Gülmek sana yakışıyor

Transkript

1 Gülmek sana yakışıyor Günümüz insanı daha az gülüyor li yıllarda günde 18 dakika gülen insanların günümüzde 6-7 dakika güldüğü saptandı. Gülmenin faydalarını yeniden keşfeden dünya, kahkaha komandoları bile oluşturuyor. Türkiye de kahkahalarımızı besleyen bir endüstri gelişiyor. İşte kahkaha endüstrisinin dinamikleri G Ü L Ş E N K A N D E M İ R İnsanoğlu, ağlar da güler de Mutluluktan ve kederden ağlayanı görmüşsünüzdür de, kederden güleni hiç gördüğünüzü tahmin etmiyoruz. Pardon Kemal Sunal ın Gülen adam filmi hariç Doğduğu anda bütün bebeklerin aksine gülen bir bebektir Yusuf Şaplak (Kemal Sunal) Hayatın en acı olaylarını bile gülerek karşılayan Yusuf Şaplak, doktorların da ilgisini çeker. Tıbbi bir vaka olarak incelemeye alınan Şaplak ı ağlatacak olayın ne zaman gerçekleşeceği beklenmektedir. Şaplak, hayat şartlarıyla boğuşur, ev alacak parası olmadığı için gecekondu yapar; gecekonduyu da belediyenin yıkım ekibinden kurtarmak için tekerlekli bir platform üzerinde inşa eder... Aslında bu filmin ağlarken gülen adamı, bizleri hayatı boyunca güldürdü, güldürmeye devam ediyor. Yaşanan krizlere ve sıkıntılara rağmen Türk toplumunun bireylerinin sağlıklı kalmasında Kemal Sunal ın ve kahkaha endüstrisinin daha nice neferlerinin emeğinin olduğu bir gerçek. 800 yıl önce yaşayan Nasrettin Hoca halen, bizleri gülerken düşündürürken, Anadolu insanı ürettiği fıkralarla her geçen gün mizah varlığını zenginleştiriyor. 14 İSMMMO YAŞAM OCAK - ŞUBAT 2009

2 15 DAKİKA KAHKAHA Sinemadan tiyatroya, televizyonlardan mizah dergilerine kadar onlarca kahkaha kaynağı günümüz insanlarının ruh ve beden sağlığına katkı sağlıyor. Zaten bu katkıyı tıp da inkar etmiyor. Yapılan araştırmalar, günde en az 15 dakika gülmenin kalp için çok yararlı olduğunu doğruluyor. Kahkaha atmak, kan damarlarını genişletiyor, kan dolaşımını hızlandırıyor. Stres kalbe kan akışını sınırlandırıp, damarları sıkıştırıyor. Amerika daki Marylahgund Üniversitesi Tıp Fakültesi doktorlarından Michael Miller in öncülüğünde yapılan araştırmaya hepsi sağlıklı 20 kadın ve erkek denek katıldı. Denekler, gülmek için Kingpin adlı 1996 yapımı komediyi izlediler. Kingpin adlı komediyi izledikten sonra 20 denekten 19 unda kan dolaşımının hızlandığı görüldü. Dolaşım hızının yüzde 22 arttığı belirlendi. Araştırmacılar, gülmeden sonra da salgılanan endorfin hormonunun stres yapan hormonları etkisiz hale getirip, damarların genişlemesini sağladığını düşünüyorlar. Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi uzmanı Doktor Michael Miller, herkese kalp sağlığı için günde en az 15 dakika gülmeyi, kahkaha atmayı tavsiye ediyor. Çocuk-Genç ve Erişkin Psikiyatristi Prof. Dr. Bengi Semerci, gülmeyi içimizdeki yaşam koşusu olarak tanımlıyor. Bu tanımı neden yaptığını Semerci, şöyle açıklıyor: Tıpkı sağlığımız için gerekli olduğu söylenen koşullar gibi gülmek; kalp kaslarımızı çalıştırır, tansiyonu düşürür, bağışıklık sistemini güçlendirir, stresi ve ağrılarımızı azaltır. Tüm bunların yanı sıra kendimize güvenimizi arttırıp, iyi ilişkiler kurmamızı sağlar. AZ GÜLÜYORUZ Dünya, gülmenin faydalarını çoktan keşfetmiş durumda. Gülmeyi yararlı, ucuz, kolay ve zevkli bir eylem olarak nitelendiren Tanı Eğitim, İletişim ve Danışmanlık ın kurucusu Psikolog Dr. Işın Akı, pek çok ülkede gülmeyle ilgili özel günlerin bile ilan edildiğini söylüyor. Akı nın verdiği bilgiye göre, 1950 lerde insanlar günde 18 dakika gülerken, bu günümüzde 6-7 dakikaya kadar düşmüş. Gülmenin konuşmadan daha etkili ve doğrudan duyuları harekete geçiren bir eylem olduğunu belirten Akı şöyle konuşuyor: Cenevre de kendilerine kahkaha komandoları diyen bir grup, tramvaylarda, otobüslerde kahkaha kayıtlarını yolculara dinletiyor. İyi bir gülücünün bu duygusunu 10 kişiye bulaştırdığı saptanmış. Küresel kahkaha salgını; depresyonun, stresin yerini alıyor dakika herhangi bir konuda espri, fıkra, şaka, film, izlenerek gülme alıştırmaları yapılıyor li yıllarda insanlar günde 18 dakika gülerken, bu süre günümüzde 6 7 dakika arasına düşmüş. Dünya gülmeyi yeniden keşfediyor. SİNEMANIN KAHKAHASI Gülmenin ruh ve beden sağlığına olumlu katkıları artık tartışılmazken, gülmenin insanlar için bir ihtiyaç olduğunu da kabul etmek gerekiyor. İnsanın bu ihtiyacını karşılamasına hizmet eden bir endüstriden de söz etmek mümkün. Bu endüstriyi, en çok sinema ve televizyon besliyor. Sessiz sinemanın kahramanı Şarlo karakteriyle evimize giren Charlie Chaplin, beyaz perdeden bize yansıyan ilk tebessümlerin kaynağı oldu. Türk insanının da televizyonda en çok güldüğü isimlerden biri ise Kemal Sunal dı yılında vefat eden Sunal, çoğunluğu başrolde olmak üzere 82 komedi filminde oynadı. Halen ekranların en çok aranan komedi aktörlerinden olan Sunal, Türk insanını güldürüyor. Aslında Türk sineması güldürüyle 1921 yılında 21 dakikalık Şadi Fikret Karagözlü nün Bican Efendi Vekilharç filmiyle tanıştı lı ve 1970 li yılların komedi filmleri açısından verimli bir dönem olduğu söylenebilir. Feridun Karakaya, (Cilalı İbo), Öztürk Serengil, Sadri Alışık (Turist Ömer), Vahi Öz (Horoz Nuri), RECEP İVEDİK: Televizyon şovlarındaki skeçleriyle izleyicinin kalbini fetheden Şahan Gökbakar, 'Recep İvedik karakteriyle milyonları güldürüyor. Recep İvedik'in oldukça komik tatil macerasının anlatıldığı filmin yapımcılığını Faruk Aksoy, Mehmet Soyarslan ve Ayşe Germen üstlendi. Togan Gökbakar tarafından çekilen Recep İvedik, 22 Şubat 2008'de gösterime girmişti. Tüm zamanların en çok gişe yapan filmi olarak Türk sinemasında yerini alan Recep İvedik i 5 milyon kişi izledi. Recep İvedik (2) ise, 2 Şubat 2009 da vizyona girdi. OCAK - ŞUBAT 2009 İSMMMO YAŞAM 15

3 Kendinizi gülerken görebilmenin yolları Sizi nelerin neşelendirdiğini keşfedin. Ciddiyet hastalığından birkaç dakikalığına kurtulun. Sık, sık kalpten gülün. Fıkra, hikâye, espri konusunda bir şeyler öğrenin. Kendinize gülün, kendinizi çok ciddiye almayın. Stresli durumlarda mizah arayıp, bulun. Her gün en az 1 kez kalpten kahkaha atın. Suphi Kaner, Sami Hazinses, Mualla Sürer, Necdet Tosun, Suna Pekuysal, Kemal Sunal, Şener Şen bizleri bu yıllarda güldüren sinema emektarlarından sadece birkaçı. Başar Sabuncu, Umur Bugay, Sadık Şendil, Suavi Sualp, Atıf Yılmaz, Zeki Ökten, Kartal Tibet, Zeki Alasya, Engin Orbey ve tabii ki Hababam Sınıfı nın ekrana taşıyıcısı Ertem Eğilmez, Türk sinemasına li yıllarda komedi filmleri kazandıran yönetmenlerdi lerin insanın içini titreten, sıcak ve naif komedi filmleri; 1980 lerde toplumsal eleştiriye yer veren sosyal bir içerikle seyircinin karşısına çıktı. İlyas Salman, Müjdat Gezen, Perran Kutman, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Ayşen Gruda, Halit Akçatepe, Mehmet Ali Erbil, o dönemin komedi filmlerinde dikkat çeken isimlerdi lı yıllara gelindiğinde ise Yönetmen Yavuz Turgul, Şener Şen in başrolünde oynadığı Muhsin Bey ve Eşkıya gibi iki önemli yapıta imza attı. Züğürt Ağa, Selamsız Bandosu yine unutulmaması gereken komedi filmleri olarak sinema tarihinde yerini aldı. MİLENYUM UN GÜLDÜRÜLERİ Evet Kemal Sunal ın, Şener Şen in filmleri bizleri güldürmeye devam ediyor ama komedi filmlerinin 2000 li yıllarda Yılmaz Erdoğan, Cem Yılmaz gibi komedyenlerle yeniden dirilişe geçtiğini söyleyebiliriz yılından bu yana komedi filmlerinin adeta patlama yaptığı da bir gerçek. Bu filmlerin birçoğu hem yapımcılarını, hem de oyuncularını hasılatlarıyla memnun ederken, izleyenleri de hayatın stres ve sıkıntısından kurtarıyor. A.R.O.G, Osmanlı Cumhuriyeti' ve 'Recep İvedik 2' gösterime giren komedi filmlerinden sadece birkaçı Senaryosunu Cem Yılmaz'ın yazdığı, yönetmenliğini Ömer Faruk Sorak'ın üstlendiği 'G.O.R.A', 4 milyonluk gişe yaptı. Bu filmden güç alan Cem Yılmaz, G.O.R.A'nın devamı niteliğinde A.R.O.G. la bu kez izleyicinin karşısına çıktı. Yılmaz ın hedefi son filmiyle 5 milyon seyirciye ulaşmak. ZİRVE, RECEP İVEDİK İN Cem Yılmaz ın filmlerinin karşısındaki en büyük rakip, televizyon şovlarındaki skeçleriyle izleyicinin kalbini fetheden Şahan Gökbakar ın Recep İvedik tiplemesi. 5 milyonluk gişeye ulaşarak Cem Yılmaz ın filmlerinin bileğini büken Recep İvedik serininin ikinci filmi de 2 Şubat ta vizyona girdi. 16 İSMMMO YAŞAM OCAK - ŞUBAT 2009

4 Şahan Gökbakar ın filmine ilgi, filmin fragmanı Youtube a konulduğunda görüldü. Gece saat 12 de YouTube ta konulan fragmana ertesi sabah 25 bin tıklama yapılmıştı. Halen Recep İvedik, YouTube da tüm dünyada yayınlanan komedi kliplerinin arasında 11 inci sırada. Bir röportajında Şahan Gökbakar, gösterdiği başarıyı Komedi hep aşağılanıyor. Komedyenleri değerli ve önemli bulmuyorlar. O yüzden ben de 4.5 milyon insanı çok önemsiyorum, gerisini önemsemiyorum diye yorumluyor. Türk sinemasındaki komedi filmlerindeki artış, komedi filmleri festivalinin de doğuşuna neden oldu. Türkiye ilk kez 2002 yılında komedi filmleri festivali yle tanıştı. Garanti Bonus Card sponsorluğunda Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı tarafından (TÜRSAK) gerçekleştirilen festivalin bu yıl kasım ayında 8. incisi gerçekleştirilecek. Avrupa Yakası KOMEDİ DÜKKANI AÇILDI Komedi filmlerinin sinemadaki başarısı, televizyondaki komedi programlarının da fitilini ateşledi. Dizilerin ve yarışmaların hakimiyeti altındaki televizyon kanalları şimdilerde adında komedi olan programlara yer vermeye başladılar. Tiyatrocu Tolga Çevik, Komedi Dükkanı ile ekranlara yeni bir soluk getirdi. Avrupa Yakası dizisinde de Sacit rolü ile tanınan Çevik, formatını kendi yarattığı bu programda Salih Kalyon ile birinci sınıf doğaçlama bir performans sunuyor. Komedi Dükkanı nı izlemek için 13 bin kişinin sırada beklediği belirtiliyor. Son yıllarda aslında şovmen olarak adlandırılan birçok isim de televizyonda parlayıp, sinemaya transfer de oldular. Televizyon şovlarında yıldızı parlayan Beyazıt Öztürk, Şahan Gökbakar, Okan Bayülgen gibi komedyenler, bunun G.O.R.A-A.R.O.G: Cem Yılmaz ın G.O.R.A. sı Aralık 2008 de vizyona girdi. 4 milyonluk gişe rakamı ile Yılmaz ın yüzünü güldürdü. Bundan güç alan Yılmaz A.R.O.G. ile 5 Aralık 2009 da seyircinin karşısına çıktı. Hedef 5 milyonluk gişeydi, henüz bu hedefe ulaşamadı. A.R.O.G.`un bütçesi 9 milyon dolar. maddi olarak da karşılığını görüyorlar. REKLAMLARIN ARANAN YÜZLERİ Son yıllarda televizyon reklamlarının en çok aranan isimlerinin bu güldüren adamlar olması da tesadüf değil. Halen Komedi Dükkanı ile yıldızı parlayan tiyatrocu Tolga Çevik, Maksimum Card ın reklamlarında oynamayı sürdürürken, Recep İvedik karakteriyle milyonların alkışladığı Şahan Gökbakar ı Turkcell reklamlarında izliyoruz. Cem Yılmaz, Türk Telekom reklamlarında oynamayı sürdürürken, birçok reklama sesi ile hayat katan Okan Bayülgen in de kredi kartındaki şifre uygulamasını anlattığı değişik karakterler, izleyiciyi reklamlarda bile güldürüyor. Güldürü adamlarının reklamlardan aldığı ücretlerin en az 100 ila 600 bin dolar arasında değiştiği de belirtiliyor. Beyazıt Öztürk ün gazlı içecek Fanta nın yüzü olarak 1.5 milyon dolar aldığı, Cem İSMMMO YAŞAM 17

5 Gülmeyle özgüven artar Tanı Eğitim, İletişim ve Danışmanlık ın kurucusu Psikolog Dr. Işın Akı, gülmenin yararlarını şöyle açıklıyor: Kan dolaşımını hızlandırıyor, damarları genişletiyor. Bol bol gülmek bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Gülme sırasında titreşen adaleler iç organlara masaj yapıyor. Bir dakika gülmek, 10 dakika kürek çekmek, 100 m. koşmak kadar kalori harcatıyor. Yaratıcılığı artırıyor, zihin daha net oluyor. Stres hormonlarında azalmaya neden oluyor. İnsanlarla iletişimin artmasına yardımcı oluyor. Daha güler yüzlü görünmek insanlar tarafından seçilmeye de katkı sağlıyor. Ağrı ve sızılarda azalma görülüyor. Tansiyonda düzelmeye katkı sağlıyor. Nefes almada rahatlık sağlıyor. Özgüvende artışa neden oluyor. Yılmaz ın ise Türk Telekom ile yaptığı 1.5 yıllık anlaşma karşılığında ise 3.5 milyon TL aldığı belirtiliyor. TİYATRONUN USTALARI Tiyatro dünyası, kahkaha endüstrisinde yetenekler kazandırıyor. Son yıllarda özel tiyatrolar sıkıntıda olsa da, güldüren tiyatrocular da gerek televizyonda gerekse sinemada kendine yer buluyor. Usta tiyatrocu Müjdat Gezen, Darbükötür Bayram tiplemesiyle milyonlara kendini sevdirirken, tiyatrocu Levent Kırca, Olacak o Kadar programıyla, yıllarca güldürürken düşündürdü. Ali Poyrazoğlu, Metin Akpınar-Zeki Alasya, Gazanfer Özcan, Nejat Uygur, Yasemin Yalçın, Hamdi Alkan tiyatro kulislerindeki yeteneklerini milyonların takdir ettiği isimlerden bazıları Tiyatro geleneğinden gelen komedyenlerle, günümüz şovmenleri arasındaki en büyük fark, yaptıkları esprilerin içeriğinde kendini gösteriyor. Levent Kırca-Oya Başar ikilisini yıllarca Olacak o Kadar programında siyasileri hicvederken izledik. Tiyatrocu Levent Kırca, Bu iş cesaret ister. Ben onları yaparak bugünlere geldim. Mizah korkarak yapılmaz ki. Bir bankada memure değilsiniz ki Mizah bir eleştiri ve taşlama sanatıdır diyerek bu değişime dikkat çekiyor. Komedi Dükkanı nın yapımcısı Tolga Çevik e bir röportajında Eskiden komedyenler politik espriler yapardı. Şimdi bunun modası geçti mi? diye sorulduğunda, Ben 1974 doğumluyum ve apolitik bir insanım. Tek politik görüşüm: "Her şey daha güzel ve insanca olmalı!" demekle yetiniyor. Cem Yılmaz da politik espriler yapmadığını söyleyerek Hiçbir başbakanla ilgili espri yapmadım ki, şimdi yapayım. Beni politikanıza alet etmeyin diyerek duruşunu açıklıyor. MİZAH İLE MUHALEFET Bilim adamları gülmeyi uyaran üç şey saptamışlar. Bunlar; gıdıklama, güldürücü gaz ve mizah. Mizah duygumuzun gelişiminde mizah dergilerinin de payı büyük. Günümüzde köklü mizah dergilerinin sayısı bir elin beş parmağını geçmiyor. Penguen, Gırgır ve Leman en uzun soluklu mizah dergileri olarak dikkat çekse de, her geçen gün bu dergilerin bölünerek çoğaldığını söylemek yanlış olmaz. Gırgır`dan ayrılarak kurulan Limon, şimdi Leman adıyla yayın macerasını sürdürüyor. Leman dergisi de geçmişte bir bölünmeye uğrayarak Penguen`i, Penguen dergisinden kopan bir grup ise Uykusuz dergisini kurdu. Türkiye de aylık ve haftalık olmak üzere 20`yi aşkın mizah dergisi bulunuyor de çıkan Gırgır ın 300 binlik satışa ulaştığı düşünüldüğünde bugün tüm mizah dergilerinin tirajının 200 bin civarında olması, bu alandaki erimeyi de gözler önüne seriyor. Evet, gülmek insanoğlu için ağlamak kadar gerçek ve olmasa olmaz bir duygu. İnsanları güldürenler değişse de, insan gülmeye devam edecek. OSMANLI CUMHURİYETİ: Gani Müjde imzalı 'Osmanlı Cumhuriyeti'nde, ünlü komedyen Ata Demirer, seyircinin karşısına padişah olarak çıkıyor. Filme 2 milyon dolar harcandı. 18 İSMMMO YAŞAM OCAK - ŞUBAT 2009

6 Yılmaz Erdoğan Okan Bayülgen Tolga Çevik Engin Günaydın Beyazıt Öztürk Ata Demirer: Halen Avrupa Yakası nda oynayan Demirer, Osmanlı Cumhuriyeti nde de başrol oynadı. Beyazıt Öztürk: Sempatik şovmenlerden olan Beyaz, Kanal D de her hafta Cuma günü yaptığı şovunu sürdürüyor. Cem Yılmaz: G.O.R.A. nın ardından A.R.O.G. u da çeken Cem Yılmaz, komedi dünyasının en çok aranan isimlerinden.. Tolga Çevik: Komedi Dükkanı ile birçok izleyiciyi ekrana bağladı. Engin Günaydın: Türkiye'nin en komik dizilerinden Avrupa Yakası'nın oyuncusu Engin Günaydın ın yıldızı son yıllarda parladı. Stand-up gösterileriyle de ilgi çekiyor. Şahan Gökbakar: Genç ve yetenekli komedyenlerden Şahan Gökbakar, televizyondan sinemaya transfer olan isimlerden. Okan Bayülgen: Televizyon Makinesi her hafta program yapan Okan Bayülgen, filmlerin ve reklamların da aranan isimlerinden. Yılmaz Erdoğan: Vizontele 1, Vizontele 2 ile 2000 li yıllarda Türk sinemasında komedi filmlerini yeniden yükselişe geçirdi. Şimdi çırakları, Çok Güzel Hareketler Bunlar programıyla Türk toplumunu güldürüyor. Yavuz Seçkin: Yavuz un Minibüsü ile radyo dinleyicisinin ilgisini çeken, Avrupa Yakası`ndaki Sertaç karakteriyle tanınan Yavuz Seçkin in TV 8 de CoMedya komedi programıyla ilgi çekiyor. BEBEĞİNİZ İÇİN KAHKAHA ATIN Japonya'da yapılan bir araştırmada, bebek emziren annelerin kahkaha atmasının, anne sütündeki melatonin hormonu düzeyini artırdığı ve bu sayede bebeğin alerjiye yakalanmamasına yardımcı olduğu ortaya çıktı. Melatonin hormonunun temel görevinin vücudun biyolojik saatini koruyup, ritmini ayarlamak olduğunu belirtelim. Osaka'daki Moriguchi-Keijinkai Hastanesi nden Hajime Kimata, anne sütü emen 5-6 aylık, toza alerjili ve egzema hastalığı görülen 48 bebeğin anneleri üzerinde araştırma yaptı. 24 bebeğin annesine ünlü komedyen Charlie Chaplin'in "Modern Zamanlar" filmi izletildi. Diğer 24 bebeğin annelerine de meteorolojiyle ilgili "sıkıcı bir program" seyrettirildi. Film seyrederken kahkaha atan annelerin sütündeki melatonin düzeyinin arttığı ve bu annelerin bebeklerin cilt alerjilerine karşı daha dayanıklı oldukları belirtildi. Gülmek bir yaşam koşusudur Çocuk, Genç ve Erişkin Psikiyatristi Prof. Dr. Bengi Semerci, Gülme fizyolojik bir olaydır yani kaslarımızın, nöronlarımızın geliştirdiği bir aktivitedir. Aynı olaylar herkesi güldürmez. Olan olayı ya da yapılan espiriyi algılama şeklimiz, algılama düzeyimiz, o andaki kendi duygularımız, ruh sağlığımız, beklentilerimiz hepsi gülebilmemizde etkilidir diyor. Gülmeyi bir yaşam koşusu olarak tanımayan Semerci, değerlendirmesini şöyle sürdürüyor: Tıpkı sağlığımız için gerekli olduğu söylenen koşular gibi, kalp kaslarımızı çalıştırır, tansiyonu düşürür, bağışıklık sistemini güçlendirir, stresi ve ağrılarımızı azaltır. Tüm bunların yanı sıra kendimize güvenimizi arttırıp, iyi ilişkiler kurmamızı sağlar. Tüm yararlarına karşın, sanılanın aksine her zaman mutlu olduğumuzu göstermez. Korktuğumuzda, düştüğümüzde, gerildiğimizde de güleriz. Bazen sadece nazik olmak içindir gülmek, bazen bize saldıranın dudaklarından dökülen şiddet olur. Mizah; kızgınlığın, öfkenin, saldırganlığın, kıskançlığın, aşağılamanın kısaca hoş olmayan her türlü duygunun ortaya konulmasında, sosyal olarak en kabul edilir yoldur. Yeter ki kendimizi anlayıp, kendimizle dalga geçerek gülecek kadar özgüvenimiz olsun. Bunları düşünürsek gülmek için ama gerçekten gülmek için nedenler bulabiliriz. OCAK - ŞUBAT 2009 İSMMMO YAŞAM 19