ENERJİ BÜLTENİ ŞUBAT SAYI 61

Transkript

1 ENERJİ BÜLTENİ ŞUBAT SAYI 61

2 syf.1 ENERJİ BÜLTENİ Uzun ve Kısa Dönemlerde Gerçekleşen PTF Değerleri Dönem PTF (TL/MWh) Değişim % PTF ($/MWh) Değişim % Şubat ,1 57 Şubat ,1-26% 35-38% Şubat ,6 66% 47 32% Şubat ,8 2% 47-1% Şubat ,0 46% 49 5% Ocak ,0 42 Aralık ,9 49 Kasım , Piyasalar Elektrik Tüketimi ve Analizi Kaynaklara Göre Elektrik Üretimi DGP Talimatları ve Doğalgaz Tüketimi Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini Kurulu Güç $60 $50 $40 $30 $20 $10 $0 PTF $/MWh * Şubat ayında SGÖF ortalaması 257,05 TL/MWh oldu. * Türkiye'de toplam elektrik tüketimi 22,63 TWh oldu. * Gerçekleşen rüzgar üretimi MWh oldu. * Hidroelektrik kaynaklı üretim MWh oldu. * Termik kaynaklı üretim MWh oldu. * Toplam doğalgaz tüketimi 4.910,80 milyon sm3 oldu. Piyasalar - Şubat 2019 Şubat ayında Gün Öncesi aylık fiyat ortalaması 257,05 TL olarak gerçekleşti. Ay içinde en yüksek çıkan gün ortalaması fiyatı 285,17 TL ile Cuma günü,en düşük çıkan gün ortalaması ise 178,73 TL ile Pazar gününde oluştu.saatlik olarak inceledeğimizde ise ; en yüksek oluşan saatlik piyasa takas fiyatı 329,60 TL ile saat 19:00-20:00 arası,en düşük ise 0,00 TL ile saat 09:00-10:00 işlem gördü.şubat ayında birinci 7 günlük dilimde ortalama fiyat 242,24 TL,ikinci 7 günlük dilimde 259,94 TL,üçüncü 7 günlük dilimde 266,05 TL,dördüncü 7 günlük dilimde 259,96 TL oluştu. Blok alışlara baktığımızda ise günlük olarak en yüksek blok alış miktar toplamı MWh ile Cumartesi,en düşük blok alış miktar toplamı MWh ile Cumartesi günü gerçekleşti.en yüksek toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı 251 TL,en düşük toplam alış miktarındaki gün ortalaması fiyatı ise 257 TL oluştu. Fiyattan Bağımsız Satış Teklifi miktarlarına baktığımızda ise günlük olarak en yüksek satış miktar toplamı MWh ile Genel Toplam,en yüksek fiyattan bağımsız alış miktar toplamı MWh ile Genel Toplam günü gerçekleşti.fiyattan Bağımsız satış toplamının en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı 257 TL,alış toplamında en yüksek miktarda olduğu gün ortalaması fiyatı ise 257 TL oluştu. Yönetici Özeti- Şubat 2019 Mart ayında, EPDK Elektrik ve BOTAŞ Doğalgaz tarifeleri bir önceki dönemle aynı kaldı. Brent Petrol Şubat ayında bir önceki aya göre 7,66% değer kazandı. Ocak ayında ortalama 59 $ iken, Şubat ayında ortalama 64 $ seviyesine geldi. Şubat ayında ise $ seviyesinde devam etmekte. Arz-Talep diyagramındaki TL/MWh teklif bandı, 6 Mart itibari ile TL/MWh ve 20 Mart itibari ile TL/MWh seviyesine geldi. EÜAŞ bünyesinde bulunan yap-işlet santrallerinden Baymina Ankara Doğalgaz Santrali 20 Mart itibari ile üretimini durdurup, EÜAŞ Bünyesinden ayrıldı. Santralin kurulu gücü 798 MW tı. Şubat ayından beri EÜAŞ ile anlaşması biten ve bünyesinden ayrılan Gebze 1-2, Adapazarı ve Baymina Ankara Doğalgaz Yap-işlet Santrallerinin toplam kurulu gücü ( ) MW oldu. Şubat ayında hava sıcaklık değerleri mevsim normallerinde, yağışlar ise mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşti. Şubat ayında saatlik tüketim çekişi olarak en yüksek MWh i gördük. Geçen sene Şubat ayında MWh, Ocak 2019 döneminde ise saatlikte maksimum MWh i görmüştük. Aylık Toplam Tüketimde Şubat 2018 dönemine göre -0,9% düşüş gerçekleşti, geçen sene 22,84 TWh tüketim gerçekleşirken, bu sene 22,63 TWh oluştu. Şubat ayında RES üretiminde bir önceki seneye göre %12,3 artış oluştu, RES üretimi Şubat ayında 1,86 TWh oldu, geçen sene Şubat ayında 1,66 TWh, geçtiğimiz Ocak ayında ise 2,18 TWh olarak gerçekleşmişti. Geçen aya göre % -14,7 RES üretiminde azalış oldu. Şubat ayı boyunca Kanal Tipi HES üretiminde bir önceki seneye göre 45,6% artış oluştu, HES üretimi Şubat ayında 2,13 TWh oldu, geçen sene Şubat ayında 1,46 TWh, geçtiğimiz Ocak ayında ise 2,18 TWh olarak gerçekleşmişti. Geçen aya göre HES üretiminde %-2,4 lük bir azalış oluştu. Barajlara Gelen Su miktarında ise geçen seneye göre % 55,9 artış oluştu. Şubat ayında yağış ve soğuk havanın Türkiye üzerinde etkili olmasına bağlı olarak kar havzalarında ciddi artışlar gerçekleşti. Akarsu ve Baraj Tipli HES santrallerinde ise üretim artışları oluştu. Saatlik maksimum üretimlere baktığımızda Mayıs ve Haziran ayında 4400 MW üretim seviyesi görülmüştü. Şubat ayında ortalama MW görüldü, bahar dönemine yaklaşılmış olundu. HES tipi üretim santrallerinin yüksek kapasitede üretimine bağlı olarak Ocak ve Şubat ayında Fiyattan bağımsız satış miktarı da arttı, bunun etkisi olarak Ocak ayında yekdem birim maliyet 80,60 TL/MWh, Şubat ayında birim maliyet 69,55 TL/MWh olarak gerçekleşti.

3 syf.2 Şubat 2019 Döneminde Günlük PTF Değişimi 300,00 280,00 260,00 240,00 220,00 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 Dönemsel Saat Tipinde PTF Değişimi Şubat-2018 Ocak-2019 Şubat DÖNEMSEL GÜN TİPİNDE PTF DEĞİŞİMİ Şubat-2018 Ocak-2019 Şubat-2019 P A Z A R T E S İ S A L I Ç A R Ş A M B A P E R Ş E M B E C U M A C U M A R T E S İ P A Z A R

4 syf.3 Elektrik Tüketimi ve Analizi Şubat 2019 Şubat ayında Türkiye genelinde toplam 22,63 TWh elektrik tüketimi gerçekleşti.tüketimin günlük ortalaması ise MWh oldu. Şubat ayında Türkiye genelinde termik kaynaklardan 13,02 TWh, hidroelektrik kaynaklardan 7,17 TWh,rüzgar santrallerinden 1,87 TWh,jeotermal kaynaklardan ise 0,66 TWh üretim sağlandı.toplam elektrik üretimi 22,72 TWh olurken,ithalat ile birllikte net elektrik arzı 22,90 TWh olarak belirlendi.kaynaklar bazında üretime bakıldığında Şubat ayında kömür santrallerinden elektrik üretimi toplamı MWh oldu.aynı rakam ise Ocak ayında MWh seviyesinde gerçekleşip,geçen ay ile oluşan fark MWh artış olarak gerçekleşti.doğalgazdan elektrik üretimine baktığımızda bu ay MWh elektrik üretimi gerçekleşti.geçen aya göre MWh düşüş gözlemlendi.rüzgar üretimine baktığımızda ise Ocak ayından Şubat ayına geçişte MWh'lik bir düşüş hesaplanmıştır.kuruluşlara göre elektrik üretimine baktığımızda EÜAŞ santrallerinden toplam 0 MWh,Serbest Üretim Santrallerinden toplam 0 MWh,Yap-İşlet Santrallerinden ise toplam 0 MWh üretim gerçekleşmiştir. Şubat ayı boyunca Türkiye genelinde toplam olarak birinci 7 günlük bölümde : 5,53 TWh,ikinci 7 günlük bölümde : 5,73 TWh,üçüncü 7 günlük bölümde : 5,63 TWh,dördüncü 7 günlük bölümde : 5,74 TWh çekiş oluşmuştur.toplam tüketimlere baktığımızda Ocak 2019 dönemine oranla -%10,98 azalış, Şubat 2018 dönemine göre yani geçen yıla oranla -%,93 azalış oluşmuştur. Şubat ayında çekişlere baktığımızda, Maksimum Türkiye günlük toplam çekişi MWh ile Cuma günü,minimum Türkiye günlük çekişi ise MWh ile Pazar günü elde edilmiştir. Saatlik olarak baktığımızda maksimum çekiş MWh ile Cuma 11:00-12:00 arası olup, minimum çekişe baktığımızda ise MWh ile Pazar 08:00-09:00 arasında olduğunu görmekteyiz.ocak ayında maksimum saatlik çekiş MWh, minimum çekiş de MWh oluşmuştu. Aylar Arasında Türkiye Çekişleri ( GWh ) vs 2019 Aylar Çekiş Aylar Çekiş Değişim Ocak Ocak ,17% Şubat Şubat ,93% Mart Mart Nisan Nisan Mayıs Mayıs Haziran Haziran Temmuz Temmuz Ağustos Ağustos Eylül Eylül Ekim Ekim Kasım Kasım Aralık Aralık Toplam Toplam ,59% Şubat 2019 Dönemine ait Günlük Türkiye Çekişi (MWh)

5 syf.4 Kaynaklara Göre Üretim - Şubat 2019 Hidroelektrik Santraller ile Üretim & Barajlara Gelen Su Şubat ayında toplam barajlara gelen su miktarı 6,27 milyon m3 oldu.geçen sene bu miktar, 4,02 milyon m3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre %55,95 üzerinde oluştu.şubat 2019 dönemi için planlanan su miktarı 3,79 milyon m3 kadardı.gerçekleşen değer, planlanan su gelişinin yaklaşık %65,58 üzerinde gerçekleşti.hidrolik santrallerden üretim miktarı ise MWh gerçekleşirken,ortalama günlük üretim ise MWh oldu.günlük olarak en fazla üretim MWh ile tarihinde,en düşük üretim ise MWh ile tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim MWh ile Cuma 11:00-12:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise MWh ile Perşembe 06:00-07:00 arasında oluşmuştur. Dönemsel Gün Tipinde HES Üretimi (MWh) Şubat-2018 Şubat Şubat 02.Şubat 03.Şubat 04.Şubat 05.Şubat 06.Şubat 07.Şubat 08.Şubat 09.Şubat 10.Şubat 11.Şubat 12.Şubat 13.Şubat 14.Şubat 15.Şubat 16.Şubat 17.Şubat 18.Şubat 19.Şubat 20.Şubat 21.Şubat 22.Şubat 23.Şubat 24.Şubat 25.Şubat 26.Şubat 27.Şubat 28.Şubat - Aylık Barajlara Gelen Su Karşılaştırması (10 3 m 3 ) AYLAR OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TOPLAM Ocak Ayında Barajlara Gelen Günlük Su Durumu (103 m3)

6 syf.5 Rüzgar Santralleri ile Elektrik Üretimi Şubat ayında Rüzgar santralleri ile elektrik üretim miktarı MWh oldu.ocak ayında bu rakam, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda MWh düşüş oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda MWh oldu.günlük olarak en fazla toplam üretim MWh ile tarihinde,en düşük toplam üretim ise MWh ile tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim MWh ile Salı 08:00-09:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise 229 MWh ile Çarşamba 05:00-06:00 arasında olduğunu görmekteyiz. Dönemsel Gün Tipinde RES Üretimi(MWh) Şubat-2018 Şubat Şubat 02.Şubat 03.Şubat 04.Şubat 05.Şubat 06.Şubat 07.Şubat 08.Şubat 09.Şubat 10.Şubat 11.Şubat 12.Şubat 13.Şubat 14.Şubat 15.Şubat 16.Şubat 17.Şubat 18.Şubat 19.Şubat 20.Şubat 21.Şubat 22.Şubat 23.Şubat 24.Şubat 25.Şubat 26.Şubat 27.Şubat 28.Şubat - Termik Santraller ile Üretim Şubat ayında Termik santralleri ile elektrik üretim miktarı MWh oldu.ocak ayında bu rakam, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz aya göre miktarda MWh düşüş oluştu.ortalama günlük üretime baktığımızda MWh oldu.günlük olarak en fazla toplam üretim MWh ile tarihinde,en düşük toplam üretim ise MWh ile tarihinde gerçekleşti. Saatlik olarak baktığımızda maksimum üretim MWh ile Perşembe 11:00-12:00 arası olup, minimum üretime baktığımızda ise MWh ile Pazar 11:00-12:00 arasında olduğunu görmekteyiz. Şubat 2019 Günlük Gerçekleşen Termik Üretimi (MWh) Kömür Doğalgaz

7 syf.6 Kaynaklara Göre Üretim Tipi Dağılımı Şubat ayında kaynaklara bakıldığında arz miktar ve dağılımları aşağıdaki gibi oluşmuştur.arz kaynakları incelendiğinde en fazla üretim Hidroelektrik santralleri ile olmuştur.lisanssız üretimlerin okuması geç açıklandığı için analize dahil edilmemiştir. ÜRETİM KAYNAKLARI BİRİM(MWh) Yüzdesel % Hidroelektrik ,29% İthal Kömür ,26% Taş Kömürü ve Linyit ,82% Doğalgaz ve LNG ,56% Rüzgar ,16% Jeotermal ,88% Fuel-oil+Motorin+ Asfaltit+Lpg+Nafta ,21% Biogaz ve Diğerleri ,01% Dış Enerji Ticareti ,77% Güneş ,04% Toplam Üretim % 100% 90% Dönemsel Aylık Kuruluşlara Göre Toplam Üretim (MWh) % 70% 60% 50% 40% 30% 20% % 0% Şubat-2018 Ocak-2019 Şubat-2019 EÜAŞ Serbest Üretim Şirketleri TETAŞ

8 syf.7 DGP Talimatları - Şubat 2019 Şubat ayında toplam gelen YAL Talimatı miktarı MWh oldu.geçen sene bu miktar, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre %72,58 artış oluştu.toplam gelen YAT Talimatı miktarı ise MWh oldu.geçen sene bu miktar, MWh olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre %2,70 artış oluştu Aylar YAL0 YAL1 YAL2 Toplam YAL0 YAL1 YAL2 Toplam Karşılaştırma Ocak ,3% Şubat ,6% Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam ,0% YAT0 YAT1 YAT2 Toplam YAT0 YAT1 YAT2 Toplam Karşılaştırma Ocak ,7% Şubat ,7% Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam ,8% YAL TALİMATLARI ÖZET 2018 Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAL ,01 En Yüksek DGP YAL , ,91 En Yüksek DGP YAL2 658, , Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAL , ,00 En Yüksek DGP YAL , ,90 En Yüksek DGP YAL ,00 YAT TALİMATLARI ÖZET 2018 Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAT , ,00 En Yüksek DGP YAT , ,01 En Yüksek DGP YAT , , Miktar Tarih DGP Fiyatı En Yüksek DGP YAT , ,38 En Yüksek DGP YAT , ,00 En Yüksek DGP YAT ,00 Şubat 2019 için Saatlik Talimat Özeti 30% 25% 45% Enerji Açığı Enerji Fazlası Dengede

9 syf.8 Türkiye'de Doğalgaz Tüketimi - Şubat 2019 Şubat ayında toplam doğalgaz tüketim miktarı milyar sm3 oldu.geçen sene bu miktar, milyar sm3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre -%9,14 altında bir tüketim oluştu.elektrik üretimi için harcanan doğalgaz miktarı ise 516 milyar sm3 oldu.geçen sene bu miktar, milyar sm3 olarak gerçekleşmişti.geçtiğimiz yıla göre -%137,75 altında tüketim oluştu.maksimum günlük toplam doğalgaz tüketimi olarak baktığımızda, 206 milyon sm3 ile Perşembe günü olup, minimum tüketime baktığımızda ise 134 milyon sm3 ile Pazar günü olmuştur.aylık ortalama günlük doğalgaz tüketimi ise 175 milyon sm3 olmuştur. Doğalgaz Tüketimi (milyon sm3) vs Aylar Toplam Tüketim Elektrik İçin Tüketim Toplam Tüketim Elektrik İçin Tüketim Toplam Tük. % Elek. Üret. İçin % Ocak 6.346, , ,02 816,43-2,05% -72,65% Şubat 5.359, , ,80 516,08-9,14% -137,75% Mart 4.831,16 970, ,00% 0,00% Nisan 3.513,82 980, ,00% 0,00% Mayıs 2.972,15 869, ,00% 0,00% Haziran 2.740,63 948, ,00% 0,00% Temmuz 3.657, , ,00% 0,00% Ağustos 2.951, , ,00% 0,00% Eylül 3.315, , ,00% 0,00% Ekim 3.623, , ,00% 0,00% Kasım 4.691, , ,00% 0,00% Aralık 6.183, , ,00% 0,00% Toplam , , , ,51-5,18% -97,86% Toplam Doğalgaz Tüketim Grafiği - Elektrik Üretimi İçin Doğalgaz Tüketim vs. PTF Grafiği ,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 - Seri1 Seri2 Doğrusal (Seri1) Doğrusal (Seri2)

10 syf.9 Hava Durumu ve Rüzgar Tahmini - Şubat 2019 Hava Durumu 2017 ve 2018 senesine baktığımızda ısınmanın Şubat-Mart döneminde başladığını ve bununla birlikte su havzalarında bulunan karların erken eridiğini hatta buharlaştığını gördük. Gelen soğuk hava sistemleri, basra ve Kuzey Afrikadaki yüksek basınç etkisi ile Türkiye üzerinde etkili olamadı yılına baktığımızda ise Mart'ın 2012 ve 2015 yıllarındaki gibi soğuk ve yağışlı geçtiğini görmekteyiz Mart ve Mart arasında Sibirya üzerinden soğuk hava salınımı gelip, kar havzalarına yağış bırakmaya devam edecektir. Uzun vadeli hava tahmin modellerinde ise serin hava Nisan ayının sonuna kadar devam etmektedir. Alttaki diyagramda 25 Mart'a kadar Türkiye'de düşmesi beklenen toplam kar yağış miktarı mevcuttur.

11 syf.10 Rüzgar Tahmini Aşağıda 2 Nisan 2019 tarihine kadar öngörülen Rüzgar tahminleri mevcuttur. Sibirya üzerinden gelen soğuk hava sistemi ile 20 Mart Öğlen itibari ile saatlik üretim seviyesi RES türkiye genelinde MW ve üzeri üretim gelecek. 25 Mart Pazartesiye kadar aynı seviyede devam etmesi bekleniyor. Rüzgar aktivetesi Mart başındaki gibi az olmayıp, 20 Mart itibari ile artıp, 2 Nisan'a kadar ortalama MW saatlik üretim seviyesi ile devam edecek. Çatalca Rüzgar Havzası Çanakkale Rüzgar Havzası Not : Diyagramlarda 20 adet model mevcuttur. Bu modellerin ağırlıklı ortalaması kırmızı eksen ile gösterilmiştir.ayrıca minimum ve maksimum olasılıklarda diyagramlarda gösterilmiştir.

12 syf.11 Çeşme Rüzgar Havzası Balıkesir Rüzgar Havzası Soma Rüzgar Havzası

13 syf.12 Türkiye Güncel Kurulu Güç- Şubat 2019 Türkiye'deki elektrik Santrallerine baktığımızda, tarihi itibari ile ,70 GW'lık Kurulu Güç Lisansı ile en fazla yatırım yapılmış kapsite bazında santral tipi Doğalgaz'dır.2018 ve 2019 yılı arasında ise en fazla yatırım yapılan santral miktarı sırasıyla Lisanssız Santraller, Jeotermal ve Kojen santralleri olarak sıralanmaktadır.2019 yılında sırasıyla Linyit Santrallerine 200 MW, Akarsu HES Santrallerine 183 MW ve Lisanssız santraller'e 165 MW kapasite yatırımı yapılmıştır. En fazla büyüme oranı %3,06 ile Lisanssız Santraller tipindedir. Lisanssız santrallerin yaklaşık %93'ü Güneş tipidir. Türkiye'deki santrallerin yenilebilinir sınıflandırılmasındaki kurulu gücü 48% oranına denk gelip, toplam olarak MW 'tır. Karbon salınımı gerçekleştiren sınıfın toplam kurulu gücü ise MW' dır. Türkiye Kurulu Gücü ( MW ) Santral Tipi Değişim% Doğalgaz Santrali , ,70-0,33% LNG 1,95 1,95 0,00% Linyit 9.597, ,12 2,08% Taş Kömürü 616,15 616,15 0,00% Asfaltit 405,00 405,00 0,00% İthal Kömür 8.938, ,85 0,00% Fuel-oil 709,21 709,21 0,00% Motorin 1,04 1,04 0,00% Nafta 4,74 4,74 0,00% LPG - - 0,00% Kojenerasyon 135,13 147,13 8,88% Biyokütle 578,77 585,85 1,22% Jeotermal 1.260, ,52 3,37% Barajlı HES , ,15 0,15% Akarsu HES 7.747, ,69 2,36% Güneş 81,66 81,66 0,00% Rüzgar 6.942, ,77 0,06% Lisanssız 5.376, ,94 3,06% Toplam , ,45 0,63% Türkiye Kurulu Gücü Sınıflandırma ( MW ) Sınıf Tipi Değişim% 2019 Oran Termik - Lisanslı , ,88-0,97% 51,78% HES - Lisanslı , ,84 0,75% 31,99% RES - Lisanslı 6.942, ,77 0,06% 7,80% GES - Lisanslı 81,66 81,66 0,00% 0,09% JES - Lisanslı 1.260, ,52 3,37% 1,46% Lisanssızlar 5.376, ,94 3,06% 6,22% 0% 2% 6% 32% 8% 52% Termik - Lisanslı HES - Lisanslı RES - Lisanslı GES - Lisanslı JES - Lisanslı Lisanssızlar Bu raporda yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmakta olup, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari kazanç veya kayıplardan Sanko Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Enko Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme niteliği taşımaktadır. Rapor sayfalarında yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın organlarında yayınlanamaz.