Basit Devre Basit Devre Sembollerle ampul. İletken tel

Transkript

1

2 Basit Devre Basit Devre Sembollerle ampul İletken tel Açık anahtar Pil Basit devrede 4 eleman vardır Pil: Devreye enerji sağlar. Devredeki üreteçtir Ampul: Elektrik akımını ışık enerjisine çevirir. Devredeki dirençtir İletken tel: Akımın taşınmasını sağlar. Anahtar : Devreden istenildiği zaman akımın geçmesini sağlar.

3 Aşağıdakilerden hangisi ampulün sembolüdür?

4 Elektrik devresinde kullanılan devre elemanlarının sembolleri tabloda verilmiştir. Buna göre, hangi devre elemanlarının sembolle gösterimi doğru verilmiştir? A) Ampul B) Anahtar ve ampul C) Ampul ve pil D) Anahtar, ampul ve pil

5 Bir elektrik devresindeki devre elemanının sembolü aşağıdaki gibidir. Buna göre, bu sembol hangi devre elemanına aittir? A) Anahtar C) Lamba B) Pil D) Kablo

6 Aşağıda verilen devre elemanlarından hangisinin sembolü doğru verilmiştir?

7 Şekilde basit bir elektrik devresi görülmektedir. Bu devredeki lamba ve pil sayısı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Lamba sayısı Pil sayısı A) 3 2 B) 4 3 C) 2 6 D) 2 3

8 Özdeş ampul ve özdeş pillerle kurulmuş yukarıda verilen devreler ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. a. Hangi devredeki lamba daha parlak yanar? Neden?

9 b. Hangi devredeki lamba daha parlak yanar? Neden?

10 BİLİMSEL DENEYDEKİ DEĞİŞKENLER Deneyler yapılırken incelenecek konu ya da olayla ilgili değişkenler belirlenir. Bu değişkenlere bağımlı, bağımsız ve kontrol edilen değişkenler adı verilir. Şimdi bu değişkenleri tanıyalım.

11 Deneyde etkisi gözlenen değişkendir. Deneyde değiştirdiğimiz değişkendir. Deneyin sonucunda ortaya çıkan durum. Deneyde kontrol altında tuttuğumuz veya sabit tuttuğumuz değiştirmediğimiz değişken.

12 Bir elektrik devresinde sadece pil sayısı değiştirilerek ampul parlaklığına etkisi gözlemlenecektir. Buna göre bu deneydeki değişkenler hangisinde doğru verilmiştir

13 Bir elektrik devresinde sadece pil sayısı değiştirilerek ampul parlaklığına etkisi gözlemlenecektir. Buna göre bu deneydeki değişkenler hangisinde doğru verilmiştir

14 Bu grafiğe göre, I. Pil sayısı artarsa ampul parlaklığı artar. II. Bağımsız değişken pil sayısıdır. III Kontrol edilen değişken ampul parlaklığıdır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.

15 Bu grafiğe göre, I. Pil sayısı artarsa ampul parlaklığı artar. II. Bağımsız değişken pil sayısıdır. III Kontrol edilen değişken ampul parlaklığıdır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.

16 Yukarıdaki devrelerdeki lamba parlaklığını etkileyen değişkenlerin neler olduğunu belirleyiniz.

17 Yukarıdaki devrelerdeki lamba parlaklığını etkileyen değişkenlerin neler olduğunu belirleyiniz.

18 İletken telin direnci 1.Telin cinsine 2.Telin uzunluğuna(l)(uzunluk arttıkça direnç artar) 3.Telin kesitine(s:kalınlığına) bağlıdır.(kalınlık arttıkça direnç azalır) Aynı cins tellerin direnci Direnç = Uzunluk bulunur Kalınlık formülü ile

19 Aynı cins iletken tellerin uzunluk (L) ve kesit alanları (S) yukarıdaki şekilde verilmiştir. Buna göre,iletken tellerin elektriksel dirençlerini, büyük olandan küçük olana doğru sıralayınız.

20 Yandaki elektrik devresinde ampulün daha parlak yanması için devrede hangi değişikliklerin yapılması gerektiğini yazınız.

21

22 Ampuller seri ve paralel olmaküzere iki şekilde bağlanır. Seri Bağlama Paralel Bağlama Ampullerin uç uca bağlanması ile oluşur. Ampullerin birer uçlarının bir noktada, diğer uçlarının başka bir noktada birleştirilerek devreye bağlanması ile oluşur.

23 Seri bağlı devrelerde, ampullerin hepsinin üzerinden eşit miktarda elektrik akımı geçtiği için ampuller özdeş ise tüm ampuller aynı parlaklıkta yanar. Pil sayısı ile ampul sayısı aynı oranda artarsa parlaklık değişmez.

24 Özdeş pil ve ampullerden oluşan iki devredeki A ve B ampullerinin parlaklığı arasındaki ilişkiyi açıklayınız? a)a=b b)a>b c)a<b

25 Seri ampullerden biri devreden çıkarıldığında ya da patladığında diğer ampuller de söner.

26 Seri bağlanmış 3 ampulden en sondaki ampul patlarsa baştaki ampullerin parlaklığı için ne söylenir a) Daha parlak yanarlar b) Daha sönük yanarlar c) Değişiklik olmaz d) Sönerler

27 Bir devrede ampullere seri bağlı ampul eklendikçe ampullerin parlaklığı azalır

28 Bir ampullü devreye bir ampul daha şekildeki gibi ilave edilmişse X ampulünün parlaklığı ne olur a) Artar c) Azalır b) Değişmez d) Biraz artar

29 Verilen ampulleri parlaklık sıralamasına göre yazınız.

30 Yukarıda devrede yer alan ampullerin parlaklığını karşılaştırınız a) A>B>C b) A=B>C b) B>A>C d) B=C>A

31 Şekildeki elektrik devresinde iki ampul kullanılarak ampullerin parlaklığına bakılıyor. Daha sonra ampullerin birisi çıkarılarak diğer ampulün parlaklık durumu gözleniyor. Buna göre, ampulün parlaklığı ilk duruma göre nasıl değişir? a)değişmez b) Artar c)azalır d)işık vermez

32 Özdeş ampul ve pillerden oluşan elektrik devreleri şekildeki gibidir. A) K = L = M C) L > M > K B) K > L > M D) M > L > K Her bir devredeki ampuller ışık verdiğine göre, K, L ve M ampullerinin parlaklık sıralaması aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

33 Zeynep, özdeş pil ve lambalardan oluşan şekildeki basit elektrik devrelerini kuruyor. Buna göre K, L, M ve N lambalarından hangisinin parlaklığı en fazladır? A) K B)L C)M D)N

34 Basit bir elektrik devresinde pil sayısının lamba parlaklığına olan etkisini araştırmak isteyen Ayşe, şekillerdeki gibi aynı pil ve lambalardan oluşan elektrik devrelerini kuruyor. Buna göre Ayşe, hangi iki devredeki lamba parlaklığını karşılaştırırsa amacına ulaşır? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV

35 Dirençlerin Seri bağlanması Eş değer (toplam) direnç devredeki tüm dirençlerin toplamına eşittir. Eş değer direnç devredeki en büyük dirençten daha büyüktür. Rtoplam>R1 Rtoplam>R2 Rtoplam>R3

36 a)20 b)9 c) 1 d)5/4

37 a)100 b)20 c) 49 d)40

38 KL uçları arasındaki eşdeğer direnç kaç Ω dur? A) 4 B) 6 C) 8 D) 10

39 3 R Yukarıdaki devrede yer alan dirençlerin eşdeğer direnci(toplam direnç) kaçtır?

40 1. Devre 2.Devre Seri bağladığımız ampullerin parlaklığı,paralel bağlamaya göre daha az olur. Hangi devre daha parlak yanar?

41 Devredeki bir ampule seri bağlı ampuller eklendiğinde, ampullerin parlaklığı azalırken paralel bağlı ampuller eklendiğinde ampullerin parlaklığı değişmez.

42 Paralel Bağlama Paralel bağlı devrede, kollardaki özdeş ampullerin hepsine elektrik akımı eşit paylaşılır ve tüm ampuller aynı parlaklıkta yanar.

43 Paralel bağlı ampullerden biri devreden çıkarıldığında ya da patladığında, Elektrik akımı diğer kollardan akmaya devam edebildiği için diğer ampuller yanmaya devam eder

44 Bir ampullü devreye bir ampul daha şekildeki gibi ilave edilmişse A ampulünün parlaklığı ne olur a) Artar c) Azalır b) Değişmez d) Biraz azalır

45 Yandaki devrede B patlarsa A nın parlaklığı ne olur a) Artar b) Azalır c) Değişmez d) Söner

46 Yukarıdaki şekillerde verilen I, II ve III numaralı ampulleri parlaklıklarına göre sıralayınız.

47 Şekil I Şekil II Devre şekil I den şekil II ye getirildiğinde ampullerin parlaklığı nasıl değişir a)çok parlak yanarlar b)çok sönük yanarlar c) Değişmez d) Parlaklıkları biraz artar

48 Paralel bağlanmış ampullerden II nolu ampul duyundan çıkarılırsa diğer ampullerin durumları nasıl olur? a) Çok parlak yanarlar b) Değişmez c) Çok sönük yanarlar d) Parlaklıkları biraz artar

49 Elektrik Akımı Elektrik akımı; pil, akümülatör, batarya gibi elektriksel güç kaynakları ile sağlanır.

50 Aşağıda verilen devrelerdeki ampullerin hangilerinin ışık verip hangilerinin ışık veremeyeceğini tahmin edelim. 1.devre 2.devre 3.devre 4.devre

51 AKIM DİRENÇ GERİLİM ilişkisi

52 ELEKTRİK AKIMI Katı haldeki maddelerin elektronları titreşim hareketi yapmaktadır. Pil elektronların titreşim hareketini arttırır. Titreşen elektronlar, diğer elektronların da titreşim hareketlerini arttırarak enerji aktarımını gerçekleştirir. Not :Elektronlar, pilin bir ucundan diğer ucuna akmaz, pilden aldıkları enerji ile titreşim enerjilerini aktarır.

53 Titreşim hareketi ile oluşan ve elektronların birbirlerine aktarabildiği bu enerjiye elektrik akımı denir.

54 Basit bir elektrik devresini su tesisatına benzetebiliriz. Su pompası, pile; Su akımının geçişinin sağlandığı su boruları, iletken tele; Su akımını durduran ya da devamlılığını sağlayan vana, anahtara Su tesisatındaki ince, kıvrımlı borular da elektrik devresindeki dirence benzetilebilir.

55 AKIM Devredeki enerji aktarımına akım denir. Akım I veya i harfiyle gösterilir. Akımın yönü + dan ye doğrudur. Elektronların yönü ise den + ya doğrudur. Akım birimi amperdir Akım ampermetreyle ölçülür.

56 Elektrik akımının birimi nedir? a) Volt b) Amper c) Ohm d) Watt

57 Bu devrede K anahtarı kapatıldığında oluşacak elektrik akımının yönü ve lambanın durumu için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? Elektrik akımının yönü a) 1 yönünde b) 1 yönünde c) 2 yönünde d) 2 yönünde Lamba Yanar Yanmaz Yanar Yanmaz

58 K anahtarı kapatıldığında oluşacak akımının yönü ve elektronların yönü ne tarafa doğru olduğu kabul edilir. Elektrik akımının yönü a) 1 yönünde b) 1 yönünde c) 2 yönünde d) 2 yönünde Elektronların yönü 2 yönünde 1 yönünde 1 yönünde 2 yönünde

59 Direnç Devreden geçen akıma karşı zorluk göstererek sınırlama yapan devre elemanı R harfiyle gösterilir. Direnç birimi ohm Ω dur Dirençölçerle ölçülür. Ampul de bir dirençtir. Seri ve paralel bağlanabilir.

60 Elektrik enerjisi direnç üzerinde Su ısıtıcısı, ütü gibi aletlerde Isıya Ampülde ışığa dönüşerek harcanır.

61 OHM KANUNU Bir iletkenin iki ucu arasındaki gerilimin iletkenden geçen akıma oranına iletkenin direnci denir. Bu kanuna ohm kanunu denir. Direnç = Gerilim Akım Direnç=R Gerilim=V Akım=I İle gösterilirse R = V I birimi ohm= Volt amper Ohm Ω sembolü ile de gösterilebilir Akım istenirse Gerilim istenirse I= V R V= I. R

62 Üçgen metoduyla daha kolay yapabiliriz

63 Yukarıdaki devrede direnç kaç ohm a) 24 b) 10 c) 1,5 d) 0,66

64 Yandaki devre için akım kaç amperdir a) 9 b) 20 c) 0,8 d) 1,25

65 3 ohmluk direncin üzerinden 6A lik akım geçerse devredeki gerilim kaç volttur a) 2 c) 18 b) 0,5 d) 9

66 Direnç birimi olan ohm'un eş değeri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

67 8 Voltluk pil kullanarak ampul üzerinden 2 A'lık akım geçiriliyor. Aynı ampul üzerinden 1 A'lik akım geçirmek için kaç Volt'luk pil kullanılmalıdır? A) 4 B)3 C)2 D)l

68 Basit bir elektrik devresine ait verilen gerilim - akım grafiği için, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Gerilim/Akım oranı sabittir B) Devrenin eşdeğer direnci 20 ohm'dur. C) Gerilim/Akım oranı devrenin direncini verir. D) Artan gerilim değerine göre akım değeri de aynı oranda artmıştır.

69 Potansiyel - Akım grafiği verilen devrenin direnci kaç Ω dur? A) 2 B) 4 C) 8 D) 16

70 v - i grafiği verilen elektrik devresinin direnci kaç Ω dur? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8

71 3Ω (ohm) luk dirence sahip bir iletken için V - i grafiği aşağıdakilerin hangisinde doğru çizilmiştir? A) B) C)

72 Gerilim Devrenin iki ucu arasında oluşan enerji farkına(potansiyel farka) gerilim denir V harfi ile gösterilir Birimi volttur Voltmetre ile ölçülür. Pil, akü, batarya gibi üreteçler devrenin iki ucu arasında enerji farkı oluşturarak akımın oluşmasını sağlarlar.

73 Pillerin üzerindeki 1,5 V -9 V gibi değerler de pilin (+) ve (-) uçları arasındaki enerji farkını yani gerilim değerini gösterir. Pillerde devreye seri ve paralel bağlanabilir.

74 Dirençle akım ters orantılıdır DİRENÇ-AKIM PARLAKLIK İLİŞKİSİ Devrede direncin fazla olduğu yerde akım azdır, Direncin az olduğu yerde akım fazladır. Akımla da parlaklık doğru orantılıdır

75 Yandaki devrede B ampulü A ampulünden daha parlak yanıyorsa sebebi nedir a) A nın direnci daha küçük olduğu için b) B nin direnci daha küçük olduğu için c) A dan daha fazla akım geçtiği için d) B den daha az akım geçtiği için

76

77

78 Yukarıda devrede yer alan ampullerin parlaklığını karşılaştırınız

79 Yukarıda devrede yer alan ampullerin parlaklığını karşılaştırınız L

80 Ege, özdeş pil ve tellerle kurulu devrelere K, Lve M ampullerini şekildeki gibi bağladığında ampullerin parlaklık sıralamasının L>M>K olduğunu görüyor. Buna göre ampullerin dirençlerinin büyükten küçüğe sıralanışı hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) L>M>K C) K>L>M B) L>K>M D) K>M>L

81 Ampermetre ve Voltmetrenin Devreye Bağlanışı Ampermetre Voltmetre Devrede gösterilir Devredeki akımı ölçer İç direnci çok küçüktür. Devreye seri bağlanır. Paralel bağlanırsa üzerinden çok akım geçer, bozulur. Devrede gösterilir Devredeki gerilimi(potansiyel farkı) ölçer. İç direnci çok büyüktür Devreye paralel bağlanır. Üzerinden akım geçmez Seri bağlanırsa devre tamamlanamaz.

82 Bir pilin uçları arasındaki elektriksel gerilim (potansiyel fark) aşağıdaki araçlardan hangisi ile ölçülür? A) Ampermetre B) Voltmetre C) Dinamometre D) Termometre

83 Ampermetre için aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur? I- Akım şiddetini amper cinsinden ölçen araçtır. II- Devreye seri bağlanır. III- Devrede şeklinde gösterilir. a) Yalnız II b) Yalnız III c) I - II d) I - III

84 Bir elektrik devresindeki akımı ölçmek için aşağıdakilerden hangisi kullanılır? A) Ampermetre B) Barometre C) Voltmetre D) Termometre

85 Yandaki devre için ampermetre ve voltmetre kaç numaralı yerlere bağlanabilir a) 1.yere Ampermetre b) 2.yere voltmetre c) 3.yere voltmetre d) 3.yere Ampermetre

86 Yandaki hangi devre elemanları yanlış yerlere yerleştirilmiştir. Doğrusunu çizerek göster

87 Aşağıdaki kelimeler karşısındaki açıklamalarla eşleştirildiğinde hangisi boşta kalır? Kelimeler Amper Üreteç Yalıtkan Voltmetre Açıklamalar Potansiyel farkını ölçen araçlardır. Elektrik akımını iletmeyen maddelerdir. Devreye elektrik akımını sağlayan elemandır. A) Amper B) Üreteç C) Yalıtkan D) Voltmetre

88 Akımın dirençsiz yolu(boş iletken yolu) takip etmesine kısa devre olayı denir. Akım ampulün üzerinden geçmez,ampul yanmaz. KISA DEVRE OLAYI

89 Yandaki devrede açık anahtar kapanırsa hangi ampül veya ampüller yanmaz a) A ve B b) B ve C b) A ve C d) A, B ve C

90 Yandaki devrede hangi ampuller ışık verir

91 Yandaki devrede hangi ampuller ışık verir

92 Yandaki devrede anahtar kapanırsa X ve Y ampullerine ne olur a) Sadece X söner b) Sadece Y söner c) İkisi de yanar d) İkisi de söner

93 Yandaki devrede anahtar kapanırsa devre için ne söylenir a) Pilden çıkan akım azalır b) Toplam direnç azalır c) A lambası söner d) B lambası yanar

94 Yukarıdaki elektrik devresinde bütün anahtarlar açıkken hangi lambalar yanar? A) Yalnız K B) M ve N C)LveN D) K, M ve N

95 Özdeş üç ampul ve dört anahtardan oluşan devrede yalnızca K ampulünün ışık vermesi için hangi anahtarlar kapatılmalıdır? A) Yalnız II B) I ve III C) I ve IV D) I, II ve IV

96 Özdeş üç ampul ve dört anahtardan oluşan devrede yalnızca K ampulünün ışık vermesi için hangi anahtarlar kapatılmalıdır? A) Yalnız II B) I ve III C) I ve IV D) I, II ve IV

97 Ohm Yasası Elektrik devresinde, gerilim ile akım şiddeti arasında bir ilişki vardır. 1,5 V 1 A

98 Tabloda bulduğumuz verilerden yararlanarak aşağıdaki gerilim-akım grafiğini tamamlayalım.

99 Gerilim ile akım şiddeti arasında doğru orantı vardır

100 1. Hangi devrenin toplam elektriksel direnci(eş değer direnci) en fazladır? 2. Hangi devrede yer alan ampul veya ampuller en parlak yanar? 3.Pilden çıkan akımları büyükten küçüğe sıralayınız 4.Devredeki ampullerin ışık verme sürelerini büyükten küçüğe sıralayınız

101 1. Devrede bulunan ampulün Yanına 2 ve 3. Devrelerdeki gibi Seri bağlı özdeş ampuller eklendikçe Devrenin toplam elektriksel direnci (Eş değer direnç) artar. Elektriksel Direncin artması, ampullerden daha Az akım geçmesine sebep olur. Dolayısıyla lambalardan en parlak yanan, 1. Devredeki lambadır. Toplam Elektriksel direnci en fazla olan 3. Devrede ise ampulün parlaklığı en azdır.

102 1. Hangi devrenin toplam elektriksel direnci(eş değer direnci) en fazladır? 2. Hangi devrede yer alan ampul veya ampuller en parlak yanar? 3.Pilden çıkan akımları büyükten küçüğe sıralayınız 4.Devredeki ampullerin ışık verme sürelerini büyükten küçüğe sıralayınız

103 1. devrede bulunan ampule 2. ve 3. devrelerdeki gibi paralel bağlı özdeş ampuller eklendikçe devrenin elektriksel direnci (eş değer direnç) azalır. 2. Bu durumda, pilden çıkan akımın artmasına karşın ampullerin bulunduğu kollara ayrılan akımlar aynı olduğu için 1, 2 ve 3. devredeki ampuller aynı parlaklıkta yanar. 3. Bir ampule özdeş ampuller paralel bağlandığında ampul parlaklığı değişmez.

104 1.Devre 2.Devre 1. Hangi devrenin toplam elektriksel direnci(eş değer direnci) en fazladır? 2. Hangi devrede yer alan ampul veya ampuller en parlak yanar? 3.Pilden çıkan akımları büyükten küçüğe sıralayınız 4.Devredeki ampullerin ışık verme sürelerini büyükten küçüğe sıralayınız

105 Paralel bağlı devrelerde, toplam elektriksel direnç azalıp seri bağlı devrelerde toplam elektriksel direnç arttığı için ampuller paralel bağlandığında seri bağlanmaya oranla daha parlak yanar.

106 Hangileri en sönük yanar. Hangileri aynı parlaklıkta yanar.. Hangileri en parlak yanar..