TUSAF 2013 BUĞDAY-UN-İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ YENİ TERNDLER

Transkript

1 Dr. F.Figen AR TUSAF 2013 BUĞDAY-UN-İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ YENİ TERNDLER 7-10 Mart 2013

2 DÜNYA BİYOETANOL VE BİYODİZEL ÜRETİMİ BİYODİZEL BİYOETANOL DÜNYADA ÜRETİLEN 6 BİRİM BİYOYAKITTAN 5 BİRİMİ BİYOETANOLDÜR. DOLAYISIYLA DÜNYADA EN ÇOK TÜKETİLEN BİYOYAKIT BİYOETANOLDÜR.

3 SUNU PLANI SUNU PLANI Hammaddeler Gıda Fiyatlarındaki Artışta Biyoyakıtların Rolü Dünyada Biyoetanol Üretimi ve Politikalar ABD BREZİLYA AB TURKİYE Benzine %2 Harmanlama Zorunluluğunun Ülkemiz Ekonomisine Etkisi PANKOBİRLİK

4 BİYOETANOL Şekerli ve nişastalı bitkilerden üretilmektedir. HAMMADDELER Şeker Pancarı Şeker Kamışı Mısır Buğday. Tatlı sorgum (dallı darı). Patates. Arpa BENZİNLE HARMANLAMA E85 (%85 biyoetanol+%15 benzin) E10 (%10 biyoetanol+%90 benzin) E5 (% 5 biyoetanol+%95 benzin) E2 (% 2 biyoetanol+%98 benzin) Biyoetanol, şekerli ve nişastalı bitkilerden üretilen ve benzinle %2 den %85 oranına kadar harmanlanarak kullanılabilen bir biyoyakıttır. En yaygın kullanım E10 ve E85 dir.

5 BİYOETANOL HAMMADDELERİ Biyoetanolün en önemli hammaddeleri şeker pancarı, mısır ve buğdaydır. Ülkemiz koşullarında en verimli hammadde şeker pancarıdır. Lt/ha Şeker Pancarı ,5 Buğday ,5 Mısır ,7 Patates ,2 Ton/ha AB de de şeker pancarı biyoetanol üretiminde en verimli hammadde olarak değerlendirilmektedir (Gain Report, E36081 (2006)). Bununla birlikte şeker prosesinin artığı olan melas biyoetanol üretiminde kullanılan önemli hammaddeler arasındadır.

6 GIDA DIŞI HAMMADDELERDEN BİYOYAKIT ÜRETİMİ ALGLER MİKRO ALGLER BİYODİZEL MAKROALGLER BİYOETANOL

7 Gıda-Enerji Dengesi Global Sorun GIDA GIDA FİYATLARINDAKİ ARTIŞ Olumsuz iklim koşulları YEM BİYO YAKIT Çeşitli spekülatif hareketler Çin ve Hindistan gibi gelişen ülkelerin gıda taleplerindeki aşırı artış Tarım arazilerinin tarım dışı kullanım seçenekleri (son on yılda kişi başına toplam tarım arazisi %20 ve sulu tarım arazisi %12 azalmıştır). Nüfus artışı nedeniyle kişi başına hububat miktarının azalması İhracatçı ülkelerin tutumu (Çin, Kazakistan, Ukrayna, Arjantin vb) biyoyakıt hammaddeleri aynı zamanda yem hammaddeleridir. Biyoyakıtların gıda fiyat artışındaki rolü denizde bir damladır (Marrian Fisher Boel, AB Tarım

8 Milyar lt DÜNYADA BİYOETANOL ÜRETİMİ 60 52, , , ,8 27,2 26, ,6 21, ,8 3,6 4,4 3,7 4,3 4,45 1,545 1,8 1,15 1,85 ABD BREZİLYA AB ÇİN HİNDİSTAN Dünyada üretilen her 6 birim sıvı biyoyakıttan 5 birimi biyoetanoldür yılında 101,4 milyar lt, 2011 yılında 104 milyar lt biyoetanol üretilmiştir. Biyoetanol üretimi 52 ülkede destek görmektedir. HİNDİSTAN; 1,6 ÇİN; 4,5 AB; 3,5 BREZİLYA; 27, Yılı Biyoetanol Üretimi milyar lt ABD; 49,4

9 BİYOETANOL KULLANIMI VE ZORUNLULUKLAR. Biyoetanol Kullanımı ve Zorunluluklar AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ARJANT İ N E5 ZORUNLU AVUSTRALYA E10 BREZ İ LYA E20 - E25 ZORUNLU BREZ İ LYA E85 KANADA E5 ZORUNLU Çİ N E10 (9 B Ö LGEDE) KOLOMB İ YA E10 ZORUNLU KOSTAR İ KA E7 ZORUNLU H İ ND İ STAN E5 ZORUNLU JAMEYKA E10 ZORUNLU YEN İ ZELANDA E10 PAK İ STAN E10 PARAGUAY E18 - E24 ZORUNLU PERU E8 ZORUNLU F İ L İ P İ NLER E10 ZORUNLU TAYLAND E10 - E20 ZORUNLU E10 - E85 FLORİDA HAVAYİ IOVA KANSAS LUISIANA MINNESOTA MISSURI MONTANA OREGON WASHINGTON E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU E10 ZORUNLU AB ÜLKELERİ AVUSTURYA 10 DANİMARKA E5 FİNLANDİYA E5 - E10 ZORUNLU FRANSA E5 - E10 ALMANYA E5 - E10 İRLANDA E4 ZORUNLU ROMANYA E4 ZORUNLU İSVEÇ E5 ZORUNLU İSVEÇ E85 - E95

10 DEVLET-ÖZELSEKTÖR İŞBİRLİĞİ AMERİKA BİYOYAKIT EYLEM PLANI SÜRDÜRÜLEBİLİR BİYOYAKIT ÜRETİMİ Verimli-Ekonomik-Çevre Duyarlı Üretim HAMMADDE ÜRETİMİ ve LOJİSTİĞİ Yeni Ürünler, Yeni Teknolojiler DÖNÜŞTÜRME BİLİMLERİ VE TEKNOLOJİSİ Üretim Maliyetini Düşürmeye Yönelik Araştırmalar DAĞITIM İÇİN ALTYAPI Uygun Mevzuatın Oluşturulması KARIŞIM OLUŞTURMA E15, E20, E85 İzinler, Performans, Rekabet Edebilirlik ÇEVRE, SAĞLIK VE GÜVENLİK Çevre Duyarlı, Güvenli Üretim ve Tüketim

11 AMERİKA 2012 BİYOYAKIT ÜRETİM HEDEFİ 2012 Yılındaki Biyoyakıt Üretim Hedefi 7,5 milyar galon (28,4 milyar lt) Hedef Analizi Üretim hedefine 2008 yılında ulaşılmıştır. Bununla Birlikte 2007 den bu yana Brezilya dan biyoetanol ithal edilmektedir.

12 AMERİKA 2017 BİYOYAKIT HEDEFLERİ 2017 YE KADAR BENZİN TÜKETİMİNİ %20 AZALTMAK BİYOYAKIT KULLANIMINI YILLIK 35 MİLYAR GALONA (132 milyar lt) YÜKSELTMEK 25X te %25 BİYOYAKIT KULLANIMI BAŞKAN BUSH TARAFINDAN 2007 DE BELİRLENEN HEDEFLER ABD Enerji Departmanı, 2007 başında selülozik etanolün 2012 yılında benzinle rekabet edebilecek duruma getirilmesi için 1,2 milyar $ lık Ar-Ge bütçesi ayırmıştır.

13 AMERİKA 2011 YILINDA BİYOYAKIT SANAYİSİNİN ABD EKONOMİSİNE KATKISI 42,4 milyar $ katma değer Etanol tesislerinin işletilmesinden, etanolün taşınmasından ve inşa halindeki tesislerden kaynaklanan istihdam ( doğrudan) Hane halkı gelirinde 29,9 milyar $ artış 8,2 Milyar $ Yeni Vergi Federal Hükümet için 4,3 milyar $, eyalet ve şehir yönetimlerine 3,9 milyar $ yeni vergi hasılatı sağlanmıştır, Petrol ithalatında 49,7 milyar Dolarlık azalma İthal edilen petrolün %13^ü Kaynak: Renewable Fuel Associatiion, 2010

14 BİYOYAKIT PAZARININ GENİŞLETİLMESİ YASA TASARISI Amaç: 2015 yılında üretilecek araçların %50 sinin, 2016 da üretilecek araçların %90 ının E85 yakıtlı araç olması

15 ABD HAVACILIK VE DENİZCİLİK TAŞIMACILIĞINDA BİYOYAKIT KULLANIMI PROJESİ Proje Sahibi : Beyaz Saray Proje Ortakları Amaç : ABD Tarım ve Enerji Bakanlıkları, Hava ve Deniz Kuvvetleri ve özel sektör : Askeri ve ticari ulaşımda kullanılmak üzere gelişmiş biyoyakıtlar üretimi Başlangıç Tarihi : Ağustos 2011 Proje süresi Proje Bütçesi : 3 yıl : 510 milyon dolar

16

17

18 ABD Krizden çıkış noktası olarak biyoyakıtları işaret etmiştir.

19 President Mentions Advanced Biofuels in Jobs Speech Posted by Cindy Zimmerman September 9th, 2011 President Obama reaffirmed the importance of domestically produced fuels in his address to Congress on jobs Thursday night. If we provide the right incentives, the right support and if we make sure our trading partners play by the rules we can be the ones to build everything from fuel-efficient cars to advanced biofuels to semiconductors that we sell all around the world, the president said. That s how America can be number one again.

20 BİYOYAKIT KULLANIMI AB NIN BİYOYAKIT YOL HARİTASI 1997 Beyaz Belge Bildirisi Yeşil Belge Bildirisi 2003 Biyoyakıt Direktifi, EC/2003/ Kyoto Protokolü 2020 Entegre biyorafineriler 2006 Biyoyakıt Strateji Raporu 2006 Vizyon Biyoyakıt Teknoloji Platformu Kuşak biyoyakıtlar Lignoselülozik hammadde 2009 İlgili Direktiflerin Revizyonu HEDEFLER 2020 : % : % Kuşak biyoyakıtlar Mevcut teknolojilerin geliştirilmesi Enerji bitkileri

21 AB BİYOYAKIT STRATEJİSİ 8 Şubat 2006 STRATEJİNİN AMAÇLARI Daha fazla teşvik (Vergi indirimi, vergi muafiyeti, zorunluluk) Rekabet edebilirlik, İleri kuşak biyoyakıtlar, AR- GE Gelişmekte olan ülkelerdeki fırsatlar STRATEJİDE YER ALAN 7 POLİTİKA EKSENİ Biyoyakıt üretim teşvikleri Biyoyakıt Direktifinin Revizyon Biyoyakıtlarla ilgili vergi teşviki Biyoyakıtlar için ulusal hedeflerin belirlenmesi (zorunluluk) Sürdürülebilir üretimin temini Kamu alımlarında temiz ve verimli taşıtların alınmasının teşvik edilmesi Çevresel faydaların yakalanması Biyoyakıtların üretim ve dağıtımının geliştirilmesi Hammadde üreticilerinin yaygınlaştırılması Ticaret imkanlarının artırılması Gelişmekte olan ülkelerin desteklenmesi Araştırma Geliştirme çalışmalarının desteklenmesi AB-SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK KRİTER PAKETİ 10 Haziran 2010 (Biyoyakıtların Sertifikalandırılması) Fosil yakıtlara nazaran % 35 sera gazı tasarrufu sağlayan biyoyakıtlar sertifikalandırılacaklardır. Bu değer 2017 yılında % 50, 2018 yılında %60 olarak uygulanacaktır. Bununla birlikte gıda amaçlı ekim alanlarında ve biyoçeşitliliği yüksek alanlarda yetiştirilen biyoyakıtlar sertifikalandırılmayacaktır. Sertifikasız biyoyakıt üretilmeyecek ve ithal edilmeyecektir.

22 BREZİLYA YIL Dünyada biyoetanol kullanımının öncüsü E5 Yasal Düzenleme 1970 Teşvik sisteminin genişletilmesi 1993 E22 Günümüzde yasal zorunluluk Günümüzde yaygın kullanım E20-E26 E85 FLEKSİ OTOMOBİLLER Biyoetanol sektöründeki en büyük aktör ABD olmakla birlikte, Brezilya da 1930 lu yıllardan bu yana biyoetanol otomobil yakıtı olarak kullanmaktadır. Brezilya ürettiği biyoetanolün yaklaşık 1/3 ünü ABD ye ihraç etmektedir. Japonya ve AB ülkeleri de Brezilya dan biyoetanol ithal eden ülkeler arasındadır. Brezilya da araçların 2/3 ü E85 yakıt kullanan fleksi araçlardır. Ülkede yaklaşık 35 bin E85 yakıt istasyonu bulunmaktadır.

23 BİYOETANOL SEKTÖRÜ ÜLKE KARŞILAŞTIRMASI TÜRKİYE AB ABD BREZİLYA ÇİN HİNDİSTAN Toplam tesis sayısı 3 Adet 70 Adet 209 Adet 335 Adet 10 dan fazla 12 Adet 2010 yılı üretimi <30 milyon lt milyonlt milyon lt Milyon milyon lt milyon lt Kurulu Kapasite 149 milyon lt milyon lt milyon lt milyon lt milyon lt (2007) milyon lt den fazla

24 27 EYLÜL 2011 Ülkemizde Biyoetanol Kullanım Zorunluluğu Kararı BİYOETANOL BİYODİZEL 1 Ocak 2013 % 2 1 Ocak 2014 % 3 1 Ocak 2014 % 1 1 Ocak 2015 % 2 1 Ocak 2016 %3 YERLİ TARIM ÜRÜNÜ ZORUNLU KULLANIMDA BİYOETANOL VE ŞEKER PANCARI İHTİYAÇLARI Yıllık Motorin Tüketimi (milyon m 3 ) Zorunlu Kullanım Oranı Biyoetanol İhtiyacı (milyon lt) İhtiyaç Duyulan Şeker Pancarı (ton) Ekim Alanı İhtiyacı (da) 2,7 %2 1 Ocak ,7 %3 1 Ocak da

25 54 Milyon lt Biyoetanolün Ülkemiz Ekonomisine Katkısı -1- Ülkemizde kurulu biyoetanol kapasite portföyü dikkate alınarak; 54 MİLYON LİTRE BİYOETANOLÜN 34 milyon lt si şeker pancarından 10 milyon lt si mısırdan 10 milyon lt si buğdaydan ÜRETİLMESİ İLE EKONOMİYE YAPILAN KATKI HAMMADDE TALEBİ 42,8 Milyon $ ( TL) lık hammadde talebi yaratılacaktır.

26 54 Milyon lt (%2 Harmanlanan) Biyoetanolün Ülkemiz Ekonomisine Katkısı -2- HAM PETROL İTHALATINDA AZALMA 50 milyon lt biyoetanolün benzinle harmanlanması ile, 330 bin m 3 (2,1 milyon varil) ham petrol ikamesi sağlanacak, böylece 203,4 milyon $ lık ham petrol ithalatı yapılmayacaktır. İSTİHDAM ha alanda yapılacak enerji tarımı ile, si tarımda, 35 i sanayide, kişiye doğrudan, 350 kişiye dolaylı olmak üzere toplam kişiye istihdam sağlanacaktır. Yaratılan istihdamın ülke ekonomisine katkısı 387,4 Milyon $ ( TL) dır. ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNE KATKI Elde edilen biyoetanolün taşınması ile 1,4 milyon $ ( TL) lık katma değer yaratılacaktır.

27 54 Milyon lt (%2 Harmanlanan) Biyoetanolün Ülkemiz Ekonomisine Katkısı -3- YÜKSEK PROTEİNLİ YEM 54 Milyon lt biyoetanol üretiminin yanı sıra, ekonomik değeri 30,7 Milyon $ ( TL) olan ton yüksek proteinli yem elde edilecektir. (NOT: Biyoetanol tesislerinin artığı olarak elde edilen ton yem olmasaydı, bu miktardaki yemin üretilmesi için ha alana ihtiyaç duyulacaktır). YENİ VERGİ İMKANLARI Sadece yem piyasasından 2 milyon 456 bin $ ( TL) yeni vergi imkanı doğacaktır. Ayrıca yemin nakliyesinden 2,06 Milyon $ ( TL) katma değer sağlanacaktır. HİZMET SEKTÖRÜNDE İŞ HACMİ GENİŞLEMESİ Hizmet sektöründe 2,8 milyon $ ( TL) lık iş hacmi yaratılacaktır. ÇEVRENİN KORUNMASI ton CO 2 tasarrufu sağlanacaktır.

28 BİYOYAKIT HAMMADDELERİ ASLINDA YEM HAMMADDESİDİR Biyoyakıt hammaddeleri aynı zamanda yem hammaddeleridir. Tarımsal ürün biyoyakıt hammaddesi olarak kullanıldıktan sonra hammaddenin geriye kalan %60-80 lik kısmı hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. AB Komisyonu tarafından yapılan analizlerde gerçek arazi kullanımı hesaplanandan daha düşüktür. Çünkü biyoyakıt hammaddesi üretiminin yan ürünleri yemdir. Biyoyakıt prosesinin artığı olan yem hayvancılık için değerli bir girdidir ve tek başına üretildiğinde belli bir alana ihtiyaç duyulacaktır. 1 ton şeker pancarından 100 m3 etanol 900 kg küspe 1 ton mısırdan 330 m3 etanol 300 kg DDGS

29 MELAS PANKOBİRLİK BÜNYESİNDE KURULAN KONYA ŞEKER A.Ş YE AİT TESİSTE BİYOETANOL ÜRETİMİ, ŞEKER PROSESİ ARTIĞI OLAN MELASTAN YAPILMAKTADIR. BİYOETANOL ŞİLEMPE ŞEKER PANCARI GÜBRE HAYVAN YEMİ KATKI MADDESİ SIFIR ATIK

30 TÜRKİYE NİN ŞEKER PANCARINA DAYALI BİYOETANOL ÜRETİM KAPASİTESİ Ülkemizde şeker pancarı tarımı yapılabilecek alan : 32 milyon dekar (da) Şeker pancarı bir münavebe bitkisidir ve aynı tarlaya 4 yılda bir kez ekilmektedir. Dolayısıyla her yıl pancar tarımı yapılabilecek alan : 8 milyon dekar Şeker rejimine göre kotaya uygun şeker pancarı tarımı Biyoetanol üretimine dönük şeker pancarı üretimi : 3,5 milyon dekar : 4,5 milyon dekar 4,5 milyon dekar şeker pancarından üretilecek biyoetanol: 2 2,5 milyon ton Gıda ve yem dengesi gözetilmek koşulu ile sadece şeker pancarı tarımına dayalı biyoetanol potansiyelimiz benzin tüketimimizin tamamına karşılık gelmektedir. NOT: Şeker prosesinin yan ürünü olan melas da biyoetanolün önemli hammaddelerinden biridir.

31 TÜRKİYE DE YASAL DURUM ÖTV MUAFİYETİ (Maliye Bakanlığı) Yerli tarım ürünlerinden üretilen biyoetanolün benzinle harmanlanan %2 lik kısmı ÖTV den muaftır. BENZİN VE MOTORİN KALİTESİ YÖNETMELİĞİ (Çevre ve Orman Bakanlığı) 11 Haziran 2004 tarih ve sayılı Resmî Gazete yayınlanan Çevre Bakanlığı nın, Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği nde benzine % 5 oranına kadar etanol katılarak kullanılabileceği belirtilmiştir Haziran ayında yapılan revizyonla bu oran %10 a çıkartılmıştır. Ülkemizde de ilgili yönetmelik uyumlaştırılmaktadır. TÜRKİYE İÇİN KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ,14 NİSAN 2003 Türk ekonomisinin enerji bağımlılığını azaltacak ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artıracak bir programın oluşturulması ve uygulamalara geçilmesi ifadesi yer almaktadır. BİLİM VE TEKNOLOJİ YÜKSEK KURULU NUN, 08 EYLÜL 2005,12.TOPLANTISI enerjide dışa bağımlılığı azaltmak, fosil kaynakların kullanımından doğan emisyon miktarını düşürmek için alternatif enerji kaynaklarının devreye sokulması zorunluluğu belirtilmiştir. KYOTO PROTOKOLÜ (29 Ağustos 2009) 2012 den sonra uluslar arası yükümlülükler İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ EYLEM PLANI (Kasım 2010) ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ (27 Şubat 2012)

32 BİYOETANOLÜN SOSYO-EKONOMİK KATKISI YERLİ HAMMADDE İstihdam tarım sanayi ulaştırma Petrole ödenen dövizde tasarruf Dış ticaret dengesinde pozitif etki Hizmet sektöründe talep (bankacılık,sigortacılık, taşımacılık vb) Hayvancılık sektöründe girdi KAZANAN Çiftçi, Köylü, Sanayici, Yeni vergi imkanları (tarımsal faaliyetler, ulaştırma vb) Kullanılmayan tarımsal alanların tarıma açılması Karbon döngüsü Sıfır Emisyon Ülke

33 PANKOBIRLIK Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği 50 Tarımsal Amaçlı İştirak 31 KOOPERATİF 288 SATIŞ MAĞAZASI 64 ŞEHİR 5 ŞEKER FABRİKASI 14,135 KÖY-KASABA SİVİL TOPLUM KURULUŞU

34 TEŞEKKÜRLER