Atina da Gelece e At lan ve Yere Basmayacak Bir Ad m

Transkript

1 Atina da Gelece e At lan ve Yere Basmayacak Bir Ad m Dr. Murat KÖYLÜ* Başbakan Erdoğan tarafından Mayıs 2010 da Yuananistan a yapılan ziyaret, bazı basın organlarında tarihi buluşma olarak izah edilmiş, bu buluşma ile Türk-Yunan ilişkilerinde yeni bir dönemin başlaması, geçmişte yaşanan sorunların her iki toplumun olumlu katkısıyla çözümlenmesi amaçlanarak 22 anlaşma imzalanmıştır. Oysa Türkiye ve Yunanistan arasında tarihi süreçte ilk olmayan bu adımlar, iki ülke liderlerinin olumlu katkılarıyla her seferinde iyi niyetle başlamış, devamında Atina tarafından alınan taviz ve Ankara nın hoşgörüleri kötüye kullanılarak anlaşmazlıklarla sonuçlanmıştır. Yunanistan, bağımsızlığını kazandığı 1830 yılından beri topraklarını doğuya doğru sürekli genişletme eğilimi içinde olmuş, 1830 dan 1947 ye kadar bu topraklarını % 278 oranında genişletmiştir. Yunanistan kurulduğu günden itibaren, güvenliğinin olmadığını, Türkiye tarafından sürekli tehdit edildiğini uluslar arası ortamda sürekli dile getirerek, sinsice uygulamaya koyduğu yayılmacılık politikasını sürdürmüştür. Bu kısa incelemede amaç aşırı iyimserliği tarihin doğrulamadığına dikkat çekmektir. Sürekli Yunan Genişlemesi İlk kurulduğu zaman Yunanistan ın yüzölçümü km 2 iken; 1878 Berlin Anlaşması ile km 2 ye, Birinci Balkan Savaşı sonunda imzalanan 1913 Londra Anlaşması ile km 2 ye, İkinci Balkan Savaşı sonunda imzalanan 1913 Bükreş Anlaşması ile km2 ye, 13 şubat 1914 de yapılan Londra konferansı sonunda km 2 ye, Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanan Nevilly Anlaşması ile km 2 ye ve 10 Şubat 1947 de imzalanan Paris Anlaşması ile km 2 ye ulaşmıştır. Eğer 1919 da ki Anadolu seferini başarıyla gerçekleştirmiş olsaydı bu gün Yunanistan, başkenti İstanbul olan Doğu Avrupa nın en büyük devleti ve ticaret merkezi konumundaydı. Karadeniz de Pontus Krallığı, Doğu Akdeniz de Kıbrıs Rum Cumhuriyeti ile Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) nun şaşaalı günlerine dönebilirdi dan itibaren Doğu ya yani Türk topraklarına yönelik sinsi işgalinin altında yatan gerçek: Büyük İdeal (Megala İddia)... Bu hayal Helen Ruhu içinde hiç kaybolmadı, kaybolmayacak ta den 1922 ye kadar iki ülke arasında yaşananlar tarihe not düşmek gerekirse, tam bir trajediydi. Türk topraklarında dörtyüz yıl yüzbinlerce Ortodoks Rum, barış ve huzur içinde yaşamışken, bağımsızlığını kazanan Yunanistan tarafından sık sık provake edilerek, yaşadıkları bölgelerde huzursuzluk çıkartmaktaydılar. Bu durum da, Dünya ya din kardeşlerimiz, soydaş- * 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Balkan-Kıbrıs Araştırmaları Merkezi Başkanı Haziran 10 Sayı: YÜZYIL [41]

2 Dr. Murat Köylü larımız Türkler tarafından katlediliyor söylentilerini yayarak, hem yönetim hem de askeri bakımdan zayıflayan Osmanlı dan toprak koparmanın yollarını arıyorlardı. Grit Ayaklanması, 1897 Osmanlı-Yunan Harbi, Birinci Balkan Harbi ve nihayet Küçük Asya Seferi her iki halkın karşılıklı kanlı mücdeleleri ile geçmişti. Kurtuluş Savaşı nın ardından, yenilginin sorumluları oldukları gerekçesiyle Yunanistan ın eski başbakanları, bakanları ve generalleri arasında yer alan 5 isim ölüme mahkum edildi. 31 Ekim 1922 de toplanan askeri mahkeme, Yunanistan ın eski başbakanları Petros Protopapadakis ve Dimitrios Gunaris, eski bakanlardan Yorgo Baltacis ve Nikolaos Stratos ile general Yorgo Hacıanestis i Küçük Asya Felaketi nin yani Türklerin Kurtuluş Savaşı nın suçlusu sayarak ölüme mahkum etmişti.. 1 Yunanistan tam bir kaos içindeydi. Binlerce askerini Anadolu da bırakmış, savaş nedeni ile ekonomisi çökmüş, iç isyanlar ve bunalımlar içinde yönünü bulmaya çalışıyordu. Kurtuluş Savaşından sonra Yunanistan ile Türkiye arasındaki ilişkiler Lozan Konferansı da başladı. Bu konferansta Yunanistan ı temsil eden Venizelos, Türk Heyeti Başkanı İsmet İnönü ye gelerek iyi geçinmek, hatta dostluk teklifinde bulundu. İnönü de bu teklife nazik bir şekilde karşılık verdi. Böylece Türkiye ile Yunanistan arasıda yeni bir devir açılmıştı. 2 Atatürk-Venizelos Dostluğu İki ülke arasında dostluk adına atılan ilk adım, yine bir Dünya Ekonomik Krizinin gölgesinde, yıllarında, her iki ülkenin Başbakanlarının karşılıklı ziyaretleri ve Venizelos un, 12 Ocak 1934 te Nobel Ödülü Komitesi Başkanlığı na müracaat ederek Atatürk e barış ödülü verilmesini teklif etmesi ile başlamıştı. 10 Haziran 1930 Türk-Yunan Ahali Mübadele Antlaşmasının imza töreninde Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Bey yaptığı konuşmasında; Türk-Yunan münasebetlerinin geleceğine güven ile bakmanın mutluluğunu ifade ederek bunun Doğu Akdeniz ve Balkanlar da hatta Avrupa da barışın sahibi olacağını söylemişti. 3 Ülkemizi ziyaret eden Yunanistan Başbakanı Venizelos ile Dışişleri Bakanı Mihalokopalos, 27 Ekim 1930 da Ankara da törenle karşılandı Ekimde Ankara da kalan heyet, ziyaretini tamamladıktan sonra 1 Kasım 1930 da Türkiye den ayrıldı. 4 Venizelos, Ankara ziyareti sonrası Yunan Meclisinde yaptığı konuşmasında Ankara ya giderek el ele verip dostluk temin ettiğini, Türklerin geçmişte Yunanlıların yapmış olduğu tahribatı unuttuğunu, kendilerinin de fedakarlıkta bulunduğunu söylemişti. 5 Bu ziyaretle, savaşlarla geçmişi olan Türk-Yunan ilişkileri, dostluğa dönmeye başlamıştı. 30 Ekim 1930 da Ankara da Dostluk, Tarafsızlık, Uzlaşma ve Hakem Antlaşması imzalanmış, bu antlaşmaya deniz kuvvetlerinin sınırlandırılmasına ilişkin protokol eklenmişti. 6 Antlaşmayla; 1 Yorgo Kirbaki, Dedem Neden İdam Edildi 2 Doç. Dr. Ahmet Eyicil Atattürk Devrinde Türkiye nin Balkan Politikası Atatürk Devrinde Türkiye nin Balkan Politikası ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ DERGİSİ, Sayı 59, Cilt: XX, Temmuz AMDP, C. II, s Bakınız : Venezelos ve Mihalekopulos un ziyaret programı, AMDP, C. II, s AMDP, C. II, s AMDP, C.II, s [42] 21. YÜZYIL Haziran 10 Sayı: 18

3 Atina da Gelece e At lan ve Yere Basmayacak Bir Ad m tarafların birbirlerine karşı yöneltilmiş siyasî ve ekonomik antlaşmalara katılmaması, taraflardan biri saldırıya uğrarsa diğerinin tarafsız kalması ve uyuşmazlıkların diplomasi yoluyla çözülmesi gibi konularda mutabakat sağlanmıştı Ekim inde atılan bu ilk iyi niyet adımından sonra Atatürk, 26 Eylül 1933 te İstanbul da misafir olarak bulunan Venizelos u Dolmabahçe Sarayı nda kabul etti. Yapılan görüşmede Türk- Yunan dostluğunun yanı sıra Balkan Antlaşması üzerinde duruldu. 8 Dostluk ve Hakemlik Antlaşması ndan sonra Yunanlılar daha ileri giderek Balkanlar da barış ve güvenliği sağlamak için Türkiye ile yeni bir antlaşmaya ihtiyaç duydular. Nitekim bu amaçla Ankara yı ziyaret eden Yunanistan Başbakanı Chaldaris ile Dışişleri Bakanı Maximos un imzaladığı Türkiye ile Yunanistan arasında İçten (Samimiyet) Antlaşması 14 Eylül 1933 te Ankara da imzalandı. Anlaşmaya göre; Türkiye ile Yunanistan ın sınır dokunulmazlığı güvence altına alınarak, taraflar arasında özel çıkarlarını sağlamak için sürekli danışmanlık ve işbirliği kabul edildi. On yıllık bir süre için yapılan antlaşmayla diplomatik temsilcilerin ortak çalışma esasları kararlaştırıldı. 9 Tevfik Rüştü Aras ın dediği gibi Türk-Yunan dostluğunun mimarı Atatürk idi. 10 Bunu idrak etmiş olan Venizelos 12 Ocak 1934 tarihinde Nobel Ödülü Komitesi Başkanlığına müracaat ederek barışın mimarı Mustafa Kemal Paşayı barış ödülüne aday gösterdi. Venizelos un bu davranışı gerçekten Atatürk ün ne kadar barışçı bir politika izlediğini ispatlamış oldu Soysal, a.g.e., s ; Eyicil, a.g.e., s AMDP, C. II, s Soysal, a.g.e., s ; Öksüz, a.g.m., s. 627.; Aras, a.g.e., s AMDP, C. II, s Bakınız ek 1. AMDP, C.: 2, s Haziran 10 Sayı: YÜZYIL [43]

4 Dr. Murat Köylü İkinci Dünya Savaşı Eşiğinde Yeni Bir Anlaşma Süreci Türkiye ile Yunanistan arasındaki dostluk 27 Nisan 1938 de yapılan Türk-Elen Cordiale Antlaşması yla yinelendi. Atina da yapılan bu antlaşma sırasında Yunan Başbakanı Jean Metaxeas, Türk dostluğundan memnun olduğunu belirterek sekiz seneden beri devam eden bu ilişkinin olgunlaştığını, 1930 Paktı nın 1933 Paktı ile genişletilmiş olduğunu, bunun 1934 Balkan Paktı nın temel unsurlarından biri olduğunu; Yunanistan, Romanya, Türkiye ve Yugoslavya nın barış yolunda ilerleyerek kuvvetli bir blok kurduklarını, ayrıca Doğu Akdeniz konusunda Yunanistan ve Türkiye nin bölgede barış havası içinde Elen-Türk birliğini oluşturduğunu ifade etti. 12 Yunanistan, ba ms zl n kazand 1830 y l ndan beri topraklar n do uya do ru sürekli geniflletme e ilimi içinde olmufl, 1830 dan 1947 ye kadar bu topraklar n % 278 oran nda geniflletmifltir. Aynı antlaşma töreninde söz alan Başbakan Celal Bayar, Balkan Paktı nın çelik kanatları altında Yunanistan, Romanya, Yugoslavya ve Türkiye nin yer aldığını ifade ederek Türk-Elen Entent Cordiale yi imzalamakla mutlu olduğunu ve Akdeniz de birlikte hareket etmenin yararlı olacağını belirtmişti. 13 Anlaşmaya göre, taraflardan biri taarruza uğradığı takdirde diğeri onun silâh, mühimmat, erzak gibi malzemesinin topraklarından geçişine izin verecek, gerektiğinde yardım edecekti. Taraflardan biri düşmanca bir harekete maruz kalırsa diğeri çare bulmak için bütün gücüyle çalışacaktı. Bundan önce yapılan antlaşmalara bağlı kalındığı gibi bu antlaşma hükümleri on sene daha uzamış olacaktı. 14 İkinci Dünya Savaşının başladığı günlerde İtalyan Basını tarafından ortaya atılan iddialara göre ise Türkiye, Yunan adalarına asker çıkaracak ve bu adaları alacak, ayrıca Yunanistan a da bir harekât düzenleyecek, bu arada Yunanistan ise muhtemel bir düşman saldırısına karşı İtalyan askerlerine kendi topraklarını kullanma izni verecek ve konuyla ilgili olarak da Türkiye sınırında tahkimat yapacaktı. 15 İkinci Dünya Savaşı nın başlaması ve Yunanistan a yönelik tehdit unsurlarının yavaş yavaş ve ciddi ölçüde ortaya çıkmasını Yunanistan Başbakanı Metaxas, 13 Temmuz 1940 günü yeni mezun olacak jandarma subaylarına hitaben bir konuşmada, Yarının bize neler getireceğini bilemediğimiz bir zamanda vazifenize başlamaktasınız. Fakat şartlar ne olursa olsun hepimiz eminiz ki bunlara birer erkek ve birer Elen gibi karşı koyacağız, şeklinde değerlendirmişti Dünya Savaşında Yunanistan a Türk Yardımı Savaşın başlaması ile önce İtalya nın ve daha sonra da Almanya nın saldırısına uğrayan Yunanistan a ilk yardım elini uzatan ülke Türkiye olmuştu.türk milletinin bu konudaki sıcak ve dostane yaklaşımı o dönem Türk basınına da aynen yansımıştı: Bağımsızlığına, insanca yaşama hakkına canavarca saldırılmış dost bir komşuya, 17 ölen kardeş bir milletin ıstırabı karşısın- 12 AMDP, C. II, s. 377, AMDP, C. II, s. 379, AMDP, C. II, s Akşam, 5 Haziran İkdam, 14 Temmuz Milliyet, 10 Ağustos 1974 [44] 21. YÜZYIL Haziran 10 Sayı: 18

5 Atina da Gelece e At lan ve Yere Basmayacak Bir Ad m da, 18 felakete uğramış komşumuz Yunanistan ın, 19 dost ve müttefikimiz 20 iki komşu memleket, iki kardeş evi 21 gibi ifadeler esasında geçmişi unutan, geleceğe güvenle bakan Türk milletinin gönlünün sesi gibiydi döneminden başlayarak savaşın tarımsal ürünlerde ortaya çıkardığı muazzam düşüşe paralel olarak Yunanistan da Büyük Açlık dönemi de başladı. Bunda Alman askerlerinin daha ilk günlerden başlayarak un, peynir, ekmek, et dâhil yiyecek maddelerini toplamalarının, Alman savaş endüstrisinin hammadde ihtiyacının da mağlupların fabrikalarından, maden ve tarlalarından karşılanmasının sonucunda hammadde sıkıntısı ve işsizlik baş göstermesinin, ordu ve devletin gıda stoklarının tükenmesinin de etkileri vardı. Açlıkla beraber ayrıca sefalet ve iç karışıklıklar yaşanmaktadı. 22 Özellikle Atina ve Pire gibi büyük şehirlerde insanların durumları içler acısı, perişan bir halde idi. İlk etapta yapılması gereken ise bu insanlara karınlarını doyurabilmeleri için yiyecek sağlamak olacaktı. 23 Büyük şehirlerin dışında özellikle taşrada ve küçük yerleşim merkezlerinde ise tarım ve ziraatla uğraşan insanların hayatları nispeten daha iyi durumdaydı. Durumu değerlendiren Türk Hükümeti de bu konuda alınabilecek tedbirleri düşünmeye başladı 24 ve öncelikle Yunan adalarında yaşayan Türkler olmak üzere bu adalardan Türkiye ye gelmek isteyenlere kolaylıklar sağlanması karara bağlandı. Öte yandan savaşın başlamasıyla beraber bütün dünyayı sarsacak şekilde hammadde sıkıntısı baş gösterince 5 Türkiye de doğal olarak kendi kaynaklarıyla ilgili bir takım tedbirler almaya ve kısıtlamalara gitmeye başladı. 26 Bunun hemen sonrasında Kızılay tarafından Yunanistan a yardım faaliyetleriyle ilgili olarak hazırlanan Kurtuluş vapuru İzmir den 14 Ekim 1941 tarihinde ilk Türk yardım malzemelerini Yunanistan ın Pire limanına götürür ve 24 Ekim 1941 Cuma günü 27 İzmir e döner. Üzerine Kızılay ın dev bir ambleminin çizildiği 28 Kurtuluş 29 vapuruna bu ilk seferinde lira değerinde ton buğday, pirinç, fasulye, sıhhi malzeme ve giyim eşyası yüklenir. 31 Gemiyle ayrıca Türkiye de yaşayan Yunan asıllı vatandaşların, Balkan Etıbba Birliği Türk Komitesinin ve Kızılhaç Komitesi tarafından hazırlanan yardım paketleri de götürülür. Türkiye daha savaşın başından itibaren başta Kurtuluş gemisiyle 6 sefer olmak üzere Dum- 18 Vatan, 1 Ekim İkdam, 28 Mayıs Yeni Sabah gazetesinde Hüseyin CAHİT ten aktaran İkdam, 31 Mayıs Vakit gazetesinde M.H. ZAL ın 29 Mart 1942 tarihli köşe yazısı. 22 Ulvi Keser, İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Yunanistan, Türkiye de Mülteciler, Askeri İhlaller ve Esirler Sorunu, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. S, Vatan, 1 Ekim Başbakanlık Arşivi, 030, , Dâhiliye Vekâleti nin Başvekâlet Yüksek Makamı na gönderdişi resmi yazı, Savaşın başlamasıyla beraber açlık, yokluk ve sefaletle de boşuşmak zorunda kalan Yunanistan a Türkiye nin yardım faaliyetlerine başladışı dönem içerisinde 1 Dolar yaklaşık 1.32 Türk Lirasına karşılık gelmektedir. 26 BA Ticaret Bakanlışı nın Başbakanlışa 12 Eylül 1940 tarihli yazısı. 27 Vatan, 25 Ekim Ulus, 22 Ocak KGMA. K. Nu.: 2603, D. Nu.: /9 4. Kızılay Cemiyeti şstanbul Direktörlüşü tarafından Kızılay Genel Müdürlüşü ne gönderilen 26 Aralık 1941 tarih ve sayılı yazı yılı itibarıyla 1 Amerikan Doları 1.32 Türk lirasıdır. 31 Vatan, 25 Ekim Haziran 10 Sayı: YÜZYIL [45]

6 Dr. Murat Köylü lupınar, Attila, Tavil Tunç, Konya, Erzurum, Adana, Tuna, Solvet, Yeni Kurtuluş, Aslan, Akanın, Zengin, Yılmaz, İstanbul, Güneysu, şadan, Enginer ve Hasankale, Üçyıldız, ayrıca Yunan adalarına yönelik olarak Sarıçam, Cemal, Azmi, Mesut, Cengiz, Bozkurt, Amasya, Sevim, Lütfihüda, Saner, Mercimek, Hasankale, Zafer-i Milli Savlet, Yeni Kurtuluş, Engin, Enginer 32 nakliye gemileri ve şilepleri ile de bu ülkeye yardıma koşar. Bu gemilere ilaveten TCG şimşek, Hızır Reis ve Sus isimli askeri gemiler de yardım ve tahliye faaliyetlerinin içindedir. Ayrıca Yunan adaları ve Yunanistan dan kaçarak özellikle Ege ve Akdeniz kıyısındaki kasabalar ve köylere sığınan Yunanlılara, ayrıca adalarda kalanlar ve Yunanistan da yaşayanlara hasta nakil araçlarından askeri malzemeye, 33 aş ocaklarından tıbbi yardım malzemelerine kadar çok farklı alanlarda yardımlar yapılır. Büyük Açlık 34 döneminde ortalama kişinin açlıktan öldüğü ülkede Türkiye ye duyulan minnet Kurtuluş gemisinin isminin Atina nın ki ülke aras nda dostluk ad na at lan ilk ad m, yine bir Dünya Ekonomik Krizinin gölgesinde, y llar nda, her iki ülkenin Baflbakanlar n n karfl l kl ziyaretleri ve Venizelos un, 12 Ocak 1934 te Nobel Ödülü Komitesi Baflkanl na müracaat ederek Atatürk e bar fl ödülü verilmesini teklif etmesi ile bafllam flt. en büyük caddesine verilmekle, geminin resimlerinin caddelere asılmasıyla gösterilmeye çalışılır. 35 Bu dönemde önce İtalyan, sonra da Alman istilasına uğrayan ve açlık içinde kıvranan sadece Atina ve Pire değildir. Büyük şehirler ve adalar haricindeki yerlerde az çok yiyecek bulunmakla beraber Nisan 1942 itibarıyla son 8 ay içerisinde ölenlerin sayısı yaklaşık 320 bin civarındadır. 36 Halkın neredeyse yarısı malaryalıdır ve doğum oranı sıfırdır. 37 Özellikle tıbbi ilaç, kinin sıkıntısı çekilmektedir. Sabun olmadığından şahsi temizlik söz konusu değildir. 38 Yunanistan ın Türkiye Düşmanlığı Geçmişte yaşanan düşmanlıkların ardından 1930 larda başlayan ve 1955 lere kadarr süren dostluk, Yunan Subaylarınca Kıbrıs ta kurulan EOKA terör örgütünün, adadaki Türkleri yok ederek ENOSİS i uygulamaya koymaya başlamasıyla son buldu de gerçekleşen Barış Harekatına kadar Yunanistan ın Türkiye ye karşı Kıbrıs üzerinden genişlemeci politikaları devam etti. Barış Harekatı nın etkisi ile Yunanistan da askeri yönetim devrilmiş ve demokrasi tesis edilmiştir. Ancak Yunan demokrasisinin kini Yunan Ordusu nun kininden daha az olmamıştır. Atina önce Ermeni-ASALA terörünün arkasında yer almış daha sonra yıllarca PKK terörünü desteklemiştir. Bu destek A. Öcalan ın da bir Yunan büyükelçiliğinden çıktıktan sonra yakalanması Atina nın teröre destek veren ülke olarak iş üstünde yakalanması ile sonuçlanmıştır. 32 KGMA. K. Nu.: 2882, D. Nu.: Yunan Adalarına Yardım Dosyası. Türkiye Kızılay Cemiyeti Umumi Merkezi tarafından Yüksek Reisliğe gönderilen 11 Mayıs 1945 tarih ve 9795 sayılı yazı. 33 Milliyet, 10 Aşustos KGMA. K. Nu.: 2603, D. Nu.: /9 4. Atina-Pire Başkonsolosluşu tarafından Hariciye Vekâleti ne gönderilen 3 Aralık 1941 tarihli ve 641/259 sayılı yazı. 35 KGMA. K. Nu.: 2603, D. Nu.: /9 4. TC Atina-Pire Başkonsolosluğu tarafından Kızılay Umum Müdürlüğüne gönderilen ilk kanun 1941 tarihli ve 667/265 sayılı yazı. 36 Nurettin TÜRSAN, Yunan Sorunu, Ankara, 1987, s yılı itibarıyla Yunanistan da kimsesiz çocuk, açlık sıkıntısı çeken 1.5 milyon çocuk, buna mukabil her biri 2900 yataklı 29 yetimhane bulunmakta ve Yunan nüfusunun ancak %5-6 sı normal bir hayat yaşayabilmektedirler. Kızılay dergisi, Aralık 1946, S 22, Ankara. 38 Vakit, 15 Nisan [46] 21. YÜZYIL Haziran 10 Sayı: 18

7 Atina da Gelece e At lan ve Yere Basmayacak Bir Ad m Ankara, Yunanistan ın üzerine gitmek yerine Atina nın Türkiye de gerçekleşen deprem sonrasındaki insani yardım politikasının önün açarak, yıllarca teröre verdiği desteği nedense unutmuş görünmüştür. İsmail Cem politikası olarak anılan bu politika daha sonra AKP hükümeti tarafından da devralınmış ve Erdoğan ın Mayıs 2010 ziyareti ile yeni bir aşamaya taşınmıştır. Ancak Ankara Atina ya gösterdiği bu dostluğa şimdiye değin ne Ege de ne de Türkiye nin AB tam üyeliği sürecinde Kıbrıs ta bir karşılık bulamamıştır. 39 Üstelik Atina nın derinden sürdürdüğü Pontus politikası ile Doğu Karadeniz bölgemize yönelik saldırganlığı gözler önündedir. Atina ya Tekrar Uzatılan Türk Eli Basın, Erdoğan ın Yunanistan ziyaretini Komşuyla tarihi buluşma 40 başlığında duyurdu. Bu ziyaret, şimdiden tarihe geçmiş durumda. Atina ya ikinci kez gidecek ilk Türk Başbakanı olan Erdoğan ın bu ziyareti, iki ülke arasında yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor... Bu günlerde Yunan basınında da büyük yer tutan ve yüksek beklentileri içinde barındıran bu ziyareti, tarihsel süreç içindeki benzerlerinden ayıran çok büyük bir fark olmadığı gözüküyor. İki başbakanın kişisel tavırları, samimiyetleri; gelecekte Türkiye ve Yunanistan arasında görmek istedikleri komşuluk ilişkilerinden öteye gitmeyen tamamen zorda kalan komşuya uzatılan yardım eli olarak algılanmalıdır. Bu ziyaretle aslında hiç bir sorun çözülmedi. Ancak sorunları çözmek için alt yapı oluşturulma gayreti ve niyeti ortaya kondu. İmzalanan 22 anlaşmanın, başta ticaret olmak üzere, güvenlik, terör ve enerji kapsamlı olmasının ötesinde, karşılıklı güven artırıcı adımlarla iki ülkenin de birbirlerini 1974 den beri yüksek düzeyde tehdit görmesinin seviyesi düşürüldü. 39 Ege de Türk-Yunan sorunlarının iyi bir özeti için bkz. Ertuğrul Güven, Türk-Yunan Uzlaşmazlığında Ege Sorunlarının Aşılması, 21. Yüzyıl, Nisan 2010, Sayı, Stelyo Berberakis, Sabah, 13 Mayıs 2010 Haziran 10 Sayı: YÜZYIL [47]

8 Dr. Murat Köylü Bu algı temkinli de olsa şu an sadece Yunan Hükümeti seviyesinde oluşmuş gözüküyor. Yıllardır Türk olgusu, saldırgan olarak anaokulundan beri beyinlerine yerleştirilen Yunan halkı için değişim zaman alacak veya hiç olmayacak. Bas n, Erdo an` n Yunanistan ziyaretini Komfluyla tarihi buluflma bafll nda duyurdu. Bu ziyaret, flimdiden tarihe geçmifl durumda. Atina'ya ikinci kez gidecek ilk Türk Baflbakan olan Erdo an` n bu ziyareti, iki ülke aras nda yeni bir dönemin bafllang c olarak görülüyor... Ziyaretin en önemli adımlarından birisi, iki ülke arasında dialog kapılarının bir esasa bağlanması ve sürdürülmesi için atılan adım olmuştur. Bu adım; Yüksek Düzey İşbirliği Konseyinin kurulmasıdır. Bakanlar düzeyinde her yıl iki kez, başbakanlar düzeyinde ise bir kez toplanacak bu konsey, iki ülke arasında var olan ve çözüm bekleyen sorunların üst düzey tartışılması ve değerlendirilmesi bakımından önemli gibi gözükmektedir. Belki de bu konseyin kurulması ve idamesini sağlamak tarihi adım olarak görülebilir. Sonuç 180 yıllık tarihi süreç içinde, çoğunlukla dış müdahalelerle yönlendirilen, sık sık ihtilallerle demokrasisi bölünen, Osmanlı yönetiminden ayrıldığından beri güvenliğini bahane ederek topraklarını artıran, zaman zaman durağan, zaman zaman hırçın komşumuz Yunanistan, bu günlerde tarihinin en ağır ekonomik krizini yaşamaktadır. Ekonomik dar boğazdan geçen zor durumdaki komşusu için Türkiye, kabul edilsin edilmesi, önemli bir adım atarak, tarihsel süreç içinde yaşanan sorunları bir kenara bırakmış ve yardım edebilme adına tüm samimiyetiyle gitmiştir. Bu ziyaret Yunan Başbakanı Papandreu tarafından da aynı samimiyetle kabul edilmiş gözükmektedir. Yine tarihi sürece bakıldığında, özellikle kriz dönemlerinde başlayan bu yakınlaşmanın sonradan devam etmemesi, bu ziyaretle başlayan hoşgörü ve umut rüzgarlarının, kısa süreli olma ihtimalini de zihinlerde canlandırmaktadır. Yunan siyasetçilerinin, bu güne kadar seçimleri kazanma adına Türk Düşmanlığı en çok kullandıkları argüman olarak görülmüştür. Türkiye ye karşı izleyecekleri agresif politika, Yunan seçmeni adına en popülist yöntem olarak kabul edilir. Bu ziyaret gelecekte, Yunanistan halkında ve siyasetinde değişiklikler yaratır mı bilinmez, ancak Ege nin iki yakasına esen bu iyiniyet ve hoşgörü rüzgarlarının, Yunan Ekonomik Krizi atlatıldıktan sonra, fırtınaya dönmesi uzak tutulacak bir ihtimal değil. Bunun işaretini, bütün bu iyi niyetli yaklaşımlara rağmen Türk Bayrağını Atina caddelerinde yakan ve parçalayan Yunan fanatikler göstermektedir. 21. YÜZYIL [48] 21. YÜZYIL Haziran 10 Sayı: 18