 10 yaşlar arası), Ergenlik (11 21 yaşlar arası), Genç yetişkinlik (22 35 yaş arası), Orta yaşlılık (36 59 yaş arası), İleri yaşlılık (60 ve üzeri yaşlar) tır. Bu gelişim dönemlerinin her birinin farklı özellikleri vardır. Şimdi sizlerden kabaca bebeklik, ergenlik ve yaşlılık dönemlerini düşünmenizi istiyorum. Bu dönemlerde ne gibi değişimler meydana gelmektedir? 3. Öğrencilerin verdikleri cevaplar tahtaya yazılır. 4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Sizler bu dönemlerden hangisinden geçtiniz? Şu anda içinde bulunduğunuz dönem hangisi? 5. Öğretmen öğrencilere içinde bulunduğunuz döneme ergenlik dönemi diyoruz. Bu evrenin de tıpkı diğer evreler gibi kendisine özgü özellikleri vardır. Bu evrede çeşitli bedensel ve ruhsal değişimler meydana gelmektedir. Şimdi sizlere bir liste okuyacağım. Listede yer alan değişimleri yaşayıp yaşamadığınızı düşünmenizi istiyorum. yönergesini verir. 6. Öğretmen öğrencilere Form 67 yi okur. 7. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Sizler de bunlara benzer değişimler yaşadığınızı gözlemliyor musunuz? Neler? Sizce bedensel ve duygusal değişimler ergenlik döneminin doğal bir parçası mıdır? Neden? 8. Bedensel ve duygusal değişimlerin ergenlik döneminin doğal bir parçası olduğu vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. NOT:Etkinlik sonlandırılırken öğrencilere; görüldüğü gibi her gelişim dönemleri birbirinden farklıdır. Gelişim sürecinde bu dönemlerden geçerken her dönemin kendine özgü özelliklerini de ediniriz. Ergenlik döneminde de yaşadığımız bedensel ve ruhsal değişimler gelişimimizin doğal bir parçasıdır. Bu gün yetişkin olanlar bu dönemlerden geçti. Bu gün bebek olanlar bu dönemlerden geçecek ve bu gün ergen olan sizler bu dönemden geçiyorsunuz. Bunlar gelişimimizin doğal bir parçasıdır denir. Değerlendirme:

12 FORM 67 Ergenlik dönemindeki bedensel değişiklikler Ergenliğin en önemli belirtisi kısa zamanda dikkati çekecek bir biçimde birçok yönden büyümektir. Bu dönemde meydana gelen bedensel değişiklikler: Boyun uzaması Kilo artışı ve yağlanma Baş kemikleri yüz kemikleri ve burun büyür, çene uzar kalınlaşır Tüm kemik sisteminde büyüme hızlanır El ve ayaklar ardından kol ve bacaklar uzamaya başlar, kalçalar, göğüs kemikleri ve omuzlar genişler. (Birincil cinsiyet özellikleri) Kıllanma, memelerin büyümesi, sesin değişmesi (İkincil cinsiyet özellikleri) Erkeklerde penis ve testisler büyür Kızlarda yumurtalıklar, vajina ve rahmin gelişmesi Ciltte değişiklikler, yağlanma ve sivilceleşme Terleme Ergenlik dönemindeki ruhsal değişiklikler Ergenlik döneminde beden gelişiminin kişilik biçimlenmesi üzerinde önemli etkileri vardır. Özellikle bu dönemde hormon faaliyetleri gencin davranışlarının yönünü etkilemese de, davranışlara eşlik eden duyguların derinliğini ve yoğunluğunu kesinlikle etkiler. Karamsarlık, nedensiz ağlamalar, öfke-sevinç, neşe-hüzün gibi ikircikli duygular bu dönemin duygusal hareketliliğinin sonucudur. Kendini dış dünyadan çekme, kalabalık içinde huzursuzlaşma, konuşurken yüzün kızarması ve terleme bu dönemde görülebilir. Kimse neler hissettiğimi bilemez anlayamaz duygusu hâkimdir. Duygular inişli ve çıkışlıdır ve yoğun yaşarlar Yetişkin olma ile çocuk olma arasında çelişkili duygular yaşayabilirler. Aşırı özgürlük isterler, bağımlılığı reddederler Yalnız kalmayı tercih ederler İns. Kay. Gel. Vakfı, (2003).

13 Kendi yetenek, ilgi ve değerlerini fark eder (Kazanım 5)

14 Bireysel özelliklerini tanımaya istekli olur. ( Kazanım 6) Güçlü ve zayıf yönlerini listeler. (Kazanım 7)

15

16 Etkinliğin Adı: Sınıf: Yeterlik Alanı: Kazanım: Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: Hazırlayanlar: Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına etkilerini fark eder. (Kazanım 10) 7. SINIF 2.ETKİNLİK ZARARLI ALIŞKANLIKLAR 7.sınıf Güvenli ve Sağlıklı Hayat Zararlı alışkanlıkların duygusal ve bedensel yönden insan hayatına etkilerini fark eder. (Kazanım Numarası -165-) Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Form 51, Form 52 Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN *Öğrencilere zararlı alışkanlıkların hayatımızın pek çok alanını olumsuz etkileyebileceği, çevrelerinde bu alışkanlıklara sahip insanları gözleyerek de bu zararlara ilişkin bilgi edinebilecekleri vurgulanmalıdır. Süreç: 1. Öğrenciler gruplara ayrılır. Bir hafta önceden zararlı alışkanlıklar ve bunların insan hayatı üzerindeki etkileri ile ilgili araştırma yapmaları istenir. 2. Yaptıkları araştırmalar sınıfla paylaşılır. 3. Sağlıklı ve hastalıklı akciğer resimleri öğrencilere gösterilir. 4. Öğrencilerden Sertaç ın ya da Burhan ın yaşam öykülerini yazmaları istenir. 5. Gönüllü öğrencilerden yazdıkları öyküleri okumaları istenir. 6. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Yazdığınız öykülerden ve yaptığınız araştırmalardan yola çıkarak sağlıklı bir akciğere sahip olan insanların yaşamındaki ortak noktalar nelerdir? Sağlıklı bir hayat için olumlu alışkanlıklar neler olabilir? Olumlu alışkanlıkların kişiye ve çevresine etkileri nelerdir? Yazdığınız öykülerden ve yaptığınız araştırmalardan yola çıkarak hastalıklı bir akciğere sahip olan insanların yaşamındaki ortak noktalar nelerdir? Sağlıksız bir hayattaki olumsuz alışkanlıklar neler olabilir? Olumsuz alışkanlıklara sahip kişiler kendisine ve çevresine ne tür zararlar verir? Zararlı alışkanlıkların duygusal etkileri nelerdir? Zararlı alışkanlıkların bedensel etkileri nelerdir? Sağlıklı hayat için nelere dikkat ediyorsunuz? 7. Zararlı alışkanlıkların duygusal ve fiziksel yönden insan hayatına etkileri vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. NOT:Bu etkinlik için uzman kişilerden (doktorlardan, sigara ile savaşanlar derneğinden vb.) yardım alınabilir. NOT:Bu etkinlikte, tüm zararlı alışkanlıklar ve bunların insan hayatı üzerinde ki etkisine de dikkat çekilmelidir. Değerlendirme:

17 FORM 51 SERTAÇIN HAYAT ÖYKÜSÜ. FORM 52 BURHAN IN HAYAT ÖYKÜSÜ

18 Güvenli ve sağlıklı hayat için gerekli alışkanlıkları edinir. (Kazanım 12)

19 Stresin nedenlerini ve belirtilerini açıklar. (Kazanım 13)

20

21 Stres durumlarında kullandığı tepkileri etkililiği açısından değerlendirir (Kazanım 14)

22

23 Stresle başa çıkmada uygun yöntemler kullanır. (Kazanım 15)

24

25

26

27 Kendi öğrenme stilini belirler. (Kazanım 16) ÖĞRENME STİLLERİ TESTİ Sizi en iyi tanımlayan aktivitelerin yanına bir işaret koyun. İçinde en fazla işaret bulunan bölüm sizin baskın öğrenme stilinizi belirler. Farklı bölümlerde aynı sayıda işaretlenmiş aktivite bulunabilir. Bu da davranışlarınızda ya da öğrenme ortamlarında her üç öğrenme stilini de eşit ağırlıklı olarak kullandığınızı gösterir. Dokunarak-Hareket ederek 1. Boş bir kağıda sütunlar çizmem istendiğinde kağıdı katlarım 2. Sandalye de otururken sallanırım 3. Bacağımı sallarım 4. Kalemimi elimde döndürürüm, masada tempo tutarım 5. Her şeye dokunmak isterim 6. Kapının üst çerçevesine asılarak odaya atlamak isterim 7. Bir şeye dokunmadan sadece görerek ve duyarak ona inanmam 8. Genellikle hiperaktif olduğum söylenir 9. Objeleri biriktirmeyi severim 10. Kürdanları, kibritleri küçük küçük parçalara kırarım 11. Aletleri açan boşaltır sonra yine bir araya getiririm 12. Genellikle çok banyo yapar ya da duş alırım 13. Genellikle ellerimi kullanarak ve hızlı konuşurum 14. Başkalarının sözünü keserim TOPLAM Duyarak 1. Konuşmayı severim 2. Dinlemeyi severim 3. Kendi kendime konuşurum 4. Yüksek sesle okurum 5. Okurken parmağımla takip ederim 6. Okurken kağıda çok yaklaşırım 7. Gözlerimi ellerime dayarım 8. Genellikle diagram ve grafiklerle aram iyi değildir 9. Yazılı karikatürleri tercih ederim 10. Görsel ve sözcük hatırlama hafızam iyi değildir 11. Kopyalanacak bir şey olmadan kolay çizemem 12. Haritalardan çok sözel tarifleri ve yönergeleri tercih ederim 13. Öğrenmek için jingle kullanırım 14. Sembol ve simgelerle aram iyi değildir 15. Sessizliğe dayanamam..ya ben ya da diğerlerinin konuşmasını isterim TOPLAM Görerek 1. Duyduğum yönergelere dikkat etmem 2. Sözel tariflerin tekrarlanmasını isterim 3. Sözcükleri hatasız yazarım 4. Konuşmacının ağzını izlerim 5. Şarkı sözlerini hatırlamada zorlanırım 6. Çok not tutarım 7. Başkalarının ne yaptığını gözlerim 8. Radyo ve televizyonu yüksek sesle dinlerim 9. Diagram ve grafikleri kolay algılarım 10. Telefonda konuşmayı sevmem 11. Biri bana ders verir gibi birşeyler anlatırsa başka dünyalara dalarım

28 12. Sözel yönergeleri kullanamam..haritaya gereksinim duyarım TOPLAM Farklı öğrenme stilleri için öneriler Dokunarak-Hareket ederek Ders çalışırken Sık sık ara vermeye gereksinim duyabilirsiniz. Sözcükleri ya da sözel bilgileri öğrenirken onları kuma yazın! ya da kilden yaratın!. Öğrenirken ellerinizi kullanabileceğiniz her fırsat size yardımcı olacaktır. Ders çalışırken hareket edin. Örneğin küçük çocuklar çarpım tablosunu öğrenirken trampolin üserinde atlayabilirler. Öğretmenlere ipuçları Bu öğrenciler genellikle öğretmenleri tarafından başarısız olarak görülürler. Aslında bu öğrenciler yaratıcıdırlar ve ellerini kullanabilecekleri fırsatlar ararlar. Sınıfta mümkünse size yakın oturmalılar ve aktiviteleri iyi organize edilmelidir. Bu öğrencilerin hareketliliklerinden sınıfta yararlanabilirsiniz. Örneğin sınıf panosunu düzenleyebilirler, sınıfın temizlenmesine yardımcı olabilirler ya da hareket gerektiren diğer işleri yapabilirler. Hatta sınıfta yapmaları gerekenleri ayakta yaharak bile daha rahat edebilirler. Duyarak Ders çalışırken Bu öğrenciler ders çalışmak için sessiz bir yere ihtiyaç duyarlar. Yüksek sesle okumakla ya da teybe kaydedilmiş materyali dinlemekle öğrenmelerine katkıda bulunurlar. Başka bir arkadaşla çalışmak da bu çocuklar için iyi olabilir. Öğretmenlere ipuçları Bu öğrencilere önceden kaydedilmiş bilgiyi dinletebilirsiniz. Bu mümkün olmazsa kendi kendilerine yükses sesle okumalarna ya da bir arkadaşı okurken dinlemelerine izin verin. Yazıl ödevlerde büyük ihtimalle ekstra zamana gereksinim duyabilirler. Görerek Ders çalışırken Görsel öğrencilerin çalışabilecekleri derli toplu ve karışık ve kalabalık olmayan bir yere gereksinimleri vardır. Ders notları tutmaları yararlıdır. Ders kitabında ya da yazılı metinlerdeki resimlerden çalışmak bu öğrencilere çok uygundur. Bu öğrenciler genellikle yazılı sınavlarda başarılıdır. Öğretmenlere ipuçları Bu öğrencilerle çalışırken tahtaya yazarken onlara arkanızı dönmeyin çünkü

29 bu öğrenciler siz konuşurken sizin ağzınızı görmek isteyeceklerdir. Görsel öğrenciler ders anlatımı sırasında eğer not tutmuyorlarsa dersten kolayca uzaklaşacaklardır. Bu öğrenciler yazılı yönergelere gereksinim duyarlar. Bu öğrenciler için genellikle okumayı öğrenirken fonetik yöntem uygun olmamaktadır. Kaynak: Nancy Cheatwood Ellis ngayle

30 Okul başarısını arttırmak için planlı çalışmaya özen gösterir. (Kazanım 18)

31

32

33 Etkinliğin Adı: Sınıf: Yeterlik Alanı: Kazanım: Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: - Sınav kaygısıyla baş etme yollarını açıklar. (Kazanım 20) 8. SINIF 3.ETKİNLİK NASIL BAŞARIRIM? 8. sınıf Eğitsel Başarı Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenler açısından kendini değerlendirir. (Kazanım Numarası -43-) Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Hazırlayanlar: Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN *Bu sınavlar ders yılı içersinde yapılan sınavlarla ilgilidir. Süreç: 1. Öğrencilerden başarılı ve başarısız oldukları bir sınav anını hatırlamaları istenir. 2. Öğrencilere sınavlarda başarılarını etkileyen olumlu ve olumsuz etmenlerin neler olduğu sorulur. Başarılı oldukları sınavlardaki etmenler kâğıdın bir bölümüne başarısız oldukları sınavlardaki etmenler diğer tarafa yazılır. Burada sınav başarısından kastedilen şeyin kopya çekerek alınan yüksek puan olmadığı ifade edilmelidir. 3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Sınavlarda başarısız olduğunuzda neler hissediyorsunuz? Sizce sınavınızda neden başarısız oldunuz? Sınavlardaki başarısızlığınızın o anki sonuçları nelerdir? Bu başarısızlıklar geleceğinizi nasıl etkiler? Sınavlarda başarılı olduğunuzda neler hissediyorsunuz? Neler yaşıyorsunuz? Sizce sınavınızda neden başarılı oldunuz? Sınavlardaki başarınızın o anki sonuçları nelerdir? Bu başarılar geleceğinizi nasıl etkiler? Sınava hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir? Nasıl hazırlanılmalıdır? 4. Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenlerin neler olduğuna ilişkin öğrencilerin açıklamalarına öğretmen eklemede bulunur, öğrencilerle birlikte değerlendirme yapar. 5. Bu etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir. 6. Sınavlarda başarıyı etkileyen etmenlerin sınav başarısındaki önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. NOT:4. sınıfın 3. etkinliğinde sınav başarısını etkileyen etmenlere ilişkin bilgi verilmiştir. Öğretmen gerekli gördüğü takdirde bu bilgiden faydalanabilir. Değerlendirme:

34 Etkinliğin Adı: Sınıf: Yeterlik Alanı: Kazanım: Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Sınav kaygısı yaşadığında gerekli yardım almaya istekli olur. (Kazanım 21) 8. SINIF 4.ETKİNLİK KAYGILIYSAM 8. sınıf Eğitsel Başarı Sınav kaygısının performansını düşürecek düzeyde olup olmadığını belirler ve gerekiyorsa yardım alır. (Kazanım Numarası -44-) Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Araç-Gereç: Sınav Kaygısı Envanteri-ÖNER, N. (1989) Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Hazırlayanlar: Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN *Bu etkinlik özel bilgi ve deneyim gerektirdiği için okul rehber öğretmeni veya RAM lardan gelecek uzmanlar tarafından gerçekleştirilecektir. Bunun sağlanamadığı ya da kalabalık okullarda rehber öğretmenin yetişemediği durumlarda bu etkinlikler yerine öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak sınıf rehber öğretmeni tarafından farklı etkinlikler yapılabilir ya da diğer etkinliklere daha geniş yer verilebilir. *Ortaöğretim giriş sınavına yönelik yoğun sınav kaygısı yaşayan öğrenciler belirlenirse destek hizmetleri sunulmalıdır. Süreç: 1. Öğrencilere Sınav Kaygısı Envanteri dağıtılır ve öğrencilerden doldurmaları istenir. 2. Doldurulan envanterin değerlendirmesi yapılır ve her öğrencinin sınav kaygısı düzeyi tespit edilir. 3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Sınav kaygısı envanterinin sonuçlarından nasıl faydalanabilirsiniz? Sınav sürecinde yaşadıklarınızla ilgili olarak bugüne kadar fark etmediğiniz bir özelliğinizi fark ettiniz mi? Sınav kaygınızı nelerin etkilediğini fark ettiniz mi? Sınav kaygı düzeyiniz sınavlarınızı nasıl etkiliyor? Sınav kaygınızı azaltmak için neler yapabilirsiniz? Sınav kaygınız yüksekse ve sınav performansınızı olumsuz etkiliyorsa nerden ve kimden/kimlerden yardım alabilirsiniz? 4. Öğretmen, öğrencilere sınav kaygısı ve sınav kaygısının performansı nasıl etkilediği hakkında bilgilendirir. 5. Bu etkinliğin sonunda öğrencilere neler kazandıkları sorulur ve cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir. Değerlendirme:

35 SINAV KAYGISI ÖLÇEĞİ Sevgili Öğrenciler: Okuduğunuz cümle sizin için her zaman veya genellikle geçerliyse, cevap kağıdındaki doğru yazan kısmın altındaki paragrafa (X) işareti; her zaman veya genellikle geçerli değilse yanlış yazan kısmın altındaki paragrafa (X) işareti koyunuz. Çalışma davranışınızla ilgili gerçekçi bir değerlendirme ancak sizin cevaplarınızda gerçekçi olmanızla mümkündür. Teşekkürler SORULAR: Sınava girmeden de sınıf geçmenin ve başarılı olmanın bir yolu olmasını isterdim. 1. Bir sınavda başarılı olmak, diğer sınavlarda kendime olan güvenimin artmasına sebep olmaz. 2. Çevremdekiler (Ailem, arkadaşlarım) başaracağım konusunda bana güveniyorlar. 3. Bir sınav sırasında, bazen zihnimin sınavla ilgili olmayan konulara kaydığını hissediyorum. 4. Önemli bir sınavdan önce veya sonra canım bir şey yemek istemez. 5. Öğretmenin sık sık küçük yazılı veya sözlü yoklamalar yaptığı derslerden nefret ederim. 6. Sınavların mutlaka resmi, ciddi ve gerginlik yaratan durumlar olması gerekmez. 7. Sınavlarda başarılı olanlar çoğunlukla hayatta da iyi pozisyonlara (mevkilere) gelirler. 8. Önemli bir sınavdan önce veya sınav sırasında bazı arkadaşlarımın çalışırken daha az zorlandıklarını ve benden daha akıllı olduklarını düşünürüm. 9. Eğer sınavlar olmasaydı, dersleri daha iyi öğreneceğimden eminim. 10. Ne kadar başarılı olacağım konusundaki endişeler, sınava hazırlığımı ve sınav başarılarımı etkiler. 11. Önemli bir sınava girecek olmam uykularımı bozar. 12. Sınav sırasında çevremdeki insanların gezinmesi ve bana bakmalarından sıkıntı duyarım. 13. Her zaman düşünmesem de, başarısız olursam çevremdekilerin bana hangi gözle bakacaklarından endişeliyim. 14. Geleceğimin sınavlarda göstereceğim başarıya bağlı olduğunu bilmek beni üzüyor. 15. Kendimi bir toplayabilsem, birçok kişiden daha iyi notlar alacağımı biliyorum. 16. Başarısız olursam, insanlar benim yeteneğimden şüpheye düşecekler. 17. Hiçbir zaman sınavlara tam olarak hazırlandığım duygusunu yaşayamam. 18. Bir sınavdan önce bir türlü gevşeyemem. 19. Önemli sınavlardan önce zihnim adeta durur kalır. 20. Bir sınav sırasında dışarıdan gelen gürültüler, çevremdekilerin çıkardığı sesler, ışık, oda sıcaklığı vb. beni rahatsız eder. 21. Sınavdan önce daima huzursuz, gergin ve sıkıntılı olurum. 22. Sınavların insanın gelecekteki amaçlarına ulaşması konusunda ölçü olmasına hayret ederim. 23. Sınavlar insanın gerçekten ne kadar bildiğini göstermez. 24. Düşük not aldığımda, hiç kimseye notumu söyleyemem. 25. Bir sınavdan önce çoğunlukla içimden bağırmak gelir. 26. Önemli sınavlardan önce midem bulanır. 27. Önemli bir sınava çalışırken çok kere olumsuz düşüncelerle peşin bir yenilgiyi yaşarım. 28. Sınav sonuçlarını almadan önce kendimi çok endişeli ve huzursuz hissederim. 29. Sınava başlarken, bir sınav veya teste ihtiyaç duyulmayan bir işe girebilmeyi çok isterim. 30. Bir sınavda başarılı olamazsam, zaman zaman zannettiğim kadar akıllı olmadığımı düşünürüm. 31. Eğer kırık not alırsam, annem ve babam müthiş hayal kırıklığına uğrar. 32. Sınavlarla ilgili endişelerim çoğunlukla tam olarak hazırlanmamı engeller ve bu durum beni daha çok endişelendirir. 33. Sınav sırasında, bacağımı salladığımı, parmaklarımı sıraya vurduğumu fark ediyorum. 34. Bir sınavdan sonra çoğunlukla yapmış olduğumdan daha iyi yapabileceğimi düşünürüm. 35. Bir sınav sırasında duygularım dikkatimin dağılmasına sebep olur. 36. Bir sınava ne kadar çok çalışırsam, o kadar çok karıştırıyorum. 37. Başarısız olursam, kendimle ilgili görüşlerim değişir. 38. Bir sınav sırasında bedenimin belirli yerlerindeki kaslar kasılır. 39. Bir sınavdan önce ne kendime tam olarak güvenebilirim, ne de zihinsel olarak gevşeyebilirim. 40. Başarısız olursam arkadaşlarımın gözünde değerimin düşeceğini biliyorum. 41. Önemli problemlerimden biri, bir sınava tam olarak hazırlanıp hazırlanmadığımı bilmemektir. 42. Gerçekten önemli bir sınava girerken çoğunlukla bedensel olarak panik içinde olurum. 43. Testi değerlendirenlerin, bazı öğrencilerin sınavda çok heyecanlandıklarını bilmelerini ve bunu testi değerlendirirken hesaba katmalarını isterdim. 44. Sınıf geçmek için sınava girmektense, ödev hazırlamayı tercih ederim. 45. Kendi notumu söylemeden önce arkadaşlarımın kaç aldığını bilmek isterim. 46. Kırık not aldığım zaman, tanıdığım bazı insanların benimle alay edeceğini biliyorum ve bu beni rahatsız ediyor. 47. Eğer sınavlara yalnız başıma girsem ve zamanla sınırlanmamış olsam çok daha başarılı olacağımı biliyorum. 48. Sınavdaki sonuçların hayat başarım ve güvenliğimle doğrudan ilgili olduğunu düşünürüm.

36 49. Sınavlar sırasında bazen gerçekten bildiklerimi unutacak kadar heyecanlanıyorum. SINAV KAYGISI ÖLÇEĞİ CEVAP KAĞIDI Adı, soyadı : Sınıfı : Cinsiyeti : Uygulanma Tarihi:.../.../20 Soru No DOĞRU YANLIŞ Soru No DOĞRU YANLIŞ 1 ( ) ( ) 26 ( ) ( ) 2 ( ) ( ) 27 ( ) ( ) 3 ( ) ( ) 28 ( ) ( ) 4 ( ) ( ) 29 ( ) ( ) 5 ( ) ( ) 30 ( ) ( ) 6 ( ) ( ) 31 ( ) ( ) 7 ( ) ( ) 32 ( ) ( ) 8 ( ) ( ) 33 ( ) ( ) 9 ( ) ( ) 34 ( ) ( ) 10 ( ) ( ) 35 ( ) ( ) 11 ( ) ( ) 36 ( ) ( ) 12 ( ) ( ) 37 ( ) ( ) 13 ( ) ( ) 38 ( ) ( ) 14 ( ) ( ) 39 ( ) ( ) 15 ( ) ( ) 40 ( ) ( ) 16 ( ) ( ) 41 ( ) ( ) 17 ( ) ( ) 42 ( ) ( ) 18 ( ) ( ) 43 ( ) ( ) 19 ( ) ( ) 44 ( ) ( ) 20 ( ) ( ) 45 ( ) ( ) 21 ( ) ( ) 46 ( ) ( ) 22 ( ) ( ) 47 ( ) ( ) 23 ( ) ( ) 48 ( ) ( ) 24 ( ) ( ) 49 ( ) ( ) 25 ( ) ( ) 50 ( ) ( )

37 SINAV KAYGISI ÖLÇEĞİ TOPLU SONUÇLAR ÇİZELGESİ Sınıf ve Şube: Sınıf Reh. Öğrt: Uygulanan Öğrenci Toplamı: Uygulanma Tarihi:.../.../ ADI VE SOYADI

38 CEVAP ANAHTARI Aşağıda aynı endişeleri ilgilendiren sorular gruplandırılmıştır. Her gruptan ( D ) Doğru olarak işaretlediğiniz soru sayısı o gruptan aldığınız puanı belirler. Bu puanlara göre Yorum Anahtarına girerek endişelerinizi değerlendirebilirsiniz. 1-Başkalarının sizi nasıl gördüğü ile ilgili endişeler: 3, 14, 17, 25, 32, 41, 46, 47 2-Kendinizi nasıl gördüğünüzle ilgili endişeler: 2, 9, 16, 24, 31, 38, 40 3-Gelecekle ilgili endişeler: 1, 8, 15, 23, 30, 49 4-Yeterince hazırlanamamakla ilgili endişeler: 6, 11, 18, 26, 33, 42 5-Bedensel tepkiler: 5, 12, 19, 27, 34, 39, 43 6-Zihinsel tepkiler: 4, 13, 20, 21, 28, 35, 36, 37, 48, 50 7-Genel sınav kaygısı: 7, 10, 22, 29, 44, 45

39 SINAV KAYGISI ÖLÇEĞİ YORUM ANAHTARI 1- Başkalarının görüşü 8-4 Başkalarının sizi nasıl gördüğü sizin için büyük önem taşıyor. Çevrenizdeki insanların değerlendirmeleri bir sınav durumunda zihinsel faaliyetinizi olumsuz etkiliyor ve sınav başarınızı tehlikeye atıyor. 3-0 Başkalarının sizinle ilgili görüşleri sizin için fazla önem taşımıyor. Bu sebeple sınavlara hazırlanırken çevrenizdeki insanların sizinle ilgili ne düşündükleri üzerinde kafa yorup zaman ve enerji kaybetmiyorsunuz. 2- Kendi görüşünüz 7-4 Sınavlardaki başarınızla kendinize olan saygınızı eşdeğer görüyorsunuz. Sınavlarda ölçülerin kişilik değeriniz olmayıp bilgi düzeyiniz olduğunu kabullenmeniz gerekir. Düşünce biçiminiz problemleri çözmek konusunda size yardımcı olmadığı gibi, endişelerinizi arttırıp elinizi kolunuzu bağlıyor. 3-0 Sınavlardaki başarınızla kendi kişiliğinize verdiğiniz değeri birbirinden oldukça iyi ayırabildiğiniz anlaşılmaktadır. Bu tutumunuz problemleri daha etkili bir biçimde çözmenize imkan vermekte, okul başarınızı olumlu yönde etkilemektedir. 3- Gelecekle ilgili endişeler: 6-3 Sınavlardaki başarınızı gelecekteki mutluluğunuz ve başarınızın tek ölçüsü olarak görüyorsunuz. Bu yaklaşım biçiminin sonucu olarak sınavların güvenliğiniz ve amaçlarınıza ulaşmanız konusunda engel olduğunu düşünüyorsunuz. Bu düşünceler bilginizi yeterince ortaya koymayı güçleştiriyor ve başarınızı tehdit ediyor. 2-0 Gelecekteki mutluluğunuzun, başarınızın ve güvenliğinizin tek belirleyicisinin sınavlardaki başarınız olmadığının farkındasınız. Bu sebeple sınavlara geçilmesi gereken aşamalar olarak bakmanız, bilginizi yeterince ortaya koymanıza imkan veriyor. 4- Hazırlanmakla ilgili endişeler: 6-3 Sınavları kişiliğiniz konusundaki değerleriniz ve gelecekteki güvenliğinizin bir ölçüsü olarak gördüğünüz için herhangi bir sınava hazırlık dönemi sizin için bir kriz dönemi oluyor. Sınavda başarılı olmanızı sağlayacak olan hazırlama tekniklerinizi öğrenirseniz,

40 kendinize güveniniz artacak, endişelerinizi kontrol etmek için önemli bir adım atmış olacaksınız. 2-0 Bir sınava verdiğiniz önem, o sınavın kendi değerinden büyük olmadığı için sınavlara büyük bir gerginlik hissetmeden hazırlanıyorsunuz. Sınavda başarılı olabilmek için, sınava hazırlamanın sistemini bilmeniz, gereksiz gerginlikleri yaşamanıza ve sınava huzurlu bir şekilde çalışarak başarmanızın yükselmesine imkan veriyor. 5- Bedensel tepkiler 7-4 Bir sınava hazırlanırken iştahsızlık, uykusuzluk, gerginlik gibi birçok bedensel rahatsızlıkla mücadele etmek zorunda kaldığınız anlaşılmaktadır. Bu rahatsızlıklar sınavla ilgili hazırlığınızı güçleştirmekte ve başarınızı olumsuz yönde etkilemektedir. Bedensel tepkilerini kontrol etmeyi başarmanız zihinsel olarak hem hazırlığınızı, hem de sınavda bildiklerinizi ortaya koymanızı kolaylaştıracaktır. 3-0 Sınava hazırlık sırasında heyecanınızı kontrol edebildiğiniz ve bedensel olarak çalışmanızı zorlaştıracak bir rahatsızlık hissetmediğiniz anlaşılmaktadır. 6- Zihinsel Tepkiler 10-4 Sınava hazırlanırken veya sınav arasında çevrenizde olan bitenden fazlasıyla etkilenmeniz ve dikkatinizi toplamakta güçlük çekmeniz yüksek sınav kaygısının işaretidir. Bu durum düşünce akışını yavaşlatır ve başarıyı engeller. Zihinsel ve bedensel rahatsızlığınız birbirini körükler ve sınava hazırlığınızı zorlaştırır. Sınavlarda başarılı olabilmek için zihinsel tepkilerinizi kontrol altına almayı öğrenmeniz gerekmektedir. 4-0 Zihinsel açıdan sınava hazırlanırken veya sınav sırasında önemli bir rahatsızlık yaşamadığınız görülmektedir. Heyecanınızı kontrol etmeniz, zihinsel ve duygusal olarak hazırlığınızı kolaylaştırmakta ve başarınızı artırmaktadır. 7- Genel Sınav kaygısı: 6-3 Sınavlarda kendinize güvenemediğiniz, sınavları varlığınız ve geleceğiniz için bir tehdit olarak gördüğünüz anlaşılmaktadır. Sınavlara sahip oldukları önemin çok üzerinde değer vermekte ve belki de bu sebeple çok fazla heyecanlanmaktasınız. Sınav kaygınızı

41 azaltacak teknikleri öğrenmeniz, hem eğitim başarınızı yükseltecek, hem hayattan aldığınız zevki artıracak, hem de sizi daha etkili bir insan yapacaktır. 2-0 Sınavları geçilmesi gereken zorunlu engeller olarak görerek hazırlandığınız anlaşılmaktadır. Eğitim hayatındaki sınavların, hayatın bir parçası olduğunun farkındasınız ve bu tavrınız sınavlara hazırlığınızı kolaylaştırarak, eğitim başarınızı olumlu yönde etkilemektedir.

42 Etkinliğin Adı: Sınıf: Yeterlik Alanı: Kazanım: Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: Üst öğrenim kurumlarına geçiş sistemini araştırır. (Kazanım 24) 7. SINIF 15.ETKİNLİK ORTAÖĞRETİM KURUMUMU SEÇERKEN 7. sınıf Eğitsel Başarı Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplar. (Kazanım Numarası 39 ) Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Form 66 Hazırlayanlar: Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN *Öğrencilere sınavlara hazırlanmada önceden bilgi sahibi olmanın önemi ve bunun amaç belirlemedeki katkısı belirtilmelidir. Süreç: Öğrencilerden bir hafta öncesinden Ortaöğretim Kurumlarına Giriş Sınavları ile ilgili araştırma yapmaları istenir. Öğretmen Ortaöğretim Kurumlarına Giriş Sınavları Kılavuzunu sınıfa getirir, öğrencilerin araştırdığı yanlış ya da eksik bilgi olursa bunları düzeltir. 1. Öğrencilerin araştırdıkları Ortaöğretim Kurumları Listesi tahtaya yazılır. Form 66 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir. 2. Tahtada yazılı olan ortaöğretim kurumlarına giriş sınavı ile ilgili öğrencilerin topladıkları bilgiler sınıfta paylaşılır. 3. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili gerekli bilgileri nerelerden aldınız? Ortaöğretim kurumlarından hangisini seçmeyi düşünüyorsunuz? Neden? Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplamak size ne kazandırdı? 4. Ortaöğretim kurumlarına giriş sınavları ile ilgili bilgi toplamanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. Değerlendirme:

43 FORM 66 ORTAÖĞRETİM KURUMLARI LİSTESİ Fen lisesi Anadolu Lisesi Sağlık Meslek Lisesi Tapu Kadastro ve Meslek Lisesi Sivil Savunma Koleji Meteoroloji Meslek Lisesi Endüstri Meslek ve Anadolu Endüstri Meslek Lisesi Kız Meslek Lisesi ve Anadolu Kız Meslek Lisesi Gemi Güverte İşletmeciliği Liseleri Genel Liseler Diğer Bu Konuda Rehberlik Servisi Tarafından Hazırlanan Lise Tanıtım Semineri Verilecektir. Ortaöğretim program türleri hakkında bilgi toplar. (Kazanım 25) İlimiz Liselerinin Tanıtım Cd leri Sunumları Rehberlik Servisi Tarafından Hazırlanmıştır. Meslekleri tanıma ve meslek seçiminin önemi semineri Rehberlik Servisi Tarafından Hazırlanmıştır.

44 Meslek sahibi olmanın önemini açıklar. (Kazanım 23) 7. SINIF 14.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: MESLEK SEÇİMİM Sınıf: 7. sınıf Yeterlik Alanı: Eğitsel Mesleki Gelişim Kazanım: Meslek seçiminin önemini fark eder. (Kazanım Numarası 184) Öğrenci Sayısı: Tüm Sınıf Süre: 40 Dakika Ortam: Sınıf Sınıf Düzeni Oturma Düzeni Araç-Gereç: Hazırlayanlar: Süreç: Form 64, Form 65 Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN 1. Öğrencilere seçmek istedikleri mesleklerin özellikleri sorulur ve verilen cevaplar tahtaya yazılır. Çalışma Koşulları Kazancı Nitelikleri ( sağlık, zihinsel, bedensel, el becerisi, fiziksel vb.) Mesleğin toplumdaki yeri, istenilen ve istenilmeyen özellikleri, Mesleğe girmenin yolları, ilerleme imkânı, eğitimi vb. 2. Form 65 dağıtılır ve öğrencilerin doldurmaları istenir. Form 64 öğretmene bilgi amacıyla verilmiştir. 3. Gönüllü öğrenciler cevaplarını sınıfla paylaşır. 4. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. İlerde seçmeyi düşündüğünüz mesleği neye göre seçtiniz? İlgi, yetenek, kişilik özellikleri vb. göz önünde bulundurmadan mesleğinizi seçerseniz neler olur? İlerde seçmeyi düşündüğünüz meslek sizin için uygun mudur? Neden? Meslek seçimi neden önemlidir? Form 65 i doldururken kendinizle ilgili öğrendiğiniz şeyler oldu mu? 5. Meslek seçiminin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. Değerlendirme:

45 FORM 64 MESLEK SEÇİMİNİN ÖNEMİ Hoppock (1957) a göre bir kimsenin seçtiği meslek onun işinde başarılı olup olamayacağını, ileride iş bulup bulamayacağını, nerde oturup, kiminle evleneceğini ve kimlerle etkileşimde bulunacağını belirler. Ayrıca meslek, kişinin değer yargılarını, dünya görüşünü, günlük yaşam tarzını ve alışkanlıklarını biçimlendiren faktörlerin başında gelir. Kişinin yaşamına böylesine çok yönlü etkileri olan uğraşı alanının seçimi, günümüzde giderek karmaşıklaşan bir sorun haline gelmiştir. Bunun en önemli nedeni, seçeneklerin çok artmış olmasıdır (Kuzgun,2000). MESLEK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN BAZI FAKTÖRLER Meslekte iş bulma imkânı, Yetenek, İlgi, Kişilik özellikleri, Mesleğin getirdiği ödüller (para, saygınlı, şöhret vb.) Ailenin istekleri, Yetersiz eğitim nedeniyle seçim şansının fazla olmaması Evren, M. (2005).

46 FORM 65 Ben ilerde....olmak istiyorum. (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz.) Evren, M. (2005). 1. Bu meslekte iş bulma imkânı: Yüksektir ( ) Düşüktür ( ) Bilmiyorum ( ) 2. Yeteneklerim bu mesleğe: Uygundur ( ) Uygun değildir ( ) Bu mesleğin gerektirdiği yetenekleri bilmiyorum ( ) Kendi yeteneklerimi bilmiyorum ( ) 3. İlgilerim bu meslekte mutlu olmam için: Uygundur ( ) Uygun değildir ( ) Bu mesleğin gerektirdiği ilgileri bilmiyorum ( ) Kendi ilgilerimi bilmiyorum ( ) 4. Kişilik özelliklerim bu mesleğe: Uygundur ( ) Uygun değildir ( ) Bu mesleğin gerektirdiği kişilik özelliklerini bilmiyorum ( ) Kendi kişilik özelliklerimi bilmiyorum ( ) 5. Bu meslek benim istediğim ödülleri (para, saygınlık, şöhret gibi) : Sağlar ( ) Sağlamaz ( ) Bilmiyorum ( ) 6. İlerde bu mesleği seçmemin nedeni: İş bulma imkânının yüksek olmasıdır. ( ) Yeteneklerime uygun olmasıdır. ( ) İlgilerime uygun olmasıdır. ( ) Kişilik özelliklerime uygun olmasıdır. ( ) Sağladığı imkânlardır. ( ) Ailemin isteğidir. ( ) Eğitimimi sürdüremeyeceğim için, başka çarem olmamasıdır. ( ) *Meslekler hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığınızı düşünüyorsanız, Okul Rehber Öğretmeninden yardım alabilirsiniz.

47 Eğitimini sürdüreceği ortaöğretim program türünün meslek seçimine etkisini fark eder. (Kazanım 31) İlgi, yetenek ve değerlerin ortaöğretim program türü seçimindeki rolünü fark eder. (Kazanım 26) 8. SINIF 11.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: GENEL ORTAÖĞRETİM PROGRAMLARI Sınıf: Yeterlik Alanı: Kazanım: Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: 8. sınıf Eğitsel ve Mesleki Gelişim Mesleki amaçlara ulaşmada genel ortaöğretim programlarını değerlendirir. (Kazanım Numarası 191 ) Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Form 75 Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Hazırlayanlar: Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN *Öğrencinin ilgileri, yetenekleri ve hedefleri doğrultusunda değerlendirmeler yapması beklenmektedir. Süreç: 1. Form 75 öğrencilere okunur ve genel ortaöğretim programları 2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. İlerde seçmeyi düşündüğünüz meslek için hangi orta öğretim programını tercih edebilirsiniz? Neden? Mesleki amaçlara ulaşmada ortaöğretimde seçeceğiniz alanın önemi var mıdır? Neden? Ortaöğretimde hangi bölümü seçerseniz, üniversitede hangi bölüme gidebilirsiniz? Genel ortaöğretim programları, ilgi, yetenek ve hedeflerinize uygun mudur? 3. Mesleki amaçlara ulaşmada genel ortaöğretim programlarını değerlendirmenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. Değerlendirme:

48 FORM 75 GENEL ORTAÖĞRETİM Genel ortaöğretim, ilköğretim üzerine en az 4 yıl öğrenim süreli yaş grubu çocukların eğitimini kapsamaktadır. Genel ortaöğretimin amacı; öğrencileri ortaöğretim seviyesinde asgari genel kültüre sahip, toplumun sorunlarını tanıyan, ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunan insanlar olarak yetiştirmek ve yükseköğrenime hazırlamaktadır. Genel ortaöğretim; genel liseler, Anadolu liseleri, Anadolu öğretmen liseleri, Anadolu güzel sanatlar liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, spor liseleri ve çok programlı liselerden oluşmaktadır. Genel ortaöğretim kurumlarını meydana getiren liselerin öğrenim süresi 4 yıldır. Ancak, bazı liselerin önünde hazırlık sınıfı bulunmaktadır. Bu okullara kayıt olan öğrenciler hazırlık sınıfını başarıyla tamamladıktan sonra, normal lise programlarını almaya başlar. Hazırlık sınıfının amacı, öğrenciye bir yabancı dilin 4 temel becerisini kazandırmaktır. Ağırlıklı olarak okutulan yabancı dil İngilizcedir. Almanca, Fransızca, Japonca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça ve Çince dilleri de okutulmaktadır. Aşırı talep nedeni ile Anadolu, fen ve sosyal bilimler liseleri sıralama sınavı veya yetenek sınavı ile öğrenci almaktadır. Genel ortaöğretim okullarında alan uygulaması yapılmaktadır. Bu okullarda Türkçe- Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Yabancı Dil alanları vardır. Öğrenci bir alandan mezun olmaktadır. Genel ortaöğretim okullarında haftalık ders saati sayısı arasında değişmektedir. İkinci sınıfa geçen öğrenci yukarıda adı geçen alanlardan birini seçmektedir MEB, b.(2006).

49 Etkinliğin Adı: Sınıf: Yeterlik Alanı: Meslekler hakkında bilgi toplar. (Kazanım 33) 8. SINIF 5.ETKİNLİK GELECEĞİN MESLEKLERİ 8. sınıf Eğitsel ve Mesleki Gelişim Kazanım: Geleceğin meslekleri hakkında bilgi toplar. (Kazanım Numarası -190-) Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: - Hazırlayanlar: Süreç: Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN Öğrencilere bir hafta öncesinden, gelecekte önemli hale gelebilecek, toplumun ihtiyaç duyacağı ve tercih edilebilecek mesleklerle ilgili araştırma yapmaları istenir. (İş ve işçi bulma kurumu, internet, yetişkinlerle yapılan konuşmalar, dergiler, gazetelerden bilgi edinilebilir.) 1. Öğretmen, tahtayı 3 e bölerek öğrencilerin belirttiği meslekleri, özellikleri ve nerelerde çalıştıklarını tahtaya yazar. (Verilen örnekler öğretmen, doktor gibi geleneksel meslekler de olabilir, duyulmamış meslek isimleri de olabilir) Mesleğin adı Özellikleri Nerelerde çalışırlar 2. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Sizce tahtada yazan bu meslekler, neden geleceğin meslekleri olabilir? Sıralanan meslekler arasında daha önce duymadığınız meslekler var mı? Neler? Gelecekte önem kazanmış bir meslek sahibi olmanız size ne kazandırır? 3. Geleceğin meslekleri hakkında bilgi toplamanın önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. Değerlendirme:

50 Ortaöğretim program türleri hakkında bilgi toplar. (Kazanım 25)

51 İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği bireysel özelliklerin neler olduğunu kavrar. (Kazanım 28) 8. SINIF 6.ETKİNLİK Etkinliğin Adı: Sınıf: Yeterlik Alanı: Kazanım: Öğrenci Sayısı: Süre: Ortam: Sınıf Düzeni Araç-Gereç: Hazırlayanlar: BANA UYGUN MESLEKLER 8. sınıf Eğitsel ve Mesleki Gelişim İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerini ifade eder. (Kazanım Numarası ) Tüm Sınıf 40 Dakika Sınıf Oturma Düzeni Form 69, Form 70 Sündüz BÜKEL / Didem GÜLSARAN Cevriye GÜLEBAĞLAN / Hicran ÇETİN Süreç: 1. Öğrenciler gruplara ayrılarak, Form-69 (mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özellikler) dağıtılır. 2. Öğrencilerden belirtilen eğitim ve kişisel özelliklerin hangi meslekler için gerekli olduğunu bulmaları istenir. 3. Form da yer alan diğer mesleklerden ilgi duyduğu 2 tanesini seçip, o mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerin neler olabileceğini de yazmaları istenir. 4. Öğrencilerin buldukları meslekler ve mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özellikleri okunur ve belirtilen mesleği bulup bulamadıklarına bakılır. Öğretmen Form 70 de belirtilen mesleklerle kişilik özelliklerini karşılaştırabilir. 5. Aşağıdakilere benzer sorularla grup etkileşimi devam eder. Bu meslekler içinde sizin seçmek istediğiniz meslekler var mı? Sizin seçtiğiniz meslek için nasıl bir eğitim gerekiyor? Sizin seçtiğiniz meslek için hangi kişilik özellikleri gerekiyor. Sahip olduğunuz özelliklerin bu mesleklerin gerektirdiği özelliklere uyduğunu düşünüyor musunuz? 6. İlgi duyduğu mesleklerin gerektirdiği eğitim ve kişisel özellikler vurgulanarak etkinlik sonlandırılır. Değerlendirme:

52 FORM 69 (MESLEKLERİN GEREKTİRDİĞİ EĞİTİM VE KİŞİSEL ÖZELLİKLER) Fen bilimlerinde başarılı olmak, el ve parmak becerisi, estetik, uzay ilişkiler yeteneği, iyi ilişkiler kurabilme, hoşgörü, güler yüz, bedence güçlü olma, üniversite eğitimi, yüksek akademik başarı, MESLEK: Kimya, fizik ve matematikte başarılı olmak, bilimsel meraka ilgi duymak, üniversite eğitimi, yüksek akademik başarı, MESLEK: Fen bilimlerinde başarılı olmak, yüksek akademik başarı, anlayış, sabır, hoşgörü, güler yüz, sorumluluk sahibi olma ve zayıf insanlara yardım edebilme, MESLEK:... Bedence sağlık olmak gerekir, insanlarla iyi iletişim kurabilme, uyanık, sabırlı, dürüst, hoşgörülü, soğukkanlı, sorumluluk sahibi, sağlığını kaybetmiş insanlara yardım etmeyi seven, MESLEK: Akademik başarı, kuvvetli bir dikkat ve bellek, el parmak becerisi, bilime, özellikle biyoloji, fizik, kimya, anatomi ve fiziğe ilgi duyma, sabırlı ve azimli olma, iyi iletişim kurabilme, hoşgörü, insan sevgisi ve insanlara yardım etme isteği, MESLEK: Akademik başarı, biyoloji, kimya alanlarında başarı, hayvanlarla ilgilenmekten hoşlanan, sabırlı ve dikkatli, MESLEK: Sözel yetenek, sosyal araştırmalara merak, başkalarıyla iletişimden hoşlanma, girişken, iyi gözlemci, Türkçe-kompozisyon, yabancı dil ve sosyal bilimlerde başarı, MESLEK: Türkçe ve sosyal bilimlerde başarı, ikna gücüne sahip, sağlam bir mantık ve sezgi, çalışma ve okumayı sevme, sabır, anlayış, MESLEK: Akademik başarı, iletişim becerisi, sabır, anlayış, çocukları sevme, öğretmeyi sevme, MESLEK: Matematik, fizik ve sosyal bilimlerde (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve kültür) alanlarında başarı, uzay ilişkilerini görebilme (cisimlerin uzayda alabilecekleri şekilleri gözünde canlandırma), düzgün şekil çizebilme, yaratıcılık, işbirliği ve uyum içinde çalışma, MESLEK: Bilimsel merak, analitik düşünme, geçmiş uygarlıkları incelemeye merak, eski ve yeni dilleri bilmek, tarih ve sosyal bilimlerde başarı, MESLEK: Aşağıdaki mesleklerden ilgi duyduğunuz 2 tanesini seçerek, o mesleğin gerektirdiği eğitim ve kişisel özelliklerinin neler olabileceğini yazınız. Asker Polis Marangoz Kuaför Berber Pilot Şoför Kaptan Gemi mühendisi Makinist Savcı Hâkim Akademisyen Emlakçı Fotoğrafçı Gıda Mühendisi Bilgisayar Mühendisi Sekreter Tarihçi Antropolog Sosyolog Mütercim-Tercümanlık Sigortacı Zabıta

53 Psikolog Turizmci İnşaat mühendisi FORM 70 (Meslekler) Diş hekimliği Fen bilimlerinde başarılı olmak, El ve parmak becerisi, Estetik, Uzay ilişkiler yeteneği, iyi ilişkiler kurabilme, hoşgörü, güler yüz, bedence güçlü olma, üniversite eğitimi, yüksek akademik başarı, Eczacılık Kimya, fizik ve matematikte başarılı olmak, bilimsel meraka ilgi duymak, üniversite eğitimi, yüksek akademik başarı, Fizik tedavi ve rehabilitasyon Fen bilimlerinde başarılı olmak, yüksek akademik başarı, anlayış, sabır, hoşgörü, güler yüz, sorumluluk sahibi olma ve zayıf insanlara yardım edebilme, Hemşirelik Bedence sağlık olmak gerekir, insanlarla iyi iletişim kurabilme, uyanık, sabırlı, dürüst, hoşgörülü, soğukkanlı, sorumluluk sahibi, sağlığını kaybetmiş insanlara yardım etmeyi seven, Doktor Akademik başarı, kuvvetli bir dikkat ve bellek, el parmak becerisi, bilime, özellikle biyoloji, fizik, kimya, anatomi ve fiziğe ilgi duyma, sabırlı ve azimli olma, iyi iletişim kurabilme, hoşgörü, insan sevgisi ve insanlara yardım etme isteği, Veteriner Akademik başarı, biyoloji, kimya alanlarında başarı, hayvanlarla ilgilenmekten hoşlanan, sabırlı ve dikkatli, Gazetecilik Sözel yetenek, sosyal araştırmalara merak, başkalarıyla iletişimden hoşlanma, girişken, iyi gözlemci, Türkçe-kompozisyon, yabancı dil ve sosyal bilimlerde başarı, Avukat Türkçe ve sosyal bilimlerde başarı, ikna gücüne sahip, sağlam bir mantık ve sezgi, çalışma ve okumayı sevme, sabır, anlayış, Öğretmenlik Akademik başarı, iletişim becerisi, sabır, anlayış, çocukları sevme, öğretmeyi sevme, Mimar

54 Matematik, fizik ve sosyal bilimlerde (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve kültür) alanlarında başarı, uzay ilişkilerini görebilme (cisimlerin uzayda alabilecekleri şekilleri gözünde canlandırma), düzgün şekil çizebilme, yaratıcılık, işbirliği ve uyum içinde çalışma, Arkeolog Bilimsel merak, analitik düşünme, geçmiş uygarlıkları incelemeye merak, eski ve yeni dilleri bilmek, tarih ve sosyal bilimlerde başarı, (Kuzgun,1998) Üst öğrenim kurumlarına geçiş sistemini araştırır. (Kazanım 24) MESLEKLERİ TANIMA Meslekleri tanıma ve meslek seçiminin önemi semineri Rehberlik Servisi Tarafından Verilebilir. Ortaöğretim program türleri hakkında bilgi toplar. (Kazanım 25) Öğrencilerin üst öğrenim kurumlarına (çeşitli lise türleri) ziyaretlerinin sağlanmalıdır. İlgi duyduğu mesleklerle bireysel özelliklerinin ortak noktalarını belirler. (Kazanım 30) İş kurumu ziyareti yapılarak meslekler hakkında araştırmalar yapmaları ve iş sektöründe farklı meslek gruplarını gözlemeleri sağlanmalıdır. Şube rehber öğretmeni öğrencilerin ilgi, yetenek ve değerlerinin ortaöğretim programını seçimdeki rolünü ve ilgi duyduğu mesleklerle bireysel özelliklerinin ortak noktalarını belirlemelerinde okul rehber öğretmeninden destek almalıdır

55 Mesleklerin uzun vadede istihdam olanaklarını değerlendirir. (Kazanım 35) İş-Kur meslek danışmanları tarafından istihdama yönelik sunum yapılması

56 Her mesleğin toplum yaşamındaki önemini fark eder. (Kazanım 34) Mesleklerin uzun vadede istihdam olanaklarını değerlendirir. (Kazanım 35)

57