24kV a kadar ORTA GERİLİM METAL-CLAD ARABALI, VAKUM KESİCİLİ MODÜLER HÜCRE TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Transkript

1 24kV a kadar ORTA GERİLİM METAL-CLAD ARABALI, VAKUM KESİCİLİ MODÜLER HÜCRE TEKNİK ÖZELLİKLERİ 1

2 İÇİNDEKİLER 1. KAPSAM 2. GENEL 2.1 STANDARTLAR VE YÖNETMELİKLER 2.2 ÇALIŞMA ŞARTLARI 2.3 DOKÜMANTASYON 3. TESTLER 3.1 TİP TESTLER 3.2 RUTİN TESTLER 4. YAPISAL ÖZELLİKLER 4.1 TASARIM VE İMALAT 4.2 BÖLÜMLENDİRME Kesici Bölmesi Vakum Kesiciler Kablo Bölmesi Topraklama Ayırıcısı Akım Trafoları Gerilim Trafoları Bara Bölmesi Alçak Gerilim Bölmesi Koruma Röleleri 4.3 İŞLETME GÜVENLİĞİ VE KİLİTLEMELER 4.4 KORUMA DERECESİ 4.5 ETİKETLEME 4.6 KOROZYONA KARŞI ÖNLEMLER VE BOYA 4.7 AMBALAJLAMA VE TAŞIMA 4.8 BOYUTLAR 5. ELEKTRİKSEL ÖZELLİKLER 6. YEDEKLER VE AKSESUARLAR 2

3 1. KAPSAM Bu teknik dökümanda, Orta Gerilim tesisleri için 17.5 kv a kadar METAL MAHFAZALI (Metal Enclosed) ve METAL-CLAD (Metal Bölmeli), ARABALI VAKUM KESİCİLİ, MODÜLER hücreleri ve bu hücrelerde kullanılacak elektrik malzemeleri belirtilmiştir. Kapsamdaki Orta Gerilim hücreleri, aşağıdaki bölümlerde tarif edilen şart ve özellikleri sağlayacak ve ayrıca tek hat şemalarına ve projelere uygun olarak tasarlanıp imal edilecektir. Kapsamdaki metal mahfazalı ve metal-clad, arabalı hücreler aşağıda belirtilen teknik özelliklere ve tek hat şemalarına uygun olarak, 3 fazlı, bara ve mesnet izolatörleri, geçit izolatörleri, dış bağlantılar için O.G kablo bağlantı düzenekleri, vakum kesicileri, topraklama ayırıcıları, akım ve gerilim trafoları, koruma kumanda ölçü cihazları ve bunlar arasında yapılan ara bağlantıları, topraklama sistemi, kilitleme düzenleri, ve diğer yardımcı malzemelerin montaj ve bağlantıları yapılarak, fabrika montajlı ve rutin testleri yapılmış olarak komple ünite olarak teslim edilecektir. 2. GENEL Tüm hücreler imalatçı firmanın sistem garantisi altında fabrika imalatı olarak üretilecektir. Hücrelerin montajını yapacak olan firma aynı zamanda hücrelerin tasarımını yapan imalatçı firma olacak ve panellere ait sunulacak tip test raporları, panelleri temin edecek firma adına alınmış test raporları olacaktır. Hücreler, fabrika imalatının herhangi bir aşamasında, önceden haber verilmek şartıyla kullanıcı tarafından denetime tabi tutulabilecektir. İmalatçının orijinal dizaynı olacak olan hücrelerin dizaynı, personelin ekipmana müdahale ve bakımda emniyetine, servisin güvenilirliğine, bakımın kolaylığına, ekipmanın mekaniksel korunmasına, ekipmanın yer değiştirilebilmesine ve gelecek yüklerin eklenmesi özelliklerine uygun şekilde olmalıdır. Orta gerilim hücreleri tam olarak can ve mal güvenliği sağlamaya yönelik olduğu gibi yüksek seviyede bir işletme ve servis devamlılığı sağlamalıdır. Hücreler dahili ve modüler tip olacaktır. Birbirine benzer yapıdaki hücreler aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır: Sonradan soldan veya sağdan hücre ekleme olanağı tanıması, Kolay montaj, Güvenli ve kolay işletme, Kompakt ve standart boyutlar, En az bakım ihityacı gösterme, Kuvvete dayanmayan perdeleme sistemiyle çalışan kilitleme düzeni olacaktır. 3

4 2.1 STANDARTLAR VE YÖNETMELIKLER Orta gerilim şalt tesisinde kullanılacak hücreler ve içinde kullanılacak ekipmanlar, aşağıdaki uluslararası standartların yürürlükteki en son baskılarına uygun olarak tasarlanmış, elektriksel tip testleri yapılmış panel gruplarından oluşacak ve ilgili standartlara ve projeye ilişkin özel şartlara uygun olarak yapılacaktır. Hücreler, işletme güvenliği yönünden ise bu konuda yürürlükte olan kanun ve yönetmeliklere uygun olacaktır Şalt panosu Anahtarlama cihazları Koruma sınıfı İzolasyon Ölçü transformatörleri Kurulum, montaj IEC standartdı VDE standardı EN standardı IEC VDE EN IEC VDE EN Kesiciler IEC VDE EN Vakum kontaktör IEC VDE EN Ayırıcılar ve topraklama şalterleri IEC VDE EN Yük ayrıcısı IEC VDE EN Yük ayırıcısı / sigorta kombinasyonu IEC VDE EN Yüksek gerilim sigortaları IEC VDE EN Gerilim test sistemi IEC VDE EN IEC VDE EN IEC VDE 0111 EN Akım transformatörleri IEC VDE EN Gerilim transformatörleri IEC VDE EN IEC VDE ÇALIŞMA ŞARTLARI Bina içi (dahili) kullanıma uygun O.G. modüler metal-clad hücreler aşağıda belirtilen ortam koşullarına anma değerleri, çalışma özellikleri ve işletme ömründe hiçbir olumsuz etki ve değişiklik görülmeden çalışabilmelidir. Ortam sıcaklığı Kısa zamanlı max.değer : +40 O C 24 saatlik periyod da ortalama max.değer : +35 O C Min. değer : - 5 O C Atmosferik şartlar Normal iklim şartları (IEC ) Bağıl nem Yükselti 85%, 40 O C de 1000 m ye kadar, IEC ve 5000 m ye kadar düzeltme faktörü ile. 2.3 DÖKÜMANTASYON Teklifle birlikte aşağıdaki dökümanlar verilecektir: a) Teklif edilen panellere ait yerleşim planları ve öngörünüş çizimleri, b) Teklif edilen panellere ve tüm ürünlere ait teknik broşür, c) Teklif edilen panellere ve ana ürünlere (kesiciler, ayırcılar, röleler, v.b) ait tip test raporları. 4

5 Teslimatla birlikte aşağıdaki dökümanlar verilecektir: a) Teslim edilen panellere ait yerleşim planları ve öngörünüş çizimleri, b) Teslim edilen tüm ürünlere ait işletme ve bakım kitapçıkları, c) Kablaj (akım yolu) şeması. 3 TESTLER 3.1 TİP TESTLER Tip Testleri : (IEC e göre) Kısa süreli ve tepe aşırı akım dayanım testi, Sıcaklık yükselme deneyi, ısınma testi, Dielektrik testleri, Mekanik fonksiyon deneyleri, IP Koruma testi. Pano içi kesici kısa devre testi İç ark testi ve dahili arklara dayanım Panoların dahili arka dayanımları yapılmış testlerle kanıtlanmalıdır. Yukarıdaki standartlara göre imal edilerek teklif edilen orta gerilim hücrelerinin tip test raporları teklif ekinde verilecektir. 3.2 RUTİN TESTLER İmalatçı firma tarafından panellerin tamamlanmasını müteakip aşağıda belirtilen rutin testler yapılacaktır. Kullanıcı, eğer isterse imalatçının fabrikasında yapılacak rutin testlere gözlemci olarak katılabilir. Rutin Testler : (IEC e göre) Ana devrede güç frekansında dayanım gerilimi, Yardımcı devrelerde şebeke frekanslı dayanım gerilimi, Fonksiyonel kilitlerin, dahili kilitlemelerin, sinyalizasyon cihazlarının ve yardımcı cihazların doğru olarak çalıştığının denetlenmesi, Korumaların işlerliğinin testi, Kontrol enstrümanlarının ve kesici çalışma mekanizmasının elektriki bağlantısının doğruluğu denetlenmesi, Mekanik çalışma deneyleri, Ana devre direncinin ölçülmesi, Kablajın tetkik edilmesi, Görsel tetkik 5

6 4. YAPISAL ÖZELLİKLER 4.1 TASARIM VE İMALAT Tüm sistem, tek baralı, hava izolasyonlu, bakır baralı, vakum teknolojisine sahip arabalı kesiciler ile birlikte nümerik koruma rölelerini ihtiva eden tamamen kapalı tip, modüler yapıda, çelik sacdan konstrüksiyona sahip, 17,5 kv a kadar anma geriliminde çalışmaya müsait, metal bölmeli, dikili tip, yere monteli, önden kontrollü, panel gruplarından oluşacaktır. Hücreler, çelik sac levhalardan imal edilecektir. Hücre iskeleti, soğuk haddelenmiş ve elektrostatik toz boya ile kaplanmış, çelik sac konstrüksiyon olacaktır. Hücrelerin arka ve üst yüzeyleri tamamen civatalı kapaklardan meydana gelecek ve her hücre için müstakil olarak açılabilen yapıda olacaktır. Her bir hücre gerektiğinde yoğuşmaya karşı termostat tarafından kontrol edilen bir ısıtıcı ile donatılacaktır. Paneller, herhangi bir bölme içerisinde oluşabilecek aşırı basınç yükselmeleri ve dışarıdan uygulanacak mekanik darbelere karşı hasar görmeden dayanacak sağlam bir yapıda olacaktır. Fare ve böceklerin hücre içine girmemesi için de tedbir alınmış olacaktır. Her bir hücrenin iç hacmi, birbirinden topraklanmış metal levha ve perdelerle ayrılmış aşağıdaki bağımsız bölümlerden oluşacaktır: Kesici bölmesi (arabalı kesici bölümü), Kablo bölmesi (güç kablolarının bağlantısının yapıldığı bölüm), Bara bölmesi (ana barayı barındıran bölüm), Alçak gerilim bölmesi (koruma, ölçme ve kumanda cihazları, rölelerin bulunduğu bölüm). Kesici bölmesinin kapısı ile alçak gerilim bölmesinın kapısı özel anahtarla açılabilir ve menteşeli olacaktır. Kesici bölmesi, bara bölmesi ve kablo bölmesi arasındaki metal bölme perdeleri üzerinde, hareketlli kontakların (arabalı kesiciye ait) girişi için öngörülen geçit kovanları olacaktır. Hareketli kontaklar (arabalı kesiciye ait), izole malzemeden yapılmış silindirik boru içinde bulunacak ve bu boru sabitlenmiş olacaktır. Kesici bölmesinde, kesicinin mekaniki sürülmesi ile açılan veya kapanan otomatik metal perdeler bulunmalıdır. Bu metal perdeler, kesicinin hareketi ile yönlenen, içeri sürüldüğünde açılan, geri çekildiğinde otomatik olarak kapanan perde kapatma düzeneğine haiz olacaktır. Ana bara ve kablo bölmelerine ait perdeler, birbirinden bağımsız olarak açılıp kapanabilmelidir. Perdelere asma kilt takılabilmelidir. 6

7 4.2 BÖLÜMLENDİRME Kesici Bölmesi Bu kompartman, arabalı vakum kesiciyi ve işletimine ilişkin tüm yardımcı ekipmanları ihtiva etmektedir. Bu kompartmanda; Vakum kesicili araba Kesicinin giriş ve çıkış kutupları için bağlantı amaçlı izole buşingler Kesici yerine sokulup çıkarılırken açılıp kapanan ve bara bölümü ile kesici bölmesinı ayıran metal perdeler Pozisyon kontakları Kontrol ve kumanda devreleri için fiş priz düzeni Kesici ile topraklama ayırıcısı arası kilitleme düzeni Opsiyonel olarak, kesici arabasının üzerine primer sigortalı blok tipi, dökme reçineli gerilim trafoları bulunmalıdır Vakum Kesiciler Kesiciler vakum tüplü ve arabalı olacaktır. Kesicinin giriş ve çıkışa ait hareketli kontakları düşük kontak direnci ve iyi havalandırma sağlamaya yönelik olarak, gümüş kaplı, yaylı ve düz dikdörtgen yapıda olacaktır. Aynı anma değerindeki devre kesicileri, kendi aralarında değiştirilebilir yapıda olacaktır. Devre kesicisi herhangi bir bölmesi sökmeksizin ayrılabilir özellikte olacaktır. Vakum kesiciler nominal akımda en az açma kapamaya, kısadevre akımında en az 25 açma kapamaya müsait olmalıdır. Devre kesicisi aşağıdaki pozisyonları sağlamalıdır: İşletme pozisyonu (Servis pozisyonu veya devrede pozisyonu) Ana ve yardımcı devreler bağlıdır. Kesici enerjilenebilir. Bu pozisyonda devre kesici arabası topraklanmış olacaktır. Test pozisyonu Ana devreler ayrılmış ve yardımcı devreler bağlıdır. İzole pozisyonundaki kesici arabası tamamen cihaz bölmesinin içinde bulunacak ve ana devredeki metal klapeler ve kompartman ön kapısı kapalı olacaktır. Devre kesicisinin test pozisyonunda kontrol ve kumandası fiş priz düzeni (yardımcı bağlantılar) takılı olmalıdır. Ayrılmış pozisyonu Ana ve yardımcı devreler ayrılmıştır. Kesici arabası hücreden dışarıya çıkarılmıştır. Her bir devre kesicisinde aşağıdaki temel ekipmanlar bulunmalıdır: Açma bobini, Kapama bobini, Kapama bobiniyle tekrar kapamaya uygun motor tahrik mekanizması, 64 kutuplu fiş-priz bağlantısı, Açma kapama sayacı, 12A/12K kapalı yardımcı kontak, Kapama yayı kurulu sinyali için 2 konumlu kontak, Açma yayı, kesici kapandığında otomatik olarak kurulacaktır. 7

8 Kapama yayı, hem elektriksel motor kurmalı olmalı ve hem de bağımsız manuel operasyona imkan tanımalıdır. Devre kesicisi yay kurma göstergesi içermelidir. Yay kurma motoru, anma besleme geriliminin %85 ve %110 unda düzenli olarak çalışabilecek şekilde dizayn edilmelidir. Çalışma mekanizması ayrı bir işleme gerek duyulmadan bir açma-kapama işlemi çevrimi için yeterli enerjiyi depo edebilecek ve kapama yayının tam kurulmamış durumunda kesicinin kapatılmasını önleyecek kilit düzeni bulunacaktır. Devre kesicisi mekaniki olarak çalışmada anahtarlama durumunu gösteren bir cihaza ve mekaniki operasyon sayacına sahip olmalıdır. Her bir kesicinin ön yüzeyinde mekaniki açma / kapama butonları bulunacaktır. Devre kesicileri mekaniki sürgülenmiş olacak ve elektriki ve mekaniki olarak trip verilebilecek özellikte olacaktır. Operasyon mekanizması "trip-free" olacak ve bir "anti-pumping" cihazı içerecektir. Çekilebilir devre kesicileri üzerindeki kontrol ve kumanda devre bağlantıları, çoklu iletkenli esnek kablo ile olacak olup fişli ve soketli düzeneğe sahip olacaktır Kablo Bölmesi Bu bölme aşağıda belirtilen ekipmanları içerecektir: Yardımcı kontaklı topraklama ayırıcısı (tek hat şemasında belirtilen yerlerde), Akım trafoları(blok tipi, opsiyonel olarak ring tipi) Gerilim trafoları, Kablo bağlantı düzeni. Bu kompartmana ulaşım, önden erişimli hücreler için, kesici arabası hücre dışına alındıktan sonra, kesici bölmesindeki ara plakanın sökülmesiyle mümkündür. Arkadan erişimli hücrelerde ulaşım ise, ana gövdeye vidalanmış arka plakaların ayrılmasıyla mümkün olabilecektir. Kablo girişi, hücre altı canlı kısımlara ulaşımı önlemek için paslanmaz sac levhalarla ve plastik geçiş rakorlarıyla kapalı olacaktır Topraklama Ayırıcısı Topraklama ayırıcıları sabit, hızlı tip olacaktır. Hücrenin kısadevre dayanım akımına eşit değerde kısadevreye kapatabilme özelliğine haiz olacaktır. Topraklama ayırıcısının konum göstergesi doğrudan topraklama ayırıcısının ana mili üzerinden alınan bilgi ile ön yüzde görülebilecektir. Topraklama ayırıcısının kumandası, panelin önünden ve taşınabilir bir kol vasıtasıyla yapılacaktır Akım Trafoları Tüm akım trafoları IEC e uygun olacaktır. Akım trafoları, ihtiyaca uygun şekilde ve tek hat şemalarında belirtilen değer ve oranlarda olacak ve kuru tip olacaktır. Akım trafolarının anma yükü bağlı olduğu tüm rölelerin, ölçüm cihazlarının ve ilgili yüklerin toplamından az olmayacaktır. Tüm akım trafoları, dökme reçineli, kutup blok tipi veya ring tipi olacaktır. Genel olarak, akım trafoları doğruluk limit faktörü ve doğruluk sınıfı, kullanılan ölçü veya koruma cihazlarının özelliklerine göre belirlenecektir. Akım trafoları kablo bölmesinde olacaktır. 8

9 Gerilim Trafoları Tüm gerilim trafoları IEC ya uygun olacaktır. Gerilim trafoları, dökme reçineli blok tip olacak ve ihtiyaca uygun şekilde ve tek hat şemalarında belirtilen değer ve oranlarda olacaktır. Giriş / çıkış devre kesicili hücrelerde bulunan gerilim trafoları, kablo bölümü veya bara bölümünde olabilir. Bu durumda, gerilim trafolarının primer taraflarında sigorta kullanılmayabilir. Gerilim Trafoları istendiğinde, Kesici arabası üzerine monte edilebilir ve YG sigortaları ile korunabilir yapıda olmalıdır. Gerilim trafoları, sekonder sarımları sigorta ile korunacaktır. Uygun koruma, kumanda, ölçüm ve yardımcı devreler seçici olarak koordineli olacaktır. Gerilim trafolarının anma yükü bağlı olduğu tüm rölelerin, ölçüm cihazlarının ve ilgili yüklerin toplamından az olmayacaktır. Ölçü hücrelerinde kullanılan gerilim trafoları, araba üzerinde bulunacak ve primer akım sınırlama sigortalarına sahip olacaktır. Genel olarak, gerilim trafolarının doğruluk sınıfı, kullanılan ölçü veya koruma cihazlarının özelliklerine göre belirlenecektir Bara Bölmesi Bara bölmesi panelin üstünde, topraklı metal perde ile diğer bölümlerden ayrılmış olup, döküm reçine izolatörlerle desteklenmiş 3 adet tek faz düz bakır barayı ve devre kesicisine bağlantıyı içermektedir. Baralar 3 fazlı olacak ve tüm şalt merkezi dahilinde tüm dinamik, termik ve dielektrik streslere dayanacak değerlerde olacaktır. Baralar katı çekilmiş, yüksek iletkenlik katsayılı, elektrolitik bakırdan imal edilecektir. Düşey baralar ile ana bara arası bağlantılar, katı bara ile sağlanacak olup, esnek bağlantı ekipmanları kabul edilmeyecektir. Baralar ve bağlantıları için, anma kısadevre akımı sonucu oluşan termik ve manyetik kuvvetlere dayanacak şekilde yeterli destekleme ve sağlamlaştırma sağlanacaktır. Bara sistemi, panellerin her iki tarafından genişlemeye müsait olacaktır. Tüm bara uçları genişlemeye imkan sağlanması için mevcut şalt tesisinde herhangi bir tadilata gerek duyulmaksızın delinebilen ve birleştirilebilen yapıda olacaktır. Bara bölmesinde herhangi bir kablaj bulunmayacaktır. Bara bölmesinda yalıtım hava ile sağlanacaktır. İstendiğinde, ana baralar, kontak uçlarına kadar, PVC ve büzüşen makaron ile izole edilebilmelidir Alçak Gerilim Bölmesi Bu bölüm, O.G hücresinin ön üst bölümünde yer alacak ve tamamen kapalı, müstakil yapıda olacaktır. Yüksek gerilim bölmesinden tamamen yalıtılmış ve basınca karşı korunmuş olacaktır. Çekmece kumanda kabloları, 64 kutuplu fişle bağlı olup esnek kablolar metal spiral içinde yer olacaktır. Alçak gerilim bölmesi, modüler yapıda, komple sökülebilir özellikte olacaktır. Alçak gerilim bölmesinde hücreler arası yardımcı kablo bağlantılarını ihtiva eden bir kablo kanalı olacaktır. Panolararası sürekli iletkenler ve kontrol kabloları soketli yapıda olacaktır. 9

10 Pano içi kumanda devreleri fleksibl kablolarla yapılacak ve metal/plastik muhafaza içinde yer alacaktır. Bu bölümde proje gereklerine uygun tüm malzeme gerekli bağlantıları yapılmış ve işletmeye hazır bir şekilde monte edilecektir. Nümerik tip koruma röleleri Koruma ve ölçü cihazları, Sigortalar, Klemensler, Minyatür devre kesicileri, Enstrümanlar, Yardımcı röleler, İsteğe bağlı olarak, ark oluşması halinde giriş kesicisini açtırmak için gerekli olan basınç şalteri ve rölesi vb. Alçak gerilim bölmesina sistem gerilim altında iken erişilebilecektir. Bütün bağlantı iletkenleri terminalini gösterecek şekilde işaretlenecek ve renkle kodlanacaktır Koruma Röleleri Her bir kesici bir adet röle ile kumanda edilecektir. Röleler panelin alçak gerilim bölmesinda kapı montajlı olacak ve aşağıdaki özelliklerde olacaktır. Röleler mikro-işlemci teknolojisine sahip olacak ve enerji otomasyon sistemine uyumlu olmalıdır. Koruma röleleri nümerik tip olmalı ve nümerik tekniğin sağladığı, arıza kaydetme, ölçüm yapma gibi özelliklere sahip olmalıdır. Koruma röleleri tek başlarına kullanılabileceği gibi, istendiğinde bir haberleşme ve bilgisayar sistemi üzerinden de bilgi alışverişine müsait olmalıdır. Kurulması söz konusu bilgisayar sisteminde kullanılacak olan yazılım Windows işletim sisteminde çalışabilmeli ve kullanıcıya kolaylık sağlayacak şekilde olmalıdır. Bu yazılım üzerinden, röle tek başına çalışırken arıza analizi, ayarlama, kontrol gibi işlemlerin tümü yapılabilmelidir. Tüm fonksiyonlar birbirlerinden bağımsız çalışabilmeli ve istenildiğinde bloke edilebilmelidirler. Röleler aşağıdaki özelliklere haiz olmalıdır: Üç faz ve toprak için ters zamanlı ve/veya sabit karakteristikli aşırı akım, kısadevre, toprak kaçağı koruması özelliği olmalıdır. Ters zamanlı aşırı akım açma eğrisi seçeneği ve kullanıcı tarafından tanımlanabilen en az 1 adet açma eğrisi bulunmalıdır. Cihaz standart olarak üç faz true RMS akımlarını, nötr akımı, akım demandı (üç faz için ayrı ayrı ve ortalama) ölçümlerini yapabilmelidir. İstenmesi halinde üç faz true RMS gerilimleri ve ortalama RMS gerilimleri, aktif güç, reaktif güç, görünen güç, aktif güç demandı, reaktif güç demandı, aktif ve reaktif enerjiler, güç faktörü, frekans ölçümlerini yapabilmelidir. Cihaz standart olarak, aşırı akım korumaları (50/51), Toprak arızasıı korumaları (50N/51N), aşırı yük koruması (iki zaman sabitli), ters bileşen koruması (46), kesici arızası koruması (50BF), açma devresi denetimi (74TC), lock out (86), demaraj akımlarına karşı blokaj fonksiyonlarına sahip olmalı ve içerisinde seçilebilir 4 adet parametre ayar grubuna sahip olmalıdır. İstenmesi halinde aşırı ve/veya düşük gerilim koruması (59/27), yönlü aşırı akım/toprak kaçağı koruması (67/67N), yüksek ve/veya düşük frekans koruması (81O/U), gerilimde faz sırası koruması (47), hassas toprak arızası koruması (67Ns), rezidüel gerilim koruması (64), düşük akım koruması (37), kalkış zamanın izlemesi (48), tekrar kapama (79) ve arıza yeri tesbiti fonksiyonlarını da ilave olarak sağlamalıdır. 10

11 Arıza eğrisi yakalama fonksiyonu olarak minimum 5 saniyelik hafıza birimine sahip olmalı ve bu 5 saniyelik hafıza birimi içerisinde en az 8 arıza saklanabilmelidir. Saklanan bu arıza eğrileri vasıtasıyla detaylı akım ve gerilim eğrilerini tutmak sureti ile bilgisayar üzerinden arıza analizi yapma ve harmonikleri izleme olanağı vermelidir. Arızadan açma kaydında son sekiz arıza için pick-up a girme ve arızadan açma zamanlarını, pick-up ve arızadan açma anlarındaki akım ve gerilim değerlerini, pick-up ta kalış süresini vs. kaydederek arızanın analizini yapma imkanı tanımalıdır. Olay kaydı olarak konum değişikliklerini, rölenin bu durumlarda gerçekleştirdiği fonksiyonları ve diğer benzeri bilgileri kaydetmelidir ve röle içerisinde son 200 olayın kaydı saklanabilmelidir. Akım, gerilim, güç, frekans vb. ölçülen değerlerin minimum ve maksimum değerlerini zaman etiketli olarak kaydetmelidir. Rölede bulunacak RS-232 haberleşme portu, bilgisayar ile röleye doğrudan bağlanarak cihazın her türlü ayar ve ölçüm bilgilerini alma, cihazı bilgisayar üzerinde parametreleme olanağı tanımalıdır. 4.3 İŞLETME GÜVENLİĞİ VE KİLİTLEMELER Hücrelerdeki tüm mekanik kilitlemeler, kuvvete dayanmayan perdeleme sistemi ile sağlanmalıdır. Bütün Açma kapama işlemleri sadece, Yüksek Gerilim Kapısı kapalıyken yapılabilir. Hücrede gerilim olup olmadığı, Ana Bara ve Kablo bölmeleri için, kapasitif gerilim dedektörleri vasıtası ile ölçüm yapılarak belirlenmelidir. İşletme anahtarları yerlerine ancak gerekli kilitleme koşullarının sağlanması halinde yerleştirilebilmeli, aksi takdirde anahtarların yerine oturmasını sağlayan metal perdeler açılmamalıdır. Bu perdeler kilitleme mekanizmalarının gereksiz yere zorlanmasını önleyecek şekilde dizayn edilmelidir. Kesici özel anahtar ve takım gereksinimi olmadan tek kişi ile hücre dışına çıkartılabilmelidir. İç ark oluşumunda, basınç deşarjını sağlamak için hücre tavanında sac klapeler bulunmalıdır. Hücrelerin kapısında bir gözetleme penceresi bulunmalı ve bu pencere iç ark oluşumundaki basınca dayanmalıdır. Vakum kesici, hücre kapısı kapalı iken bir kol vasıtası ile mekaniki olarak kurulabilmelidir. Röleler, koruma, kumanda, ölçü ve sayıcı cihazlar hücrede ayrı kapısı olan bir dolaba yerleştirilmeli ve bu dolap orta gerilim bölmesinden dokunmaya ve oradan gelebilecek arklara ve basınca karşı emniyetli olarak ayrılmalıdır. Her bir devre kesicisi aşağıdaki belirtilen ve istenmeyen durumları önlemeye karşı kilitlenmelidir. Kesici kapalı iken, kesicinin test pozisyonundan işletme pozisyonuna sürülmesini veya işletme pozisyonundan test pozisyonuna geri çekilmesini önleyen kilitleme. Kesici hareket halindeyken kesicinin, işletme (devrede) veya ayrılmış pozisyonları arasında bulunduğunda kapatılmasını önleyen kilitleme. Topraklama ayırıcısı kapalı iken kesicinin işletme pozisyonuna alınmasını veya kesici işletme pozisyonundayken topraklama ayırıcısının kapanmasını önleyen kilitleme. Kesici bölmesi kapısı kesici devre dışı kalmadan açılamayacak şekilde yapılan kilitleme. Kesici arabası, işletme pozisyonundayken topraklama ayırıcısının elle kapatılamamasına ilişkin kilitleme. Kesici arabası işletme ve test konumları arasında iken kesicinin devreye alınmasını engelleyen kilitleme. Ayrıca kesici bölmesi kapısı açılmadan kesici test konumuna getirilebilmelidir. Orta gerilim şalt tesisinin topraklaması için ana gövde, klapeler ve diğer tüm akım taşımayan metal aksamlar birbirine bakır bara ile bağlanacak, uygun bir topraklama barasına harici olarak irtibatlandırılarak etkili bir topraklama sağlacaktır. Hücrenin boyalı gövdesi, uygun bağlantı elemanları yardımıyla topraklanmalıdır. 11

12 4.4 KORUMA DERECESİ Orta gerilim hücreleri, IEC , IEC 60529, VDE , VDE standartlarına ve gereklerine uygun olarak asgari aşağıda belirtilen koruma sınıflarına sahip olacaktır: YG Kapısı kapalı iken : Panel Mahfaza koruma sınıfı (opsiyonel) Mahfaza koruma sınıfı (havalandırmalı) Bölmeler için koruma sınıfı NXAIR P3XD, IP4X, IP50, IP51 IP3XD, IP4X IP2X 4.5 ETİKETLEME Panel önü ve iç etiketleme,işlenmiş siyah etiketler veya şeffaf kapaklı değiştirilebilir etiketler kullanılarak yapılacaktır. İmalatçının adı, tipi ve seri numarası, uygulanabilen anma değerleri, hücrenin tanımı gibi tanımlamalar etiketler üzerinde bulunacaktır. 4.6 KOROZYONA KARŞI ÖNLEMLER VE BOYA Panellerde kullanılan her türlü malzeme; civata, rondela somun, pul vs., paslanmaya ve korozyona karşı mukavim metalden yapılmış olacaktır. Ön kapama plakaları ve kapılar elektrostatik toz boyalı, boya rengi standart RAL 7035, boya kalınlığı mikron olacaktır. Diğer metal parçalar sıcak daldırma galvaniz veya sarı renkte pasivize edilmiş elektrogalvanizli olacaktır. 4.7 AMBALAJLAMA VE TAŞIMA Tüm paneller naylon ambalaj malzemesi ile sarıldıktan sonra tahta paletlere sabitlenerek nakliyeye hazır hale getirilecektir. Paneller konulacakları en son yere kadar palet üzerinde taşınmalıdır. Bu konumda çekmeceler pano içinden çıkarılarak hücreler kablo kanalı üzerine kaydırılacaktır. Panel grupları yanyana çok sayıda panelden oluştuğu zaman yükleme grupları en fazla 3 panelden oluşacaktır. 12

13 4.8 BOYUTLAR İmal edilecek orta gerilim hücrelerinin boyutları standart olarak aşağıdaki değerleri aşmamalıdır. Boyutlar Genişlik B Yükseklik mm Kesici panosu 1000 A 600 '¹' 4000 A 800/1000 Kontaktör panosu 400 A 435 Ayırıcı panosu 4000 A 800/1000 Kuplaj panosu 4000 A 2 x 800/1000 Ölçü panosu 800 Bara bağlantı panosu 4000 A 800/1000 H1 Standart pano veya doğal havalandırmalı standart pano 2300 H2 Yükseltilmiş alçak gerilim bölmesiyle, ya da ana bara bölmesi için ilave bölmeyle 2350 H3 Cebri Havalandırma (4000 A) 2450 H4 12 kv için opsiyonel ark sönümleyici '²', > 25 ka, veya genel olarak 17,5 kv için 2500 Derinlik T Tek ana bara, tüm pano tipleri (kontaktör panosu hariç) 1350'¹'/1500'³' Kontaktör panosu 1400'¹'/1500 '¹' 31.5 ka '²' Sönümleyici sayısı şalt panosunun konfigürasyonuna bağlıdır. '³' 3150 A / 4000 A panoda gerilim transformatörüyle 1540 mm 13

14 Tek sıra yerleşim (tek ana baralı şalt panosu için plan görünümü) B (genişlik) ve T (derinlik) Sırt sırta ve yüz yüze yerleşime karşılık gelen oda boyutları, tek sıra yerleşime göre uygulanır. Sırt sırta yerleşim için, şalt panosunun sağ ya da sol tarafında 1200 mm genişliğinde bir servis koridoru gerekir. 14

15 5. ELEKTRİKSEL ÖZELLİKLER Anma değerleri Anma Gerilimi kv 7, ,5 Frekansı Hz 50/60 50/60 50/60 Kısa süreli şebeke frekansı dayanım gerilimi kv 20 '¹' 28 '¹' 38 (faz-faz ve faz-toprak) Yıldırım darbe dayanım gerilimi kv (faz-faz ve faz-toprak) Kısa devre kesme akımı max. ka Kısa süreli dayanım akımı, max. ka saniye Kısa devre üzerine kapama akımı'²' max. ka 100/ / /104 Tepe dayanım akımı'²' max. ka 100/ / /104 Ana bara anma akımı max. A Çıkışların anma akımları: Kesici panosu max. A Kontaktör panosu '³' max. A Ayırıcı panosu max. A Kuplaj panosu max. A Bara bağlantı panosu max. A '¹' 32 kv veya GOST standardı için opsiyonel 42 kv '²' Değerler 50 Hz: 100 ka 60 Hz: 104 ka '³' Primer sigortalara bağlı akım değerleri, GOST standartı kısa süreli şebeke frekanslı dayanım gerilimi maksimum 32 kv için: Kontaktörün açık kontak aralığında yıldırım darbe dayanım gerilimi: 7.2 kv'de 40 kv, 12 kv'de 60 kv. Kontrol Gerilimi : 24 veya 110 VDC 6. YEDEKLER VE AKSESUARLAR Teklif edilen hücrelerle birlikte işletme ve bakımda kolaylık sağlanması amacıyla aşağıdaki aksesuarlar teklif edilecektir. AKSESUARLAR: Kesici hareketini temin etmek için kumanda kolu, Kesici yayını el ile kurmak için kurma kolu, Kapıları açıp kapamak için kapı anahtarları, Topraklama ayırıcısı var ise topraklama ayırıcısı kolu, 15

16 Orta gerilim şalt tesisinin işletmesinde ilerde ihtiyaç duyulabilecek ve aşağıda listesi verilen malzemeler teklifle birlikte yedek olarak verilecektir. Aşığıda belirtilen yedek parçalar imalatçı firma tarafından şalt sahasına geçici kabulden önce teslim edilecektir. YEDEKLER Vakum kesici, Kesici kutbu (komple vakum tüpleri), Kesici yay kurma motoru, Trip / kapama bobini, Her bir tip için akım trafosu, Her bir tip için gerilim trafosu, Her tipten sigortalar. 16