TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI KİTAP ŞİFAHANESİ VE ARŞİV DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI KİTAP ŞİFAHANESİ VE ARŞİV DAİRESİ BAŞKANLIĞI"

Ilhami Turgut
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI KİTAP ŞİFAHANESİ VE ARŞİV DAİRESİ BAŞKANLIĞI Ar-Ge Birimi Şeffaf Bant Yöntemi İle Mikroorganizma Tespit Raporu Bursa Ulucami Koleksiyonu YÖNTEM Mikroorganizmalar, olumsuz çevre koşullarına maruz kalmış veya uygun olmayan koşullarda depolanmış materyaller için geri dönüşü olmayan hasarlara neden olur. Eserler üzerinde ki bu hasar görsel olarak incelendiğinde kâğıt üzerinde siyah, pembe, mor gibi renklenmeler, liflerin parçalanmasıyla oluşmuş pamuksu görünüm gözlenmekte ve ortam kokusundan farklı bir koku hissedilmektedir. UYGULAMA Bursa Ulucami Koleksiyonu 2323 envanter numaralı eserde mikroorganizma lekelenmeleri görülmüştür. Ön fikir edinme açısından basit ve hızlı bir yöntem olarak selofan bant yöntemiyle doğrudan preparatlar hazırlanmıştır. Bu yöntemde uygun uzunlukta selofan bant, iki ucundan tutularak koloni üzerine hafifçe bastırılmış, daha sonra bu bant hava kabarcığı oluşturulmamaya çalışarak lam üzerine yapıştırılmıştır. Örnek lam mikroskopta incelenerek fotoğrafları çekilmiştir. Örnekler, eserin 14. varağın b yüzünün, 15. varağın a yüzünün ve 18. varağın a yüzünün muhtelif yerlerinden ve ön kapağının murakkalarına ayrılan kısımlarından örnek alınmıştır.

Eserler üzerinde ki bu hasar görsel olarak incelendiğinde kâğıt üzerinde siyah, pembe, mor gibi renklenmeler, liflerin parçalanmasıyla oluşmuş pamuksu görünüm gözlenmekte ve ortam kokusundan farklı

2 Eserin 14. varağın b yüzünde x4 lük büyütmede ışık mikroskop

3 Eserin 14. vararağının b yüzünün ve murakkalarına ayrılan kısımlarından alınan örneklerin mikroskobik incelemelerdeki görüntüsü Aspergillus un genel morfolojik görüntüsüyle örtüşmüştür. Bu kısımların 10 luk ve 20 lik büyütmelerdeki fotoğrafları aşağıda gösterilmiştir. 14. varağın b yüzünde Aspergillus olduğu düşünülen yapının x10 luk büyütmede ışık mikroskop

mikroskobik incelemelerdeki görüntüsü Aspergillus un genel morfolojik görüntüsüyle

4 14. varağın b yüzünde Aspergillus olduğu düşünülen yapının x20 lik büyütmede ışık mikroskop 14. varağın b yüzünde x20 lik büyütmede Aspergillus un yaydığı sporların ışık mikroskop altındaki görüntüsü.

5 14. varağın b yüzünde x40 lik büyütmede Aspergillus un yaydığı sporların ışık mikroskop altındaki görüntüsü. 14. varağın b yüzünde x100 lük büyütmede Aspergillus un yaydığı sporların ışık mikroskop altındaki görüntüsü.

14. varağın b yüzünde x100 lük büyütmede Aspergillus

6 Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örneklerin x20 lik büyütmede ışık mikroskop Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örneklerin x40 lık büyütmede ışık mikroskop

mikroskop edilen örneklerin x40 lık büyütmede

7 Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örneklerin X100 lük büyütmede ışık mikroskop Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örnekler ile oluşturulan farklı preparatlardan elde edilen görüntüler; yuvarlak, oval ve silindir biçiminde görünüme sahip olabilen tek hücreli maya hücrelerine benzemektedir.

oluşturulan farklı preparatlardan elde edilen görüntüler; yuvarlak, oval ve

8 Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örneklerin X10 lük büyütmede ışık mikroskop Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örneklerin x20 lik büyütmede ışık mikroskop

mikroskop edilen örneklerin x20 lik büyütmede

9 Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örneklerin x40 lık büyütmede ışık mikroskop Eserin murakkalarına ayrılan kısmından elde edilen örneklerin X100 lük büyütmede ışık mikroskop

mikroskop edilen örneklerin X100 lük büyütmede

10 Eserin 14. vararağının b yüzündeki mikroskobik incelemelerde Chaetomium un genel morfolojik görüntüsüyle örtüştüğü görülen kısımlarının 20 lik ve 40 lık büyütmelerdeki fotoğrafları aşağıda gösterilmiştir. 14. varağın b yüzünde Chaetomium olduğu düşünülen yapının x20 lik büyütmede ışık mikroskop

morfolojik görüntüsüyle örtüştüğü görülen kısımlarının 20 lik ve 40 lık

11 14. varağın b yüzünde Chaetomium olduğu düşünülen yapının x20 lik büyütmede ışık mikroskop 14. varağın b yüzünde Chaetomium olduğu düşünülen yapının x40 lik büyütmede ışık mikroskop

12 SONUÇ Selofan bant yöntemiyle, Bursa Ulucami koleksiyonu 2323 envanter numaralı eserin muhtelif yerlerinden tarihinde örnek alınmıştır. Yapılan mikroskobik incelemelerde Chaetomium cinsi mantarın, hifli yapıya sahip Aspergillus cinsi mantarın ve hif yapısı göstermeyen mayaların genel morfolojik görünümü ile örtüşen yapılar görülmüş ve bunların fotoğrafları çekilmiştir. Eser yüzeylerdeki küf sporlarını parçalayan ve öldüren %70 lik etanol/su çözeltisiyle temizlenmiştir. Ön fikir edinme açısından basit ve hızlı bir yöntem olan selofan bant yöntemiyle doğrudan preparatlar hazırlanmıştır. Örnek lam mikroskopta incelenerek fotoğrafları çekilmiştir. Örnekler; eserin dezenfeksiyon sonrası ön kapağının iç kısmı, 14. varağın b yüzü, 15. varağın a yüzünden alınmıştır. Ön kapağın iç kısmı X10 Ön kapağın iç kısmı X20

ve bunların fotoğrafları çekilmiştir. Eser yüzeylerdeki küf sporlarını parçalayan ve öldüren %70 lik etanol/su çözeltisiyle temizlenmiştir.

13 Ön kapağın iç kısmı X varağın a yüzü X10 15 varağın a yüzü x varağın a yüzü X varağın b yüzü x varağın b yüzü x20

14 14. varağın b yüzü x40 ÖNERİ Eserde mikroorganizma lekenmeleri görülmüş ve 14. varağın b yüzünün, 15. varağın a yüzünün ve ön kapağın muhtelif yerlerinden örnekler alınarak mikroskop altı görüntüleri kaydedilmiştir. Dezenfeksiyon amacıyla %70 lik etanol/su çözeltisi esere uygulanmıştır. Dezenfeksiyon sonrası eserden selofan bant yöntemiyle tekrar örnekler alınmıştır. Örnek alınan varaklar ve kısımlar dezenfeksiyon öncesi alınan varak ve kısımlar ile aynıdır. Mikroskop altı görüntülerinin fotoğrafları çekilmiştir. Fotoğraflar incelendiğinde yer yer kâğıt lifleri etrafında siyah lekelenmeler olmasına karşın mantar ya da spor görüntülerine rastlanmamıştır. Uygulanan dezenfeksiyonun amacına uygun olduğu görülmüştür. Dezenfektanların sulandırılmış halde çok uzun süre bekletildiğinde etkinliğinin azalacağı unutulmadan %70 lik etanol/su çözeltisi eserler üzerine uygulanabilir. Esra EROĞLU Biyolog

Dezenfeksiyon sonrası eserden selofan bant yöntemiyle tekrar örnekler alınmıştır. Örnek alınan varaklar ve kısımlar dezenfeksiyon öncesi alınan varak ve kısımlar ile aynıdır.

Benzer belgeler

Ar-Ge Birimi Lif Analiz Çalışmaları

TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI KİTAP ŞİFAHANESİ VE ARŞİV DAİRESİ BAŞKANLIĞI Ar-Ge Birimi Lif Analiz Çalışmaları Giriş Lif analizi, eserlerin lifli yapıya sahip çeşitli kısımlarından alınan örneklerin