The preweaning growth of crossbred CB ı) Lam bs derived from crossbreeding M eri no, Akkaraman and Awassi native breeds with various mutton breeds

Transkript

1 Vet. Bil. Derg. ( 1994), 10, 1-2, MERİNOS, AKKARAMAN ve İVESİ YERLİ KOYUN IRKLARININ BAZI ETÇİ IRKLAR ile MELEZLENMESİNDEN ELDE EDİLEN MELEZ (Gl) KUZULARlN SÜT EMME DÖNEMİNDEKi BÜYÜMELERİ * M. Emin Tekin 1 The preweaning growth of crossbred CB ı) Lam bs derived from crossbreeding M eri no, Akkaraman and Awassi native breeds with various mutton breeds Summary: This study was conducted to investigate the preweaning growth of Turkish Merino {M) purebred and Lincoln {L) x (LxM), German Blackheaded Mutton (GBM) x (GBM x M). Hampshire Down (H) x (H x M), GBM x {GBM X Akkaraman {A)), H x (H x A), GBM x (GBM x Awassi (1)) and H x (H X 1) 87 crossbred lambs. The data were obtained from 19, , 14, 10, 11, 9 and 121ambs for each genotype, respectively. The lambs were fed alfalfa hay, concentrated ad fibitum and suckfed and then weaned at 100 days of age s. In this study, the birth weight averaged 4.5, 4.4, 4.7, 4.9, 4.2, 4.9, 4.9 and 4.6 kg for genotypes. respectively; weaning weight 23.8, 24.8, , 24.8, 27.4, 26.6, and 26.7 kg and growth rate 201.9, 212.7, 244.3, 225.6, 196.5, 235.6, and glday. For three characters, the differences between genotypes were not significant. The effect of age of dam on growth rat e was. significant {P<0.05) but on birth and weaning weight was not. The effect of sex of lambs on this three characters was not significant. The birth type (singleltwin) has significantfy affected the birth weight (P<0.01} but the weaning weight and growth rat e has not. The birth weight and sucked mifk have no signficant source of variance on growth rat e. Key wods : Crossbred lambs, growth. Özet : Bu çaltşma. saf Merinos (M) ve Lincoln (L) x (L x M), Alman Siyah Başlt Etçi (ASB) x (ASB x M), Hampshire Down (H) x (H x M). ASB x (ASB x Akkaraman (A)), H x (H x A), ASB x (ASB Xivesi (/)) ve H x (H J< 1) G1 melezi kuzularm süt emme dönemi büyüme/erini araştirmak amac1 ile yap!lmiştlf. Veriler. her genotip için s1ras1 ile. 19, 22, 23, 14, 1 O, 11, 9 ve 12 kuzudan elde edilmiştir. Kuzu/ara, analarmdan emdikleri süte ilave olarak kaliteli kuru yonca ve kuzu büyütme yemi ad fibitum verilmiştir. Kuzular ortalama 100 günlük iken sütten kesifmişferdir. Genotipferde elde edifen doğum ağ1rf1ğ1 ortalamalart yukandaki S!fa ile, 4.5, 4.4, 4.7, 4.9, 4.2, 4.9, 4.6 ve 4.6 kg, sütten kesim ağ1rl1ği 23.8, 24.8, 27.5, 26.2, 24.8, 27.4, 26.6 ve 26.7 kg, büyüme h1z , 212.7, 244.3, 225.6, 296.5, 235.6, ve glgün ve her üç özellik yönünden, genotipfer arasmdaki fark önemsiz bulunmuştur. Ana yaş mm büyüme h1zma etkisi önemli (P<O. 05) fakat doğum ve sütten kesim ağtrllğtna etkisi önemsiz olmuştur. Kuzu cinsiyetinin her üç özelliğe etkisi önemsizdir. Doğum tipi (tek/ikiz) doğum ağ1rf1ğm1 önemli (P<0.01) şekilde etkilemiş ancak sütten kesim ağtrltğ1n1 ve büyüme h1zm1 etkilememiştir. Doğum ağ~rl1ğ1 ve kuzunun emdiği süt, büyüme h1z1 üzerinde önemli bir variyasyon kaynaği oluşturmam1şttr. Anahtar kelimeler: Melez kuzu, büyüme. Giriş Koyun yetiştiriciliğinde et verimini arttırmak veya yeni elçi koyun tipleri geliştirmek amacı ile yapılan çalışmalarda dölverimi, büyüme. hızı, besi ve karkas özelliklerinin geliştirilmesine çalışılır. Et verimini arttırma konusu içerisinde, birim hayvandan daha yüksek ve daha kaliteli et elde etmek olduğu kadar; birim zamanda daha yüksek canlı ağırlığa ulaşma, yani hızlı büyüyerek kısa sürede kesim olgunluğuna gelme konusu da vardır. Bu nedenle kuzularda büyüme hızını araştırarak bu özelliği etkileyen genotip ve çevre faktörlerini incelemek ve herbirinin variyasyondaki etki payını bulmak, yapılacak çalışmalara yön vermesi bakımından önemlidir. Belli genalipteki hayvanların verimlerinin karşılaştırılmasında veya seleksiyonda, çevre faktörlerinin etkilerinin giderilmesinin, yani verimlerin standardize edilmesinin, kahtım derecesini yükselteceği, dolayısı ile seleksiyonun daha başarılı olacağı bildirilmektedir (20}. Kuzularda büyürneyi etkileyen b~şlıca faktörler, genotip, ana yaşı veya canlı ağırlığı, doğum tipi, cinsiyet, doğum ağırlığı, doğum mevsimi, doğum yılı : Bu araştınna, Tanm ve Köyişleri Bakanlığı'nca desteklenmiştir. 1 : S.Ü. Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı. KONYA. 143

2 \.1'1. Bil. Derg. (1994), 10, 1-2, anasından emdiği süt miktarı, beslenme şekli vb.'dir (1, 5, 6, 16, 19). Kuzuların ilk üç aylık büyümelerinde, ananın süt veriminin etkisinin önemli olduğu, bu dönemde, tek kuzuların ikizlerden daha hızlı büyüdükleri bildirilmektedir (3,5,7,9, 14). Bazı araştırmalarda (15, 18), kuzunun büyümesi ile emdiği süt miktarı arasındaki ilişkinin, büyümenin ilk dönemlerinde önemli, ileri dönemlerinde önemsiz olduğu; kuzunun yaşı ilerledikçe, ağırlık artışının, sütten ziyade yemin etkisinde olduğu tesbit edilmiştir. Bu araştırma, Merinos, Akkaraman ve ivesi yerli koyun ırklarının, baiı etçi ırklar ile melezlenmesinden elde edilen melez kuzuların (G1) süt emme dönemindeki büyümelerini araştırmak amacı ile yapılmıştır. Materyal ve Metot Araştırma, Konya Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü'nde yürütülen iki melezierne projesi ile elde edilen G 1 melezi kuzular ile saf Merinos kuzular üzerinde yapılmıştır. Araştırmada, 1993 yılında doğan 19 Merinos (M), 22 Lincoln (L) x (L x M), 23 Alman Siyah Başlı Etçi (ASB) x (ASB x M), 14 Hampshire Down (H) x (H x M), 10 Ass x (ASB x Akkaraman (A)), 11 H x (H x A), 9 ASB x (ASB x lvesi (1)) ve 12 H x (H x 1) G 1 melezi kuzu kullanılmıştır. Kuzular, doğumdan 3 saat geçtikten sonra ve 18 saat içinde tartılarak doğum ağırlıkları belirlenmiştir. Sonra numaralanarak, genotip gruplarına göre oluşturulan kuzu doğum dosyalarına kuzunun ve anasının numaraları, cinsiyeti, doğum tipi ve dogum ağırlığı kaydedilmiştir. Doğumların tamamlanmasından sonra bütün kuzular tartılmış ve bundan sonra da 3 haftalık periyotlarla tartımiara devam edilmişti r. Kuzular ilk üç gün anaları ile birlikte kalmış daha sonra ayrılmışlardır. Bundan sonra sadece geceleri analan ile birlikte kalmışlar, gündüzleri ayrılmışlardır. Koyunlar ve kuzular sürekli ağılda bakılıp beslenmişler, meraya çıkarılmamışlardır. Kuzulara 15 günlükten itibaren, analarından emelikieri süte ilave olarak, önlerinde sürekli bulunacak şekilde kaliteli kuru yonca ve kuzu-buzağı büyütma yemi verilmiştir. Kuzular, ortalama 100 günlük yaşta sütten kesilmişlerdir. Araştırmada, büyüme ile kuzunun emdiği süt miktarı arasındaki ilişkiler de incelendiği için, ölen veya mecburi kesime tabi tutulan, ya da erken dönemde kuruya çıkan koyunların kuzuları araştırmaya dahil edilmemiştir. Diğer taraftan besi performansı araştırması için erken dönemde sütten kesilerek ayrılan erkek kuzular da, ayrıldıkları tarihten itibaren araştırma dışı bırakılmışlardır. Istatistik Analizler : Kuzuların 20, 40, 60, 80 ve 100 üncü günkü ağırlıkları, üçer haftalık periyotlarla alınan ağırlıklarından interpolasyonla bulunmuştur.tek kuzulu anaların süt miktarlarının tamamı, ikiz kuzulu anaların süt miktarları ise ikiye bölünerek çıkan değerler kuzunun emdiği süt miktarı olarak kabul edilmiştir. Kuzuların analarının süt verimleri, yazarın bu çalışma ile paralel yürüttüğü diğer bir çalışmadan (17) elde edilmiştir. ' Kuzuların canlı ağırlıkianna ve büyüme hızına etki eden faktörler En küçük Kareler Metodu ile incelenmiştir (4). Bu metod ile aşağıdaki modeliere göre çoklu denklemler kurulmuştur. Modeller, doğum ağırlığı için, Yijklm = ı.ı + ai+ bj + ek+ d/+ eijklm; sütten kesim ağırlığı ve çanlı ağıriık artışı için, Yijklm =U+ ai+ bj +ek+ d/+ f. Xijklm + g.zijklm + eijklm dir. Modellerde Y, herhangi bir kuzunun incelenen dönemdeki canlı ağırlığı veya canlı ağırlık artışı; ı.ı popul~syonun genel ortalaması; U, regresyonlu denklemlerde genel ortalamanın hesaplanmasında kullanılan ara değer ; a, genotipin etkisi : b, ana yaşının etkisi; c, cinsiyelin etkisi; d, doğum ve büyüme tipinin etkisi; f, canlı ağırlığıniağıriık artışının doğum ağırlığına, g, canlı ağırlığıniağıriık artışının kuzunun emdiği süte kısmi regresyon katsayıları ; X, her kuzunun gözlenen doğum ağırlığı ; Z, her kuzunun incelenen dönemde anasından emdiği süt miktarı; e, tesadüfi hatadır. Incelenen özellikler arasında interaksiyon olmadığı kabul edilmi~tir. Doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı ve günlük canlı ağırlık artışına genotipin dışında etki eden ve ölçülebilen faktörlerin etkileri her fert için giderildikten sonra (4, 20) genotip gruplarında, 'Minitab' bilgisayar proğramı ile variya~s analizi uygulanmıştır (12). 144

3 Vet. Bil. Derg. (1994), 10, 1-2, Bulgular ve Tartışma Canlı Ağırlık : Kuzuların canlı ağırlıklarının genel ortalamaları, canlı ağırlığa etki eden faktörlerin etki miktarları ve önem kontrolu sonuç ları Tablo ı 'de verilmiştir. Incelenen faktörlerden genotip, ana yaşı ve cinsiyetin, doğum ve sütten kesim ağırlığına etkisi önemsiz bulunmuştur. Ancak 3 yaşlı anaların kuzuları 2 yaşlı anaların kuzularına göre genel ortalamadan pozitif sapmalar göstermiştir. Doğum tipinin doğum ağırlığına etkisi, başka araştımalarda da (5, 8, ı O, ı 9) bildirdiği gibi önemli (P<O. oı ); sütten kesim ağırlığına etkisi önemsiz bulunmuştur. Sütten kesim ağırlığına doğum ağırlığının etkisi önemli (P<0.05) olurken, kuzunun emdiği sütün etkisi önemsiz bulunmuştur. Benzer şe kilde, Randon ve Arvelo (ı ı) 42. ve 70. günlerde sütten kesilenterin daha sonraki ağırlıklarında fark bulamamışlardır. Bu sonuçlar, 75. gün canlı ağırlığı bakımından, 45. günde sütten kesilenler ile 60. günde sütten kesilenler arasında önemli fark bulan ve dolay ı sı ile çok süt ementerin daha yüksek ağırlıkta olduğunu bildiren Yalçın ve ark.' nın (2ı) bulgularına uymamaktadır. Ancak, aynı araştırıcılar (2ı) 60. ile 75. günde sütten kesilen grupların 75. gün can lı ağırlıkları aras ı nda ise fark bulamamışlardır. Doğum ve sütten kesim ağırlığına ana yaşı, cinsiyet ve doğum tipi faktörlerinin etkisi giderilerek, genetip gruplarında yapılan variyans analizi sonucunda da, genetipler arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (Tablo 2). Bu araştırmada bulunan doğum ve sütten kesim ağırlığ ı ortalamaları. aynı melez genetipierin Fı generasyonunda ve saf Merinoslarda bulunan sonuçlardan düşüktür ( ı,2,6, ı6). Bu durum, F1 lerde görülen heterozis etkisinin G ı ' lerde olmamasının bir sonucu olabilir. Bununla beraber, araştırmada bulunan doğum ve sütten kesim ağı rlığı değerleri, Alman Et Merinosu ve Alman Siyah Başlı Etçi Koyununun saf ve melezlerinde elde edilen sonuçlara benzemektedir (ı3). Kuzuların, doğumdan sütten kesime kadar, farklı yaşlardaki canlı ağırlıkları Şekilı 'de veri lmiştir. Şekil incelendiğinde, büyümenin, özellikle 60 ve 80. günlerinde olmak üzere, her dönemde H x (H x 1) grubunun diğerlerinden daha yüksek değerler aldığı, bunu H x (H x M) ve ASS x (ASS x M) gruplarının izlediği, en düşük değeri Merinos grubunun aldığı dikkati çekmektedir. Buna göre, Hampshire babalardan elde edilen melezlerinin nisbeten diğerlerinden üstün olduğu söylenebilir. Cil...: :.:.. -J 0: ~ c(...j z c( (.) 30r ı 20 ı5 lo 5 0~--~----~----L---~----~ doo ı oo Y AŞ (GÜN ) ~ ı.i ER I NOS -+- l X (l X 1.4).. ASB X (ASB X 1.4) O H X ( H X 1.4) - ASB X {ASB X A) ~ H X (H XA) ~ ASB X (ASB X 1). H)( (H X 1) Şeki l 1 : Kuzuların Farklı Ya,lardaki Can lı Ağırlıkları Günlük Canlı Ağırlık Artışı : Doğumdan sütten kesime kadarki dönemde c anlı ağırlık artışına ana yaş ının etkisi önemli (P<0.05) olurken, genotip, cinsiyet, doğum tipi, doğum ağırlığı ve kuzunun emdiği süt miktarının etkisi önemsiz bulunmuştur. Genotipler ara s ında en yüksek değeri ASS x (ASS x M) grubu göstermiştir. Bunu H x (H x A) lle H x (H x M) grubu izlemişt i r (Tablo 1). Toplam canlı ağırlık artışında olduğu gibi, günlük canlı ağırlık artışı yönünden de G'ı 'lerde bulunan değerler F1 genot ipierin değerlerinden ( ı. 2, 6, 16) düşük bulunmuştur. Doğum tipi yönünden, tekler ve ikiz doğup tek büyüyenler ikizlerden nisbeten daha hızlı büyümüşlerdir. Benzer sonucu Wohlt ve ark. da (19) bildirmiştir. Kuzunun emdiği sütün canlı ağırlık artışına etkisinin önemsiz bulunması, bazı araştırma (1ı, ı5, ı8) sonuçlarına benzerken, bazılarına (3, 9, ı4) uymamaktadır.. 145

4 Vet. Bil. Derg. (1994), 10, / -2, Tablo 1 : Ku~uların canlı a{ıırlı{ıına ve günlük canlı ağırlık artışına etki eden faktörlerin etki miktarları (EM) ve önem kontrolu. Doğum Sütten kesim gün arası Ağırlığı (1 00. gün) Ağırlığı Günlük ağırlık artışı Incelenen Faktörler n EM (kg) n EM (kg) EM (g) Genel ortalama ı Gen ot ip MERINOS ı 9.15 LX (LX M)(Gl) ASB X (ASB X M) (G1) H X (1-t X M) (Gl) ASB X (ASB X A) (G1) H X (H X A) (G 1) ASB X (ASB X 1) (Gl} H X (H X i) (Gl) Ana Yaşı 2 yaşlı ı yaşlı Cinsiyet Dişi Erkek Doğum ve büyüme tipi Tek ikiz ikiz -tek Regresyonlar Doğum a{ıırlığı Emdi{ıi süt miktarı : P < 0.01, : P<0.05,-: Tablo 2: Çevre faktörlerinin etkisi giderildikten sonraki canlı a{ıırlıklağırlık artışı ortalamaları (kg/g). Doğum Ağ ırlığı Genotip n X ± Sx MERiNOS LX(LXM)(G1) ASB X (ASB X M) (Gı) HX(HXM)(Gl) ASB X (ASB X A) (Gl) HX(HXA)(G1) ı1 4.9 o. ı ASB X (ASB X i) (Gl) H X (H X i) (G 1) , Sütten kesim gün arası (1 00. gün) Ağırlığı Günlük ağırlık art. n X ± Sx X ± Sx ı ı. ı 20ı ı ı ı ı Önem Kuzuların değişik dönemlerdeki günlük canlı ağırlık artışları Şekil 2'de verilmiştir. Bu özellik bakımından, 80. güne kadar olan dönemlerde H x (H x M) ve H x (H x l) grubu üstünlük gösterirken. her iki grupta da gün arası dönemde düşüş gö- 146 rülmüştür. Merinos grubu ise başlangıçtaki düşük değerini giderek yükseltmiş ve melezler arasında yer almıştır. Son dönemdeki düşüşler, erkek kuzuların besi için ayrılmış ve dişi kuzuların oransal olarak artmış ormaları ve gruplardaki fert sayılannın da azalması ile açıklanabilir.

5 Vet. Bil. Derg. (1994), 10, 1-2, l Cil. V> 1- c: < :..J... c: (!) <. 3~0r ~ ~0 100 ~o o DONEMLER (GÜN) ı.terinos -+- lx(lxı.t)..asb X (.A$8 X ı.t) 0 H X (H X 1.1) - ASS X (ASB X A) -+- H X (H X A)._ ASB X (ASB X 1) H X (H X ı) Şekil 2 : Kuzuların Farklı Dönemlerdeki Günlük Canlı Ağırlık Artıfı Sonuç Araştırmada, gerek doğum ve sütten kesim ağırlığı, gerekse büyüme hızı bakımından genotiplerin birbirine üstünlüğü tesbit edilememiştir. Ancak büyüme hızı bakımından genotiplerin gösterdiği değerlerin büyükten küçüğe doğru sırası. ASB X (ASB X M), H X (H X A), H X (H X M), H X (H X 1), ASB X (ASB X 1), LX (L X M), ASB X (ASB X A) ve saf Merinos şeklinde olmuştur. Kaynaklar I Akçapınar H, Tekin ME, Kadak R, Akmaz A, Müftüoğlu Ş. (1992) Merinos, Alman Siyah Başlı Etçı x Merinos, Hampshire Down x Merinos ve Lincoln x Mennos (F1) Kuzulann Büyüme, Besı ve Karkas Özellikleri, Hay. Araş. Derg., 2 (2) Akmaz A, Kackık R. Tekin ME, Deniz S, Nazlı M (1992) Konya Mennoslannda Far1<1ı Dönemlerde Satten Kesmenin Kuzularda Büyüme ile Koyunlarda Süt ve Yapa{ıı Verimine Etkisi. Hay. Araş. Derg., 2 (2) Doney JM. Peart JN, Smith WF (1981) The Effectof lnteraction ol Ewe and Lamb Genotype on Miık Production ol Ewes and on growth ol Lambs to Weaning. Anlm. Prod. 33 (2) (1993) Alman Siyah Başlı Etçi x Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman, Alman Siyah Başlı Etçi x lvesi ve Hampshire Down x lvesi (F1) Kuzularnın Büyüme, Besi ve Korkas Özellikleri. Hay. Araş. Derg., 3 (1) Miroczkowski S. ( 1989) Milk Productivity ol Polis h Merino Ewe$ within 14 Weeks of Lactation. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria B, Zootechnıczna 105 (1 2): Anim. Breed. Abstr., 60 (7) Pavon M, Fuentes JL, Lima T, Albuemes R, Elremov A, Peron N (1987) Mılk Yıeld ın Pelıbuey X Suffolk and Pelibuey x Corriedale Ewes and Growth from Birth to Weaning of the Lambs. Reviste Cubano de Reproduccion Animal 13 ( 1) Ani m. Breed. Abstr. 56 (12) Patel Jm, Dave AD (1983) Milk Production Ability ol Potanwadi and Potanwadi x Merino Hallbred Ewes and Preweaning Growth Response. lndıan Veterinary J., 60 (9) Peeters R. Buys N, Robuns L, Vanmontfort D, lsterdael J ( 1992) M ilk Yield and Milk Composition of Flemish Milksheep, Suffolk and Texel Ewes and their Crossbreds. Smail Animal Research 7 (4) Randon Z. Arvelo CR ( 1990) Effect ol Lactatıon Lenglıt on Milk Yıeld ın West Alrican Ewes and Growth ol Lambs. In VI. Congres Venezolano de Zootecnia - 20 al 24 de Novıembre de San Cristobal, Venezuela. Anim. Breed Abstr., 60 (5) 2996). 12-Rıyan BP, Joiner BL, Ayan TA (1985) Minitab, Handbook, 2nd edition, PWS-Kent Publishing Co., Boston. 13-Schreier U ( 1990) Results of a Reciprocal Crossbreeding Trial lnvolving German Mutton Merino and German Blackheaded mutton Sheep with Special raference to Fattening Performanca and Careass Yıeld. Tıerzucht 44(4) : Anim. Breed. Abstr.. 58 (9) Singh VK, Mathur PB (1981) M ı lk Productıon ın Coimbatore Ewes and ıts Rel atıonsh ip with Growth of Lambs. Agric. Sci. Digesi. 1 ( 1) Snowder GO, Glump HA ( 1991) lnfluence ol Breed, Number ol Sucklıng Lambs and Stage of Lactabon on Ewe Milk Production and Lam b Growth under Range Condıtıon s. J. Ani m. Sel. 69 : Tekin ME. Akçepınar H (1994) TOı1< Merinosu ve Lincoln x TOrk Merinosu F 1 Melezi Kuzuların Büyüme, Besi ve Kaı1<as özelliklerinin Karşılaştı nlması. ı. Büyüme ve Yaşama GOcO. TOrk Vet. ve Hay. Derg. 18 (1994) : Tekın ME. Kadak R, Gürkan M. Nazlı M. Kurto{ılu V (1994) Merinos, Akkar.:ıman ve lvesi Yerli Koyun Irklannın Bazı Etçi 111<lar ıle Melezlenmesinden Elde Edilen Melez (Fı) Koyunların Süt Venmi ve Sat Kompozisyonu. Hay. Araş. De~. 4 ( 1) : Torres Hemandez G, Hohenboken W (1980) Relationships between ewe Mılk Producbon and Compositon and Preweaning Lamb Weight Gain. J. Anim. Sel. 50 (4) : WholtJE, Foy WL, JR, Knitfen DM, TroutJR (1984) Mılk Yield by Oorset Ewes as Effected by Sibling Status, Sex and Age of Lamb, and Maasurement J. Dairy Sci., 67 (4) Dtızgoneş O, Akman N (1991) Veriyasyon Kaynakları, ders ki- 20 -Yalçın BC (1975) Bazı Çevre Faktörlerinin Verim özellikleri tabı, Ankara On. Zir. Fak. Yayın. ~o : 1200 Ankara. ; üzerindeki Etkilerinin Istatiksel Eliminasyonu. Istanbul Oni. Vet. 5-Garcia FX. Perez MP, Rodriguez D (1988) Environmental a~d Fak. Derg. 1 (1) Genetıc Effects on Sheep. In invesbgaciones de Departmen to de _.. Produccion Animal, , Santiago, Chile, Universidad cıq 21-Ya_lçın BC, Aktaş G, Sandıkçıoğlu M (1968) lves~ Kuz~larını Chile (1984) Anim. Breed. Abstr. 56 ( 3 ) De{ıişık Sarelerde Sütten -~esmenın Kuzuların BOyOmesına ve ' Analann Süt Venmıne Etkisı. Lalahan Zoot Araş. Enst. Derg. 8 6-Kadak R, Akçepınar H, Tekin ME, Akmaz A. Müftüogu Ş. (3)