ULUSAL ATIF DİZİNİ ÇALIŞMALARI VE ULUSAL ETKİ FAKTÖRÜ-2007 SIRALAMASI

Transkript

1 ÖNEMLİ NOT: Araştırma sonuçları ULAKBİM den veri gelmeye devam ettiği için son ana kadar güncellenmiş, Kasım 2008 tarihlerinde yapılan Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık Sempozyumu nda son hali sunulmuştur. Bu PDF de, kitapta basılmak zorunda kalınan erken veriler değil, sempozyumda sunulan son metin yer almaktadır. TÜRK TIP DİZİNİ ULUSAL ATIF DİZİNİ ÇALIŞMALARI VE ULUSAL ETKİ FAKTÖRÜ-2007 SIRALAMASI Dr. Sercan ÖZYURT Ankara Numune Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Kliniği ULAKBİM Türk Tıp Dizini Kurul Üyesi Giriş Bilim adamlarının araştırmalarının bilimsel süreli yayınlarda düzenli olarak basılması ve kendi alanında çalışan diğer bilim insanlarına ulaşmaya başlaması bilginin de küreselleşmesini sağladı. Bu durum, üretilmekte olan bilginin ne kadar tüketildiği sorusunu da beraberinde getirdi. Konuyla ilgili araştırmalar 1900 lü yıllarda başladı li yıllarda matematiksel formüllerle somutlaşan süreç kütüphanecilik bilimine etki faktörü kavramını kazandırdı lı yıllarda ilk etki faktörü sıralamaları yapılmaya başladığında bütün dünya, o zaman alternatifi olmayan bu çalışmayı referans bilgi olarak kabul etti ve kullandı. Doğal süreci içinde, konunun aktörleri, etki faktörü sıralamalarındaki rakamları kişiselleştirdi ve amacı dışında kullanmaya başladı lerin sonuna gelindiğinde kötüye kullanım o kadar arttı ki, etki faktörünü ve bu formülü kullanarak oluşturulan sıralamaları herkes eleştirmeye başladı. Oysa etki faktörü denilen şey, çok basit ve masum bir formüldü ve amacı sadece üretilen bilim, tüketilerek bilgiye dönüşüyor mu? sorusuna biraz ışık tutmaktı. Tüm eleştirilere ve hatalı yorumlanarak kötü kullanılmasına karşın etki faktörü, geliştirilme amacına yönelik doğru kullanıldığı ve yorumlandığında, halen günümüzde en geçerli ölçme yöntemidir. Ölçtüğü şey; bilimsel verilerin tüketilme hızı ve oranı dır. Ulusal medikal süreli yayınlarda üretilen bilimsel verilerin ne ölçüde tüketildiğini inceleyen bir dizin oluşturma fikri uzun zamandır tartışılmakta ve ULAKBİM Türk TIP Dizini editörlerinin zorlamaları ile oluşturulmaya çalışılmaktadır. Daha önce kişisel gayretlerle yapılmış ve yıllarını kapsayan bir ulusal atıf dizini çalışması 2007 yılı 5. Sağlık bilimlerinde süreli yayıncılık sempozyumunda sunulmuş ve tartışılmıştı. Bu yıl ULAKBİM in katkısıyla yapılan 2007 yılı yayınlarının incelendiği çalışmayı sunuyoruz. Yöntem Bu seneki çalışmada, geçen sene yapılan çalışmanın kriterleri alınarak yapılmıştır. Dizine alınan dergilerde 2 temel faktör aranmıştır; 1. Hakemli bir tıp dergisi olmak, 2. Yayınlanan yazıların kaynaklarına elektronik ortamda erişebilir olmak (derginin internette tam metin yayınlanması yada editörün kaynaklarını word, PDF..vs olarak ULAKBİM e ulaştırması). Bu koşulları sağlayan 132 dergi, 2007 yılı Ulusal Atıf Dizini çalışmasına dahil edilmiştir. ULAKBİM desteği olmadan yapılan geçen seneki çalışmada ise 2004 ve 2005 için 103, 2006 yılı için 98 derginin kaynakları dizinlenebilmişti. Dergilerin ek sayıları, kongre bildiri, poster özetlerini bastığı sayılar ve bu sayılara yapılmış atıflar, çalışma kapsamı dışında tutuldular.

2 132 dergide, 2007 yılı içinde 5400 adet yazı yayınlanmış ve bu yazılarda toplam adet kaynak kullanılmıştır. Yazı başına ortama kaynak kullanımı 22 dir. Kaynakların si dergilerde yayınlanmış yazılardan oluşuyordu (%88) kaynağın sadece i ulusal dergilerimizde yayınlanmış bir yazıya aitti (% 6.6) adet kaynak ise kitap, tez, web sayfası, sempozyum konuşması, broşür gibi kaynaklardı. Süreli yayınlarda yayınlanmış kaynağın.588 i (%) yıllarını kapsayan son 3 yıl içinde yayınlanmış bir yazıydı. Son 3 yılın kaynaklarından oluşan.588 yazının ise 82 si ulusal bir dergide yayınlanmış bir kaynaktı. Bulgular Tablosu Dergi sayısı 132 Dizinlenen yazı adedi 5400 Toplam kaynak sayısı Dergilere yapılan atıflar (% 88) Dergi dışı kaynaklara yapılan atıflar (% ) Ulusal dergilere yapılan atıf toplamı 6771 Toplam atıflar içinde son 3 yıla ait olanlar 588 Toplam atıflar içinde son 3 yıla ait ulusal atıflar 82 Sadece 2007 yılı atıfları yılı ulusal atıf sayısı 89 (% 8.7) Tablo 1. Bulgular Ulusal kaynak kullanımı, tüm kaynaklar arasında yüzde 6 iken, son 3 yıl dikkate alındığında bu oran önemli oranda artarak %10 a çıkmaktadır. Son yıl olan 2007 yılına ait atıf sayısı 1020 dur. Bunun tüm kaynaklara oranı yaklaşık %1 dir (%0.099). Tüm 2007 yılı kaynaklarının ise 89 u ulusal kaynaktır. Buda tüm 2007 yılı kaynakların %8.7 sidir. Ulusal kaynak kullanımı oranının en yüksek olduğu 10 dergi şunlardır. İkinci sütundan anlaşılacağı gibi ulusal kaynak kullanım oranı yüksek dergilerin Ulusal etki faktörleri de oldukça yüksek dergiler. S ıra 2007 EF sırası Topla m Kayna k (Dergi ) Ulusal Kaynak Toplamı Oran 1 5 Türkiye Parazitoloji Dergisi , TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni , İnfeksiyon Dergisi , Sürekli TIP Eğitimi Dergisi (STED) , Antibiyotik ve Kemoterapi (ANKEM) ,236 Dergisi 6 2 İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi , KLİMİK Dergisi , Erciyes Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi ,2 9 Anadolu Psikiyatri Dergisi , Türkiye Klinikleri Adli Tıp ,192

3 Ulusal kaynak kullanımı oranının en düşük olduğu 10 dergi şunlardır. İkinci sütundan anlaşılacağı gibi ulusal kaynak kullanım oranı düşük dergilerin Ulusal etki faktörleri de oldukça düşüktür. S ıra EF sırası Toplam Kaynak (Dergi) Ulusal Kaynak Toplamı Oran 63 The Turkish Journal of Gastroenterology , Medikal Network-GORM , Turkish Neurosurgery , Uluslararası Hematoloji Onkoloji Dergisi , Türk Biyokimya Dergisi , Turkish Journal of Endocrinology and ,005 Metabolism 83 Journal of Sports Science & Medicine , The Journal of the Turkish-German Gyn ,003 ARTEMIS 89 Turkish Journal of Cancer , Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi , kaynağın 946 sı incelen 132 dergiye aittir. Dizinlenen dergilerde bulunan ulusal atıfların %74 ü dizinde yer alan dergileredir. Dizini oluşturan dergilere yapılan 946 atıfın, 300 ü kendi dergisinden, 646 sı kendisi dışındaki dergilerden alınan atıflardan oluşmaktadır. Ayrıca 65 adet 2007 yılı kaynağı da, gene 2007 yılı kaynakları içinde bulunmuştur. Kaynakların yüzde 32 si derginin kendi kendine verdiği atıflardan oluşmaktadır. 19 derginin atıf sayısı sıfırdır. Bu dergiler kendilerinin de dahil olduğu 132 dergiden hiç atıf alamamışlardır. Atıf sayısı sıfır olan dergiler (Alfabetik sıraya) Acta Pharmaceutica Sciencia Akademik Acil Tıp Dergisi Cumhuriyet Ü. Dişhek. Fak. Dergisi Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi Ege Tıp Dergisi İ.Ü. Kardiyoloji Ens. Dergisi İzmir Atatürk Eğitim Hastanesi Tıp Dergisi İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi Medikal Network-Kardiyoloji Dergisi Nobel Medicus Nöropsikiyatri Arşivi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi Selçuk Üniv. Tıp Fak. Dergisi Spinal Cerrahi Dergisi

4 Türkiye Klinikleri Jinekoloji-Obstetrik Dergisi Turkish Journal of Nuclear Medicine Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi Türk Klinik Biyokimya Dergisi On dergi, sadece kendi yayınladıkları yazılardan atıf alırken, kendileri dışındaki dergilerden atıf alamamışlardır. Sadece Self EF olan dergiler Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 1 Sleep and Hypnosis 1 Türk Onkoloji Dergisi 1 Türk Otolarengoloji Arşivi 1 Türk Serebrovasküler Hastalıklar Dergisi 1 Dermatose 2 Türk Patoloji Dergisi 2 Fizyoterapi Rehabilitasyon 3 Turkish Journal of Hematology 5 Journal of Sports Science & Medicine 6 57 dergi, kendi kendine atıfta bulunmamıştır. Bunların yedisinin, diğer 131 dergiden aldığı atıf ayısı da sadece 1 dir. Self UEF sıfır olan dergiler Sonuçlar: Ulusal etki faktörü sıralamasına göre, en yüksek etki faktörü olan dergi; Türk Psikiyatri Dergisidir. Geçen senenin de 5. si olan dergi 2007 yılı sıralamasının birincisidir. Antibiyotik ve Kemoterapi (ANKEM) Dergisi ve Toraks Dergisi 2. ve 3. Sırayı almışlardır. Başarısı yüksek dergiler branş dergileridir. Bu durum 2004, 2005 ve 2006 yılı etki faktörü çalışmalarında da benzer şekilde bulunmuştu. Branş dergileri içinde de psikiyatri grubu 4, göğüs hastalıkları grubu 3, mikrobiyoloji ve çocuk sağlığı ve hastalıkları grubuna dahil dergilerden 2 şer dergi ilk 20 içine girerek diğer gruplara göre daha başarılı olmuşlardır. Yedi dergi, hem bu sene hem de 2006 listesinde ilk 10 arasındadır. Geçen sene oldukça alt sıralarda olan Adli Tıp Bülteni bu yıl 4. sıraya yükselmiştir. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni ve Türk Pediyatri Arşivi bu yıl indeksin yeni dergileri olarak ilk 10 içinde yer almışlardır. Dizinde yer alan en kalabalık grup 32 dergi ile genel tıp dergileri grubudur, ve bu grup dergilerin ulusal etki değerleri genellikle çok düşüktür. Geçen senenin ilk 10 u içindeki Retina-Vitreus, Solunum ve Türk Geriatri Dergisi bu yıl gerilemelerine rağmen ilk 20 içinde yer almışlardır Sıra No Sıra No Atıflar Toplam ı Ulusal Etki Değeri 1 5 Türk Psikiyatri Dergisi 33 0, Antibiyotik ve Kemoterapi (ANKEM) Dergisi 42 0, Toraks Dergisi 40 0,435

5 4 62 Adli Tıp Bülteni 0, Türkiye Parazitoloji Dergisi 54 0,380 6 Yeni TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 27 0, KLİMİK Dergisi 21 0, Bağımlılık 13 0,325 9 Yeni Türk Pediatri Arşivi 14 0, Tüberküloz ve Toraks 27 0, Anadolu Psikiyatri Dergisi 14 0, Anadolu Kardiyoloji Dergisi 26 0, Astım Allerji İmmünoloji 7 0, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 13 0, Yeni Erciyes Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi 11 0, Retina-Vitreus 25 0, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 21 0, Solunum Dergisi 9 0, Yeni Türkiye Klinikleri Adli Tıp 6 0, Türk Geriatri Dergisi 0, Sürekli TIP Eğitimi Dergisi (STED) 15 0, Yeni Meme Sağlığı Dergisi 5 0, Akciğer Arşivi 11 0, İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 8 0, Yeni Medikal Network-GORM 18 0, Perinatoloji Dergisi 11 0, Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi 15 0, Ağrı 8 0, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 7 0, Acta Orthopaedica et Traumatologica Turcica 18 0, Cumhuriyet Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 7 0, The Turkish Journal of Pediatrics 19 0, Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi 22 0, Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 10 0, Yeni Adli Bilimler Dergisi 7 0, Türkderm Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi 8 0, Yeni Klinik Psikiyatri 5 0, Osteoporoz Dünyasından 5 0, Türk Biyokimya Dergisi 5 0, Neuroanatomy 4 0, Yeni Harran Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 4 0, Turkish Respiratory Journal 7 0, Diagnostic and Interventional Radiology 9 0, Yeni Fizyoterapi Rehabilitasyon 3 0, Ege Pediatri Bülteni 6 0, Yeni Medikal Network-Oftalmoloji 15 0, Güncel Gastroenteroloji 8 0, Türkiye Klinikleri Oftalmoloji Dergisi 5 0, Fırat Tıp Dergisi 9 0, Yeni Endokrinolojide Diyalog 4 0, Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi 6 0, Damar Cerrahisi Dergisi 4 0, Uluslararası Hematoloji Onkoloji Dergisi 6 0, İnfeksiyon Dergisi 10 0, Yeni Osmangazi Tıp Dergisi 3 0, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 8 0, Turkish Journal of Hematology 5 0,068

6 58 90 Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 4 0, Yeni Sleep and Hypnosis 1 0, Türkiye Acil Tıp Dergisi 5 0, The Turkish Journal of Gastroenterology 8 0, Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 9 0, Türkiye Klinikleri Dermatoloji Dergisi 5 0, Yeni Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 7 0, Yeni Türk Nöroloji Dergisi 5 0, Yeni Symposium 3 0, Dicle Tıp Dergisi 5 0, Romatizma Dergisi 3 0, Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi 4 0, Güncel Pediatri 3 0, Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 5 0, Gülhane Tıp Dergisi 7 0, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 3 0, Yeni Ulusal Cerrahi Dergisi 3 0, Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 11 0, Türkiye Klinikleri Anesteziyoloji ve Reanimasyon Dergisi 2 0, Yeni Türkiye Klinikleri Diş Hekimliği Bilimleri Dergisi 2 0, Van Tıp Dergisi 3 0, Yeni Türk Patoloji Dergisi 2 0, Erciyes Tıp Dergisi 3 0, Journal of Sports Science & Medicine 6 0, Yeni Düzce Tıp Fak Dergisi 1 0, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2 0, The Journal of the Turkish-German Gyn.- ARTEMIS 4 0, Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 3 0, Turkish Journal of Medical Sciences 5 0, Turkish Journal of Cancer 2 0, Türk Üroloji Dergisi 7 0, Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi 2 0, Nörolojik Bilimler Dergisi 4 0, Yeni Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 2 0, Akademik Gastroenteroloji Dergisi 3 0, Yeni Hacettepe Üniv. Dişhekimliği Fak. Dergisi 3 0, Yeni Bakırköy Tıp Dergisi 2 0, Genel Tıp Dergisi 2 0, Yeni Türk Serebrovasküler Hastalıklar Dergisi 1 0, Dermatose 2 0, Gazi Medical Journal 2 0, Türk Nöroşirurji Dergisi 2 0, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi 1 0, Turkish Neurosurgery 2 0, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2 0, KBB-Forum 2 0, Türk Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Dergisi 2 0, Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism 1 0, Klinik Gelişim 1 0, Yeni Türk Onkoloji Dergisi 1 0, Türk Otolarengoloji Arşivi 1 0, Cerrahpaşa Tıp Dergisi 1 0, Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi (Artroplasti Artroskopik Cerrahi ) 1 0,015

7 Türkiye Klinikleri Jinekoloji-Obstetrik Dergisi 0 0,000 1 Yeni Acta Pharmaceutica Sciencia 0 0, Yeni Cumhuriyet Ü. Dişhek. Fak. Dergisi 0 0, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 0 0, Ege Tıp Dergisi 0 0, Yeni İ.Ü. Kardiyoloji Ens. Dergisi 0 0, İzmir Atatürk Eğitim Hastanesi Tıp Dergisi 0 0, Yeni İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi 0 0, Yeni Medikal Network-Kardiyoloji Dergisi 0 0,000 0 Yeni Nobel Medicus 0 0, Nöropsikiyatri Arşivi 0 0,000 2 Yeni Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi 0 0,000 3 Yeni Selçuk Üniv. Tıp Fak. Dergisi 0 0,000 4 Yeni Spinal Cerrahi Dergisi 0 0, Turkish Journal of Nuclear Medicine 0 0,000 6 Yeni Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences 0 0, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 0 0,000 8 Yeni Türk Klinik Biyokimya Dergisi 0 0,000 Tablo Ulusal Etki Faktörü Tablosu. Bu dört dergi dizinde yer almaları karşın henüz yayın hayatlarının 3.ciltlerini tamamlayamadıkları için ulusal etki değerleri hesaplanamamıştır yılında aldıkları atıf toplamları Glokom-Katarakt Medikal Network-Dahili Tıp 10 0 Bilimleri 13 Türkiye Klinikleri Cardiovascular Sciences Akademik Acil Tıp Dergisi 0 5 derginin etki faktörü ortalaması 0,170 dir. 42 dergi bu rakamın üzerinde yer almayı başarmıştır. 83 dergi ise ortalamanın altıda kalmıştır. On yedi dergi ise hiç atıf alamamıştır yılında, aynı yıl yayınlanan yazılara yapılmış atıflar dikkate alınarak elde edilen Güncel Etki Faktörü sıralaması ise Tablo 3 de sıralanmıştır. Görüleceği gibi sadece 32 dergi, 2007 yılı yazılarına atıf almayı başarabilmiştir. Diğer 93 derginin 2007 yılı yazıları, 2007 yılı içinde atıf alamamıştır. Çalışmanın bu kısmı, geçen sene yapılmadığı için karşılaştırma yapılamamıştır. UEF Sıra No Atıf Toplam ı Güncel EF 1 2 Antibiyotik ve Kemoterapi (ANKEM) 9 0,173 Dergisi 2 68 Yeni Symposium 3 0, Turkish Journal of Hematology 3 0, Tüberküloz ve Toraks 5 0,081

8 5 8 Bağımlılık 2 0, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 5 0, Adli Bilimler Dergisi 2 0, Osteoporoz Dünyasından 1 0, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2 0, Düzce Tıp Fak Dergisi 1 0, Anadolu Kardiyoloji Dergisi 3 0, Ağrı 1 0, Türkiye Parazitoloji Dergisi 3 0, The Turkish Journal of Gastroenterology 2 0, Güncel Pediatri 1 0, Eklem Hastalıkları ve Cerrahisi 1 0, KBB-Forum 1 0, Türk Geriatri Dergisi 1 0, Meme Sağlığı Dergisi 1 0, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 1 0, Genel Tıp Dergisi 1 0, Fırat Tıp Dergisi 2 0, TK Dermatoloji Dergisi 1 0, TK Oftalmoloji Dergisi 1 0, Hacettepe Üniv. Dişhekimliği Fak. Dergisi 1 0, Ulusal Travma Dergisi 1 0, Nörolojik Bilimler Dergisi 1 0, Dicle Tıp Dergisi 1 0, Retina-Vitreus 1 0, The Journal of the Turkish-German Gyn.- 1 0,015 ARTEMIS Turkish Journal of Medical Sciences 1 0, Journal of Sports Science & Medicine 1 0, Türkiye Klinikleri Jinekoloji-Obstetrik 1 0,013 Dergisi Erciyes Tıp Dergisi 1 0, Türk Üroloji Dergisi 1 0, Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 1 0,006 Tablo Yılı Güncel Etki faktörü Listesi Medline tarafından dizinlenen ulusal dergilerimiz ise kendi aralarında Tablo 4 de sıralanmaktadır. Görüleceği gibi Medline da dizinlenmek, ulusal etki faktörü sıralamasında çok katkı yapmamaktadır. Geçen yılların yüksek etki faktörlü dergileri, bu senede aynı başarıyı gösterirken, düşük etki faktörlü dergilerin sonuçlarında anlamlı değişiklikler görülmemiştir Sıra No 2006 Sıra No Dergi adı Aldığı Atıf Sayısı Etki Faktörü 1 5 Türk Psikiyatri Dergisi 33 0, Türkiye Parazitoloji Dergisi 53 0, Tüberküloz ve Toraks 26 0, Anadolu Kardiyoloji Dergisi 25 0, Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi 15 0, Ağrı 4 0,148

9 32 32 Acta Orthopaedica et Traumatologica Turcica 18 0, The Turkish Journal of Pediatrics 19 0, Diagnostic and Interventional Radiology 9 0, The Turkish Journal of Gastroenterology 7 0, Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 9 0, Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi 4 0, Turkish Neurosurgery 1 0,017 Tablo 4. Medline Tarafından da Dizinlenen Ulusal Dergilerimizin Ulusal Etki Faktörlerine Göre Kendi Aralarındaki Sıralaması Kaynaklar 1. Özyurt S. Ulusal Atıf Dizini ve Dergilerimiz Etki Faktörleri. In: Sağlık Bilimleri Süreli Yayıncılık Ed.: Orhan Yılmaz. Ulakbim-TÜBİTAK, Ankara, s ( 2. Eugene Garfield.How can impact factors be improved? British Medical Journal 1996;313: