Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı. Arastırma Merkezi ~ TÜRK KÜLTÜRÜ. ve HACI BEKTAŞ VELİ. Araştuma Dergisi. Research Quarterly.

Transkript

1 Gazi Üniversitesi Türk Kültürü ve Hacı Arastırma Merkezi ~ Bektaş Veli o TÜRK KÜLTÜRÜ ve HACI BEKTAŞ VELİ Araştuma Dergisi Research Quarterly Aut~~~ 2006/40

2 HACI BEKTAŞ VELİ GELEN EGİNİN BİR UZAN TISI O LAN DETRO İ T'TEKİ ARNAVUT BEKTAŞİ TE KKESİ (Albanian Bektashi Complex in Detroit Which Is Part Of Had Bektash Veli Tradition) Fatma Ahsen TURAN. İlknur ALTUN.. ÖZET Bazı mekanlar bu l undukları coğrafyada kültürel kimlik için önem arz ederler. Bu mekanlar yeni yetişen neslin kültürel kimliğini tanıması, kültürü o l uşturan sosyal topluluğun da kültürünü yaşayarak hayatını devam ettirmesi için elzemdir. Detroit'teki Arnavut Bektaşi tekkesi de Bektaşi inanç ve ritüelleri açısından önem teşkil etmektedir. Yazımızda Detroit'teki Arnavut Bektaşi tekkesini ve tekkenin kurucusu Recep Ferdi Babayı tanıtıcı bilgilere yer verdik. Anahtar Kelimeler : Bektaşi Tekkesi, Bektaşilik, Recep Ferdi Baba, Detroit A BSTRACT Some regions have importance for their cultural identity in their geographical distinction. These regions are important for the new generations' learning their cultural identity and for this social group's keeping on living their own life with their culture.the Albanian Bektashi Tekke in Detroit has alsa importance in Bektashi belief and ritual system. in our writing there have been introducing information about Albanian Bektashi complex and its founder Recep Ferdi Baba. Key Words: Bektashi complex, Bektashism, Recep Ferdi Baba, Detroit. insanlar yaşadıkları sosyal çevre ile bütün oluştururlar. Bu sosyal çevreyi oluşturan kültürel unsurlar da onların sosyal ilişkilerini, hayat sistemat i klerir:ıi ve davranış şekillerini belirler. Nihat Nirun "Toplum içinde sosyal yapıya vücut veren elemanların başında insan gelir. Toplumun tabii kaynakları üzerinde yerleşen insanlar kültürleri vasıtasıyla. işbirliğine dayanan sosyal i l işkiler halinde soyut ve somut yönleriyle belirli bir sosyal bütünü meydana getirirler" (Nirun, 1991: 11-13) demektedir. insanlar sosyal çevrelerini değiştirdikleri zaman yeni mekanlarında kültürel yapılar ı nı da tesis ederek sosyal grup l ar ı nı oluştururlar. Bu varlık l arının yani dini Yard. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. aturan@gazi.edu.tr. lngilizce Öğ retmeni. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/

3 Fatma Ahsen TURAN - //knur ALTUN ve milll kimliklerinin devamı açısından elzemdir. Sosyal gruplar oluşturulurken bu yeni çevrede mekan çok önemlidir. Bu mekan insanın kimliğinin şekillenmesi, o toplumun kimliğini vurgulayan inanç, tören ve ritüellerin öğrenilmesi açısından önem teşkil eder. Sadık Tural, kültürü tanımlarken ferde ve topluma benlik, kimlik ve kişilik ile mensubiyet şuuru kazandırma, bütünleşmiş kı l ma, yaşanılan çevreyi ve şartları kendi hedefleri istikametinde değiştirme arzu ve iradesi veren, değer, norm ve sosyal kontrol unsurlarının belirlediği bir sistemdir demektedir (Tural, 1992: 109). Dolayısıyla sosyal ve kültürel açıdan farklı bir coğrafyada yaşayan ins,anların yaşanılan çevreyi ve şartları kendi hedefleri istikametinde değiştirme istek ve arzuları tabii tezahürdür. Makalemizde de böyle bir mekan olan Detroit'teki Arnavut Bektaşi Tekkesini ve bu mekanın ve topluluğun inanç önderi olan Recep Ferdi Baba'yı tanıtmaya çalışacağız. Amerika'daki Arnavut Bektaşiliğinin önemli bir ismi olan Recep Ferdi Baba, 1901 yılında Arnavutluk' un güneyinde Cirokaslar isimli bir köyde doğmuş tur. Genç yaşlarda Tepedelendi Ali Paşa tarafından Tirhala Derviş Kolejine yazdırılarak Metafizik eğitimi almıştır. Jirokastro şehrinde klasik lise eğitimi gördükten sonra medreseye giderek ünlü müderris Molla Rakip Efendi'den Arapça, Farsça öğrenmiştir. Türkçe, Arnavutça, Sırpça, ltalyanca, lngilizce, Fransızca, Yunanca lisanlarına da iyi derecede vakıftır (Koca, 2002: 16; Trix, 1993: 2). Recep Ferdi Baba, Ergiri Dergahı Post-nişini olan Selim Ruhi Baba'nın tekkesinde derviş olmuştur. Recep Ferdi Baba'nın yanında uzun yıllar kalarak muhabbetlerine (derslerine) katılan Frances Trix, onun muhabbetini ve itimadını kazanmış Amerikalı bir akademisyendir 1 Trix'in Recep Baba'yla olan sohbetlerinden edindiği bilgiye göre Recep Babanın dervişi olduğu "Selim Ruhi Baba tekkesine giden yolun iki yanı kavak ağaçları ile doludur. Bu yolun sonunda ise. her zaman açık olan büyük bir taş kapı mevcuttur. Kapının dışında ise dervişlere ait olan taştan sarıklı mezar taşları bulunmaktadır. Kapıdan geçince büyük bir avlu karşımıza çıkar. Avlunun içinde tekkenin kurucusuna ve diğer dervişlere ait olan başka mezar taşları bulunmaktadır. Tekke üç ana binadan oluşmaktadır. Sol tarafta misafirlerin ve dervişlerin kaldığı misafir evi, ortadaki binada mutfak ve yemek odası. Onun arkasında da hayvanların kaldığı yer, sağ ' Frances Trix Recep Ferdi Baba'yla yapt ı ğı dersleri "Spiritual Discourse Learning with and lslamic Master, 1993 s.12" ad l ı kitabında anlatmaktadır. Frances Trix kitabında kitabının yazılma süreç ve serüveni için "Baba ile dersler Detroit'in dışında bulunan iki katlı bir çiftlik evinde baş l adı. Bu kitap baba ile 12 yıl süren çalışmanın Kasım ayında yaptığımız bir dersin merkezine oturmaktadır. Tekkedeki derslerden sadece 8 tanesini kasede çekebildim ve bunlardan yalnızca bir tanesini bu kitabın merkezine yerleştirdim" demektedir Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Vefi/

4 - --- Hacı Bektaş Veli Celeneginin Bir Uzantısı Olan Deıroit'teki Arnavut Bektaşi Tekkesi tarafta ise tekkenin babasının dinlendiği, ibadet ettiği bina, holün altındaki küçük özel tören odası, yani meydan odası ve bu meydandan sorumlu kişinin odası yer almaktadır. Bu odaların içinde en önemli oda babaya ait olanıdır. Bu odada baba misafirlerini ağırlar, muhabbetlerini gerçekleştirir ve derslerini yapar (Trix, 1993: ). 1) Recep Ferdi Baba, ikinci Dünya Savaşı başladığında tekkenin başına geçmiştir.. Recep Ferdi Baba, Arnavutluk'ta bulunduğu yıllarda Bektaşi erkan-namesini ve Süleyman Çelebi'nin mevlidini Arnavutça'ya çevirmiştir (Koca, 2002: 17). Arnavutluk'taki rejim sebebiyle inancını rahat bir şekilde yaşayamayacağına inanan Recep Ferdi Baba, 1944 yılının sonunda Arnavutluk'u.'terk etmiştir. ltalya'da değişik mülteci kamplarında geçen dört yıldan sonra Kahire'ye gitmiş ve burada hala faaliyetlerini sürdüren Arnavut tekkesinde (Abdal Dergah ı ) dört yıl geçirmiştir (Clayer, 2004: 241 ). 30 Ocak 1949 tarihinde Mısır'da bir araya gelen Hür Dünya Babaları oy birliği ile Kaygusuz Dergahı'nın postnişi olan Ahmet Sırrı Baba'yı Dede Baba seçmişlerdir. Ahmet Sırrı Baba Bektaşiliğin geleceğinden endişe duyduğu için Recep Ferdi Baba'ya Babalık icazeti vererek Amerika'ya görevli olarak göndermiştir (Koca, 2002: 17). Recep Ferdi Baba, 1952 yılında New York'a yerleşmiş olan kız kardeşinin yan ı na giderek, tekke kurmak için uygun bir mekan arayışına girmiştir. Araştırmaları neticesinde Detroit şehri yakınlarında Taylar isimli Arnavut yoğunluklu bir yerleşim bölgesi bularak gerekli girişimlerde bulunmuştur. Tekke kurmak için uygun bir mekan olan bu bölgede bir çiftlik ve büyük bir arazi satın alınarak gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bu tekke yasal olarak 15 Mayıs 1954 yılında hizmete açılmıştır (Clayer, 2004: 241 ). Kahire tekkesinin babası olan Ahmet Sırrı Dede'nin hazırlamış olduğu kurallara göre de Recep Baba tekke babalığına seçilmiştir. (Clayer, 2004: 241) Recep Baba, Kahire' den gelirken yar:ıında bazı dervişlerini de getirmiştir. Recep Babayla gelen dervişlerin isimleri de şunlardır: Ergirili Derviş Lütfi, Avlonyalı Derviş Arşi,2 Yakovalı Derviş Bayram, Derviş Ali ve Derviş J\bbas Mürteza (Koca, 2002: 17) Şevki Koca, tamamı mücerrit olan bu dervişlerin hepsinin Hakk'a yürümüş olduğu 2ooı'de yayınlanan "ABD'de Bir Erenler Ocağı Taylor Recep Baba Bektaşi Dergahı isimli makalesinde söylemektedir. Ancak 2004 Mayıs ayında Amerika'daki bu Bektaşi tekkesini yaptığım ziyaret esnasında tekkenin babası olan 1906 doğumlu Arşi baba ile tanışma imkanı buldum. Arşi Baba Mayıs ayında sağlık l ı ve hayatta idi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/

5 Fatma Ahsen TURAN - /Jknur ALTUN Recep Baba, tekkenin kuru l masından sonra Amerika'da Bektaşi l iğin felsefesini ve ilkelerini her kesimden okuyucuya taşıyabilmek amacıyla tekke komisyonunun desteğini de alarak Zeri 1 Bektashizmas (Bektaşiliğin yolu) 3 adında altı ayda bir yayımlanan bir dergi çıkarma kararı almıştır. Editörün ilk sayıdaki dergiyi çıkarma amaçlarını ve Amerika'daki Arnavut Bektaşilerinin Bektaşiliği nasıl algıladığını izah eden yazısı önemlidir. Editörün yazısındaki "Bektaşilik lslami bir mistisizm olduğundan, mistisizme ve tarihine ve islam'ın genel kurallarına de değineceğiz" açıklamas ı yukarıdaki düşüncemizi teyyit eder doğruluktad ı r. Bektaşiliği tanıtmanın yani sıra Amerika'daki Arnavut Bektaşilerinin de birlik ve bütünlüğü açısından önem teşkil eden tekkenin bu yayın organı maddi imkansızlıklar sebebiyle yayın hayatını fazla sürdürememiştir. Recep Ferdi Baba Misticisma dhe Bektashizma (Bektaşiliğin Mistisizmi) adlı eserinde dergiyi niçin ç ı karamadıklarını da izah etmiştir (Clyer, 2004: 244). Recep Ferdi Baba, 24 Haziran 1990 yılında Amerika'ya davet ettiği Bedri Noyan Dedebaba'dan halifelik icazeti alm ı ştır. Recep Ferdi Baba, bütün gayretleri ile Anadolu'daki Bektaşiliğin sesi olarak Amerika'da Bektaşiliğin devamını sağlamıştır. (Clayer, 2004: 242). Recep Baba, 14 Eylül 1995 tarihinde Hakk' a yürümüştür. Vefatından sonra dergaha Arnavutluk'tan Feramul Baba Postnişin olmuştur. Bektaşi tarikatının, Alevi süreklerinden farklı olarak Balım Sultan ile başlayan mutlak erkan-name uygulaması vardır. Bu erkan-name, "Balım Sultan Erkannamesi" olarak anılmakta olup bu tüzük ile Bektaşilikteki mekansal düzenlemeler, ritüeller pratikler standartlaştırılmıştır. Böylece tarikat içinde yaşanılabi lecek müstakil açılımlar önlenmiştir. Geçmişten bugüne günümüze dünya üzerindeki tüm Bektaşi birimlerinde aynı yaklaşım var olmuştur. Bunun günümüzdeki en önemli örneklerinden birisi de Detroit'deki Bektaşi Tekkesidir. Amerika' da sadece Bektaşilerin değil Bektaşiliğe sempati duyan farklı milletlerden insanların uğrak yeri olan tekke kompleksi, büyük bir bahçe içinde üç ana binadan oluşmaktadır. 5 ilk bina tekkenin ana binasıdır. Tekke binasında ilk dik- ' Bektaşiliğin Yolu dergisi hakkında daha geniş bilgi için bknz. Nathalie Clayer ABD' de yay ı nla nan Arnavut Bektaşi Dergisi ( ) Bektaşi l iğin Yolu, Yay ına Hazırlayanlar. Ali Aktaş, Didem Çankaya. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi kış 2004 sayı, 32 Recep Ferdi Baba'nın Dedebaba Bedri Noyan'dan halifelik icazeti alması hususundaki bilgiler Bedri Noyan'ın oğlu Kurtcebe Noyan tarafından da teyyit edilmiştir. ' Yazımızda tanıttığımız Detroitteki Arnavut Bektaşi Tekkesi ile ilgili bilgiler 2004 yılında tekkeye yapt ığım ziyaret sırasında not ettiğim bilgilerden ve Frances Trix'in Spritual Discourse learning with an lslamic Master ad l ı eserinden istifade neticesinde ortaya konmuştur Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Vefi/

6 ---- Hacı Bektaş Veli Geleneğinin Bir Uzantısı Olan Detroit'teki Arnavut Bektaşi Tekkesi kati çeken çatının üstüne yerleştirilmiş kubbesi on iki terkli olan beyaz Bektaşi "tac"ıdır. Aynı Bektaşi tacı Recep Ferdi Babaya ait olan türbenin de çatısında bulunmaktadır. Yeni Dünyadaki bu Bektaşi tekkesinin çatısında bulunan on iki terkli beyaz taç, adeta tekkeye gelenlere şunları söylemektedir: 0 Külah-ı Hacı Bektaş-ı Veli'yi Giyen idrak ede sırr- ı Ali'yi Olur ayirne-i kalbi musaffa Derununda bulur noru celi'yi (Noyan, 1995:241) (Hacı Bektaş külahını başına giyen Hz. Ali'nin sırlarına erer: Gönül aynası parıldar ve içinde nuru bulur.) Tekkenin içinde misafirlerin kabul edildiği büyük bir salon bulunmaktadır. Alevi - Bektaşi öğretisinde yer etmiş ve bir kıymet hükmü taşıyan "mihman (misafir) ev sahibinin gülüdür" düşüncesi burada da bütün incelikleri ile yaşamaktadır. Tekkeden içeri girildiğinde misafirlerin ağırlandığı bu salonda Arşi Baba'nın ev sahipliğinde, değerli araştırmacı, meslektaşım Frances Trix'in rehberliğinde ağırlanmanın mutluluğunu ve zevkini yaşadım. Tekkeye ziyaretim esnasında gördüğüm misafirperverliği, Arşi Baba'nın ve diğer tekke sakinlerinin duygularını Hatayi'nin şu dörtlüğü çok güzel anlatmaktadır. Yine mihman gördüm gönlüm şad oldu Mihmanlar siz bize safa geldiniz Kar kış yağa r iken bahar yaz oldu Mihmanlar siz bize safa geldiniz Bu büyük misafir salonunda Amerikan ve Arnavutluk bayraklarının yanı sıra Recep Baba'nın Hacı Bektaş Veli'nin, Hz. Ali'nin, Ehl-i Beyt'in fotoğraf ve resimleri, muhtelif ayetlerin panoları yer almaktadır. Bina içinde ayrıca Babanın yatak odası, selamlaşma odası, çalışma odası, muhabbet odası kütüphane ve yemek yenilen, toplantı yapılan büyük bir salon bulunmaktadır. Frances Trix, kitabında tekkenin çalışma odasını şöyle anlatmaktadır. "Babanın sandalyesinin yanında, ayak ve başucunda seccadelerle örtülü olan bir sedir vardır. Duvara yastıklar yaslanmıştır. insanlar ayaklarını altlarına top l ayıp sedirin üzerinde oturup sırtlarını yastıklara dayıyorlardı. Yerler Balkanlar'dakine benzeyen halılar ile kaplıydı. insanlar bu halıların üzerinde ayaklarını altlarına alarak oturuyorlardı. Babanın sandalyesinin diğer yanında bir masa vardı. Üze- t Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/

7 Fatma Ahsen TURAN - llknur ALTUN rinde 1901 'de lstanbul'da Arap harfli basılmış altı ciltten oluşan bir ansiklopedi, Dielli (Arnavut- Amerikan gazeteleri), 16.yy'da Hüseyin Vaiz'in yorumladığı Kuran ve Bektaşilik savunmalarının bulunduğu kitaplar mevcuttu. Tabii ki birçok _da şiir kitabı. Bu kitaplar Türkçe ve Farsça idi. Nesi mi, Fuzuli, Pir Sultan Abdal, Niyazi Mısri ve antolojiler. Bu antolojiler Türkçe yazılmıştı ve Türkiye'de yaşayan Bektaşiler tarafından hediye gönderilmişti. Baba çoğunlukla Arap harfleriyle yazılmış Türk şiirini okumayı tercih ediyordu. Duvarda bir ay takvimi asılıydı. Takvimin yarısı Babanın vatanı Arnavutluk'un suluboya resminden oluşuyordu. Hemen onun karşısında çerçeveli kadifenin üstüne altın harflerle yazılı "Besmele" asılıydı. Sedirin üzerinde de Necef'in (Hz. Ali'nin şehri) resmi vardı. Tekkenin her yeri hediye edilmiş eşyalarla döşenmişti. (Trix, 1993:1-3) Bütün bunların tam aksine Babanın yatak odası oldukça sadeydi. Duvarda Babanın Hocası olan Selim Baba'nın fotoğrafı asılıydı. ibadet yapılan özel oda da çalışma odasına pek benzemiyordu. Bu büyük oda Bektaşilerin çiftlik evine yapılan ilk bölmeydi. Bu odada mobilya yoktu ve her yer halı kaplıydı. Uçuk mavi boyalı duvarlar çıplaktı. Bütün dikkat mihraplara çekilmişti. Baba mihrapta oturuyordu ve sağ yanında mum basamakları vardı" (Trix, 1993: 1-2). Tekkede klasik Bektaşi tekkesindeki meydan evi tasarımına uygun olarak kutsal eşik, küre mekanı, üzerinde çerağların bulunduğu Taht-ı Muhammed, niyaz taşı ve baba postu başta olmak üzere postlar bulunmaktadır. Tekkede ayrıca küçük bir meydan evi mevcuttur. Burada ocaklık, Hz. Ali'nin ve Bektaşi Babalarının resim ve fotoğrafları yer almaktadır. Tekkenin mutfağı ve yemek salonu zemin katta 400 kişinin yiyebileceği kapasitededir. Tekkenin mutfağında yemek pişirilen büyük boyuttaki tencereler Dede Korkut hikayelerindeki toplu yemeklerin hazırlandığı "kara kazanları" hatırlatmaktadır. Mevlana"nın Divan-ı Kebiri'ndeki "Gel, aramıza gir, Biz Hak Aşıklarıyız, gel aramıza katıl da sana aşk bahçesinin kapısını açalım..." (Can, 2004: 142) daveti gibi bu tekkede de Nevruzda Bektaşilerin yanı sıra her milletten ve her inançtan insan buluşmaktadır. Nevruzda toplantılar yapılmakta ve yemekler verilmektedir. Trix'i tekkenin mutfağı ile ilgili şunları anlatmaktadır. "Daha az resmi olan konuşmalar da burada yapılmakta ve kahveler içilmektedir. Uzun masanın başında Baba rahatça oturur ve başkanlık ederdi. Babanın oturduğu yerin arkasında yerleştirilmiş siyah sobanın sıcaklığı üst kattaki sınıfları da ısıtmaktaydı. Yemek masasının etrafındaki konuşmalar, yemekten sonra sofra başında yapılan dualar Baba ile olan özel diyaloglarımız idi. (Trix, 1993:6-7) Baba yemeklerden sonra Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/

8 ---- Hacı Bektaş Veli Geleneginin Bir Uzantısı Olan Detroit'teki Arnavut Bektaş i Tekkesi mutlaka dua ederdi. Duasını bitirdikten sonra sağ elini kalbinin üzerine koyup, başını öne eğip "HÜ" derdi. (Trix, 1993: 10). Tekkenin mutfağı ile bitişik yemek yenen büyük salonun bir köşesinde de ayaklı panolara asılmış olan Recep Ferdi Baba'yı ve Arnavut Bektaşilerini anlatan resimler mevcuttur. Resimlerin sergilendiği panoda reş,imlerin üstünde Recep Baba'nın hayatını kronolojik bir anlatması sebebiyle "Recep Baba'nın tarihi" yazmaktadır. Tekkede Türkçe, Osmanlıca, lngilizce ve Arnavutça kitapların bulunduğu küçük bir de kütüphane mevcuttur. Tekkenin yemek yenen salonu dahil istisnasız bütün odalarında Hz.. Ali ve Hacı Bektaş Veli'nin resimleri mevcuttur. Tekke binasının solunda bulunan sıra sıra evler ise tekkenin harcamaları için kiraya verilmektedir. Burada oturanlar ayrıca tekkenin hizmetinde de bulunmaktadırlar. Recep Baba'nın gömüldüğü türbe ise bahçenin içindedir. Bu türbenin Anadolu'nun her hangi bir yerindeki türbeden hiçbir farkı yoktur. Sanduka, üzerinde yeşil ayetler yazılı olan yeşil bir örtü ile kaplanmıştır. Recep Ferdi Baba belediyeden özel bir izinle tekkenin bahçesine gömülmüştür. Frances Trix, Recep Baba hakkında kitabında şunları söylemektedir "Baba büyük bir otoriteye sahipti, tekkenin başıydı. Tekkeye gelen insanlar onu selamlamak için yanına giderlerdi. Bu selamlama el öpüp başa koymaktan ibaretti. Tekkenin üyeleri babanın avcunun içini öperken dışardan gelenler elinin üstünü öperlerdi. Onun bulunduğu odadan ayrılırken geri geri giderler ve eğilerek saygılarını gösterirlerdi. Bütün bu davranışların arkasında Baba'ya saygı ve sevgi vardı. Baba 21 yaşında dervişlik ve evlenmeme yemini etmiş, o zamandan beri kendine Allah'a adamış ve topluluğuna hizmet etmeyi sürdürmüştür" (Trix, 1993: 3). ' Recep Ferdi Baba, tekkesinde Arnavutluk' un güneyinde bulunan Gjirokater'deki Asım Baba tekkesi geleneği üzerine genel ve yaygın temayüllerin aksine alkol kullanımını da yasaklamıştı. Ay_nı şekilde Asım Baba tekkesinde de Ali Hak Baba tarafından alkollü içeceklerin içilmesi yasaklanmıştı (Clayer, 2004: 2f6l Amerika'da bütün dini mabetler için gösterilen saygı, Bektaşi tekkesi içi.n de gösterilmektedir. Bir gazetedeki beyanatında bundan bahseden Recep Ferdi Baba "Biz dergahımızla iftihar ederiz. Bütün Bektaşi dergahları gibi bizim dergahımız da her millet ve dine mensup insanlar için daima açıktır" (Noyan, 1995: 58) demiştir, Bütün Bektaşi tekkeleri içinde bu tekke ve Recep Baba ayrı bir mevkiye sahiptir. Bu tekke Amerika' da Arnavutların birliği ve Bektaşi öğretisinin sesini duyurması açısından önemli bir görev icra etmektedir. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/

9 Fatma Ahsen TURAN - //knur ALTUN Tekkenin Bahçesi Tekkenin Misafir Odası Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/

10 ----- Hacı Be ktaş Veli Celeneginin Bir Uzantısı Olan Oetroit'teki Arnavut Bektaşi Tekkesi Meydan Evi Recep Ferdi Baba Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velf /

11 Fatma Ahsen TURAN - //knur ALTUN Recep Ferdi Baba'nın Sand u kas ı Recep Baba'n ı n Türbesinin Önünde Frances Trix, A rşi Baba ve F. Ahsen Turan Türk Kültürü ve Hacı Bektaş \/e/t /

12 ----- H,ıcı Bektaş Veli Celeneginin Bir Uzantısı Olan Detroit'teki Arnavut Bektaşi Tekkesi Tekkenin Önünde Arşi Baba Recep Ferdi Baba'nın Türbesi Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/

13 Fatma Ahsen TURAN - /lknur ALTUN KAYNAKLAR CAN, Şefik. (2004). Mevlana Hayat ı, Şahsiyet i, Fikirleri. lstanbul: Ötüken Yayınla rı. CLA YER, Nathalie. (2004). Amerika Birleşik Devletlerinde Yayımlanan Arnavut Bektaşilik Dergisi ( ) :Bektaşiliğin Yolu Yayına Hazırlayan: Ali Aktaş, Didem Çankaya, Türk Kültürü ve H a cı Bekt aş Veli A raştırma Dergisi Kış 2004 Sayı:32. NOYAN, Bedri. (1995). Bektaşil i k, Alevilik Nedir? lstanbul. NIRUN, Nihat. (1991 ). Sistematik Sosyoloji Yönünden Sosyal Dinamik Bünye Analizi. lstanbul. RECEP BABA. (1970). Misticizma dhe Bektashizma New York: Wolden Pres... TRIX, Frances. (1993). Spritual Discourse Learning with an lslamic Master University of Pennsylvania Pres Philadelphia. :.. TURAL, Sadık. (1992). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünce l er. Ankara..: Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli/