YEREL YÖNETİM ŞEFFAFLIK İLKELERİ

Transkript

1 YEREL YÖNETİM ŞEFFAFLIK İLKELERİ Belediye bas kanlarının ve belediye yo neticilerinin mal varlığı bildirimleri yıllık olarak güncellenerek ilan edilmelidir. Belediye Meclis toplantılarının gündemi bir hafta o ncesinden duyurulmalı, toplantılar internet üzerinden canlı yayınlanmalı, toplantı tutanakları ve alınan kararlar eksiksiz olarak bir hafta içinde kamuoyuyla paylas ılmalıdır. Faaliyet raporları, denetim raporları ve Belediye Meclis komisyonlarının raporları İnternet sitesinden yayınlanarak kamuoyuyla paylas ılmalıdır. Meclis denetleme komisyonu raporları Belediye Meclisi ne sunulma as amasında eksiksiz olarak kamuoyuyla paylas ılmalıdır. Belediye Meclisi Komisyonlarının toplantı tarih ve gündemleri en geç 1 hafta o nce internet sitesinde duyurulmalı ve gündemin ilgili olduğu mahalleler bilgilendirilerek muhtarların, ilgili STK temsilcilerinin ve uzmanların komisyon toplantılarına katılımları sağlanmalıdır. Belediyedeki mevcut komisyonlara ek olarak ihtiyaca go re yeni komisyonlar kurulması konusunda STK lardan gelen o neriler değerlendirilmeli ve bu konuda is birliğine açık olunmalıdır. Önerilen değis ikliklerin kabul edilmemesi durumunda bu kararın gerekçeleri açıklanmalıdır. 3 aylık gelir gider tablosu ve yıl sonu kesin hesabı Hazine ve Maliye Bakanlığı na go nderildiği s ekliyle kesintisiz olarak, ekonomik ve fonksiyonel sınıflamaya ilis kin tüm ayrıntıları da içerecek biçimde internet sitesinde yayınlanmalıdır. Belediye ihalelerinin büyük bir bo lümü (%90 ve üzeri) s effaflık ve hesap verebilirliğe imkan veren açık ihale usulüyle yapılmalıdır. Pazarlık/doğrudan temin yo ntemleri istisnai durumlar haline getirilmelidir. İhaleleri kazanan firmaların teklifleri, adları ve performansları (süre ve nitelik açısından) internet sitesinden yayınlanmalıdır. Bu firmalara dair performans denetimlerine dair bilgi ve veriler kamuoyuyla paylas ılmalıdır.

2 İhale süreçlerini takip etmek üzere etkin iç denetim mekanizmaları olus turulmalıdır. İhale süreçleriyle ilgili s ikayetler ve bu s ikayetler doğrultusunda yürütülen süreçler (inceleme ve yaptırımlar) s effaf bir biçimde paylas ılmalıdır. Özellikle de yurttas ları doğrudan ilgilendiren ihalelerde, STK temsilcilerinden olus an bir bağımsız go zlemci heyeti denetim go revi go rmelidir. İhale kararları ve ihale komisyonu tutanakları eksiksiz bir s ekilde internet sitesinde yayınlanmalıdır. Tüm mal ve hizmet alımları ve yapım is leri için teknik s artnameler hazırlanmalı ve kamuoyuyla paylas ılmalıdır. Yurttas ları doğrudan ilgilendirecek hizmetlere dair s artnameler tüm paydas ların go rüs leri alınarak hazırlanmalı ve ihalelerde de katılımcılık ilkesi somut uygulamalarla güçlendirilmelidir. Hesap verebilirliği sağlamak üzere go revi ihmal ve ko tüye kullanma gibi durumlarla kars ılas an yurttas ların s ikayetlerini iletebilecekleri bağımsız bir mekanizma olus turulmalıdır. Bo lgeyi doğrudan ilgilendiren imar planlaması, imar değis ikleri, ihaleler gibi giris imler hakkında mahalle sakinleri muhtarlar kanalıyla o nceden bilgilendirilmeli ve giris ime dair go rüs leri alınarak karar alma mekanizmasına katılmaları sağlanmalıdır. Stratejik Plan, Yıllık Bütçe ve Performans Programı; iyi yo netis im ilkeleri doğrultusunda; mahalle meclisleri ve Kent Konseyi mekanizmalarını kullanarak, STK ların, üniversitelerin ve doğrudan yurttas ların katlımı sağlanarak hazırlanmalı ve Belediye Meclisine sunulmadan o nce internet sitesinde yayınlanmalıdır. Belgeler, bo lge ve çevre planına uygun olarak hazırlanmalıdır. Plana uyumu o lçecek izleme mekanizmaları olus turularak kamuoyu, ulas ılan hedefler konusunda belirli aralıklarla bilgilendirilmelidir. Kentin tarihi, doğal ve kültürel mirasını, ekolojisini, varlıklarını, değerlerini değis tirme kapasitesi tas ıyan tüm projelerin Düzenleyici Etki Değerlendirme çalıs maları, projeler kentin imar planlarında yer almadan o nce s effaf ve katılımcı bir anlayıs la gerçekles tirilmeli, bulgular ve sonuçlar dikkate alınarak uygulamaya geçilmelidir. Yıllık bütçe hazırlanırken yurttas lara; mahalle meclisleri, kent konseyleri gibi mekanizmaları kullanarak danıs ılmalı, yerel STK lar sürece dahil edilmeli ve çevrimiçi uygulamalarla da katılımcı bütçe ilkelerini hayata geçirmek üzere uygulamalar gelis tirilmelidir.

3 Yurttas ların bilgi edinme ve karar alma süreçlerine katılma hakları, kadın-erkek es itliği go zetilerek, dil, din, etnik kimlik, cinsel yo nelim üzerinden hiçbir ayrımcılık yapılmadan, es itlikçi bir anlayıs la korunmalıdır. Bilgi edinme hakkı konusunda toplumsal bilinci ve farkındalığı artıracak çalıs malar yapılmalıdır. Bilgi edinme hakkı ve s effaflık ilkesi doğrultusunda paylas ılan bilgi ve belgeler doğru ve eksiksiz olarak, zamanında ve bilgisayar programlarınca okunabilir formatta tüm yurttas ların eris imine açılmalıdır. Karar alma süreçlerine ilis kin o lçüt ve kıstaslar, davranıs kurallar ve etik kodlar, çıkar çatıs ması beyanları s effaf bir biçimde kamuoyunun bilgisine sunulmalıdır. Bilgi edinme hakkı konusundaki istisnaların kapsamı mümkün olduğunca dar tutulmalı ve açık bir biçimde tanımlanarak kamuoyuyla paylas ılmalıdır. Kent Konseyleri ayrımcılık yapılmadan, toplumun tüm kesimlerini içerecek s ekilde olus turulmalı ve etkin bir biçimde çalıs ması sağlanmalıdır. Kent Konseyinden gelen o neriler ivedilikle Belediye Meclisi ne sunulmalı. Belediye Meclisi nin o nerileri kabul etmemesi halinde ayrıntılı gerekçeli kararlar kısa bir süre içinde yayınlanarak açıklanmalıdır. Belediye stratejik planı, performans programı ve yıllık bütçe Belediye Meclisi ne sunulmadan o nce Kent Konseyi nde de tartıs ılarak, konseyin go rüs leriyle Meclis te ele alınmalıdır. Mahallenin ihtiyaçlarının mahalleli ile birlikte saptanması ve ilgili karar organlarına tas ınması için muhtarlarla çalıs ılmalı ve bunun için muhtarlık ihtiyar heyeti üyeleri, esnaf ve halk temsilcileri ve STK temsilcilerinin katılacağı, muhtarlar tarafından idare edilen mahalle meclisleri kurulmalıdır. Sorunların mahallelerin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda yerinde ço zülüp hizmetlerin katılımcı bir anlayıs la gerçekles tirilmesi için Sivil Toplum Kurulus ları ile ortak hizmet projeleri gerçekles tirilmelidir. Belediye Bas kanı ve üst yo netimi tarafından yolsuzluğa tolerans go sterilmeyeceği ve yolsuzlukla mücadele için etkin yo ntemler gelis tirileceği kamuya açık bir biçimde beyan edilmelidir.

4 Ço züm masası gibi uygulamalar ile yurttas lara hesap verilebilmeli ve talepler ilgili birimlere tek merkezden iletilmelidir. Yurttas lara yanıt verilmesi sürecine dair ayrıntılı standartlar gelis tirilmeli ve bu standartlar da kamuoyunun bilgisine sunulmalıdır. Yanıtlar, talebi o zünde kars ılayacak derecede ayrıntılı olmalı, zamanında iletilmeli ve kis isel bilgiler saklanarak tüm yurttas ların eris imine açılmalıdır. Belediye yo netimi, yerel medya üzerinde baskı olus turmamalı, ilan/reklam yoluyla politik çıkar sağlama amacı güdülmemelidir. Seçim do nemlerinde, yerel medyaya yo nelik politik baskılarla, tüm adayların es it biçimde temsil edilmesini sağlayacak basın o zgürlüğü ortamı ihlal edilmemelidir. Belediye içinde yolsuzlukla ilgili konularla ilgilenecek bir Uyum Departmanı ya da sorumlusu bulunmalıdır. Uyum Sorumlusu, Etik Komisyon a raporlama yapmalı ve belediye çalıs anlarına yo nelik, yolsuzlukla mücadele ve iyi yo netis im ilkeleri konusunda farkındalık/bilinç artırma çalıs maları yürütmelidir. Belediye çalıs anlarının siyasal tarafsızlığı sağlanmalı, hizmet ve faaliyetler tarafsız bir anlayıs la yürütülmelidir. Belediye yo netimi ve çalıs anlarının is e alım ve terfi süreçleri liyakat ilkesi doğrultusunda, kayırmacılıktan uzak bir anlayıs la yürütülmelidir. Akrabalık ilis kileri, parti üyeliği gibi durumlar is e alım ve terfi kararlarını etkilememelidir. Belediyenin aldığı bağıs lar toplu olarak değil tekil olarak açıklanmalı, belediye ihalelerine katılan kis i ve kurumlardan bağıs kabul edilmemelidir. Belediyelerin ayrıntılı hediye ve ağırlama politikaları bulunmalı, hediye ve ağırlama giderlerine sınırlamalar getirilmeli. Hediyeler sistemli bir biçimde kayıt altına alınarak kamuoyunun bilgisine sunulmalıdır. Belediye yo netimi ve çalıs anlarının çıkar çatıs ması durumlarında çıkar çatıs ması beyanında bulunmaları sağlanmalıdır. Beyanlar s effaf ve düzenli bir biçimde paylas ılmalı ve ilgili kis iler, çıkar çatıs ması yas anan durumlarda karar alma mekanizmalarından çekilmelidir.

5 Belediye çalıs anlarına yo nelik etik kod ve davranıs kuralları ile çıkar çatıs ması tanımları gelis tirilmelidir. Etik Komisyon gibi yapılar olus turulup etkin bir biçimde is letilerek bu ilke ve kurallara uyumun denetlenmesi sağlanmalıdır. Belediye yo neticilerinin go revden ayrıldıktan sonra en az 3 yıl boyunca belediyedeki sorumluluk alanlarıyla ilgili sekto rlerde çalıs maması konusunda kurallar gelis tirilmelidir. Mevcut belediye bas kanları seçim kampanyalarında kamu kaynaklarının kullanılmamasını sağlamalıdır. Belediye ihalelerine katılacak s irketlerin etik kod, yolsuzlukla mücadele programı gibi politika ve belgelere sahip olması kos ulu getirilmelidir. So zles melere yolsuzlukla etkin mücadeleyi s art kos an maddeler eklenmelidir. Belediye ihalelerini kazanan s irketlerin sahiplik yapısının s effaf olması sağlanmalıdır. Vergilerin toplanması konusunda açık, s effaf ve anlas ılır kurallar ve uygulamalar gelis tirilmelidir. Toplanan vergilerin miktarı vergi tiplerine go re sınıflandırılarak paylas ılmaldır. Bu konuda kayırmacılığı engelleyecek kural ve mekanizmalar gelis tirilerek vergiler etkin ve adil bir biçimde toplanmalıdır. Belediyeye ait vakıf, is letme ve is tiraklerin finansal verileri ayrıntılı ve s effaf bir biçimde, yasal yükümlülüklerin o tesindeki evrensel mali s effaflık standartları doğrultusunda paylas ılmalıdır. Yıl içinde aylık ya da üç aylık finansal veriler ve bütçe gerçekles me oranları müdürlüklere go re sınıflandırılarak paylas ılmalıdır. Belediyenin mal ve hizmet aldığı kurumlara yapacağı o demeler evrak sırasına go re ve düzenli bir biçimde yapılmalıdır. İlgili müdürlüklerin o demeleri kayırmacılıktan uzak bir anlayıs la yürütmesi sağlanmalıdır. İç denetim ve teftis mekanizmaları olus turulmalıdır. Bu go revi yürütecek kurulların yaptırım kararı alma yetkisi bulunmalıdır.

6 Ruhsat bas vurularına dair süreç, (o demelere dair belgeler ve dosya teslim tarihi gibi ayrıntılarla) elektronik ortamda tüm kamuoyunun eris imine açık biçimde paylas ılmalıdır. Bas vuru dosyalarının incelenip karara bağlanma sürecinin adil bir anlayıs la yürütüldüğü tüm yurttas lar tarafından denetlenebilir olmalıdır. Değerlendirme sürecine dair standartlar belirlenmeli ve s effaf bir biçimde paylas ılmalıdır. Belediyeye ait tas ınmaz malların satılması ya da kiralanması durumunda ekspertiz go rüs ü ve piyasa değerleri dikkate alınmalıdır. Tas ınmazların değerinin altında satılmasını engelleyecek mekanizmalar gelis tirilmelidir.