Orman Haftası (21-26 Mart)

Transkript

1 Orman; hayvanların barındı ğı, çeşitli bitkilerin bulunduğu sık ağaç topluluklarıdır. Ormanda büyük ağaçlar, ağaççıklar, mantar lar, otlar, yüzlerce, binlerce bitki bir arada bulunur. Çam, sedir, köknar, ladin, ardıç, meşe, dişbudak, kayın, gürgen belli başlı orman ağaçlarıdır. Ağaçlar ya kendiliğinden yetişir, ya da insanların ormana diktiği fidan lardan oluşur. Ormanın küçüğüne, ağaçların seyrek olduğu yerlere koru denir. Eskiden yeryüzünün büyük bir bölümü ormanlarla kaplıydı. insanların bilgisizlikleri nedeniyle yok edilen ormanların yerini bozkır lar, çoraklaşan topraklar, çöller aldı. İnsanlar her zaman ağaca ve ağaçtan yapılan çeşitli araç ve gereçlere gereksinme duymuşlardır. Ormanlar, ağaçlar, toprağın nemli kalmasını sağlar. Toprak kaymasını (erozyonu) önler, selleri durdurur. Ormanlar yöre nin iklimini etkiler, yağmur yağmasını sağlar. Çok sıcakları, şiddetli soğuk ları önler. Ormanlar aynı zamanda av hayvanlarının barınağıdır. Ormanlar bir ülkenin doğal güzellik ve zenginlik kaynağıdır. Öte yandan kullandığımız araç ve gereçlerin çoğu ağaçlardan yapılır. Evimiz, önümüzdeki masa, oturduğumuz sandalye, elimizdeki kalem, defterimiz, yaktığımız odun hep ağaç ürünleridir. Ayrıca ağaçlar endüstrinin birçok kollarında, boya sanayiinde, ilaç yapımında kullanılır. Bize bu kadar yarar sağlayan, ülke ekonomisinde önemli yeri olan ormanları korumalıyız. Ağaç dikip, yeni ormanlar yetiştirilmesine yardımcı olmalıyız. Ormanlara en büyük zarar insanlardan gelir, insanlar orman işletmelerinden izin almadan, çıra yapmak, reçine çıkarmak için ağaçları yara larlar. Tarla açmak, yerleşim yeri kurmak, hayvanlara otlak yeri açmak için ormanları yok ederler. Ateşin söndürülmeden bırakılması sigaranın söndürülmeden atılması, koskoca bir orman alanının yanıp kül olmasına neden olur. Yanan ormanın yerine yenisinin yetiştirilmesine bir insanın ömrü yetmez. Zararlı böcekler, kemirici hayvanlar, özellikle keçiler, ağacın yeni süren dal ve yapraklarını yiyerek ormanlara zarar verirler. Ormanlara zarar vermek, ceza yasalarımıza göre suçtur. Orman suçları bağışlanmaz suçlardandır. 1 / 26

2 Ülkemizde ormanların korunması, ağaçlandırma işleri cumhuriyet yönetiminin ilanından sonra ele alındı. Tarım ve Orman Bakanlığı kuruldu. Her ilde valiler başkanlığında orman yetiştirilmesi için bir kurul vardır. Bu kurul yörede ormanların korunması ve yeni ormanlar yetiştirilmesi için kararlar alır ve uygular. Her yıl Mart ayı içinde bir haftayı Orman Haftası olarak duyurur. Haftanın bir günü Ağaç Bayramı olarak kutlanır. Uygun alanlar ağaçlandırılır. Yeni ormanların yetiştirilmesi için çalışmalar yapılır. Ormanların korunması, çevremizin ağaçlandırılması hem yurdumuzun, hem de dünyamızın önemli bir sorunudur. Bu nedenle 27 Mart. Dünya Orman Günü olarak her yıl kutlanmaktadır. Bizler de çevremizdeki ağaçların dallarım kırmayanın, fidanları sarsmayalım. Ağaçları zararlı hayvanlardan koruyalım. Yeni fidanlar dikelim. Bu etkinliklerimizi yaşam boyu sürdürelim. İĞDE AĞACI Atatürk, ağaçsız yurt topraklarından üzüntü duyardı. Aşağıda onun ağacı nasıl sevdiğini belirten bir yazı okuya caksınız. Atatürk tabiatı ve ağacı çok severdi. Ankara'daki Orman Çiftliğini boz topraktan ormanlık haline soktu. Ağaçların dikilişini, tutuşunu, büyüyüşünü adım adım kollardı. Akköprü tarafından çiftliğe giden yolun etrafındaki boş topraklar meyvelik olmuştu. Bir gün bu meyvelikten geçerken birdenbire şoförüne : 2 / 26

3 Dur dedi. Arabadan inerek orada bulunanlara : Burada bir iğde ağacı vardı, ne oldu? diye sordu. Kimse iğde ağacını bilmiyordu. Atatürk'ün biraz önceki neşesi kalmamıştı. Çünkü çiftliğin ilk çorak günlerinin yeşilliği sökülüp atılmıştı. Yol boyunca hep iğde ağacını aradı. İğde, yaşlanmış ve çelimsiz bir ağaçtı. Fakat yaşıyordu. Baharda güzel kokular veriyordu, diye sızlandı. Atatürk, İstanbul'daki büyük ağaçtan gördükçe : Bunlar da güzel ama, ben yapraklarının ve dallarının her yıl ne kadar büyüdüğünü gördüğüm ağaçlarımı seviyorum, derdi. Vatanı yeşil ve bayındır görmek için çok çalıştı. Yalova'yı, Florya'yı o değerlendirmişti. Bursa'yı bir kaplıca şehri yapmak için uğraşıp durmuştu. Planlı Ankara onun fikri idi. Çankaya'daki bahçesini yapan memur şu fıkrayı anlatmıştı. Bahçeyi dolaşıyorduk. Çok ihtiyar ve geniş bir ağaç Atatürk'ün geçe ceği yolu kapıyordu. Ağacın bir yanı havuz, bir yanı dik bir yokuştu. Atatürk ağaca yaslanarak güçlükle karşı tarafa geçti. Atıldım, 3 / 26

4 Emrederseniz hemen keseyim, efendim, dedim. Yüzüme baktı: Sen hayatında böyle bir ağaç yetiştirdin mi ki keseceksin? dedi. Falih Rıfkı ATAY (Babamız Atatürk) KONUŞMA Sevgili Arkadaşlar! Ormanlar bir ülkenin akciğerleri ve en büyük zenginlik kaynağıdır. Kullandığımız kalem, okuduğumuz kitap, yazdığımız defter, oturduğumuz sandalye, yemek yediğimiz masa ve daha saymakla bitiremeyeceğimiz yüzlerce ihtiyacımızı ormanlardan karşılarız. Bizim için orman, hava gibi, su gibi, ekmek gibi ihtiyaç duyduğumuz doğal kaynaklardandır. Binlerce bitki, hayvan türünün yaşadığı ormanların faydalarını saymakla bitiremeyiz. Her orman birer oksijen ve yağmur fabrikası gibidir. Ormanlarını bilinçsizce tüketen ülkeler, sadece çölleşmekle kalmazlar, sahip oldukları en değerli şeyi ve en büyük doğal zenginliği de 4 / 26

5 kaybetmiş olurlar. Ormanları korumak hepimizin görevidir. Ağaç dikerek yeni ormanlar oluşmasını sağlamalıyız. Ormanların en büyük düşmanı insanlardır. Tarla açmak için ormanı yok eden de, attığı sigara izmariti ya da yaktığı ateşle koca bir ormanı yakıp kül eden de insandır. Ormanların çoğaltılmasında bizlerin de katkısı olabilir. Orman işletmeleri ya da belediyelere müracaat ederek ağaçlandırma çalışmalarına katılabiliriz. Saygı ve sevgilerimle hepinizi selamlıyorum. ORMAN ELMA AĞACI Yine başladı soğuklar, Boyuna yağıp duruyor yağmur. Esiyor rüzgar acı acı. Nasıl geçireceksin bu kışı Elma Ağacı? 5 / 26

6 Gölgen de yok ki sana arkadaş olsun; Tek başına kaldın bu kış kıyamette; Artık kimse bakmaz oldu yüzüne; Dallarına tırmanıyor çocuklar, Kuşlar uğramıyor semtine. Üzülme bu günler çabuk geçer, Bir bakarsın bahar geliverir. Yeniden allanıp süslenirsin, Bizim için yine çiçek açar, Meyve verirsin. Şükrü Enis REGÜ 6 / 26

7 Kestane, gürgen, palamut Altı yaprak, üstü bulut. Gel burda sen, derdi unut. Orman ne iyi, ne iyi, Aman ne iyi, ne iyi! Dallar kol kola görünür, Yaprak yaprağa sürünür, Kışın karlara bürünür Orman ne güzel, ne güzel, Aman ne güzel, ne güzel! 7 / 26

8 Ormanda kuşlar, böcekler, Yavru ceylanlar emekler, Açar yedi renk çiçekler, Orman ne büyük, ne büyük, Aman ne büyük, ne büyük! Çamın, yaprağı dökülmez, Gürgenin kolu bükülmez, Ağaç dibinden sökülmez. Orman ne canlı, ne canlı, Aman ne canlı, ne canlı! İzin vermeyiz kırmana, 8 / 26

9 Dayanamayız vurmana, Baltayı sokma ormana, Orman ne mutlu, ne mutlu, Aman ne mutlu, ne mutlu! Git, git sona varamazsın, Kuşak olsan saramazsın, Dalını koparamazsın, Orman ne sonsuz, ne sonsuz, Aman ne sonsuz, ne sonsuz! İlhami Bekir TEZ ORMANI HATIRLAMAK 9 / 26

10 Yine bir burukluk sardı tenimi, Ağacı kurumuş, sararmış gördüm. Çiçeğin, yaprağı inmiş yerlere, Onu da yerinde kararmış gördüm. Düşündüm de kim kurutmuş yeşili, Aynaya bakınca kendimi gördüm. Sarmaşığı dolaşırken düşündüm. Onun da halini perişan gördüm. Kayalara tırmanıyor söğütler, Laleyi sümbüle bakarken gördüm. 10 / 26

11 Kar yağmış ta tepelerin üstüne, Köknarları göğe uzanmış gördüm. Çaba harcamadan bir nebze bile, Yine de etrafında yeşili gördüm. Söğüt doldururken ovada çile, Kavağı sulayan insanı gördüm. Hakkı ÇEBİ FİDAN DİKME ZAMANI Bak sevgiden bülbül güle naz etmiş, Çiçek değil mi ki kışı yaz etmiş. Hazan gelmiş, bak onu da tüketmiş, Durma artık fidan dikme zamanı. 11 / 26

12 Bağa gül gelmiş de bağı şen etmiş, Yağmur olup toprağını ten etmiş, O gül, artık kalbimizde yer etmiş Durma artık fidan dikme zamanı. Köknar yana yatmış, cama yer etmiş. Kurumaya inat etmiş, diretmiş. Yaşı bilmem, altmış veya da yetmiş, Durma artık fidan dikme zamanı. Kimler gelip ağaçları katletmiş, 12 / 26

13 Selvi vardı, bak onu da yok etmiş, Fidanlar kesilmiş, dağı çöl etmiş, Durma artık fidan dikme zamanı. Hakkı ÇEBİ ORMAN Orman yurdun temelidir, Nesillerin evvelidir, Her sanatın ilk elidir, Ormandaki varlığa bak. Orman memleketin süsü, Hem ufağı, hem irisi, Her dalında bir kuş sesi, 13 / 26

14 Ormandaki varlığa bak. Çiçekler açar renk renk, Dağları süsler gülerek, Selleri önler emerek, Ormandaki varlığa bak. Gemi olur, suda yüzer, Uçak olur, gökte gezer, Kalem, kağıt neler yazar, Ormandaki varlığa bak. Âşık Veysel ŞATIROĞLU 14 / 26

15 ORMAN AĞAÇ SEVGÎSÎ Kucak açarsın herkese Bu dost, şu düşman demeden İyilik yaparsın herkese Bir karşılık beklemeden. Güzel yurdumun süsüsün Bulutlara dal uzatan Kuru, yeşil örtüsüsün Gölge veren, dal uzatan, 15 / 26

16 Ne kadar çok çeşidin var Elma, armut, meşe, kavak Tatsız geçer sensiz bahar Sensiz toprak olur kurak. M. Necati ÖNGAY Gölgesi serindir, havası taze, Yeşil yaprakları zümrüt yelpaze. Yazın ortasında istersen bahar. Bir gün ormanda kal aksamakadar. Tertemiz bir hava dolar içine. Her yer ne hoş kokar: çiçek, reçine. Cıvıldaşır türlü kuşlar bir yanda 16 / 26

17 Buz gibi kaynaklar var ormanda. Ağaçlar uğuldar, estikçe rüzgar. Gönlümüze hayat verir ormanlar... Ormandır dağlara zümrüt bir örtü, Or Orman güzellik ve zenginlik demek, Ormanları sevmek, korumak gerek. Ormansız memleket çöldür, çora Orman bulutlara yeşil konaktır. Bulutlar burada gelir oturur, Burada boşanır sağanaklı yağmur... Ormandır sulara söyleyen ninni, Ormandır, sulara öz anne gibi. Gölgelikte doğup büyür dereler, Yazın suyu, orman korur ve besler... Ormanlar yapraktan bir engin deniz, Burada yıkanır hava tertemiz. 17 / 26

18 Orman sağlık, hayat dolu bir kaynak, Herkese bir ödev onu korumak... Zeki TUNABOYLU AĞACIM Mahallemizde Senden başka ağaç olsaydı Seni bu kadar sevmezdim. Fakat eğer sen Bizimle beraber Kaydırak oynamasını bilseydin Seni daha çok severdim. Güzel ağacım! Sen kuruduğun zaman 18 / 26

19 Biz de inşallah Başka mahalleye taşınmış oluruz. Orhan Veli KANIK ORMAN Sen insansın, o ağaçtır, Suya, ışığa, sevgiye Bir insan kadar muhtaçtır; Ağaçların şehri orman. Onu ne yak, ne sök, ne kır. Bir dal kopardığın zaman. Gizli bir sesle hıçkır.. Her orman yurda bir ordu 19 / 26

20 Ormanı iyi koru.. Hüseyin KALABA VAR Ağacı kıskanırım Yemiş yüklü dalı var; Bahar olsun, güz olsun, Ne güzel masalı var. İmrenirim arıya, Petek petek balı var; Konduğu çiçeklerin Pembesi var, alı var. Cahit Sıtkı TARANCI 20 / 26

21 ORMANCILAR MARŞI Ağaçların kökleri, Kardeş gibi toprakla. Senin bizce farkın yok, Dalgalanan bayrakla. Ormancıyız, keseriz, Seni kesen her eli. Vatanını sevenler, Ormanı da sevmeli. 21 / 26

22 Seni candan sevmeyen Duygusuzdur, utansın. Toprak eğer vatansa, Sen de bize vatansın. İ.Hakkı SUNAT YURDUMUN ORMANLARI Yemyeşil hayat taşır, Yurdumun ormanları. Ufuklara ulaşır, Yurdumun ormanları. Yaş kesmek zulüm size, Hak değil ölüm size, Varmıyor elim size, 22 / 26

23 Yurdumun ormanları. Sizi kesen kalır aç, Ölümde bile muhtaç, Kefenden önce ağaç, Yurdumun ormanları. Küçükse de yaşımız, Yolundadır başımız, Yarın can yoldaşımız, Yurdumun ormanları. Mehmet İhsan BULUR KIR ŞARKISI Tam otların sarardığı zamanlar... Yere yüzükoyun uzanıyorum. 23 / 26

24 Toprakta bir telaş, bir telaş... Karıncalar öteden beri dostum. Ellerime hamamböcekleri konuyor, Ne şeker şey onlar. Uç böcek, uç böcek diyorum, Uçuyorlar... Pan ın teneffüsü bile Ilık okşamakta yüzü. Devedikenleri, çalılık vesaire, Bir âlem bu toprakların üstü / 26

25 Behçet NECATİGİL AĞAÇ DİYOR Kİ Ben küçücük bir ağacım, Yurdumun bir bahçesinde, Topraklar tüterken görün, Dallar da çiçeklensin de. Her şeyimle yararlıyım, İnsanoğluna dünyada, Çiçeğim, yaprağım, gölgem İri dallı zerdalimle. Kuşlar mutlu şarkısını Hep dalımda söylerler, 25 / 26

26 Şen arılar vızır vızır, Kokuma koşup gelirler. Sakın sakın dalımızı, Çocuklar çekip kırmayın. Çakınızla gövdemizde Derin yaralar açmayın. Halim YAĞCIOĞLU GÜZEL SÖZLER - Ormansız yurt vatan değildir. - Ormanlar milli servettir. - Ormanı korumak, erozyonu önlemek demektir. - Toprağını kaybetmek istemiyorsan, ormanı yok etme. - Orman yurdun hem süsü, hem gücüdür. - Yaş kesen baş keser. - Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur. 26 / 26