HACI BEKTAŞ'TAN MANEVİ ETKİ İLE ÂŞIKLIĞA ULAŞAN MAHLAS ALAN ÂŞIKLAR VE ÂŞIKLARIN DİLİNDE HACI BEKTAŞ SEVGİSİ *

Transkript

1 1 HACI BEKTAŞ'TAN MANEVİ ETKİ İLE ÂŞIKLIĞA ULAŞAN MAHLAS ALAN ÂŞIKLAR VE ÂŞIKLARIN DİLİNDE HACI BEKTAŞ SEVGİSİ * Yrd. Doç. Dr. Mehmet YARDIMCI * Türk halk şiirinin geçmişi incelendiğinde XV. yüzyıla kadar Âşık edebiyatının yerini iki geleneğin tuttuğu görülür. Bunlardan biri Şaman kültürünün hakim olduğu devirlerde ozanların yürüttüğü destan geleneği, diğeri de XII. yüzyılda Ahmet Yesevi ve onun müridleri ile başlayan dini-mistik halk edebiyatı geleneğidir. Yesevi tarikatinde Tanrı'ya ulaşma yolunda şiirler saz eşliğinde söylenmiş, kimi zaman da müritler duydukları heyecanları dini rakslarla ifade etmişlerdir. Alevilerde samah, Mevlevilerde sema bunlardandır. Asıl adı Mehmet olup, Horasan'ın Nişabur kentinde İbrahim ve Hatun adlı Türk anne babadan doğan Hacı Bektaş Veli'yi Hoca Ahmet Yesevi halifelerinden zâhir ve bâtın ilminde çok derinleşmiş bir zat olarak tanınan Lokman Perende yetiştirmiştir. Haçlı ordularının Anadolu topraklarında yaptığı tahribatın yaraları sarılmadan, doğudan gelen Moğol akınları nedeniyle Anadolu'nun yeni bir çalkantının kucağına düştüğü dönemde Hacı Bektaş Veli, Ahmet Yesevi'den süregelen manevi güç ve görevlerle gelip yerleştiği Anadolu'da öz dilimizin korunup yayılmasına ve Anadolu birliğinin kurulmasına, etrafına inanmış kitleleri toplayarak önemli hizmetlerde bulunmuştur. XIII. yüzyılda Moğolların Anadolu'yu yağmalaması, yakması halkı canından usandırmıştı. Valiler, beyler ayaklanmış, kendi başlarına buyruk olmuşlardı. Halk ne yapacağını, nereye gideceğini bilmez olmuş, şaşırmıştı. Sanki bir kurtarıcı ya da sığınılacak yer aranıyordu. Bu sırada Amasya yöresinde çıkan Babalı ayaklanmasını bastırmak için Selçuklu ordusu çok kan dökmüştü. Zulümden bıkan ve kaçanlar da Hacı Bektaş'ın çevresinde toplanıp dergâhta manevi bir huzur bulmuştu. İşte Bektaşiliğin temelleri bu şekilde atılmıştır. Yüzyıllar boyu Anadolu'da yetişen âşıklar Hacı Bektaş'ın manevi şahsından etkilenmiş, geleneğe sıkı sıkıya bağlı kalmış, dillerinde ve tellerinde Hacı Bektaş sevgisini, tarikat yolunda, tarikat yolcusunun Tanrı'ya ulaşmadaki yükselmek ve derinleşmek durumunda olduğu dört aşamayı simgeleyen dört kapı ve kırk makamın öğretisini Bektaşi tarikatinin ikinci kurucusu Balım Sultan'ın bir şiirinde olduğu gibi: Evvel başta Muhammet'e selâvat Ârif isen bu manayı ver imdi Şeriattir tarikattir marifet Hakikatten bize haber ver imdi 1 biçiminde dizelerinde yaşatmışlar, eline-beline-diline sadık ol üçlemesi ile belirtilen hususlara sıkı sıkıya bağlı kalınmasını öğütlemişlerdir. "Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et.", "Okunacak en büyük kitap insandır.", "Eline-diline-beline, işine-eşine-aşına sahip ol.", "İnsanın cemali, sözünün güzelliğidir." ve "Göze nur gönülden gelir." biçiminde her sözü bir hikmet değerinde olan Hacı Bektaş Veli'yi kendisine manevi mürşit seçmiş, âşıklardan : Doksanaltı bin Horasan pirleri Elliyedibin Urum erleri Cümlesinin sarfizarı serveri Pirim Hacı Bektaş Veli değil mi 2 diye XIV. yüzyıldan ses veren Abdal Musa'dan tutun da Bir şiirinde: Perişan erenler yolunu gözler * Gazi Üniversitesi, I. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, Ankara, Ekim 1998 * Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi 1 Vasfi Mahir Kocatürk, Tekke Şiiri Antolojisi, Ankara l968, s İsmail Özmen, Alevi-Bektaşi Şiirleri, Ankara l995, s.221

2 2 Ser verir sırrını sinede gizler Her kimler ki sual ederse bizler Hünkâr Hacı Bektaş fukarasıyız 3 diyen Perişan Baba'dan, Medet mürvet deyip kapına geldim İsteğim dileğim ver Hacı Bektaş İndim eşiğine yüzümü sürdüm Kusurum günahım var Hacı Bektaş 4 diyen günümüzde Türk halk şiirinin en önemli halkalarından Âşık Veysel'e kadar sayısız âşık Hacı Bektaş'tan himmet ummuşlardır. Bilgeliği ermişliği ve kerametleriyle Hacı Bektaş Veli Anadolu ve tüm Türk coğrafyasında âşıkları büyük ölçüde etkilemiştir. Hacı Bektaş Veli felsefesinden en çok etkilenen âşığımız dergâha getirdiği alıçların karşılığında "Buğday mı verelim himmet mi" öyküsü ile bilinen Yunus Emre'dir. O, Hacı Bektaş Veli'nin "Âşıkların tenleri ölür, canları ölmez." özlü sözünü, "Ölür ise ten ölür Canlar ölesi değil" biçiminde şiirleştirmiştir. Hacı Bektaş'tan himmet alan âşıkların en çok tanınanlarından biri: Eşrefoğlu al haberi Bahçe biziz gül bizdedir Biz de Mevlâ'nın kuluyuz Yetmiş iki dil bizdedir dörtlüğü ile başlayan şiirin âşığı Hasan Dede'dir. Hacı Bektaş Veli, başındaki erenlerin nasiplerini verir. Erenleri Anadolu'nun çeşitli yörelerine ahlaki yaşayışı öğretmelerini öğütler. Ahmet Yesevi dergâhından Hacı Bektaş Veli'ye emanet edildiği söylenen tahta kılıca göz koyanlardan biri Hacı Bektaş Veli'ye "Nasip almaya gelecek er var mı" diye sorar. O da: "Evet, tahta kılıcın sahibi, erenler körpesi Hasan Dede gelecek. Akpınar'dan kızıl elma aktığı gün gelecek. O zaman dergâhta bulunan halifemiz hiç itiraz etmeden tahta kılıcı Hasan Dede'ye verecek." der. Aradan 205 sene geçer. Bu süre içinde dergâhta bulunan bütün dervişler Akpınar'dan kızıl elma akıp akmadığına bakarlar. Balım Sultan Hacı Bektaş dergahının başında olduğu zaman bir gün Akpınar'dan kızıl elma akar ve Hasan Dede Hacı Bektaş'tan nasip almaya gelir. Hacı Bektaş'ın kerametlerinden biri daha gerçekleşir. Balım Sultan dergâhta Hasan Dede'yi bekletmeden kabul eder. Hacı Bektaş'ın emaneti olan tahta kılıcı Hasan Dede'ye teslim eder. "Al bu senin nasibindir. Sen erenler körpesisin. Taşa çalsan ikiye biçsin bu kılıç." der. 5 Hasan Dede dergâhta hizmet edip himmetini aldıktan sonra Balım Sultan'ın işareti üzerine Anavarza Kalesi civarını irşad için Anavarza'ya gider. Adana, Hatay, Ceyhan, Kadirli Gaziantep Oğuz Türkleri ile Barak hanlarını uzlaştırır, sonra da Kırıkkale yakınlarındaki bugünkü Hasan Dede ilçesinde dergâhını kurar. Çeşitli şairnamelerde adına rastladığımız ve bazı şiirleri kimi cönklerde bulunan Samut da mahlasını Hacı Bektaş'tan alan âşıklardandır. Hacı Bektaş Veli halifelerine ruhsat verirken Âşık Samut da gidip ruhsat istemiş. Hacı Bektaş birden bire celallanmış, "Kime ruhsat vereceğimi ben bilirim. Sen samut ol bakalım.) diye bağırmış. (Samut az konuşan demektir.) Hacı Bektaş'ın "Sen samut ol" sözü üzerine o günden sonra şiirlerinde Samut mahlasıını kullanmıştır. 6 XVI. yüzyılda yaşayan ve Alevi-Bektaşi edebiyatının en büyük ozanı olarak bilinen Pir Sultan Abdal da: Arzulayıp sana geldim Pirim Hacı Bektaş Veli 3 Turgut Koca, Bektaşi Nefesleri ve Şairleri, İstanbul l950, s Ömer Uluçay, Âşık Veysel, Araştırma-Tartışma-Alıntı, Adana l995, s Yunus Koçak, Hasan Dede Hayatı ve Öğretisi, Ankara l998, s İbrahim Aslanoğlu, Söz Mülkünün Sultanları, İstanbul l985, s.148

3 3 Eşiğine yüzüm sürdüm Pirim Hacı Bektaş Veli deyişinde işaret ettiği gibi Hacı Bektaş Veli'yi Pîr Hacı Bektaş halifelerinden Kızıl Deli'yi serçeşme (topluluğun önderi) olarak tanımaktadır. Aynı şiirde: Pîr elinden dolu içtim Erenler demine düştüm Ak cenneti gördüm coştum Pîrim Hacı Bektaş Veli 7 diyerek Pîr saydığı Hacı Bektaş'tan dolu içip manevi himmet aldığını vurgulamaktadır. Hacı Bektaş'ın manevi etkisi altında kalıp 12 yaşında evinden kaçarak Hacı Bektaş'a giden, eğitimini dergâhtaki medresede Feyzullah Çelebi'nin çocukları Cemalettin ve Veliüddin Çelebi'lerle tamamlayan ve Feyzullah Çelebi'nin vefatıyla posta oturan Cemalettin Çelebi yanında dergâha l4 yıl hizmet eden Âşık Sıtkı bir deyişinde: Pervaneyim yandım bir hüsn ü maha Düştüm leyl ü nehar ah ile vaha Yaşım onikide geldim dergâha Hamdülillah can canana kavuştu diyerek adının Pervane olduğunu işarat etmiş, l4 yıl hizmeti sonucu Merzifon'un Harız köyüne yerleşmek için izin istediğinde O sırada Hacı Bektaş dergâhının başında bulunan Cemalettin Çelebi'nin: Ben elden geldikçe eylerim dua Sıdkı sadakatin unutmam Sıdkı Hünkâr' emanet cümle eshabım Cem-i hümmeti unutmam Sıtkı 8 deyişinden sonra Sıtkı mahlasını alıp Hacı Bektaş'tan mahlas alan âşıklar arasına katılmıştır. Hacı Bektaş'ın manevi etkisi altında kalıp, Hacı Bektaş'a gidip dergâha hizmet ederek mahlas alan âşıklardan biri de Kul Sevindik'tir. Asıl adı Mustafa olan âşık Hacı Bektaş'ta Feyzullah Çelebi'ye saz çalıp şiirler söyledikten sonra sazı ve sözünü çok beğenen Feyzullah Çelebi'nin "Ne güzel söyledin evlat sevindik." sözü üzerine mahlası Kul Sevindik olmuştur. 9 Şiirlerinde Allah, Muhammet, Hz. Ali Ehlibeyt ve Hacı Bektaş sevgisini büyük bir coşku ile işleyip bir şiirinde: Esirî der kadim ikrar uluya Hazreti pîr Hacı Bektaş Veli'ye Ahd u amanımız Kalu Beli'ye Kavuşturup bulduran Hak bulan Hak 10 diyen ve asıl adı Mehmet olan XIX. yüzyılın güçlü âşıklarından Esirî de Hacı Bektaş'tan manevi himmet alıp Mahlasına da Hacıbektaş'ta kevuşan âşıklardandır. Âşık Mehmet 20 yaşına geldiği zaman artık kabuğuna sığamaz olur ve bir gün kardeşlerine "Benim özümde muhabbet coş eyledi. Ben Hacı Bektaş'ta Feyzullah Çelebi'yi ziyarete gideceğim." diyerek köyünü terk ederek Hacı Bektaş'a gider. Hacı Bektaş'ta Feyzullah Çelebi'den himmet alıp âşıklığını beyan eder. Sazını ve sözünü dinleyen Feyzullah Çelebi: "Söyle Esirî'm sakla sırrımı." deyince artık şiirlerinde Esirî mahlasını kullanmaya başlar. Kul Sabri'nin de önceleri Garip Ali adı ile şiirler söylerken Hacı Bektaş'ta pîr tarafından "Önce sabretmeyi öğren, başarının sırrı sabırdır." denmesi üzerine Kul Sabri mahlasını aldığı bilinmektedir. 11 Asıl adı Ahmet olan ve 1826'da Tokat'ta doğan Gedaî, mahlasını Hacı Bektaş'ta Bektaşı babalarından Yesarî Baba'dan almış: 7 Cahit Öztelli, Bektaşi Gülleri, İstanbul l985, s Mehmet Yardımcı, Halkbilim ve Edebiyat Yazıları, Malatya l993, s Mehmet Yardımcı-Osman Kazancı, Hekimhan Folkloru ve Hekimhanlı Halk Şairleri, Malatya l993, s Mehmet Yardımcı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi l998, s İbrahim Aslanoğlu, a.g.e. s.l04

4 4 Çok erler halk etti hazret-i bâri Kimi şire bindi gem etti mârı Velâkin yürütmek cansız divarı Hacı Bektaş Veli Hünkâr'a mahsus 12 deyip şiirlerinde içtenlikle Hacı Bektaş kerametlerinin yanı sıra Hacı Bektaş sevgisini işlemiştir. Hacı Bektaş sevgisi âşıklarda çok üstündür. Kimi âşıklarımız Hacı Bektaş'ın manevi etkisi altında o denli kalmışlardır ki, Hilalî Baba önceleri: Sıtkınan niyazım Hacı Bektaş'a Dergahına gidemedim neyleyim Aşkınla giriftar oldum ateşe Dergahına gidemedim neyleyim diye hayıflanırken, daha sonraları: Ricam budur evliyalar atası Affeyle kuluyun çoktur hatası Ölsün Hilali'nin kalsın meftası Hünkâr Hacı Bektaş Veli yolunda 13 deyip cenazesinin bile Hacı Bektaş yurdunda kalmasını dilemiştir. Hacı Bektaş sevgisini dile getiren âşıklar arasında: Hatayî Biçare kuldur şahına Hünkâr Hacı Bektaş Nazargâhına Deli gönül hak ol düş dergâhına Er olayım dersen er ile görüş 14 diye kendini Hacı Bektaş kulu sayan Hatayi, Muhammet dininin yoktur şeriki Odur alemlerin mülki meliki Tarikimiz Hacı Bektaş tariki Hırka bizim nemet bizim şal bizim 15 diyen Geda Muslu, Bir şiirinde: Benim pîrim Hacı Bektaş Veli'dir Pîrin pîri Şahımerdan Ali'dir Seyit Ali Sultan kendisidir Mürsel Baba oğlu Sultan Balım'dır 16 diyen Kazak Abdal da Hacı Bektaş'ta Balım Sultan'dan el alan ve Hacı Bektaş'a yürekten bağlı olan, Hacı Bektaş sevgisini sürekli yansıtan âşıklardandır. Rahat ve ustaca söylediği şiirlerle XVI. yüzyıl Türk halk şiirine damgasını vuran âşıklardan Kul Himmet: Kul Himmet'im der ki bu sır Ali'nin Pîrim Hünkâr Hacı Bektaş Veli'nin Kurbanıyım erkânının yolunun Kırmızılar giydik alda nemiz var 17 deyişi ile Hacı Bektaş'a olan sevgisinden yoluna kurban olacağını ifade etmektedir. Teslim Abdal da Hacı Bektaş'a bağlılığını ve sevgisini ondan başka kimsesinin olmadığını belirterek: Mürüvvetim var Hak Muhammet Ali'ye Daha sizden gayrı kimim var benim Hızır ile Hacı Bektaş Veli'ye Daha sizden gayrı kimim var benim Muhtar Yahya Dağlı, Tokatlı Gedaî, İstanbul l943, s Yunus Koçak, Hilalî Baba, Ankara l980, s Nejat Birdoğan, Şah İsmail Hatayi, İstanbul l991, s Özmen, a.g.e. C.3, s Abdülbaki Gölpınarlı, Türk Tasavvuf Şiiri Antolojisi, İstanbul l972, s İbrahim Aslanoğlu, Kul Himmet, İstanbul l997, s.ll5 18 Özmen, a.g.e. C.3, s.115

5 5 ifadesiyle dile getirmiştir. Bir şiirinde: Hacı Bektaş Veli'nin yoluna gitmek ibadettir Onların nesl-i pâkine inkâr etmek kabahattir 19 diyen, Hürremi mahlasını kullanan Veliyittin Çelebi, Hacı Bektaş sevgisini ibadet kada üstün görenlerdendir. Hacı Bektaş Veli'dir pîrimiz Hilmi Dede Bende-i Ali Abâyız biz Hüseynilerdeniz 20 diyen Hilmi Dede Baba da Bektaşiliğin tüm inceliklerini dizelerinde derin bilgisi ile işleyip Hacı Bektaş sevgisini konu edinenlerdendir. Bir deyişinde: Mürvetim var Hak Muhammet Ali'ye Daha sizden gayrı kimim var benim Hızır ile Hacı Bektaş Veli'ye Daha sizden gayrı kimim var benim diyen Teslim Abdal da Hacı Bektaş sevgisini içtenlikle dile getiren âşıklar katarında yer alır. XVII. âşıklarından Kara Hamza'nın'nun: Durmaz deli gönül su gibi akar Aşkın firaklığı bağrımı yakar Doksan bin Rum eri gülbangın çeker Hünkâr Hacı Bektaş Veli gel yetiş 21 deyişi sevgi ve saygının ötesinde Hacı Bektaş'tan içtenlikle medet umuşun ve bağlılığın samimi ifadesidir. Aynı yüzyılda yetişen Bektaşi âşıklarından Seyit Yaroğlu'nda da: Seyit Oğlu'nun hub nefesidir İnsana kâr eden maddi sesidir Doksan bin erlerin ser çeşmesidir Hak der yalvarırım Hacı Bektaş'a 22 ifadesinde görüldüğü gibi Hacı Bektaş sevgisi yüce bir sevda durumundadır. Yeniçeri ocağının kapatılması nedeniyle sürgün edildiği için bir kısım şiirlerinde Hasreti mahlasını kullanan ve: Hünkâr Hacı Bektaş Sırr-ı Ali'ye Biat etmeyende iman mı vardır Ahadullah deyip tastik edince Ya gayrı kimseye peyman mı vardır 23 biçiminde özgün söyleyişleri olan Hamdullah Çelebi'de Hacı Bektaş sevgisi ince bir nakış gibi işlenmiştir. Bir bektaşi ozanı olan Hüsni Baba, Perişan Baba'dan el alıp tarikata girmiş, bir süre Hacı Bektaş dergahında bulunmuş ve oradan icazet alarak Baba olmuş, şiirlerinde Hacı Bektaş sevgisini sık sık ve coşkuyla dile getirmiştir. Badeli âşıklardan olup: Kul Mustafa'm söyletmeyin deliyi Pîrim Hünkâr Hacı Bektaş Veli'yi Dost elinden içirdiler doluyu Şimdi sarhoş oldu hastadır gönül diyen Kul Mustafa'da da Hacı Bektaş sevgisinin ön planda tutulduğu görülmektedir. Allah, Muhammet Ehlibeyt ve Hacı Bektaş sevgisini şiirlerinde ustalıkla yansıtan İlham: İki turnam gelir başı cigalı Eğlen turnam eğlen Ali misin sen 19 A. Cemalettin Ulusoy, Pîr dergâhından Nefesler, Ankara, s.ll7 20 Özmen, a.g.e. s Özmen, a.g.e. C.3, s Özmen, a.g.e. s Özmen, a.g.e. C.4, s.241

6 6 Birisi Muhammet birisi Ali Eğlen turnam eğlen Ali misin sen Yokza Hacı Bektaş Veli misin sen 24 biçiminde dile getirmiş: Anların bendesi İlhamî abdal Pîrim Hacı Bektaş Hünkârdır billah diyerek Hacı Bektaş'a sevgi, saygı ve bağlılığını dizelere aktarmıştır. XIX. yüzyıl Bektaşi âşıklarından Kalecikli Mir'atî, Hacı Bektaş tekkesinde l860-l975 yılları arasında posta oturan Türabî Baba'dan nasip almış, Hacı Bektaş sevgisi ile elde saz, başta külah diyar diyar gezip âşıklık geleneğini sürdürmüştür. Hacı Bektaş sevgisi ile yanıp tutuşan âşıklardan Kemterî de: Şükür olsun ol Hüda'nın demine Hünkâr Hacı Bektaş Sultan Balım var Medh-i evsafını eyledim yine Hünkâr Hacı Bektaş Sultan Balım var 25 diyerek Hacı Bektaş'a sevgi ve saygısını ustaca dile getirmiştir. Zileli Fedaî de Hacı Bektaş'a sevgi ve saygısını şiirlerinde sık sık dile getiren âşıklar arasında görülmekte, bir deyişinde: Bektaşi Veli'ye kılarsan biat Hatırlar yap gönüle eyle rağbet Fedaî alemde el çek be gayet Her el amma nasip veren el olmaz 26 ifadesi ile Hacı Bektaş'a biatlı olduğunu vurgulamaktadır. Hacı Bektaş sevgisi ile dolu lirik bir söyleyiş içinde Türkçe'nin tüm güzelliklerini sergileyen XIX. âşıklarından Sabri de: Sensin beni bu sevdaya düşüren Hünkâr Hacı Bektaş Veli'sin şahım Gurbet ili diyar diyar aşıran Sensin İmam Haydar Ali'sin şahım 27 biçiminde rahat söyleyişleri ile dikkat çekenlerdendir. Asıl adı Mehmet Beybaba olan Âşık Muhammed yalın, açık ve duru bir söyleyişle Hacı Bektaş sevgisini: Muhammed isyanım günahım çoktur Hazretine layık hizmetim yoktur Mürşitler mürşidi buyruğu haktır Hünkâr Hacı Bektaş sen imdat eyle 28 deyişi ile, yaptığı hizmeti ona lâyık görmeyecek kadar alçak gönüllülükle dile getirmiştir. XIX. yüzyıl Bektaşi âşıklarından Ferdî de: Gel gülüm çıkarma gönülden bizi Sevdiğin Bektaşi Veli aşkına Gönülden çıkarıp yabana atma İstinatgahımız Ali aşkına 29 biçiminde Hacı Bektaş sevgisini şiirlerinde yansıtmıştır. Aynı yüzyılda Hacı Bektaş sevgisini içtenlikle dile getirenlerden Arguvanlı Derviş Mehmet de: Sultan Mehemmedim severim seni Sensin müminlerin desti dâmeni Şefaat ıssı ol mürüvvet kâni 24 Özmen, a.g.e. C.4, s İbrahim Aslanoğlu, a.g.e. s Mehmet Yardımcı, Zileli Fedaî, Ankara l983, s Özmen,a.g.e. C.4, s Öztelli, a.g.e. s Özmen, a.g.e. s.443

7 7 Hünkâr Hacı Bektaş gel imdat eyle 30 sözleriyle sevgisini açıkça dillendirmiştir. Âşık Dertli'nin de: Hacı Bektaş Veli'nin çakeriyiz çakeri Ali'den giydik bu tacı Bektaşiyiz 31 ifadesiyle, Bektaşi oluşundan gurur duyduğunu haykırdığı görülmektedir. Hacı Bektaş sevgisini içtenlikle dile getiren XX. yüzyılın önde âşıklarından Kul Semaî: 700 yıl evvel dünya halkına Yön verendir Hacı Bektaşi Veli Ahi Evranlara Mevlânalara Ün verendir Hacı Bektaşi Veli 32 biçimindeki söyleyişi ile hem ustalığını hem de Hacı Bektaş sevgisini kendine özgü tavrıyla dile getirmiştir. Hacı Bektaş sevgisini dile getiren âşıkların Cumhuriyet döneminde yaşayanlarının hemen hepsinde Atatürk sevgisinin de ön planda olduğu görülmektedir. Bunlardan biri: Çırakman vecize söz bırakanlar Dilimize Türkçe öz bırakanlar Gerçeğe götüren iz bırakanlar Biri Hacı Bektaş, biri Atatürk 33 diyen Hüseyin Çırakman Hacı Bektaş ve Atatürk'ün Türk Diline verdikleri önemi ustaca dizelere aktarıp Hacı Bektaş ve Atatürk sevgisini dantel gibi işlerken yine bir Cumhuriyet çocuğu olan Âşık Haydar Aslan da: Hünkâr Hacı Bektaş Veli pîrimiz Böyle bir uluya ikrar yolumuz Mustafa Kemal'dir bir önderimiz Yolunda yürüyen kervanımız var 34 biçiminde söyleyişi ile Hacı Bektaş sevgisinin yanında Ulu Atatürk'ün izinde olduğunu yansıtmaktadır. Günümüz âşıklarından Âşık Hüdaî de: Balık susuz olmaz insan vatansız Gülüm Hacı Bektaş elim Atatürk Bilim nihayetsiz yolum hatasız Bilim Hacı Bektaş yolum Atatürk 35 diyerek Hacı Bektaş ve Atatürk sevgisi ile dopdulu âşıklardan biri olduğunu belirtmektedir. Hacı Bektaş ve Atatürk sevgisi ile dolu âşıklar, yürekleri bu ulu sevgi ile yanan âşıklardan sadece birkaçıdır. 30 Özmen, a.g.e. s Şemsettin Kutlu, Şâir Dertli C.I, İstanbul l997, s Âşık Kul Semai Baba, Divanı-Nefesleri, İstanbul l99l, s Hüseyin Çırakman, Çorumlu Halk Ozanları, İstanbul l992, s M. Demirel Babacanoğlu, Âşık Haydar Aslan-İnsan Hayranıyım, Adana l992, s Âşık Hüdaî, Sevginin Ozanı, Ankara l996, s.24