İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Değerlendirmesi & 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İş Kazası Meslek Hastalıkları Örnekler

Transkript

1 İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Değerlendirmesi & 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İş Kazası Meslek Hastalıkları Örnekler Lütfi ALPSOY Makine Yüksek Mühendisi İş Baş Müfettişi A Belgeli İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı ve Eğiticisi Ocak 2013

2 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN GELİŞMESİ Sanayi devrimi ile birlikte; çalışma şartları ağırlaşmış oluşan tehlikelerle kazalar artmıştır. ilk önce insan davranışları yönlendirilmiş, sonra bir takım tedbirlerle korunma yolları geliştirilmiştir. İşçi sağlığı ve iş güvenliği teknik yönden özel bir bilim dalı haline gelmiştir.

3 Teknik iş güvenliği önlemlerinin hukuk kuralları haline dönüştürülmesi gerekir. İş sağlığı ve güvenliği kurallarının uygulanması için hukuki yaptırımların olması da zorunludur.

4 Aşındırıcı C 1830 yılında İngiltere de 4 İş Kanunu na göre denetim yapmışlar. Müfettişi İş 1840 lı yıllarda AB de iş kazalarına karşı önlemler konusunu ele alan uluslararası girişimler li yıllarda Almanya da işçilere hastalık, iş kazalarında tedavi ve yardımlar öngören sosyal sigorta uygulamaları başlamış.

5 Birinci dünya savaşı sonrası, 1919 yılında sosyal barışı ve dünya barışını pekiştirmek, çalışma yaşamını iyileştirmek, sosyal adaleti güçlendirmek amacıyla Uluslararası kurulmuştur. Çalışma Örgütü(ILO) ILO, devlet, işçi, işveren temsilcilerinin dengeli katılımıyla oluşur.

6 Oksitleyici O Türkiye de; 1930 yılında çıkarılan 1593 Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 1930 yılında İktisat vekaleti ne bağlı iş bürosu kurulmuş 1932 yılında Türkiye ILO ya üye olmuştur yılında ilk 3008 sayılı İş Yasası kabul edilmiş, bu yasada işçilerin sağlığını koruma ve iş emniyeti(54-62 md), iş hayatının Murakabe ve Teftişi ne(91-99 md) yer verilmiştir yılında İşçi Sağlığı ve İş Emniyeti Nizamnamesi

7 1946 yılında Çalışma Bakanlığı kurulmuş, Bu dönemde teknik İş Müfettişlerinin sayısı 3-5 kişi ile sınırlı kalmıştır yılında İLO nun 81 sayılı Sanayi ve Ticarette İş Teftişi Hakkındaki Sözleşmesi B.M.M. tarafından kabul edilmiştir yılında doğrudan Çalışma Bakanlığına bağlı İş Güvenliği Grup Başkanlıkları kurulmuş ve Mühendis,Doktor İş Güvenliği Müfettişleri görev yapmıştır.

8 Patlayici E 1979 yılında İş Teftiş Kurulu kurulmuştur yılında, İş Teftiş organına teknik destek sağlayan, İSGÜM kurulmuştur. Eğitim organizasyonu yapan Yakın ve Orta Doğu Çalışma Eğitim Merkezi (YODÇEM), mevcut haliyle ÇASGEM kurulmuştur.

9 Ülkemizde oldukça geniş bir işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuatı vardır tarihli 1475 sayılı İş Kanunu (Yürürlükten kaldırıldı) tarihli 4857 Sayılı İş Kanunu 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu(yeni) sayılı Borçlar Kanunu sayılı Belediyeler Kanunu sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu tarihli 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu tarihli 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu v.s. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Parlayıcı, Patlayıcı,Tehlikeli ve Zararlı Hak.Tüzük Mad.Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Al.Tedbirler Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kurulları Hakkında Tüzük Yönetmelikler 6331 Sayılı Kanuna göre çıkacak Yönetmelikler & 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun

10 3008 Sayılı Kanun(1967) 931 sayılı Kanun(1967) tarihli 1475 sayılı İş Kanunu tarihli 4857 sayılı İş Kanunu tarihli 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

11 İş Sağlığı Ve Güvenliği İçin Ne Yapılmalıdır? İş Sağlığı ve Güvenliği çalışmaları; işin yapılması sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa ve güvenliğe zarar verebilecek koşullardan korunmak amacı ile sistemli ve bilimsel olarak yürütülmelidir.

12 Üretim sürecine giren; her yeni kimyasal madde, her yeni iş ekipmanı,makine, araç ve gereç insan sağlığı ve güvenliği, işyeri güvenliği çevre sağlığı ve güvenliği için tehdit oluşturmaktadır.

13 Sağlıklı ve güvenli çalışma ortamı ve çevresi çalışma barışının, hızlı ve sağlıklı kalkınmanın da ön şartıdır. İş kazaları ve meslek hastalıkları sonuçları itibariyle insan hayatını ve sağlığını tehdit etmesinin yanı sıra işletmeleri ağır kayıplarla karşı karşıya bırakmaktadır.

14 İş sağlığı ve güvenliğine yapılan yatırım; İnsana yatırım İşletmeye yatırım, Üretime yatırım, Genel anlamda işyerine yatırım, Ülke kalkınma ve gelişmesine yatırım olarak geri dönmektedir.

15 Bir işyerinde; Text Text ENERJİ TEZGAH TEHLİKE VE RİSK ÇALIŞAN ÖNEMLİ OLAN BU ÜÇ UNSURUN UYUM İÇERİSİNDE BULUNMASIDIR

16 Text ENERJİ Text TEZGAH TEHLİKE VE RİSK ÇALIŞAN İş sağlığı ve güvenliğinin temel amacı; bu uyumun en uygun biçimde olmasını sağlamak ve bu konuda çalışmalar yapmaktır.

17 İNSAN, ENERJİ ve MAKİNA. Bu üçünün bir arada uyum içerisinde olabilmesi için iki ana husus gereklidir, Tehlikelerden Çalışanı KORUMA Çalışma ortamında; Riskleri ÖNLEME PROAKTİF F TEDBİRLER RLERİN N ALINMASIDIR.

18 Çalışanları ve çevreyi olumsuz etkilediği düşünülen; 1-iş kazası, meslek hastalığı ile, 2-yangın ve patlama gibi büyük endüstriyel kaza riski taşıyan iş kollarında veya alanlarda, her anlamda yeni yöntem ve modellerinin uygulanması gerekmektedir.

19 Genel anlamda iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin olarak; Devlet; İşveren; İşçi ise; mevzuat yapma, teşkilatlanma ve denetim Riskleri belirleyip, değerlendirmek tedbir almak İzlemek, denetim ve gözetim yapmak ve bilgi ve eğitim vermek alınan önlemlere uyma ile yükümlü kılınmıştır

20 1 İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Hükümlerine Uymak Zorunludur

21 6331/ / 77 İŞVERENLER Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür Mesleki riskleri önlenme Her türlü tedbiri almak Bilgi ve eğitim verilmek Organizasyon Gerekli araç ve gereçlerin sağlanma Sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirme Mevcut durumun iyileştirilme amacına yönelik çalışmalar YAPAR

22 4857 / 77 Madde&6331 Madde 4 Denetlemek. İŞVERENLER İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını İzlemek Uygunsuzluğun giderilmesini sağlamakla yükümlüdür.

23 İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatının En Belirgin Özellikleri RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞANLARIN KATILIMI UZMAN KATKISI SAĞLANMASI ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ ÇALIŞANLARIN EĞİTİMİ KORUMA ÖNLEME ANLAYIŞI Giderek çalışanlarda olumlu yönde davranış değişikliğinin sağlanmış olmasının hedef gösterilmesidir.

24 İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için iki yeni yaklaşım benimsenmektedir. Bunlar; Risk odaklı yaklaşım, Sonuç odaklı yaklaşımdır. Risk Odaklı Yaklaşım Sonuç Odaklı Yaklaşım Bir kazanın tehlikeli sonuçlarının muhtemel seviyesini gösterir Senaryolar sonucu oluşan ciddi yaralanmalar ve ölümcül sonuçlar için karakteristik sonucu gösterir

25

26 TEHLİKE VE İNSAN BİR ARADA Riski Değerlendirmesi Uygula Kontrol Önlemini Geliştir.

27 Bakanlık, AB yaklaşımını da göz önüne alarak; denetimlerde ceza yazma yerine yol gösteren, rehberlik yapan, süre veren ve eğiten bir kimlikle yola devam etmek istemektedir. İSG kültürünün oluşması için yoğun kampanyalar düzenlemekte ve medya desteği aramaktadır. Önümüzdeki beş yıl ( ) içinde İSG hizmeti veren firmaların sayısının artması için sistem kurgulanmış, Ardından bunların disipline edilmesi, standart ın yükseltilmesi ve niteliğinin artırılması için çaba gösterileceği düşünülmektedir.

28 6331 sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Yasası Genel Değerlendirmesi & Kanun Ne Getiriyor?

29 4857 sayılı Kanunu'nun getirdiği; En önemli yenilikler: İş sağlığı ve güvenliği konusunda işverenin eğitim verme zorunluluğu, İş sağlığı ve güvenliği kurul kararlarının uygulanma zorunluluğu, İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu, Yakın, acil ve hayati tehlike karşısında işçinin çalışmama hakkıdır. En önemli eksiklikler ise; Kapsam : İş sağlığı ve güvenliğine iliş-kin düzenlemelerde devlet memurları, tarım çalışanları vb. kapsam dışı kalmışlardır, Yaygınlık: 50 işçiden daha az işçi çalıştıran işyerlerinde ISG kurulu kurma, işyeri hekimi ve İSG uzmanı çalıştırma zorunluluğunun olmaması, Yakın, acil ve hayati tehlike karşısında işçinin çalışmama hakkını düzenleyen maddenin uygulanamamasıdır.

30 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun Çıkarılması Yönünde Çalışmalar "İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Tasarısı" taslak metni, İlk kez 21 Aralık 2006 tarihinde altıncısı yapılan Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi olağan toplantısında sosyal tarafların görüşlerine sunulmuştur. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı 2008 yılına kadar birkaç kez değiştirilmiş, aynı yıl en son kurum ve kuruluşların görüşleri tekrar alınmış ve 2008 yılı sonunda Kanun Tasarısı'nın son şekli sosyal taraflara gösterilmeden TBMM'ye sunulmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir.

31 Bu Kanun; çalışma hayatı içerisinde var olan önemli bir boşluğu dolduracağı düşünülmektedir. Bugüne kadar çalışma hayatımız içerisinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin müstakil bir kanun bulunmuyordu. Kanun ile Türkiye ilk kez bu alanda müstakil bir düzenlemeye kavuşmuştur. Kanun No Kabul Tarihi: 20/6/2012

32 AB müzakere sürecinde en fazla eleştirildiğimiz alanlardan birisi iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konular olmuştur Bu nedenle, müzakere sürecinde AB'nin konuya ilişkin yönetmelikleri alınıp, tercüme edilip, yönetmelik olarak çıkarılmıştı ve bu yönetmelikler yoluyla bu alandaki boşluk doldurulmak istenmişti. AB mevzuatından aynen kopyalanan yönetmeliklerin ülkemiz şartlarında uygulanabilirliği konusunda önemli şüpheler bulunmaktadır. Bugün gelinen noktada, müstakil bir kanunun çıkmış olması son derece önemlidir. Bu kanuna göre yeni yönetmeliklerin çıkarılması gerekecek.

33 Tasarının gerekçesinde, İş Kanunu'nun kapsamının, işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerle sınırlı kaldığına işaret edilerek, ''Ülkemizdeki çalışanların bir kısmı İş Kanunu kapsamı dışında kalmakta ve dolayısıyla da iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatın kapsamına girmediği, Uzun yıllardan beri uluslararası ve ulusal düzeyde yürütülen çalışmalara rağmen, iş sağlığı ve güvenliği konusunda istenen düzeye gelinemediği belirtilmiştir.

34 Bu düzenleme ile, işverenlerin ve çalışanların yükümlülükleri belirlenmiştir. Kanun, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenliyor.

35 İş sağlığı ve güvenliği ilk kez müstakil Kanunlar; 3008 sayılı, sayılı, sayılı, sayılı, 2003 bir kanunda ele alındı sayılı 30/06/2012: 6331 sayılı İş Sağlığı ve tarihli Güvenliği İş Sağlığı Kanunu ve Güvenliği Kanunu 30 Haziran 2012

36 1-KAMU VE ÖZEL SEKTÖR AYRIMI GÖZETMEKSİZİN BÜTÜN ÇALIŞANLAR KANUN KAPSAMINA ALINMIŞTIR. MADDE 2 KAPSAM VE İSTİSNA 1) Kamu-özel ayrımı olmaksızın sanayi, tarım, orman ve hizmet sektöründe görevli 22 milyon çalışan iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamına alınmıştır. 2) Bütün çalışanlar, sayı sınırlaması ve işyeri türüne bakılmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinden yararlanacaktır. Bir çalışan istihdam edilen işyerleri ile büyük ölçekli işletmeler arasında iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımı açısından bir fark kalmamıştır.

37 1-KAMU VE ÖZEL SEKTÖR AYRIMI GÖZETMEKSİZİN BÜTÜN ÇALIŞANLAR KANUN KAPSAMINA ALINMIŞTIR. MADDE 2 3) Kanun aynı zamanda çırak ve stajyerler için de geçerli olacak. 4) Her çalışan, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalardan faydalanacak. 5) Bütün işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamları oluşturulacak 6) Avrupa Birliği ndeki uygulamalara paralel olarak; TSK, Emniyet ve afet müdahale ekipleri gibi kendine özgü faaliyetleri olan kurum ve kuruluşlar, kanunun istisnaları arasında yer alıyor. 7) Ev hizmetleri ile çalışan istihdam etmeden kendi nam ve hesabına çalışanlar da kanunun kapsamı dışında bırakıldı.

38 2-GENEL BİR ÖNLEME YAKLAŞIMI GETİRİLDİ. Kanunla işyerlerine, risk değerlendirmesinde tespit edilen hususları da göz önünde bulundurarak, genel bir önleme yaklaşımı getirildi. Tüm sorumluluk işverene ait İş sağlığı ve güvenliğinin işyerinin bütününde uygulanması sağlanacak. Risk değerlendirmeleri periyodik olarak(2,4,6 yıl) yenilenecek. Kanun, iş sağlığı ve güvenliğinde en iyi şartları hedefleyerek, işyerlerinin mevcut durumunun sürekli iyileştirilmesini amaçlıyor. İş kazası veya meslek hastalığı ortaya çıktıktan sonra neler yapılacağı değil, iş kazası ve meslek hastalığının önlenmesi için atılacak adımlar esas olacak. Bu kapsamda işveren; çalışanları ile birlikte işin her aşamasında işten kaynaklı tehlikeleri sürekli olarak tespit ederek, muhtemel risklere karşı tedbir alınması.

39 İKİNCİ BÖLÜM İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri Bütün işyerlerinde İşverenin genel yükümlülüğü 1 Ocak 2013 de MADDE 4-(1) İşveren; yürürlükte Çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla, Çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi amacına yönelik çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izlemek ve denetlemekle her bir yükümlülük için ayrı ayrı Ceza 4/1:2.156 ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

40 İKİNCİ BÖLÜM İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri Madde 4 devamı c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. (2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. (3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez. (4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

41 İKİNCİ BÖLÜM İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri Bütün işyerlerinde 1 Ocak 2013 de yürürlükte Risklerden korunma ilkeleri MADDE 5- (1) İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur: a) Risklerden kaçınmak. b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek. c) Risklerle kaynağında mücadele etmek. ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek. İdari para cezası düzenlenmemiştir.

42 Madde 5 devamı Risklerden korunma ilkeleri d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak. e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek. f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek. g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek. ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

43 3-İŞYERLERİ TEHLİKE DURUMLARINA GÖRE SINIFLANDIRILDI İşyerleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin daha etkin sunumu amacıyla üç tehlike sınıflarına ayrıldı. Tehlike sınıfları; yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları işyerlerinin yaptığı asıl iş dikkate alınarak, sosyal tarafların dâhil olduğu bir komisyonun görüşleri doğrultusunda Bakanlıkça tespit edildi.

44 4-HER İŞYERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ VE SAĞLIK PERSONELİ GÖREV YAPACAK Çalışanların sayısına ve işyeri türüne bakılmaksızın Her işyerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile diğer sağlık personeli görev yapacak.

45 İş Güvenliği Uzmanı çalışma süreleri a) 10 dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta, çalışan başına yılda en az 60 dakika. b) Diğer işyerlerinden: 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika. 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakika. 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 20 dakika.

46 İş Güvenliği Uzmanı çalışma süreleri Az tehlikeli sınıfta 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışanın 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir. Tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışanın 750 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir. Çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan 500 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.

47 5-İŞVEREN GEREKLİ ŞARTLARI TAŞIYINCA KENDİSİ DE BU HİZMETLERİ ÜSTLENEBİLECEK Gerekli şartları taşıması durumunda, işverenin kendisi de iş sağlığı ve güvenliği hizmetini üstlenebilecek.

48 6-BU GÖREVLİLERİN SORUMLUĞU VE GÖREVLERİNİ NASIL YERİNE GETİRECEKLER? Bu görevliler, yetkileri kapsamında işverene karşı sorumlu olacak. Bu sorumluluk kapsamında İSG görevliler, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hususları işverene iletecek. İSG görevliler, işverenin tedbir almadığı hayati tehlike arz eden riskler bulunması durumunda ise doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı na başvuracak.

49 7- TEHLİKE SINIFLARINA GÖRE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI GÖREVLENDİRİLECEK Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlar görev yapacak

50 8- GEÇİCİ OLARAK ALT TEHLİKE SINIFLARINDA İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI GÖREVLENDİRME İMKANI GETİRİLDİ Geçici madde 4 göre; Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde, Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı, Tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde ise Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 3 yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı, görevlendirilebilecek,

51 GEÇİCİ MADDE 2 (Ek:RG-31/1/ )(1) (1) Üç yıllık mesleki tecrübe ve (C) veya (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip iş güvenliği uzmanları; sektörel düzenleme kapsamında kendi meslek dallarına uygun işlerin yapıldığı işyeriyle sınırlı olmak üzere, bütün tehlike sınıflarındaki işyerlerinde görevlendirilebilirler. Bu hüküm, maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren yedi yıl geçerlidir. Bu süre içinde işyerinin tehlike sınıfına uygun belge almayan veya alamayan iş güvenliği uzmanları için söz konusu görevlendirmeler kazanılmış hak sayılmaz.

52 GEÇİCİ MADDE 2 (Ek:RG-31/1/ )(1) (2) Bu madde ile yapılan düzenleme kapsamında, işyerinde yapılan asıl iş esas alınmak üzere iş güvenliği uzmanlarının meslek dalı ile işyeri tehlike sınıfının ilgisi NACE Rev. 2 Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflaması dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenir. (3) Bu madde kapsamında görev yapmak isteyenler, üç yıl içinde müracaat etme hakkına sahiptirler. Bu kişiler, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan ve en az üç yıl süreyle ikinci fıkrada belirlenen işyerlerinde çalıştıklarına dair en az 750 günlük prim ödeme kayıtlarını gösteren hizmet dökümüyle birlikte yapacakları sözleşmeleri Genel Müdürlüğe bildirirler. Bu kapsamda görevlendirilenler bu maddenin yürürlüğü süresince haklarını kullanabilirler.

53 9-İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ BELGESİ ASKIYA ALINABİLECEK İş kazası ve meslek hastalığının meydana gelmesinde; ihmali tespit edilen İş güvenliği uzmanı veya İşyeri hekiminin yetki belgesi askıya alınacak. NOT:(Kanun md.8,yön.md.11)çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi 6 ay süreyle askıya alınır. Bu konudaki ihmalin tespitinde kesinleşmiş yargı kararı, malullüğün belirlenmesinde ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 25 inci maddesindeki kriterler esas alınır.

54 10- ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİNDEN DE HİZMET ALINABİLECEK Kanun, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin belirlenen sürelerle işyeri bünyesindeki personel tarafından verilmesini esas alıyor. Ancak işyerinde uygun vasıflara sahip personel bulunmaması halinde; bu hizmet işyeri dışındaki ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden alınabilecek. Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile özel şirketler tarafından kurulacak ortak sağlık ve güvenlik birimleri; gerekli donanım ve personele sahip olmaları şartıyla Bakanlıkça yetkilendirilecek. Ortak sağlık ve güvenlik birimleri, yetkileri kapsamında hizmet sundukları işverene karşı sorumlu olacak.

55 11- TAM SÜRELİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ GÖREVLENDİRME GEREKEN DURUMDA İSGB İŞYERİNDE KURULACAK İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin tam süreli görevlendirilmesi gereken işyerlerinde, işveren, gerekli donanım ve personeli sağlayarak işyeri sağlık ve güvenlik birimi kuracak.

56 12 Kamu Hariç-KÜÇÜK İŞLETMELERE DEVLET DESTEĞİ Kamu hariç 10 dan az çalışanı olan çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesinde, Bakanlık maddi destekte bulunacak. 10 dan az çalışanı bulunan, az tehlikeli sınıftaki işyerlerinin bu destekten yararlanmasına ise Bakanlar Kurulu karar verebilecek. Desteğin uygulamasında Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınacak. Sigortasız personel çalıştırdığı tespit edilen işyerlerinden, yapılan destek yasal faizi ile birlikte geri alınacak. Bu işyerleri destekten üç yıl süreyle men edilecek.

57 Devlet, 10 dan az çalışanı olan işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderlerini destekleyecek. Kamu hariç, 10 dan az çalışanı olan Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri desteklenecektir. 10 dan az çalışanı bulunan, az tehlikeli sınıftaki işyerleri Bakanlar Kurulu karar ı ile desteklenecektir. %85 : 1-9

58 13-RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMASI ZORUNLU İşverenler, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi ve bertaraf edilmesi için risk değerlendirmesi yaptıracak. Bütün işyerlerinde 01 Ocak 2013 de yürürlükte(md.10)

59 14-RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞMALARINA GENİŞ KATILIM SAĞLANACAK VE PERİYODİK OLARAK YENİLENECEK Risk değerlendirmesi çalışmalarına; işveren ve iş sağlığı ve güvenliği görevlilerinin yanı sıra çalışanların da katılımı sağlanacak. İşyerlerinde sürekli iyileştirmenin sağlanması amacıyla risk değerlendirmesi çalışması güncel halde tutulacak. Risk değerlendirmesi çalışması, işyerlerinin tehlike sınıfına göre periyodik olarak yenilenecek. Yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu da risk değerlendirmesinde özellikle dikkate alınacak.

60 RİSK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI, AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA YENİLENECEKTİR. (Yön. Mad.10) a)işyerindeki binalarda yapılan değişiklik sonrasında, b)işyerinde yapılan teknoloji ve ekipman değişikliği sonrasında, c) Üretim yöntemindeki önemli değişiklikler olması sonrasında, ç)iş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi, d) Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevcut mevzuatta değişiklik yapılmış olması, e) Çevreden kaynaklanan ve işyeri genelini etkileyen yeni bir tehlikenin ortaya çıkması, f) İş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılan teftişlerde gerekli görülmüş olması, g) Risk değerlendirme raporunda belirtilmiş olması. (2) Yapılmış olan risk değerlendirmesi en az yılda bir gözden geçirilir, en geç üç (3) yılda bir yenilenir.

61 15-RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMAMASI HALİNDE MÜFETTİŞCE İŞ DURDURULABİLECEK Maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan sektörler ve büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMAMIŞ İSE İŞ DURDURULACAK. Bütün işyerlerinde 01 Ocak 2013 de yürürlükte(md.25)

62 16- İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARI KAYIT ALTINA ALINACAK İş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıtları daha etkin ve güncel hale getirilecek. İş kazaları kazadan sonraki 3(üç) iş günü içinde ve meslek hastalıkları ise öğrenildikten sonraki üç işgünü içinde İşveren tarafından,sosyal Güvenlik Kurumu na bildirilecek. İşyeri hekimi ve sağlık görevlileri tarafından meslek hastalığı ön tanısı konulan vakalar, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk edilecek. Sağlık kuruluşları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise tanı koydukları meslek hastalıklarını en geç 10 gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirecek.

63 İş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıtları daha etkin ve güncel hale getirilecek. SGK İşveren Yetkili sağlık hizmeti sunucusu (Hastane) Diğer sağlık personeli İşyeri hekimi Sağlık hizmeti sunucusu (Aile hekimi, Poliklinik, Tıp merkezi, Özel hastane)

64 17- RAMAK KALA OLAYLAR KAYIT ALTINA ALINACAK VE RAPOR DÜZENLECEK Ayrıca, işyerinde meydana gelen ramak kala olaylar da, işveren tarafından kayıt altına alınacak. İşyerinde meydana gelen ancak, yaralanma veya ölüme neden olmadıği halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.

65 Yeryüzünde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi 18-İŞE BAŞLAMADAN ÖNCE SAĞLIK TARAMASI Bütün işyerlerinde YAPILACAK 01 Ocak 2013 de yürürlükte(md.15) Çalışanların hassasiyetlerin saptanması ve riskli durumların belirlenebilmesi amacıyla tüm çalışanlar sağlık taramasına tabi tutulacak. Çalışanların sağlık muayeneleri; işe girişlerinde, iş değişikliğinde, iş kazası ve meslek hastalığı ile sağlık nedeniyle verilen aralardan sonra tekrarlanacak. Bu durumlar dışında ise; periyodik olarak sağlık muayeneleri yapılacak. Muayene periyotlarını, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı belirleyecek. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacak olanlar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamayacak.

66 İŞE GİRİŞ SAĞLIK RAPORLARI İLE İLGİLİ DUYURU 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun Sağlık gözetimi başlıklı 15. maddesinde işe giriş sağlık raporları, sağlık muayeneleri ve bu raporların kimler tarafından düzenleneceği belirlenmiştir. Ancak, aynı Kanunun 38. maddesine bakıldığında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin düzenlendiği 6 ncı maddenin yürürlük tarihi Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra, ve 50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra, hükümleri ile kademeli geçişle düzenlenmiştir. Bahsi geçen işyerleri için işyeri hekimi istihdamı zorunluluğu 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince henüz başlamamış olduğundan, bunun bir sonucu olarak bu işyerleri için 5 inci maddedeki sağlık raporlarının kademeli geçiş süresi boyunca işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan işyeri hekiminden alınması zorunluluğu da yürürlüğe girmemiştir. Bu nedenle kamuoyunda sağlık raporları ile ilgili tereddüt hasıl olmuştur. Diğer yandan Sağlık Bakanlığının tarihli 2004/67 sayılı Özel Hastanelerde Sağlık Kurulu Raporu Düzenlenmesi Hakkında Genelgesinde Özel hastanelerde; usulüne uygun olarak teşekkül ettirilmiş olsa bile özürlü sağlık kurulu raporu, vergi muafiyeti raporu, yurt dışı tedavi raporu, maluliyet raporu, özel tertibatlı araç ithali amacıyla alınan raporlar gibi özellikli raporlar verilemez hükümleri yer almakta olduğundan özel sağlık hizmeti sunucuları tarafından işe giriş ve aralıklı sağlık muayenelerinin yapılması mümkün görünmemektedir. Kanunun ilgili maddeleri yürürlüğe girene kadar, iş sağlığı ve güvenliği yönünden özellikli rapor niteliğinde olan işe giriş ve aralıklı sağlık muayeneleri Kanun öncesinde olduğu gibi kamu sağlık hizmeti sunucuları tarafından düzenlenebilir.

67 19-İŞYERLERİ ACİL DURUMLARA KARŞI HAZIR OLACAK Tüm işverenler; ilkyardım, yangınla mücadele, kişilerin tahliyesi, ciddi ve yakın tehlikeyle karşılaşılması gibi durumlar için önceden acil durum planı hazırlayacak. Acil durumlara hazırlık amacıyla tüm çalışanların katılacağı eğitim ve tatbikatlar yapılacak. İşverenler; ilkyardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında işyeri dışındaki kuruluşlarla da irtibatı sağlayacak. Ciddi ve yakın tehlike bulunan yerlere, sadece gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler girebilecek. Bunların dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmeleri istenemeyecek. Ciddi ve yakın tehlikenin önlemez hale gelmesi durumunda, çalışanlar işlerini derhal bırakarak tahliye edilecek.

68 20-İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE ÇALIŞAN KATKISI SAĞLANACAK İş sağlığı ve güvenliğinde daha etkili bir sonuç alabilmek amacıyla yapılacak faaliyetlere çalışanların aktif katılımı sağlanacak. İşyerlerinde; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda çalışanlarla işveren arasındaki iletişimi sağlayacak çalışan temsilcisi görevlendirilecek. Seçimle ya da atama yoluyla görevlendirilen çalışan temsilcileri, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda işverene teklif getirebilecek. İşyerinde yetkili sendika bulunması hâlinde, sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapabilecek. Çalışan temsilcileri getirdikleri öneriler nedeniyle işveren tarafından hak mahrumiyetine uğratılamayacak.