SiNEMA ESERi YAPIMCILARI MESLEK BiRLiGi

Transkript

1 Çarşamba Toplantıları 2 Kasım 2016 Konuşmacılar: ltker Çevikkaya, Ahmet Hızarcı, Atlas Post Prodüksiyon Konu: Yapımcı açısından Post Prodüksiyon süreci Moderatör: Yonca Ertürk, Yapımcı, Se-Yap Yönetim Kurulu Üyesi Yonca Ertürk: Merhaba, hoş geldiniz. Meslek birliğimizin her ay düzenli organize ettiği "Çarşamba Toplantısı" etkinliğinde bu defa yapımcı açısından post prodüksiyon konusunu değerlendireceğiz. Konuklarımız var, Atlas Post Prodüksiyon şirketinden llker Çevikkaya ve Ahmet Hızarcı. Hoş geldiniz. Öncelikle, post prodüksiyon süreci hakkında genel bir değerlendirme yapalım sonra Kültür Bakanlığı proje destek başvurularında hazırlanan bütçeye post prodüksiyon nasıl yansıtılmalı sorusunu yanıtlamaya çalışalım. Sizlerin sorularıyla da sunumu genişletelim. llker Çevikkaya: Merhaba, ben llker Çevikkaya. Atlas Post Prodüksiyon şirketinde post prodüksiyon sürecinin tamamını yürütüyorum. Bugün size post prodüksiyon safhalarının film yapımına olan desteği ve yapım aşamasında kontrol edilebilir yanları konusunda bilgi vereceğim. Post Prodüksiyon süreci prodüksiyon sonrasında gerçekleşen bir süreç değil, Tam tersi pre-prodüksiyon aşamasından başlayan bir süreç. POSTsürecini etkileyen faktörler, POST Sürecini Etkileyen Faktörler r.~ı Kullanılacak kameraya karar verıtmest!oj G'öeter-ileoek rnecı-aye karar ve ı-if mcs I -" Efekt sahnelerinin Planlannıası Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T ) 22 F E seyap@se-yap.org.tr W

2 Bu saydığım kalemler post prodüksiyon şirketiyle pre-prodüksiyon aşamasında paylaşılırsa post prodüksiyon maliyeti kontrol altında tutulabilir. Efekt sahneleri konusunda, eğer önceden planlama yapılabilirse yapımeıyı rahatlatabilecek imkanlar sunabilir. Örneğin, trende geçen bir sahnenin, gerçek mekanda çekilmesiyle green ile çekilmesinin önemli bir maliyet farkı var. Bu durum sadece sinema filmi için geçerli değil, dizi, belgesel film için de geçerli. Örneğin Boğaz'da bir lokantada yapacağınız çekim, yapım aşamasında kiralama maliyeti TL civarında tutuyor. Benzer bir mekanın gren ile birlikte kurularak çekilmesi çok daha uygun bir maliyete gelmektedir. Yonca Ertürk: "Post aşamasında çözeriz" gibi bir alışkanlık var. Bu noktada anlıyorum ki her aşamada post prodüksiyon sürecini düşünerek karar vermek gerekiyor. Ayrıca bazı konular sette düzeltilebiliyor, post aşamasına bırakmak doğru değil öyle değil mi? ilker Çevikkaya: Evet hem sette yapılması daha kolayolabilir. Hem de sette yapılan bazı hataların post aşamasında düzeltilmesi maliyeti artırabilir. Bir saat içerisinde yapılacak bir işin süresi bir haftaya uzayabilir bu durum da sizin maliyetinizi artırır. Bizim önerimiz efekt sahnelerinin yer aldığı planların çekimleri sırasında sette teknik bir görevlinin bulundurulmasıdır. Yonca Ertürk: Post aşamasında da çalışmış bir yapımcı olarak şunu söylemeliyim, sete bir kişinin gelmesi her ne kadar maliyetli gibi görünse de sonrasında oluşacak maliyet çok daha yüksek olacaktır. Ahmet Hızarcı: Bahsettiğimiz teknik personelin maliyeti filmin bütçesinde post prodüksiyon maliyeti içerisinde yer almalıdır. ilker Çevikkaya: Tekrar az önce saydığım kalemlere dönmek istiyorum. Kullanılacak kamera konusunda post aşamasının fazla sorumluluğu yok. Bu tamamen yapımeının bütçesine ve tercihine kalmış bir durumdur. Ancak filmin teknik detaylarına göre size Ergenekon cad. Ahmet Bey Pina No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T F E seyap@se.yap.org.tr W

3 post prodüksiyon şirketinden yönlendirme yapılması önemlidir. Gösterim yapılacak mecraya gelince, iş televizyona mı yapılıyor, internet ortamında mı gösterilecek, sinemada mı gösterilecek, bu sorulara da en baştan karar verilmesi gerekiyor. Yapım sürecini uzatan başlıca problemlerden biri 25 çekildikten sonra 24'e çekilmesi. Bu değişiklik sizin var olan planlarnanızı tamamen saptırabilir. 25'den 24'e çevirmek teknik olarak zor değil ancak bu değişim filmin süresini değiştirebilir ve bu sebeple bir festivalin başvuru kriterlerini sağlayamayabilirsiniz. Bir diğer detay, gösterim ölçeği, genellikle bizim çalıştığımız projelerde kurgu filmin prodüksiyonuna paralel gerçekleşiyor. Örneğin, çekim başlıyor, ilk üç gün sonunda malzemeler geliyor ve biz de malzemeler üzerinde çalışmaya başlıyoruz. Eğer başta ölçeğe doğru karar verilmemişse kurgu aşamasında problemler yaşamaya başlıyoruz. 1,85 dediğimiz format ile 2,39 arasında efekt uygulamak açısından farklar oluşuyor. Bu gibi detaylara önceden hakim olursak yönlendirme yapabiliriz. Filmin 1,85 veya 2,39 olması konusunda verilecek karar gösteri m yapılacak sinema perdesi açısından da önemli. Ahmet Hızarcı: Türkiye'de sinema perdelerinin %70'e yakını 1,85. Altyazı sebebiyle 1,85 kullanılıyor. 2,39 kullanıldığında altyazıyı altta kalan siyah boşlukta kullanmak gibi bir şansınız oluyor. 2,39 salonlar daha büyük salonlar, bu sebeple her film o salonlara girememiş oluyor. 1,85 daha kolay uygulanabilir olduğu için projeksiyon açısından da 1,85 tercih ediliyor. Buradan 2,39 film yapmayalım sonucunu çıkarmak doğru olmaz elbette. Televizyon için kullanılan oranlar tamamen farklı. Çekim aşamasında bu detaylara göre hareket etmek gerekli. internet gösterirnlerinde sorun yok. Bütün bu olasılıkları düşünerek kompozisyonlarda dikkat etmek gerekiyor. ilker Çevikkaya: Karıştırılan bir diğer konu sinemadaki 4K ile televizyondaki UHD olarak isimlendirilen standardın benzer olduğu düşüncesi. Orada da bir ölçek farkı var. 4K DCP dediğimiz, şu an sinemalar için gerekli olan standardımız. Gösterim Ölçeği, çekim sırasında dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye ista1nbul T F E seyap@se.yap.org.tr W yap.org.tr

4 4K DCl:' (DCI Standardı) 2K Dep (DCI Sraudarchj Aspect Ratıo i Resolution Aspect Ratio i Resolution Fiat (1:85:1) 3996 x 2160 Fiat (1.85:1) ıg9sx10s0 Scope (2.39:1) 4096 x 1716 Scope (2.39: 1} 2048x858 Quad HO (16: 9) 3840 x 2160 HDTV (16:9) 1920xl080 Full Container 4096 x 2160 Full Contatner 2048xı080 UHD FullHD Aspect Aspect Ratio Ratio Resolubon Resolution 1.33:1 (4:3) 3840x :1 (4:3) 1920x1440 '.66:1 (5:3) 3840x :1 (5:3) 1920x :1 (16:9) 3840x :1 (16:9) 1920x :1 384Qx :1 1920xl :1 3840x :1 t920x :1 3840x :1 ı9z0x803 Yonea Ertürk: Peki bu konuda nasıl karar vermeliyiz? ilker Çevikkaya: Aslında bu, yapımın ve yönetimin çok kontrolünde olan bir durum değil ama görüntü yönetmenlerinin uyguladıkları bazı püf noktalar var. Görüntü yönetmenleri televizyon için çekildiğini bildiklerinde kompozisyonu ona göre yapıyor. Neyin gideceğini bildiği için kompozisyonu düzenleyebiliyor. Post olarak bunu bizler de yapıyoruz. Örneğin siz 2,39 çektiniz o kompozisyonu veriyoruz yanında da aynı kompozisyonun l,85'ini veriyoruz. Filmin oynayacağı mecraya göre kadraj yapılmasına dikkat etmek gerekiyor. Ahmet Hızareı: Burada Türkiye ile ilgili bir ekleme yapmak istiyorum. 4K televizyonlar satılıyor. Yurt dışında 4K televizyon satışı yapılmıyor. Ultra HD olarak satılıyor. Bu şu demek, HD'nin 4 katı. Sinemada durum farklı çünkü sinema kendi ölçeğinin 4 katını kullanıyor. Yani 2K'nın 4 katını kullanıyor sinema. Türkiye'de Ultra HO televizyonlar dört kat kaliteli anlamında 4K olarak satılıyor. Ergenekon cad. Ahmet Bey Plan No:IOKat:6 Harbiye istanbul T F Eseyap@se-yap.org.tr W

5 ilker Çevikkaya: Burada önemli bir bilgi daha paylaşayım. Türkiye'de televizyon kanalları 2,39 formatı kabul etmiyor. Yabancı yapımları televizyonda 2,39 seyredebiliyoruz ama yerli yapımlar için bu formatı kabul etmiyorlar. işin bir de malzeme boyutu var. Oluşturduğumuz malzeme bugüne ait yarattığımız bir dünya değil. Oluşturduğumuz malzeme beş yıl, on yıl sonrası için planlanan bir malzeme. Elimize şöyle materyaller geliyor, başka bir stüdyoda kurgusu yapılmış, tamamen bitmiş bir filmin yapımeısı bize gelerek tekrardan montaja girmeyi talep ediyor. Filmin Dep'sinden tekrar montaja hazır hale getiriyoruz. Bunu arşiv kültürümüzle sağlayabiliyoruz. Ahmet Hızarcı: Türkiye'deki sinema salonlarında dijital dönüşüm neredeyse tamamlandı. Bu dönüşümü gerçekleştiremeyen sinema salonları kapandı. Salon sayısı azaldı ama 35mm gösterim yapan sinema yok. 200 salondan fazla salonda projeksiyon ve gösteri m 4K olarak yapılıyor. Bu sayı yıl sonuna kadar artacak. Türkiye'de 4K kopya hazırlıyoruz ama dağıtıma vermediğimiz oluyor. Yabancı filmler Türkiye'ye 2K geliyor. Buradan aslında gösterimlerin 2K yapıldığı mantığı çıkıyor. Biz filmin 4K kopyasını yapınca 4K salona o versiyonu 2K salona 2K versiyonu gönderiyoruz. Bu durum ayrı bir planlama gerektiriyor. 4K gösteri m yapabilen salon sayısı arttığı için 4K versiyonu yapmak daha mantıklı görünüyor. Bu planlama dağıtım planlamasıdır. ilker Çevikkaya: Sinema boyutunun yanında televizyon tarafındaki standartlarla ilgili gelişmelerden de biraz bahsetmek isterim. Pek çoğunuz televizyonda filminizi izlediğinizde sinemadan aldığınız keyfi alamıyorsunuz diye düşünüyorum yılı üretimi televizyonlar ile ülkemize gelen standart LED 20*20 standardıdır. Bu standart sinema gamutundan daha geniş bir gamut oluşturuyor. Bu ne demek, gösterimi yapılan filmi eğer doğru bir materyal ile sunarsanız filmi sinemadan daha iyi koşullarda göstermeniz mümkündür. Şu an var olan kamera sistemleri LED 20*20 standardını destekliyor. Ergenekon cad. Ahmet Bey Plan No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T II 22 F E seyap@se.yap.org.tr W

6 i SiNEMA ESERi YAPIMCILARI MESLEK BiRLiGi Camera Codec Prestes 422 HO tık Data Rate 754 Mbps GB/HOUR 339 GSilıo:.ır Sony F5/55 Ral.'! 4K 1.0 Gbis 4-50 GBI Hour ProRes ~444 i;i< 1.1 Gbfs ses Gbfho:.ır BlackMagic 4K 1.4 Gb!s 630 GB:1ıour RED6KWS (4::j 1.4 Gö/s 530 GB/hcur Proftes 4444 XQ 4K 1.7 Gb/s 764 GBiholır SOIlY f65 RIo..\f'J(3:114K 2.0G!:ı!s Canon Raw ~ik (12-b:t} 23 Gb/s 900 GBihot'r 1036 GBihoUf Phantom Flex 4K Rew 35 Gbls ~500 GBJ!ıOUf 16"9 ARRIRAW {28BOy.162D) 1.34GbI. S05 GBlhoUi.:3 ARRIRAW (2880x2160) i 79Gb!s 806 GU!hour OpenGate ARR!RAV'J (3414x2198) 2.16 Gb/s 9:2 G8fho:..ır Şimdi işin parasal kısmına bakalım. Tabloda gördüğünüz verilere bağlı olarak elimizde row olmayan, yüksek kalite görüntü içeren bir malzeme bulunduğunu düşünelim. 339 GB/saat bir dataya sahipsiniz. Günlük 1 veya 1,5 saatlik bir çekim yaptığınızı düşünürseniz yaklaşık 500 GB'lık bir hard disc alanına ihtiyacınız var. Eğer çekimi F6S ile yaparsanız 1,4 TB'lık bir hard disc ihtiyacına denk gelecektir. Hard disc alanının büyümesinin iki negatif faktörü var. ilki maliyet, hard disc'in kendi maliyeti, diğeri ise aktarma süresi. Hard disc satın almak bütçenizi şişirecek bir kalemdir. Bize göre bu sorumluluk zaten post prodüksiyona ait. Bu sebeple satın almanın alternatifi kullanılan dataya göre kiralama yapmak. Burada bahsettiğim kiralama, post prodüksiyon şirketlerinin sabit hard disc'lerinin kiralanması. Satın alınan hard disc'lerin bir diğer dezavantajı teknik standartlarının farklı olması. Dış etkenlere açık olmaları ve içindeki datanın risk altında olması. Farklı disklere kaydederek güvence altına almak bir yöntem fakat bu sefer de epey zaman kaybetmiş olacaksınız. Sette Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T F E seyap@se-yap.org.tr W

7 SiNEMA ESERi YAPIMCILARI MESLEK BiRLiCii bu akış nasıl gerçekleşecek. iki türlü akış düşünmek gerekiyor. ilki, çekirnin back up alınarak tamamlanması ve çekim bitince post prodüksiyona aktarılması. Bu kontrolsüz bir akıştır. Çünkü yapılan hata ancak çekim bittikten sonra tespit edilebilir. Diğerinde ise, örneğin istanbul'daki çekimlerde aynı gün, istanbul dışı çekimlerde üç günde bir stüdyo ile paralel bir şekilde yürütülürse hard disc stüdyoya ulaştığında "data management" tarafından kontrol edilir ve raporlanır. ikinci yol maliyetli gibi görünebilir ama değildir. Bunun faydası, çektiğiniz materyalin doğru mu eksik mi olduğunu tespit edebilmenizdir. Az önce değindiğim gibi bazı projelerde kurgu çekimle paralel başlıyor. Böyle olduğunda yönetmen sette kurgucu ile bazı sahneler üzerinde konuşabiliyor. Yapım tarafı da eş zamanlı olarak görüntüleri kontrol edebiliyor. Data Management, prodüksiyon sırasında post prodüksiyonun sorumluluğu var olan görüntülerinizin yedeğinin alınması (back up), eşzamanlanması (synch), günlüklerin (dailies) çıkarılması, trafiğin (rush) temizlenmesi, raporların hazırlanarak paylaşılması aşamalarını içerir. Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No,IO Kat,6 Harbiye istanbul T F E seyap@se.yap.org.tr W yap.org.tr

8 Prodüksiyon iş Akışı Studio Çekim DIT Data Marıagenlsl1t Ediling Yapım - Backup - Synch - Daılies - Rushes - jaeports VFX Post Prodüksiyon iş Akışı Editing Data M.ınagernent FoUey COIOT Gr;ıding FinalM!x Ergenekon cad. Ahmet Bey Plan No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T F E seyap@se-yap.org.tr W

9 SiNEMA ESERi YAPIMelLARI MESLEK BiRLiGi Her iki aşama bittikten sonra ortaya çıkan malzeme için dört ana mecramız var. Sinema kopyası - DCP, televizyon kopyası, diğer dediğimiz blu-ray ve DVD kopyalarının hazırlanması ve son olarak internet mecralarına, Youtube i-tunes gibi kopyaların hazırlanması. Cinema DCP TV HD-CAM MxfOpla Apple ProRes 422 HQ Other Blu-Ray DYD Internet ITunes Yourube Vimeo Netflix Aslında başından bu yana iş akışı bu sonuç tablosuna göre şekilleniyor. Color grading sadece sinema için yapılmıyor. Televizyon için ayrı yapılıyor sinema için ayrı yapılıyor. Ses aynı şekilde, televizyon için ayrı yapılıyor, sinema için ayrı yapılıyor. Ona göre bu materyaller şekilleniyor. Yonca Ertürk: Bu noktada zamanlamanın önemi ortaya çıkıyor öyle değil mi? ilker Çevikkaya: En başta, televizyon için mi yapılıyor, sinema için mi sorusuna vereceğimiz cevap önemli. Cevap sinema ise bütün her şeyi sinemaya göre yapıyoruz. Sonra elimizdeki materyali diğer formata uyguluyoruz. Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T II 22 F E seyap@se-yap.org.tr W

10 Ahmet Hızarcı: Ben tekrar başa dönerek 24, 25 kare ve 2K - 4K konularında bir şeyler eklemek istiyorum. En çok sorulan soru neden 2K değil de 4K? 24 ve 25 karede şöyle bir şey var. 24 kare halen, her şeye rağmen sinemanın standardı. Televizyon standardı ise 25 kare. Sinema bugün 100 kare, 60 kare olabilir. Yeni serverlar 60 kare filmi rahatlıkla gösterebilir. 24 kare standardı çok yerleşmiş, DCP 25 kare yapılsa oynar mı, evet kesinlikle oynar. Dünyadaki server sayısını ve teknik özelliklerini bilirsek yüzdesel bir değerlendirme de yapabiliriz. Serkan Çakarer: Tekrar bütçe konusuna dönersek, iki unsur var, birincisi takvim. Bahsettiğiniz süreçlerin yayıldığı bir zaman var. Proje desteği için başvuru yapan yapımeıların hazırladıkları bütçelerde post prodüksiyon iş takvimine hakim olmadıkları görülüyor. ikincisi film bütçeleri arasında ciddi farklar olabiliyor. Bir filmin bütçesi 5 milyon TL iken diğer filmin bütçesi 2 milyon TL olabiliyor. Yapımeı perspektifinden sormak istiyorum, burada kaçış noktaları neler? Ne tür stratejik kararlar alırsak bütçemizdeki post prodüksiyon anlamlı olur? ilker Çevikkaya: Farklı materyaller kullanılarak daha az yer tutan bir malzeme ile tek tip materyal kullanılarak daha fazla yer tutan dataya sahip malzemenin yapımeıya maliyetleri arasındaki fark %5. Color grading açısından bakarsanız 4K materyal ile 2K materyal arasında maliyet farkı yok. Ahmet Hızarcı: Eski yöntemler ile işi yapan stüdyoların data aktarımı ile yeni kurulmuş, datayı daha hızlı aktaran stüdyoların data akışı, arşivlemesi gibi işlemlerinin süresi aynı değil, Maliyete yansıyan asıl konu budur. Yani asıl önemli olan stüdyonun altyapısı. Yonca Ertürk: Yanlış bütçe görmemizin bir sebebi de şu olabilir, bütçe sormadan, araştırma yapmadan bütçe yapıyoruz. Tek tek stüdyolara fiyat ve zamanla ilgili soru sormamız gerekiyor. Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T II 22 F E seyap@se-yap.org.tr W

11 Ahmet Hızarcı: Son teknolojiyle kurulmuş ve çalışan bir stüdyonun 2K, 4K arasında fiyat ve süre farkı olamaz. Türkiye'de yatırım yapılamadığı için mevcut sistemler üzerinden işler yapılmaya çalışılıyor. Bu sebeple özellikle 2K yapılmak isteniyor. Serkan Çakarer: Post prodüksiyon süreci, projeye göre farklılık gösteriyor mu? Kamera seçimi dışında? Ahmet Hızarcı: Bu işin teknolojisi belli. Filmler için yeni bir şey uygulanmıyor. Vizyondaki bir korku filmi ile halen vizyonda olan bir diğer filmin post prodüksiyon açısından hacmi yani post prodüksiyon şirketine olan yükü birbirinden çok farklı değil, En fazla iki katı fark eder. Yonca Ertürk: Evet bahsedilen kalemlerin dışında post prodüksiyonda bir maliyet farkı yok. ilker Çevikkaya: Burada bir ekleme yapmak isterim, bir efektin sette yapılmasını post aşamasında yapılmasına tercih ederim. ikinci bir nokta, kamera sistemi bizim işimizi etkileyen bir faktör değil. 4K veya 2K bizim iş sürecimizi etkileyen bir faktör değil. Bütçeyi neye göre değiştirebiliyoruz, şuna göre değiştirebiliyoruz birden fazla kamera sistemi varsa veya farklı cinste kameralar aynı anda kullanıyorsa bu yönetimimizi biraz zorlaştırıyor. Bütçenin yukarıya doğru sapmasını engellemenin tek yolu post prodüksiyonu pre prodüksiyon aşamasına dahil etmektir. Ahmet Hızarcı: Sete çıkmadan önce prodüksiyon toplantıları yapılır. Burada bizim söylediğimiz çok basit bir şey var. Ses ve görüntü açısından yapılan kayıt dosyalarının aynı mantıkla yapılması. Ses ve görüntü ile ilgilenen kişilerin bu kayıtları beraber tutmak üzere bir mantık geliştirmeleri gerekiyor. ilker Çevikkaya: Bazı filmlerin eşleşmesini 3 günde bitirebilirken bazen bu süre çok uzuyor. Eşleşmeyi yapmak konusunda güçlükler yaşıyoruz, klaket göremiyoruz örneğin. Süre uzadığında da ciddi bir maliyet çıkıyor. Günlük veri akımı olduğu zaman hatalar çabuk tespit ediliyor. Sette de o hataları yapmarpak üzere sistem geliştiriliyor. Ergenekon cad. Ahmet Bey Pina No:IOKat:6 Harbiye istanbul T F E seyap@se.yap.org.tr W yap.org.tr

12 SiNEMA ESERi YAPIMelLARI MESLEK BiRLiGi Bir diğer unsur, reji notları. Bu konulara dikkat edilmesi post maliyetlerinin artmamasını sağlayacaktır. Ahmet Hızarcı: Bir örnek vereyim. Filmin kurgusu bitti. Color yapıldı, ses yapıldı o sırada görüntü yönetmeni gelememişti. Daha sonra geldiğinde filmin çok temel planlarından biri için, bunu niye koydunuz, dedi. O planın yerine çok daha iyi bir plan çektiğini söyledi. Sonradan o plan bulundu ve kondu. i1ker Çevikkaya: Maliyeti etkileyen bir diğer faktör, başta da söylemiştim, TD işini yapan kişinin sette olması ile ilgili. Örneğin, aynanın önünden insanların geçtiği bir plan düşünün. Bu planın çekimi sırasında kamera sabit kalsın dedik. Fakat çekim aşamasında hatalı hareket edilmiş ve bunun sonucunda 8700 kare elle tek tek temizlenmesi gerekti. Bütçede post prodüksiyon maliyetinin hesaplanması için kendimize göre bir sistemimiz var. Ayrıca yönetmene göre de bu hesaplamaları yapıyoruz. Bağımsız filmlerde anlattığım aşamaların bazıları yurtdışından sağlanan kaynak karşılığında orada gerçekleştiriliyor. Bu noktada iletişim çok önemli hale geliyor. iş istenilen şekilde gerçekleşemeyince de ekstra maliyetler söz konusu olabiliyor. Color grading ve ses ile ilgili süreç yaratımla ilgili bir süreçtir. Post prodüksiyonun şöyle bir sorumluluğu daha var, "Yapırn tarafının bütçe kaygısı ile yönetmenin estetik kaygısı arasındaki dengeyi sağlamak." Post prodüksiyon bir üretim sürecidir. Dünyanın neresine gitseniz, hızlı, ucuz ve kaliteli bir süreç yoktur. Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T F E seyap@se.yap.org.tr W

13 Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T F E seyap@se-yap.org.tr W

14 Yonca Ertürk: Sorularınız var mı? Hakkı Kurtuluş: Soruyu bir yönetmen olarak soruyorum. Türkiye'de bildiğim kadarıyla artık 35mm laboratuar yok. Dijitale dönüş sürecinin görüntüyü tek tip hale getirdiğini düşünüyorum. Dijital imkanları kullanırken görüntüyü istediğimiz şekilde elde edebilmenin yolu nedir? Ahmet Hızareı: Burada duyduğun kaygıya endişeye iki türlü bakmak istiyorum. 35mm'nin dijital kadar kaliteli görüntü sunmadığını düşünüyorsun. Ayrıca 35mm filmin görüntüsünün verdiği duyguyu dijitalde elde edemediğini söylüyorsun eğer yanlış anlamadıysam. Hakkı Kurtuluş: Evet, dijitalde, bazı görüntü yönetmenleri dışında o duyguyu alamıyorum. Ahmet Hızareı: Söylediğin doğru ve bizler de yeni bir duygu sahibi olmak durumundayız. 35mm'nin duygusunu dijitalde bulamamak kaygısı bence uzun zaman devam edecek bir kaygı değil. Video ilk çıktığı zaman da benzer bir durum söz konusu olmuştu. Bir süre sonra alıştık. Dijitalleşme çok hızlı bir şekilde gerçekleşti, bu noktada talepler arttı, beklenti yükseldi. Dijital, duygu açısından beklentiye hitap etmiyor. Dijitalin şu an yapmak istediği tek şey bizim daha önce optikte yakaladığımız teknik düzeyin üzerine çıkmak. Duygu konusunu önümüzdeki yıllarda konuşmayacağız diye düşünüyorum. ilker Çevikkaya: Teknik olarak cevap vermek gerekirse, şu an 35 mm'yi taklit eden bir altyapı var. Fakat bunu uygulayabilecek bir sanatçı var mı, bu tamamen ayrı bir konu. ikinci yöntem 35mm'ye aktarılarak bu işin yapılmasıdır ve maliyetlidir. 35mm'yi taklit etmenin iki faktörü var, biri sizin söylediğiniz görüntü konusu, görüntü yönetmeni ve renk uzmanının yapacağı işler. Daha sonra da son çıkış formatlarının, televizyon sinema gibi doğru bir şekilde hazırlanmış olması. Açıkçası ben çok yapılabileceğini sanmıyorum. Türkiye'de 35mm'yi tanıyan ve onun üzerine renk yapacak deneyimli Ergenekon cad. Ahmet Bey Plaza No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T II 22 F II E seyap@se yap.org.tr W

15 çok az insan var. Sektörde çoğunlukla genç arkadaşlar çalışıyor. Bu arkadaşlar dijital üzerine yetişmiş kişiler. Serkan Çakarer: Toplantıyı önce filmlerin saklanması konusuna da kısaca değinebilirseniz seviniriz. İlker Çevikkaya: Dijital dünyada en geçerli saklama yöntemi LTO kopya, LTO kasetler. Çünkü dış etkenlere karşı daha korumalı, içinde herhangi bir metalik parça olmadığı için düşmeye v.s. karşı daha korumalı, tek problemi isi. Yani kaseti ısıya karşı korumanız gerekiyor. Dünyada bankacılık, finans gibi fazla datanın işlendiği sektörlerde de bu saklama yöntemi kullanılır. Filmlerinizin bir kopyasının muhakkak bir arşiv bankasında saklanması gerektiğini düşünüyorum. Yonca Ertürk: Çok teşekkürler, geldiğiniz ve bizleri bilgilendirdiğiniz için. Sizlere de teşekkür ediyoruz. Ergenekon cad. Ahmet Bey Pina No:IO Kat:6 Harbiye istanbul T II 22 F II E seyap@se.yap.org.tr W